Файл қосу

Нақты газдардың қасиеттері



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                 |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                              |
|ШӘКӘРІМ атындағы                                                          |
|СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                            |
|3 денгейлі СМЖ құжаты   |                ПОӘК    |ПОӘК  042-.01.20.12/    |
|                        |                        |01-2010                 |
|              ПОӘК      |       №1Басылым        |                        |
|Оқытушыларға арналған   |«30» қыркүйек 2010 ж.   |                        |
|пәннің оқу жұмыс        |                        |                        |
|бағдарламасы            |                        |                        |
|«Қолданбалы             |                        |                        |
|жылуфизика-сы»          |                        |                        |











                     ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                          «Қолданбалы жылуфизикасы»
               «5В072300» – «Техникалық физика» мамандығы үшін

                   ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС
                                БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                   Семей.
                                    2010


                                   Кіріспе


      1 ӘЗІРЛЕГЕН
      ҚҰРАСТЫРУШЫ ________ «31»тамыз 2010 ж.
      Койбагаров С.Х., доцент міндетін атқарушы    «Техникалық  физика  және
жылуэнергетика»                                                    кафедрасы

      2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
      2.1 Шәкәрім атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  «Техникалық
физика және жылуэнергетика» кафедрасының отырысында.
       «31» тамыз 2010 жылы, № 1 хаттама.


      Кафедра меңгерушісі ___________ Мукушева М.К.


      2.2 Инженерлік - технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік  кеңесінің
отырысында
       «20» қыркүйек 2010 жылы, №1 хаттама.


      Төрағасы ______________ Толеубекова С.






      2.3  Инженерлік  -  технологиялық   факультеттің    ғылыми   кеңесінің
отырысында.
      «22» қыркүйек 2010 жылы, №2 хаттама.




      Төрағасы ______________ Касенов А.Л.


      3 БЕКІТІЛГЕН
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында  қабылданған  және
баспадан шығаруға рұқсат берілді.
       «30» қыркүйек 2010 жылы, №1 хаттама.


      ОӘК төрағасы, бірінші проректор _____________ Молдажанова А.А.


      БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН.

                                   Мазмұны

1      Қолданылу
саласы......................................................................
.....................4
2      Нормативтік
сілтемелер..................................................................
................4
3      Жалпы
ережелер....................................................................
..........................4
4      Оқытушыларға арналған пәндердің оқу жұмыс бағдарламасының
    мазмұны.................................................................
    ...........................................6
5      Студенттердің өздік жұмысына арналған такырьптардың
тізімі...............7
6     Пән бойынша оқу-әдістсмелік
карта.............................................................8
7      Оқу-әдістемелік әдебиетпен камтамасыз етудің
картасы..........................8
8
Әдебиеттер..................................................................
....................................10



















































































      1  ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ


      «Қолданбалы жылуфизикасы» мамандығы бойынша  оқу-әдістемелік  кешеннің
кұрамына енгізілген окытушыларға  арналған  пәннің  оқу  жүмыс  бағдарламасы
«050723» - «Техникалық физика» мамандыгының студенттері үшін арналган.


      2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР


      «Қолданбалы жылуфизикасы» пәнінің оқытушыларға арналған осы пәннің оқу
жұмыс бағдарламасы келесі  кұжаттардың  талаптары  мен  ұсыныстарына  сәйкес
берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:
      - ҚР МЖМБС 3.08.343 – 2006, 050723 – «Техникалық физика»  мамандығының
жалпыға міндетті  мемлекеттік  білім  стандарты,  Қазақстан  Республикасының
Білім және ғылым министрлігінің 23.12.05  ж.  №  779  бұйрығымен  енгізілген
және бекітілген.
      - Типтік  оқу  бағдарламасы,  жоғарғы  білім,  Бакалавриат.  050723  –
«Техникалық   физика»   мамандығы   бойынша    «Қолданбалы    жылуфизикасы»,
Республикалық  жоғарғы  және  жоғарғы  оқу  орнынан  кейінгі  білімнің   оқу
әдістемелік кеңесінің 22.06.06 ж. бұйрығымен енгізілген және бекітілген.
      - СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатың жалпы талаптар» университет стандарты;
      -  ДП  042-08.10.10.12-2007   «Пәндердің   оқу-әдістемелік   кешенінің
құрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.


