Файл қосу
Қоршаған ортаның қауіпті экологиялық факторлары
|ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК | ПОӘК 042-16.1.69/01 -2013 |
| ПОӘК «Адам экологиясы» |№3 басылым | |
|пәнінің оқытушыға арналған | | |
|бағдарламасы |«__» ___ 2013 ж. | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Адам экологиясы» пәнінен
5В060800 «Экология» мамандығына арналған
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
АЛҒЫ СӨЗ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған
ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Мурзалимова А.К. _________________ «30» 08. 2013ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама №1 «04»09. 2013ж.
Кафедра меңгерушісі _________ доцент м.а
Кабышева Ж.К.
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама №1 «09»09. 2013ж.
АФ ОӘБ төрайымы _________ доцент м.а
Тлеубаева А.В.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама №1 «18» 09.2013ж.
Оқу- әдістемелік жұмыс
бойынша проректор
профессор Искакова Г.К.
№2 басылым 03.09.2009 ж. орнына енгізілді .
Кешен Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға бірдей білім беретін
стандартына сәйкес МЖБС негізінде жаңартылған 0.04.019.-2011.
Бакалавриат.
Мазмұны
|11 | Қолдану саласы |
|22 |Нормативтік сілтемелер |
|3 |Жалпы ережелер |
|4 |Оқу пәнінің мазмұны |
|5 |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі |
|6 |Пән бойынша оқу-әдістемелік карта |
|7 |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы |
|8 |Әдебиет |
1 ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ
" Адам экологиясы " пәнінің оқу-әдістемелік кешені –
5В060800 «Экология » мамандығы бойынша студенттеріне арналған. Ол
студенттерді пәннің мазмұнымен, саясатымен, өзектілігімен, қажеттілегімен
таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқытуда негізгі құрал болып
табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы оқу-әдістемелік кешен ҚР МЖМБС 3.08. 323-2006 негізінде –050608
мамандына арналған және осы пәннің оқу процесстері мен талаптарына сәйкес
дайындалған.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша түсініктемесі:
Адам экологиясы - пәні студенттерді курстың мазмуны мен, өзектілігі мен
маңыздылығымен, саясаттылығымен таныстырады Осы курсты оқуда студентер
әдебиеттермен жұмыс істеуді, әдебиеттерді іздестірі жолдарымен және
экологияның зерттеу әдістерімен танысады Организмдердің тіршілік ету
жағдайларын және организмдер мен олардың тіршілік ету ортасы арасындағы
өзара байланыстарды зерттейтің ғылым. Адам экологиясы экожүйелермен және
қаумдастықтардың биологиялық өнімділігін зерттейді. Жоғары оқу орындарында
жоғары білікті мамандарды дайындауда олардың білімділігіне, іздемпаздығына
көңіл бөлінеді. Студенттер алған білімдерін ғаламдық, аймақтық және
жергілікті экологиялық мәселелерді шешуге қолдана білулері керек.
3.2 Пәнді оқыту мақсаты:
Адам экологиясы пәні студенттердің экологиялық мәдениетін, экологиялық
жағдайды терең түсіне отырып экологиялық білім мен тәрбие, қоршаған ортаның
жағдайын жақсартуға іс жүзінде қатысу арқылы қалыптастыру болып табылады.
3.3 Пәннің негізгі міндеттері:
Пәнді оқып білудегі негізгі міндет-өзінің білімін тереңдету, ойлау
қабілетін дамыту, теориялық және профессионалдық деңгейлерін жоғарлату
мақсатында, жан-жақты дамыған білікті мамандар дайындау.
Пәнді оқып білудің нәтижесінде студент білуі керек:
- ғылыми жетілдірудің әдістемелік негіздерін білуі;
-ғылыми зерттеу әдістерінің бағыттарын оқып үйренуі;
-теориялық білімді меңгеру;
-жинақталған ғылыми мәліметтерді істей білу;
-экологиялық мәселелерді шешуде алған білімдерін және зерттеу әдістерін
қолана білу.
3.4 Курстын міндеттері
- студенттерге биологиялық және әлеуметтік экожүйелердің тіршілік етуінің
жалпы зандылықтары туралы білім беру
-мекен ету ортасын қорғау мен қалыптастыру механизмдерін көрсету
-адам қызметінің жалпы экология зандарымен үйлесімділігінің дәрежесін
көрсету
-қазіргі әлемдегі экологиялық мәселелердің сараптамасын беру
-экологиялық дағдарыстан шығу жолдарын көрсету
3.5 Курстың пререквизиті:
Адам экологиясы курсының оқыған кезде студент пәнің әр түрлі
өсімдіктердің және жануарлардың биологиялық жүйелердің физиологиялық
ерекешеліктерін, биогеохимия, генетика, биологиялық және биорганиқалық
химия саласынан жинақтаған білімдерді білу керек.
3.6 Курстың постреквизиті
Адам экологиясы курсының оқыған кезде студенттерге бөлашақта
«экология нормалау және араптама негізі», «қоршаған ортаның нормалау
стандартары», «әлеуметтік экология« пәндерді оқығанда қолданалады
3.7 Жұмыс оқу жоспарынен көшірме:
Кесте 1
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәрістік сабақтар | |
|Кіріспе. Адам экологиясы – экология ғылымының бір |1 |
|тармағы. Адам экологиясы пәні, мақсаты мен міндеттері. | |
|Басқа ғылымдармен байланысы. | |
|Экологиялық қоғамның құрылымы.Қоғамның экологизациялық |1 |
|түсінігі.Экологиялық құқық. Экологиялық мәдениет және | |
|білім. | |
|Қоршаған табиғи ортаның адам психикасына әсері. Сыртқы |1 |
|ортаның кері әсерлерінің нәтижесінде және антропогенді | |
|факторлар әсерінен туындаған қазіргі таңдағы экологиялық | |
|проблемалар | |
|Антропология және экология.Адам биологиялық түр ретінде. |1 |
|Адамның тіршілік ортасы.Факторлардың организмге |1 |
|әсері.Организмдердің негізгі тіршілік орталары.Экологиялық | |
|жүйелердің негізгі типтері. | |
|Жердің табиғи ресурстарына сипаттама: литосфера, гидросфера| |
|жіне атмосфера. Табиғи ресурстарды рационалды пайдалану. | |
|Homo sapiensтің географиялық және папулациялық түр |1 |
|ретінде. HOMO SAPIENS популяциялық полиморфизм және | |
|географиялық өзгергіш ретінде. | |
|Антропология және экология. Антропология ғылымы. |2 |
|Антропологиялық зерттеу әдістері Адамның шығу тегі туралы | |
|көзқарастар. | |
| Қоршаған орта және адам денсаулығы. Адам денсаулығы |1 |
|туралы түсінік.Қоршаған ортаның экологиялық жағдайы мен | |
|ауру деңгейі. Денсаулыққа әсер ететін жағымсыз факторлар. | |
|Қоршаған ортаның қауіпті экологиялық факторлары. |1 |
|Қоршаған ортаның радиоактивті ластануы. |1 |
|Шу экогигиеналық фактор ретінде, адам денсаулығына |1 |
|әсері. Адамның экогигиенасы. Шудың физикалық сипаттамасы. | |
|Қоршаған ортаның мониторингі. | |
|Электромагниттік экология. Электромагниттік ластану |2 |
|экогигиеналық фактор ,адам денсаулығына әсері. Адам | |
|экологиясының аймақтық мәселелері. | |
|Барлығы |15 |
|Тәжірибелік сабақтар | |
|Кіріспе. Адам экологиясы – экология ғылымының бір |1 |
|тармағы. Адам экологиясы пәні, мақсаты мен міндеттері. | |
|Басқа ғылымдармен байланысы. | |
|Экологиялық қоғамның құрылымы.Қоғамның экологизациялық |1 |
|түсінігі.Экологиялық құқық. Экологиялық мәдениет және | |
|білім. | |
|Қоршаған табиғи ортаның адам психикасына әсері. Сыртқы |1 |
|ортаның кері әсерлерінің нәтижесінде және антропогенді | |
|факторлар әсерінен туындаған қазіргі таңдағы экологиялық | |
|проблемалар | |
|Антропология және экология.Адам биологиялық түр ретінде. |2 |
|Адамның тіршілік ортасы.Факторлардың организмге |1 |
|әсері.Организмдердің негізгі тіршілік орталары.Экологиялық | |
|жүйелердің негізгі типтері. | |
|Жердің табиғи ресурстарына сипаттама: литосфера, гидросфера| |
|жіне атмосфера. Табиғи ресурстарды рационалды пайдалану. | |
|Homo sapiensтің географиялық және папулациялық түр |1 |
|ретінде. HOMO SAPIENS популяциялық полиморфизм және | |
|географиялық өзгергіш ретінде. | |
|Антропология және экология. Антропология ғылымы. |1 |
|Антропологиялық зерттеу әдістері Адамның шығу тегі туралы | |
|көзқарастар. | |
| Қоршаған орта және адам денсаулығы. Адам денсаулығы |1 |
|туралы түсінік.Қоршаған ортаның экологиялық жағдайы мен | |
|ауру деңгейі. Денсаулыққа әсер ететін жағымсыз факторлар. | |
|Қоршаған ортаның қауіпті экологиялық факторлары. |1 |
|Қоршаған ортаның радиоактивті ластануы. |1 |
|Шу экогигиеналық фактор ретінде, адам денсаулығына |1 |
|әсері. Адамның экогигиенасы. Шудың физикалық сипаттамасы. | |
|Қоршаған ортаның мониторингі. | |
|Электромагниттік экология. Электромагниттік ластану |2 |
|экогигиеналық фактор ,адам денсаулығына әсері. Адам | |
|экологиясының аймақтық мәселелері. | |
|Барлығы |15 |
СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Конституция (дене бітім), адам нәсілдері және тіршілік орта.
5.2 Адамның бейімделуінің жалпы заңдылықтары. Бейімделу формалары мен
эволюциясы. гипоксияға бейімделу. Бейімделуді басқару.
5.3 Төменгі температура жағдайына бейімделу.
5.4 Жоғары температура әсеріне бейімделу
5.5 Сыртқы ортаның кері әсерлерінің нәтижесінде және
антропогенді факторлар әсерінен туындаған қазіргі таңдағы экологиялық
проблемалар.
5.6 Организмнің уақыттылық параметрлері және оның жүйелері
5.7 Дүние жүзіндегі демографиялық жағдай
5.8 Әлем қалаларының экологиялық жағдайы.
5.9 Қоғам мен табиғаттың өзара қарым - қатынасы.Қоршаған ортаның физикалық,
химиялық, биологиялық ластануы.
5.10 В.И.Вернадскийдің ноосфера ілімі.
5.11 Қала экологиясы
5.12 Адам экологиясы
5.13 Экологиялық факторлар, олардыњ өзара әрекеті. Шектеуші факторлар.
5.14 Адамның шығу тарихы
5.15 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
Кесте 3
|Тақырыбы |Көрнекі |Өз бетімен оқып|Бақылау |
| |құралдар, |үйренуге |нысаны |
| |ОТҚ, |арналған | |
| |плакаттар, |сұрақтар | |
| |зертханалық| | |
| |тақталар | | |
|Дәріс |Практика сабақтар | | | |
|сабақтар | | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |
|Кіріспе. Адам |Кіріспе. Адам |Таблица |Кіріспе. Адам |ауызша |
|экологиясы – экология|экологиясы – экология| |экологияның |сұрау |
|ғылымының бір |ғылымының бір | |негізгі | |
|тармағы. Адам |тармағы. Адам | |міндеттері және| |
|экологиясы пәні, |экологиясы пәні, | |даму кезендері.| |
|мақсаты мен |мақсаты мен | | | |
|міндеттері. Басқа |міндеттері. Басқа | | | |
|ғылымдармен |ғылымдармен | | | |
|байланысы. |байланысы. | | | |
|Экологиялық қоғамның |Экологиялық қоғамның |Таблица ТСО|Тірі |ауызша |
|құрылымы.Қоғамның |құрылымы.Қоғамның | |организмдерге |сұрау |
|экологизациялық |экологизациялық | |абиотиқалық | |
|түсінігі.Экологиялық |түсінігі.Экологиялық | |факторлардың | |
|құқық. Экологиялық |құқық. Экологиялық | |әсері. | |
|мәдениет және білім. |мәдениет және білім. | | | |
|Қоршаған табиғи |Қоршаған табиғи |Таблица |Тірі |ауызша |
|ортаның адам |ортаның адам |тестілер |организмдердің |сұрау |
|психикасына әсері. |психикасына әсері. | |өміріне және | |
|Сыртқы ортаның кері |Сыртқы ортаның кері | |алуанүрлілігіне| |
|әсерлерінің |әсерлерінің | |экологиялық | |
|нәтижесінде және |нәтижесінде және | |факторлардың | |
|антропогенді |антропогенді | |әсерлері | |
|факторлар әсерінен |факторлар әсерінен | | | |
|туындаған қазіргі |туындаған қазіргі | | | |
|таңдағы экологиялық |таңдағы экологиялық | | | |
|проблемалар |проблемалар | | | |
|Антропология және |Антропология және | |В. И. |ауызша |
|экология. Адам |экология. Адам | |Вернадскидиң |сұрау |
|биологиялық түр |биологиялық түр | |биосфера туралы| |
|ретінде. |ретінде. | |үғым және | |
| | | |неосфераның | |
| | | |қазіргі күй, | |
| | | |биосфераның | |
| | | |тұрақтылығын | |
| | | |сақтау | |
| | | |жағдайлары. | |
|Адамның тіршілік |Адамның тіршілік |Таблица |Биосфераның |ауызша |
|ортасы.Факторлардың |ортасы.Факторлардың |тестілер |қазіргі күйі |сұрау |
|организмге |организмге | | | |
|әсері.Организмдердің |әсері.Организмдердің | | | |
|негізгі тіршілік |негізгі тіршілік | | | |
|орталары.Экологиялық |орталары.Экологиялық | | | |
|жүйелердің негізгі |жүйелердің негізгі | | | |
|типтері. |типтері. | | | |
|Жердің табиғи |Жердің табиғи | | | |
|ресурстарына |ресурстарына | | | |
|сипаттама: литосфера,|сипаттама: литосфера,| | | |
|гидросфера жіне |гидросфера жіне | | | |
|атмосфера. Табиғи |атмосфера. Табиғи | | | |
|ресурстарды |ресурстарды | | | |
|рационалды пайдалану.|рационалды пайдалану.| | | |
|Homo sapiensтің |Homo sapiensтің |Таблица |Қоғамдық сананы|ауызша |
|географиялық және |географиялық және |тестілер |экологиязация |сұрау |
|папулациялық түр |папулациялық түр | |ландыру. | |
|ретінде. HOMO SAPIENS|ретінде. HOMO SAPIENS| |Қазіргі | |
|популяциялық |популяциялық | |заманның | |
|полиморфизм және |полиморфизм және | |экологиялық | |
|географиялық өзгергіш|географиялық өзгергіш| |проблемалары. | |
|ретінде. |ретінде. | | | |
|Антропология және |Антропология және |ТСО |Қоршаған |ауызша |
|экология. |экология. | |ортаның |сұрау |
|Антропология ғылымы. |Антропология ғылымы. | |жағдайын | |
|Антропологиялық |Антропологиялық | |бағалайтын | |
|зерттеу әдістері |зерттеу әдістері | |критерилар мен | |
|Адамның шығу тегі |Адамның шығу тегі | |әдістер. | |
|туралы көзқарастар. |туралы көзқарастар. | | | |
| Қоршаған орта және | Қоршаған орта және |Таблица |Табиғи ортаның |ауызша |
|адам денсаулығы. Адам|адам денсаулығы. Адам|тестілер |сапасы мен |сұрау |
|денсаулығы туралы |денсаулығы туралы | |денсаулық | |
|түсінік.Қоршаған |түсінік.Қоршаған | | | |
|ортаның экологиялық |ортаның экологиялық | | | |
|жағдайы мен ауру |жағдайы мен ауру | | | |
|деңгейі. Денсаулыққа |деңгейі. Денсаулыққа | | | |
|әсер ететін жағымсыз |әсер ететін жағымсыз | | | |
|факторлар. |факторлар. | | | |
|Қоршаған ортаның |Қоршаған ортаның |слайд | |ауызша |
|қауіпті экологиялық |қауіпті экологиялық | | |сұрау |
|факторлары. |факторлары. | | | |
|Қоршаған ортаның |Қоршаған ортаның |слайд |Қоршаған |ауызша |
|радиоактивті |радиоактивті | |ортаның |сұрау |
|ластануы. |ластануы. | |ластанудың | |
| | | |организмнің | |
| | | |генетиқалық | |
| | | |әсерлері | |
|Шу экогигиеналық |Шу экогигиеналық |слайд |Шудың адам қан|ауызша |
|фактор ретінде, адам|фактор ретінде, адам| |қысымына әсері|сұрау |
|денсаулығына әсері. |денсаулығына әсері. | | | |
|Адамның экогигиенасы.|Адамның экогигиенасы.| | | |
|Шудың физикалық |Шудың физикалық | | | |
|сипаттамасы. Қоршаған|сипаттамасы. Қоршаған| | | |
|ортаның мониторингі. |ортаның мониторингі. | | | |
|Электромагниттік |Электромагниттік |слайд |Қала |ауызша |
|экология. |экология. | |экологиясы, |сұрау |
|Электромагниттік |Электромагниттік | |әлем | |
|ластану |ластану | |қалаларының | |
|экогигиеналық |экогигиеналық | |экологиялық | |
|фактор ,адам |фактор ,адам | |жағдайы | |
|денсаулығына әсері. |денсаулығына әсері. | | | |
|Адам экологиясының |Адам экологиясының | | | |
|аймақтық мәселелері. |аймақтық мәселелері. | | | |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 4
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік |Даналардың |Студенттердің |Қамтамасыз |
|құралдардың атауы |саны |саны |етілуі |
| | | |пайызы |
|Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. |1 |10 |1,5 |
|Экология. Алматы. Экономика. | | | |
|2002ж | | | |
|Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. |2 |10 |3 |
|Экология. Алматы. 2003ж. | | | |
|Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. |2 |10 |3 |
|Экологиядан оку –әдістемелік | | | |
|ќұрал. Алматы. Экономика. 200 ж. | | | |
|В.И.Коробкин, Л.В.Передельский |7 |10 |11 |
|«Экология» Ростов-на Дону, 2001. | | | |
|А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . |6 |10 |9 |
|«Экология» .М.,2000. | | | |
|Т.К. Сагимбаев . Экология и |1 |10 |1,5 |
|экономика. Алматы. 1997 | | | |
|Экология М.: «Просвещение» 1988. |1 |10 |1,5 |
|Глухов В.В., Лисочкина Т.В., | | | |
|Федорова А.И., Никольская А.Н. |1 |10 |1,5 |
|Практикум по экологии и охране | | | |
|окружающей среды. Москва. 2003. | | | |
|Агроэкология/ Под ред. В.А. |2 |10 |50 |
|Черникова. – М.: Колос, 2000. – | | | |
|536 с. | | | |
|Карташев А.Г. Введение в |2 |10 |50 |
|экологию. – Томск: изд-во | | | |
|«Водолей», 1998. – 384 с. | | | |
|Воронков Н.А. Общая экология. – |1 |10 |10 |
|М.: Агар, 1999. – 424 с. | | | |
8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиет
8.1.1 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002ж
8.1.2 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж.
8.1.3 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –әдістемелік қүрал.
Алматы. Экономика. 200 ж.
8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 В .И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.
8.2.2 А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.
8.2.3 Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997
8.2.4 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы
экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.
8.2.5 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
8.2.6 Чернова Н.М.,А.М. Былова, Экология М.: «Просвещение» 1988.
8.2.7 Панин М.С. Химическая экология: Учебник для ВУЗов. –
Семипалатинск, 2002. – 852 с.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz