УМКД

ФИРМАНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІГІ

«ФИРМАНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІГІ»

ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

6N0506 «Экономика» мамандығы магистранттарына арналған

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2009

Алғы сөз

1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырған Кайкен Ж.Б. ____________ «___17___»____11_______2009 ж.,
«Экономика және бизнес» кафедрасының профессоры

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Экономика және бизнес» кафедрасының мәжілісінде

Хаттама «__17___»_____11_____2009 жыл, №_3__

Кафедра меңгерушісінің ____________________ Жайлаубаева Ш.Д.

2.2 Қаржы-экономикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде

Хаттама «__30___»______11_______2009 жыл, №__2__

Төрағасы ______________ Айдарханов М.Х.

3. БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мәжілісінде бекітілді және баспаға
ұсынылды

Хаттама «__03___»_____12_______2009 ж., №__2__

ОӘК төрайымы, бірінші проректор ________________ Молдажанова Ә.А.

Мазмұны

1. Қолдану өрісі
2. Нормативтік сілтемелер
3. Жалпы ережелер
4. Оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
5. Әдебиет

1 . ҚОЛДАНУ ӨРІСІ

Шәкәрім атындағы СМУ – ның «Экономика және бизнес» кафедрасының
6N0506 «Экономика» мамандығы магистранттары үшін «Фирманың экономикалық
қауіпсіздігі» пәні оқытылады.
Нақты оқу әдістемелік кешеннің мақсаты болып «Фирманың экономикалық
қауіпсіздігі» пәні бойынша барлық әдістемелік жұмыстары біріктіру табылады.
«Фирманың экономикалық қауіпсіздігі» пәні бойынша оқу әдістемелік
кешен Шәкәрім атындағы СМУ –нің 6N0506 «Экономика» мамандығы
магистранттарына арналған, олар оқудың кредиттік жүйе бойынша оқиды, оны
міндетті түрде оқу барысында қолдану керек. Ол магистранттарды курс
мазмұнымен, оның маңызы мен қажеттілігімен, курс саясатымен, оқу барысында
магистранттар алатын дағды және іскерлікпен таныстырады. Оқу әдістемелік
кешені пәнді оқу барысында негізгі басшылыққа ие болады.

2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

«Фирманың экономикалық қауіпсіздігі» пәнінің оқу әдістемелік кешені
пәннің оқу әдістемелік кешені шартының» талаптарына сай Шәкәрім атындағы
Семей мемлектттік университетінде жасалды.
6 N0506 «Экономика» мамандықтарына білім берудің мемлекеттік
стандарты, ГОСО РК 03.09.312-2006, Қазақстан Республикасы білім және ғылым
Министрлігінің бұйрығымен бекітілді және іске қосылды.

3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Пәннің аты: Фирманың экономикалық қауіпсіздігі
Кафедра : Экономика және бизнес
Кафедраның мекен-жайы: 8 корпус, 208 кабинет
Оқытушының аты-жөні: профессор Кайкен Жабайхан Баймухаметович
. Байланысу ақпараты: тел.53-03-16 (жұмыс), кафедрада болу уақыты
күнделікті 900-1500.
Кредит саны 3
Оқу жоспарынан жазылым

|Курс |Семестр |Кредит |Дәріс |практ. |МӨЖ |Барлығы |Бақылау |
| | | | |сабақ | | |формасы |
|1 |2 |2 |15 |15 |120 |150 |Емтихан |

1. Курстың жалпы сипаттамасы

Курстың мақсаты мен міндеттері:

“Фирманың экономикалық қауіпсіздігі” курсы 6№0506 «Экономика»
мамандығында магистрлік оқуда жүрген тыңдаушыларға арналған. Нарықтық
экономика жағдайларында толық шаруашылық дербестік алған ұйымдар өзінің
экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған жаңа тәсілдерді
қолдануға мәжбүр, яғни экономикалық мүдделерді қорғауға арналған бүкіл
жүйені толық қайта қарастыру мәселесі туындады.
Нарықтық қарым-қатынастардың қалыптасу, қазіргі заманға сай
кәсіпкерліктің құқықтық негіздерін жасау, заңсыз бәсекенің күшеюі және
экономиканың жеке сегменттерінің қылмыстық ортаға енуі процесінде осы және
басқа мәселелердің негізгі бөлігін кәсіпорындар өздігінен шешу қажет. Олай
болса да, қазіргі кезде отандық кәсіпорындардың көбісі осы мәселелерді
шешуге жарамсыздығын танытып жатыр.
Соңғы кезде мемлекеттің, аймақтың, саланың немесе кәсіпорынның
экономикалық қауіпсіздігіне баға беру мәселелері ерекше маңыздылыққа ие
болып жатыр, алайда отандық және шетел ғалымдардың зерттеулері мен
құрастырулары негізінен ұлттық және аймақтық қауіпсіздікке арналған болса,
жеке фирманың экономикалық қауіпсіздігі мәселесі әлдеқайда аз мөлшерде
зерттелген деп тұжырымдауға болады.
6№0506 «Экономика» мамандығында оқитын магистранттар үшін арналған
берілген курстың басты мақсаты - өндірістік немесе басқа шаруашылық
жүргізетін фирманың экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесін құру
мәселесін зерттеу және осы жұмысты орындаудың барлық сұрақтарын қарастырып,
түсіндіруге бағытталған. Берілетін материал экономикалық қауіпсіздікті
зерттеудің жалпы мәселелерін қарастырумен қатар, фирманың нақты қызмет
түрлері бойынша экономикалық қауіпсіздікті зерттеп, оны күшейту
мәселелеріне сипаттама берумен байланысты болады. Курста шаруашылық
қызметтің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің ең жаңа жолдары мен
әдістері қарастырылған.
Курс 3 кредит-сағаттан тұрады (30 дәріс және 15 практикалық сабақтан,
бақылау формасы – емтихан).

Курстың басты міндеттері:
• Фирманың экономикалық қауіпсіздігін құрайтын жеке бөліктеріне жалпы
сипаттама беріп, дәлелдеу;
• Экономикалық қауіпсіздік өрісінде құрастырылып, бекітілген
экономикалық заңдылықты зерттеу;
• Кәсіпорынның экономикалық қауіпсіздігіне әсер ететін факторларды
зерттеу, баға беру;
• Кәсіпорынның экономикалық дамуының тұрақсыздығына әкелетін негізгі
мәселелерді анықтау;
• Кәсіпорынның, фирманың экономикалық қауіпсіздігін көтеруге
бағытталған бағыттар мен шараларды зерттеу.

Бұл курс бойынша сабақтар сіздерге келесі мақсаттарға жетуге
көмектесетіндей етіп жоспарланған:
- фирманың қызметіне кешенді талдау жүргізу, оның барлық қызмет
түрлеріне экономикалық тұрғыдан қарау дағдысы қалыптасады;
- фирманың экономикалық қауіпсіздігін құрайтын барлық баға беруші
белгілердің құрамын анықтауға дағды алып, баға беру жұмысының
әдістемесіне үйренесіз;
- фирманың экономикалық қауіпсіздігіне әсер ететін барлық ішкі
және сыртқы факторларды бір жүйеге келтіру, талдау, баға беру
дағдыларын аласыз;
- ғылыми жұмыс нәтижелерін талқылау нәтижесінде сізде зерттеудің
аналитикалық дағдылары қалыптасады.

Талаптар және жалпы күтілетін нәтижелер:
Сабақтарға белсенді түрде қатысу үшін сіз берілген курстың
әдістемелік мәселелерін, экономикалық талдау, баға беру әдістерін және
жолдарын оқып білуге мүдделі болуыңыз қажет. Оның арқасында сіз болашақта
өзіңіздің ғылыми зерттеу жұмыстарыңызды сәйкес талаптарға сай орындауға
қажет дағды және білім аласыз. Сізде осы пәнді толық игеруге деген өзіндік
жауапкершілік болу керек.

3.2 Курс мазмұны:

Берілген курс болашақта фирмаларда, кәсіпорындарда, ұйымдарда істейтін
экономистер мен қаржы мамандары үшін өте қажет болады, өйткені кәсіпкерлік
немесе басқа қызмет түрлерімен айналысатын барлық субъектердің экономикалық
қауіпсіздігін зерттеу және оны көтеру жолдарын анықтау жалпы мемлекет
экономикасының дамуына орасан зор ықпалын жасайды.
Пән бойынша фирманың негізгі қызмет түрлеріне және қолданылатын барлық
қорларға қатысты экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесін
құрасытру әдістемесі қарастырылған. Экономикалық қауіпсіздіктің теориялық
сұрақтары мен әдістемелері нақты мысалдармен толықтырылған. Нәтижесінде
экономикалық мамандығы бойынша оқитын магистранттар фирманың қызметіне,
бизнеске экономикалық баға беруіне қатысты қоятын сұрақтардың көбіне осы
курста жауап таба алады.
Барлық теориялық мәселелер мен әдістемелік нұсқаулар қазіргі заманғы
талаптарға сай жинақталған және отандық және шетелдік тәжірибенің соңғы
жетістіктері қарастырылған. Сонымен қатар, курс материалы ҚР жоғарғы білім
беру жүйесіндегі магистрлерді даярлауға арналған нормативтік құжаттарға,
стандарттарға сәйкес болады.
Магистрант курсты оқығаннан кейін келесіні білу керек:
• фирманың экономикалық қауіпсіздігі түсінігінің теориялық мәнін және
мағынасын;
• фирманың экономикалық қауіпсіздігін құрайтын негізгі белгілерді;
• фирманың жеке қызметтер түрлері бойынша (еңбек, қаржы, әлеуметтік,
технологиялық, ақпараттық, техникалық, экологиялық және т.с.с.)
экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету ерекшеліктерін;
• фирма қызметінің экономикалық қауіпсіздігіне жалпы сипаттама жасау
әдістемесін
• ғылыми зерттеу жұмысында фирмаға экономикалық талдауды жүргізу тәртібін,
шектерін және орындау барысын;
• фирманың экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты шетелдік
тәжірибені;
• фирманың экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету процестерін және
механизмін;

Пәннің пререквизиттері: магистранттар экономикалық талдаудың, өндірісті
ұйымдастырудың және жоспарлаудың жалпы түсініктерін және әдістерін білуге
тиіс, сондай-ақ ғылыми шығармашылықтың негізгі терминдері жөнінде түсінігі
болу керек.
Постреквизиттер: берілген пән бойынша оқылған білім мен дағдылар басқа
экономикалық пәндерді жете түсініп оқуға және ғылыми мақалалар мен
магистрлік диссертацияны әзірлеуге қажет дағды алуға мүмкіндік береді.

4. Оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны

5. Курс тақырыптары бойынша ұсынылатын әдебиет тізімі.

Негізгі әдебиет:
1. Анализ хозяйственной деятельности в промышленности под ред. В.И.
Стражева. – Мн.: Выш. шк.,1999.
2. Абрютина М.С. Грачев А.В. Анализ финансово-экономической деятельности
предприятия. Учебно-практическое пособие. – М.: «Дело и сервис», 1998.
3. Баканов М.И. Шеремет А.Д. Теория экономического анализа. - Н.:
Учебник Финансы и статистика, 1997.
4. Ильяшенко С.Н. Составляющие экономической безопасности кооператива и
подходы к их оценке // Актуальные проблемы экономики. – 2003. - № 3. –
с. 12-19
5. Лошаков А. П. Предпосылки формирования и сущность экономической
безопасности предприятия // Вопросы экономических наук. – 2004. - № 5.
– с. 87-89
6. Мак-Мак В.П. Служба безопасности предприятия. Организационно-
управленческие и правовые аспекты деятельности. – М.: Мир
безопасности, 2000
7. Ноздрева Р.Б. Цигичко Л.И. Маркетинг: как побеждать на рынке. М.:
Финансы и статистика. 2001
8. Светлаков А.Г. Стратегия развития предприятий в условиях
непредсказуемости внешней среды, Перм, 2006, с. 164
9. Светлаков А.Г. Экономическая безопасность АПК, Учебное пособие, Пермь,
2003, с. 218
10. Шумпетер Й. Теория экономического развития. – М., 2002. С.159
11. Шаваев А.Г. Безопасность корпораций. Криминологические, уголовно-
правовые и организационные проблемы. – М.: «Банковский Деловой Центр»,
2002, с. 42
12. Шлыков В.В. Комплексное обеспечение экономической безопасности
предприятия. – СПб: «Алетейя», 2001, с. 59
13. Ярочкин В.И. Секьюритология – наука о безопасности жизнедеятельности.
– М.: «Ось-89», 2000, с. 92
14. Фокина Н.П. Экономика предпринимательства – важнейшая составляющая
финансовой устойчивости // Актуальные проблемы экономики. – 2003. - №
8. – с. 111-114. 85-387.
15. Ковалев В.В. Финансовый анализ. Управление капиталом. Выбор
инвестиций. Анализ отчетности. – М.: Финансы и статистика, 1996.
16. Шеремет А.Д. Комплексный экономический анализ деятельности предприятия
(вопросы методологии). – М.: Экономика,1974.
17. А.П. Яковлев, В.И. Шишкин Функционально-экономический анализ при
рационализации и оценке новшеств, 1998.

Қосымша әдебиет:
1. Абрютина М.С. Экономический анализ торговой деятельности. Учебное
пособие. – М.: « Дело и сервис», 2000.
2. Ефимова О.В. Финансовый анализ. – М.: Издательство «Бухгалтерский
учет», 1998.
3. Кондраков Н.П. Бухгалтерский учет, анализ хозяйственной деятельности и
аудит в условиях рынка. – М.: Перспектива, 1992.
4. Любушин М.П., Лещева В.Б., Дьякова В.Г. Анализ финансово-экономической
деятельности предприятия. Учебное пособие для вузов. – М.: ЮНИТИ-ДАНА,
1999.
5. Маркарьян Э.А., Герасименко Г.П. Финансовый анализ: Учебное пособие. –
Ростов н/Д.: Издательство Рост., ун-та, 1994.
6. Методика экономического анализа промышленного предприятия
(объединения). / Под ред. Бужинекого А.И., Шеремета А.Д. – М.:
Финансы и статистика, 1998.
7. Негашев Е.В. Анализ финансов предприятия в условиях рынка. –М.: Выш.
шк. , 1997.
8. Палий В.Ф., Суздальцева Л.П. Технико-экономический анализ
производственно-хозяйственной деятельности машиностроительных
предприятий. – М.: Машиностроение, 1989.
9. Пешкова Е.П. Маркетинговый анализ деятельности фирмы. – М.: «Ось-89»,
1998.
10. Риполь-Сарагоси Ф.Б. Финансовый и управленческий анализ. –М.:
Издательство Приор, 1999.
11. Ришар Жак. Аудит и анализ хозяйственной деятельности предприятия. –М.:
Аудит. ЮНИТИ, 1997.
12. Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. –Мн.: ИП
«Экоперспектива», 2002.
13. Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия АПК:
Учебное пособие. – Мн.: ИП «Экоперспектива», 1999.
14. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. Методика финансового анализ предприятия. –
М.: Инфра –М, 1996.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz