Файл қосу
Мал физиологиясы
|ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК | |
| | | |
| | | |
| | |ПОӘК 042.14-4-04.01.20.60./ 02 -|
| | |2010 |
|ПОӘК- «Жануарлар физиологиясы» |№2 басылым | |
|пәнінен студентке арналған |№1басылым | |
|жұмыс оқу бағдарламасы |орынына | |
| |30.09.2009ж | |
5В120100-«Ветеринарлық медицина», 5В120200 – «Ветеринарлық санитария»
мамандықтарына арналған
«Жануарлар физиологиясы»
ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘННІҢ СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей- 2010
Алғы сөз
1. құрастырылды
Құрастырушы:
Арынова Р.А., биология ғылымдарының докторы
Тугельбаева А.Д., аға оқытушы, магистр
2. талқыланды
«Биология» кафедрасының отырысында
Хаттама № «___»_____ 20 ж
Кафедра меңгерушісі ___________ Р. Арынова
2.1. Аграрлық факультеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама № «__»______ 20 ж
Төрағасы __________ Г. Джаманова
3. бекітілді
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінің
отырысында қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама № « ____» ____________20 ж
ОӘК төрағасы, бірінші проректор _____________А. Молдажанова
30.09.2009 № 1 басылым орынына енгізілген
Мазмұны
1. Қолдану саласы.
2. Студентке арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
3. Жалпы қағидалар
4. Студенттің рейтингін есептеп шығару
5. Оқу тұрлерінің оқу- әдістемелік мәліметтері, пәнің жұмыс
бағдарламасы
6. СӨБЖ және СӨЖ жұмыс бағдарламасы
7. Оқу процессінің календарлық кестесі
1. Жалпы қағидалар
1.1 Оқытушы және пән туралы мәліметтер
● Оқытушының аты жөні: Тугельбаева Анар Досмухаметовна
● Биология кафедрасы
● Хабарласу мәліметі: 53-19-70: кафедрада болу уақыты оқу кестесіне
байланысты
● Өткізілу орны: Оқу ғимараты № 5 аудитория №203
● Пәннің аты: Жануарлар физиологиясы
● Кредит саны –3, жалпы сағат саны – 45
1.2.Оқу жоспарынан көшірме
1 кесте
|Курс |Семес-т|Кредит |Дәріс |Зертхана|СӨОЖ |СӨЖ |Барлы- |Бақылау |
| |р | | |лық | | |ғы |түрі |
|2 |4 |3 |15 |30 |45 |45 |135 |емтихан |
1.3. Физиология курсының қысқаша сипаттамасы.
Физиология - биологияның маңызды салаларының зерттеп, олардың
ерекшеліктерін, биологиялық маңызын анықтайды, организмнің сыртқы ортамен
қарым-қатынастарындағы зандылықтарды ашады. Физиология медицина
ветеринариялық жалпы биологиялық сипаттағы қолданбалы ғылым салаларының
ірге тасы, негізі болып саналады.
1.4.Курстың мақсаты.
Әр түрлі құрылымдық деңгейдегі тіршілік процестерінің (зат алмасу,
тыныс алу, коректену т.б.) зандылықтарын зерттеу, организмнің жеке
жүйелерді және организм мен сыртқы орта арасындағы өзара әсерлердің
механизмін анықтау.Физиология өмір құбылыстарының мәнін зерттеп, тіршілік
процестерін басқару, бағыттау әдістерін анықтауды көздейді.
1.5. Пәнді зерделеудің негізгі міндеттері:
Физиологиялық процестерің мәнін талдау; теориялық мағлұматтарды малды
тиімді азықтандыру, күтіп- бағу мақсатында пайдалану
1.6. Пәнді зерделеу нәтижесінде студент міндетті:
- организмнің қалыпты физиологиялық көрсеткіштерінің параметрлерін білу;
- мүшелер қызметінің мәнін, мыңызын түсіну;
- организмде негізгі физиологиялық процестердің жалпы сипаттамасын, олардың
реттелу тетіктерін меңгеру;
- ағзаның морфологиялық құрамы мен қасиеттерін анықтай білу;
жүректің, тыныс алу мүшелерінің, ас қорыту ағзаларының т.б. жүйелер
қызметінің зерттеу әдістерін игеру;
- ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу, қысқаша жазбаны (конспект) жазу,
зерттеу журналын, библиографиялық істі жүргізу және тұқым қуу мен
өзгергіштіктің негізгі заңдарымен танысу, шығу тегін, орналасқан жерін,
құрылысын, қызметін, жіктелуін, әрі қазіргі зерттеу әдістерінің
(электронды, люминесцентті, кезеңді-қарсыластық микроскопия, сандық
гистохимия, т.б.) қысқаша жазбасын жазу дағдысы бар болу;
- микроскоппен жұмыс істеу, гистологиялық препараттарды дайындап, оны
“оқуды” және микро-, электронды фотобейнелерді айқындай білу, ғылыми
тәжірибе сызбасын құрып, оны өткізу және талдау дағдысына ие болу
1.7. Курстың пререквизиті (білім сатысы алдындағы пәндер):
Физиология пәнін оқыған кезде студент әр түрлі жануарлардың және
құстардың организмдегі әр түрлі қызметтерінің физиологиялық ерекшеліктерін
білуі анатомия, гистология, биологиялық және бейорганиқалық химия саласынан
жинақтаған білімдерін, физиологиялық процестердің атқарылу ерекшеліктерімен
ұштастыру
1.8. Курстың постреквизиті:
«Физиология» пәнін меңгеру болашақта төменде аталып отырған бірқатар
пәндерді оқуда пайдаланылады: патологиялық физиология, диагностика,
азықтандыру, терапия, қолдан ұрықтандыру, хирургия, акушерлік.
1.9. Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер тізімі:
1. Мал физиологиясы . Т.О. Измайлов.- Оқу қуралы - Алматы «Қайнар»
1987ж. 152 бет
2. Адам және жануарлар физиологиясы. - Т. Несипбаев.- Алматы,
2000 ж. 348 бет
3. Физиология животных – / под ред. Георгиевский В.И.- М.: Агропромиздат,
1990 г- 505 с
4. ФЗЛ животных / под ред А.Н.Голикова- М.: Агропромиздат, М, 1991 г-419 с
Қосымша әдебиеттер:
5. Жуков Е.К. Очерки по нервно -мышечной физиологии. Л., 1969
6. Костюк П.Г. Физиология центральной нервной системы. Киев, 1977
7. Аничков С.В., Сапронов Л.А. Фармакология сердца и сосудов. М. 1984
8. Физиология кровообращения / Под ред. Б.И.Ткаченко. Л. 1986
9. Бреслав И.С., Глебовский В.Д. регуляция дыхания. Л. 1981
10.Бакл Дж. Гормоны животных м. 1986
11.Казначеев П.П. Современные аспекты адаптации. Новосибирск.: наука. 2000
Зәртханылық сабақтарға арналған әдебиеттер:
12. Жануарлар физиологияның лабораториялық сабақтарына арналған
методикалық нұсқау ( бүлщық ет және нерв физиологиясы, орталық нерв
жүйесі мен күат алмасу). Жумадина Ш.М. Семей 1997 –33 бет
13. Қанды зерттеу тарауы бойынша студенттердің өздік жүмысына арналған
методикалық нұсқау. Жумадина Ш.М. Семей, 1997.-әү бет
14. Жануарлар физиологиясының практикумы, Несіпбаев және т.б.- Алматы-
1994, -136, бет
15. Адам және жануарлар физиологиясының практикумы Арынова Р.А- 2003 .,
Шәкәрім атындағы СМУ, 2003 –123 бет
16. Методические рекомендации к практ. занятиям по физиологии с/х
животных (1,2 раздел) под ред. М.И. Коханиной и др., 1979 г
17. Руководство к практическим занятиям по физиологии: Учебное пособие\под
ред. Г.И.Косицкого, В.А.Полянцева. М.Медицина, 1988, 288 с
2. Пәннің әдістемелік ұсыныстары Оку үрдісіне белсенді қатысу, уй
тапсырмасын ынтамен орындау, сабакта карама-карсы байланысты колдау,
ұжымдық жұмыска жәрдемдесу, ұқыпты және міндеті болу қажет. Курстармен және
оқытушылармен ашық, шыдамды да, мейірімді болған жөн.
Пән барысы. Оқылатын дәрісте кейінгі ғылымның көкейтесті мәселелері,
қазіргі жетістіктері мен жаңалықтары айтылады. Өткізілетін зертханалық
сабақтарда тірі бақадан жасалынған препараттарды тікелей зерттеп,
зерделейсіздер. Сонымен қатар қан жасушаларын микроскопта қарап санап
қорытынды шығарасыздар. Пәннiң әр дәрiсiнен кейiн ұсынылған сұрақтар мен
тестерге жауап берiп, оған қайтаратын жауапты жинақтап қорытып, күмәндiк
туса, алдын ала дәрiстен оқып, оны толық түсiнiп, дәрiске, сабаққа дайын
болып келген жөн.
3. Пәннің талаптары (саясаты).
Қатынасу: дәрiс, зертханалық сабақтарға мiндеттi түрде қатынасу керек.
Егерде қандайда болмасын себептермен сiз оларға қатынаса алмасаңыз, онда
барлық меңгере алмаған материалға жауапкер боласыз.
Мiнез – құлық: Студент ар кодексiн: мiнез-құлық этикасын сақтауы керек.
Сабаққа кешiгу кешiрiлмейтiн қылық. Сабақ үстiнде оқу тәртiбiн жиi
бұзушылар дәрiсханадан шығарылып жiберiледi, немесе бүкiл курс бойынша
«қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады.
Бақылау тапсырмалары: Олар сөзсiз орындалып, белгiленген мерзiмде
тапсырылуы қажет. Кешiгiп орындалған жұмыстардың бағасы өзiнен - өзi төмен
болады.
Межелiк бағалау: Межелiк бағалаудың қортындысы сабақ қатысуы мен
үлгерiмiне, студенттердiң белгiленген мерзiмге өз бетiмен жұмыс орындауына,
сабақта ауызша немесе жазбаша түрде берген жауабына, межелiк бақылау
қортындысына байланысты қойылады.
Көшiрiп алу және бiреудiң шығармасын толық немесе жарым-жартылай өз атымен
ұрлап пайдалану: Қандай да болмасын көшiрiп алу немесе бiреудiң шығармасын
толық, не жарым-жартылай өз атымен ұрлап пайдалану (басқа студенттерден
дайын тапсырма және шешiмдер көшiрмесiн пайдалану) дәрiсханадан шығарумен
тоқтатылады немесе «қанағаттанарлықсыз» бағамен жазаланады. Ұрлап пайдалану
мен алдауды болғызбау керек.
Ұялы телофон: Сабақ үстiнде оны үзiп тастау, немесе ұялы телефонмен
байланысты болғызбау керек.
Бағалау. Емтихан: Қортынды емтихан барлық студенттер емтихан беруге рұқсат
етiлгеннен кейiн емтихан сұрақтары жазылған ауызша, не тест арқылы
өткiзiледi
4. Студент білімін бағалау критерийі және жүйесі.
Пән емтиханын бағалау үшін модуль, межелік бақылау (60%),қорытынды бағалау,
емтихан - (40%), барлығы 100% құратын үлгерімнің ең үлкен қосындысы
алынады.
2 кесте
|№ |Студенттің оқу және жұмыс түрлері |Балдар |
|1 |Сабаққа қатысу |5 |
|2 |Дәрістерге қатысу |5 |
|3 |Препараттарды дайындау |3 |
|4 |Препараттар бейнесін дәптерге салу |3 |
|5 |Реферат жазу |3 |
|6 |Жазбаша бақылау жұмысты орындау |3 |
|7 |Сызба, кестелер дайындау |5 |
|8 |Зертханалық сабақтарда жұмыс істеу |5 |
|9 |СОӨЖ шегінлегі сабақтардағы жұмыс |5 |
|10 |Дәрістерді конспектілеу |3 |
|11 |№ 1 шектік бақылау – 7 апта |10 |
|12 |№ 2 шектік бақылау – 15 апта |10 |
| |Ағымдық бақылау |60 |
| |Қортынды бақылау |40 |
Студенттің рейтингін есептеп шығару
3 кесте
|Тізімдегі студент |Қатысу |ҮЖ |АБЖ |
|№ | | | |
|А |4,0 |95-100 |Өте жақсы |
|А- |3,67 |90-94 | |
|В+ |3,33 |85-89 |Жақсы |
|В |3,0 |80-84 | |
|В- |2,67 |75-79 | |
|С+ |2,33 |70-74 |Қанағаттарлық |
|С |2,0 |65-69 | |
|С- |1,67 |60-64 | |
|Д+ |1,33 |55-59 | |
|Д |1,0 |50-54 | |
|F |0 |0-49 |Қанағаттарлықсыз |
|I |NA | |Аяқталмаған |
|P | | |Пәнді өтті |
5. Пәннің жұмыс бағдарламасы
5 кесте
|№ | Тақырыптар |Дә-рі|Зерт-л|СОӨЖ |СӨЖ |әдебиет-т|
| | |с |ық | | |ер |
|1 |Кіріспе. Физиология пәнінің |1 |2 |2 |2 |1-17 |
| |мазмұны мен маңызы. Ағзаның | | | | | |
| |физиологиялық қызметтері | | | | | |
|2 |Қан жүйесінің физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|3 |Жүрек пен қан тамырлары жүйесінің |1 |2 |2 |2 |1-17 |
| |физиологиясы | | | | | |
|4 |Азық қорыту жүйесінің физиологиясы|1 |2 |2 |2 |1-17 |
|5 |Зат және қуат алмасуы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|6 |Тыныс алу физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|7 |Зәр шығару физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|8 |Тері физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|9 |Ішкі секреция бездерінің |1 |2 |2 |2 |1-17 |
| |физиологиясы | | | | | |
|10 |Көбею физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|11 |Сүттену физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|12 |Бұлшық ет және жүйке талшықтарының|1 |2 |2 |2 |1-17 |
| |физиологиясы | | | | | |
|13 |Орталық жүйке жүйесі және оның |1 |2 |2 |2 |1-17 |
| |бөліктерінің физиологиясы | | | | | |
|14 |Жоғары дәрежелі жүйке қызметі |1 |2 |2 |2 |1-17 |
|15 |Бейімделу физиологиясы |1 |2 |2 |2 |1-17 |
| | | | | | | |
| |Барлығы: |15 |30 |30 |30 | |
6. СӨБЖ және СӨЖ жоспары
6 кесте
|№ |СӨБЖ |СӨЖ |
|реті | | |
| |Аудиториялық |Аудиториядан тыс | |
|1 |Физиология ғылымының әдіс|Бұлшық еттің жиырылу |Зат алмасу – тірі |
| |- тәсілдері және құрал - |түрлері |ұлпалардың негізгі |
| |жабдықтар | |қасиеті |
|2 |Тірі ұлпалардағы |Гальвани тәжірибелері |Ішек-қарын жолының |
| |биоэлектрлік құбылыстар | |өзіндік реттелуі |
|3 |Жұлын рефлекстері |Жүйке орталығы және оның |Қан қысымы және оны |
| | |қасиеттері |қамтамасыз ететін |
| | | |факторлар |
|4 |Малдардың жүріс-тұрыс |Шартты рефлекстердің |Бұлшық еттің |
| |рефлекстерін зерттеу. |пайда болуы |жиырылуының механизмі|
| |Мишықтың қызметін | |мен химизмі |
| |зерттеу. | | |
|5 |Көру және есту |Сопақша және аралық мидың|Құстардың ас қорыту |
| |анализаторлары |физиологиясы |ерекшеліктері |
|6 |Жүйке талшықтарының |Парабиоз теориясы |Бұлшық еттің |
| |кейбір қасиеттері. | |жиырылуының түрлері. |
| | | |Тетаникалық |
| | | |жиырылудың табиғаты. |
|7 |Эритроциттердің санын |Қанның физико-химиялық |Организмнің ішкі |
| |және гемоглобин мөлшерін |қасиеттері |ортасы, оның құрамы, |
| |анықтау | |маңызы |
|8 |ЭТЖ – эритроциттердің |Қан топтары және қанның |Бұлшық ет тканінің |
| |тұну жылдамдығы және ЭОТ |ұюы |физиологиялық |
| |– эритроциттердің | |қасиеттері. Тегіс |
| |осмостық түрақтылығы | |бұлшық еттердің |
| | | |функциональдық |
| | | |ерекшеліктері |
|10 |Кардиография және оны | Автоматия және жүректің |Физиологиялық |
| |талдау |жұмысына температураның |адаптация (бейімделу)|
| | |әсері |және оны қамтамасыз |
| | | |ететін механизмдер |
|11 |Жүрек жұмысының реттелуі |Симпатикалық жүйенің |Бұлшық еттің шаршауы,|
| | |әсері |оның себебі мен |
| | | |байқалуы (проявление)|
|12 |Спирометрия және |Жас ерекшеліктеріне |Организм-өздігінен |
| |пневмография |байланысты өкпенің |реттелетін жүйе. |
| | |тіршілік сыйымдылығы |Өздігінен реттелудің |
| | | |механизмі |
|14 |Ауыз қуысындағы астың |Сілекейдің түзілуі |Күйіс қайыру кезеңі |
| |қорытылуы | |(период), оның |
| | | |басталу механизмі мен|
| | | |маңызы |
|15 |Метаболизм |Энергияның алмасуы |Бүйрек бездері, |
| | | |олардың гормондары |
|16 |Соңғы өнімдердің сыртқа |Ақуыз алмасуы |Шошқа мен жылқы |
| |шығырылуы | |асқазанындағы және |
| | | |ішектегі ас қорытудың|
| | | |ерекшеліктері |
|17 |Бүйрек функциясы |Көмірсу алмасуы |Дамыл потенциалы мен |
| | | |ықпал потенциалы, |
| | | |олардың барын |
| | | |дәлелдейтін |
| | | |тәжірибелер |
|18 |Дәрумендер |Майда еритін дәрумендер |Е.Н.Введенскийді |
| | | |лабильдік туралы |
| | | |ілімі, нерв |
| | | |талшығының, бұлшық |
| | | |еттің және синапстың |
| | | |лабильдігі |
|19 |Минералды заттар |Макроэлементтер |Тыныс алудың жүйкелі |
| | | |реттелуі |
|20 |Ішкі секреция бездерінің |Гипофиз |Е.Н.Введенскийді |
| |физиологиясы | |лабильдік туралы |
| | | |ілімі, нерв |
| | | |талшығының, бұлшық |
| | | |еттің және синапстың |
| | | |лабильдігі |
|21 |Электро- және |Эпифиз |Сүттің пайда болуы |
| |фонокардиография | |және оның таз |
| | | |қарындағы ас |
| | | |қорытумен байланысы |
|22 |Өкпедегі газ алмасуы |Газ алмасуға зиянды |Орталық және шеткі |
| | |заттардың әсері |синапстар құрылысы. |
| | | |Қасиеттері |
|23 |Қарындағы ас қорыту | Қарын сөлінің түзілуі |Ұйқы безі және оның |
| | | |гормондарының |
| | | |физиологиялық ролі |
|24 |Ішектегі ас қорыту |Астың ішекте сіңірілуі |Ауылшаруашылық |
| | | |малдарының ащы ішегі |
| | | |мен тоқ ішегіндегі |
| | | |астың қорытылуы |
|25 |Зәр және тер шығарылуы |Тер бездері |Мал ағзасындағы |
| | | |гуморальдық реттелу |
| | | |және оның ОЖЖ – мен |
| | | |байланысы |
|26 |Анализаторлардың |Сипап – сезіну |Рефлекс және |
| |физиологиясы | |рефлекторлық доға. |
| | | |Рефлекстің |
| | | |классификациясы және |
| | | |олардың биологиялық |
| | | |маңызы |
|27 |Көбею физиологиясы |Ұрықтану процесі |Үлкен ми жарты шар |
| | | |қыртысының ішкі |
| | | |мүшелер жұмысын |
| | | |реттеудегі маңызы |
|28 |Эритроциттерді санау |Қанның сыбағалы салмағы |Жүйке қасиеттері. |
| | | |Жүйке ұлпасындағы |
| | | |қозудың өту заңдары |
|29 |Лейкоциттерді санау |Қанның тұтқырлығы |Қанның ұю механизмі |
| | | |және оның реттелуі |
|30 |Гемоглобин мөлшері |Қанның қозғалысы |Мал ағзасындағы |
| | | |гуморальдық реттелу |
| | | |және оның ОЖЖ – мен |
| | | |байланысы |
«Жануарлар физиологиясы» пәнінің календарлық кестесі
7 кесте.
№ Апта123456
7891011121314151Бақылау түріколлоквиум1ШБколлоквиум2ШБ2Балдары3.5103.510
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz