тілі - ана - нұсқаулық - тілің - асыл - қазынаң - заляеева

          5В020500 - « Филология: қазақ тілі» мамандығына  арналған
                   « Кәсіби бағытталған орыс тілі» пәнінің
                          ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ



                         ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

















                                    Семей
                                    2014







                                   Мазмұны

1 Глоссарий
2 Дәріс
3 Практикалық сабақтар
4 Курстық жұмыстар
5 Студенттердің өздік жұмысы






































1 ГЛОССАРИЙ

Ие болу – овладеть
Тілші – корреспондент
Бірнеше  саты  -  несколько  этапов
Бөлу  -  делить
Егеменді  ел  -  Независимая  страна
Мәртебесі  -  авторитет
ХХ ғасырдың  бас  кезі  -  В  начале  ХХ  века
Қазақ  сахарасы  -  Казахская  степь
Тарихи  оқиға  -  историческое  событие
Болашақ  -  будущее
Сеніммен қарау  -  с  уверенностью
Кәміл  сену  -  твердо  верить
Халық өмірі  -  жизнь  народа
Тұрғын  үй  -  жилые  дома
Мемлекеттік  бюджет  -  государственный бюджет
Қаржы  жұмсау  -  использовать  средства
Халықтың игілігіне  -  на  благо  народа
Әулет  -  семья
Қаржы  -  средства






















3 ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАР

1,2-тәжірбиелік сабақ.  Пәннің нысаны. Ғылыми дереккөздермен жұмыс.
Сабақ мазмұны:
   1. Тақырыпты өңдеу.
   2. Ғылыми зерттеу тақырыптарына материалдарды беру, сұрыптау
   3. Мәтіндермен жұмыс
                        Қазақ тілі – мемлекеттік тіл
     Қазақ  тілі - қазақ халқының ана  тілі.  Ол  -  халық  тарихымен  бірге
жасап, ұрпактан-ұрпаққа қатынас құралы ретінде  қызмет  етіп  келеді.  Қазақ
тілі  1989  жылы  мемлекеттік  мәртебе  (статус)  алды.     Енді  ол   толық
мағынасында  Республикада  білім-ғылымды,         техниканы  үйрену    тілі,
мәдениет  пен  экономиканы  дамыту  тілі  болып  отыр.
      Қазақ тілі түркі тілдері тобына жатады. Түркі тілдері  тобына  қырғыз,
қарақалпақ, өзбек, ұйғыр,  түркімен,  әзірбайжан,  түрік,  татар,  башқұрт,
тува, хакас, якут, т.б. халық тілдері жатады.
      Бұл тілдердің ішінде қазақ тіліне ең жақындары - ноғай.
Қазақ тілі Ресей, Өзбекстан, Қырғызстан, Түркіменстан т.б.  ТМД  елдерінде,
сондай-ақ Монғолия, Қытай, Ауғаныстан,  Иран,  Түркия  т.б.  шетел  елдерде
тұратын қазақтардың да ана тілі.
      Қазір қазақ тілі - Қазақстанның мемлекеттік тілі.


                           Ана тілі — асыл қазынаң
      Тіл қай ұлтта, қай елде болсын қастерлі де құдіретті. Ол әрбір  адамға
ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады.  Тіл  байлығы  -  әрбір  елдің  ұлттық
мақтанышы. Ол - атадан балаға мирас болып қалып отыратын баға жетпес  мұра.
Демек, әр адам  ана  тілін  көзінің  қарашағындай  қорғауға,  оның  орынсыз
шұбарлануына қарсы тұруға тиіс.
      Амал  не,  туған  тілімізді  шұбарлап,   аралас   сөйлейтіндерді   жиі
кездестіреміз. Тіпті, туған тілден безетін сорақыларды  да көргеніміз бар.
      Мұндайларды  кездестіргенде,  Паустовскийдің:   «Туған   тіліне   жаны
ашымаған адам – жәндік»,- деп ашына айтқаны ойға келеді.
     "Егер,  ертең туған тіліміз жоғалар болса,  мен бүгін өлуге даярмын!"-
деп жазды Дағыстанның әйгілі ақыны Расул Ғамзатов.

      Өкінішке  орай,  соңғы  кезде  көптеген  жастар  ана  тілінде  тұрпайы
сөйлейді. Төл  тілінде  сөйлеуден  безу  ақ  сүтін  беріп  асыраған  анаңды
ұмытумен бірдей. Ана тілі - ар өлшемі. Олай болса,  тілді  шұбарлау,  көңіл
тұңығын лайлау.
      Құрметгі ақынымыз Қадір Мырзалиевтің:
           "Ана тілің - арың бұл,
           Ұятың боп тұр бетте.
           Өзге тілдің бәрін біл,
           Өз  тіліңді  құрметте!"  деген  тұжырымы   -   жастармен   қатар
үлкендерге де қойылатын талап.
Сабақтың мақсаты: Туған тілдің қасиетін,  ұлылығын  дәріптеу,  ұрпақ  бойына
сіңіру. Тіл деген қоғамдық құбылыс екендігін  түсіндіру.
Бақылау сұрақтары:
1. Тіл дегеніміз не?
2. Тіл туралы Заң қашан жарық көрді?
Әдістемелік нұсқаулық:
1. Тіл туралы бірнеше нақыл сөздерді жазып, орыс тіліне аударыңыз
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001. 11- бетте
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.7- бетте
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие для студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.


3,4-тәжірбиелік сабақ.  Библиографияның құрастырылу ережесі мен рәсімделуі.
Сабақ мазмұны:
   1.Библиографияның құрастырылу ережесі мен рәсімделуі.
   2.Мәтінмен жұмыс
Сабақтың мақсаты: Әрбір студентті  өз  мамандығының  қыр-сырын  жете  түсіне
отырып, екі тілде еркін жеткізе алуға дағдыландыру.
Бақылау сұрақтары:
   1. Мамандық таңдау дегеніміз не?
   2. Сіздің мамандықтың  артықшылығы неде?
Әдістемелік нұсқаулық:
1. Өз мамандығыңыз   туралы мәтін құрастырып,  ағылшын тіліне аударыңыз
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие для студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

5,6-тәжірбиелік сабақ.  Ғылыми зерттеу тақырыптарына аннотация жазу.
Сабақ мазмұны:
1. Аннотация жазу туралы
2. Мәтіндермен жұмыс

Сабақтың мақсаты: Мәтінмен жұмысты жетілдіру, аннотация жазуға дағдаландыру
Бақылау сұрақтары:
   1. Тіл қандай қызмет атқарады?
   2. Аннотация дегеніміз не?
Әдістемелік нұсқаулық:
1.  «Аннотация»  терминіне  берілген  анықтаманы  сөздікпен   жұмыс   арқылы
конспектілеу.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие для студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

7,8,9,10-тәжірбиелік сабақ.    Ғылыми  зерттеу  тақырыптарына  дереккөздерді
енгізу, сұрыптау. Мәтіндермен жұмыс
Сабақ мазмұны:
   1. Ғылыми зерттеу тақырыптарына дереккөздерді енгізу, сұрыптау.
   2. Мәтіндермен жұмыс
      Тұрақты тіркестер дегеніміз – бірнеше  сөзден  құралып,  бір  мағынаны
білдіретін бір лексикалық единициа ретінде жұмсалатын сөздердің тіркесі.
      Тұрақты тіркестер  дайын  қалпында  арасына  сөз  қосылмай  жұмсалады.
Мысалы: Ит өлген жер – алыс; Төбе шашы тік тұрды – қорықты; Қаз  пен  көздің
арасында – жылдам т.б.
Сабақтың  мақсаты:   Тілімізде  кездесетін  тұрақты  тіркестер  туралы  айта
отырып,  ағылшын  тілінде  мағыналас   қолданылатын   тұрақты   тіркестермен
салыстыру.
Бақылау сұрақтары:
1. Дереккөздер дегеніміз не?
2. Орыс тілдерімен  ұқсатығы мен өзгешелігі неде?
Әдістемелік нұсқаулық:
1.Ғылыми тақырыбыңызға қатысты дереккөздер жазыңыз, салыстырыңыз.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие  для  студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

11,12-тәжірбиелік сабақ. Мамандық бойынша ғылыми  мақалалармен,  мәтіндермен
жұмыс.Ғылыми мақаланың жазылуы, тезис құрастыру
Сабақ мазмұны:
1. Мамандық бойынша ғылыми мақалалармен, мәтіндермен жұмыс.
2.Ғылыми мақаланың жазылуы, тезис құрастыру
Сабақтың мақсаты:  Ғылыми  мақаланың  жазылуы  мен   тезистің  құрастырылуын
үйрену, ойын еркін, нақты жеткізуге үйрету.
Бақылау сұрақтары:
1.Тезис дегеніміз не?

Әдістемелік нұсқаулық:
1.Тезис терминін сөздіктен қарап, анықтамасын жазыңыз

Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие  для  студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.


13,14-тәжірбиелік сабақ.  Межелік бақылау жұмысы
Сабақ мазмұны:
1. Бақылау тапсырмаларымен жұмыс
Сабақтың мақсаты: Алған білімдерін жүйелеу, қорытындылау
Бақылау сұрақтары:
1. Ғылыми мақала қалай жазылу керек?
2. Библография дегеніміз не?
3. Тезис дегеніміз не?
4. Аннотация дегеніміз не?
Әдістемелік нұсқаулық:
1. бақылау тапсырмаларын орындау
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3  Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие для студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

15,16,17,18-тәжірбиелік сабақ.   Ғылыми мақала жазу. Мәтіндермен жұмыс
Сабақ мазмұны:
   1. Ғылыми мақала туралы
   2. Мәтіндермен жұмыс
Сабақтың мақсаты: Ғылыми мақала жазуға дағдыландыру.
Бақылау сұрақтары:
1.Ғылыми мақала дегеніміз не?
Әдістемелік нұсқаулық:
1. Ғылыми мақала анықтамасын сөздіктен қарау
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3  Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие для студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

19,20-тәжірбиелік сабақ.    Ғылыми  мақаланың  стильдік  жағынан  берілуімен
жұмыс. Мәтіндермен жұмыс
Сабақ мазмұны:
   1. Стиль түрлері
   2.  Мәтіндермен жұмыс
Сабақтың мақсаты: Стиль түрлерін  бағамдай  отырып,  өзге  шет  тілдеріндегі
стиль түрлерімен салыстырып көрсету
Бақылау сұрақтары:
   1. Стиль дегеніміз не?
   2. Стильдің қандай түрлері бар?
Әдістемелік нұсқаулық:
1. Әрбір стиль түріне мысалдар жазып келу.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие  для  студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

21,22-тәжірбиелік сабақ.  Жазбаша ғылыми мәтінді ауызша баяндау,  аударылуы.
Мәтіндермен жұмыс
Сабақ мазмұны:
   1. Жазбаша ғылыми мәтінді ауызша баяндау, аударылуы.
   2.  Мәтіндермен жұмыс

Сабақтың  мақсаты:  Жазбаша  ғылыми  мәтінді  ауызша   баяндау,   аударылуын
көрсету.
Бақылау сұрақтар
1.Жазбаша ғылыми мәтін дегеніміз не?
Әдістемелік нұсқаулық:
1.Ауызша мәтін, жазбаша мәтін анықтамасын жазу
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие  для  студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

23,24,25,26,27,28-тәжірбиелік   сабақ.     Ауызша    баяндалатын    тезистің
құрастырылуы. Зерттеу материалдарын презентациялау.
Сабақ мазмұны:
1.Ауызша баяндалатын тезистің құрастырылуы.
2. Зерттеу материалдарын презентациялау.
Сабақтың мақсаты: Зерттеу материалдарын презентациялаумен  тезис  құрастырып
үйрету.
Бақылау сұрақтары:
1. Тезис дегеніміз не?
2. Презентация дегеніміз не?
Әдістемелік нұсқаулық:
1. Х.Каримовтың «Қазақ диалектологиясы» атты еңбегін конспектілеңіз
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.Б.Антрушина, О.В.Афанасьева, Н.Н.Морозова . Лексикология английского
языка. – Москва, 1999.
4 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие  для  студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

29,30-тәжірбиелік сабақ Межелік бақылау жұмысы
Сабақ мазмұны:
Межелік бақылау тапсырмалары

Сабақтың  мақсаты:  Өткен   материалдарды   студенттердің   игеруін   байқау
мақсатындағы қорытынды бақылау
Әдістемелік нұсқаулық:
1. Қ.Жұбановтың « Қазақ тілінің өзекті мәселелері» атты  еңбегінен  терминге
қатысты 10 қағиданы конспектілеу.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1  Ш.Б Сейтова.   Ана тілің –асыл қазынаң. – Семей 2001.
2  Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. –Алматы, 2002.
3 Г.Б.Антрушина, О.В.Афанасьева, Н.Н.Морозова . Лексикология английского
языка. – Москва, 1999.
4 Г.К.Гималетдинова, А.Р.Заляеева, А.Р.Утей. Учебное пособие  для  студентов
заочного отделения филологического факультета. – Казань, 2004-27с.

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1 Студенттің өздік жұмысының ұйымдастырылуына  әдістемелік нұсқаулық
      Студент « Кәсіби бағытталған орыс тілі» пәнінде тәжірибе  жүзінде  кең
қолданылатын, әрі жан-жақты  игерілген  тілді  талдаудың  негізгі  әдістерін
білуі қажет.  Курста   тілдің   коммуникативтік  қызметіне   айрықша   көңіл
бөлінеді және  курстың әлеуметтік-мәдени   біліктілігі   мен   міндеттерінің
қажетті  шеңберіндегі  айтылым,   оқылым,   тыңдалым,   жазылым   дағдыларын
тереңірек  жетілдіріп  дамыту  көзделеді.  Бұл   курстағы   оқытудың   басты
мақсаты – үйренушінің  қарым-қатынас  тілін жетілдіріп,  толық  меңгерту.

2.  Реферат тақырыптары
  1. Мағжан Жұмабаев
  2. Жүсіпбек Аймауытов
  3. Сәкен Сейфуллин.
  4. Бейімбет Майлин
  5. Ахмет Байтұрсынов
  6. Ілияс Жансүгіров
  7. Шәкәрім Құдайбердіұлы
  8. Мұхтар Әуезов
  9. Сәбит Мұқанов
 10. Мұқағали Мақатаев
 11. Қаныш Сәтбаев
 12. Семейдің  Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.
 13. Қазақстан халықтарының тілдері
 14. Тіл туралы заң
 15. Тіл туралы заң


12 ӨЗГЕРІСТЕРДІ ТІРКЕУ ПАРАҒЫ

|Өзгерістің |Құжаттың   |Өзгеріс    |Хабарламаның   |Өзгеріс енгізілді      |
|рет нөмірі |тарауы     |түрі       |нөмірі және    |                       |
|           |пункті     |(ауыстыру, |күні           |                       |
|           |           |жою, қосу) |               |                       |
|           |           |           |               |Күні      |Аты-жөні,   |
|           |           |           |               |          |қолы,       |
|           |           |           |               |          |қызметі     |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс