Файл қосу
Көміртегілі конструкциялық болаттар
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ | |СЕМЕЙ қаласындағы ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |3-деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК | | | | | | | | |ПОӘК 049-18-8.1.17/01- | | | |2013 | |ПОӘК | | | |Пәннің жұмыс бағдарламасы |№1 басылым | | |«Материалтану» |18.09.2013. | | |оқытушыға арналған | | | ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ «Материалтану» пәнінен 5В073200 – Стандарттау метрология және сертификаттау мамандығына арналған ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫ Семей 2013 1. ӘЗІРЛЕГЕН Құрастырушы «_02»_09_2013ж. Жайлаубаев Д.Т. «Машина жасау технологиясы және механика» кафедрасының профессоры, Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті. 2. ТАЛҚЫЛАНҒАН 2.1. Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Машина жасау технологиясы және механика» кафедрасының отырысында « 09 » 09 2013 жылғы № 1 хаттама Кафедра меңгерушісі т. ғ. к., Токаев С.Д. 2. Инженерлік-технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында «_12_» 09 2013 жылғы № 1 хаттама Төрайымы Төлеубекова С.С. 3. БЕКІТІЛДІ Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданып, баспаға ұсынылды « 18» 09 2013 жылғы № 1 хаттама ОӘК кеңесінің төрағасы Искакова Г.К 4.Бірінші рет енгізілді | М А З М Ұ Н Ы | | | |1. |Қолданылу саласы | | |2. |Нормативтік сілтемелер | | |3. |Жалпы ережелер | | |4. |Пәннің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы | | |5. |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптар тізімі | | |6. |Пән бойынша оқу-әдістемелік карта | | |7. |Оқу- әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы | | |8. |Әдебиеттер | | 1. ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ «Материалтану» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені 05073200 – Стандарттау метрология және сертификаттау мамандығы студенттеріне арналған. Ол студенттерді курстың мазмұны, оның маңыздылығы мен қажеттілігі және курс саясатымен таныстырып, оқу процесінде іскерлік пен дағдыны қалыптастырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқып- үйрену барысында негізгі жетекші құжат болып табылады. 2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР «Материалтану» пәнінің оқу-әдістемелік кешені төменде келтірілген құжаттың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес жасалды және пәннің оқу процесін ұйымдастыру тәртібін осы негізде белгілейді: 05073200 – Стандарттау метрология және сертификаттау мамандығына арналған жалпы білім беру стандарты, ҚР МЖМБС 3.08. 346 – 2006, Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің 2005 жылғы 23- желтоқсандағы № 779 бұйрығымен бекітіліп, іске асырылуға енгізілген. 3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 3.1. Оқытушы мен пән туралы жалпы мәліметтер • Жайлаубаев Д.Т., профессор, д.т.н. • «Машина жасау технологиясы және механика» кафедрасы • Ақпараттық байланыс – № 10 оқу корпусы, № 15 кабинет • Сабақ өткізу орны – № 10 оқу корпусы, № 15 аудитория • Пәннің атауы – «Материалтану» • Кредиттер саны – 2. 3.2. Жұмыстық оқу жоспарынан көшірме (3.1-кесте) Кесте 3.1 – Жұмыстық оқу жоспарынан көшірме |Курс |Семестр | |1 |2 | |Дәріс сабақтары | |Модуль 1 Металдардың атомдық-кристалдық құрлысы | |1-тақырып. Металдардың атомдық-кристалдық құрлысы | |Металдарды зерттеудің физикалық және структуралық тәсілдері. |2 | |Кристалдық тордың түрлері. Кристалды тордың негізгі сипаттамалары. | | |Металдар анизотропиясы. Металдардың нақты құрлысы. Металдардағы | | |ақаулар түрлері және олардың металл қасиеттеріне әсері. | | |2-тақырып. Металдар мен қорытпалардың кристалдануы | |Кристалданудың энергетикалық шарттары. Кристалдану процесінің |2 | |механизмі. Кристалл өскіндерінің түзілуі мен өсуі. Кристалдану | | |кезіндегі суынудың термиялық қисықтары. Сұйық металды | | |модификациялау. Металл кесегінің құрлысы. Металдардағы полиморфты | | |және магнитті түрленулер. | | |Модуль 2 Қорытпалар теориясы | |3-тақырып. Қорытпалар теориясы | |Қорытпа. Металл қорытпасы. Жүйе. Компонент. Фаза. Қатты ерітінділер|2 | |және оның түрлері. Механикалық қоспа. Химиялық қосылыс. Қорытпалар | | |күйі диаграммасының түрлері. Гиббс заңы немесе фазалар ережесі мен | | |кесінділер ережесін қолдану. Еркіндік дәрежесі саны немесе жүйе | | |варианттылығы. Темір көміртекті қорытпалардың фазалары мен | | |компоненттері. Темір-цементит жүйесі күй диаграммасы. Темір-графит | | |жүйесі күй диаграммасы. Көміртегілі болаттар мен шойындар, олардың | | |топтастырылуы, қасиеттері мен қолданылуы және маркалануы. | | |4-тақырып. Металдардың пластикалық деформациясы мен механикалық қасиеттері | |Металдар деформациясының физикалық табиғаты. Серпімді және |2 | |пластикалық деформация. Сыңарлану. Поликристалдардың пластикалық | | |деформациясы. Беріктік пен пластикалық қасиеттердің сипаттамалары.| | |Қаттылық ұғымы. Металдардың қирауы. Металдардың пластикалық және | | |морттық күйіне әсер ететін факторлар. Металдардың қажуы. | | |Деформацияланған металдардың құрылымы мен қасиеттеріне қыздырудың | | |әсері. Қайту және полигонизация. Рекристализация. Суық және ыстық | | |деформациялар. | | |Модуль 3 Термиялық өңдеу теориясының негіздері | |5-тақырып. Термиялық өңдеу теориясының негіздері | |Болатты қыздыру кезінде болатын өзгерістер. Аустенит түйіршігінің |2 | |өсуі. Түйіршік өлшемінің болаттың механикалық және технологиялық | | |қасиеттеріне әсері. Асыра суыту және асыра күйдіру. Аустенит | | |түйіршігінің өсуі. Асыра суытылған аустениттің изотермиялық ыдырау | | |диаграммасы. Перлитті түрлену. Мартенсит, оның құрлысы мен қасиеті.| | |Мартенситтік түрлену және оның ерекшеліктері. Аралық түрлену. Асыра| | |суытылған аустениттің термокинетикалық өзгеру диаграммасы. | | |Шынықтырылған болатты қыздыру кезіндегі болатын өзгерістер | | |(болаттарды жұмсарту). | | |6-тақырып. Термиялық және химия-термиялық өңдеу технологиясы | |Болаттарды термиялық өңдеудің жалпы сипаттамалары. Бірінші ретті |2 | |жасыту. Екінші ретті жасыту. Болаттарды қалыпты күйге жасыту | | |(нормализация). Болаттарды шынықтыру. Шынықтыру тәсілдері. | | |Болаттардың шынықтырылғыштығы және оған әсер ететін факторлар. | | |Болаттардың шынықтырылғыштық тереңдігі. Болаттарды жұмсарту. | | |Химия-термиялық өңдеу. Цементациялау. Нитроцементациялау. Азоттау | | |және циандау. Диффузиялық металдау. | | |Модуль 4 Конструкциялық және аспаптық болаттар мен қорытпалар | |7-тақырып. Конструкциялық және аспаптық болаттар мен қорытпалар | |Көміртекті және легірленген болаттарды классифи-кациялау және |2 | |маркалау. Конструкциялық болаттар, олардың топтастырылуы, | | |маркалануы және қолданылу облысы. Көміртегілі конструкциялық | | |болаттар. Төмен легірленген құрлыс болаттары. Жақсартылатын және | | |цементтелетін легірленген болаттар. Конструкциялық | | |шарикподшипниктік болаттар. | | |8-тақырып. Түсті металдар мен қорытпалар | |Түсті металдар мен қорытпаларды маркалау. Мыс пен оның қорытпалары,|1 | |олардың топтастырылуы, маркалануы және қолданылу облысы. Алюминий | | |мен оның қорытпалары, олардың топтастырылуы, маркалануы және | | |қолданылу облысы. Магний және оның қорытпалары. Титан және оның | | |қорытпалары. | | |Тәжрибелік жұмыстар | |1. Қорытпаларды микроскоптық талдау. |2 | |2. Қорытпалардың қаттылығын Бринель тәсілімен анықтау |2 | |3. Қорытпалардың қаттылығын Роквелл және Виккерс тәсілдерімен |1 | |анықтау | | |4. Суық пластикалық деформацияның болат қасиеттеріне әсері |1 | |5. Деформацияланған металл қасиеттеріне қыздырудың әсері |1 | |6. Көміртекті болаттардың құрылымы мен қасиеттері |1 | |7. Шойындардың құрылымы мен қасиеттері. |1 | |8. Көміртекті болаттарды жасыту |1 | |9. Көміртекті болаттарды шынықтыру және жұмсарту |1 | |10. Мыс және оның қорытпалары. |1 | |11. Алюминий және оның қорытпалары. |1 | |Барлығы |30 | 5. СУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАР ТІЗІМІ Курста екі реферат қарастырылған. Бірінші реферат 2,5 баллмен бағаланады. Тапсыру мерзімі бірінші межелік бақылау. Екінші реферат 2,5 баллмен бағаланады. Тапсыру мерзімі екінші межелік бақылау. Мезгілінде тапсырылмаған рефераттар 0,5 баллмен бағаланады. 5.1. Рефераттар тақырыптары 1. Төмен қосындылы құрлыс болаттары. 2. Арматуралық болаттар. 3. Суық штамптауға арналған болаттар. 4. Конструкциялық цементтелетін қосындылы болаттар. 5. Конструкциялық жақсартылатын қосындылы болаттар. 6. Мартенситті-ескіруші беріктігі жоғары болаттар. 7. Берік жоғары созымтал болаттар (ТРИП немесе ПНП болаттар). 8. Жалпы мақсаттағы рессор-серіппелік болаттар. 9. Шарикоподшипниктік болаттар. 10. Криогенді болаттар. 11. Ыстыққа төзімді болаттар мен қорытпалар. 12. Кесу аспабына арналған болаттар. 13. Өлшеу аспабына арналған болаттар. 14. Суық деформациялау штамптарына арналған болаттар. 15. Ыстық деформациялау штамптарына арналған болаттар. 16. Қатты қорытпалар. 17. Магнитті болаттар мен қорытпалар. 18. (Формасын еске сақтау ( қасиеті бар қорытпалар. 19. Титан және оның қорытпалары. 20. Магний және оның қорытпалары. 21. Конструкциялық порошокты материалдар. 22. Композициялық материалдар. 23. Термопластикалық пластмассалар. 24. Термоактивті пластмассалар. 25. Газбен толықтырылған пластмассалар. 26. Карбовлокниттер. 27. Боровлокниттер. 28. Органовлокниттер. 29. Жалпы мақсатқа арналған резиналар. 30. Арнайы мақсатқа арналған резиналар. 31. Конструкциялық шайырлы және резиналы желімдер. 32. Неорганикалық материалдар. 33. Герметиктер. 34. Графит. 35. Неорганикалық әйнек. 36. Ситаллдар ( стеклокристалды материалдар). 37. Керамикалық материалдар. 38. Мыс және оның қорытпалары. 39. Алюминий және оның қорытпалары. 40. Металл әйнектер (аморфты материалдар). 41. Алюминий, мырыш, қорғасын және қалайы негізіндегі антифрикциялық (подшипниктік) қорытпалар. 42. Металды матрицалы композициялық материалдар. 43. Конструкциялық ұнтақ материалдар. 45. Қыздыру элементтеріне арналған жоғары электр кедергілі болаттар мен қорытпалар. 46. Тозуға төзімді және коррозияға төзімді қаптамалар. 47. Беттік пластикалық деформациялау арқылы беріктендіру. 48. Тозуға төзімді және коррозияға төзімді қаптамалар. 49. Конструкциялық жақсартылатын қосындылы болаттар. 50.Мартенситті-ескіруші беріктігі жоғары болаттар. 6. ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ «Материалтану» пәнінің оқу-әдістемелік картасында дәріс сабақтары мен зертханалық жұмыстардың тақырыптары бойынша көрнекілік құралдар, ТСО, плакаттар, лабораторялық стендтер мен студенттердің өз беттерімен дербес оқуына арналған сұрақтардың тізімі және бақылау формасы көрсетіліп, 6.1- кестеге енгізілген. Кесте 6.1 – Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы |Тақырып |Көрнекілік құрал, |Дербес оқуға |Бақылау | | |ТСО, плакаттар, |арналған |формасы | | |лабораторялық |сұрақтар | | | |стенд | | | |дәріс сабақтары|Практикалық | | | | | |(зертханалық) | | | | | |сабақтар | | | | |1 |3 |4 |5 |6 | |Металдардың |- |Плакат |Металдарды |Тест, | |атомдық-кристал| |«Атомно-кристалличе|зерттеудің |блиц | |дық құрлысы | |ское строение |физикалық және |сұрақтар | | | |металлов» |структуралық | | | | | |тәсілдері | | |- |Қорытпаларды |Микроскоп МИМ-7, |Әдістемелік |Жұмысты | | |микроскоптық |ажарлау-жылтырату |нұсқау |қорғау | | |талдау |станогы, қорытпалар| | | | | |үлгілері | | | |Кристалдану |- |Плакат |Металл кесегінің|Тест, | |кезіндегі | |«Кристализация |құрлысы. |блиц | |металл | |металлов» |Полиморфты |сұрақтар | |құрылымының | | |түрленулер | | |қалыптасуы | | | | | |Қорытпалар |- |Плакаттар «Связь |Қорытпалар күйі |Тест, | |теориясы | |между свойствами |диаграммасының |блиц | | | |сплавов и типом |түрлері. |сұрақтар | | | |диаграммы |Қосындылы | | | | |состояния»; |болаттардың | | | | |«Компоненты и фазы |структуралық | | | | |в системе железо –|кластары | | | | |углерод»; | | | |- |Темір – цементит|Микроскоп МИМ-7, |Методикалық |Жұмысты | | |күй диаграммасы |шойын және |нұсқау |қорғау | | | |көміртегілі болат | | | | | |микрошлифтері ; | | | | | |плакат «Диаграмма | | | | | |железо – цементит» | | | |- |Көміртегілі |Микроскоп, |Методикалық |Жұмысты | | |болаттардың |көміртегілі болат |нұсқау |қорғау | | |құрылымы мен |микрошлифтері | | | | |қасиеттері | | | | |- |Шойындардың |Микроскоп МИМ-7, |Методикалық |Жұмысты | | |құрылымы мен |шойындардың әртүрлі|нұсқау |қорғау | | |қасиеттері. |микрошлифтері | | | |Металдардың |- |Плакаттар |Полигонизация |Тест, | |пластикалық | |«Механические |және қайту. |блиц | |деформациясы | |испытания |Суық және ыстық |сұрақтар | |мен механикалық| |металлов»; «Виды |деформациялар. | | |қасиеттері | |напряжений»; |Рекристализация.| | | | |«Упругая и |Тозуға сынау | | | | |пластическая |тәсілдері | | | | |деформация» | | | |- |Қорытпалардың |Бринель, Роквелл |Әдістемелік |Жұмысты | | |қаттылығын |приборы, |нұсқау |қорғау | | |Роквелл, Виккерс|ажарлау-жылтырату | | | | |және Бринель |станогы, санағыш | | | | |тәсілдерімен |микроскоп, | | | | |анықтау |болаттан, түсті | | | | | |металдан және | | | | | |олардың | | | | | |қорытпаларының | | | | | |үлгілері | | | |Термиялық өңдеу|- |Плакаттар «Фазовые |Қосындылы |Тест, | |теориясының | |превращения в |болаттардағы |блиц | |негіздері | |сплавах железа»; |аутениттің |сұрақтар | | | |«Диаграмма |изотермиялық | | | | |изотермического |түрленуі | | | | |превращения | | | | | |аустенита» | | | |- |Көміртегілі |Муфельдік пештер, |Методикалық |Жұмысты | | |болаттарды |Роквелл приборы, |нұсқау |қорғау | | |жасыту |микроскоп МИМ-7, | | | | | |ажарлау- жылтырату | | | | | |станогы, | | | | | |көміртегілі болат | | | | | |микрошлифтері | | | |Термиялық өңдеу|- |Плакаттар «Схема |Беттік |Тест, | |технологиясы | |полного отжига и |шынықтыру, оның |блиц | | | |изотермическая |түрлері мен |сұрақтар | | | |диаграмма распада |қолданылу аймағы| | | | |аустенита»; «Схема | | | | | |закалки и | | | | | |термомеханической | | | | | |обработки стали» | | | |- |Көміртегілі |Муфельдік пештер, |Методикалық |Жұмысты | | |болаттарды |Роквелл приборы, |нұсқау |қорғау | | |шынықтыру және |микроскоп МИМ-7, | | | | |жұмсарту |ажарлау- жылт. | | | | | |станогы, суыту | | | | | |багы, көміртегілі | | | | | |болат микрошлифтері| | | |Конструкциялық |- |Плакат |Криогенді |Тест, | |болаттар мен | |«Классификация и |болаттар. |блиц | |қорытпалар | |маркировка |Ыстыққа берік |сұрақтар | | | |углеродистых и |болаттар мен | | | | |легированных |қорытпалар | | | | |сталей» | | | |Түсті металдар |- |Плакат |Магний және оның|Тест, | |мен олардың | |«Классификация и |қорытпалары. |блиц | |қорытпалары | |термическая |Титан және оның |сұрақтар | | | |обработка |қорытпалары. | | | | |алюминиевых медных| | | | | |сплавов» | | | |- |Мыс және оның |Микроскоп МИМ-7, |Методикалық |Жұмысты | | |қорытпалары |ажарлау- жылт. |нұсқау |қорғау | | | |станогы, мыс | | | | | |қорытпа- ларының | | | | | |микрошлифтері, | | | | | |микроқұрылым | | | | | |фотосуреттері | | | |- |Алюминий және |Микроскоп МИМ-7, |Методикалық |Жұмысты | | |оның қорытпалары|ажарлау- жылт. |нұсқау |қорғау | | | |станогы, алюминий | | | | | |қорытпаларының | | | | | |микрошлифтері, | | | | | |микроқұрылым | | | | | |фотосуреттері | | | 7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ Кесте 7.1 – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етілу картасы |Оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдардың |Экземплярлар|Студенттер|Қамтылу | |атауы |саны |саны |проценті| | | | |3 | | | | | |2 | |Материаловедение/ Под ред. Б.Н. Арзамаева. – |100 |10 |100% | |М., 1986 | | | | |Гуляев А.П. Материаловедение. – М., 1986 |90 |10 |100% | |Лахтин Ю.М., Леонтьева В.П. Материаловедение. |40 |10 |100% | |– М., 1990 | | | | |Лахтин Ю.М., Леонтьева В.П. Материаловедение. |140 |10 |100% | |– М., 1980 | | | | |Никифоров В.М. Технология металлов и |150 |10 |100% | |конструкционные материалы. – М., 1980 | | | | |Технология конструкционных материалов/Под |60 |10 |100% | |ред. А.М. Дальского. – М., 1985 | | | | |Технология металлов и материаловедение / Под |20 | 10 |100% | |ред. Л.Усовой. – М., 1987 | | | | |Казаков Н.Ф., др. Технология металлов и других|55 | 10 |100% | |конструкционных материалов. – М., 1975 | | | | |Дриц М.Е., Москалев М.А. Технология |100 |10 |100% | |конструкционных материалов и материаловедение.| | | | |– М., 1990 | | | | 8. ӘДЕБИЕТТЕР 8.1 Негізгі әдебиеттер 8.1.1 Лахтин Ю.М., Леонтьева В.П. Материаловедение: Учебник для ВУЗов. – М.: Машиностроение, 1990. – 528с.: ил. 8.1.2. Сулейменов Е.Б. Материалтану пәнінен лабораториялық жұмыстарды орындауға арналған методикалық нұсқау. 8.2. Қосымша әдебиеттер: 8.2.1. Технология металлов и материаловедение. Кнорозов Б.В., Усова Л.Ф., Третьяков А.В. и др. М.: Металлургия. 8.2.2. Гуляев А.П. Металловедение. Учебник для вузов. М.: Металлургия, 1986. 544 с. 8.2.3. Гринберг Б.Г., Иващенко Т.М. Лабораторный практикум по металловедению и термической обработке.-М.: Высшая школа,1978 8.2.4. Б. Н. Арзамасов и др. Материаловедение. Учебник для втузов.- М.: Машиностроение,1986.-384с., ил. 8.2.5. Омаров А.К. Металдармен конструкциялық материалдар технологиясы- Алматы: Мектеп, 1972.-307 б. 8.2.6. Никифоров В.М. Технология металлов и конструкционных материалов.- М.: Высшая школа, 1980. 360с. 8.2.7. Феоктистов Г.П., Гарифуллин Ф.А. Материаловедение и технология металлов.- М.: Высшая школа, 1980. 360с. 8.2.8. Материаловедение и технология металлов: Учеб. для вузов /Под ред. П.Фетисова. -4-е изд., испр. –М., 2006. – 862 8.2.9. Сыздықов О., Оразбаев Б., Нысанбаев Ғ. Конструкциялық материалдар технологиясы – Алматы: Республикалық баспа кабинеті, 1993.-290 б.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz