УМКД

Орталық жүйке жүйесінің жалпы физиологиясы

|ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ                                          |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                 |
|3 деңгейлі СМЖ  құжаты         |ПОӘК          |                                |
|                               |              |                                |
|                               |              |                                |
|                               |              |ПОӘК 042.14-4-04.01.20.60/ 01 - |
|                               |              |2012                            |
|ПОӘК- «Жануарлар физиологиясы» |31.08.2011 ж. |                                |
|пәнінен оқытушыға арналған     |№ 3 басылым   |                                |
|жұмыс оқу бағдарламасы         |орынына       |                                |
|                               |№ 4 басылым   |                                |








    5В080200 – «Мал өнімдерін өндіру технологиясы»  мамандығына арналған
                          «Жануарлар физиологиясы»



                      ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



              ПӘННІҢ оқытушыға АРНАЛҒАН ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                    Семей
                                    2012




                                  Алғы сөз


1. құрастырылды
Құрастырушы:  Тугельбаева А.Д., аға оқытушы, биология магистрі

2. талқыланды
«Биология» кафедрасының отырысында
Хаттама  №1  27. 08.2012 ж

Кафедра меңгерушісі ___________  Р. Арынова

2.1. Аграрлық  факультеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама  №1      03.09.2012 ж

Төрағасы  __________  К. Сатиева

3. бекітілді
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінің
отырысында қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама №1      13.09.2012 ж

ОӘК төрағасы, оқу-ісі жөніндегі проректор   _____________Б.Рскелдиев


31.08.2011 ж.  № 3 басылым орынына



















            Мазмұны



      1. Колдану саласы.


      2. Ереже белгілейтін сілтемелер


          3.   Жалпы ереже

          4.   Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны

          5.   Студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының
тізімі

          6.   Оқу-әдістемелік эдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы

          7.   Әдебиеттер






























     1. Қолдану саласы:


      «Физиология»  пәнінің   ОӘК   5В080200   –   «Мал   өнімдерін   өндіру
технологиясы»  мамандығына  арналған.  Ол  студенттерді  пәннің  мазмұнымен,
саясатымен,  өзектілігімен,  қажеттілегімен  таныстырады.    Оқу-әдістемелік
кешені пәнді зерделеулегі  негізгі құрал болып табылады.көкейкесті


     2. Ереже белгілейтін (нормативтік) сілтемелер

    Осы әзірленген «Физиология» ПОӘК мына  құжаттар  талабына,  ұсыныстарына
сай, пәннің оқу барысын ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
-  5В080200  –  «Мал  өнімдерін  өндіру  технологиясы»   мамандықтарына   ҚР
мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, ҚР МЖМБС 3.08.361  -2006,
ҚР БҒМ № 779 бұйрығымен 2005ж 23.10. бекітілген және іске енгізілген
      -Шәкәрім атындағы Семей мемлекетік университетінің ПОӘК стандарты
      -042- РГКП-СГУ-8-2007
      -ДП 042-08.10.10.12-2007 документациялық кұжаттар


     3. Жалпы ереже

      . 3.1 Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
Физиология- биологияның  маңызды салаларының бірі. Ол  организмнің  тіршілік
әрекетің,  жеке   мүшелер   мен   дүйелердәң   қызметін   зерттеп,   олардың
ерекшеліктерің, биологиялық маңызын анықтайды,  організмнің  сыртқы  ортамен
қарым-қатнастарындағы    зандылықтарды    ашады.     Физиология     медицина
ветеринариялық, жалпы биологиялық  сипаттағы  қолданбалы  ғылым  салаларының
ірге тасы, негізі болып саналады.

      . 3.2 Пәннің мақсаты:
     Әр түрлі құрылымдық  деңгейдегі  тіршілік  процестерінің  (зат  алмасу,
тыныс  алу,  коректену  т.б.)  зандылықтарын   зерттеу,   организмнің   жеке
жүйелерді  және  организм  мен  сыртқы  орта  арасындағы  өзара   әсерлердің
механизмін анықтау.Физиология өмір құбылыстарының  мәнің  зерттеп,  тіршілік
процестерін басқару, бағыттау әдістерін анықтауды көздейді.

