Файл қосу

Тілдің білімі







                      Тіл біліміне кіріспе пәні бойынша


                           5В011900 «Шет тілі: екі шет тілі»
                          5В021000      « Филология: шетел филологиясы »

      мамандықтарына арналған үшін





                ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
































                                 СЕМЕЙ, 2013



1. ҚҰРАСТЫРҒАН
        Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік  университеті, шетел  филологиясы
      кафедрасының аға оқытушысы,   Кабдрахманова У.Б.


2 .КЕЛІСІЛДІ
2.1 Шетел  филологиясы кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №_1__  «_03__» 09_2013_жыл.

Кафедра меңгерушісі: _______________ Исмаилова.Г.К.

2.2  Филология   факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілді.
Хаттама     №__1_  «_11__» 09 .-2013_жыл.

Төрайымы_________________ Муканова К.К.


3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  бюросында бекітілді.
Хаттама     №___  «_30__» _09_2013жыл.


Бірінші  проректор________________Искакова Г.К.

4 . 2009ж. «_30 » _13 шыққан ПОӘК-нің
№3 БАСЫЛЫМЫ




















Мазмұны

1. Қолданыс
аясы........................................................................
............................4
2. Нормативтік
сілтемелер..................................................................
...................4
3. Жалпы
ережелер....................................................................
..........................4-5
4. Оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасының
мазмұны........................5-13
5. СӨЖ-ның
тақырыптары.................................................................
.............13-14
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы………………………………………….14-15
7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу
картасы....................15-16
8. Әдебиеттер…………………………………………………………………16-17


































1. ҚОЛДАНУ АЯСЫ
        «Тіл біліміне кіріспе» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына
кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
      5В011900 «Шет тілі: екі шет       тілі» және  5В021000     «Филология:
шетел    филологиясы    »     мамандықтарының    студенттеріне     арналған.



2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

      Осы  «Тіл  біліміне  кіріспе»   пәнінің   оқытушыға   арналған   жұмыс
бағдарламасы  берілген  пән  бойынша  оқу  үрдісін  ұйымдастырудың  тәртібін
төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- 5В011900 «Шет тілі: екі шет тілі» және     5В021000    « Филология: шетел
филологиясы »
мамандығының   3.08.275-2006  бекітілген  ҚР   МЖМБС   мемлекеттік   жалпыға
міндетті білім беру стандарты;
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007  Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешендерін  әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
-  ДП  042-08.10.12-2007  «Пәннің  оқу-әдістемелік  кешенінің  мазмұны   мен
құрылымы» құжаттық іс-жосығы.

3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны
      Тілді талдаудың негізгі әдістері, оларды практика жүзінде қолдануға
шыңдалу. Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және
концепция мәселелері.


3.2. Осы курстың  мақсаты:
             Лингвистикалық   ойлау    қабілетін    қалыптастыратын    жалпы
методологиялық сипаттағы күрделі  мәселелерді түсіну, тілдің мәні  және  тіл
бөлшектерінің  семиологиялық  табиғаты,  тілдің  дамуы  мен  коммуникативтік
қызметі, тіл- ойлау-  ақиқат,  тіл  және  қоғам,  басқа  да  коммуникативтік
құралдар мәселелерін танып білу.
3.3. Курстың негізгі міндеттері:

      Негізделген  және  қалыптасқан  теориялық  білімдерін  жинақтай  білу,
ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен
теорияларды  талдай білуге дағдыландыру.


3.4. Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Тіл білімінің өзекті мәселелерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Тілді талдаудың негізгі әдістерін меңгеру керек;
- Теориялық талдау жасай алу;
- Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және
концепция мәселелерін түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.

3.5. Курстың пререквизиттері
«Тіл біліміне кіріспе»,  «Қазіргі қазақ тілі»,  «Психология»,  «Логика».

3.6. Курстың постреквизиті:
Пәнді меңгеруге төмендегідей қосымша білім көздері  көмектеседі:
 «Қазіргі қазақ тілі», «Қазақ тілін оқыту әдістемесі»

1 Кесте – Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

|Курс                                |Семестр         |Кредит                     |
|1                                   |2               |3                          |
|Дәріс сабақтары                                                                  |
| 1.Тіл білімі және оның басқа       |1               |Аханов К.   Тіл  білімінің |
|ғылымдармен байланысы.              |                |негіздері. Алматы,1973;    |
|                                    |                |1994.                      |
|2. Тілдің қоғамдық мәні. Тілдің     |2               |Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл|
|анықтамасы. Тіл және ойлау. Тілдің  |                |білімі  .  Алматы, 1999.   |
|таңбалық сипаты.                    |                |                           |
|3. Лексикология. Түрлері мен        |2               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|салалары. Сөз  және оған тән        |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|белгілер.                           |                |                           |
|4. Сөз мағынасының өзгеру себептері.|1               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|Омонимдер. Синонимдер. Антонимдер.  |                |Алматы, 1996.              |
|Этимология.                         |                |                           |
|5. Тілдің сөздік құрамы. Сөздік     |1               |Общее  языкознание .       |
|құрам және оның дамуы. Кірме        |                |Внутренняя   структура     |
|сөздер.Терминдер және терминология. |                |языка. М,1972              |
|6. Фразеология. Фразеологиялық      |1               |Бенвенист . Э.    Общая    |
|оралым. Пайда болуы, басты          |                |лингвистика . М  ,  1974.  |
|белгілері.                          |                |                           |
|7.Фонетика, оның салалары. Дыбыстау |1               |Соссюр  Ф. де  Труды  по   |
|мүшелері. Тіл дыбыстары.            |                |языкознанию. М, 1977.      |
|                                    |                |                           |
|8. Сөйлеудің фонетикалық жақтан     |1               |                           |
|мүшеленуі. Сингармонизм.            |                |Аханов.К.   Тіл  білімінің |
|Ассимилияция, диссимиляция.         |                |негіздері.  Алматы,1973    |
|9. Грамматика. Оның салалары. Түбір |1               |Общее  языкознание .       |
|морфема. Аффикстік морфема          |                |Внутренняя   структура     |
|Грамматикалық тәсілдер (бірігу,     |                |языка. М,1972              |
|тәсілі, қосарлану тәсілі және тағы  |                |                           |
|б.                                  |                |                           |
|10. Грамматикалық форма.            |1               |Соссюр  Ф. де  Труды  по   |
|Грамматикалық категория.            |                |языкознанию. М, 1977.      |
|11. Сөз таптары. Олардың            |1               |Соссюр  Ф. де  Труды  по   |
|классификациясы.                    |                |языкознанию. М, 1977.      |
| 12. Синтаксис мәселелері. Сөз      |1               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|тіркесі. Сөйлем. Сөйлем түрлері.    |                |Алматы, 1996               |
|13. Тілдің шығуы және тілдердің     |1               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|жасалуы мен дамуы. Тілдердің        |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|классификациясы.                    |                |                           |
|                                    |                |                           |
|                                              Тәжірбиелік сабақтар               |
|1.Тіл білімі туралы жалпы түсінік   |1               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|                                    |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|2.Тіл білімінің ғылымдар жүйесіндегі|1               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|орны                                |                |Алматы, 1996               |
|3. Тілдің табиғаты                  |2               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|                                    |                |Алматы, 1996               |
|4 Тілдің таңбалық, құрылымдық,      |1               |Соссюр  Ф. де  Труды  по   |
|жүйелік сипаттары                   |                |языкознанию. М, 1977.      |
|                                    |                |                           |
|5. Тілдің дыбыстық жүйесі           |1               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|                                    |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|6. Тілдің лексика жүйесі мен        |1               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|құрылымы                            |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|7.Аралық бақылау жұмысы             |1               |                           |
|8. Онамастика  және фразеология     |1               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|                                    |                |Алматы, 1996               |
|9. Грамматикалық ұғымдар            |1               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|                                    |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|10. Сөз таптары                     |1               |Общее  языкознание .       |
|                                    |                |Внутренняя   структура     |
|                                    |                |языка. М,1972              |
|11. Синтаксис                       |1               |Общее  языкознание .       |
|                                    |                |Внутренняя   структура     |
|                                    |                |языка. М,1972              |
|12. Тілдің дамуы                    |1               |Қалиев .Б.    Жалпы  тіл   |
|                                    |                |білімі .  Алматы,  2000.   |
|13. Жазу және оның даму кезеңдері   |1               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|                                    |                |Алматы, 1996               |
|14. Дүние жүзі тілдері және         |1               |Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .|
|классификациялау                    |                |Алматы, 1996               |


5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

Тақырып 1

 Саналы адам – сөйлеуші адам (тілдің пайда болуы)
Тақырып 2
Тілдің табиғаты туралы көзқарастар
Тақырып 3
Әлем тілдерінің картасы. Тілдерді топтастыру, семьялық тілдер.
Тақырып 4
Тіл мен ойлаудың өзара қарым-қатынасының күрделілігі
Тақырып 5
Жануарлар ойлай ала ма?
Тақырып 6
Тіл – ерекше таңбалық жүйе
Тақырып 7
Тілдің тарихи дамуы – қазіргі тілдің қалпын танып білудің кілті
Тақырып 8
Терминдерге арналған сөздік дәптер. Сөздіктермен жұмыс жасау.
Тақырып 9.
Жасанды тілдер
Тақырып 10
Сөз таптары мәселесінің тіл білімінде  қойылысы. Сөз таптарының шығуы мен
дамуы. Реферат дайындау.
Тақырып 11
Тілдің дамуындағы - жазудың ролі..
Тақырып 12
«Тілдердің генеологиялық классификациясы» тақырыбына қосымша әдебиеттер
дайындау.
Тақырып 13
Терминдер сөздігін толтыру. Сөздікпен жұмыс істеу.
Тақырып 14
«Тілдердің типологиялық классификациясы». Реферат жазу.
Тақырып 15
Қорытынды дәріс. Коллоквиум.

СТУДЕНТТІҢ   ОҚЫТУШЫМЕН  ӨЗДІК  ЖҰМЫСЫ



1. Тапсырма
Қостілділік мәселелері
2.Тапсырма
Ұлттық тіл – тарихи-әлеуметтік категория
3.Психолингвистика, нейролингвистика ғылымдарының
жетістіктерін талқылау.
4. Тапсырма
Тілдің шығуы туралы діни-аңыз әңгімелерден материалдар
жинақтап, талқылау.
5.Тапсырма
    Тілдің таңбалық сипаты. Қазақ графикасы қандай әліпбиге көшу керек?
Мерзімді баспасөз материалдарын талқылау.
6. Тапсырма
Ф. де Соссюрьдің «Жалпы тіл біліміне» талқылау.
7. Тапсырма.
 Тілдің әлеуметтік  саралануы
8. Тапсырма
Тіл болмысының түрлері
9. Тапсырма
Қазіргі жазудың принциптері.
10.Тапсырма
Жазудың шығуы мен даму кезеңдері.
10. Тапсырма
Дүниежүзі тілдерінің генеалогиялық топтастырылуы
11.Тапсырма
Дүниежүзі тілдерінің типологиялық топтастырылуы




6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы

|Дәріс сабағының     |Семинар       |Көрнекі       |Өз бетімен|Бақылау   |
|тақырыбы            |сабағының     |құралдар,     |дайындалу |түрі      |
|                    |тақырыбы      |плакаттар,    |сұрақтары |          |
|                    |              |лаборатория-лы|          |          |
|                    |              |қ стендтер    |          |          |
|1                   |2             |4             |5         |6         |
|1. 1.Тіл білімі және|1. Тіл білімі |Дәріс тезисі, |Сөздіктерм|Жазбаша,  |
|оның басқа          |туралы жалпы  |сызба нұсқа   |ен жұмыс  |ауызша    |
|ғылымдармен         |түсінік       |              |          |          |
|байланысы.          |              |              |          |          |
|2. Тілдің қоғамдық  |2. Тіл        |Дәріс тезисі, |Тілдік    |Жазбаша,  |
|мәні. Тілдің        |білімінің     |кесте         |таңбаларға|ауызша    |
|анықтамасы. Тіл және|ғылымдар      |              |сипаттама |          |
|ойлау. Тілдің       |жүйесіндегі   |              |беру      |          |
|таңбалық сипаты.    |орны          |              |          |          |
|3. Лексикология.    |3. Тілдің     |Дәріс тезисі, |Диалектоло|Жазбаша,  |
|Түрлері мен         |табиғаты      |сызба нұсқа   |гия-лық   |ауызша    |
|салалары. Сөз  және |              |              |сөздікпен |          |
|оған тән белгілер.  |              |              |жұмыс     |          |
|4. Сөз мағынасының  |4. Сөз        |Дәріс тезисі, |Фразеологи|Жазбаша,  |
|өзгеру себептері.   |мағынасының   |сызба нұсқа,  |я-лық     |ауызша    |
|Омонимдер.          |өзгеру        |кесте         |сөздікпен |          |
|Синонимдер.         |себептері.    |              |жұмыс     |          |
|Антонимдер.         |Омонимдер.    |              |          |          |
|Этимология.         |Синонимдер.   |              |          |          |
|                    |Антонимдер.   |              |          |          |
|                    |Этимология.   |              |          |          |
|5. Тілдің сөздік    |5. Тілдің     |Дәріс тезисі, |Тілдік    |Жазбаша,  |
|құрамы. Сөздік құрам|дыбыстық      |кесте         |белгілерді|ауызша    |
|және оның дамуы.    |жүйесі        |              |ажырату.  |          |
|Кірме               |              |              |          |          |
|сөздер.Терминдер    |              |              |          |          |
|және терминология.  |              |              |          |          |
|6. Фразеология.     |6.            |Дәріс тезисі, |Үлестірмел|Жазбаша,  |
|Фразеологиялық      |Фразеология.  |сызба нұсқа,  |і         |ауызша    |
|оралым. Пайда болуы,|Фразеологиялық|үлестірмелі   |карточкаме|          |
|басты белгілері.    |оралым. Пайда |карточка      |н жұмыс   |          |
|                    |болуы, басты  |              |          |          |
|                    |белгілері.    |              |          |          |
|7. Фонетика, оның   |7. Аралық     |Дәріс тезисі, |Тест      |Жазбаша   |
|салалары. Дыбыстау  |бақылау жұмысы|бақылау       |тапсырмала|          |
|мүшелері. Тіл       |              |тапсырмалары  |ры-мен    |          |
|дыбыстары.          |              |              |жұмыс     |          |
|8. Сөйлеудің        |8. Онамастика |Дәріс тезисі, |Картотека |Жазбаша,  |
|фонетикалық жақтан  |және          |сызба нұсқа   |теру      |ауызша    |
|мүшеленуі.          |фразеология   |              |          |          |
|Сингармонизм.       |              |              |          |          |
|Ассимилияция,       |              |              |          |          |
|диссимиляция.       |              |              |          |          |
|9. Грамматика. Оның |9. .          |Дәріс тезисі, |Психология|Жазбаша,  |
|салалары. Түбір     |Грамматикалық |сызба нұсқа   |лық       |ауызша    |
|морфема. Аффикстік  |ұғымдар       |              |оқулықтарм|          |
|морфема.            |              |              |ен жұмыс  |          |
|10. Грамматикалық   |10. Сөз       |Дәріс тезисі, |Сөздікпен |Жазбаша,  |
|тәсілдер (бірігу,   |таптары       |кесте, сызба  |жұмыс     |ауызша    |
|                    |              |нұсқа         |          |          |
|11. Грамматикалық   |11.Синтаксис  |Дәріс тезисі, |Үлестірме |Жазбаша,  |
|форма. Грамматикалық|              |сызба нұсқа,  |карточкаме|ауызша    |
|категория.          |              |үлестірме     |н жұмыс   |          |
|                    |              |каточка       |          |          |
|12. Сөз таптары.    |12.  Тілдің   |Дәріс тезисі, |Кестені   |Жазбаша,  |
|Олардың             |дамуы         |кесте         |толтыру   |ауызша    |
|классификациясы.    |              |              |          |          |
|13. Синтаксис       |13. Жазу және |Дәріс тезисі, |Үлестірмел|Жазбаша,  |
|мәселелері. Сөз     |оның даму     |сызба нұсқа,  |і         |ауызша    |
|тіркесі. Сөйлем.    |кезеңдері     |үлестірмелі   |карточкаме|          |
|Сөйлем түрлері.     |              |карочка       |н жұмыс   |          |
|14.  Тілдің шығуы   |14. Дүние жүзі|Дәріс тезисі, |Сөздікпен |Жазбаша,  |
|және тілдердің      |тілдері және  |сызба нұсқа   |жұмыс     |ауызша    |
|жасалуы мен дамуы.  |классификациял|              |          |          |
|Тілдердің           |ау            |              |          |          |
|классификациясы.    |              |              |          |          |
|15. Аралық бақылау  |15. Аралық    |Дәріс тезисі, |Тест сұрақ|Жазбаша   |
|жұмысы              |бақылау жұмысы|бақылау       |тары      |          |
|                    |              |тапсырмалары  |          |          |

7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

|Оқулықтардың, оқу      |Саны          |Студенттердің  |Қамтамасыз ету   |
|құралдарының атауы     |              |саны           |пайызы           |
|1                      |2             |3              |4                |
|1.Аханов К.   Тіл      |6             |6              |100%             |
|білімінің  негіздері.  |              |               |                 |
|2. Қордабаев Т.   Жалпы|6             |6              |100%             |
|тіл  білімі.           |              |               |                 |
|3.Хасенов. Ә.  Тіл     |6             |6              |100%             |
|білімі.                |              |               |                 |
|4. Қалиев .Б.    Жалпы |6             |6              |100%             |
|тіл  білімі.           |              |               |                 |
|5. Сулейменова  Э.Д.,  |3             |6              |50%              |
|Н.Ж. Шаймерденова  Тіл |              |               |                 |
|білімі  сөздігі.       |              |               |                 |
|6. Аманжолов. А.С.     |3             |6              |50%              |
|Қазақша-орысша         |              |               |                 |
|лингвистикалық         |              |               |                 |
|терминдер.             |              |               |                 |

8 ӘДЕБИЕТТЕР

8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1. Аханов.К.   Тіл  білімінің  негіздері.  Алматы,1973;  1994.
8.1.2. Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
8.1.3. Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
8.1.4. Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.
8.1.5. Общее  языкознание . Внутренняя   структура  языка. М,1972
8.1.6. Бенвенист . Э.    Общая    лингвистика . М  ,  1974.
8.1.7. Соссюр  Ф. де  Труды  по  языкознанию. М, 1977.

8.2. Қосымша әдебиеттер Дополнительная литература Алматы,1997.
8.2.1. Аманжолов. А.С.   Қазақша-орысша  лингвистикалық  терминдер.
8.2.2.  Сулейменова   Э.Д.,   Н.Ж.  Шаймерденова   «Тіл   білімі    сөздігі»
Алматы, 1998.
8.2.3. Березин.  Ф.М.  «Очерки  по  языкознанию  в  Росий.  Москва,1968.
8.2.4. Балли Ш. Общая лингвистика и вопросы французского языка. М., 1955г.
8.2.5. Гумбольдт В. Фон Избранные труды по языказнанию. М., 1984г.
8.2.6. Сепир Э. Избарнные труды по языкознанию и культурологии. М., 1993г.
8.2.7. Бюллер К. Теория языка. М., 1992г.
8.2.8. Леотьев А.А. Психолингвистика. М., 1967г.















































Пәндер