Файл қосу
Қазіргі заманғы эволюциялық теориялар
|ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі МСЖ құжаты |ПОӘК | |
| | | |
| | | |
| | |ПОӘК 042.14-4-04.01.20.198/ 01 |
| | |-2012 |
|ПОӘК- «Эволюциялық ілім» | № 3 басылым | |
|пәнінен оқытушыға арналған |«___»___ 20 | |
|жұмыс оқу бағдарламасы |ж | |
5В080300 (050803) – «Аңшылықтану және аң шаруашылығы» мамандығына арналған
«Эволюциялық ілім»
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2012
Алғы сөз
1. құрастырылды
Құрастырушы: Тугельбаева А.Д., аға оқытушы, биология магистрі
2. талқыланды
«Биология» кафедрасының отырысында
Хаттама №1 27. 08.2012 ж
Кафедра меңгерушісі ___________ Р. Арынова
2.1. Аграрлық факультеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама №1 03.09.2012 ж
Төрағасы __________ К. Сатиева
3. бекітілді
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінің
отырысында қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама №1 13.09.2012 ж
ОӘК төрағасы, оқу-ісі жөніндегі проректор _____________Б.Рскелдиев
31.08.2011 ж. № 2 басылым орынына
Мазмұны
1. Колдану саласы.
2. Ереже белгілейтін сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
5. Студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының
тізімі
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7. Оқу-әдістемелік эдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
8. Әдебиеттер
1. Қолдану саласы:
Эволюциялық ілім – биологияның маңызды салаларының бірі. 050803-
«Аңшылықтану және аң шаруашылығы» мамандығының студент түлегі эволюция
проблемасына арналған оригинальды әдебиеттермен жұмыс істей отырып,
тіршіліктің ұйымдасу деңгейімен, Дарвин дәуіріндегі және қазіргі заманғы
түсінікпен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді зерделеулегі негізгі
құрал болып табылады.көкейкесті
2. Ереже белгілейтін (нормативтік) сілтемелер
Осы әзірленген «Эволюциялық ілім» ПОӘК мына құжаттар талабына,
ұсыныстарына сай, пәннің оқу барысын ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- ПОӘК университеттің мамандықтар бойынша 2008 ж.18.09. № 1 хаттамамен
бекітілген элективті пәндер катологы негізінде құрастырылып жасалған
-Шәкәрім атындағы Семей мемлекетік университетінің ПОӘК стандарты
-042- РГКП-СГУ-8-2007
-ДП 042-08.10.10.12-2007 документациялық кұжаттар
3. Жалпы ереже
Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
Эволюциялық ілім – биологияның маңызды салаларының бірі. 050803-«Аң өсіру
және аң шаруашылығы» мамандығының студент түлегі эволюция проблемасына
арналған оригинальды әдебиеттермен жұмыс істей отырып, тіршіліктің ұйымдасу
деңгейімен, Дарвин дәуіріндегі және қазіргі заманғы түсінікпен танысады.
Пәннің мақсаты:
Эволюциялық мәселелерді қазіргі заманғы отандық шет елдік деректер
негізінде қарастыру.
Пәнді зерделеу нәтижесінде студент міндетті:
- Эволюциялық ілімнің қазіргі замандағы тұжырымдарын, яғни Ч.Дарвин
териясының негізін, эволюцияның синтетикалық теориясы және оның эволюция
процесін микроэволюция деңгейінде түсінудегі ролін
- Эволюция іліміндегі шешімі жоқ, қарама-қайшылық жағдайдағы проблемаларды,
Ламарктан бастап соңғы уақыттағы молекулалық биология және генетика
жетістіктері негізінде, шешу жолдарын тарихи тұрғыда білуі керек.
Курстың пререквизиті:
Пәнді оқуға кіріспес бұрын студент «Зоология», «Ботаника», «Молекулалық
биология», «Генитка», «Биохимия», «Микробиология», «Клеткалық биология»
пәндерін игеру керек.
4. Пәннің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
Пәннің мазмұны. Сабақ түрлеріне орай сағаттардың бөлінуі
2 кесте
|Тақыр|Тақырып атаулары және олардың мазмұны |Сағат |Әдебиеттер |
|ып № | |саны | |
|1 |2 |4 |5 |
|Дәрістер |
|1 |Кіріспе. Проблеманы жобалау. Эволюция |1 |1-7 |
| |түсінігіне анықтама. Эволюцияны зерттеу | | |
| |әдістемелері, басқа ғылымдармен байланысы | | |
|2 |Тіршіліктің ұйымдасу жүйелілігі. Биологиялық |1 |1-7 |
| |эволюцияны неорганикалық материя эволюциясының | | |
| |жалғасы ретінде қарасьыратын тұжырымдар | | |
|3 |Табиғи сұрыпталу концепциясы. Табиғи сұрыпталу |1 |1-7 |
| |процесі туралы Дарвин дәуіріндегі және қазіргі | | |
| |заманғы түсінік. | | |
|4 |Табиғи сұрыпталудың сандық көрсеткіші. Табиғи |1 |1-7 |
| |сұрыпталудың ролі туралы нейтралистер мен | | |
| |селекционистер арасындағы пікірсайыс | | |
|5 |С.Райттың адаптивтілік ланшафт үйлесімдерінің |1 |1-7 |
| |генофондта тұрақтануы. Популяция | | |
| |бейімделгіштігі және табиғи сұрыпталу | | |
|6 |Туыстық сұрыпталу (Дж. Мэйнард Смит). |1 |1-7 |
| |әлеуметтік мінез-құлық белгілері эволюциясының | | |
| |теориясы | | |
| |(У. Гамильтон). | | |
|7 |Көбею тәсілдерінің эволюциясы. Жыныстық және |1 |1-7 |
| |жыныссыз көбеюдің негізгі түрлері. Олардың | | |
| |эволюциялық және гентикалық маңыздары | | |
|8 |Жыныстық сұрыпталу теориясы Ч.Дарвиннің |1 |1-7 |
| |жыныстық сұрыпталу тұжырымы. Интерсексуальды | | |
| |және интрасексуальды (эпигамды) сұрыпталу | | |
|9 |Жануарлардағы жыныстық қатынастар жүйелері. |1 |1-7 |
| |Моногамия және полигамия. Полигиния және | | |
| |полиандрия | | |
|10 |Түрлердің пайда болуының қазіргі заманғы |1 |1-7 |
| |концепциялары. Түр критериялары, оның | | |
| |салыстырмалылығы. Түрдің абсолютті және | | |
| |универсальды критерилерінің жоқтығы | | |
|11 |Дивергентті және дивергентті емес жолмен түрдің|1 |1-7 |
| |пайда болуы. | | |
|12 |Прогрессивті эволюцияның молекулалық және |1 |1-7 |
| |генетикалық механизмдері. ДНҚ-ның сандық | | |
| |мөлшерінің арту бағытындағы геном эволюциясы. | | |
|13 |Реттегіш гендер мутациясының морфологиялық |1 |1-7 |
| |эволюциядағы ролі. Молекулалық эволюцияның | | |
| |түрлері. | | |
|14 |Өсімдіктер эволюциясы.өсімдіктер әлемінің |1 |1-7 |
| |дамуының негізгі сатылары. | | |
|15 |Қазіргі заманғы эволюциялық теориялар. |1 |1-7 |
| |М.Кимураның молекулалық эволюцияның | | |
| |нейтралділік теориясы. Үздікті тепе-теңдік | | |
| |теориясы (С.Гоульд, С. Стенли), сальтонизм | | |
| |теориясы, автогентикалық теория (А. Берг, | | |
| |А.А.Любищев, А.Лима-де-Фариа). | | |
|Тәжірибелік сабақтар |
|1 |Микроэволюция механизмдері. Элементарлы |1 |1-7 |
| |эволюциялық бірлік, эволюциялық материал, | | |
| |элементарлы эволюциялық факторлар түсінігі | | |
|2 |Табиғи сұрыпталу. Табиғи сұрыпталу формалары |1 |1-7 |
|3 |Түр және түрлердің пайда болу проблемалары. |1 |1-7 |
| |Аллопатрикалық және симпатрикалық түр пайда | | |
| |болу жолдары. | | |
|4 |Градуальды және сальтациялық түр пайда болу |1 |1-7 |
| |тұжырымдары | | |
|5 |Пунктуализм және үздікті тепе-теңдік теориялары|1 |1-7 |
|6 |Түр пайда болу негізіндегі молекулалық |1 |1-7 |
| |өзгерістер | | |
|7 |Адам эволюциясы. Морфологиялық эволюция |1 |1-7 |
| |(Салыстырмалы анатомиялық, морфологиялық және | | |
| |палеонтологиялық деректер). | | |
|8 |Гоминидтер хромосомасының эволюциясы.. |1 |1-7 |
|9 |Белок және ДНҚ эволюциясы |1 |1-7 |
|10 |Ми эволюциясы. Әлеуметтік эволюция |1 |1-7 |
|11 |Молекулалар, мүшелер, жүйелер, функциялар |1 |1-7 |
| |эволюциясы (мультифункциональдылық, | | |
| |полимеризация, олигомеризация) | | |
|12 |Структуралық гендер, геномдар эволюциясы. |1 |1-7 |
|13 |Реттегіш гендер мутацияларының, |1 |1-7 |
| |гетерохроматиннің, жылжымалы генетикалық | | |
| |элементтердің эволюциядағы ролі | | |
|14 |Тіршіліктің пайда болу теориялары. |1 |1-7 |
| |Диссиметрияның пайда болу проблемалары. | | |
| |Тіршілік молекулаларының хиральді жиілігі | | |
|15 |А.А. Любищевтің «Систематика формасы және |1 |1-7 |
| |организмдер эволюциясы» атты еңбегін талқылау | | |
5. Студенттердің өздік жұмыстарынының тақырыбы
1. Гетерогенді және өзгермелі ортадағы сұрыпталу
2. Р. Фишердің фундаментальды теоремасы және оның негізгі тұжырымдары
3. Популяция генофондындағы гендер коадаптациясы мен адаптативті нормалар
концепциясы
4. «Адаптоционистік бағдарлама» туралы сыни пікірлер
5. «Эгоистік гендер» концепциясы және осы проблема туралы пікірталас
6. Мутализм және альтруизм
7. Инбридинг және аутбридинг
8. Популяциядағы жыныстардың 1:1 сандық қатынасынан ауытқу себептері
9. Бисексуальды организмдер популяциясындағы жыныстардың сандық
қатынастарының реттелуі
10. Аллопатриялық жолмен түрдің пайда болуы және оның механизмі
11. Сақиналы түрлер, жартылай түрлер және сингамеондар
12. Гетерохроматин және мобильді гентикалық элементтердің организмдер
эволюциясындағы ролі
13. Гетреохрония және морфологиялық адаптациялар
14. Атмосферадағы оттегі эволюциясы және фотосинтез
15. Гентикалық өзіндік сәйкестіліктің болмауы
6. Пәнің оқу-әдістемелік картасы
Пәнің оқу-әдістемелік картасы
3 кесте
|Тақырыбы |Көрнекі |Өз бетімен |Бақыл|
| |құралдар,ТОҚ, |дайындалуға |ау |
| |плакаттар |арналған |түрле|
| | |сұрақтар |рі |
|Дәрістер |Тәжірибелік | | | |
| |сабақтар | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |
|Кіріспе. Проблеманы|Микроэволюция |плакаттар |Синтетикалық |ТК |
|жобалау. Эволюция |механизмдері. | |теорияның дамуы | |
|түсінігіне |Элементарлы | |және | |
|анықтама. |эволюциялық | |нейтральділік | |
|Эволюцияны зерттеу |бірлік, | |теориясының алғы| |
|әдістемелері, басқа|эволюциялық | |қадамдары | |
|ғылымдармен |материал, | | | |
|байланысы |элементарлы | | | |
| |эволюциялық | | | |
| |факторлар түсінігі| | | |
|Тіршіліктің |Табиғи сұрыпталу. |Плакаттар |Селективті |ТК |
|ұйымдасу |Табиғи сұрыпталу | |нейтральді | |
|жүйелілігі. |формалары | |мутациялардың | |
|Биологиялық | | |кездейсоқ дрейфі| |
|эволюцияны | | |гипотезасы | |
|неорганикалық | | | | |
|материя | | | | |
|эволюциясының | | | | |
|жалғасы ретінде | | | | |
|қарасьыратын | | | | |
|тұжырымдар | | | | |
|Табиғи сұрыпталу |Түр және түрлердің|Плакаттар |Молекулалық және|ТК |
|концепциясы. Табиғи|пайда болу | |фенотиптік | |
|сұрыпталу процесі |проблемалары. | |эволюцияның | |
|туралы Дарвин |Аллопатрикалық | |жылдамдықтарын | |
|дәуіріндегі және |және симпатрикалық| |салыстыру | |
|қазіргі заманғы |түр пайда болу | | | |
|түсінік. |жолдары. | | | |
|Табиғи сұрыпталудың|Градуальды және |Плакаттар |Табиғи сұрыпталу|ТК |
|сандық көрсеткіші. |сальтациялық түр | |түрлері, олардың| |
|Табиғи сұрыпталудың|пайда болу | |әсер ету | |
|ролі туралы |тұжырымдары | |механизмдері | |
|нейтралистер мен | | | | |
|селекционистер | | | | |
|арасындағы | | | | |
|пікірсайыс | | | | |
|С.Райттың |Пунктуализм және |плакаттар |Генетикалық |ТК |
|адаптивтілік |үздікті | |өзгергіштік | |
|ланшафт |тепе-теңдік | | | |
|үйлесімдерінің |теориялары | | | |
|генофондта | | | | |
|тұрақтануы. | | | | |
|Популяция | | | | |
|бейімделгіштігі | | | | |
|және табиғи | | | | |
|сұрыпталу | | | | |
|Туыстық сұрыпталу |Түр пайда болу |Плакаттар |Рекапитуляция, |ТК |
|(Дж. Мэйнард Смит).|негізіндегі | |филогенез және | |
|әлеуметтік |молекулалық | |онтогенез | |
|мінез-құлық |өзгерістер | |үйлесімділіктері| |
|белгілері | | |нің проблемалары| |
|эволюциясының | | | | |
|теориясы | | | | |
|(У. Гамильтон). | | | | |
|Көбею тәсілдерінің |Адам эволюциясы. |Плакаттар |Эволюция |ТК |
|эволюциясы. |Морфологиялық | |жылдамдығы: | |
|Жыныстық және |эволюция | |көлемдер, | |
|жыныссыз көбеюдің |(Салыстырмалы | |формалар | |
|негізгі түрлері. |анатомиялық, | |эволюциясы | |
|Олардың эволюциялық|морфологиялық және| | | |
|және гентикалық |палеонтологиялық | | | |
|маңыздары |деректер). | | | |
|Жыныстық сұрыпталу |Гоминидтер |Плакаттар |Морфологиялық |ТК |
|теориясы |хромосомасының | |және молекулалық| |
|Ч.Дарвиннің |эволюциясы.. | |эволюция: | |
|жыныстық сұрыпталу | | |структуралық | |
|тұжырымы. | | |және реттегіш | |
|Интерсексуальды | | |гендер | |
|және | | | | |
|интрасексуальды | | | | |
|(эпигамды) | | | | |
|сұрыпталу | | | | |
|Жануарлардағы |Белок және ДНҚ |плакаттар |Түр пайда болу |ТК |
|жыныстық қатынастар|эволюциясы | |негіздегі | |
|жүйелері. Моногамия| | |молекулалық | |
|және полигамия. | | |өзгерістер | |
|Полигиния және | | | | |
|полиандрия | | | | |
|Түрлердің пайда |Ми эволюциясы. |Плакаттар |Жұмыртқа |ТК |
|болуының қазіргі |Әлеуметтік | |клеткаларының | |
|заманғы |эволюция | |және ұрықтардың | |
|концепциялары. Түр | | |структуралық | |
|критериялары, оның | | |ұйымдасуы және | |
|салыстырмалылығы. | | |эволюциясы | |
|Түрдің абсолютті | | | | |
|және универсальды | | | | |
|критерилерінің | | | | |
|жоқтығы | | | | |
|Дивергентті және |Молекулалар, |Плакаттар |Эволюцияның |ТК |
|дивергентті емес |мүшелер, жүйелер, | |гетерохрония | |
|жолмен түрдің пайда|функциялар | |жолы | |
|болуы. |эволюциясы | | | |
| |(мультифункциональ| | | |
| |дылық, | | | |
| |полимеризация, | | | |
| |олигомеризация) | | | |
|Прогрессивті |Структуралық |Плакаттар |Онтогенез және |ТК |
|эволюцияның |гендер, геномдар | |филогенездегі | |
|молекулалық және |эволюциясы. | |гомеозис | |
|генетикалық | | | | |
|механизмдері. | | | | |
|ДНҚ-ның сандық | | | | |
|мөлшерінің арту | | | | |
|бағытындағы геном | | | | |
|эволюциясы. | | | | |
|Реттегіш гендер |Реттегіш гендер |плакаттар |Пребиотикалық |ТК |
|мутациясының |мутацияларының, | |эволюция | |
|морфологиялық |гетерохроматиннің,| | | |
|эволюциядағы ролі. |жылжымалы | | | |
|Молекулалық |генетикалық | | | |
|эволюцияның |элементтердің | | | |
|түрлері. |эволюциядағы ролі | | | |
|Өсімдіктер |Тіршіліктің пайда |Плакаттар |Энергетикалық |ТК |
|эволюциясы.өсімдікт|болу теориялары. | |жүйелердің пайда| |
|ер әлемінің |Диссиметрияның | |болуы | |
|дамуының негізгі |пайда болу | | | |
|сатылары. |проблемалары. | | | |
| |Тіршілік | | | |
| |молекулаларының | | | |
| |хиральді жиілігі | | | |
|Қазіргі заманғы |А.А. Любищевтің |Плакаттар |Метаболизм |ТК |
|эволюциялық |«Систематика | |эволюциясы | |
|теориялар. |формасы және | | | |
|М.Кимураның |организмдер | | | |
|молекулалық |эволюциясы» атты | | | |
|эволюцияның |еңбегін талқылау | | | |
|нейтралділік | | | | |
|теориясы. Үздікті | | | | |
|тепе-теңдік | | | | |
|теориясы (С.Гоульд,| | | | |
|С. Стенли), | | | | |
|сальтонизм | | | | |
|теориясы, | | | | |
|автогентикалық | | | | |
|теория (А. Берг, | | | | |
|А.А.Любищев, | | | | |
|А.Лима-де-Фариа). | | | | |
7.Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
4 Кесте
|Оқулықтардың, |Экземпляр саны |Студент саны |Қамтамасызданд|
|оқу-әдістемелік | | |ыру% |
|құралдарының атаулары | | | |
|1 |2 |3 |4 |
|Северцов А.С. Теория |10 |4 |100 |
|эволюции. М., «Владос», | | | |
|2005 | | | |
|Чайковский Ю.В. Эволюция. |10 |4 |100 |
|М., 2006 | | | |
|Воронцов Н.Н. Развитие |10 |4 |100 |
|эволюционных идей в | | | |
|биологии. М., МГУ, 1999 | | | |
8. Әдебиеттер
Негізгі:
1. Северцов А.С. Теория эволюции. М., «Владос», 2005
2. Чайковский Ю.В. Эволюция. М., 2006
3. Воронцов Н.Н. Развитие эволюционных идей в биологии. М., МГУ, 1999
4. Левонтин Р. Генетические основы эволюции. М.: Мир, 1990
Қосымша:
1. Бернал Дж. Возникновение жизни. М.: Мир, 1969
2. Фоули Р. Еще один неповторимый вид. М.: Мир, 1995
3. Грант В. эволюционный процесс. М.: Мир, 1991
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz