Файл қосу

Аударма үрдісінде сөйлем құрылымын талдау



|Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі                   |
|Семей қаласының  Шәкәрім атындағы  Мемлекеттік Университеті              |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты           |ПОӘК            |ПОӘК   042 –18-17.     |
|                                |                |1.17/02-2013           |
|ПОӘК                            |Басылым №1      |                       |
|«Жазбаша аударма практикасы»    |                |                       |
|пәнінің студентке арналған      |                |                       |
|жұмыс бағдарламасы              |                |                       |









                  «Жазбаша аударма практикасы» пәні бойынша


                 5В020700 «Аударма ісі» мамандығына арналған


                            ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

                Пәннің студентке арналған жұмыс бағдарламасы
























                                    Семей
                                    2013





                                   Кіріспе


1 Жаcалынды
Құрастырған  Ахмерова Н.М.  “Аударма  теориясы мен практикасы” кафедрасының
аға оқытушысы, Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті.



2 Талқыланды.
2.1. Аударма теориясы және практикасы кафедрасында

Хаттама № 1    «02»    қыркүйек  2013 ж.

Кафедра меңгерушісі   _______________________ Калимова Ж. У.


2.2 Гуманитарлық - заң  факультетінің оқу-әдістемелік бюросында
 Хаттама № 1   17.09          2013 г

Оқу-әдістемелік бюро бастығы _____________ Кенесбаева Ш.С.

3. Бекітілді.
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және
басылымға ұсынылды.

Хаттама № 1  «18» қыркүйек 2013ж.

Оқу-әдістемелік кеңестің бастығы,
бірінші проректор   _________________   ____________ Искакова Г.К.







4. Алғашқы рет енгізілді
(«   » ____________ 20 __ж.   №__  басылымның орнына)













                                   Мазмұны


1. Жалпы мәліметтер.
2. Пән мазмұны және сабақ түрлеріне қарай сағаттарды бөлу.
3. Пәнді үйренуге қажет әдістемелік нұсқаулар
4.Курс  форматы
5. Курс саясаты
6. Бағалау саясаты (Пән бойынша  оқу процесінің күнтізбелік графигі)
7. Әдебиет












































1 ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР

1. Оқытушы мен пән туралы жалпы мәліметтер

Лектордың аты-жөні  Ибраева Айгуль Амангельдиевна аға оқытушы
Кафедра – Аударма теориясы және практикасы
Байланыс мәліметтері: 33-60-72
Мекен-жайы: Глинки көшесі, 20 ауд.903
Сабақ өткізетін орны- кестеге сай
Пән бойынша кредит саны – 3

1.2  Оқу жоспарының көшірмесі
1 кесте – Оқу жоспарының көшірмесі


|Курс                                      |Семестр |Кредит |Дәріс    |ПС     |
|                                          |        |саны   |         |       |
|Аударманың теоретикалық мәселелері.       |1       |2      |1        |3      |
|Екітілділік жанама түрдегі қатынас        |        |       |         |       |
|ретіндегі аударма үрдісінің мәні.         |        |       |         |       |
|Аударманың түпнұсқаның қатынастық         |        |       |         |       |
|тапсырмасына және тіл мөлшеріне           |        |       |         |       |
|сәйкестігі. Жазбаша аударма процесіндегі  |        |       |         |       |
|талдау және синтез.                       |        |       |         |       |
|Жазбаша аудармадағы грамматикалық         |1       |2      |2        |3      |
|мәселелер.                                |        |       |         |       |
|Сөйлемді талдау. Аударма үрдісінде сөйлем |        |       |         |       |
|құрылымын талдау. Шетел және ана          |        |       |         |       |
|тілдеріндегі құрылымның түрлік пішіндік   |        |       |         |       |
|және қызметтік сәйкестіктері.             |        |       |         |       |
|Жазбаша аудармадағы грамматикалық         |1       |2      |1        |3      |
|мәселелер.                                |        |       |         |       |
|Аударма жасау кезінде сөйлем құрылысы     |        |       |         |       |
|өзгеруінің әр-түрлі факторларға           |        |       |         |       |
|тәуелділігі.                              |        |       |         |       |
|а) шетел және ана тіліндегі грамматикалық |        |       |         |       |
|түрлердің бір-біріне сай келмеуінен;      |        |       |         |       |
|ә) грамматикалық түрлер мен синтаксистік  |        |       |         |       |
|құрылымдардың лексикалық толығуынан;      |        |       |         |       |
|б) контекстен.                            |        |       |         |       |
|Аударма процесіндегі грамматикалық        |1       |4      |2        |5      |
|өзгерістер.                               |        |       |         |       |
|Құрылымның толық және ішінара өзгеруі. Сөз|        |       |         |       |
|ретінің өзгеруі. Сөз таптары мен сөйлем   |        |       |         |       |
|мүшелерінің өзгеруі. Қосу және түсіріп    |        |       |         |       |
|тастау.                                   |        |       |         |       |
|Аударма процесіндегі грамматикалық        |1       |2      |2        |4      |
|өзгерістер.                               |        |       |         |       |
|Ырықсыз етіс құрылымдарын аудару. Көп     |        |       |         |       |
|мүшелі атрибуттық топтарды аудару. Әр     |        |       |         |       |
|түрлі меңгерудегі сөйлемнің біріңғай      |        |       |         |       |
|мүшелерін аудару.                         |        |       |         |       |
|Аударма процесіндегі грамматикалық        |1       |4      |2        |5      |
|өзгерістер.                               |        |       |         |       |
|Синтаксистік кешіндерді аудару: күрделі   |        |       |         |       |
|бастауышты, күрделі толықтауышты, күрделі |        |       |         |       |
|баяндауышты аудару.                       |        |       |         |       |
|Аударманың лексико-семантикалық және      |1       |2      |2        |5      |
|фразеологиялық мәселелері.                |        |       |         |       |
|Сөздің көп мағыналығы және сөз мағынасының|        |       |         |       |
|бөлшектенуі. Көп мағыналы сөздердің       |        |       |         |       |
|лексико-семантикалық варианттары және     |        |       |         |       |
|оларды контекстке сәйкес таңдау.          |        |       |         |       |
|Аударманың лексико-семантикалық және      |1       |4      |2        |5      |
|фразеологиялық мәселелері.                |        |       |         |       |
|Баламасыз лексика және оны беру тәсілдері:|        |       |         |       |
|калькалау, транскрипция, ауыстыру,        |        |       |         |       |
|сипаттама аударма.                        |        |       |         |       |
|Аударманың лексико-семантикалық және      |1       |6      |1        |7      |
|фразеологиялық мәселелері.                |        |       |         |       |
|Мәтіндегі болмыстар.Шет тіліне аударма    |        |       |         |       |
|кезінде болмысты беру тәсілдері және      |        |       |         |       |
|этномәдени олқылықтардың орнын толтыру.   |        |       |         |       |
|Жалқы есімдер мен географиялық атауларды  |        |       |         |       |
|аудару.                                   |        |       |         |       |
|Аударманың лексико-семантикалық және      |1       |1      |1        |5      |
|фразеологиялық мәселелері.                |        |       |         |       |
|Сөздердің бірігуі тәсілімен жасалған      |        |       |         |       |
|сөздер аудармасы. Еркін сөз тіркесін      |        |       |         |       |
|аударудың ерекшеліктері. Интернационалдық |        |       |         |       |
|және жалған интернационалдық лексика.     |        |       |         |       |
|Неологизмдерді аудару.                    |        |       |         |       |
|Аударманың лексико-семантикалық және      |1       |1      |1        |5      |
|фразеологиялық мәселелері.                |        |       |         |       |
|Аударма процесіндегі лексико-семантикалық |        |       |         |       |
|қайта құрулар: бөлшектеу және нақтылау,   |        |       |         |       |
|мағынаның кеңейуі, антонимдік аударма,    |        |       |         |       |
|сөзді алып тастау және қосу.              |        |       |         |       |
|Аудармада мәтіннің авторлық тұжырымдамасын|1       |       |1        |5      |
|ескеру.                                   |        |       |         |       |
|Автордың түпкі ойына аудармашының         |        |       |         |       |
|салыстырмалы талдау жасауы. Автордың      |        |       |         |       |
|стилистикалық тәсілдерін беру. Түпнсқаға  |        |       |         |       |
|қатысты аудармашының еркіндік дәрежесі.   |        |       |         |       |
|Аудармада тілден тыс факторларды ескеру   |1       |       |2        |5      |
|және аударылған мәтіннің адресаты.        |        |       |         |       |
|Тілдік емес факторларды аудару кезінде    |        |       |         |       |
|шыѓарманың туындау орнын, этно-мәдениеттік|        |       |         |       |
|мәтіннің айырмашылыѓын есепке алу.        |        |       |         |       |
|Аудармада тілден тыс факторларды ескеру   |1       |       |1        |4      |
|және аударылған мәтіннің адресаты.        |        |       |         |       |
|Аудармалыќ стратегиялар арасындағы таңдау |        |       |         |       |
|мәселесі. Мамандарға, балаларға,          |        |       |         |       |
|әзірліксіз аудиторияѓа арналған аударма.  |        |       |         |       |
|Аударманың мәтін адаптациясы.             |1       |       |1.5      |3.5    |
|1. Аударманың мәтін адаптациясы мәтінді   |        |       |         |       |
|алушының дәрежесіне байланысты.           |        |       |         |       |
|2. Аударма стратегияларды таңдау мәселесі.|        |       |         |       |
|Барлығы:                                  |15      |30     |22.5     |67.5   |


1. ПӘНДІ ОҚУҒА БЕРІЛЕТІН ӘДІСТЕМЕЛІК КЕҢЕСТЕР
3.1.Кәсібилік.
Студент болған күннен бастап кәсіби маман ретінде ойлап, соған сәйкес  жұмыс
істеуге дағдылан. Сабаққа уақытында кел. Үнемі  сабаққа  дайын  бол.  Кәсіби
маманға тән іс - әрекет ет. Сабақ барысында өтілетін тақырыптарға сәйкес  өз
ойыңды білдіруге әбден құқығың бар. Өз ойыңды білдіруге  тырыс.  Зерттеулер,
фактілер негізінде өз ойыңды дәлелдеуге дайын бол.

3.2. Сабаққа қатысу.
Барлық студенттер сабақтан қалмауы  тиіс.  5  реттен  артық  сабақ  босатқан
студент оқудан шығарылады. Оқу жоспарында көрсетілген  талаптарды  физикалық
немесе басқа жағынан орындай алмаған жағдайда курстың  алғашқы  2  аптасында
бұл   туралы оқытушы құлағдар болуы тиіс.

3.3. Бақылау жұмыстары.
1 семестр барысында 7 және 15 апталарда жазбаша  ағымдық  бақылау  жұмыстары
жүргізіледі. Бұл бақылау жұмыстарына едәуір  мөлшерде  балл  бөлінетіндіктен
студенттердің бәрі бақылау жұмыстарына қатысуы тиіс.

4-5  Формат және курс саясаты
Сабаққа қатысу.  Машықтану сабағына қатысу міндетті.  Егер  де  белгілі  бір
себеппен сабаққа қатыса алмаған  жағдайда  оқушы  сабақта  алынған  тапсырма
үшін жауапты болады.
Тәртібі. сабақ кезінде  тәртіпті  бұзғаны  үшін  оқушы  сабақтан  босатылады
немесе F бағасы қайылады.
Үй жұмысы. Үй жұмысы міндетті түрде орындалуы керек  және  машықтану  сабағы
немесе ОСӨЖ- ден кейін өткізілу керек.
Межелік аттестация. Семестр бойы  екі  межелік  бақылау  жұмысы  өткізіледі.
Бақылау  жұмысының   бағасы   төмен   болған   жағдайда   қосымша   тапсырма
берілмейді.Сонымен қатар ешқандай қайта  тапсыру  болмайды.  Бақылау  жұмысы
кезінде кітап және конспект қолдануға болмайды.
Емтихан. Қорытынды емтиханда екі семестр байы өтілген тақырыптардың  барлығы
қамтылады.
Көшіру.  Кез-келген  көшіру  қатаң  жазаланады:  оқушы  сабақтан  босатылады
немесе F бағасы қойылады.
Сабақ барысында ұялы телефондарды міндетті түрде өшіру керек.
   6. Бағалау саясаты
|Апта      |Бақылау түрі                           |Балл        |Ескертпе   |
|          |                                       |жиынтығы    |           |
|          |1-7 жұма аралығында сабаққа қатысу     |30          |           |
|2-6       |Мәтінгі сараптау жұмысын жүргізу,      |100         |           |
|          |жаттығулар орындау                     |            |           |
|5         |ӨСӨЖ                                   |30          |           |
|3,7       |СӨЖ                                    |60          |           |
|7         |Межелік бақылау  1                     |80          |           |
|1-7 жұма аралығында сабақ нәтижесінің жиынтық     |300         |           |
|ұпайы                                             |            |           |
|          |8-15 жұма аралығында сабаққа қатысу    |30          |           |
|8-14      |Мәтінгі сараптау жұмысын жүргізу,      |100         |           |
|          |жаттығулар орындау                     |            |           |
| 13       |ӨСӨЖ                                   |30          |           |
|10, 15    |СӨЖ                                    |60          |           |
|15        |Межелік бақылау  2                     |80          |           |
|8-15 жұма аралығында сабақ нәтижесінің жиынтық    |300         |           |
|ұпайы                                             |            |           |
|Емтихан үшін  қорытынды ұпай                      |400         |           |



7 Әдебиет
7.1.1 Алексеева  И.С.  Профессиональный  тренинг  переводчика.  Издательство
«Союз», 2003.-278с.
   2. Жабаева С.С. практикум по переводу. Алматы, 2012
   3. Қисықова Б. Ағылшын тілінің практикалық грамматикасы. – М.2004
   4. Виноградов В.С. Лексические вопросы перевода художественной прозы. М.:
      Изд-во МГУ, 1978.-174с.
   5. Казакова Т.А.Практические основы перевода. Спб: Изд-во «Союз»,  2002.-
      320с.
   6. Крупнов В.Н. В творческой лаборатории переводчика.- М.:  Международные
      отношения. 1976.-190с.
   7. Латышев Л.К. Курс  перевода:  эквивалнтность  перевода  и  способы  ее
      достижения.- М: Международные отношения, 1981.-248с.
   8.  Семенов  А.Л.  Основы   общей   теории   перевода   и   переводческой
      деятельности.- М.,2008


2. Қосымша әдебиет
7.2.1 Мирам Г. и др.Основы  перевода.  Курс  лекций  по  теории  и  практике
перевода для институтов и факультетов международных отношений. Киев,  2002.-
200с.
   2.   Рецкер   Я.И.   Теория   перевода   и    переводческая    практика.-
      М.:Международные отношения. 1974.-216с.
7.2.5  Мирам Г. Переводческие алгоритмы. Киев, 1998.-176с.
7.2.6  Славина Н.М.,  Бударкевич  Н.М.  Сборник  упражнений  по  переводу  с
английского языка на русский. Москва: Высшая школа, 1974.-159с.
7.2.7  Флорин С. Чем словари  не  удовлетворяют  переводчика  //  Мастерство
перевода. –М.: Советский писатель, -С. 381-401.
7.2.8  Циткина Ф.А. Терминология и перевод. – Львов, 1988.-155с.
Пәндер