Файл қосу

Өндірістік құрылғының қауіпсіздігі



|7ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                      |
|ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                              |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты     |ПОӘК                |                             |
|                          |                    |                             |
|                          |                    |ПОӘК 042-16-13.1._/01-2013   |
|ПОӘК                      |                    |                             |
|Оқытушыларға арналған     |__________20    ж.  |                             |
|пәндердің бағдарламасы    |№  басылым          |                             |
|«Химико-технологиялық     |                    |                             |
|өндіріс пен қауіпсіздік   |                    |                             |
|негіздері»                |                    |                             |







                      ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

          «Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері»

        «5В072000» – «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»
                               мамандығы үшін


                ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘНДЕРДІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                    Семей
                                    2013













































                                   Мазмұны

   1. Қолданылу саласы
   2. Нормативтік сілтемелер
   3. Жалпы ережелер
   4. Оқу пәнінің мазмұны
   5. Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
   6. Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
   7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
   8. Әдебиеттер

































   1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
«Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері» пәні  бойынша  оқу-
әдістемелік кешеннің құрамына енгізілген оқытушыға арналған   пәндердің  оқу
жұмыс  бағдарламасы  «5В072000»   –   «Бейорганикалық   заттардың   химиялық
технологиясы» мамандығы студенттері  үшін арналған.

   2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
      «Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері»
пәнінің  осы  оқу-әдістемелік  кешені    келесі   құжаттар   талаптары   мен
ұсыныстарына  сәйкес  әзірленген  және  аталған  пән  бойынша  оқу  процесін
ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру  стандарты,  ҚР  МЖМБС  «23»    08
2012  жылғы, №1080 Қазақстан Республикасы Білім  және  ғылым  министрлігінің
бұйрығымен әрекетке енген және бекітілген.
- СТУ  042-РГКП_СГУ_5_2012   «Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешенін  әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
-  ДП 042-1.07-2012   «Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешенінің  құрылымы  және
мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.


   3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәндердің мазмұнын қысқаша сипаттау
       «Химико-технологиялық  өндіріс  пен   қауіпсіздік   негіздері»   пәні
5D072000  –  «Бейорганикалық  заттардың  химиялық  технологиясы»   мамандығы
бойынша  барлық  студенттердің  оқып-үйренудегі  негізгі  жалпы  пән   болып
саналады. Еңбек қорғау  және  қауіпсіздік  техникасы  адамның  техносферамен
әрекеттесу жөніндегі ғылыми проблемаларын  қарастырып  зерттейді,  сондай-ақ
келешек мамандардың қазіргі  өндірісте  және  өміршілік  ортада  қауіпсіздік
проблемаларын шешу  қабілетін,  ептілігін,  білімін  қалыптастыруға  ықпалын
тигізеді.
3.2   Пәннің мақсаты:
- қауіпсіздік техникасының негізгі шараларын жүйелеп және жинастыру сонымен
бірге химия өндірісінің технологиялық процестерінің қызметінде өнеркәсіптік
санитария болып табылады.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- қауіпсіз және зиянсыз еңбек жағдайын жасау.
3.4   Пән бойынша студент білуі қажет:
  - химия өндірісінде жұмыс жасағанда қауіпсіздікпен  қамтудың  практикалық
    және теориялық сұрақтарының негіздерін;
  - органикалық заттармен жұмыс ережесін;
  - химия өнгдірісінде жұмыс жасағанда  улану,  өртену,  жарылыс  туындауын
    ескертіп, жоюды;
  -  қоршаған  ортаны  бұлғанудан  сақтаудың  теориялық  және   практикалық
    сұрақтарының негіздері мен ағын сулар тазалығы

3.5  Курстың пререквизиттері:
3.5.1  Физика
3.5.2  Бейорганикалық химия
3.5.3 Физикалық химия
3.5.4 Органикалық химия
3.5.5 Жалпы химиялық технология
3.5.6 Химиялық технологияның процесі мен аппараттары

3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 «Технологиялық процестерді моделдеу».
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

                                                                     Кесте 1
|Курс                                                            |Семестр  |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Микромодуль 1 - Кіріспе. Зиянды өндірістік факторлар және       |         |
|олардың адамға әсерін төмендету жолдары.                        |         |
|Пәнге кіріспе. Өндірісте қауіпсіздікті ұйымдастыру.             |2        |
|Еңбек қорғау бойынша заң бұзылу жауапкершілігі. Қауіпсіздік     |         |
|техникасы мен еңбек қорғау бойынша ережелермен стандарттар,     |         |
|нормалар. Еңбек қорғау бойынша жіктелулер. Кәсіптік аурулар мен |         |
|өндірістік жарақаттың көрсеткіштері.                            |         |
|Өндірістік санитарияның жалпы сұрақтары.                        |2        |
|Өндірістік санитария мен еңбек гигиенасының анықтамасы.         |         |
|Өнеркәсіптік өндірістерге қойылатын санитарлы-гигиеналық        |         |
|талаптар.                                                       |         |
|Заттардың улылығы және алдын-ала уланудан ескерту.              |1        |
|Улы заттардың жіктелуі. Ауадағы шекті рұқсат етілген            |         |
|концентрация және зиянды заттар классы.                         |         |
|Өндірістік шаң және химиялық күйік.                             |1        |
|Өндірістік шаң және химиялық күйік. Кәсіби уланудың алдын алу.  |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Еңбек қорғау бойынша заңды бұзғанға әкімшілік, қылмыстық және   |1        |
|тәртіптік жауапкершілік. Өндірістік жарақат пен кәсіби аурулар. |         |
|Мұнайөңдеу өнеркәсібіндегі жарақат сипаты. Еңбек қорғау бойынша |         |
|жұмысты жоспарлау. Еңбектің қауіпсіз түрін үйрету мен оқыту.    |         |
|Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің қауіпсіздігі.    |1        |
|Технологиялық процестерді қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.       |         |
|Технологиялық процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға қауіпті|         |
|концентрация түзілуін болдырмау.                                |         |
|Еңбек гигиенасы және өндірістік санитария. Улы заттардың ағзаға |2        |
|түсу жолдары. Улы заттардың жіктелуі. Ағзаға әсер етуші улы     |         |
|заттарды анықтаушы факторлар. Өндіріс бөлмелерінің ауасын       |         |
|бақылау. Өндірістік жағдайлар.                                  |         |
|Микромодуль 2 - Технологиялық үрдіс қауіпсіздігі                |         |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Химия өндірісіндегі технологиялық үрдіс қауіпсіздігі. Көпсатылы |2        |
|және бірсатылы үрдістер. Үздіксіз технологиялық үрдіс           |         |
|дережесінің ұлғайуы. Өндірістік үрдісті механикаландыру мен     |         |
|автоматтандыру. Жарылғыш концентраттардың түзілуін алдын алу.   |         |
|Флегментация. Күйдірілген көмірсутекті газдар.                  |         |
|Өндірістік құрал-жабдықтар қауіпсіздігі.                        |2        |
|Құрал-жабдықтың механикалық төзімділігі. Негізгі түсініктер.    |         |
|Құрал-жабдықтардың коррозияға төзімділігі. Қысым астында жұмыс  |         |
|істейтін түтіктердің эксплаутациялық қауіпсіздігі.              |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің қауіпсіздігі.    |2        |
|Технологиялық процестерді қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.       |         |
|Технологиялық процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға қауіпті|         |
|концентрация түзілуін болдырмау.                                |         |
|Өндірістік құрылғының қауіпсіздігі. Жобалық материалдар мен оның|1        |
|механикалық қасиеттерін бағалау. Қысыммен жұмыс жасайтын құрылғы|         |
|қауіпсіздігі. Газгольдерлер, құбырлар, сорғыштар мен            |         |
|компрессорлардың қауіпсіздігі. Өндірістік жағдайлар.            |         |
|Микромодуль 3 – Өрт және қопарылыс береті қауіпті технологиялық |         |
|үрдістер                                                        |         |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Технологиялық үрдістердің өрт қауіптілігін бағалау және өрт пен |1        |
|қопарылыстың алдын алу.                                         |         |
|Өрт профилактикасының негіздері. Технологиялық үрдіс кезіндегі  |         |
|өрт қауіпсіздігіне баға. Өрт, қопарылыс болуының алдын алу.     |         |
|Өрт сөндіру құралдары мен әдістері.                             |2        |
|Өрт сөндіру әдістерінің жіктелуі.        Өрт сөндіру құралдарын |         |
|таңдау принциптері.                                             |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Технологиялық үрдіс кезіндегі өрт қауіпсіздігіне баға. Өрт,     |1        |
|қопарылыс болуының алдын алу. Өрт сөндіру әдістерінің жіктелуі. |         |
|Өрт сөндіру құралдарын таңдау принциптері.                      |         |
|Микромодуль 4 – Атмосфера мен су қоймаларын ластанудан қорғау   |         |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Атмосфераны өндірістік қалдықтардан және су қоймаларын зиянды   |2        |
|қоспалардан ластанудан қорғау.                                  |         |
|Химиялық өнеркәсіптердің қалдық заттарымен атмосфераны          |         |
|ластанудан қорғаудың негізгі бағыттары. Ластану көзі және су    |         |
|қоймаларын ластанудан қорғау. Суды үнемдеп пайдаланудың         |         |
|тәсілдері.                                                      |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Химиялық зауыттардың қалдықтарынан су тоспалары мен ауа         |1        |
|бассейінін қорғау.                                              |         |






   5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМДЕРІ


      |5.1|Қауіпсіздік техникасы мен еңбек қорғау бойынша ережелер мен         | |
|   |стандарттар, нормалар. Еңбек қорғау бойынша жүйелік жұмыстар;       | |
|5.2|Жарылуы мүмкін концентрация түзілуін болдырмау. Флегментация.       | |
|   |Технологиялық процестерді қауіпсіз жүргізу үшін қорғаныш құралдары; | |
|5.3|Химиялық өндірістердегі әртүрлі құрылғылар қауіпсіздігі;            | |
|   |                                                                    | |
|   |5.4 Қауіпсіздік техникасының жалпы сұрақтары. Химия өнеркәсіптерінің| |
|   |өндірістерін құрылыстық жобалауға қойылатын санитарлық талаптар.    | |
|   |4                                                                   | |




   6. ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА

                           Кесте 3

|                                          |Көрнекі  |Өз бетімен|            |
|Тақырыбы                                  |құралдар,|оқып      |            |
|                                          |ТСО,     |үйренуге  |Бақылау     |
|                                          |плакаттар|арналған  |түрлері     |
|                                          |,        |сұрақтар  |            |
|                                          |зертханал|          |            |
|                                          |ық       |          |            |
|                                          |тақталар |          |            |
|                   |                      |         |          |            |
|                   |                      |         |          |            |
|Дәріс сабақтар     |Практикалық сабақтар  |         |          |            |
|Пәнге кіріспе. Дені|Еңбек қорғау бойынша  |         |Химия     |Ағымдағы    |
|сау және қауіпсіз  |заңды бұзғанға        |         |өнеркәсібі|бақылау     |
|еңбек жағдайын құру|әкімшілік, қылмыстық  |         |ндегі     |            |
|үшін ұйымдастыру   |және тәртіптік        |         |жарақат   |            |
|жұмыстары.         |жауапкершілік.        |         |алу сипаты|            |
|Өндірістік         |Еңбек гигиенасы және  |         |          |-//-        |
|санитарияның жалпы |өндірістік санитария  |         |          |            |
|сұрақтары          |                      |         |          |            |
|Заттардың улылығы  |                      |         |Удың      |-//-        |
|және уланудың      |                      |         |ағзаға    |            |
|алдын-алу          |                      |         |түсу жолы |            |
|Өндірістік шаң және|Еңбек гигиенасы және  |         |Шаң       |-//-        |
|химиялық күйік     |өндірістік санитария  |         |ұстағыштар|            |
|Химия өндірісіндегі|Химия өндірісіндегі   |         |          |-//-        |
|технологиялық үрдіс|технологиялық үрдіс   |         |          |            |
|қауіпсіздігі       |қауіпсіздігі          |         |          |            |
|Өндірістік         |Қауіпсіздік           |         |Компрессор|-//-        |
|құрылғының         |техникасының жалпы    |         |лар       |            |
|қауіпсіздігі       |сұрақтары. Химиялық   |         |қауіпсізді|            |
|                   |құрылғы мен химия     |         |гі        |            |
|                   |лабораториясынгдағы   |         |          |            |
|                   |қауіпсіздік           |         |          |            |
|                   |техникасына талап.    |         |          |            |
|Өрт                |Жарылыс пен өрттің    |         |          |-//-        |
|профилактикасының  |негізгі шығу. Өрт және|         |          |            |
|негіздері.         |жарылуға қауіпті      |         |          |            |
|                   |қоспаның түзілуін     |         |          |            |
|                   |есептеу әдістері.     |         |          |            |
|Өрт сөндіру        |Өрт сөндіру құралдары |         |          |-//-        |
|құралдары мен      |мен әдістері          |         |          |            |
|әдістері           |                      |         |          |            |
|Қажетсіз           |Химиялық зауыттардың  |         |          |-//-        |
|қоспалардан ағын   |қалдықтарынан су      |         |          |            |
|сулар мен ауаны    |тоспалары мен ауа     |         |          |            |
|өндірістік         |бассейінін қорғау.    |         |          |            |
|қалдықтардан       |                      |         |          |            |
|тазалау.           |                      |         |          |            |



   7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
                                                                     Кесте 4


   |Оқулықтардың, оқу әдістемелік  |Дана (саны)  |Студенттер    |Қамтамасыз  |
|құралдардың атауы              |             |саны          |етілу пайызы|
|1                              |2            |3             |4           |
|Аманжолов Ж.К. Охрана труда и  |13           |4             |100         |
|техника                        |             |              |            |
|безопасности.-Алматы:Фолиант,  |             |              |            |
|2007.-439 с.                   |             |              |            |
|Скрипникова Л.В. Курс лекций по|1            |4             |25          |
|дисциплине «Охрана труда».     |             |              |            |
|Семипалатинск, Интеллект,      |             |              |            |
|2007.-318 с.                   |             |              |            |
|Роздин И.А., Хабарова Е.И.,    |1            |4             |25          |
|Варенин О.Н. Безопасность      |             |              |            |
|производства и труда на        |             |              |            |
|химических предприятиях.-М.:   |             |              |            |
|Химия, Колос, 2006.-254 с.     |             |              |            |
|Нуржасарова М., Рыскулова Б.,  |10           |4             |100         |
|Тургумбаева Х. Охрана          |             |              |            |
|труда.-Алматы: Фолиант,        |             |              |            |
|2010.-221 с.                   |             |              |            |
|Безопасность                   |6            |4             |100         |
|жизнедеятедьности./под ред.    |             |              |            |
|Сидорова А.И.-М: КНОРУС,       |             |              |            |
|2007.-496 с.                   |             |              |            |
|Аманжолов Ж.К. Охрана труда и  |13           |4             |100         |
|техника                        |             |              |            |
|безопасности.-Алматы:Фолиант,  |             |              |            |
|2007.-439 с.                   |             |              |            |
|Скрипникова Л.В. Курс лекций по|1            |4             |25          |
|дисциплине «Охрана труда».     |             |              |            |
|Семипалатинск, Интеллект,      |             |              |            |
|2007.-318 с.                   |             |              |            |
|Роздин И.А., Хабарова Е.И.,    |1            |4             |25          |
|Варенин О.Н. Безопасность      |             |              |            |
|производства и труда на        |             |              |            |
|химических предприятиях.-М.:   |             |              |            |
|Химия, Колос, 2006.-254 с.     |             |              |            |
|Нуржасарова М., Рыскулова Б.,  |10           |4             |100         |
|Тургумбаева Х. Охрана          |             |              |            |
|труда.-Алматы: Фолиант,        |             |              |            |
|2010.-221 с.                   |             |              |            |

   8. ӘДЕБИЕТТЕР
      1. Негізгі әдебиеттер
   1. Аманжолов Ж.К. Охрана труда  и  техника  безопасности.-Алматы:Фолиант,
      2007.-439 с.
   2.  Скрипникова  Л.В.  Курс  лекций   по   дисциплине   «Охрана   труда».
      Семипалатинск, Интеллект, 2007.-318 с.
   3. Роздин И.А., Хабарова Е.И., Варенин О.Н. Безопасность  производства  и
      труда на химических предприятиях.-М.: Химия, Колос, 2006.-254 с.
   2. Қосымша әдебиеттер
   1. Нуржасарова М., Рыскулова Б.,  Тургумбаева  Х.  Охрана  труда.-Алматы:
      Фолиант, 2010.-221 с.
   2. Безопасность  жизнедеятедьности./под  ред.  Сидорова  А.И.-М:  КНОРУС,
      2007.-496 с.
   3. Скала В.И., Скала Н.В. Основы организации охраны и безопасности  труда
      в РК.-Алматы: LEM, 2007.-339 с.
   4. Сибикин Ю.Д. Электроснабжение промышленных  и  гражданских  зданий.-М:
      Академия, 2007.-362 с.
   5. Абеленцев В.В., Дьячков В.В., Кожахметов Н.Б. и др.  Лекции  по  курсу
      «Радиационная защита и безопасность». -Алматы: ТОО «ДЭВИКА», 2010.-261
      с.
   6. Кораблев В.П.  Электробезопасность  на  химических  предприятиях.  М.:
      Химия, 1991, 240 с.
   7. Луковник А.В. Практикум по охране труда.-М:  Агропромиздат,  1988.-159
      с.
Пәндер