    3.3 Пәнді зерделеу нәтижесінде студент міндетті:

- ағзаның қалыпты физиологиялық көрсеткіштерінің параметрлерін білу;
- мүшелер қызметінің мәнін, мыңызын түсіну;
- ағзадағы негізгі физиологиялық процестердің жалпы сипаттамасын,
олардың реттелу тетіктерімен танысу;
- физиологиялық процестерің мәнін талдау;
- теориялық мағлұматтарды малды тиімді азықтандыру, күтіп - бағу мақсатында
пайдалану;
-тірі жүйенің тұрақтылығын қамтамасыз ететін реттеу механизмін;
-лабораториялық жануарларға эксперименттік жұмыс әдістерін пайдалану;
-жарық және электронды микроскоптармен жұмыс істеуді және физикалық-
химиялық зерттеулерді өткізу – дағдысын меңгеруі керек.


   4. Курстың пререквизиті:


«Физиология» пәнін оқыған кезде  студент   «жалпы  биология»,  «морфология»,
«анатомия», «цитология»,  «генетика»  курстарынан  негізгі  білімдері  болуы
қажет.

   3.5 Курс постреквизиті:


«Физиология»  пәнінен  алынған   білім   кейінгі   курстарда,   патологиялық
физиология,   диагностика,  азықтандыру,  терапия  пәндерін   оқыған   кезде
қолданылады.











4. Пәннің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны


 Пәннің мазмұны. Сабақ түрлеріне орай сағаттардың бөлінуі


                                                                     2 кесте



|Тақыр|Тақырып атаулары және олардың мазмұны         |Сағат    |Әдебиеттер   |
|ып № |                                              |саны     |             |
|1    |2                                             |4        |5            |
|Дәрістер                                                                     |
|1    |Кіріспе. Ағзаның физиологиялық қызметтері.     |1        |1-15         |
|2    |Қозғыш ұлпалардың физиологиясы                 |1        |1-15         |
|3    |Бұлшық ет және жүйке талшықтарының физиологиясы|1        |1-15         |
|4    |Орталық жүйке жүйесінің жалпы физиологиясы     |1        |1-15         |
|5    |Орталық жүйке жүйесінің бөліктерінің           |1        |1-15         |
|     |физиологиясы                                   |         |             |
|6    |Жүйке жүйесі жоқ жануарлардың мінез-құлқы      |1        |1-15         |
|     |(инфузория). Мінез-құлықтың жүре пайда болған  |         |             |
|     |түрлері.                                       |         |             |
|7    |Сезгіш жүйелер физиологиясы (анализаторлар)    |1        |1-15         |
|8    |Қан физиологиясы                               |1        |1-15         |
|9    |Ішкі секреция бездерінің физиологиясы          |1        |1-15         |
|10   |Жүрек пен қан тамырлары жүйесінің физиологиясы |1        |1-15         |
|11   |Тыныс алу физиологиясы                         |1        |1-15         |
|12   |Азық қорыту жүйесінің физиологиясы             |1        |1-15         |
|13   |Биоэнергетика. Жалпы және негізгі алмасу.      |1        |1-15         |
|     |Термореттелу.                                  |         |             |
|14   |Осмореттелу және сыртқа шығару процесі         |1        |1-15         |
|15   |Сүттену физиологиясы                           |1        |1-15         |
|Зертханалық сабақтар                                                         |
|1    |Кіріспе.  Фиизиологиялық ғылымы. Әдіс -        |2        |1-15         |
|     |тәсілдері және құрал - жабдықтар.              |         |             |
|2    |Бұлшық ет және жүйке талшықтарының қасиеттері. |2        |1-15         |
|     |Парабиоз                                       |         |             |
|3    |Тірі тканьдердегі биоэлектірлік құбылыстар     |2        |1-15         |
|4    |Жұлын рефлекстері                              |2        |1-15         |
|5    |Шартты рефлекстердің пайда болуы               |2        |1-15         |
|6    |Көру және есту анализаторлары                  |2        |1-15         |
|7    |Жүйке - бұлшық ет, ОЖЖ, ЖДЖҚ және анализорлар  |2        |1-15         |
|     |тараудан қорытынды сабақ – коллоквиум.         |         |             |
|8    |Қанның физико-химиялық қасиеттері              |2        |1-15         |
|9    |ЭШЖ – эритроциттердің тұну жылдамдығы және ЭОТ |2        |1-15         |
|     |– эритроциттердің осмостық түрақтылығы         |         |             |
|10   | Кардиография, және оны талдау. Автоматия және |2        |1-15         |
|     |жүректің жұмысына температураның әсері         |         |             |
|11   | Жүрек жұмысының реттелуі                      |2        |1-15         |
|12   |Спирометрия және пневмография                  |2        |1-15         |
|13   |Ауыз қуысындағы ас қорыту                      |2        |1-15         |
|14   |Зат және қуат алмасуы (семинар)                |2        |1-15         |
|15   |Сүттену физиологиясы (семинар). Қорытынды сабақ|2        |1-15         |











5. Студенттердің өздік жұмыстарынының тақырыбы:

5.1. Зат алмасу – тірі ұлпалардың негізгі қасиеті
5.2. Ішек-қарын жолының өзіндік реттелуі
5.3. Қан қысымы және оны қамтамасыз ететін факторлар
5.4. Бұлшық еттің жиырылуының механизмі мен химизмі
5.5. Құстардың ас қорыту ерекшеліктері
5.6. Организмнің ішкі ортасы, оның құрамы, маңызы
5.7. Бұлшық ет тканінің физиологиялық қасиеттері. Тегіс бұлшық еттердің
функциональдық ерекшеліктері
5.8. Физиологиялық адаптация (бейімделу) және оны қамтамасыз ететін
механизмдер
5.9. Бұлшық еттің шаршауы, оның себебі мен байқалуы (проявление)
5.10. Организм-өздігінен реттелетін жүйе. Өздігінен реттелудің механизмі
5.11. Күйіс қайыру кезеңі (период), оның басталу механизмі мен маңызы
5.12. Бүйрек бездері, олардың гормондары
5.13. Шошқа мен жылқы асқазанындағы және ішектегі ас қорытудың
ерекшеліктері
5.14. Дамыл потенциалы мен ықпал потенциалы, олардың барын дәлелдейтін
тәжірибелер
5.15. Е.Н.Введенскийдің лабильдік туралы ілімі, нерв талшығының, бұлшық
еттің және синапстың  лабильдігі
5.16. Тыныс алудың жүйкелі реттелуі
5.17. Гипоталамо – гипофизарлық жүйе
5.18. Сүттің пайда болуы және оның таз қарындағы ас қорытумен байланысы
5.19. Орталық және шеткі синапстар құрылысы. Қасиеттері
5.20. Ұйқы безі және оның гормондарының физиологиялық ролі
5.21. Ауылшаруашылық малдарының ащы ішегі мен тоқ ішегіндегі астың
қорытылуы
5.22. Мал ағзасындағы гуморальдық реттелу және оның ОЖЖ – мен байланысы
5.23. Рефлекс және рефлекторлық доға. Рефлекстің классификациясы және
олардың биологиялық маңызы
5.24. Үлкен ми жарты шар қыртысының ішкі мүшелер жұмысын реттеудегі маңызы
5.25. Жүйке қасиеттері. Жүйке ұлпасындағы қозудың өту заңдары
5.26. Қанның ұю механизмі және оның реттелуі
5.27. Мал ағзасындағы гуморальдық реттелу және оның ОЖЖ – мен байланысы
5.28. Бұлшық еттің жиырылуының түрлері. Тетаникалық жиырылудың табиғаты.
5.29. Күйіс қайыру кезеңі (период), оның басталу механизмі мен маңызы
5.30. Организм-өздігінен реттелетін жүйе. Өздігінен реттелудің механизмі

6. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы


|Оқулықтардың,             |Экземпляр саны |Студент саны      |Қамтамасызданд|
|оқу-әдістемелік           |               |                  |ыру%          |
|құралдарының атаулары     |               |                  |              |
|1                         |2              |3                 |4             |
|Мал физиологиясы . Т.О.   |15             |25                |20            |
|Измайлов.- Оқу қуралы -   |               |                  |              |
|Алматы «Қайнар»           |               |                  |              |
|1987ж.  152 бет           |               |                  |              |
|Адам және жануарлар       |50             |25                |100           |
|физиологиясы. - Т.        |               |                  |              |
|Несипбаев.- Алматы,       |               |                  |              |
|2000 ж. 348 бет           |               |                  |              |
|Физиология животных – /   |5              |25                |10            |
|под ред. Георгиевский     |               |                  |              |
|В.И.- М.: Агропромиздат,  |               |                  |              |
|1990 г- 505 с             |               |                  |              |
|4. ФЗЛ животных  / под ред|5              |25                |10            |
|А.Н.Голикова- М.:         |               |                  |              |
|Агропромиздат, М, 1991    |               |                  |              |
|г-419                     |               |                  |              |
|Жануарлар физиологияның   |15             |25                |20            |
|лабораториялық сабақтарына|               |                  |              |
|арналған                  |               |                  |              |
|методиқылә нүсқау ( бүлщық|               |                  |              |
|ет және нерв физиологиясы,|               |                  |              |
|орталық нерв жүйесі мен   |               |                  |              |
|күат алмасу). Жумадина    |               |                  |              |
|Ш.М. Семей 1997 –33 бет   |               |                  |              |
|Жануарлар физиологиясының |25             |25                |100           |
|практикумы, Несіпбаев және|               |                  |              |
|т.б.- Алматы-             |               |                  |              |
|1994, -136, бет           |               |                  |              |
|Мал физиологиясы . Т.О.   |10             |25                |10            |
|Измайлов.- Оқу қуралы -   |               |                  |              |
|Алматы «Қайнар»           |               |                  |              |
|1987ж.  152 бет           |               |                  |              |

7. Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер тізімі:
1. Мал физиологиясы . Т.О. Измайлов.- Оқу қуралы - Алматы «Қайнар»
    1987ж.  152 бет
2. Адам және жануарлар физиологиясы. - Т. Несипбаев.- Алматы,
    2000 ж. 348 бет
3. Физиология животных – / под ред. Георгиевский В.И.- М.: Агропромиздат,
    1990 г- 505 с
4. ФЗЛ животных  / под ред А.Н.Голикова- М.: Агропромиздат,  М,  1991  г-419
Қосымша  әдебиеттер:
5. Жуков Е.К. Очерки по нервно -мышечной физиологии. Л., 1969
6. Костюк П.Г. Физиология центральной нервной системы. Киев, 1977
7. Аничков С.В.,  Сапронов Л.А. Фармакология сердца и сосудов. М. 1984
8. Физиология кровообращения / Под ред. Б.И.Ткаченко. Л. 1986
9. Бреслав И.С., Глебовский В.Д. регуляция дыхания. Л. 1981
10.Бакл Дж. Гормоны животных м. 1986
11.Казначеев П.П. Современные аспекты адаптации. Новосибирск.: наука. 2000
Зәртханылық сабақтарға арналған әдебиеттер:
12. Жануарлар физиологияның лабораториялық сабақтарына арналған
    методиқылә нүсқау ( бүлщық ет және нерв физиологиясы, орталық нерв
жүйесі мен күат алмасу). Жумадина Ш.М. Семей 1997 –33 бет
13. Жануарлар физиологиясының практикумы, Несіпбаев және т.б.- Алматы-
      1994, -136, бет
14. Адам және жануарлар физиологиясының практикумы Арынова Р.А- 2003
Пәндер
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz