Файл қосу
Адамзат мәселелері
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК 042-18-25.1.37/01 -2013 |
| ПОӘК «Қоршаған орта |№1 басылым | |
|туралы ілім» пәнінің | | |
|оқытушыға арналған |«__» ___ 2013 ж. | |
|бағдарламасы | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Қоршаған орта туралы ілім» пәнінен
5В073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»
мамандығына арналған
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
АЛҒЫ СӨЗ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған
ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Мурзалимова А.К. _________________ «30» 08. 2013ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама №1 «04»09. 2013ж.
Кафедра меңгерушісі _________ доцент м.а
Кабышева Ж.К.
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама №1 «09»09. 2013ж.
АФ ОӘБ төрайымы _________ доцент м.а
Тлеубаева А.В.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама №1 «18» 09.2013ж.
Оқу- әдістемелік жұмыс
бойынша проректор
профессор Искакова Г.К.
4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ
Мазмұны
1. Қолданылу саласы
2. Нормативтік сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқу бағдарламасының мазмұны (модуль бойынша)
5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7. Оқу әдітемелік бағдарламасының әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
8. Әдебиеттер
1 ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ
" Қоршаған орта туралы ілім " пәнінің оқу-әдістемелік кешені –
-5В073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығының
студенттеріне арналған. Ол студенттерді пәннің мазмұнымен, саясатымен,
өзектілігімен, қажеттілегімен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді
оқытуда негізгі құрал болып табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Оқытушыға арналған пәнінің бағдарламасы «Қоршаған орта туралы ілім» пәні
бойынша оқу процессін ұйымдастуруды калыпқа келтіруде мына құжаттардың
талабы мен ұсыныстарына сәйкестендіріліп жасалады :
-Жоғары білімнің Мемлекеттік жалпы міндеттік стандарты;
-5В073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»
мамандығының типтік оқу жоспары, жоғары және жоғары білімнен кейінгі
мамандықтың типтік оқу жоспарының тізіміне Қосымша 138;
-5В073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығының
«Қоршаған орта туралы ілім» пәні бойынша типтік оқу бағдарламасы;
-СТУ 042-ГУ-4-2013 Университет стандарты «Пәннің оқу әдістемелік кешенін
әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;
-ДП 042-1.01-2013 Құжаттардың процедурасы «Пәннің оқу- әдістемелік
кешенінің жалпы мазмұны».
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша түсініктемесі:
Қоршаған орта туралы ілім - пәні студенттерді курстың мазмуны мен,
өзектілігі мен маңыздылығымен, саясаттылығымен таныстырады Осы курсты оқуда
студентер әдебиеттермен жұмыс істеуді, әдебиеттерді іздестірі жолдарымен
және экологияның зерттеу әдістерімен танысады Организмдердің тіршілік ету
жағдайларын және организмдер мен олардың тіршілік ету ортасы арасындағы
өзара байланыстарды зерттейтің ғылым. Қоршаған орта туралы ілім
экожүйелермен және қаумдастықтардың биологиялық өнімділігін зерттейді.
Жоғары оқу орындарында жоғары білікті мамандарды дайындауда олардың
білімділігіне, іздемпаздығына көңіл бөлінеді. Студенттер алған білімдерін
ғаламдық, аймақтық және жергілікті экологиялық мәселелерді шешуге қолдана
білулері керек.
3.2 Пәнді оқыту мақсаты:
Қоршаған орта туралы ілім пәні студенттердің экологиялық мәдениетін,
экологиялық жағдайды терең түсіне отырып экологиялық білім мен тәрбие,
қоршаған ортаның жағдайын жақсартуға іс жүзінде қатысу арқылы қалыптастыру
болып табылады.
3.3 Пәннің негізгі міндеттері:
Пәнді оқып білудегі негізгі міндет-өзінің білімін тереңдету, ойлау
қабілетін дамыту, теориялық және профессионалдық деңгейлерін жоғарлату
мақсатында, жан-жақты дамыған білікті мамандар дайындау.
Пәнді оқып білудің нәтижесінде студент білуі керек:
- ғылыми жетілдірудің әдістемелік негіздерін білуі;
-ғылыми зерттеу әдістерінің бағыттарын оқып үйренуі;
-теориялық білімді меңгеру;
-жинақталған ғылыми мәліметтерді істей білу;
-экологиялық мәселелерді шешуде алған білімдерін және зерттеу әдістерін
қолана білу.
3.4 Курстын міндеттері
- студенттерге биологиялық және әлеуметтік экожүйелердің тіршілік етуінің
жалпы зандылықтары туралы білім беру
-мекен ету ортасын қорғау мен қалыптастыру механизмдерін көрсету
-адам қызметінің жалпы экология зандарымен үйлесімділігінің дәрежесін
көрсету
-қазіргі әлемдегі экологиялық мәселелердің сараптамасын беру
-экологиялық дағдарыстан шығу жолдарын көрсету
3.5 Курстың пререквизиті:
3.5.1 Экология және тұрақты даму
3.6 Курстың постреквизит –
3.6.1 Экологиялық нормалау және сараптама негізі
3.7 Жұмыс оқу жоспарынен көшірме:
Кесте 1
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|модуль. Жер бетінің негізгі құрылымы | |
|Дәрістік сабақтар | |
|Кіріспе дәріс.Қоршаған орта – адамның тіршілік ету және |1 |
|өндірістік іс- әрекеті ортасы.Географиялық кеңістік | |
|туралы түсінік.Күн жүйесіндегі жер ғаламшары.Жердің | |
|қалыптасуы.Жердің ішкі құрылымы.Географиялық қабықша және| |
|биосфера. | |
|Литосфера,атмосфера,гидросфера және педосфераның |1 |
|құрылымы,қалыптасуы және даму заңдылықтары | |
|Биосфера және оның табиғат пен қоғам өміріндегі ролі |1 |
| Жер бетінің негізгі құрылымы- экологиялық салдар |1 |
| Табиғаттағы зат және энергия айналымы |2 |
| Ландшафты қабықша,табиғаттағы ритмикалық құбылыстар.Жер |2 |
|бетіндегі белдеулік жалпы ғаламшарлық заңдылық | |
|ретінде.Табиғи құбылыстардың және үрдістердің байқалу | |
|белдеулері.Климат,топырақ және өсімдіктер дүниесінің | |
|белдеулері,географиялық белдеулердің кезеңдік заңы.Жердің| |
|және Қазақстанның ландшафты аймақтары. | |
|Әлемдік мұхит белдеулері,экологиялық салдар.Азональдік |2 |
|және оның экологиялық салдары.Ландшафтардың биіктік | |
|белдеулері.Жердің геграфиялық эволюциясы.Адам және | |
|табиғат.Қоғам мен табиғи ортаның әсерлесу | |
|формалары.Антропосфера және техносфера. | |
|2-модуль. Адам және табиғат | |
|Табиғи ресурстар және қорғау мәселесі.Табиғатты тиімді |1 |
|пайдалану.Қоршаған ортаның ластануы.Жер тұрғындары және | |
|олардың табиғатқа әсері. | |
|Адамзат мәселелері;адамзаттың өсуі,энергетикалық және |1 |
|шикізат ресурстарының сарқылуы.Азық-түлік және су | |
|мәселесі,жер бетіндегі тіршіліктің сақталуы.Адамзаттың | |
|ғаламдық экологиялық мәселелерді шешу жолдары. | |
|Қоршаған орта күйін болжау.жер атмосферасының ластануының|2 |
|және климаттың өзгеруінің болжамдары.Әлемдік жер қойнауын| |
|пайдалану және суды | |
|тұтыну.Дж.Форрестер,Д.Медоуз,М.Месарович,В.Леонтьев | |
|мәліметтері бойынша жердің ғаламдық дамуы | |
| Қазіргі заманда адамзаттың тұрақты даму |1 |
|мәселесі.Ноосфера туралы ілім.Ғаламдық экологияның | |
|актуальды мәселелері. | |
|Барлығы |15 |
|Зертханалық сабақтар | |
|1-модуль. Жер бетінің негізгі құрылымы | |
| Қоршаған ортадағы химиялық элементтер миграциясы |4 |
|Химиялық элементтердің қоршаған ортада таралуы |4 |
|Атмосфералық ауаның ластануының алдын алу |4 |
|Табиғи және ластанған судың құрамы |3 |
|Барлығы |15 |
|Тәжірибелік сабақтар | |
|2-модуль. Адам және табиғат | |
|Ластанудың өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне әсері |3 |
|Су қасиеттері және тірі зат |2 |
|Табиғи және ластанған судың құрамы |3 |
| Табиғи және шайнды суларды тазалау |2 |
| Топырақ мониторингісін ұйымдастыру принципі |2 |
| Топырақ эрозиясы(су,жел,суғару) |3 |
|Барлығы |15 |
СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Тірі зат В.И.Вернадскийдің тірі зат туралы ілімі
5.2 Тірі заттың негізгі ерекшеліктері және онымен байланысты
химиялық заттар айналымы
5.3 Жеткіліксіз және артық элементтер
5.4 Химиялық элементтердің биосферада таралуы
5.5 Атмосфераның антропогенді ластану көздері
5.6 Атмосфера және көлік.Атмосфера және өнеркәсіп
5.7 Пайдалы қазбаларды өндіру және атмосфера
5.8 Қоршаған орта туралы халықаралық ұйымдар және бағдарламалар
5.9 Арал,Балқаш маңын қорғау мәселелері
5.10 Семей полигоны және мұнай өндіруші аймақтардағы табиғи орта
5.11 Бұзылған экожүйелерді қалпына келтіру
5.12 Қорықтық аймақтарды кеңейту мәселелері
5.13 Жерасты және жерүсті суларының ластануының алдын алу
5.14 Радиоактивті қалдықтарды көму
5.15 Қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық қауымдастығы
6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
Кесте 3
|Тақырыбы |Көрнекі құралдар, |
| |ОТҚ, |
|Дәріс |Тәжірибелік |Зертханалық | |
|сабақтар |сабақтар |сабақтар | |
|1 |2 |3 |4 |
|1-модуль. Жер бетінің негізгі құрылымы |
|Кіріспе дәріс.Қоршаған орта – | | Қоршаған |Таблица |
|адамның тіршілік ету және | |ортадағы | |
|өндірістік іс- әрекеті | |химиялық | |
|ортасы.Географиялық кеңістік | |элементтер | |
|туралы түсінік.Күн жүйесіндегі| |миграциясы | |
|жер ғаламшары.Жердің | | | |
|қалыптасуы.Жердің ішкі | | | |
|құрылымы.Географиялық қабықша | | | |
|және биосфера. | | | |
| | | Химиялық |Таблица ТСО |
|Литосфера,атмосфера,гидросфера| |элементтердің | |
|және педосфераның | |қоршаған ортада | |
|құрылымы,қалыптасуы және даму | |таралуы | |
|заңдылықтары | | | |
| Биосфера және оның табиғат | | Атмосфералық |Таблица |
|пен қоғам өміріндегі ролі | |ауаның |тестілер |
| | |ластануының | |
| | |алдын алу | |
| | | Табиғи және | |
|Жер бетінің негізгі құрылымы- | |ластанған судың | |
|экологиялық салдар | |құрамы | |
|Табиғаттағы зат және энергия | Ластанудың | |Таблица тестілер |
|айналымы |өсімдіктер | | |
| |мен жануарлар| | |
| |дүниесіне | | |
| |әсері | | |
|Ландшафты қабықша,табиғаттағы |Су қасиеттері| |Таблица тестілер |
|ритмикалық құбылыстар.Жер |және тірі зат| | |
|бетіндегі белдеулік жалпы | | | |
|ғаламшарлық заңдылық | | | |
|ретінде.Табиғи құбылыстардың | | | |
|және үрдістердің байқалу | | | |
|белдеулері.Климат,топырақ және| | | |
|өсімдіктер дүниесінің | | | |
|белдеулері,географиялық | | | |
|белдеулердің кезеңдік | | | |
|заңы.Жердің және Қазақстанның | | | |
|ландшафты аймақтары. | | | |
| Әлемдік мұхит |Табиғи және | |Таблица тестілер |
|белдеулері,экологиялық |шайнды | | |
|салдар.Азональдік және оның |суларды | | |
|экологиялық |тазалау | | |
|салдары.Ландшафтардың биіктік | | | |
|белдеулері.Жердің геграфиялық | | | |
|эволюциясы.Адам және | | | |
|табиғат.Қоғам мен табиғи | | | |
|ортаның әсерлесу | | | |
|формалары.Антропосфера және | | | |
|техносфера. | | | |
|2-модуль. Адам және табиғат |
| Табиғи ресурстар және қорғау |Топырақ | |Таблица |
|мәселесі. Табиғатты тиімді |мониторингісі| |тестілер |
|пайдалану. Қоршаған ортаның |н ұйымдастыру| | |
|ластануы. Жер тұрғындары және |принципі | | |
|олардың табиғатқа әсері. | | | |
| Адамзат мәселелері;адамзаттың|Топырақ | |слайд |
|өсуі,энергетикалық және |эрозиясы(су,ж| | |
|шикізат ресурстарының |ел,суғару) | | |
|сарқылуы.Азық-түлік және су | | | |
|мәселесі,жер бетіндегі | | | |
|тіршіліктің | | | |
|сақталуы.Адамзаттың ғаламдық | | | |
|экологиялық мәселелерді шешу | | | |
|жолдары. | | | |
|Қоршаған орта күйін болжау.жер| | |слайд |
|атмосферасының ластануының | | | |
|және климаттың өзгеруінің | | | |
|болжамдары.Әлемдік жер | | | |
|қойнауын пайдалану және суды | | | |
|тұтыну.Дж.Форрестер,Д.Медоуз,М| | | |
|.Месарович,В.Леонтьев | | | |
|мәліметтері бойынша жердің | | | |
|ғаламдық дамуы | | | |
|Қазіргі заманда адамзаттың | | |слайд |
|тұрақты даму мәселесі.Ноосфера| | | |
|туралы ілім.Ғаламдық | | | |
|экологияның актуальды | | | |
|мәселелері. | | | |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 4
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік |Даналардың |Студенттердің |Қамтамасыз |
|құралдардың атауы |саны |саны |етілуі |
| | | |пайызы |
|Қуатбаев А.Т. Жалпы экология. |7 |10 |11 |
|Алматы. 2012ж. | | | |
|Жатканбаев Б. С. Экология |6 |10 |9 |
|негіздері. Алматы. 2010ж. | | | |
|Бейсенова Ә. Экология және |1 |10 |1,5 |
|табиғатты тиімді пайдалану. | | | |
|Алматы. 2004ж. | | | |
|Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. |1 |10 |1,5 |
|Экология. Алматы. Экономика. | | | |
|2002ж | | | |
|Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. |2 |10 |3 |
|Экология. Алматы. 2003ж. | | | |
|Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. |2 |10 |3 |
|Экологиядан оку –әдістемелік | | | |
|ќұрал. Алматы. Экономика. 2002 ж.| | | |
|В.И.Коробкин, Л.В.Передельский |7 |10 |11 |
|«Экология» Ростов-на Дону, 2001. | | | |
|А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . |6 |10 |9 |
|«Экология» .М.,2000. | | | |
|Т.К. Сагимбаев . Экология и |1 |10 |1,5 |
|экономика. Алматы. 1997 | | | |
|Экология М.: «Просвещение» 1988. |1 |10 |1,5 |
|Глухов В.В., Лисочкина Т.В., | | | |
|Федорова А.И., Никольская А.Н. |1 |10 |1,5 |
|Практикум по экологии и охране | | | |
|окружающей среды. Москва. 2003. | | | |
|Агроэкология/ Под ред. В.А. |2 |10 |50 |
|Черникова. – М.: Колос, 2000. – | | | |
|536 с. | | | |
|А.А. Горелов. Экология. М., 2000.|2 |10 |50 |
|Панин М.С. Химическая экология: |2 |10 |50 |
|Учебник для ВУЗов. – | | | |
|Семипалатинск, 2002. | | | |
8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиет
8.1.1 Қуатбаев А.Т. Жалпы экология. Алматы. 2012ж.
8.1.2 Жатканбаев Б. С. Экология негіздері. Алматы. 2010ж.
8.1.3 Бейсенова Ә. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы. 2004ж.
8.1.4 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002ж
8.1.5 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж.
8.1.6 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –әдістемелік қүрал.
Алматы. Экономика. 2002 ж.
8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 В .И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.
8.2.2 А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.
8.2.3 Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997
8.2.4 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы
экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.
8.2.5 Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране
окружающей среды. Москва. 2003.
8.2.6 Агроэкология/ Под ред. В.А. Черникова. – М.: Колос, 2000. – 536 с.
8.2.7 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
8.2.8 Панин М.С. Химическая экология: Учебник для ВУЗов. –
Семипалатинск, 2002. – 852 с.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz