Файл қосу

Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясының теориялық негіздері









                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

     «БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ ЗАТТАРДЫҢ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДАҒЫ  АДСОРБЦИЯЛЫҚ
                           ПРОЦЕССТЕР МЕН КАТАЛИЗ»


        5В072000  – «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»
                               мамандығы үшін


                  СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ ЖҰМЫС
                                БАҒДАРЛАМАСЫ











                                    СЕМЕЙ
                                    2014


                                   Кіріспе

1 ӘЗІРЛЕНГЕН

ҚҰРАСТЫРУШЫ                        «   29   »  09  2014г.  Баяхметова  Б.Б.,
х.ғ.к., аға оқытушы,  Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің
химия кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1   Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  Химия  кафедра
отырысында
«29»  09  2014г ж.,  № 1 хаттама

Кафедра меңгерушісі                                  Б.Х.Мусабаева


2.2  Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің
отырысында
« 05 » 09  2014ж , № 1 хаттама

Төрайым                              доцент Төлеубекова С.С.

3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған
« 11» 09  2014ж, № 1 хаттама

ОӘК төрағасы, бірінші проректор
     Г.К. Искакова

4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН


















                                   Мазмұны

|1   |Жалпы ережелер                                             |4    |
|2   |Пәндердің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды    |5    |
|    |бөлу                                                       |     |
|3   |Пәндерді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар         |5    |
|4   |Курс форматы                                               |6    |
|5   |Курс саясаты                                               |6    |
|6   |Баға қоюдың саясаты                                        |6    |
|7   |Әдебиеттер                                                 |9    |



































1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
Баяхмеиова Булбул Баяхметовна, х.ғ.к., аға оқытушысы
Кафедра       «Химия»
Байланыс ақпараты – тел: 35-05-92, оқу ғимараты № 9, кабинет № 418
Сабақ өткізу орны – дәрісхана № 420
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 3

    1.2 Пәндердің мазмұнын қысқаша сипаттау
    Пәндердің мазмұнын қысқаша сипаттау.
   «Бейорганикалық  заттардың  химиялық    технологиясындағы    адсорбциялық
процесстер мен катализ» пәні, мамандық бойынша  жалпы кәсіптік  ғылым  болып
 есептеледі. Ол химиялылық-технологиялық  білімді  жүйелейді  және   физико-
химиялық негіздерін, бейорганикалық  заттардың  өнеркәсіптерде  адсорбциялық
және каталитикалық процесстердің  жалпы  зандылықтарын қарастырырады.
    1.3  Осы  пәннің  негізгі  мақсаты  студенттердің  адсорбциялық    және
каталитикалық процесстер  бойынша  теориялық  және  практикалық   негіздерін
қалыптастыру, өнеркәсіптік  адсорбенттердің алу жолдары мен олардың  негізгі
 түрлерін, бейорганикалық  заттарды  тазарту   және   бөлу  амалдарын   білу
болып  табылады.
    1.4  Пәндерді оқып-білудің негізгі міндеті –  бейорганикалық  заттардың
химиялық  технологиясындағы  адсорбциялық процесстер мен  катализ  саласында
студенттерді  теориялық және  тәжірибелі түрінде    дайындау.
     1.5 Оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
    - өнеркәсіптік адсорбенттер мен катализаторлардың   негізгі   түрлерін,
адсорбциялық  процесстердің   құрылғыларын,   тазартатын,   бөлінетін   және
алынатын   реакция  өнімдерін   сапалы   көрсеткіштері   мен    қасиеттерін,
адсорбциялық  және  каталитикалық  процесстердің   жалпы   принциптары   мен
технологиясын білуі тиіс;
    - адсорбциялық және каталитикалық процесстердің  жалпы  физико-химиялық
негіздерін меңгеруі тиіс;
    - бір немесе бірнеше   адсорбцияланған   компоненттердің   адсорбциялық
мөлшерің есептеу  керек;
      1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Бейорганикалық химия
1.6.2 Аналитикалық химия
1.6.3. Жалпы химиялық технология
1.6.4.  Бейорганикалық   заттардың   химиялық    технологиясының   теориялық
негіздері.
1.6.5. Физикалық және коллоидтық химия
      1.7 Курстың постреквизиттері:
1.7.1 Жобалау негіздері және құрылғылар
1.7.2 Химиялық  өнеркәсіптердегі   енбек қорғауы

   2  ПӘНДЕРДІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
                                                                     Кесте 1
|№  |Тақырыптардың атауы       |Сағаттар саны                 |Әдебиеттер  |
|р/с|                          |                              |            |
|   |                          |ДС  |ЗС  |ПС   |БОӨЖ   |БӨЖ   |            |
|   |2                         |3   |4   |5    |6      |7     |8           |
|1. |Кіріспе. Адсорбциялық     |1   |    |2    |1      |4     |7.1.1-7.1.2 |
|   |процесстер туралы жалпы   |    |    |     |       |      |            |
|   |мәлімет.                  |    |    |     |       |      |            |
|2. |Адсорбциялық процесстердің|2   |    |4    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|   |теориялық негіздері.      |    |    |     |       |      |            |
|3. |Кеуекті  сорбенттердің    |1   |    |2    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|   |негізгі түрлері.          |    |    |     |       |      |            |
|4. |Өнеркәсіпті  адсорбенттер |1   |    |2    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|5. |Периодтық әсері бар       |1   |    |1    |1      |4     |7.1.1-7.1.2 |
|   |құрылғыларда              |    |    |     |       |      |            |
|   |адсорберлердің            |    |    |     |       |      |            |
|   |конструкциясы.            |    |    |     |       |      |            |
|6. |Қозғалыс  қабатты         |1   |    |1    |1      |4     |7.1.1-7.1.2 |
|   |адсорбентте газ           |    |    |     |       |      |            |
|   |қоспалардың  үздіксіз     |    |    |     |       |      |            |
|   |бөліну  әдісі.            |    |    |     |       |      |            |
|7. |Газды орталарды  кептіру  |1   |    |2    |1      |4     |7.1.1-7.1.2 |
|8. |Көміртек диоксидтен       |1   |    |3    |2.5    |5.5   |7.1.1-7.1.2 |
|   |газдарды   өнеркәсіпті    |    |    |     |       |      |            |
|   |тазарту                   |    |    |     |       |      |            |
|9. |Сутекті сульфидтен        |1   |    |3    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|   |газдарды тазарту.         |    |    |     |       |      |            |
|10.|Катализдің негізгі        |1   |    |2    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|   |ұғымдары мен түсініктері. |    |    |     |       |      |            |
|11 |Гетерогенді катализ.      |1   |    |2    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|12 |Гомогенді катализ.        |2   |    |2    |2      |6     |7.1.1-7.1.2 |
|13 |Катализатор мен           |1   |    |4    |2      |4     |7.1.1-7.1.2 |
|   |реакциялық ортаның        |    |    |     |       |      |            |
|   |әрекеттесуі.              |    |    |     |       |      |            |

           3 ПӘНДЕРДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР

   Курсты оқу 4 өзара байланысты оқу түрлерінен тұрады – дәріс,  практикалық
сабақ, БОӨЖ және БӨЖ.  Осылардың  ішінде  маңыздысы  дәріс  болып  табылады,
себебі  онда  пәннің  маңызды  да  аса  күрделі   сұрақтары   қарастырылады.
Практикалық сабақтар теориялық материалды  қамтуды  қарастырады.  БОӨЖ  және
БӨЖ күнделікті әрі міндетті дайындық болып табылады, олар нақты  тапсырмалар
бойынша орындалады және мұғалімнің тұрақты бақылауында болады.  Аудиториядан
тыс өздік жұмыс  оқу  әдебиетімен,  үй  тапсырмасын  орындау  және  ағымдағы
зертханалық жұмыстарға дайындық сияқты жұмыстарды қарастырады.

   4 КУРС ФОРМАТЫ
   Берілген нақты пән бойынша аптасына 1 рет 50 минуттық дәріс,  аптасына  1
рет 100 минуттық практикалық сабақ және аптасына бір рет  50  минуттық  БОӨЖ
жүргізу қарастырылған.


   5 КУРС САЯСАТЫ
   Сабаққа қатысу: Дәрістерге, практикалық сабақтар және БОӨЖ  қатысу  қатаң
түрде міндетті болып табылады. Егерде  әлдебір  себептермен  сабаққа  қатыса
алмасаңыз, сізге  барлық  босатқан  сабақтардағы  қабылданбаған  материалдар
үшін жауапкершілік жүктеледі.  Оқу  жоспары  бойынша  босатқан  (қатыспаған)
сабақтарды қайта  қабылдау  қарастырылмаған,  сондықтан  мұғалім  тапсырмасы
бойынша студент босатқан тақырыбы бойынша 5 есеп шығаруы керек.
Тәртіп:  Сабақ  барысында  ұдайы   тәртіпбұзушылық   аудиториядан   қуылумен
жазаланады  және  сәйкесінше  сабақ  босатқаны   үшін   рейтінгілік   бағасы
төмендетіледі.
Зертханалық сабақтар: Студент зертханалық  сабақтарға  зертханалық  жұмыстың
конспектісі  болып,  жұмысты  орындау  барысын   және   жұмыстың   теориялық
негіздемесін  білген   жағдайда   ғана   жіберіледі.   Студент   зертханалық
жұмыстарды және  эксперименттің  нәтижелерін  өңдеуді  өзбетінше  орындайды,
дайын нәтижелерді қолдануға  тыйым  салынады.  Зертханада  студент  халатпен
жүруге міндетті және қауіпсіздік ережелерінің талаптарын сақтауы керек.
Межелік  аттестация:  Межелік  аттестация   қорытындысы   сабаққа   қатысуы,
белгіленген мерзімде СӨЖ орындауы, сабақ барысындағы ауызша  немесе  жазбаша
жауаптарымен,  тестілеу  нәтижелерімен   және   межелік   бақылауды   ескере
қойылады.
Емтихан:  Ауызша  емтихан  немесе  компьютерлік  тестілеу  жүйесі  негізінде
рұқсат алған барлық студенттерге қорытынды емтихан  жүргізіледі.  Емтиханның
әрбір тест сұрағы 4 жауаптан тұрады, соның ішінде бір дұрыс жауабымен.  Тест
сұрақтары барлық өткен курс бөлімдері бойынша құрастырылған.


   6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ
Апта және бақылау түрлері бойынша балдардың бөлінуі 2-кестеде көрсетілген.
     «Бейорганикалық заттардың химиялық  технологиясындағы  адсорбциялық
           процесстер мен катализ»  пәні бойынша балдардың бөлінуі

                                                                     Кесте 2
|Апта    |Бақылау түрі                                   |Барлық  |Ескертпе    |
|        |                                               |балл    |            |
|1       |2                                              |3       |4           |
|        |1-7 апта аралықтарындағы дәріс сабақтарына     |30      |            |
|        |қатысу және дайындық                           |        |            |
|1       |Практикалық сабақты дайындау және орындау:     |        |            |
|        |Адсорбциялық процестер түралы түсініктер.      |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|2       |Практикалық сабақты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Адсорбция түрлері.                             |        |            |
|        |Ауызша жауап, есептер шығару                   |        |            |
|3       |Практикалық сабақты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Адсорбция изотермасын талдау                   |        |            |
|        |Ауызша жауап, есептер шығару                   |        |            |
|4       |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |20      |            |
|        |Адсорбенттің меншікті беттік ауданын анықтау   |        |            |
|        |Ауызша жауап, есептер шығару                   |        |            |
|        |БӨЖ: Химиялық өнеркәсіптегі катализаторлар     |50      |реферат     |
|5       |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |20      |            |
|        |Цеолиттер                                      |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|6       |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |20      |            |
|        |Өнеркәсіпттік адсорберлер және олардың түрлері,|        |            |
|        |қолданылуы                                     |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|        |БӨЖ: Адсорбциялық  құрылғылардың  сызбанұсқасы |50      |презентация |
|7       |Межелік бақылау 1 – 1-2 модульдер бойынша      |60      |Оқу         |
|        |жазбаша бақылау                                |        |кестесіне   |
|        |                                               |        |сай         |
|1-7 апта аралықтарындағы дәріс сабақтарына қатысу және |300     |            |
|дайындық                                               |        |            |
|8       |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |15      |            |
|        |Хроматография. Хроматографияның негізгі        |        |            |
|        |түрлері.                                       |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|9       |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |15      |            |
|        |Өнеркәсіптік токсинді газдар. Өнеркәсіптік     |        |            |
|        |газдарды тазалау әдістері.                     |        |            |
|        |Ауызша жауап.                                  |        |            |
|10      |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |14      |            |
|        |Өнеркәсіптік қосалқы газдарды тазалаудың жалпы |        |            |
|        |әдістері және қондырғылары.                    |        |            |
|        |Жазбаша                                        |        |            |
|11      |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |14      |            |
|        |Гетерогенді катализ.                           |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|12      |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |14      |            |
|        |Гомогенді катализдегі ауыспалық металдар.      |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|        |БӨЖ: Бейорганикалық заттардың химиялық         |50      |реферат     |
|        |технологиясындағы катализатор                  |        |            |
|13      |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |14      |            |
|        |Катализаторларды алу әдістері                  |        |            |
|        |Ауызша жауап                                   |        |            |
|14      |Практикалық сабақты дайындау және орындау      |14      |            |
|        |Өнеркәсіптік катализаторлар                    |        |            |
|        |Жазбаша                                        |        |            |
|        |БӨЖ: Экологиялық  катализ                      |50      |презентация |
|15      |Межелік бақылау 2 – 2-3 модульдер бойынша      |70      |Оқу         |
|        |жазбаша бақылау                                |        |кестесіне   |
|        |                                               |        |сай         |
|        |8-15 апталардың оқу қорытындылары бойынша      |300     |            |
|        |барлық балл                                    |        |            |
|Емтихан бойынша барлық балл                            |400     |            |
|Академиялық период бойынша барлық балл                 |1000    |            |

    7 ӘДЕБИЕТТЕР
    7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Кельцев Н.В. Основы  адсорбционной  техники.  2-ое  изд.,  перераб.  И
доп. – М., Химия, 1984. С. 592.
7.1.2 Крылов О.В. Гетерогенный катализ.- М.:  ИКЦ  «Академкнига»,  2004,-679
с.

7.1.3  Ю.  И.  Шумяцкий.  Промышленные  адсорбционные   процессы.-М.:КолосС,
2009,- 184 с.

7.1.4  Саттерфилд Н. Практический курс гетерогенного катализа М.: Мир,1984.-
520 с.
7.1.5  Химическая  технология  неорганических  веществ.  /   Под   редакцией
Ахметова Т.Г. – М.: Химия, 2002. В 2 кн.
7.1.6 С. Грег,  К. Синг Адсорбция, удельная  поверхность, пористость.  -  М.
Мир. 1970 С.141
7.1.7 Конюхов В.Ю. Хроматография. Учебники, М.: Лань, 2012г.-220с.
7.1.8 Б.В. Айвазов. Парктикум по химии  поверхностных  явлений и  адсорбции.
М. Высшая школа. 1973.206 С.
      7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1  Адам Н.К. Физика  и  химия поверхностей. ОГИЗ. М., Гостехиздат.1947
7.2.2 Позин М.Е. Физико-химические основы неорганической технологии.  –  Л.:
Химия, 1985.
7.2.3 Соколов Р.С Химическая технология. М., 2002. – т. 1-2.
7.2.4. Радченко Е.Д., Чукин Г.Д.. Алиев Р.Р.  Цеолитсодержащие  катализаторы
в  нефтепеработке. М.: Химия 1993.- 278 с
7.2.4. Стромберг А.Г. Физическая химия М. Высшая школа. 1999. 496 с.


































Пәндер