      3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


      3.1 Пәндердің мазмұның қыскаша сипаттау


   «Қолданбалы  жылуфизика»  пәні  техника  мен  ғылымның  жаңа  бағыттарын
дамытуға қосқан үлесі мол. Соның ішінде физиканың, құралжасаудың,  ғарыштың,
биология мен медицинаның дамуына  айтарлықтай  әсер  етті.  Осыған  бірқатар
жаңа бағыттар қалыптасты. Олар криэлектроника, криобиология,  криоэнергетика
т.б.   Қатты,   сұйық   және   газ   тәріздес   денелердің    жылуфизикалық,
электрөткізгіштіктері температураға тәуелді. Олардың төмен  температураларда
қасиеттері шұғыл өзгереді. Жеке жағдайларда жаңа  құбылыстар  пайда  болады.
Сондықтан, қолданбалы  жылу  физикасы  пәні,  осындай  жүйелерге  байланысты
есептерді шешу, жобалау, құрал-жабдықтарды  құрастыру  кезінде  ерекше  орын
алады.


       3.2 «Қолданбалы жылуфизикасы» пәнін оқудың мақсаты 120 К  дейін  және
одан төмен температураларда болатын процестер  мен  құбылыстарды,  және  осы
температураларда  заттардың  жылуфизикалық,   механикалық   және   электрлік
қасиеттерін оқып үйрену.  120  К  дейін  және  одан  төмен  температураларға
орталарды суыту сұрақтары, және    сондай температураларды ұстауға  арналған
циклдардың динамикалық негіздерін оқып үйрену.


       3.3 Пәндерді оқьп-білудің негізгі міндеті - болашақ маман инженерлік
ойлау мен нақтылы жағдайлардағы  негізгі  термодинамикалық  түсініктері  мен
заңарды,  криогендік  жүйелердің  жұмыстық  заттарының   қасиеттері,   төмен
температураларды  алу  негізгі  әдістері,   төмен   температураларды   алуға
негізделген циклдардың динамикасы,  төмен  температураларда  конструкциондық
материалдардың механикалық қасиеттері туралы дағдыларды  қалыптастыру  болып
табылады.


      3.4 Оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:


      -  криогендік  жүйелердің  жұмыстық  заттарының   қасиеттерін,   төмен
температуралы процестер  туралы  ақпараттар  алу  әдістері  мен  тәсілдерін,
криогендік жүйелердің негізгі кең  таралған  процестерін  есептеу  әдістерін
білуі;
      - температура мен қысым өлшеуіш  құралдарын  қолданып,  жылутехникалық
өлшеулерді  жүргізуді,  жұмыстық  заттардың  термодинамикалық  диаграмаларын
қолдана  отырып,  төмен   температураларды   алуға   негізделген   циклдарды
есептеуді пайдалана біліуі;
      - тәжірибелілік  жұмыстарды  жобалауды  мен  жүргізуді,  және  зерттеу
әдістерін, төмен  температураларды  алуға  негізделген  циклдардың  тұрғызып
есептеуді меңгеруі;
      - тәжірибемен алынған нәтижелерді бір күйге келтіру дағдыларын қолдана
білуі.
      - жұмыстық заттарының қасиеттері, төмен температураларды  алу  негізгі
әдістері, төмен температуралық техника  жүйелері  және  төмен  температуралы
процестер туралы ақпараттар алу әдістері мен  тәсілдерін  саналы  қолданудан
түсінігі болуы тиіс.


      3.5 Курстың пререквизиттері


    -жалпы физика;
    -математика;
    -техникалық термодинамика.


      3.6 Курстың постреквизиттері


      - Тоңазытқыш машиналар.
1 кесте - Оқу жоспарынан көшірмесі
|Курс                                       |Семестр     |Кредиттер         |
|1                                          |2           |3                 |
|Дәріс сабактар                                                             |
|Қолданбалы жылу физикасының маңызы.        |1           |8.1.1, 7-27 б.    |
|Термодинамиканың бірінші заңы. Үйкелістің  |            |                  |
|әсері.                                     |            |                  |
|Қайтымды және қайтымсыз үрдістер. Энтропия.|1           |8.1.1, 32-38 б.   |
|Термодинамиканың біріктірілген теңдеуі.    |            |                  |
|Термодинамиканың бірінші заңының           |1           |8.1.1, 38-47 б.   |
|дифференциальдық теңдеуі. Ішкі энергияның  |            |                  |
|жеке туындылары. Энтропияның               |            |                  |
|дифференциальдық теңдеуі. Энтальпияның     |            |                  |
|дифференциальдық теңдеуі.                  |            |                  |
|Нақты газдардың қасиеттері. Нақты газдарды |1           |8.1.1, 94-106 б.  |
|қолдану облыстары. Кризистік нүкте күйі    |            |                  |
|теңдеуі. Сәйкес күйлер заңы. Газ           |            |                  |
|сығылғыштығын санау әдістері.              |            |                  |
|Нақты газдардың жылусыйымдылығы. Нақты     |1           |8.1.1, 94-106 б.  |
|газдар диаграммалары.                      |            |                  |
|Нақты газдарды дросселдеу. Идеал газдарды  |1           |8.1.2, 133-140 б. |
|дросселдеу. Джоул-Томсонның                |            |                  |
|дифференциальдық эффектіcі. Джоул-Томсонның|            |                  |
|интегральдық эффектіcі.                    |            |                  |
|Джоул-Томсон эффектісінің физикалық маңызы.|1           |8.1.2, 133-140 б. |
|Газдың изоэнтропиялық ұлғаю процессі.      |            |                  |
|Изоэнтропиялық ұлғаю процессін дросселдеу  |            |                  |
|процессімен салыстыру.                     |            |                  |
|Адиабаталық магнитсіздендіру. Магниттік    |1           |8.1.2, 165-180 б. |
|криогендік машиналар.                      |            |                  |
|Термоэлектрлік суыту. Десорбциялық суыту.  |1           |8.1.2, 165-180 б. |
|Гелийді пайдалануға негізделген, суыту     |1           |8.1.2, 180-186 б. |
|процестері. 3Не-ті 4Не-те ерітумен суыту.  |            |                  |
|Адиабаттық кристалдаумен суыту.            |            |                  |


      |1                                          |2            |3                |
|Жұмыстық затты дросселдеудің теориялық     |1            |8.1.2, 234-258 б.|
|циклы. Дросселдік циклдың рефрижераторлық  |             |                 |
|режимі. Жұмыстық затты дросселдеудің нақты |             |                 |
|циклы.                                     |             |                 |
|Бір сатылы детандерлі цикл.  Детандер      |1            |8.1.2, 234-258 б.|
|жұмысы және суық өнімділігі. Детандердегі  |             |                 |
|адиабаталық ПӘК-і.                         |             |                 |
|Қатты денелердің жылуфизикалық қасиеттері. |1            |8.1.2, 98-109 б. |
|Материалдардың жылуфизикалық қасиеттері.   |             |                 |
|Материалдардың жылумен ұлғаюы.             |             |                 |
|Электрөткізгіштік. Асқын өткізгіштік.      |1            |8.1.2, 109-125 б.|
|Механикалық қасиеттері.                    |             |                 |
|Биоматериалдардың жылуфизикалық қасиеттері.|             |                 |
|Криогендік сұйықтар. Сұйық және қатты      |1            |8.2.4., 187-191б.|
|гелий. Асқынаққыштық.                      |             |                 |
|Зертханалык сабактар                                                       |
|Ауаның, азоттың, гелийдің термодинамикалық |3            |Әдістемелік      |
|диаграммалармен танысу және осы            |             |нұсқау           |
|диаграммалардың көмегімен газдық циклдардың|             |                 |
|процестерін есептеу.                       |             |                 |
| Қарапайым дросселдеу циклдарының негізгі  |3            |Әдістемелік      |
|процестерін анықтау және Т-S диграммасында |             |нұсқау           |
|тұрғызу. Циклдің термодинамикалық есебін   |             |                 |
|жүргізу. Сұйылту коэффициентін және энергия|             |                 |
|шығынын анықтау.                           |             |                 |
|Алдын ала суыту және дросселдеу циклдарының|3            |Әдістемелік      |
|негізгі процестерін анықтау және Т-S       |             |нұсқау           |
|диграммасында тұрғызу. Циклдің             |             |                 |
|термодинамикалық есебін жүргізу. Сұйылту   |             |                 |
|коэффициентін және энергия шығынын анықтау.|             |                 |
|Газды сұйылтудың детандерлік циклдарының   |3            |Әдістемелік      |
|негізгі процестерін анықтау және Т-S       |             |нұсқау           |
|диграммасында тұрғызу. Циклдің             |             |                 |
|термодинамикалық есебін жүргізу. Ағындар   |             |                 |
|арасындағы интегральдық температура        |             |                 |
|айырмасын анықтау.                         |             |                 |
|Қондырғының сызба нұсқасымен танысу.       |3            |Әдістемелік      |
|Қондырғын іске қосу реті және оны режиміне |             |нұсқау           |
|келтіру.                                   |             |                 |


      5     СТУДЕНТТЕРДІҢ    ӨЗДІК    ЖҰМЫСТАРЫНА     АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ
ТІЗІМІ


      5.1 Булар мен газдарды араластыру.
      5.2 Термодинамикалық температураның нолге жетпеу принципі.
      5.3 Ауа және оның негізгі өнімдерінің бөлінуі. Озон және фтор.
      5.4 U=const процессі.
      5.5 Айнымалы масадығы адиабаттық жүйелердегі процестер.
      5.6 Газдардың толқынды ұлғаю процестері.
      5.7 Буды сору арқылы суыту.
      5.8 Механокалориялық суыту.
      5.9 Төмен температуралар кезінде болаттардың механикалық қасиеттерінің
өзгерісі.
      5.10 Төмен температуралар кезінде дәнекерленген қоспалардың және метал
емес материалдардың  механикалық қасиеттерінің өзгерісі.


      6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА


3 кесте -Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
|            |Такырыбы     |             |Көрнекі       |Өз         |Бақылау   |
|            |             |             |қүралдар, ТСО,|бетімен    |нысаны    |
|            |             |             |плакаттар,    |окып       |          |
|            |             |             |зертханалык   |үйренуге   |          |
|            |             |             |такталар      |арналган   |          |
|            |             |             |              |сұрактар   |          |
|Дәріс       |Практикалық  |Зертханалык  |              |           |          |
|сабактар    |(семинар)    |сабактар     |              |           |          |
|            |сабактар     |             |              |           |          |
|1           |2            |3            |4             |5          |6         |
|            |             |             |              |           |          |


      7   ОҚУ-ӨДІСТЕМЕЛІК  ӘДЕБИЕТІІЕН   ҚАМТАМАСЫЗ  ЕТУДІҢ КАРТАСЫ


4 кестесі- Оку-әдістемелік әдебиетпен камтамасыз етудін картасы
|Окулыктардын,            |Даналарлың   |Студенттердің    |Қамтамасыз етілу  |
|оку-әдістемелік          |саны         |саны             |пайызы            |
|күралдардын              |             |                 |                  |
|атауы                    |             |                 |                  |
|1                        |2            |3                |4                 |
|Андрющенко А.И. Основы   |             |                 |                  |
|термодинамики реалных    |             |                 |                  |
|процессов.               |             |                 |                  |
|–М.:Наука.-1975-260 с.   |             |                 |                  |
|Архаров А.М. и др.       |             |                 |                  |
|Кригенные системы. Основы|             |                 |                  |
|теории и расчета.-2-е    |             |                 |                  |
|изд., перераб. и доп. –  |             |                 |                  |
|М.: Машиностроение,      |             |                 |                  |
|1988.-464 с.             |             |                 |                  |
|Базаров И. Термодинамика.|             |                 |                  |
|Изд. 4-е.-М.:Высшая      |             |                 |                  |
|школа.-1991.-226 с.      |             |                 |                  |
|Ерохин В.Г., Маханько    |             |                 |                  |
|М.Г.  Сборник задач по   |             |                 |                  |
|основам гидравлики и     |             |                 |                  |
|теплотехники. - М.:      |             |                 |                  |
|Энергия, 1979. – 240 с.  |             |                 |                  |
|1                        |2            |3                |4                 |
|Справочник по            |             |                 |                  |
|физико-техническим       |             |                 |                  |
|основам кригеники./Под   |             |                 |                  |
|ред. М.П. Малкова - М.:  |             |                 |                  |
|Энергоатомиздат, 1985. – |             |                 |                  |
|432 с.                   |             |                 |                  |
|Микулин Е.И. Криогенная  |             |                 |                  |
|техника.М:– Энергия,     |             |                 |                  |
|1979. – 332 с.           |             |                 |                  |
|Дрыжаков Е.В.,Исаев С.И. |             |                 |                  |
|идр. Техническая         |             |                 |                  |
|термодинамика –М.: Высш. |             |                 |                  |
|школа, 1981. – 439 с.    |             |                 |                  |
|Кириллин В.А, Сычев В.В.,|             |                 |                  |
|Шейндлин А.Е. Техническая|             |                 |                  |
|термодинамика.-М.:       |             |                 |                  |
|Энергоатомиздат, 1983. – |             |                 |                  |
|346 с.                   |             |                 |                  |
|Уайт Г.К.                |             |                 |                  |
|Экспериментальная техника|             |                 |                  |
|в физике низких          |             |                 |                  |
|температур.-М.:          |             |                 |                  |
|Физматгиз.-1961.         |             |                 |                  |
|А.И. Шальников. Физика   |             |                 |                  |
|низких                   |             |                 |                  |
|температур.-М.:Ил.-1959. |             |                 |                  |










































      Әдебиеттер

      8.1 Негізгі әдебиеттер


      8.1.1  Андрющенко  А.И.  Основы   термодинамики   реалных   процессов.
–М.:Наука.-1975-260 с.
      8.1.2 Архаров А.М. и др. Кригенные системы. Основы теории и расчета.-2-
е изд., перераб. и доп. – М.: Машиностроение, 1988.-464 с.
      8.1.3 Базаров И. Термодинамика. Изд.  4-е.-М.:Высшая  школа.-1991.-226
с.
      8.1.4 Ерохин В.Г., Маханько М.Г.  Сборник задач по основам  гидравлики
и теплотехники. - М.: Энергия, 1979. – 240 с.


      8.2 Қосымша әдебиеттер


      8.2.1 Микулин Е.И. Криогенная техника.М:– Энергия, 1979. – 332 с.
      8.2.2 Дрыжаков Е.В.,Исаев С.И.  идр.  Техническая  термодинамика  –М.:
Высш. школа, 1981. – 439 с.
      8.2.3  Кириллин   В.А,   Сычев   В.В.,   Шейндлин   А.Е.   Техническая
термодинамика.-М.: Энергоатомиздат, 1983. – 346 с.
      8.2.4 Справочник по  физико-техническим  основам  кригеники./Под  ред.
М.П. Малкова - М.: Энергоатомиздат, 1985. – 432 с.
      8.2.5 Уайт Г.К. Экспериментальная техника в физике низких температур.-
М.: Физматгиз.-1961.
      8.2.6 А.И. Шальников. Физика низких температур.-М.:Ил.-1959.
      8.2.7 Общие требования к оформлению текстовых документов СТУ 042-РГКП-
СГУ-6-2005.

























































Пәндер