Файл қосу
ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАЛЫҚ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК 042.18-24.1-10/01 2013 |
| «Лабораториялық іс» пәнінің |№1 басылым | |
|оқытушыларға арналған | | |
|оқу-әдістемелік бағдарлама | | |
|кешені | | |
5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығына
арналған «Лабораториялық іс» пәнінен
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
«Лабораториялық іс» пәні лабораториялық зерттеулер барысында
қолданылатын әдістемелік, техникалық, ұйымдастыру мәселелерімен қамтамасыз
етуді және зерттеулерді тәжірибе жүзінде іске асыруды қарастырады.
Болашақ ветеринар дәрігерлеріне инновациялық жетістіктегі
лабораториялық әдістер арқылы - ауруларды анықтау, олардан сақтандыру және
емдеу процессінің нәтижесін бақылау үшін жан-жануарлар организмінен
алынған биологиялық сұйықтар, патологиялық материал және биосынаманы
зерттеуге негізделіп оқытылады.
1 ӘЗІРЛЕНДІ
Құрастырғандар: Билялов Е.Е., ветеринария ғылымдарының кандидаты
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің
«Ветеринариялық медицина» кафедрасының аға оқытушысы;
Ахметжанова А.Е., в.ғ. магистрі., Семей қаласының Шәкәрім атындағы
мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының
оқытушысы;
Жайлаубаева А.Р., в.ғ. магистрі., Семей қаласының Шәкәрім
атындағы мемлекеттік университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының
оқытушысы.
« » 2013 ж. Е.Билялов.,
А.Жайлаубаева., А.Ахметжанова.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік
университетінің «Ветеринариялық медицина» кафедрасының отырысында « »
20 жылы № хаттама
Кафедра меңгерушісі, профессор м.а. Г.Тойкина
2.2 Аграрлық факультетіның оқу-әдістемелік бюросының отырысында
.
« » 20 жылы, №
хаттама
Төрайымы
А. Тлеубаева
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға
мақұлданған және ұсынылған.
« » 20 жыл, № хаттама
ОӘК төрайымы, ОӘЖ проректоры Г. Искакова
АЛҒАШҚЫ ЕНГІЗІЛУІ
Мазмұны
1 Қолданылу
саласы......................................................................
..........................4
2 Нормативтік
сілтемелер..................................................................
.....................4
3 Жалпы
ереже.......................................................................
..................................4
4 Оқу пәнінің мазмұны
(модуль)....................................................................
.......6
5 Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптар
тізімі.............................7
6 Пән бойынша оқу-әдістемелік
картасы..............................................................7
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтылу
картасы............................................9
8
Әдебиеттер..................................................................
..........................................9
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
5В120100 – «Ветеринариялық медицина» мамандығы бойынша оқытушыларға
арналған «Лабораториялық іс» пәнінің бағдарламасы, оқу әдістемелік кешеннің
құрамы болып табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Лабораториялық іс» пәнінің оқытушыларға арналған осы бағдарламасы
келесі құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес оқу үрдісін
ұйымдастыруды белгілейді:
- ҚР жалпы міндетті мемлекеттік білім беру стандартының негізінде
құрылған ҚР МЕМСТ 23.08.12 ж № 1080 ТОБ негізінде № 158 10.04-2012 ж (№ 157
қосымша);
- Жоғары арнайы білімге негіздемелік типтік оқу бағдарламасын
дайындаған және ұсынған Қазақ ұлттық аграрлық университеті;
- 042-МУ-4-2013 Университет стандарты «Пәннің оқу- әдістемелік
бағдарлама кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;
- 042-1.01-2013 Құжатталу «Пәннің оқу - әдістемелік бағдарлама
кешенінің құрылымы мен мазмұны»
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Мемлекетіміздің өркениетті елдер қатарында теңдесіп дамуына орай
ветеринария саласының да зертханалық ісі заман ағымына қарай дамуда.
Ветеринария саласының ең негізгі міндеттерінің бірі эпизоотиялық тазалықты
сақтау болып табылады. Бұл талап жоғарғы деңгейдегі зертханалық жұмыстарды
жүргізудің арқасында ғана іске асады. Өте күрделі зерттеулерді жүргізе
алумен қатар зерттеудің инновациялық тәсілдерін пайдалана білуге үйретуде
пәнді оқытудың маңызы өте зор.
3.2 Пәнді оқудың мақсаты:
Студенттерді зертханалық жұмыстарды жүргізе алуы мен оған сараптама
беруге үйрете отырып, биосынамамен жұмыс істеу тәсілдерін үйретеді.
Сонымен қатар әртүрлі мақсаттағы зерттеулерді жүргізу үшін
лабораториялық жануарлармен жұмыс істеуге және қажетті қоректік орталарды
дайындап онда, микроб, вирус т.б өсіре отырып идентификациялау, қоздырғыш
түрлеріне сйкес препараттар дайындауға оқытады.
3.3 Пәнді оқудың негізгі мақсаты:
Болашақ ветеринар дәрігерлеріне ветеринария саласындағы кең
қолданыстағы лабораториялық зерттеу тәсілдерін меңгерту.
3.4 Пәнді оқу нәтижесінде студент білу керек:
Студенттер ветеринария саласындағы ветеринариялық лабораториялар
жүйесімен танысуды;
Лабораториялық жұмысты жүргізуді ұйымдастыруды;
Ветеринариялық лабораториялардың жұмысына қажетті құрал – жабдықтарды
таңдауды;
Лабораториялық жануарларды ұстау, күту, пайдалануды;
Ветеринариялық лабораторияларда жұмыс істеудің ережелерін;
Мамандық этикасы мен деонтологиялық негіздемені;
Техникалық қауіпсіздік пен жеке бастың гигиенасы және қоршаған ортаға
зиян келтірмеу;
Зерттелген биосынамаларды жою және лабораториялық техникаларға
күтіммен қарау.
3.5 Пәннің пререквизиттері:
3.5.1 биология
3.5.2 жануарлар морфологиясы және физиологиясы
3.5.3 микробиология
3.5.4 вирусология
3.6 Пәннің постреквизиттері:
3.6.1 эпизоотология және инфекциялық аурулар
3.6.2 паразитология және инвазиялық аурулар
3.6.3 ішкі жұқпалы емес аурулар
3.6.4 клиникалық диагностика
3.6.5 ветеринариялық санитариялық сарапта
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Кесте 1
|Курс |Семест|
| |р |
|Дәрістік сабақтар |Зертханалық сабақтар | |
|1 |2 |3 |
|Модуль 1 |
|Кіріспе. Лабораториялық зерттеудің|Лабораторияларда жұмыс істеудің |1 |
|маңызы. Жалпы техникалық |қауіпсіздік техникалары | |
|қауіпсіздік талаптары. | | |
|Лабораториялық істің дамуы. | | |
|Лабораториялық ыдыстар туралы |Лабораториялық ыдыстар және |1 |
|сипаттама |оларды қолдануға дайындау | |
| |Лабораториялық ыдыстарды жуу және| |
| |кептіру әдістері | |
|Лабораториялық ыдыстарды тазалау |Лабораториялық ыдыстарды химиялық|1 |
|әдістері |тәсілдермен тазалау және | |
| |стерильдеу | |
|Лабораториялық техника. |Микроскоптардың түрлері. Жарық |1 |
|Микроскопиялық жұмыстар. |микроскобы, құрылысы, | |
| |лабораториялық зерттеулерде | |
| |қолданылуы | |
|Микроскоп түрлері, жұмыс істеу |Микроскоппен заттарды қарау, |1 |
|принципі |табу, ұқсату, өлшеу, ажырату | |
|Арнайы қолданылатын лабораториялық|Құрғатқыш шкафтар, автоклавтар, |1 |
|техникалар. |центрифугалар, құрылыстары, | |
| |лабораториялық зерттеулерде | |
| |қолданылуы Қорытынды сабақ | |
| | | |
|Химиялық реактивтер |Аралық бақылау |1 |
|Модуль 2 | |
|Лабораториялық жануарлар |ФЭК, құрылысы, лабораториялық |1 |
| |зерттеулерде қолданылуы | |
|Лабораториялық жануарларды |Микротомдар, термостаттар, |1 |
|ауруларды анықтауда пайдалану |құрылысы, лабораториялық | |
|тәртібі |зерттеулерде қолданылуы | |
| |Қорытынды сабақ | |
|Модуль 3 | |
|Биосынамаларды анықтау, приборлар.|Автоматтандырылған гематологиялық|1 |
| |анализатор (РСЕ90вет) | |
|Өлшеу құралдары |Сұйық және қатты заттарды өлшеу |1 |
| |құралдары және оларды | |
| |лабораторияда пайдалану | |
|Ерітінділер туралы түсінік, |Ерітінділер дайындау және |1 |
|дайындау әдістерін меңгеру. |концентрациясын анықтау | |
|Дистилятор жұмысы. