УМКД

Әрекеттің криминолизациясы мен декриминализациясын криминологиялық түсіндіру - қылмыстық құқықтық тыйым салудың қажеттілігін немесе қажетсіздігін түсіндіру

Глоссарий Криминология пәнінен.

1.Абсалюттік өсім -салыстырмалы қатарлардың арасындағы өзгеріс.

2. Сауалнама жүргізу - бұл сырттай сауал-сұрау жүргізудің бір түрі,
бұл жағдайда жауап беретін (респондент) адам сауалнамалардағы сұрақтраға
жазбаша жауап береді.

3. Виктимизация - бір адамды немесе адамдар тобын қылмыстың
құрбанына айналдыру процесі.

4.Виктимдік - пайда болатын субъективтік және объективтік
жағдайларды қылмыстық қол сұғушылықтың объектісіне айналуға жоғары
мүмкіндігі бар адам.

5. Қылмыстықтың географиясы -бұл қылмыстық жазаланылатын әректтердің
кеңістік пен уақытта таралуы.

6. Тереңдетілген интервью -әңгіменің тақырыбын, оның құрамын
(әңгімеде қойылатын сұрақтар) алдын ала анықтау сатысы.

7. Топтау -құжаттарды жүйеге келтірудегі бастапқы топтау, оларды
жекелеген сипаттарына қарай топтау.Топтау типтік, вариациялық, талдамалық
болып бөлінеді.

8.Детерминация-криминалогияның тұрғысынан алғанда қылмысты
түсіндіру.

9. Қылмыстың динамикасы-бұл қылмыстықтың белгілі бір уақыт
аралығында сандық және сапалық өзгеруі, оның көбеюі немесе азаюы.
10. Құжаттық әдіс- криминалогияда зерттелетін ақпараттарды документ
түрінде зерттеу.

11. Коррелициондық сарптама- зерттелетін нышанның түсінігін
анықтауға мүмкіндік беретін зерттеу әдісі.

12. Криминогендік жағдай- бұл адам қылмыс жасардың алдында
қалыптасатын жағдайлар жиынтығы. Сол жағдайлар адамның ойлау қабілетіне,
сезіміне, шешім қабылдауына әсер етеді.

13. Криминологиялық ақпрат- қылмыс және оның алдын алу туралы
білімді толықтыратын мәлімет.

14. Жәбірленушінің кінәлілік мінез-құлқы – бұл зардап шегушінің
жасалған әлеуметтік жат қылығы.

15 Әрекеттің криминолизациясы мен декриминализациясын
криминологиялық түсіндіру – қылмыстық құқықтық тыйым салудың қажеттілігін
немесе қажетсіздігін түсіндіру.

16. Қылмыстықтың криминологиялық болжамы- бұл қылмыстықтың
болашақтағы жағдайын (мөлшері, құрылымы) жорамалдау, олардың белгілі бір
уақыт аралығындағы сандық және сапалық өзгерісін мөлшерлеп көрсету.

17. Криминологиялық зерттеу- криминологиялық ақпаратты жиау, өңдеу
мен талдау процесі.

18. Криминологиялық жоспарлау- қылмыстыққа қарсы тұру саласындағы
ғылыми расталған күрес әдістері, бағыттары, сол міндеттерді шешу жолдары
мен құралдарын жоспарлау.

19. Криминология- қылмыс туралы әлеуметтік құқықтық, қоғамдық ғылым.
Ол қылмыстың мәнін, шығу себебін, қайталануын, өзгеруін, азаю мүмкіндігін,
қылмыскердің тұлғасын, қылмыстың құрбанын зерттейді.

20. Жасырын қылмыстық- қылмыстың бұл түрі ресіми түрде
тіркелмегендігінен (латынша Latens-жасырын, көрінбейтін) ерекшеленеді. Яғни
бұл қылмыстар құқық қорғау органдарымен анықталмаған, сол себепті қылмыстық
статистикаға тіркелмеген.

21.Қылмыскердің тұлғалары- бұл тұлғаның қоғамға қауіптігін
анықтайтын жағымсыз әлеуметтік-психикалық жүйенің құрылымы, сипаты.

22. Қылмыскердің тұлғасы- адам тұлғасының психологиялық
ерекшелігіне, қоғамға деген теріс көзқарасына, адамгершілік құндылықтарын
теріс түсінуіне байланысты қылмыс жасауы.

23. Адам тұлғасы- бұл адамның әлеуметтік-психологиялық қасиеттері
мен сипаттарының жиынтығы.

24. Социометрия әдісі-(лат.socius-«серік, қатысушы ,»metrum-«өлшем»)
социология саласында- ұқсас әлеуметтік топтардың құрылымы, сол топтардың
мүшелерінің өзара арақатынасы туралы мәліметтер алу әдістерінің жиынтығы.
25. Эксперимент әдісі- ғылыми қойылған тәжірибе, бұл кезде арнайы
жасалған жағдайда криминологиялық маңызы бар фактордың өзгеруін бақылаймыз.

26. Криминологиялық зерттеу әдістемесі- жекелеген тәсілдерден,
құралдар мен амалдардан тұратын криминологиялық зерттеулер әдістемелерінің
жиынтығы (криминологиялық маңызы бар мәліметтерді жинау, баптау,
анализдеу).

27.Қылмыстық мінез-құлықтың механизімі- нәтижесі қылмыс болатын тұлға
мен қоғамның арақатынасының әдісі болып табылады.

28. Ескерушілік- бұл детерминацияның бір түрі, ол нәтижеге жетудің
екі жолын қарастырады: себептің қалыптасуына себептесу мен оның іске асуына
себептесу.

29. Қылмыстықтың алдын алу объектісі- қылмыстықтың алдын алу
мақсатымен субъект әсерін тидіретін қоғамдық қатынастардың жүйесі болып
табылыды.

30.Қылмыстықтың көлемі- белгілі бір аймақта, белгілі бір уақыт
аралығында жасалған қылмыстың және қылмыскердің саны болып табылыды.

31. Аралық- бұл детерминацияның бір түрі, осы бойынша жағдай басқа
жағдайлар арқылы беріледі.

32.Сұрау алу- бұл жекелеген тұлғаларға ауызша сұрақ қою арқылы
криминологиялық сипаттағы мәліметтерді алу әдісі.

33. Бетпе бет сұрау алу немесе интервью – бұл ауызша әңгімелесу болып
таылады, оның барысында сұрау алушы сурау алушыдан криминологиялық
сипаттағы ақпараттарды алады.

34. Параллельді қатарлар- бұл қатарлардан тұратын топтамалар, олардың
әрқайсысы бір бірімен байланыста болады.

35. Жоспарлау- бұл белгіленген шаралардың жүзеге асырылуының
кезектілігін, уақытын, ретін белгілеу болып табылады.

36. Қылмыстықң алдын алу пәні- жалпы қылмыстық пен жеке қылмыстардың
алдын алуға бағытталған кешенді қоғамдық қатынастар.

37. Қылмыстың алдын алу – бұл қылмыстардың шығу себебін анықтап жоюға
немесе оның жолын бөгеуге бағытталған шаралар жүйесі.

38. Қылмыстылық- белгілі бір мемлекетте немесе әкімшілік бөліністе,
белгілі бір уақыт аралығында жасалған жекелеген қылмыстардың жиынтығы.

39. Себептілік- бұл детерминацияның бір түрі, ол бойынша бір құбылыс
екінші құбылыспен генетикалық байланыста болады.

40. Қылмыстың себебі- бұл түрлі жағдайлармен байланысқа түскенде
қылмысқа әкеп соғатын әлеуметтік құбылыстар мен процестердің жиынтығы.

41. Жекелеген мінез- құлықты болжау- қайсы бір тұлғаның болашақта
қылмыс жасау мүмкіндігін анықтау.

42. Еркін интервью- алдын ала дайындалған жоспарсыз немесе
сауалнамасыз жүргізілетін интервьюдің бір түрі.Алдын ала тек әңгіменің
тақырыбы таңдалады.

43. Жинақтау- таблица немесе графиктік суреттер түрінде жинақталған,
өңделген мәліметтер.

44. Қылмыстық жағдайы- кең мағынада –белгілі бір мемлекетте, белгілі
бір уақыт аралығындағы қылмыстықтың сапалық және сандық күйі, ал тар
мағынада алғанда белгілі бір мемлекетте, белгілі бір уақыт аралығында
тіркелген қылмыстар.

45. Статистикалық талдау- алынған мәліметтерді өзара салыстыру,
жалпылау.

46. Статистикалық бақылау- құқық қорғау органдарында жүргізілетін
бастапқы есеп журналдарында тіркелген қылмыстар туралы ақпараттар жинау.

47. Қылмыскер тұлғасының құрылымы- бұл құқық бұзушыны сипаттайтын
мінз-құлықтың, құрылымы мен күйінің реттелген байланысы.

48. Қылмыстылықтың құрылымы- қылмыстылықтың құрылымын сипаттау. Ол
тіркелген әр түрлі қылмыстардың өзара әрекеттесуін көрсетеді.

49. Өсу қарқыны- салыстыруға алынған деңгейдің абсолюттік өсіммен
салыстырылуы.

50. Өсу темпі (азаю) - салыстыруға алынған деңгеймен проценттік
салыстыру.

51. Қылмыстылық деңгейі- тіркелген қылмыстардың немесе
қылмыскерлердің елдегі халық санынан арақатынасының артуы.

52. Жағдай- бұл құбылыс өз бетінше қылмысты тудырмайды, ол тек
себептің туындауын жеңілдетеді.

53. Қылмыстылықтың факторы – қылмыстыққа әрекет ететін құбылыс
(жезөкшелік, маскүнемдік, нашақорлық)

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz