Файл қосу

Бір түрдегі есептерді шешуге үйрету



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
                        БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
                              ШӘКӘРІМ атындағы
СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты     |ПОӘК                |                         |
|                          |                    |ПОӘК                     |
|                          |                    |042-18-37.1.55/02-2014   |
|ПОӘК                      |                    |                         |
|Студенттерге арналған     |№2 басылым          |                         |
|«Бастауыш мектепте        |11.09.2014 ж.       |                         |
|есептерді шешуге оқытып - |                    |                         |
|үйрету технологиясы» пәні |                    |                         |
|бойынша бағдарлама        |                    |                         |




           5В010200 – «Педагогика және бастауыш оқыту әдістемесі»
                               мамандығы үшін

«Бастауыш мектепте есептерді шешуге оқытып - үйрету технологиясы»




                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ







                        СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
                                БАҒДАРЛАМАСЫ















                                    Семей
                                    2014
1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрыстырушы __________ «10» маусым  2014 ж.




      К.К. Абдуалиева, «Математика және математиканы оқыту әдістемесі»

кафедрасының аға оқытушысы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Математика және математиканы оқыту әдістемесі» кафедра отырысында

«11»  маусым  2014 ж. № 10
Кафедра меңгерушісі    ______________  О.М. Жолымбаев

2.2  физика – математика   факультетінің оқу - әдістемелік бюросының
отырысында

«26» маусым  2014 ж., № 6  хаттама

ОӘБ төрағасы     ______________   К.A. Батырова


3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған

«11» қыркүйек  2014ж.,  № 1 хаттама

ОӘК төрағасы     ______________   Г. К. Искакова


4  02.09. 2013 ж.  №1 басылым     ОРНЫНА ЕҢГІЗІЛДІ











                                   Мазмұны

|1    |Жалпы ережелер                                              |4     |
|2    |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу   |5     |
|3    |Пәнді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар             |6     |
|4    |Курстың форматы                                             |6     |
|5    |Курстың  саясаты                                            |6     |
|6    |Баға қоюдың саясаты                                         |7     |
|7    |Әдебиеттер                                                  |8     |

































1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
      Абдуалиева Клара Кенесбековна – аға оқытушы
       «Математика және математиканы оқыту» кафедрасы
      Байланыс ақпараты – оқу ғимараты № 2
      Сабақ өткізу орны –  сабақ кестесі бойынша
         «Бастауыш мектепте есептерді шешуге оқытып - үйрету технологиясы»
       пәні бойынша кредит саны -3


1.2  Пәннің мазмұнын қысқаша сипаттау:
      Кіші жастағы оқушыларды математикаға қазырғы заман талабына сай үйрету
үшін  мүғалім  бастауыш  мектепте  оқылатын  математикалық  ұғымдарды  терең
түсініп,  есептерді арифметикалық, алгебралық және геометриялық  тәсілдермен
шығаруды білуі тиіс.

1.3 Пәнді оқудың мақсаты:
      Студенттерге  басқа пәндерді  оқып  үйрену  және  келешекте  мамандығы
бойынша  жұмыс  істеу  барысында  қажетті  болатын,  сонымен  қатар  олардың
логикалық  ойлау  қабылеттерін  мен  математикалық  мәдениетін  дамыту  ұшін
есептерді (мәтінді, стандарттан тыс, геометриялық) шығару  тәсілдері  туралы
мәліменттер беру.

4.  Пәнді оқудың негізгі міндеті:
   Студенттердә бастауыш  мектепте  есептерді  шығаруға  үйрету  әдістерімен
   таныстыру.

1.5 Оқытудың нәтижелері:
      Пәнді оқудың нәтижесінде студент мыналарды:
    - мәтінді есептердің құрамын, элементтерін және міндеттерін;
    - жай есептердің тұрлерін және топтарын;
    - есепті шешудің кезеңдерін;
    - жай есеппен жүмыс әдістемесін;
    - құрама есептерді шешудің ерекшіліктері мен әдістемесін;
    - пропорционал шамалармен байланысты есептерді шешудің әдістемесін;
    - қозғалысқа байланысты есептерді  шешудің әдістемесін білуі тиіс.
    -   есепті  «есеп  еместен»  ажыратуға  және   «есеп   еместі»   есепке
      айналдыруды;
    - кері жіне өзара кері есептер құру мен шешуді;
    -  арифметикалық  амалдар  қасиеттері  мен  ережелері  жөніндегі  білім
      негізінде есепті әр түрлі тәсілмен шешуді;
    - есептерді алгебралық тәсіл арқылы шығаруды;
    - геометриялық мазмұнды есептерді шығарды;
    - циркуль, сызғыш  және  транспортирдың  көмегімен  салуларға  берілген
      есептерді шығаруды;
    - математиканың бастауыш  курсындағы  логикалық  және  стандартты  емес
      есептерді шығаруды;
олимпиадалық есептерді құрастыруды және оларды  шығаруды  меңгеріп   алулары
тиіс.
    -
    - 1.6 Пререквизеттер:
      Студенттер мектептің математика курсын, бастауыш мектепте математиканы
оқыту әдістемесін білуі қажет және олардың компьютерде жұмыс  істеу  дағдасы
болу керек.

1.7 Постреквизиттер:
      «Бастауыш мектепте есептерді  шешуге  оқытып  -  үйрету  технологиясы»
пәнінде  алған  білімдері  мемлекеттік  тәжірибеде  содан   кейін   бастауыш
мектепте оқушыларға білім беру процессіде қолданыс табады.

      2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ  БӨЛУ
                                                                    Кесте  1

|№   |Тақырыптын  аты                       |Сағаттар          |Әдебиет       |
|    |                                      |ЛС   |ПС   |ОӨЖ    |              |
|1   |2                                     |3    |4    |5      |6             |
|1   |Арифметикалық есеп. Есепттің тұрлері  |2    |1    |       |[7.1.1],[7.2.1|
|    |және міндеттері. Есеппен және оның    |     |     |       |],            |
|    |құрамымен таныстыру.                  |     |     |       |[7.1.5]       |
|2   |Бір түрдегі есептерді шешуге үйрету   |2    |1    |       |[7.1.1],[7.2.1|
|    |реті                                  |     |     |       |]             |
|3   |Жай есептер. Жай есептердің түрлері.  |2    |2    |       | [7.2.1],     |
|    |                                      |     |     |       |[7.1.1-7.1.5] |
|4   |Кері және өзара кері есептер. Өзара   |2    |     |20     |[7.1.1],[7.2.1|
|    |кері есептер жүйесі.                  |     |     |       |]             |
|5   |Құрама есептер                        |2    |1    |       |[7.1.1],      |
|    |                                      |     |     |       |[7.2.1]       |
|6   |Пропорционал шамалармен байланысты    |4    |1    |30     |[7.2.1],      |
|    |құрама есептер                        |     |     |       |[7.1.2-7.1.5] |
|7   |Қозғалысқа  арналған есептер          |4    |3    |       |[7.1.1-7.1.5],|
|    |                                      |     |     |       |[7.2.1]       |
|8   |Есепті  алгебралық тәсілмен шешу      |2    |1    |       |[7.1.1],[7.2.1|
|    |                                      |     |     |       |]             |
|    |                                      |     |     |       |[7.1.5]       |
|9   |Шамамен берілген есептерді шығаруға   |2    |1    |20     |[7.2.4],[7.2.5|
|    |үйрету ( аудан және көлем).           |     |     |       |]             |
|10  |Шамамен берілген есептерді шығаруға   |2    |1    |20     |[7.2.4],[7.2.5|
|    |үйрету (масса және уақыт).            |     |     |       |]             |
|11. | Қарапайым  геометриялық салуларға    |4    |1    |       |[7.1.1-7.1.5],|
|    |арналған есептер шығару әдістемесі    |     |     |       |[7.2.3-7.2.4] |
|12. |Стандартты емес есептерді шығару      |2    |2    |       |[7.2.6-7.2.9] |
|    |әдістемесі                            |     |     |       |              |
|    |Барлығы                               |30   |15   |90     |              |


      3 ПӘНДЕРДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР
      Курсты  бастамас  бұрын  ең  алдымен  студент  ұсынылып  отырған  оқу-
әдістемелік  құралымен   толық   танысып   шығуы   керек,   бұл   студенттің
кітапттармен жұмысын жеңілдетеді. Дұрыс таңдалған  оқу  құралы  да  маңызды.
Бірнеше кітаппен жұмыс  жасауда  көптеген  қиындықтар  туындайды.  Сондықтан
ұсынылған әдебиеттердің ішінен біреуін негізгі етіп  таңдап  алу  қажет.  Ал
қалған әдебиеттерден тақырыпты толықтыру  үшін  немесе  мысал-есептер  қарау
мақсатында пайдаланған жөн.
      Курсты бағдарламалық тақырып бойынша ретімен  оқу  міндетті.  Кітаппен
жұмыс істеу кезінде  студент   өзбетімен  есептің  мазмұнына  талдау  жасап,
есептің шешуін іздестіру және тексеру кезендерін орындауы қерек.
      Теориялық білімді бастауыш мектепте қарастырылатын есептің кез  келген
түрін (стандарты және стандартты емес) шығаруда қолдана алған жағдайда  ғана
оқу материалын студент толық игерді деп есептеуге болады.


      4  КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
    Аудиториялық сабақтар аптасына 3 рет болады (100 минут лекция  және   50
минут практикалық сабақ).
      Лекцияда курстың күрделі сұрақтары қарастырылады.  Студенттің  міндеті
үнемі өзбетімен  әдебиеттерімен  жұмыс  істеп,  жаңа  тақырыптың  материалын
білу.
    Практика сабақтары математиканың бастауыш  курсындағы  жай  және  құрама
есептерді шығару әдістемесіне, сонымен қатар стандартты емес және  қарапайым
геометриялық салуларға байланысты есептер шығаруға арналады.
    ОӨЖ-ді студент  оқытушының  көмегінсіз  орындайды:  әр-бір  аудиториялық
сабақтарға  дайындалып,   курстың  кейбір  тақырыптарын  өз  бетімен   оқып-
үйренеді.


5  КУРС  САЯСАТЫ
      Курстың саясаты – бұл  оқытушының  курсты  оқыту  барысында  студентке
қоятын талаптар жүйесі:
 1. Студент аудиториялық сабақтарға қатысуы міндетті. Сабақты босатпай  және
сабаққа кешікпей келуі тиіс.
2. Себепті жағдаймен  қатыспаған  сабағын  (деканаттың  рұқсатымен)  студент
өтеуі  керек,  өйткені  босатқан  сабақтары  үшін  студент  бірде  бір  балл
алалмайды.
 3. Студент барлық тапсырмаларды уақытында, сапалы  орындауы,  оқу  үрдісіне
белсенді қатысу тиіс.
4. Пән бойыша үлгерімді тексеру:
– кұнделікті тексеру («Бастауыш мектепте есептерді шешуге  оқытып  -  үйрету
технологиясы»  пәнінің   оқу   процессінің   күнтізбелік   кестесі   бойынша
орындалады);
–  аралық бақылау (7 және 15 аптада);
– қортынды бақылау – ауызша емтихан (билет бойынша) өтеді.

6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ
      «Бастауыш мектепте есептерді шешуге оқытып - үйрету технологиясы» пәні
бойынша балдардың бөлінуі.
                                                                    Кесте  2

|апта    |Тексеру түрі                                   |Барлық  |ескерту     |
|        |                                               |балл    |            |
|1       |2                                              |3       |4           |
|        |1 мен 7 апталар аралығында аудиториялық        |30      |            |
|        |сабақтарға қатысу                              |        |            |
|2       |Арифметикалық амалдардың мән мағынасын ашуға   |20      |ПС          |
|        |арналған есептер шығару                        |        |            |
|3       |Арифметикалық амалдардың компоненттері мен     |20      |ПС          |
|        |нәтижелері арасындағы байланысты ашуға арналған|        |            |
|        |есептермен жұмыс істеу әдістемесі              |        |            |
|4       |Қатынастың мән мағынасын ашуға арналған есептер|20      |ПС          |
|        |шығару                                         |        |            |
|4       |Кері және өзара кері есептер. Өзара кері       |40      |ОӨЖ         |
|        |есептер жүйесі.                                |        |            |
|5       |Пропорционал шамалармен байланысты есептер     |20      |ПС          |
|        |шығару                                         |        |            |
|6       |Бірігіп жұмыс істеуге берілген есептер шығару  |20      |ПС          |
|6       |Пропорционал шамалармен байланысты құрама      |40      |ОӨЖ         |
|        |есептер                                        |        |            |
|7       |1-ші аралық бақылау                            |90      |            |
|1 мен 7 апталардың нәтижесі бойынша жиналған баллдар   |300     |            |
|        |8 бен 15 апталар аралығында аудиториялық      |30      |            |
|        |сабақтарға қатысу                             |        |            |
|8       |Кездесу қозғалысына  берілген есептер шығару  |20      |ПС          |
|9       |Қарама - қарсы бағытта қозғалысқа  арналған   |20      |ПС          |
|        |есеппен жұмыс                                 |        |            |
|10      |Бір бағытта қозғалысқа  арналған есеппен жұмыс|20      |ПС          |
|        |(қалып кою, қуып жету)                        |        |            |
|10      |Шамамен берілген есептерді шығаруға үйрету    |20      |ПС          |
|        |(аудан және көлем).                           |        |            |
|11      |Есепті  алгебралық тәсілмен шешу              |20      |ПС          |
|12      |Қарапайым  геометриялық салуларға  арналған   |20      |ПС          |
|        |есептер шығару                                |        |            |
|13      |Шамамен берілген есептерді шығаруға үйрету    |40      |ОӨЖ         |
|        |(масса және оқиғаның ұзақтығы).               |        |            |
|14      |Стандартты емес есептерді шығару              |20      |ПС          |
|15      |2-ші аралық бақылау                           |90      |            |
|8 мен 15  апталардың нәтижесі бойынша жиналған баллдар |300     |            |
|Емтихандағы алған   баллдар                            |400     |            |
| академиялық аралықта жинаған баллдар                  |1000    |            |

7  ӘДЕБИТТЕР
7.1 НЕГІЗГІ ӘДЕБИТТЕР
7.1.1 Оспанов Т.К., Кочеткова О.В., Астамбаева  Ж.Қ.  Жаңа  буын  оқулықтары
бойынша бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі.- Алматы, 2005.
7.1.2  Т.К.Оспанов   және  басқалар:  Жалпы   білім  беретін  мектептің  1-4
сыныптарына арналған оқулықтар.  - Алматы, «Атамұра», 2012.
7.1.3  Т.П.  Кучер,  А.С.  Акрамова,  Г.И.   Кукарина,   А.К.   Адильбекова.
Математика:  Жалпы   білім  беретін  мектептің  III  және  IV    сыныптарына
арналған оқулықтар.- Алматы, «Атамұра», 2012.
7.1.4  А.Б. Акпаева, Л.А. Лебедева, В.В. Буравова. Математика: Жалпы   білім
беретін мектептің 1-4 сыныптарына арналған оқулықтар: «Алматыкітап» 2012г.
7.1.5 Оспанов  Т.К.,  Ш.Х.  Құрманалина.  Бастауыш  сыныптарда  математиканы
оқыту әдістемесі.- Астана, 2003ж.
7.2 ҚОСЫМША ӘДЕБИТТЕР
7.2.1 Бантова М.А., Бельтюкова Г.В. Бастауыш  кластарда  математиканы  оқыту
әдістемесі:  М, «Просвещение», 1984 ж.
7.2.2  Пышкало А.М.  Методика  обучения  элементам  геометрии   в  начальных
классах.- М., 1973.
7.2.3 Абдуалиева К.К. Бастауыш сыныптарда геометриялық  материалды  оқытудың
кейбір мәселелері. Журнал «Вестник СГПИ», №2 (3) 2005.101-106.
№2 (5) 2006г. Стр. 108-111
7.2.4 Абдуалиева К.К.  Бастауыш  сыныптарда  көпбұрыштарды  оқытудың  кейбір
мәселелері. Журнал «Вестник СГПИ», №2 (5) 2006.108-111.
7.2.5   Абдуалиева   К.К.,   Есенжолов   Е.К..Организация    и    проведение
самостоятельной  работы  студентов  по  дисциплине  «Теория   и   технология
обучения математике в начальной школе». Семипалатинск, 2007г.
   7.2.6  Абдуалиева  К.К.,  Есенжолов  Е.К.  Методические  рекомендации  по
решению  нестандартных  задач  с  помощью  графов.  Республиканский  учебно-
методический журнал «Математика, информатика и физика», №3-2012 год, стр. 2-
4.
  7.2.7 Абдуалиева К.К. О применении теории графов к  решению  занимательных
задач   в   начальной   школе.   Республиканский   педагогический,   научно-
методический журнал «Творчество педагога», №4-2012 год, стр.57-61
  7.2.8 Абдуалиева К.К.  Методические  рекомендации  по  решению  логических
задач, выполняемых  с  помощью  таблиц.  Материалы  VIII  ежегодной  научно-
методической конференции преподавателей, Семей,  12-13  апреля,  2012  года,
стр.262-263.
  7.2.9  Абдуалиева К.К., Жумадилова А. Выкладывание и преобразование  фигур
из   палочек   Республиканский   научно-методический   журнал    «Дошкольное
образование и воспитание», №3-2012 г, стр. 20-21
7.2.10 Б.М. Қосанов. Математика курсындағы шығармашылық жаттығулар:  орындау
технологиясы.   Жалпы    білім   беретін   мектептің   бастауыш    сыныптары
мұғалімдеріне арналған.  - Алматы, 2005.

Пәндер