Файл қосу
Молекулалық физика пәні
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В060400 -«Физика» мамандығы үшін
«Молекулалық физика»
ПӘНІНІҢ СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2013
Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы ___________ «____» ________ 2013 ж. А.Т. Рахимбердина «Физика»
кафедрасының аға оқытушысы
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасының отырысында
28 тамыз 2013 ж. Хаттама №1
Кафедра меңгерушісі _______ С.С.Маусымбаев
2.2. Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросы кеңесі
отырысында
12 қыркүйек 2013 ж. хаттама № 1
Төраға ________ К.А.Батырова
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында құпталып және баспаға
ұсынылды
____ ____________2013 ж. хаттама №
ОӘК төрағасы ________ Г.К.Искакова
4 Алғаш рет енгізілді
Мазмұны
1. Жалпы мағлұмат
2. Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағатты жіктеу.
3. Курсты оқыту туралы әдістемелік нұсқау
4. Курстың форматы
5. Курстың саясаты
6. Баға қою саясаты
7. Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұмат
Рахимбердина Анаргуль Турысбековна
Кафедра «Физика және электротехника»
Байланыс туралы ақпарат – тел. 35-26-22, №1 оқу корпусы, № 1110 каб.
Сабақты жүргізу орыны – 11-ші қабат аудиториялары
Осы пән бойынша кредит саны – 4
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны
Кіріспе. Молекулалық физика пәні. Материялық денелердің молекула-
кинетикалық үлгісі(моделі). Атом және молекула массасы. Құрылымдық
элемент. Зат мөлшері-моль. Феноменологиялық, термодинамикалық және
молекула-кинетикалық зерттеу әдістері. Зат қасиеттерінің оның құрылымы
мен құрылымдық элементтерінің жылулық қозғалысымен байланысы. Заттың үш
фазасы: газ, сұйық және қатты дене. Идеал газ үлгісі. Молекулалық
физиканың тарихи дамуына қысқаша шолу. Микропроцестердің қайтымдылығы мен
макродеңгейде байқалатын құбылыстардың қайтымсыздығы арасындағы
қатынастар проблемасы. Молекулалық физикада аппараттық технологияларды
пайдалану. Экологиялық проблеманы шешудегі молекулалық физиканың
әдістерінің алатын орны.
Негізгі бөлім. Тепе-теңдік макропараметрлері. Қысым мен температура.
Термодинамикалық тепе-теңдік, Локалдық термодинамикалық тепе-теңдігі.
Тепе-теңдіктің және локалды тепе-теңдіктің макропараметрлері. Тығыздық.
Қоспада анықталатын компоненттің салыстырмалы мөлшерін сипаттайтын шама-
концентрация. Қысым. Температура. Қысым мен температураның өлшеу
тәсілдері, өлшемдері және өлшеу бірліктері. Менделлев-Клапейрон теңдеуі.
Дальтон заңы. Паскаль заңы. Барометрлік формула. Идеал газдың ішкі
энергиясы. Энергияның еркіндік дәрежелері бойынша тең үлестіру принципі.
Мольдік және меншіктік жылу сиымдылық.
Статистикалық әдіс. Математикалық статистиканың негізгі түсініктері.
Молекулалық жүйедегі кездейсоқ оқиғалар мен кездейсоқ шамалар. Броундық
қозғалыс және оны молекулалық физикада байқалатын кездейсоқ шамалар
мысалы ретінде қарастыру. Кездейсоқ оқиғаның ықтималдығы.
Термодинамикалық жүйелердің статистикалық ансамблі туралы түсінік.
Ансамбль бойынша орташа мен уақыт бойынша орташаны анықтау. Эргодикалық
гипотеза. Флуктуация. Биномдық үлестірілуі. Пуассон үлестірілуі. Гаусс
үлестірілуі. Микрокүй мен макрокүй. Термодинамикалық ықтималдықты
(статистикалық салмақ) белгілі бір макрокүйге алып келетін микрокүйлер
саны ретінде қарастыру.
Молекулалардың жылдамдық бойынша Максвелдік үлестірілуі.
Газдағы молекулалардың сипаттауыш орташа жылдамдықтары. Берілген
жылдамдық интервалындағы молекула саны. Әр түрлі температураларда және
зат қоспасындағы әртүрлі химиялық компонентттер үшін Максвелл
үлестірілуі. Максвелл функциясының өлшемсіз түрі. Газдың кинетикалық
теориясының негізгі теңдеуі. Тепе-теңдік күйдегі газ молекулаларының
жылулық бей-берекет қозғалысының орташа кинетикалық энергиясының өлшеуіші
– температура. Больцман үлестірілуі. Перрен тәжірибесі. Максвелл-Больцман
үлестірілуі. Молекулалық шоқтармен жасалған тәжірибелер Максвелл
үлестірілуінің эксперименттік дәлелі.
Термодинамиканың бірінші бастамасы. Термодинамиканың зерттеу пәні.
Термодинамиканың негізгі заңдары. Термодинамика бастамалары – энергия
түрленуімен өтетін құбылыстарды тәжірибелік қорытындылау нәтижесі. Күй
функциялары. Термодинамиканың нолдік бастамасы. Температура.
Термодинамиканың бірінші бастамасы және оның физикалық мәні.
Термодинамиканың бірінші бастамасының бірінші текті мәңгілік қозғалтқыш
жасауғы тиым салуы. Ішкі энергия-күй функциясы. Термодинамикадағы жұмыс
және жылу ішкі энергияның өзгерту түрлері. Қайтымды және қайтымсыз
процестер. Жылу сиымдылық. Жылу сиымдылық арасындағы қатынастар және
оларды идеал газ молекулаларының еркіндік дәрежелері саны арқылы көрсету.
Жылу сиымдылықтың классикалық теориясының жетімсіздігі. Жылу
сиымдылықтың кванттық теориясы жөніндегі түсінік. Термодинамиканың
бірінші заңын және идеал газ күй теңдеуін изобаралық, изохоралық,
изотермалық және адиабаталық процестерді сипаттау үшін қолдану. Әртүрлі
процестердегі термодинамикалық жүйенің жылу сиымдылығы. Әртүрлі
координаттардағы процестер графиктері: жұмыстық диаграмма, жылулық
диаграмма. Политроптық процесс. Изотроптық процестің жылу сиымдылығының
политроп көрсеткішіне тәуелділігі.
Термодинамиканың екінші бастамасы. Циклдік процестер. Цикл жұмысы. Карно
циклі. Карно циклінің пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК). Карно теоремалары.
Клуазиус теңсіздігі. Энтропия. Термодинамиканың екінші бастамасы. Кельвин
тұжырымдамасы. Клуазиус тұжырымдамасы. Термодинамиканың екінші заңының
басқа тұжырымдамалары және олардың эквиваленттілігі. Термодинамиканың
екінші бастамасының екінші текті мәңгілік қозғалтқыш жасауға тиым салуы.
Циклдердің техникада қолданылуы. Идеал газдың энтропиясы. Жылулық
ластаудың көзі мен оны азайту тәсілдеріне қоршаған ортаны жылулық
машиналарының тоңазытқыш ретінде пайдалануы. Оқшауланған жүйелерде
энтропияның өсу заңы. Қайтымсыз процестердегі энтропияның өзгерісі.
Термодинамиканың екінші бастамасының статистикалық сипаты. Негізгі
термодинамикалық теңбе-теңдік.
Нақты газдар. Идеал газдар қасиеттерінің нақты газдар қасиеттеріне
ауытқуы. Эндрюстің эксперименттік изотермалары. Нақты газдар
изотермаларын талдау. Молекулааралық өзара әрекеттесу күштері мен
потенциалдары. Ван-дер-Ваальс күштері. Молекулалардың өзара
әрекеттесуінің эмпирикалық потенциалдары, қатты сфералар, Леннард-Джонс
потенциалы, Сэзерлэнд потенциалы. Нақты газдардың ерекшеліктерін
ескеретін күй теңдеулері. Ван-дер-Ваальс теңдеуі. Ван-дер-Ваальс
изотермолары. Метастабилді күйлер. Критикалық (сындық) температура.
Критикалық күй. Сәйкес күйлер заңы. Ван-дер-Ваальс газының ішкі
энергиясы. Джоуль-Томсон эффектісі. Газдағы кластерлер. Төменгі
температуралардағы заттардың қасиеттері.
Сұйықтар. Сұйық күйдің ерекшеліктері. Сұйық бетінің еркін энергиясы.
Беттік керілу. Беттік керілу коэффициенті беттің еркін, энергиясының
меншікті тығыздығы ретінде қарастыру. Екі сұйықтың және сұйық пен қатты
дененің арасындағы шекаралық тепе-теңдік шарттары. Майысқан беттің
астында туатын қысым. Лаплас формуласы. Капиллярлық құбылыстар. Плато
тәжірибелері. Капиллярлық құбылыстардың табиғи процестердегі алатын орны.
Сұйықтың құрылымы. Жуық және алыс тәртіп. Осмостық қысым. Вант-Гофф заңы.
Қатты денелер. Заттардың кристалдық және аморфтық күйлері. Кристалдардың
физикалық типтері. Қатты денелердің жылу сиымдылығы. Жылу сиымдылықтың
классикалық теориясы. Дюлонг және Пти заңы. Қатты денелердің жылу
сиымдылығының кванттық теориялары. Жылу сиымдылығының температуралық
тәуелділігі: теория және эксперимент. Сұйықтық кристалдар.
Тасымалдау процестері. Макропараметрлердің градиенті (концентрация,
температура немесе ағын жылдамдығы градиенті) байқалатын жүйелер – бір
текті емес жүйелер. Тасымалдау процестерінің түрлері: тұтқырлық, жылу
өткізгіштік, диффузия. Тасымалдау процестерін зерттеудің эксперименттік
әдістері. Импульс, энергия және заттың байқалатын ағындары.
Феноменологиялық конститутивтік қатынастар: Ньютонның үйкеліс заңы, Фурье
заңы, Фик заңы. Тасымалдау коэффициенттері. Газдағы тасымалдау
процестерінің кинетикалық теориясы. Соқтығысудың орташа жиілігі.
Молекулалардың еркін жүру жолының орташа ұзындығы мен орташа уақыты,
көлденең газкинетикалық қимасы. Диффузия, тұтқырлық, жылуөткізгіштік.
Молекулааралық өзара әрекеттесуін сипаттайтын шамалар арқылы тасымалдау
коэффициенттерінің өрнектері. Теория нәтижелерін экспериментпен
салыстыру. Сиретілген газдағы физикалық құбылыстар. Сұйық пен қатты
денедегі тасымалдау құбылыстарының ерекшеліктері. Молекулалық динамика
әдісін тасымалдау процесін компьютерлік үлгілеу үшін қолдану.
Фазалық ауысулар. Бірінші және екінші текті фазалық ауысулар. Клапейрон-
Клаузиус теңдеуі. Қалыпты және аномальды заттар үшін газ-сұйық-қатты зат
күйлерінің диаграммасы. Үштік нүкте. Екінші текті фазалық ауысу. Сұйық
гелий қасиеттері. Гелий күйлерінің диаграммасы. Асқын аққыштық..
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты күйлері мен процестері молекулалық қозғалыс
пен молекулааралық әсерлесумен анықталатын жүйелердің физикалық
қасиеттерін зерттеу.
1.4 Пәнді оқытудың негізгі міндеті
- физикалық эксперимент пен практикалық тәжірибе нәтижелеріне негізделген
физикалық теория ретінде көрсетіп, өте көп бөлшектен құралған жүйенің
өзіндік ерекшеліктерін молекулалық физиканың заңдарының статистикалық
сипатымен таныстыру.
- Молекулалық физиканың мәселелерін шешетін әдістер туралы қазіргі
көзқарастарға сай жеткілікті мәліметтер беру және олар физикалық денелердің
құрамындағы бөлшектердің қозғалысы мен өзара әрекеттесуісен байланысты
болатынын көрсету.
- Қозғалыстың молекулалық түрінің экологияда маңыздылығын және экожүйелерді
зерттеу үшін молекулалық физиканың әдістерін қолдануға болатынын көрсету.
қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін,
негізгі ұғымдарды, оптикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын,
өлшем бірліктерін, тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу
нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек.
5. Оқытудың нәтижелері:
Пәнді оқыған соң студент игеруі қажет:
- молекулалық физиканың негізгі заңдарын, тепе-теңдік термодинамиканың
негіздерін, әртүрлі процестердегі кейбір физикалық параметрлердің
өзгерісін туғызатын екінші параметрлердің өзгеріс заңдылықтарын және
молекулалық физикада қолданатын математикалық аппаратты білуі қажет;
- элементар бөлшектер мен Әлем дүниесінің әртүрлі реттелу деңгейлеріндегі
табиғаттың объектілерінің (нысандарының) құрылымы мен қасиеттерін зерттеу
үшін молекулалық физика заңдарын қолдануы қажет;
- ғылыми-зерттеулерді және орта оқу орныдарында білім беру процесін
ұйымдасытруға дағдылануы қажет;
- ұйымдардағы адамдарды басқару іс-әрекеті ретінде менеджмент туралы
түсінігі болуы қажет;
- өз еңбегін ғылыми негізінде ұйымдастыруды білуі қажет.
1.6 Курс пререквизиттері:
1.6.1 механика
1.6.2 математикалық анализ;
1.7 Курс постреквизиттері:
1.7.1 Электр және магнетизм.
1.7.2 Оптика.
1.7.3. Атомдық физика.
1.7.4. Электродинамика.
2. ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТЫ ЖІКТЕУ ОҚУ ЖҰМЫС
ЖОСПАРЫНАН КӨШІРМЕ
1 кесте
|№ | |Сағаттар саны |Әдебиет |
| |Тақырып аттары | |тер |
| | |Дәр |Зер|Маш |ОБС |СӨЖ | |
| | | | |саб |ӨЖ | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |8 |
|Модуль № 1 жарықтың интерференциясы, дифракциясы |
|1. |Дәріс № 1 Кіріспе. Молекулалық физика |1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2 – |
| |пәні. Материялық денелердің | | | | | |10 бөлім,|
| |молекула-кинетикалық үлгісі(моделі). | | | | | |262-265 |
| |Атом және молекула массасы. Құрылымдық | | | | | |беттер; |
| |эле-мент. Зат мөлшері-моль. | | | | | |7.1.5 |
| |Феномено-логиялық, термодинамикалық және| | | | | |–кіріспе,|
| |молекула-кинетикалық зерттеу әдістері. | | | | | |11-18 |
| |Зат қасиеттерінің оның құрылымы мен | | | | | |беттер. |
| |құрылымдық элементтерінің жылулық | | | | | | |
| |қозғалысымен байланысы. Заттың үш | | | | | | |
| |фазасы: газ, сұйық және қатты дене. | | | | | | |
| |Идеал газ үлгісі. Молекулалық физи-каның| | | | | | |
| |тарихи дамуына қысқаша шолу. | | | | | | |
| |Микропроцестердің қайтымдылығы мен | | | | | | |
| |макродеңгейде байқалатын құбылыс-тардың | | | | | | |
| |қайтымсыздығы арасындағы қатынастар | | | | | | |
| |проблемасы. Молекулалық физикада | | | | | | |
| |аппараттық технологияларды пайдалану. | | | | | | |
| |Экологиялық проблеманы шешудегі | | | | | | |
| |молекулалық физиканың әдістерінің алатын| | | | | | |
| |орны. Негізгі бөлім. Тепе-теңдік | | | | | | |
| |макропараметрлері. Қысым мен | | | | | | |
| |температура. Термодинамикалық | | | | | | |
| |тепе-теңдік, Локалдық термодина-микалық | | | | | | |
| |тепе-теңдігі. Тепе-теңдіктің және | | | | | | |
| |локалды тепе-теңдіктің | | | | | | |
| |макро-параметрлері. Тығыздық. Қоспада | | | | | | |
| |анық-талатын компоненттің салыстырмалы | | | | | | |
| |мөлшерін сипаттайтын шама- | | | | | | |
| |концен-трация. Қысым. Температура. Қысым| | | | | | |
| |мен температураның өлшеу тәсілдері, | | | | | | |
| |өлшемдері және өлшеу бірліктері. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 1 Атомдар мен | | | | | | |
| |молекулалардың массаларын есептеу. | | | | | | |
| |Жүйенің құрылымдық элементтерін анықтау.| | | | | | |
| |Зат мөлшері – моль. Әртүрлі молекулалық | | | | | | |
| |жүйелердің моль санын анықтау. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 1 Больцман | | | | | | |
| |тұрақтысын анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 1 Температура. | | | | | | |
|2. |Дәріс № 2 Менделлев-Клапейрон теңдеуі. |1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2-10 |
| |Дальтон заңы. Паскаль заңы. Барометрлік | | | | | |бөлім, |
| |формула. Идеал газдың ішкі энергиясы. | | | | | |275-277 |
| |Энергияның еркіндік дәрежелері бойынша | | | | | |беттер |
| |тең үлестіру принципі. Мольдік және | | | | | |7.1.3- 2 |
| |меншіктік жылу сиымдылық.. | | | | | |бөлім, |
| |Машықтану сабағы № 2 Идеал газ күйінің | | | | | |61-65 |
| |теңдеуі. Менделлев-Клапейрон теңдеуі. | | | | | |беттер; |
| |Өздік жұмыс № 2 Микро- және макрокүйлер.| | | | | |7.1.5 –1 |
| |Күйлер ықтималдылығы. Жиілік және | | | | | |бөлім |
| |уақыттық анықтамалар. | | | | | |21-26 |
| |Зертханалық сабақ № 2 Ауаның меншікті | | | | | |беттер |
| |жылу сиымдылығының қатынасын | | | | | | |
| |Клеман-Дезорма әдісімен анықтау. | | | | | | |
|3. |Дәріс № 3 Статистикалық әдіс. |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.2- 11|
| |Математикалық статистиканың негізгі | | | | | |бөлім, |
| |түсініктері. Молекулалық жүйедегі | | | | | |291-309 |
| |кездейсоқ оқиғалар мен кездейсоқ | | | | | |беттер; |
| |шамалар. Броундық қозғалыс және оны | | | | | |7.1.5 |
| |молекулалық физикада байқалатын | | | | | |–26-33 |
| |кездейсоқ шамалар мысалы ретінде | | | | | |беттер |
| |қарастыру. Кездейсоқ оқиғаның | | | | | | |
| |ықти-малдығы. Термодинамикалық | | | | | | |
| |жүйелер-дің статистикалық ансамблі | | | | | | |
| |туралы түсінік. Ансамбль бойынша орташа | | | | | | |
| |мен уақыт бойынша орташаны анықтау. | | | | | | |
| |Эргодикалық гипотеза. Флуктуация. | | | | | | |
| |Биномдық үлестірілуі. Пуассон | | | | | | |
| |үлестірілуі. Гаусс үлестірілуі. Микрокүй| | | | | | |
| |мен макрокүй. Термодинамикалық | | | | | | |
| |ықтималдықты (статистикалық салмақ) | | | | | | |
| |белгілі бір макрокүйге алып келетін | | | | | | |
| |микрокүйлер саны ретінде қарастыру. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 3 Дальтон заңы. | | | | | | |
| |Паскаль заңы. Барометрлік формула. Идеал| | | | | | |
| |газдың ішкі энергиясы. Энергияның | | | | | | |
| |еркіндік дәрежелері бойынша тең үлестіру| | | | | | |
| |принципі. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 3 Статистикалық орташалар.| | | | | | |
| |Флуктуация. | | | | | | |
|4. |Дәріс № 4 Молекулалардың жылдамдық |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.2-11 |
| |бойынша Максвелдік үлестірілуі. Газдағы | | | | | |бөлім, |
| |молекулалардың сипаттауыш орташа | | | | | |302-320 |
| |жылдамдықтары. Берілген жылдамдық | | | | | |беттер |
| |интервалындағы молекула саны. Әр түрлі | | | | | |7.1.3- 2 |
| |температураларда және зат қоспасындағы | | | | | |бөлім, |
| |әртүрлі химиялық компонентттер үшін | | | | | |63-68 |
| |Максвелл үлестірілуі. Максвелл | | | | | |беттер; |
| |функциясының өлшемсіз түрі. | | | | | |7.1.5 |
| |Машықтану сабағы № 4 Мольдік және | | | | | |–33-40 |
| |меншіктік жылу сиымдылық.. | | | | | |беттер |
| |Өздік жұмыс № 4 Абсолюттік температура.| | | | | | |
|5. |Дәріс № 5 Газдың кинетикалық теориясының|1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2-10 |
| |негізгі теңдеуі. Тепе-теңдік күйдегі газ| | | | | |бөлім, |
| |молекулаларының жылулық бей-берекет | | | | | |275-579 |
| |қозғалысының орташа кинетикалық | | | | | |беттер |
| |энергиясының өлшеуіші – температура. | | | | | |7.1.3 – 2|
| |Больцман үлестірілуі. Перрен тәжірибесі.| | | | | |бөлім, |
| |Максвелл-Больцман үлестірілуі. | | | | | |69-72 |
| |Молекулалық шоқтармен жасалған | | | | | |беттер; |
| |тәжірибелер Максвелл үлестірілуінің | | | | | |7.1.5 –1 |
| |эксперименттік дәлелі. | | | | | |бөлім |
| |Машықтану сабағы № 5 Молекулалардың | | | | | |33-55 |
| |жылдамдық бойынша Максвелдік | | | | | |беттер |
| |үлестірілуі. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 3 Құмның жылу | | | | | | |
| |өткізгіштік коэффициентін анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 5 Жұмыс және жылу. | | | | | | |
|Модуль № 2 Термодинамиканың бірінші бастамасы. Термодинамиканың екінші |
|бастамасы. |
|6. |Дәріс № 6 Термодинамиканың бірінші |1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2- 10|
| |бастамасы. Термодинамиканың зерттеу | | | | | |бөлім, |
| |пәні. Термодинамиканың негізгі заңдары. | | | | | |268-271 |
| |Термодинамика бастамалары – энергия | | | | | |беттер |
| |түрленуімен өтетін құбылыстарды | | | | | |7.1.3- 2 |
| |тәжірибелік қорытындылау нәтижесі. Күй | | | | | |бөлім, |
| |функциялары. Термодинамиканың нолдік | | | | | |81-83 |
| |бастамасы. Температура. | | | | | |беттер; |
| |Термодина-миканың бірінші бастамасы және| | | | | |7.1.5 –4 |
| |оның физикалық мәні. Термодинамиканың | | | | | |бөлім |
| |бірінші бастамасының бірінші текті | | | | | |114-133 |
| |мәңгілік қозғалтқыш жасауғы тиым салуы.| | | | | |беттер. |
| |Ішкі энергия-күй функциясы. | | | | | | |
| |Термодинамикадағы жұмыс және жылу ішкі | | | | | | |
| |энергияның өзгерту түрлері. Қайтымды | | | | | | |
| |және қайтымсыз процестер. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 6 Газдың | | | | | | |
| |кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі.| | | | | | |
| |Тепе-теңдік күйдегі газ молекулаларының | | | | | | |
| |жылулық бей-берекет қозғалысының орташа | | | | | | |
| |кинетикалық энергиясының өлшеуіші – | | | | | | |
| |температура. Больцман үлестірілуі. | | | | | | |
| |Перрен тәжірибесі. Максвелл-Больцм ан | | | | | | |
| |үлестірілуі. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 4 Сұйықтың көлемдік | | | | | | |
| |ұлғаю коэффициентін Дюлонг және Пти | | | | | | |
| |әдісімен анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 6 Изопараметрлік | | | | | | |
| |процестер. | | | | | | |
|7. |Дәріс № 7 Жылу сиымдылық. Жылу |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.2-10 |
| |сиымдылық арасындағы қатынастар және | | | | | |бөлім, |
| |оларды идеал газ молекулаларының | | | | | |277-280 |
| |еркіндік дәрежелері саны арқылы көрсету.| | | | | |беттер |
| |Жылу сиымдылықтың классикалық | | | | | |7.1.3- 2 |
| |теориясының жетімсіздігі. Жылу | | | | | |бөлім |
| |сиым-дылықтың кванттық теориясы | | | | | |83-87 |
| |жөніндегі түсінік. Термодинамиканың | | | | | |беттер; |
| |бірінші заңын және идеал газ күй | | | | | |7.1.5 – 5|
| |теңдеуін изобаралық, изохоралық, | | | | | |бөлім, |
| |изотермалық және адиа-баталық | | | | | |133-156 |
| |процестерді сипаттау үшін қолдану. | | | | | |беттер. |
| |Әртүрлі процестердегі термо-динамикалық | | | | | | |
| |жүйенің жылу сиым-дылығы. Әртүрлі | | | | | | |
| |координаттардағы процестер графиктері: | | | | | | |
| |жұмыстық диаграмма, жылулық диаграмма. | | | | | | |
| |Политроптық процесс. Изотроптық | | | | | | |
| |процестің жылу сиымдылығының политроп | | | | | | |
| |көрсеткішіне тәуелділігі. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 7 Термодинамиканың | | | | | | |
| |бірінші бастамасы. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 7 Универсал газ | | | | | | |
| |тұрақтысының физикалық мәні. | | | | | | |
|8. |Дәріс № 8 Термодинамиканың екінші |1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2-12 |
| |бастамасы. Циклдік процестер. Цикл | | | | | |бөлім, |
| |жұмысы. Карно циклі. Карно циклінің | | | | | |335-255 |
| |пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК). Карно | | | | | |беттер |
| |теоремалары. Клуазиус теңсіздігі. | | | | | |7.1.3- 2 |
| |Энтропия. Термодинамиканың екінші | | | | | |бөлім, |
| |бастамасы. Кельвин тұжырымдамасы. | | | | | |91-95 |
| |Клуазиус тұжырымдамасы. Термодинамиканың| | | | | |беттер; |
| |екінші заңының басқа тұжырымдамалары | | | | | |7.1.5 – 6|
| |және олардың эквиваленттілігі. | | | | | |бөлім, |
| |Термодинамиканың екінші бастамасының | | | | | |156-185 |
| |екінші текті мәңгілік қозғалтқыш жасауға| | | | | |беттер. |
| |тиым салуы. Циклдердің техникада | | | | | | |
| |қолданылуы. Идеал газдың энтропиясы. | | | | | | |
| |Жылулық ластаудың көзі мен оны азайту | | | | | | |
| |тәсілдеріне қоршаған ортаны жылулық | | | | | | |
| |машиналарының тоңазытқыш ретінде | | | | | | |
| |пайдалануы. Оқшауланған жүйелерде | | | | | | |
| |энтропияның өсу заңы. Қайтымсыз | | | | | | |
| |процестердегі энтропияның өзгерісі. | | | | | | |
| |Термодинамиканың екінші бастамасының | | | | | | |
| |статистикалық сипаты. Негізгі | | | | | | |
| |термодинамикалық теңбе-теңдік. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 8 Термодинамиканың | | | | | | |
| |бірінші заңын және идеал газ күй | | | | | | |
| |теңдеуін изобаралық, изохоралық, | | | | | | |
| |изотермалық және адиабаталық процестерді| | | | | | |
| |сипаттау үшін қолдану. Әртүрлі | | | | | | |
| |процестердегі термодинамикалық жүйенің | | | | | | |
| |жылу сиымдылығы. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 5 Қатты дененің | | | | | | |
| |сызықтық ұлғаю коэффициентін анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 8 Политроптық процесс. | | | | | | |
|9. |Дәріс № 9 Нақты газдар. Идеал газдар |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.3-2 |
| |қасиеттерінің нақты газдар қасиеттеріне | | | | | |бөлім, |
| |ауытқуы. Эндрюстің эксперименттік | | | | | |97-104 |
| |изотермалары. Нақты газдар изотермаларын| | | | | |беттер; |
| |талдау. Молекулааралық өзара әрекеттесу | | | | | |7.1.5 –8 |
| |күштері мен потенциалдары. | | | | | |бөлім, |
| |Ван-дер-Ваальс күштері. Молекулалардың | | | | | |216-237 |
| |өзара әрекеттесуінің эмпирикалық | | | | | |беттер. |
| |потенциалдары, қатты сфералар, | | | | | | |
| |Леннард-Джонс потенциалы, Сэзерлэнд | | | | | | |
| |потенциалы. Нақты газдардың | | | | | | |
| |ерекшеліктерін ескеретін күй | | | | | | |
| |теңдеулері. Ван-дер-Ваальс теңдеуі. | | | | | | |
| |Ван-дер-Ваальс изотермолары. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 9 Изопараметрлік | | | | | | |
| |процестер. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 9 Нақты газдар | | | | | | |
| |изотермалары. | | | | | | |
|Модуль № 3 Нақты газдар. Сұйықтар. Қатты денелер. Тасымалдау процестері. Фазалық |
|ауысулар. |
|10.|Дәріс № 10 Метастабилді күйлер. |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.3- 2 |
| |Критикалық (сындық) температура. | | | | | |бөлім, |
| |Критикалық күй. Сәйкес күйлер заңы. | | | | | |104-105 |
| |Ван-дер-Ваальс газының ішкі энергиясы. | | | | | |беттер; |
| |Джоуль-Томсон эффектісі. Газдағы | | | | | |7.1.5 –8 |
| |кластерлер. Төменгі температуралардағы | | | | | |бөлім |
| |заттардың қасиеттері. | | | | | |237-251 |
| |Машықтану сабағы № 10 Нақты газдар. | | | | | |беттер. |
| |Ван-дер-Ваальс теңдеуі. Ван-дер-Ваальс | | | | | | |
| |изотермолары. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 10 Джоуль-Томсон | | | | | | |
| |эффектісі. | | | | | | |
|11.|Дәріс № 11 Сұйықтар. Сұйық күйдің |1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2- 14|
| |ерекшеліктері. Сұйық бетінің еркін | | | | | |бөлім, |
| |энергиясы. Беттік керілу. Беттік керілу | | | | | |366-375 |
| |коэффициенті беттің еркін, энергиясының | | | | | |беттер; |
| |меншікті тығыздығы ретінде қарастыру. | | | | | |7.1.5 –14|
| |Екі сұйықтың және сұйық пен қатты | | | | | |бөлім, |
| |дененің арасындағы шекаралық | | | | | |336-351 |
| |тепе-теңдік шарттары. Майысқан беттің | | | | | |беттер. |
| |астында туатын қысым. Лаплас формуласы. | | | | | | |
| |Капиллярлық құбылыстар. Плато | | | | | | |
| |тәжірибелері. Капиллярлық құбылыстардың | | | | | | |
| |табиғи процестердегі алатын орны. | | | | | | |
| |Сұйықтың құрылымы. Жуық және алыс | | | | | | |
| |тәртіп. Осмостық қысым. Вант-Гофф заңы. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 11 Заттың сұйық | | | | | | |
| |күйі. Беттік керілу. Капиллярлық | | | | | | |
| |құбылыстар. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 6 Сұйықтың беттік | | | | | | |
| |керілу коэффицентін тамшы әдісімен | | | | | | |
| |анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 11 Сұйық күйдің | | | | | | |
| |ерекшеліктері. | | | | | | |
|12.|Дәріс № 12 Қатты денелер. Заттардың |1 |2 |1 |1,5 |4,5 |7.1.2- 13|
| |кристалдық және аморфтық күйлері. | | | | | |бөлім, |
| |Кристалдардың физикалық типтері. Қатты | | | | | |355-366 |
| |денелердің жылу сиымдылығы. Жылу | | | | | |беттер; |
| |сиымдылықтың классикалық теориясы. | | | | | |7.1.5 –11|
| |Дюлонг және Пти заңы. Қатты денелердің | | | | | |бөлім, |
| |жылу сиымдылығының кванттық теориялары. | | | | | |286-296 |
| |Жылу сиымдылығының температуралық | | | | | |беттер, |
| |тәуелділігі: теория және эксперимент. | | | | | |13 |
| |Сұйықтық кристалдар. | | | | | |бөлім-321|
| |Машықтану сабағы № 12 Қатты денелердің | | | | | |-334 |
| |жылу сиымдылығы. Жылу сиымдылықтың | | | | | |беттер. |
| |классикалық теориясы. Дюлонг және Пти | | | | | | |
| |заңы. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 7 Қалайының меншікті| | | | | | |
| |балқу жылуын анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 12 Осмостық қысым. | | | | | | |
|13.|Дәріс № 13 Тасымалдау процестері. |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.3-2 |
| |Макропараметрлердің градиенті | | | | | |бөлім |
| |(концентрация, температура немесе ағын | | | | | |74-75 |
| |жылдамдығы градиенті) байқалатын жүйелер| | | | | |беттер; |
| |– бір текті емес жүйелер. Тасымалдау | | | | | |7.1.5 –15|
| |процестерінің түрлері: тұтқырлық, жылу | | | | | |бөлім, |
| |өткізгіштік, диффузия. Тасымалдау | | | | | |351-376 |
| |процестерін зерттеудің эксперименттік | | | | | |беттер. |
| |әдістері. Импульс, энергия және заттың | | | | | | |
| |байқалатын ағындары. Феноменологиялық | | | | | | |
| |конститутивтік қатынастар: Ньютонның | | | | | | |
| |үйкеліс заңы, Фурье заңы, Фик заңы. | | | | | | |
| |Тасымалдау коэффициенттері. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 13 Тасымалдау | | | | | | |
| |процестері. Тасымалдау процестерінің | | | | | | |
| |түрлері: тұтқырлық, жылу өткізгіштік, | | | | | | |
| |диффузия. Ньютонның үйкеліс заңы, Фурье | | | | | | |
| |заңы, Фик заңы. Тасымалдау | | | | | | |
| |коэффициенттері. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 13 Қатты заттардың | | | | | | |
| |жылусиымдылығы. | | | | | | |
|14.|Дәріс № 14 Газдағы тасымалдау |1 |1 |1 |1,5 |4,5 |7.1.3- 2 |
| |процестерінің кинетикалық теориясы. | | | | | |бөлім, |
| |Соқтығысудың орташа жиілігі. | | | | | |74-78 |
| |Молекулалардың еркін жүру жолының орташа| | | | | |беттер; |
| |ұзындығы мен орташа уақыты, көлденең | | | | | |7.1.5 –2 |
| |газкинетикалық қимасы. Диффузия, | | | | | |бөлім, |
| |тұтқырлық, жылуөткізгіштік. | | | | | |68-102 |
| |Молекулааралық өзара әрекеттесуін | | | | | |беттер. |
| |сипаттайтын шамалар арқылы тасымалдау | | | | | | |
| |коэффициенттерінің өрнектері. Теория | | | | | | |
| |нәтижелерін экспериментпен салыстыру. | | | | | | |
| |Сиретілген газдағы физикалық құбылыстар.| | | | | | |
| |Сұйық пен қатты денедегі тасымалдау | | | | | | |
| |құбылыстарының ерекшеліктері. | | | | | | |
| |Молекулалық динамика әдісін тасымалдау | | | | | | |
| |процесін компьютерлік үлгілеу үшін | | | | | | |
| |қолдану. | | | | | | |
| |Машықтану сабағы № 14 Газдағы | | | | | | |
| |тасымалдау процестерінің кинетикалық | | | | | | |
| |теориясы. Соқтығысудың орташа жиілігі. | | | | | | |
| |Молекулалардың еркін жүру жолының орташа| | | | | | |
| |ұзындығы мен орташа уақыты, көлденең | | | | | | |
| |газкинетикалық қимасы. | | | | | | |
| |Зертханалық жұмыс № 8 Сұйықтың тұтқырлық| | | | | | |
| |коэффициентін Стокс әдісімен анықтау. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 14 . Термодиффузия. | | | | | | |
|15.|Дәріс № 15 Фазалық ауысулар. Бірінші |1 | |1 |1,5 |4,5 |7.1.2- 15|
| |және екінші текті фазалық ауысулар. | | | | | |бөлім, |
| |Клапейрон-Клаузиус теңдеуі. Қалыпты және| | | | | |378-395 |
| |аномальды заттар үшін газ-сұйық-қатты | | | | | |беттер |
| |зат күйлерінің диаграммасы. Үштік нүкте.| | | | | |7.1.3 – 2|
| |Екінші текті фазалық ауысу. Сұйық гелий | | | | | |бөлім, |
| |қасиеттері. Гелий күйлерінің | | | | | |105-108 |
| |диаграммасы. Асқын аққыштық.. | | | | | |беттер; |
| |Машықтану сабағы № 15 Фазалық ауысулар.| | | | | |7.1.5 –17|
| |Бірінші және екінші текті фазалық | | | | | |бөлім, |
| |ауысулар. Клапейрон-Клаузиус теңдеуі. | | | | | |415-433 |
| |Қалыпты және аномальды заттар үшін | | | | | |беттер. |
| |газ-сұйық-қатты зат күйлерінің | | | | | | |
| |диаграммасы. Үштік нүкте. Екінші текті | | | | | | |
| |фазалық ауысу. | | | | | | |
| |Өздік жұмыс № 15 Сұйық гелийдің | | | | | | |
| |ерекшеліктері. | | | | | | |
3 ПӘНДІ ОҚЫТУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Курсты оқыған кезде берілген тақырыптың негізгі жағдайларын
қарастыруға баса назар аудару керек, осы мақсатта пәннің оқу-әдістемелік
кешенін ұсынып отырмыз, ол студенттердің оқулықпен жұмыс істеуін
жеңілдетеді. Пәнді оқып меңгеруі үшін студенттің қолында оқулықтар, оқу
құралдары, физикадан зертханалық жұмыстарға әдістемелік нұсқаулар бар.
Ең маңыздысы дұрыс оқулық таңдап алу. Бір уақытта бірнеше оқулықты
пайдаланудың қажеті жоқ, ұсынылып отырға әдебиеттердің ішінен тек біреуін
ғана негізгі етіп алу керек. Басқа оқулықтарды тек қажетті материал
болмаған кезде немесе оқулықта қысқаша ғана көрсетілген кезде ғана
пайдаланады. Курсты тақырып бойынша, пән бағдарламасына сәйкес оқыған жөн.
Студент барлық аудиториялық сабақтарға және ОКӨБЖ –қа қатысуы міндетті,
оқытушымен қосымша сабақ өтуге мүмкіндігі бар.
4. КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
Студент мерзімінде оқытушыға ӨБЖ тапсырмаларын тапсыруы қажет,
зертханалық, машықтану сабақтарына дайын болуы керек.
Студент сабақты босататын болса, оның рейтингісі төмендетіледі,
сондықтан ол босатылған сабақтар бойынша бақылау жұмысын орындауы қажет.
Студент оқу сабақтарының барлық түрлерінде белсенді жұмыс істеуі
қажет, оның жұмысы баллмен бағаланады да, қосылып аралық және қорытынды
рейтинг қойылады.
ОКӨБЖ –қа сабақ және өзбетімен жұмыс кезінде қиындық тудырған сұрақтар
шығарылады. Егер ондай сұрақтар туындамайтын болса, дәріс бойынша білімін
кеңейтіп тереңдетеді, қосымша ғылыми әдебиеттермен танысуына болады.
5. КУРСТЫҢ САЯСАТЫ
Студентке қойылатын талаптар:
Сабаққа қатысу: Дәріс, машықтану сабақтарына қатысу міндетті түрде.
Қандай да бір себептермен сабақты босататын жағдайда да студент өзбетімен
жұмыс тақырыптарын дәл уақытында өткізу қажет, ал босатылған сабақтар
тақырыбы бойынша бақылау жұмысын жазу немесе тест тапсыру керек.
Мінез-құлық: Сабақ уақытында үнемі тәртіп бұзған студент аудиториядан
шығарылып жіберіледі немесе бүкіл курс бойынша “қанағаттанғысыз” деген
баға қойылады.
Бақылау тапсырмалары: Міндетті түрде оларды дәл уақытында орындап
тапсыру керек. Уақытынан кешіктіріліп тапсырылған тапсырмалар автоматты
түрде төмендетіліп бағаланады.
Межелік аттестация: Межелік аттестация сабаққа қатысу, өзбетімен жұмысты
дәл уақытында өткізу, сабақ кезінде ауызша және жазбаша түрде тапсыру,
межелік бақылау нәтижесінде қойылады.
Көшіру мен плагиат: Кез-келген көшіріп алу немесе плагиат (басқа
студенттердің дайын тапсырмалары мен шығарылған есептерін қолдану)
анықталатын болса студент аудиториядан шығарылып жіберіледі немесе бүкіл
курс бойынша “қанағаттанғысыз” деген баға қойылады.
Ұялы телефондар: Сабақ кезінде өшіріліп қоюы керек.
Емтихан: Қорытынды ауызша емтиханға пән бойынша қойылатын ең жоғары
баллдың 50% алған студенттер жіберіледі.
6. БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ.
«Молекулалық физика» пәні бойынша балдардың бөлінуі
2- кесте
|Апталар |Бақылау түрлері |Барлық балдар |Ескерту |
|4 апта |Практикалық сабақ |15 | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |СОӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |25 | |
|6 апта |Практикалық сабақ |15 | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |СОӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |25 | |
|7 апта |Практикалық сабақ |15 | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |СОӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |25 | |
| |Межелік бақылау |60 | |
|11 апта |Практикалық сабақ |15 | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |СОӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |25 | |
|14 апта |Практикалық сабақ |15 | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |СОӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |25 | |
|15 апта |Практикалық сабақ |15 | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |СОӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |25 | |
| |Межелік бақылау |60 | |
|БАРЛЫҒЫ | |540 | |
7. ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1. Матвеев А.Н. Молекулярная физика: Учеб. для физ. спец. вузов-2-е
изд.,М.:Высш. Шк., 1987 – 360 с.
7.1.2 Савельев И.В. курс общей физики. І том. Механика, молекулярная
физика. Издательство Наука, Москва 1977 год- 414 стр.
7.1.3. Мұқышева М.Қ., Паримбеков З.А., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсы, 1
бөлім: механика. Молекулалық физика. Электр және магнетизм. Семей, 2009.
7.1.4 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы,
Мектеп, 1974 ж.
7.1.5 Радченко И.В. Молекулярная физика: учебное пособие. Изд-во «Наука»,
Москва 1965 г.
|7.1.6. Паримбеков З.А., Рахимбердина А.Т., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсынан |
|зертханалық практикум: Оқу-әдістемелік құрал, 2012 ж. |
7.1.7 Асқарова Ә.С., Молдабекова М.С. Молекулалық физика: Оқулық. Алматы.
Қазақ университеті, 2006-246 б.
7.1.8 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж.
7.2. Қосымша әдебиеттер
7.2.1. Румер Ю.В., Рывкин М.Ш. Термодинамика. Статистическая физика и
кинетика: Учебное пособие.-Новосибирск: НГУ, 2000-608 с.
7.2.2. Берклеевский курс физики 1-6 томы, Москва, Наука, 1971 – 1978.
7.2.3. Косов Н., Саметқызы Молекулалық физика. І бөлімі.-Алматы: Рауан,
1993 -104 б.
7.2.4 Косов Н., Саметқызы Молекулалық физика. ІІ бөлімі.-Алматы: Рауан,
1997 - 96 б.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz