Файл қосу
Инновациялық үрдіс түрлері
|Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі |
|Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті |
|Педагогикалық факультеті |
|3 деңгейдегі СМК құжаты |ПОӘК |ПОӘК 042-18.30.30-2014 |
| |Баспа | |
| |№____ | |
|«Шағын жинақты мектептегі | | |
|педагогикалық үдерістің теориясы мен| | |
|технологиясы» пәні бойынша | | |
|оқу-әдістемелік материалдар | | |
«Шағын жинақты мектептегі педагогикалық үдерістің теориясы мен
технологиясы»
пәнінен оқыту-әдістемелік кешен
5В010200 – «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»
мамандығына
арналған
Оқу-
әдістемелік кешен
Семей-2014
МАЗМҰНЫ
| |Глоссарий | |
| |Дәрістер | |
| |Практкалық сабақтар | |
| |Студенттердің өздік жұмыстар жоспары | |
1. Глоссарий
Педагогикалық үрдіс- білім беру, тәрбиелеу және дамыту міндеттерін
шешуге бағытталып, арнайы ұйымдастырылған педагог пен тәрбиеленуші
арасындағы өзара ықпалды қызмет.
Новация – ұғымы бір жүйеден екінші жағдайға ауысу барысында сапаға қол
жеткізу
Инновациялық үрдіс -жаңалықты жасақтау, меңгеру, пайдалану және тарату
бойынша жүргізілетін кешенді іс-әрекет.
Инновациялық іс-әрекет-педагогикалық еңбектің сапасын арттыратын оқу-
тәрбие үрдісін жаңа бағытта құру бойынша түбегейлі өзгерістермен
ерекшеленетін жаңаша іс-әрекет
Технология-бұл қандай да бір істе, өнерде қолданылатын амал-тәсілдердің
жиынтығы, дидактиканың құрамдас бөлігі
Зерттеу нысанасы: тәрбие, білім, даму, жеке тұлғаның, ұжымның қалыптасуы
Интеграция- пән аралық байланыс
Тәрбие әдістері – ересектер мен балалар арасындағы қоғамдық қарым
–қатынастардан туындаған тәрбиелік әрекеттестік тәсілдерінің жиынтығы.
Тәрбие технологиясы - процестегі жекелеген педагогикалық міндеттерді
орындауға бағытталған әдістер жүйесі; ұжымдық жоспарлардың орындалуын
ұйымдастыру тәсілі; оқушылармен байланыс орнату тәсілі; педагогикалық
диагностика тәсілі.
Тәрбиелік әлеуметтену - қоғамның тәрбиелік күшін, адамды әлеуметтендіру
процесін, әлеуметтік институт ретінде тәрбиені зерттейтін ғылым саласы.
Тұлға – 1) дербес әрекет ететін субъект ретіндегі нақты және адам
болмысының қайталанбас, адамның қоғамдық өмірінің дара нысаны;
2) адамдар арасындағы өзінің ұстаным – орнын еркін және
жауапкершілікпен анықтайтын, қоғамның өкілі ретіндегі адам. Тұлға қоршаған
ортамен, қоғамдық және адами қарым –қатынастар жүйесімен, мәдениетпен өзара
әрекеттестікте қалыптасады. Адам, тұлға болып туа қалмайды, әлеуметтену
процесінде тұлға болып шығады.
Тәрбиелік қарым–қатынас – баланы дамытуға, яғни оның өзін - өзі
тәрбиелеуіне, өздігінен білімін жетілдіруіне бағытталған қарым – қатынас.
Тәрбиелік қарым–қатынас – адамзат тәжірибесінің алмасуы, берілуі,
меңгерілуі және пайдаланылуы.
Тәртіптілік – адамның адамгершілік бағыттылығын, өз тәртібін ойша жобалау
қабілетін және өзіндік күнделікті әрекетін қамтитын тәртіпке, ұйымшылдыққы
әдеттенуі. Тәртіптілік – адамдардың қоғамдық ортада белгілі бір тәртіп
жүйесін сақтауын және олардың игеруге міндетті нормаларды (құқықтық,
моральдық, саяси –этностық) берік сақтауын талап ететін жүйе.
Теория – практика мен тәжірибені қорыта келіп, әр алуан қоғамдық құбылыстар
мен фактілерді түсіндіретін және оларға әсер ете алатын жалпы ғылыми
принциптерді білдіретін ілім.
Іскерлік ойын - әр түрлі жағдайларда берілген немесе қатысушылардың өздері
бекіткен ережелер бойынша басқаратын шешімдер қабылдауының еліктеушілік
әдісі (имитация).
Өзін-өзі бағалау - өзін-өзі білу арқылы өзіне баға беретін өзіндік сананың
құрамдас бөлігі.
Өзін-өзі тәрбиелеу - саналы түрде қойылған мақсатқа сәйкес адамның тұлға
ретінде қалыптасуы.
Даму- өзіне тән ерекшелігі бар сапалық қозғалыстың турі. Құбылыстардың
пайда болуы мен жойылып кету дамуға байланысты. Кез келген баму уақытпен
байланысты болады. Дамудың бағытын тек уақыт анықтайды
Ақыл-ой тәрбиесі- тәрбиенің басқа салаларымен үздіксіз байланысты ойлаудың
шығармалық қабілеттерін мақсатқа сай дамыту.Ойдың жұмысы адам өмірінің
шарттары мен
жағдайларында болатын обьективтік қарама-қайшылықтарды шешуге әрдайым
бағытталып отырады.
Диагностика - жұмыс тәртібінде мүмкін болатын ауытқуларды болжау үшін,
процестерде, машиналарда ақауларды сипаттайтын белгілерді техникальқ
басқару және зерделеу, ауруларды анықтау және диагноз қою әдістері мен
принцптері туралы ілім.
Гуманистік- адам сүйгіштік, адам мен қоғамдық қасиеттерге құрметпен қарау
Ғылыми абстрактілеу- заттардың белглі бір қасиеттерін немесе қатынастарын
ойша бөлуді өз бетімен қарастыруды қамтитын танымның бір жағы, турі . Мұның
мақсаты мүғалімдердің теориялық деңгейін білімдігін әдістемелік дайындығын
көтеру педагогиканың ғылыми жетістіктерін насихаттау, озат тәрбиені
жинақтау оқушылар мен жұмыста тиімді әдістер мен жұмыс турлерін қолайлы
пайдалануды өндіру.
Дәстүрлер -ұзақуақыт бойына қоғамда адамдар арасындағы қатынасқа сақталып
ұрпақтан-ұрпаққа берілетін әлеумттік және мәдени мұралардың құрыамды
болігі.
Диагностика - жұмыс тәртібінде мүмкін болатын ауытқуларды болжау үшін,
процестерде, машиналарда ақауларды сипаттайтын белгілерді техникальқ
басқару және зерделеу, ауруларды анықтау және диагноз қою әдістері мен
принцптері туралы ілім.
Дербестік (индивидуальность) - жеке адамныц өзіне ғана тән ерекшелігі. Адам
және оның тұлғасының жеке жағдайда көрінуі.
Еліктеу - басқаның ic-әрекетіне еру; басқаның ic-әрекет нәтижесіне еру;
Жеке адам (индивид) - жеке өмір сүретін ағза; жеке адам, адам жаратылысының
бірегей өкілі.
Жеке даму - жеке адамның өмірі мен ic-әрекеті процесінде даму.
Жеке тұлғаның дамуы - жеке адамды әлеуметтендіру және тәрбиелеу
нәтижесінде, жеке адамды әлеуметтік тұлға ретінде қалыптастыру процессі.
Жетекші ic-әрекет - онтогенездің белгілі кезеңінде психикалық дамуды
сипатын анықтайтын ic-әрекет.
Концепция (тужырымдама) - қандайда бip кұбылысты түсінудің бeлгiлi тәciлi,
түсіндірмесі, пікірдің нeгiздeлyi, жeтeкшi идеясы, әр түрдің құрамалы
принципі.
Көрнекі әрекетті ойлау - қабылдау көрнекі жағдайда өтетін, заттармен
байланыс сыртқы бағдарлық әрекет көмегімен орындалатын ойлау.
Көрнекі бейнелі ойлау - бейне мен байланыс ішкі бағдарлық әрекет көмегімен
орындалатын ойлау.
Көрнекілік принципі- сабаққа оқушының дұниетанымы негізінде оқуды
көрінекілік арқылы жүзеге асыру
Қарым-қатынас - ортақ рухани немесе материалдық нәтижеге жету және
байланысты жақсарту мақсатындағы күш-жігерді бipiктipy және үйлестіруге
бағытталған адамдардың өзара әрекеті.
Әдіснама- грек тілінен аударғанда «әдіс туралы ғылым» деген мағынаны береді
«Метод» «әдіс»- термині тікелей нақты бір нәрсеге деген жол ретінде
анықталады, яғни методология мағынасы жағынан бір нәрсені тану туралы ғылым
болады.
Әдіснама – зерттеу процесі туралы ілім.
Жіктеу – арнайы белгілері арқылы құрастырылған жүйе. Әдістерді жіктеу
олардың жалпы және өзіне тән, маңызды мен кездейсоқ, теориялық пен
тәжірибелік жақтарын анықтауға көмектесіп, оларды дұрыс таңдап, нәтижелі
қолдануға әсер етеді
Бір сабақты жоспарлау -мұғалімнің тиянақты бір сабаққа дайындығы, яғни
сабақты жоспарлау, тақырыптық жоспарлауды әрбір жеке сабаққа сәйкес
нақтыландыру, сабақтың негізгі мазмұны мен бағыты анықталғаннан кейін
сабақтың жоспары мен қысқаша мазмұнын терең ойластыру мен құрастыру.
Білімді адам деп – қабілеті өте жоғары дамыған көп жағдайларды түсінетін
кей кезде оқығанын қолдана білетін білімді дұрыс ойлай алатын жоғарғы
қасиетті адам
Білім – тарихи тәжірибені іздестіру процесінде жинақталған адамзаттың
рухани байлығының көрінісі жеке тұлғаны әлеуметтендіруге мүмкіншілік туғызу
адамның социуиға енуі.
Тәрбие принциптері- тәрбие процесінің мазмұнына , әдістеріне, ұйымдастыру
жолдарына қойылатын негізгі тплаптарды айғақтайтын жалпы бастау
тұжырымдары.
Оқу- құрал жабдықтары- бұл білім алу, ептіліктер қалыптастыру көздері.
Дәріс №1. ШЖМ-те инновациялық білім беруді ұйымдастыру (1 сағ.)
Мақсаты: ШЖМ-те инновациялық үрдісті ұйымдастыру бағытындағы іс-
әрекетті қарастыру
Негізгі ұғымдар: инновациялық білім, инновациялық үрдіс. ,
инновациялық іс-әрекет
Жоспар:
1. Инновациялық білім беру-педагогикалық теорияның бастапқы мәселесі
2. Инновациялық үрдіс түрлері
Шағын жинақты мектептің алдына қойған міндеттерінің бірі- шағын жинақты
мектептерде инновациялық білім беру үрдісін қолдану. Инновациялық үрдіс деп-
жаңалықты жасақтау, меңгеру, пайдалану және тарату бойынша жүргізілетін
кешенді іс-әрекет. Инновациялық іс-әрекет-педагогикалық еңбектің сапасын
арттыратын оқу-тәрбие үрдісін жаңа бағытта құру бойынша түбегейлі
өзгерістермен ерекшеленетін жаңаша іс-әрекет.Инновациялық білім беру-
үздіксіз өзгеріс жағдайындағы педагогикалық болмысты нақты айқындайтын
педагогикалық теорияның бастапқы мәселесі, негіздері мен құрылымы, білімді
меңгеру әдістері мен тәсілдерінің принциптері туралы білім жүйесі болып
табылады.Инновациялық үрдісті шартты түрде төмендегідей топқа бөлуге
болады: 1) білім беру жүйесіндегі инновациялық қызмет; 2) оқу-тәрбие жұмысы
жоспарымен бағдарламасы мазмұны мен құрылымына қатысты инновация; 3) оқу-
тәрбие үрдісін ұйымдастыру әдістері мен тәсілдеріне қатысты инновация.
Зерттеушілер инновациялық-педагогикалық үрдіске әсер ететін мынандай
факторларды атап өтуде. Оларға мыналар жатады.:
-жаңалықтың мақсатына сай әдістемесін жасақтау;
-жаңалыққа деген мотивацияны туғызу;
-мектепте
жаңашылдық үрдісін енгізу және бекіту;
-қоғам талаптарын қанағаттандыру;
-жаңалықтың
жұмыс нәтижесі мен білім сапасын арттыру. Инновациялық
білім беру-ұстаз бен оқушыың бірлескен әрекеті мен шығармашылығын қамтитын
мектептің білімдік ортасын ұйымдастырушы субъект-субъект қатынасында жүзеге
асады. Инновациялық білім беру кеңістігінде дәстүрлі әдістер мен әлемдік
деңгейдегі озық технологияларды салыстыра, байланыстыра, өмір тәжірибесіне
ұштастыра отырып білім беру, білімге дұрыс бағыттай білуге үйрету—әрбір
оқытушының міндеті.
Білімдерін бақылау сұрақтары:
1. Біртұтас педагогикалық процес-ң мәні, негізгі компоненттері әлеуметтік
бөліктері мен азаматтық факторларын атаңыз
2. Оқыту технологиясындағы
инновацияларға тоқтал
3. Сапалы білім берудегі инновациялық технологияның рөлін айқында
1. Ж.Қ.Астамбаева, Г.И.Уәйісова - «Шағын жинақты бастауыш мектептегі
педагогикалық үдеріс теориясы мен технологиясы» Алматы,- 2010 ж.
2. Адильгазинов Г.З., Хмель Н.Д. Особенности организации управления
педагогическим прцессом в малокомплектной школе -А. 2002
3. Адильгазинов Г.З. Педагогические основы подготовки учителя к
управлению процессом обучения в малокомплектной школе: теория и практика
(монография).-Усть-Каменогорск:Изд.-ВКГУ, 1997.- 180с.
4. П.Т. Фролов «Особеннности педагогического процесса в малокомплектной
школе».,-М.-1991
Дәріс №2-3 ШЖМ-гі тұтас педагогикалық үрдісті ұйымдастыру ерекшеліктері
(2 сағ.)
Мақсаты: Педагогикалық үрдістің мәні және шағын жинақты мектепте
педагогикалық үрдісті ұйымдастыру ерекшеліктерін айқындау
Негізгі ұғымдар:педагогикалық үрдіс, іс-әрекет бөліктері
(компоненттері), нысана
Жоспар:
1. Педагогикалық үрдіс оның мәні
2. ШЖМ-гі тұтас педагогикалық үрдісті ұйымдастыру ерекшеліктері
3. Оқу-тәрбие үрдісінің нысанасы- сабақ
Педагогикалық үрдіс білім беру, тәрбиелеу және дамыту міндеттерін шешуге
бағытталып, арнайы ұйымдастырылған педагог пен тәрбиеленуші арасындағы
өзара ықпалды қызмет. Яғни педагогикалық үрдіс - бұл арнайы тар мағынадағы
оқу мен тәрбиенің бірлігін қамтамасыз ету жолымен кең мәндегі тәрбиені
іске асыруды көздеген біртұтас процесс. Педагогикалық процесс деген сөзді
ғылыми айналымға 19 ғасырдың екінші жартысында еңгізілгенімен , ұғымның
мазмұндық сипаттамасын тек қана тұлға теориясы, іс-әрекет теориясының
дамуы арқылы құбылыстарды зерттеуде жүйелілік тәсіл қолдануды
қалыптастыру арқасында мүмкін болды.
Мәндік, мағыналық тұрғыдан педагогикалық процесс-әлеуметтік құбылыс.
Педагогикалық процестің басты мақсаты-қоғамның әлеуметтік тапсырысын іске
асыру, яғни өздеріне жүктелінген міндеттерді табысты шеше білетін
адамның жан-жақты дайындығын қамтамасыз ету.
Қазіргі педагогикалық үрдістің мәні туралы түсінік
бірден қалыптасқан жоқ ол біртіндеп зерттеушілердің бірнеше
ұрпақтарының күш салуы нәтижесінде бірқатар жинақталған материалдар
негізінде жасалды. Педагогикалық процестің ең алдымен көзге түсер, тілге
алынар бірліктері бұл оқу мен тәрбие. Ол мақсатты іс-әрекет. Оны
ұйымдастыратын педагог қандайда болмасын мақсатқа белгілі бір іс-
әрекеттер міндеттерін шешу арқылы жетуге болады. Сондықтан педагогикалық
процестің әлеуметтік бөліктеріне ұстазды және оқушыларды жатқызған жөн.
Бұл педагогикаылық процестің азаматтық факторы. Олардың іс-әрекетінің
бөліктеріне (мақсат, міндеттер, мазмұны, құрал, форма, әдістер мен
тәсілдер, нақты тапсырмалардың түрін жатқызамыз.Сондықтан процестің
бөліктері ұстаздар мен оқушылар жүйесін құрайтын адамдар және олардың іс-
әрекетінің бөліктері болады.
1. Педагогикалық процесс бірнеше элементтен тұрады. Педагогикалық
процестің үш құрылымы болады:
1) Педагогикалық құрылымы: мақсат-принциптер-мазмұн-әдістер-құралдар
2) Әдістемелік құрылымы сабаққа дайындалу, сабақты өткізу, сабақты талдау
т.б.
3) Психологиялық құрылымы: таным процестер (қабылдау, ойлау, есте сақтау,
ақпарат сіңіру, оқуға қызығушылық, қуат.)
2 .ШЖМ-те оқу-тәрбие үрдісінің бірнеше өзіндік ерекшеліктері бар:
Бірнеше сыныпты қатарынан оқытудың айырмашылығы-сабақты
ұйымдастыруда.Бірнеше сыныпты бір мұғалім оқытқандықтан оқу-тәрбие
жұмысын ұйымдастырудың жолы, әдістері өзгешерек. Бұл өзгешеліктер оқу
материалының мазмұны, көлемі жөнінде емес. Мұғалім оқушының өз бетімен
орындайтын жұмыстарын, оның мөлшері мен түрін, оған кететін уақытты
анықтап алуы керек. ШЖМ-те оқу-тәрбие үрдісінің бірнеше өзіндік
ерекшеліктері бар
- біріншіден бірнеше сыныппен бір уақытта жұмыс істеу сабақтың
құрылымын анықтауды қажет етеді. Өзіндік жұмысты мұғалім әр сынып
сайын міндетті түрде ұйымдастырып отыруы керек
- екіншіден тікелей мұғалімнің басшылығымен атқарылатын жұмыстың
оқушының өзіндік жұмысымен алмастырыла жүргізілуі.
ШЖМ-те сыныптарды дұрыс бөлу, тиімді сабақ кестесін жасау, өзіндік
жұмысты ұйымдастыру, қатар сыныптардағы сабақтың үлгі жоспарларын
мұқият дайындау тиісті. Сондай-ақ, бір сабақтың үстінде мұғалім әр
жастағы оқушылармен жұмыс жасайды, және бір пәннен екінші пәнге ауысып
отырады. Оқушының жас ерекшелігіне қарай ыңғайланып, білім дәрежесіне сай
түсінік беруге ауысу мұғалімнен баланың психологиясын жақсы біліп,
сабаққа мұқият дайындалуы қажет етеді.
2. Оқу-тәрбие үрдісінің нысанасы- сабақ. Сабақ құрылымы әр түрлі.
Мұғалімнің негізгі мақсаты- өмір сүру қажеттілігіне сенімділігі бар
баланың жеке тұлғасын қалыптастыру. Мұғалім бір уақытта бірнеше
сыныптарды қатар оқытады. Сабаққа мұқият дайындалған мұғалім, сабақ
уақытын үнемді пайдалана отырып:
-Жана тақырыпты түсіндіру;
-Оқушының сабақ барысындағы іс-
әрекетін қадағалау сияқты негізгі міндеттерді атқара отырып:
-әр түрлі жастағы, ой-өрісі мен білім дәрежесі әр түрлі оқушылармен жұмыс
жүргізеді;
-бір пәннен екінші пәнге ауысып отырады;
-әр сыныпқа жұмыс жасауға көшкенде оқушының жас ерекшелігіне, олардың білім
дәрежесіне сай түсінік беруге ауысады;
-Мәселені өз бетімен шешуге, шығармашылыққа баулиды.
Мұғалімнің өздігінен орындауға беретін жұмыстарының
әдістері оқушыларға түсінікті және бағаланып отыру керек.
Шағын жинақты мектепте бағалау жүйесінің жаңа
өлшемдерін еңгізу білім сапасының негізгі кепілі.
Білімдерін бақылау сұрақтары:
1. Педагогикалық үрдістің басты мақсатына тоқталыңыз
2. Педагогикалық процестің компоненттерін атаңыз
3.Педагогикалық процестің құрылымына тоқталыңыз
4..ШЖМ-те оқу-тәрбие үрдісінің өзіндік ерекшеліктерін атаңыз
Білімдерін бақылау сұрақтары:
1. Біртұтас педагогикалық процес-ң мәні, негізгі компоненттері әлеуметтік
бөліктері мен азаматтық факторларын атаңыз
2. Оқыту технологиясындағы
инновацияларға тоқтал
3. Сапалы білім берудегі инновациялық технологияның рөлін айқында
1. Ж.Қ.Астамбаева, Г.И.Уәйісова - «Шағын жинақты бастауыш мектептегі
педагогикалық үдеріс теориясы мен технологиясы» Алматы,- 2010 ж.
2. Адильгазинов Г.З., Хмель Н.Д. Особенности организации управления
педагогическим прцессом в малокомплектной школе -А. 2002
3. Адильгазинов Г.З. Педагогические основы подготовки учителя к
управлению процессом обучения в малокомплектной школе: теория и практика
(монография).-Усть-Каменогорск:Изд.-ВКГУ, 1997.- 180с.
4. П.Т. Фролов «Особеннности педагогического процесса в малокомплектной
школе».,-М.-1991
Дәріс №4-5 Пәнаралық интеграцияны жүзеге асыру жолдары
(2 сағ.)
Мақсаты: Пәнаралық интеграцияны жүзеге асыруды іздеу бағыттарын қарастыру
Жоспар:
1.Шағын кешенді мектептерде педагогикалық үрдісті ұйымдастырудың тиімді
бағыттарының бірі пәнішілік және пәнаралық байланыстарды жүзеге асыруға
негізделген оқу пәндерін инеграциялау
Жалпы білім беретін мектептерде, әсіресе, шағын кешенді мектептерде
пайдаланылатын пәнаралық интеграцияны жүзеге асыруды іздеу бағыттары
қарастырылады.
Шағын кешенді мектептерде педагогикалық үрдісті ұйымдастырудың тиімді
бағыттарының бірі пәнішілік және пәнаралық байланыстарды жүзеге асыруға
негізделген оқу пәндерін инеграциялау болып табылады.
60 жылдардың өзінде П.Я.Гальперин өзінің оқушыларымен бірге ақыл-ой
әрекетінің психологиялық тұжырымдамасын жасады. Оқу жұмысының көптеген
зерттеулеріне сүйенген бұл тұжырымдаманың табиғаты келесідей.
П.Я.Гальперин мен Н.Ф.Талызинаның ойынша, психикалық қызметтерді
субъектінің іс-әрекетінің нақты пәндік формасы ретінде қарастыру
керек. Тұжырымның авторлары психикалық қызмет формалары бастапқыда
сыртқы іс-әрекетте болады, кейін ішкіге ауысады деп есептейді.
Сыртқы пәндік іс-әрекеттің «ішкіге» ауысуы бірнеше кезеңнен өтеді. Әр
кезең өз оқу әдісін қажет етеді. 1-кестеде белгілі бір кезеңге сәйкес
келетін оқу әдістері көрсетілген.
1-кестеде
Ақыл-ой әрекеттерін сатылап қалыптастыру теориясын жүзеге асыру
(П.Я.Гальперин, Н.Ф.Талызина)
|Кезең атауы |Педагогикалық үрдіске |Қолданылатын әдістер |
| |қатысушының | |
| |іс-әрекетінің мазмұны | |
|Іс-әрекеттің бағдарлы |Оқушылардың мұғаліммен, |Әңгіме, талқылау, |
|негізін құру |іс-әрекет мақсатымен, |нұсқау; |
| |оның пәнімен, | |
| |іс-әрекетті орындау | |
| |шарттарымен танысуы; | |
|Материалды және жүзеге |Барлық анализаторларды |Кітаппен, көрнекі |
|асырылған түрде |пайдалана отырып, |құралдармен жұмыс істеу,|
|әрекеттерді қалыптастыру|материалды (табиғи |тәжірибелік және |
| |түрде) және жүзеге |лабораториялық жұмыстар;|
| |асырылған (үлгі) | |
| |объектілерді зерттеу; | |
|Сыртқа сөйлеудегі |2-ші кезеңнің |Әңгіме, оқу пікіталасы; |
|әрекеттерді құрастыру |материалдарын жалпылау, | |
| |ортақ белгілерді бөліп | |
| |көрсету, топтастыру, | |
| |жүйелеу, ауызша және | |
| |жазбаша түрде | |
| |қорытындылар жасау; | |
|Ішкі сөйлеудегі |Әрекет жалпыланған түрде|Жаттығулар, бақылау, |
|әрекеттерді құрастыру |көрініс береді, бірақ |баяндамалар дайындау, |
| |оны вербальды игеру |кітаппен жұмыс; |
| |сыртқы сөйлеудің | |
| |қатысынсыз жүзеге асады;| |
|Әрекеттің |Ақыл-ой әрекеті. Әрекет |Өздік жұмыс, тәжірибелік|
|интериоризациясы |ойдың актісі, ішкі |және бақылау жұмысы. |
| |үрдісі болып табылады. | |
Ғылыми түсініктерді қалыптастыру бойынша жұмыс барлық оқу пәндеріне
ортақ екенін және пәнаралық интеграцияның бір жолы екендігін ескере
отырып, оқушыларды алгоритмге үйретуді – түсінік қалыптастыру деп
санау керек. А.В.Усова, В.В.Орехованың жұмыстарының негізінде
түсініктерді қалыптастыру бойынша жұмыстың келесідей интегративті
бағыттарын ұсынуға болады:
- Үрдіс, объект, құбылыстарды нақты-сезімдік қабылдау;
- Түсініктердің белгілерін бөліп көрсетуге әкелетін үрдістердің
(құбылыс, объект) қатынасы мен қасиеттерін талдау;
- Бөліктерді салыстыру, меңгеріп отырған пәндердің негізгі және қосымша
белгілерін бөліп көрсету;
- Белгілерді біріктіру, осының негізінде түсініктің басты мазмұнының
білімдерін қалыптастыру;
- Зерттеп отырған түсініктің басқа түсініктермен сандық және сапалық
байланысын көрсету;
- Түсініктің белгілерін нақтылау;
- Түсініктердің мазмұны мен көлемі арасындағы қатынасты нақтылау;
- Түсінікті пайдалануды нақтылау;
- Теориялық жалпылау негізінде түсініктерді жүйелендіру.................
Дәріс № 6-7 Шағын жинақталған мектепте қолданылатын
оқытудың жалпы әдіcтері (2 сағ.)
Мақсаты: Шағын жинақталған мектепте қолданылатын оқытудың жалпы
әдіcтеріне сипаттама
Жоспар:
1. Оқыту әдістеріне жалпы сипаттама
2. Шағын жинақталған мектепте қолданылатын оқыту әдіcтеріне тоқталу
Білімдену процесінің табысты болуы көбінесе қолданылатын оқу
әдістеріне тәуелді. Оқу әдісі –білім беру мақсаттарына қол жеткізуге
бағытталған оқытушы мен оқушының бірлікті іс-әрекеттік қимыл-тәсілдері.
Оқу әдістері –тарихи категория.Өндіріс күштерінің деңгейі мен
өндірістік қатынастар сипаты педагогикалық процестің мақсаттарына,
мазмұнына, құрал- жабдықтарына өз ықпалын тигізеді......
Дәріс № 8-9 Шағын жинақты мектепте оқыту әдістемесін ұйымдастырудағы
тиімді педагогикалық технологиялар (2 сағ.)
Мақсаты: Шағын жинақты мектепте оқыту әдістемесін ұйымдастырудағы
тиімді педагогикалық технологиялар
Жоспар:
1.
2.
Дәріс №10. Шағын жинақты мектепте оқу-тәрбие үрдісінде қолданылатын
қосымша материалдар (1 сағ)
Мақсаты:
Жоспар:
1.
2.
Дәріс №11-12 Тәрбие жұмысын жоспарлау мен өткізу (2 сағ)
Мақсаты:
Жоспар:
Дәріс №13-14-15 ШЖБМ сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстар (3 сағ)
Мақсаты:
Жоспар:
3. Практикалық сабақтардың мазмұны
1- 2 тақырып Шағын жинақты бастауыш мектепте нновациялық үрдіс
Мақсаты: Шағын жинақты бастауыш мектепте нновациялық үрдіс тұтас
педагогикалық процесс ретіндегі мәнін ашу және қазіргі қоғамдық даму
кезеңіндегі мазмұнын сипаттау.
Сұрақтар:
1.Шағын жинақты мектепте нновациялық үрдіс ұғымы
2. Шағын жинақты мектепте нновациялық үрдісті ұйымдастыру мен жоспарлаудың
тиімділігі.
3-4 тақырып Шағын жинақты мектепте оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы
мектеп жетекшілерінің қызметтері.
Мақсаты: Студенттерге шағын жинақты мектепте оқу-тәрбие процесін
ұйымдастыруда жетекшілері жайлы толық мәліметпен қаруландырып, мектептегі
тәрбие жүйесінің маңыздылығын түсіндіру. Сонымен қатар сынып жетекшісінің
рөлі мен қызметі жайлы нақты ақпарат беру.
Сұрақтар:
1.ШЖМ оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы мектеп жетекшілерінің
қызметi мен
Мiндеттері туралы түсінік беру.
2.ШЖМ оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруда әдістемелік жұмыстың
стратегиялық бағыттарына тоқталу.
.3.ШЖМ-гі сынып мұғалімдерінің пәнаралық байланысты жүзеге асыру іс-
әрекетін зерттеу
5-6 тақырып ШЖМ-те интеграция арқылы оқушылардың білім сапасын
артырудың педагогикалық негізі
Мақсаты: : Студенттерге интеграция арқылы оқушылардың білім сапасын
артырудың педагогикалық негізі туралы түсінік беру, пәнаралық
байланысты күшейтудің оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруда тигізетін
әсері туралы мәлімет беру, алған білімді қолдана білуге үйрету,
іскерлікке, педагогикалық шеберлікке төселту.
Сұрақтар:
1.ШЖМ-те итеграция арқылы оқытудың жолдарын айқындау
2 ШЖМ-гі сыныпты оқыту барысында пәнаралық байланысты қалыптастыру
ерекшеліктері
3.ШЖМ-гі сынып мұғалімдерінің пәнаралық байланысты жүзеге асыру іс-
әрекетін зерттеу
7-8 тақырып Шағын жинақталған мектепте қолданылатын оқытудың жалпы
әдістерін топтастыру
Мақсаты: Студенттерге шағын жинақталған мектепте қолданылатын оқытудың
жалпы әдістерін топтастыру туралы толық мағлұмат беру. Оларды болашақ
педагогикалық жұмыс барысында орынды да шебер пайдалана білудің амалдарын
оқып-білу және жетік меңгерту.
Сұрақтар:
1. ШЖМ-тегі оқыту процесінің мәні .
2. ШЖМ-тегі қолданылатын педагогикалық әдістерді жіктеу және оларға
сипаттама беру.
3.ШЖМ-тегі педагогикалық әдістерге таңдау, талдау жасаңыз.
9-10 тақырып ШЖМ-те оқу-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру
Мақсаты: Студенттерге оқу-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру әдістерін
меңгерту;
Сұрақтар:
1.ШЖМ-те оқыту әдістемесін ұйымдастырудағы педагогикалық технологиялардың
топ пен жеке оқушымен жұмыс істеудегі маңыздылығы, әдістемесі.
2.ШЖМ-те оқыту әдістемесін ұйымдастырудағы педагогикалық технологиялар
оқушылардың шығармашылығын дамытуда қолданылатын элементтерді таңдау.
11-12 тақырып ШЖМ-ті оқу-тәрбие үрдісінде қолданылатын оқу құрал -
жабдықтары
Мақсаты: ШЖМ-ті оқу-тәрбие үрдісінде қолданылатын оқу құрал –
жабдықтарына сипаттама бере отырып талдау жұмыстарымен таныстыру.
Сұрақтар:
1.ШЖМ-ті оқу-тәрбие үрдісінде қолданылатын қосымша материалдарға
қойылатын талаптар қандай?
2.ШЖМ-тегі кейбір шешімін таппай келе жатқан мәселелерді атап көрсетіңіз
13-14 тақырып ШЖМ –те тәрбие жұмысын және сыныптан тыс жұмыстарын
жоспарлау, өткізу.
Мақсаты: Тәрбие жұмысы және сыныптан тыс жұмысының мазмұнын түсіндіру.
Тәрбие жүйесінде оның орыны және рөлін анықтау. Тәрбие жұмысы және
сыныптан тыс жұмысының міндеттерін және формаларын сипаттау.
Сұрақтар:
1.ШЖМ-те тәрбие жұмысын және сыныптан тыс тәрбие жұмысы, тәрбие жүйесінде
оның орыны және рөлі.
2. Тәрбие жұмысын және сыныптан тыс тәрбие жұмысының міндеттері, мазмұны,
формалары.
3. ШЖМ-те тәрбие жұмысын және және сыныптан тыс тәрбие жұмысына қойылатын
негізгі талаптар.
4. Тәрбие жұмысын және және сыныптан тыс тәрбие жұмысын жоспарының
құрылымы және тәрбиелік іс- шаралардың формаларын , тәрбиелік шараларды
ұжым болып талдау.
. 15- тақырып Қазіргі жағдайда тәрбие принциптері.
Мақсаты: Тәрбие процесінің принциптері мазмұнына, әдістеріне ұйымдастыру
жолдарына қоылатын талаптар туралы түсінік беру. Педагогикалық
қызметтегі тәрбие принциптері мен ережелерінің маңызын ашу.
Сұрақтар:
1.Тәрбиенің өмір және еңбекпен ұтымды ұштастыру ережесі
2.Тәрбиелік ықпалдар бірлігі приципінің маңызы.
3 Құқықтық тәрбиенің мақсаты
4. Тұлғаның өзіндік тәрбиесі мен қайта тәрбиелеу
4. Студенттердің өздік жұмыстары
СӨЖ №1. ШЖБМ-ге арналған оқу-әдістемелік және басқада оқыту құралдарына
сипаттама (конспект)
СӨЖ №2. ШЖБМ жағдайында оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастырудың
өзіндік ерекшеліктері ( конспект)
СӨЖ №3.ШЖБМ жағдайында тәрбие жұмысын жоспарлау мен өткізу (тәрбие
сағатының жоспары)
СӨЖ №4. ШЖБМ-тегі сабақ жоспарларының үлгілері (ШЖБМ-тегі сабақ
жоспарларының үлгілерін жинастыру)
8. Пайдаланатын әдебиеттер тізімі
1.Базарбаева Н.Ә. Шағын комплектілі мектептердегі оқу-тәрбие үрдісіндегі
ерекшеліктер.-Алматы, 2002.
2.Адильгазинов Г.З., Хмель Н.Д. Особенности организации управления
педагогическим прцессом в малокомплектной школе -А. 2002
3. Астамбаева Ж.Қ. Шағын комплектілі бастауыш мектепте математиканы оқыту
технологиясы.-Алматы, 2002.
4. Адыбаева Л.Д. Шағын жинақталған мектеп жұмысын ұйымдастыру. Алматы,
2001.
5.Құсайынұлы Ы.Қ., Адыбаева Л.Д. Шағын жинақталған мектептердегі бастауыш
сыныптардағы оқыту әдістері.-Алматы, -2001.
6.Кондратенко.А.Е.,Осовский.Е.Г.Сельская малокомплектная школа:целовая
программа иследования//Советская педагогика-1987№7.-С.53-57
7.Суворова.Г.Ф.Совершенствовать работу малокомплектных сельских школ//
Советская педагогика-1986№2.-С.66-69.
8.республикадағы аз комплектілі мектептер ондағы проблемалар(социологиялық
зерттеу материалы бойынша)/Дайындаған Жандарина.М.Ж. жәнет.б-Алматы,1990.-
80С.
9.МамироваК.Н.Малокомплектные
школы:состаяние,проблемы,перспективы.Алматы,2000.С.134-136
10. Сельская малокомплектная школа:Пособие для
руководителейшкол/НИИшкол/Сост.Давыдов.В.П.,Валенко О.И-М.:НИИШ,1986.-150с
11. Суворова.Г.Ф.,Кудрявцев.С.В.Рациональное использование кадрого
потнециала сельских малокомплектных школ// Советская педагогика-1984№9.-
С.88-92.
12.В помощь малокомплектной
школе:Сб.материалов/Составители:Ж.А.Караев,Е.А.Ушуров идр.-Астана,2000.-69
с
13,Аналитический доклад« О состоянии малокомплектных школ »/Рассмотрен на
Республиканском семинаре, проведенном Фондом Сорос-Казакстан 10-11апреля ,
г.в.г.Алматы.
14.Аскарбаев.А.,Хранченков.Г.М. Содержание и методыобучения в
малокомплектных школе.-Алма-Ата:Мектеп,1985.-88с.
15. Адильгазинов Г.З Педагогические основы подготовки учителя к
управлению процессом обучения в малокомплектной школе: теория и практика
(монография).-Усть-Каменогорск:Изд.-ВКГУ, 1997.- 180с.
16. П.Т. Фролов «Особеннности педагогического процесса в малокомплектной
школе».,-М.-1991
17. В.П. Стрезикозин «Урок в сельской малокомплектной школе».,-М.
[pic]
1 . Шағын жинақталған мектепте қолданылатын оқытудың жалпы әдістері.
2 Шағын жинақты мектепте оқыту әдістемесін ұйымдастырудағы тиімді
педагогикалық технологиялар
1. Шағын жинақты мектепте оқу-тәрбие үрдісінде қолданылатын қосымша
материалдар
2. Тәрбие жұмысын жоспарлау мен өткізу
3. ШЖБМ сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстар
Дәріс № 6-7 Шағын жинақталған мектепте қолданылатын оқытудың
жалпы әдіcтері (2 сағ.)
Мақсаты:
Жоспар:
1. ШЖМ-тегі оқыту процесінің мәні .
2. ШЖМ-тегі қолданылатын педагогикалық әдістерді жіктеу және оларға
сипаттама беру.
3.ШЖМ-тегі педагогикалық әдістерге таңдау, талдау жасаңыз.
4.
Дәріс № 8-9 Шағын жинақты мектепте оқыту әдістемесін ұйымдастырудағы
тиімді педагогикалық технологиялар (2 сағ.)
Мақсаты:
Жоспар:
1.
2.
Дәріс №10. Шағын жинақты мектепте оқу-тәрбие үрдісінде қолданылатын
қосымша материалдар (1 сағ)
Мақсаты:
Жоспар:
1.
2.
Дәріс №11-12 Тәрбие жұмысын жоспарлау мен өткізу (2 сағ)
Мақсаты:
Жоспар:
1.
2.
Дәріс №13-14-15 ШЖБМ сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстар (3 сағ)
Мақсаты:
Жоспар:
1.
2.
|Негізгі бөлімдер |Апта аралығын көрсету |
| |Тәрбиелік |Формасы |Мерзімі, |Жауапты |Өтілгені |
| |шаралардың |мен тәсілі|уақыты |адамдар |туралы |
| |мазмұны | | | |белгі |
|1.Сынып ұжымын | | | | | |
|ұйымдастыру | | | | | |
|2.Оқушылардың | | | | | |
|өзін-өзі басқару | | | | | |
|ұйымдары және | | | | | |
|балалардың | | | | | |
|бірлестіктері мен| | | | | |
|өзара әрекеттері | | | | | |
|3.Пән мұғалімдері| | | | | |
|және мектеп | | | | | |
|әкімшіліктерімен | | | | | |
|байланыс | | | | | |
|4.Отбасы және | | | | | |
|жұртшылықпен | | | | | |
|жұмыс | | | | | |
|5.Жеке оқушымен | | | | | |
|жұмыс | | | | | |
Студенттердің білімдерін бақылауға арналған сұрақтар:
1.Тәрбие жұмысын жоспарлаудың мақсатын түсіндіріңіз.
2. Жоспарға қойылатын негізгі талаптарды анықтаңыз.
3.Тәрбие жоспарының құрылымын түсіндіріңіз.
4. Тәрбиелік іс- шаралардың формалары дегеніміз................
. Пайдаланатын әдебиеттер тізімі
1.Базарбаева Н.Ә. Шағын комплектілі мектептердегі оқу-тәрбие үрдісіндегі
ерекшеліктер.-Алматы, 2002.
2.Адильгазинов Г.З., Хмель Н.Д. Особенности организации управления
педагогическим прцессом в малокомплектной школе -А. 2002
3. Астамбаева Ж.Қ. Шағын комплектілі бастауыш мектепте математиканы оқыту
технологиясы.-Алматы, 2002.
4. Адыбаева Л.Д. Шағын жинақталған мектеп жұмысын ұйымдастыру. Алматы,
2001.
5.Құсайынұлы Ы.Қ., Адыбаева Л.Д. Шағын жинақталған мектептердегі бастауыш
сыныптардағы оқыту әдістері.-Алматы, -2001.
6.Кондратенко.А.Е.,Осовский.Е.Г.Сельская малокомплектная школа:целовая
программа иследования//Советская педагогика-1987№7.-С.53-57
7.Суворова.Г.Ф.Совершенствовать работу малокомплектных сельских школ//
Советская педагогика-1986№2.-С.66-69.
8.республикадағы аз комплектілі мектептер ондағы проблемалар(социологиялық
зерттеу материалы бойынша)/Дайындаған Жандарина.М.Ж. жәнет.б-Алматы,1990.-
80С.
9.МамироваК.Н.Малокомплектные
школы:состаяние,проблемы,перспективы.Алматы,2000.С.134-136
10. Ж.Қ.Астамбаева, Г.И.Уәйісова - «Шағын жинақты бастауыш мектептегі
педагогикалық үдеріс теориясы мен технологиясы» Алматы,- 2010 ж.
4. Студенттердің өздік жұмыстары
СӨЖ №1. ШЖБМ-ге арналған оқу-әдістемелік және басқада оқыту құралдарына
сипаттама (конспект)
СӨЖ №2. ШЖБМ жағдайында оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастырудың
өзіндік ерекшеліктері ( конспект)
СӨЖ №3.ШЖБМ жағдайында тәрбие жұмысын жоспарлау мен өткізу (тәрбие
сағатының жоспары)
СӨЖ №4. ШЖБМ-тегі сабақ жоспарларының үлгілері (ШЖБМ-тегі сабақ
жоспарларының үлгілерін жинастыру)
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz