Файл қосу

Апаттық құтқару ісі



|      ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                  |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ  МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                 |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты     |         ПОӘК   |ПОӘК-042-18-25.1.60/02-2013   |
|ПОӘК                        |№1 басылым      |                              |
|«Құтқару жұмыстарының       |18.09.2013      |                              |
|тактикасы және төтенше      |                |                              |
|жағдай салдарын жою»        |                |                              |
|пәнінің  студенттерге       |                |                              |
|арналған  бағдарламасы      |                |                              |








                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



  «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәнінен
   5В073100 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»
                            мамандығына арналған







                   СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН  ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ










                                    Семей
                                    2013

                                  Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Семей қаласының Шәкәрім атындағы  мемлекеттік  университеті  «Экология  және
қоршаған      ортаны      қорғау»      кафедрасының      аға       оқытушысы

Бакирова  Л.С. _________________       «30» 08. 2013 жыл.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университеті  «Экология
және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1       «04» 09. 2013 жыл.

Кафедра   меңгерушісі          _________                      доцент    м.а.
Кабышева Ж.К.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1       «09» 09. 2013 жыл.

АФ  ОӘБ  төрайымы              _________                       доцент   м.а.
Тлеубаева А.В.


3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің  Оқу-әдістемелік   кеңесі  мақұлдап  басып  шығаруға  ұсынады


Хаттама № 1   «18» 09. 2013 жыл.

Оқу- әдістемелік кеңестің төрайымы,
оқу әдістемелік жұмысы бойынша
проректор                                         _________        профессор
Искакова Г.К.




4    АЛҒАШ РЕТ  ЕНГІЗІЛГЕН












                                   Мазмұны

1. Жалпы ережелер
2. Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты сағаттардың бөлінуі
3. Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар
4. Курс форматы
5. Курс саясаты
6. Баға қою саясаты
7. Әдебиеттер









      1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

     1.1 Пәнді оқытушы туралы жалпы деректер
     Бакирова Ляйля Сапарбаевна, аға оқытушы
     «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы
     Жұмыс телефоны 53-19-70, оқу ғимараты № 8, кабинет 128
     Сабақ өткізілетін аудитория  № 8 оқу ғимараты, 112 аудитория
     Пән бойынша кредит саны - 3

        1.2  Пәннің жалпы мазмұны:
      «Құтқару жұмыстарының тактикасы  және  төтенше  жағдай  салдарын  жою»
пәні  табиғи  және  техногендік  сипаттағы  төтенше  жағдайларды  жою   үшін
құрылған  апаттық  құтқару  қызметі  мен  құрамаларының  ұйымдастырылуы  мен
қызметі  кезінде   қоғамдық   қатынастарды,   мемлекеттік   төтенше   жағдай
қызметінің   ұйымдастырушылық  негіздерін,  олардың  ТЖ   салдарын   жоюдағы
мүмкіндіктерін,  төтенше жағдай уақытында апаттық-құтқару  отрядтарын  құру,
оларды дайындау, жұмысқа пайдалану ретін және олардың  жұмыстарын  басқаруды
қарастырады. ТЖ зардабын жоюда  құтқарушылардың  негізгі  міндеті  –  зардап
шегушілерді жедел іздеу және оларға дер кезінде көмек көрсету.
            ТЖ  құтқару жұмыстарының  және  төтенше  жағдай  салдарын  жоюды
сәтті өткізудің  ең маңызды элементі басқару – ІҚЖ  ұйымдастыру,  үйлестіру,
жетекшілік ету мен өткізу бойынша іс – шаралардың жиынтығы болып табылады.
      Құтқарушыларды кәсіптік дайындау бойынша материалдар, төтенше жағдайда
іздеу – құтқару  жұмыстарын  енгізу  және  ұйымдастыру,  зардап  шеккендерге
көмек көрсету және іздеу – құтқару жұмыстары  кезінде  қауіпсіздік  шаралары
қарастырылады.


      1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
      «Құтқару жұмыстары тактикасы және төтенше жағдай салдарын  жою»   пәні
жедел – құтқару отрядының кәсіби құтқарушылар жеке  құрамын  дайындауда,  АҚ
әскери бөлімдерінде және ҚР ТЖМ мамандандырылған өрт  сөндіру  бөлімдерінде,
АҚ аумақтық және нысандық  құрамаларында,  ТЖ  және  АҚ  құрама  қызметтерін
дайындайды.
       «Құтқару  жұмыстары  тактикасы  және  төтенше  жағдай  салдарын  жою»
пәнінің басты мақсаты –  барынша  қысқа  уақытта,  минималды  шығынмен  және
залалмен, ІҚЖ толық жиынтығын жедел жүргізу бойынша күштер  мен  құралдардың
тиімді қызметіне жағдай жасау.

      1.4  Пәнді оқытудың негізгі себептері:
      - Төтенше  жағдайлардың  алдын-алу,  жұмыс  жүргізуді  ұйымдастыратын
        мемлекеттік жүйені;
      - Азаматтық қорғанысқа байланысты шаралардың орындалатын түрлерін;
      - Төтенше жағдайлардан  халықты  қорғаудың  тиімділігін  арттыру  мен
        негізгі жқмыс бағыттарын жақсарту жолдарын;
      -  ТЖ  сақтандыру,  жұмыс  жүргізудің  мемлекеттік   жүйесінің   даму
        перспективасы туралы;
      - ТЖ қорғанудың озық тәжірбиелері туралы оқыту.
    Осыған орай әрбір  студент  оқу  барысында  өз  шеберлігін,  әдістермен
тәсілдердің бәрін  көрсете  білу  керек.  Пәнді  оқытудың  себебі  Қазақстан
Республикасының төтенше жағдайлар құрылымындағы мамандарды дайындау.


      1.5 Пәнді оқу нәтижесінде студент білуі қажет:
      - ақпарат жинап, оны талдау және өндеу,  нақты  жағдайға  баға  беру,
        шешім қабылдау, жұмыстарды жоспарлау;
      - табиғи сипаттағы апаттар  мен  катастрофалардан  сақтандыру  немесе
        салдарын жоюға  бағытталған  шараларды  атқарудың  ұйымдастырушылық
        негіздерін;
      - радиациалық немесе химиялық залал жағдайын есептей бағалай білуі;
      -  ҚР  аумағындағы  құтқарушылар  мен  апаттық-құтқару   құрылымдарын
        аттестатциялау туралы  заңдылықтарды  және  олардың  құрамдары  мен
        міндеттерін;
      - төтенше жағдай уақытында апаттық құтқару отрядтарын құру,  апаттар,
        табиғи  апаттар  кезінде  халықты  қорғау  үшін   шұғыл   шараларды
        ұйымдастырып оны басқара білуді;
      -  ҚР  ішкі  істер,  қорғаныс  министрлігі  және   ТЖ   агенствасының
        апаттардан     халықты     қорғауға     құрылған     құрылымдарының
           іс-қимылдарын үйлестіріп, бағыттай алулары керек;
      - ТЖ кезінде атқарылатын жұмыстарды жоспарлауды ұйымдастыра  білулері
        қажет
      -   жағдайдың   үздіксіз   мониторингі,   болжамдарды   өндеу    және
        нұсқаларын  дамыту,  шынайы  жағдайды  бағалау,  жұмыс   жоспарының
        көлемін, сипатын өзгерісін анықтау;
      -   ТЖ   факторының   қауіптілік   деңгейлерін,   қауіпті    аймақтар
        шекарасын анықтау, күштер мен құралдарды есептеу;
      -  міндет  қою  және   оны   орындаушыларға   жеткізу,   барлық   ІҚЖ
        қатысушыларының арасындағы  үйлесімділік  пен        әрекеттестікті
        қамтамасыз ету;
      - жұмыстың нәтижесін талдау, ішінара  түзетулер  енгізу,  тапсырманың
        орындалуын бақылау;
      - ақпарат жинап, оны талдау және өндеу,  нақты  жағдайға  баға  беру,
        шешім қабылдау, жұмыстарды жоспарлау;
      -   жағдайдың   үздіксіз   мониторингі,   болжамдарды   өндеу    және
        нұсқаларын  дамыту,  шынайы  жағдайды  бағалау,  жұмыс   жоспарының
        көлемін, сипатын өзгерісін анықтау;
      -   ТЖ   факторының   қауіптілік   деңгейлерін,   қауіпті    аймақтар
        шекарасын анықтау, күштер мен құралдарды есептеу, міндет  қою  және
        оны орындаушыларға жеткізу;
      -   барлық   ІҚЖ   қатысушыларының   арасындағы   үйлесімділік    пен
        әрекеттестікті қамтамасыз ету, жұмыстың нәтижесін  талдау,  ішінара
        түзетулер енгізу, тапсырманың орындалуын бақылау.



      1.6 Курстың пререквизиттері:


      1.6.1 Құтқару қызметін басқару және ұйымдастыру.






      1.7 Курс постреквизиттері:


      1.7.1 Апаттық құтқару ісі;


      1.7.2 Апаттар медицинасы.


       2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ
                                                                     Кесте 1
|Тақырыптың аталуы               |Сағат саны                              |
|                                |Дәріс |Тәж.  |ОСӨЖ   |СӨЖ   |әдебиеттер  |
|                                |      |сабақ |       |      |            |
|1                               |2     |3     |4      |5     |6           |
|1 Модуль Іздеу құтқару жұмыстарын ұйымдастыру және басқару               |
|Кіріспе. Пәннің міндеті,        |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|мақсаты, оқыту себептері        |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|ТЖ салдарын жоюға байланысты    |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|шараларын жоспарлауды           |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|ұйымдастыру.                    |      |      |       |      |            |
|Апаттық-құтқару қызметінің      |      |      |1      |      |7.1.1-7.1.9 |
|міндеттері мен әрекеттері       |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|                                |      |      |       |4     |            |
|ІҚЖ басқару. Кезекшілікті,      |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|хабарлауды, байланысты          |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|ұйымдастыру                     |      |      |       |      |            |
|Құтқарушылардың жабдықтарына    |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|қойылатын талаптар              |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқарушы ның құқықтары мен     |      |      |1      |      |            |
|міндеті. Құтқару жұмысының      |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|аймағындағы ТЖ көлемін анықтау  |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|                                |      |      |       |4     |            |
|Құтқарушылардың жылжуы          |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқару жұмыстарын жүргізудегі  |      |2     |       |      |            |
|күштер мен басқару органдарының |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|байланыс, хабарлау, қорғау,     |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|барлау аспаптары құралдарымен   |      |      |       |      |            |
|жабдықталуы                     |      |      |       |      |            |
|Техногендік сипаттағы ТЖ кезінде|      |      |2      |      |            |
|жүргізілетін  апаттық-құтқару   |      |      |       |      |            |
|жұмыстары.                      |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|ТЖ жою кезіндегі апаттық-құтқару|      |      |       |5     |7.2.1-7.2.2 |
|қызметтері мен құрылымдарын     |      |      |       |      |            |
|қатыстыру.                      |      |      |       |      |            |
| Жергілікті жерді бағдарлау     |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Такелажды жұмыстар              |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқарушыға қойылатын           |      |      |1      |      |            |
|квалификациялық  талаптар.      |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|ТЖ салдарын жоюға байланысты    |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|шаралар жоспарлауды ұйымдастыру.|      |      |       |4     |            |
|Уақытша тұрақтарды ұйымдастыру  |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Теңестірілген тағам             |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Табиғи сипаттағы ТЖ кезінде     |      |      |       |      |            |
|жүргізілетін апаттық-құтқару    |      |      |1      |      |7.1.1-7.1.9 |
|жұмысының түрлері               |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|                                |      |      |       |4     |            |
|Төтенше жағдай аймағын бағдарлау|1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Авиациялық көліктегі іздестіру –|      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|құтқару жұмыстары               |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқару жұмысын жүргізуге       |      |      |2      |      |            |
|қажетті күштер мен құралдар     |      |      |       |      |            |
|жинағы.                         |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|Құтқару  жұмысын жүргізудегі    |      |      |       |5     |7.2.1-7.2.2 |
|күштер мен басқару орган ның    |      |      |       |      |            |
|байланыс, хабарлау, қорғау,     |      |      |       |      |            |
|барлау аспаптары құралдарымен   |      |      |       |      |            |
|жабдықталуы.                    |      |      |       |      |            |
|Зардап шеккендерді іздеу –      |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|ережесі, әдістері, тәсілдері    |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Теміржол көлігінде ІҚЖ жүргізу  |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқарушының әлеуметтік         |      |      |1      |      |            |
|кепілдіктері. Құтқарушылар      |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|ТЖ әрекеттерін құқықтық реттеу  |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|дің негіздері.                  |      |      |       |4     |            |
|2 модуль Төтенше жағдай кезіндегі іздеу құтқару жұмыстарын жүргізу       |
|Зардап шеккендерді қоршаудан    |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|босату                          |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Автомобиль көлігінде ІҚЖ жүргізу|      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Химиялық барлаудың негізгі      |      |      |1      |      |            |
|мақсаттары мен міндеттері.      |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|Химиялық барлау мен бақылаудың  |      |      |       |4     |7.2.1-7.2.2 |
|аспаптары.                      |      |      |       |      |            |
|Зардап шеккендерді тасымалдау   |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Су көліктеріндегі ІҚЖ           |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Ғимараттар мен құрылыстардың    |      |      |       |      |            |
|бұзылу дәрежесі. Үйінділердің,  |      |      |2      |      |            |
|көшелердің, өткелдердің         |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|сипаттары.                      |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Апаттық құтқару қызметтері мен  |      |      |       |5     |            |
|құрылымдарын жинақтау.          |      |      |       |      |            |
|Төтенше жағдай кезіндегі іздеу  |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|құтқару жұмыстарын жүргізу      |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Аспалы арқан жолдар             |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Инженерлік барлаудың мақсаттары |      |      |1      |      |            |
|мен міндеттері. Зардап          |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|шеккендерді іздеу және құтқару. |      |      |       |4     |7.2.1-7.2.2 |
| Құбыр жүргізу көлігіндегі іздеу|1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|құтқару жұмыстары               |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Тауда іздестіру – құтқару       |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|жұмыстарын жүргізу              |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Өртке қарсы дайындықтың         |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|мақсаттары мен міндеттері.      |      |      |1,5    |4,5   |7.2.1-7.2.2 |
|Өрт жағдайындағы іздеу құтқару  |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|жұмыстары                       |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Суда іздестіру – құтқару        |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|жұмыстарын жүргізу              |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқарушылардың заңдылық        |      |      |2      |      |7.1.1-7.1.9 |
|жауапкершілігі.                 |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Барлау.                         |      |      |       |5     |            |
|Радиоактивті зақымдану және     |1     |      |       |      |            |
|әсеррі күшті улы заттар шығу    |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|немесе төгілу аймағындағы іздеу |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|құтқару жұмыстары               |      |      |       |      |            |
|Тік ұшақты пайдаланып ІҚЖ       |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|жүргізу                         |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Радиациялық барлаудың мақсаттары|      |      |2      |      |            |
|мен міндеті.                    |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|Рад-қ барлауды жүргізу мен      |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|ұйымдастыру                     |      |      |       |5     |            |
|Қауіпті құрылыстардың қирауы    |1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|                                |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Індет жағдайындағы іздеу –      |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|құтқару жұмыстары               |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқару жұмыстарының материалды,|      |      |       |      |            |
|техникалық, көліктік және       |      |      |2      |      |            |
|медициналық қамтамасыз етілуі.  |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|Халыққа хабарландыру мен ақпарат|      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|берудің негізгі әдістері.       |      |      |       |      |            |
|                                |      |      |       |5     |            |
|Үйіңділер жағдайындағы іздестіру|1     |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|– құтқару жұмыстары             |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқарушыларды түсіру және      |      |2     |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|зардап шегушілерді көшіру       |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Құтқару жұмысы кезінде адамды   |      |      |2      |      |            |
|іздестіру, оларға алғашқы мед-қ |      |      |       |      |7.1.1-7.1.9 |
|көмек көрсету.                  |      |      |       |      |7.2.1-7.2.2 |
|Апаттық құтқару қызметтері мен  |      |      |       |5     |            |
|құрылымдарын құру.              |      |      |       |      |            |
|Барлығы                         |15    |30    |22,5   |67,5  |            |


               3 ПӘНДІ МЕҢГЕРУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР

      «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдайлар  салдарын  жою»
курсын берілген бағдарлама бойынша реттелген түрде оқу  керек.  Нәтижелердің
логикалық жолдарын ұғынып,  анықтамалар  мен  негізгі  түсініктерді  ажырата
білу қажет.  Теориялық  материалдарды  оқу  кезінде  және  есептерді  шешуде
міндетті түрде  төтенше  жағдайдың  өту  кезіндегі  физикалық  құбылыстардың
мағынасына көңіл  аудару  қажет.  Студенттер  пәнді  оқып-үйренуге  арналған
әдістемелік нұсқаулармен танысып пәнді толық меңгерулері керек.  Әдістемелік
нұсқау пәннің кейбір бөлімдерін  студенттермен  үздік  жұмыс  жасау  ретінде
жүргізіледі.
      Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
     1.  пәнді  оқуда  қажетті  жоспарлау,  уақытты  ұйымдастыру   (орындау
        уақыты);
     2. оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
     3. әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
     4. емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.
      Пәнді оқыту  барысында  дәрістерде  құтқарушыларды  кәсіптік  дайындау
бойынша материалдар, төтенше жағдайда  іздеу  –  құтқару  жұмыстарын  енгізу
және ұйымдастыру, зардап шеккендерге көмек  көрсету  және  іздеу  –  құтқару
жұмыстары  кезінде  қауіпсіздік  шаралары  қарастырылады.  Жедел  –  құтқару
отрядыныц  кәсіби  құтқарушылар   жеке   құрамын   дайындауда,   АҚ   әскери
бөлімдерінде және ҚР  ТЖМ  мамандандырылған  өрт  сөндіру  бөлімдерінде,  АҚ
аумақтық және  нысандық  құрамаларында,  ТЖ  және  АҚ  құрама  қызметтерінде
пайдаланылуы  мүмкініс   шаралар   оқытлады.         Студенттер   аудиторлық
тәжірбие  сабақтары  мен  СОӨЖ  кезінде  тақырып   бойынша    ІҚЖ   басқару.
Кезекшілікті, хабарлауды, байланысты  ұйымдастыру,  құтқарушылардың  жылжуы,
жергілікті жерді  бағдарлау,  уақытша  тұрақтарды  ұйымдастыру,  ТЖ  аймағын
барлау, зардап шеккендерді іздеу – тасымалдау ережесі, әдістері,  тәсілдері,
үйіңділер жағдайындағы іздестіру – құтқару жұмыстары, авиациялық  көліктегі,
теміржол, автомобиль, су көліктеріндегі іздестіру – құтқару  жұмыстары,  өрт
жағдайындағы ІҚЖ, радиоактивті  ластану  жағдайындағы,  ӘКУЗ  шығу  (төгілу)
аймағындағы,  тауда,   суда  іздестіру  –  құтқару  жұмыстарын  жүргізу,  ТЖ
кезінде  атқарылатын  жұмыстарды   жоспарлауды   ұйымдастыру   қауіпсіздігін
қамтамасыз етуі маңызына аударылады.
      Берілген материалды жақсы меңгеру үшін  әр  тақырып  бойынша  конспект
құру  керек.  Аудиториялық  сабақтар   келесі   түрлерден   тұрады:   дәріс,
тәжірибелік  сабақ,  зертханалық  сабақ  және  ОСӨЖ  бөлігі.  Пән    бойынша
әдістемелік  нұсқаулар  осы  мамандық  студенттеріне  арналған.  Оған  дәріс
тезистері, курстың тақырыптық жоспары,  сабақ  кезінде  оқытушымен  істейтін
және студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары, өзіндік  бақылауға  арналған
тест сұрақтары, рефераттар тақырыбы, ұсынылатын  әдебиеттер  тізімі  кіреді.
Емтиханға  өзіндік  дайындық  үшін  сұрақтар  тізімі.   Рейтингтік   шкаланы
істелген жұмыс көлеміне қарай бағалайды.
       Нұсқаулар: оқу үрдісіне белсенді қатысу,  үй  тапсырмаларын  орындау,
сабақтарда кері байланысты конструктивті қолдау, ұжымдық  жұмысқа  атсалысу,
жауапкершілікті бөлу. Курстастарына және оқытушыларға мейрімді, ашық,  адал,
төзімді болу.
          Әдістемелік   нұсқаулар    студенттерге    тәжірбиелік–зертханалық
жұмыстарды өздігінен және оқытушының біраз  көмегімен  орындауына  мүмкіндік
береді.
        Студенттер пәнді толық меңгеру үшін олар төмендегі талаптарды  толық
орындаулары қажет:
       Сабақ басталғанда  оқытушыдан  пәннің  оқу-әдістемелік  кешенін  алып
танысу.
        Аудиториялық  сабақтарды  (дәріс,  тәжірбие  сабақтары  және   СОӨЖ)
босатпау, дайындалып келу  және  белсенді  қатысу,  сөйтіп  ең  жоғары  балл
жинау.

     4. КУРС ФОРМАТЫ


      Кредиттік жүйемен оқыту кезінде студенттің өздік  жұмысын  ұйымдастыру
сапасын жоғарлату, оның ішінде әртүрлі үй  тапсырмаларын  орындау  талаптары
жоғары орын алады.
      Оқытушының көмегімен студенттің өздік жұмысы – кредиттік жүйемен оқыту
кезіндегі оқу жұмысының бір  түрі  болып  табылады.  Ол  аудиториялық  сабақ
диалог режим түрінде, сонымен қатар, аудиториядан тыс уақытта кеңес  түрінде
өткізіледі.
      СӨЖ  «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою»
пәні бойынша  тақырыптар берілген.
     Студенттер  осы  тақырыптарға  берілген   әдебиеттерді   және   қосымша
әдебиеттер іздестіріп  рефераттар  жазып  өткізуге  тиіс.  Әрбір  рефераттың
жоспары  болуы  және  қолданылған  әдебиеттердің  тізімі  берілуі  міндетті.
Көлемі 5-10 бет. Оны компьютерде теруге немесе  қолмен  жазуға  рефераттарға
арналған дәптерге жазуға болады. Тексеріліп бағасы қойылған  реферат  иесіне
қайтарылады.




      5 КУРС САЯСАТЫ


     Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
      • Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық  сабақтарға  қатысу  міндетті.
        Егер қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз, тақырып  және
        тарау бойынша өзіндік жұмыс  жазып  мезгілінде  тапсыру  керек,  ал
        дәрістен өткен  тақырып  және  зертханалық  жұмыс  бойынша  бақылау
        жұмысын немесе тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
      • Тәртіп: Сабақ кезінде тәртіпті жүйені бұзу  аудиториядан  шығарумен
        және/немесе барлық курс  үшін  «қанағаттанарлықсыз»  деген  бағамен
        жазаланады.
      • Бақылау жұмыстары: Оларды орындау міндетті және белгіленген  мерзім
        ішінде тапсыру керек. Мерзімнен  кейін  орындалған  жұмыстар  төмен
        бағаланады.
      •  Межелік  аттестация:  межелік   аттестация   қорытындысы   сабаққа
        қатысуды, берілген уақытта өзіндік  жұмыстарды  орындауды,  сабақта
        ауызша немесе  жазбаша  жауап  беруді,  межелік  бақылаудың  өзінің
        нәтижесін ескереді.
      •  Көшіру:  Кез-келген  көшіру  (дайын  тапсырмаларды  немесе   басқа
        студенттердің есептерін көшіру, пайдалану)  аудиториядан  шығарумен
        және/немесе   курс   үшін   «қанағаттанарлықсыз»   деген    бағамен
        жазаланады.
      • Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
      • Емтихан: Нәтижесінде барлық  студенттерге  тестік  емтихан  болады,
        яғни пәннен максималды балл санынан 50 % жинаған студент  емтиханға
        жіберіледі.  Емтиханда  студент  барлық   курста   өткен   материал
        мазмұнына берілетін сұрақтар.




      6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ


      Студенттердің білімін бағалау күнделікті (апта  сайын),  аралық  (7-ші
және 15 –ші аптада) және қорытынды бақылау  түрінде  жүргізіледі.  Қорытынды
баға  студенттің  әр  сабақтағы  жұмысын,   рефераттарды   қорғау,   өзіндік
жұмыстарды, СӨЖО орындау  нәтижелерінен  құралады.  Курс  бойынша  қойылатын
баға күнделікті, аралық және қорытынды бақылауда  алынған  балдардың  сомасы
болып табылады.
          Пәнді оқыту кезінде олардың білімін тексеру үшін  әртүрлі  бақылау
әдістері қолданылады:
      • ауызша сұрау;
      • жазбаша тексеру;
      • құрама тексеру;
      • үй тапсырмаларын көрсету және қорғау;
      • дискуссия, тренинг, дөңгелек үстел, т.б.;
      • тест сынағы;
    Егер студент ауырып немесе басқа да себептермен сабаққа келмей,  аралық
бақылау рейтінгісін белгіленген уақытты тапсырмаса, онда ол  ауырған  немесе
келмеген себептерін  көрсететін,  анықтайтын,  дәлелдейтін  арнайы  құжаттар
толтырылып, жеке аралық  бақылау  рейтінгісін  тапсыру  уақытын  белгілейді.
Студент қорытынды бағалауға тек семестр бойынша  рейтинг  балының  қосындысы
50 пайыз не одан жоғары болған кезде ғана жіберіледі.
        Барлық тапсырмалар уақытында өткізілуі  қажет.  Кешігіп  тапсырылған
тапсырмалар  автоматты  түрде  төмен  бағаланады   (10   пайызға).   Сабаққа
кешіккені үшін 0.5 балл төмендетіледі.  Қалған  сабақтар,  себепті  босатқан
сабақтар график бойынша өтеледі.
        Осы талаптарды орындау емтиханға рұқсатты қамтамасыз етеді.
        «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше  жағдай  салдарын  жою»
пәніне 1000 балл бөлінеді.  (кесте 2):
    - 600 балл бір академиялық кезеңге (1-7  апта  270  балл  және  30  балл
      сабаққа қатысу;  8 – 15 апта – 270 балл  және  30  –  балл  –  сабаққа
      қатысу). Аралық бақылауды жүргізуге 270  баллдың  70  баллы  беріледі.
      Оқытушы студенттің пәнді  оқу  барысында  орындайтын  жұмыс  түрлеріне
      қарай 200 баллды өз қалауы бойынша бөле алады;
    - Қорытынды емтиханға 400 балл.
      Апта бойынша баллдарды бөлу және бақылау түрлері кестеде келтірілген.

      «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою»
                           пәнінен баллдарды  бөлу
                                                                     Кесте 2
|Апта |Бақылау түрі                                  |Баллдың  |Ескерту   |
|     |                                              |барлығы  |          |
|1    |2                                             |3        |4         |
|1 - 7|Дәріс сабақтарына қатысу және дайындалу       |30       |          |
|1    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |30       |          |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                      |         |          |
|2    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |30       |          |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                      |         |          |
|3    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |30       |          |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                      |         |          |
|4    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |30       |          |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                      |         |          |
|5    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |30       |          |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                      |         |          |
|6    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |30       |          |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                      |         |          |
|7    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау |90       |сабақ     |
|     |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 0;                      |         |кестесіне |
|     |1 аралық бақылау – 1-7 дәріс материалдары     |         |сәйкес    |
|     |бойынша кешенді тест тапсыру - 70             |         |          |
|1 – 7 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша|300      |          |
|баллдардың жиынтығы                                 |         |          |
|8 - 15|Дәріс сабақтарына қатысу және дайындалу      |30       |          |
|8     |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|30       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                     |         |          |
|9     |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|30       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                     |         |          |
|10    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|30       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                     |         |          |
|11    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|30       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                     |         |          |
|12    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|30       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                     |         |          |
|13    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|30       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 10                     |         |          |
|14    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|20       |          |
|      |– 15; СОӨЖ – 5; СӨЖ - 0                      |         |          |
|15    |Тәжірбиелік сабақты тексеру – орындау, қорғау|70       |сабақ     |
|      |– 0; СОӨЖ – 0; СӨЖ -0;                       |         |кестесіне |
|      |2 аралық бақылау – 8-15 дәріс материалдары   |         |сәйкес    |
|      |бойынша кешенді тест тапсыру - 70            |         |          |
|8 – 15 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы       |300      |          |
|бойынша баллдардың жиынтығы                         |         |          |
|Емтихан үшін балл жиынтығы                          |400      |          |
|Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы            |1000     |          |




7 ӘДЕБИЕТТЕР



1. Негізгі әдебиеттер
   1. Михно Е.П   «Ликвидации  последствий  аварий  и  стихийных   бедствий»
      1999ж .
   2. Справочник  спасателя:  Общие  сведения  о  ЧС.  Права  и  обязанности
      спасателей. 1995ж.
   3.  Справочник спасателя: Спасательные работы при ликвидации  последствий
      новаднений, затоплений и цунами. 1995ж
   4. Справочник спасателя: Спасательные работы при  ликвидации  последствий
      новаднений, затоплений и цунами. 1995ж
   5. Справочник спасателя: спасательные работы при  ликвидации  последствий
      землетрясений, взрывов, бурь, тайфунов.1995ж
   6. Справочник спасателя: спасательные работы при  ликвидации  последствий
      радиоактивных загрязнении 1995ж
   7. Справочник спасателя: спасательные работы при  ликвидации  последствий
      хим-го загрязнения 1995 ж
   8. ҚР «Апаттық құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі» заңы
   9.  Құтқарушы.  Оқу  құралы.  Абдрахманов  С.К.  -  Алматы,  АҚ  және  ТЖ
      Республикалық курстары, 2009 - 247 б.
  10.  Учебное пособие для занятий по ЧС и ГО. Республиканские  курсы  ЧС  и
      ГО. Алматы, 2002, 124 с.

2. Қосымша әдебиеттер
   1.  Құтқарушы.  Оқу  құралы.  Абдрахманов  С.К.  -  Алматы,  АҚ  және  ТЖ
      Республикалық курстары, 2009 - 247 б.
   2. Цивилев М.П., Никрофанов А.А. Инженерно- спасательные работы.

Пәндер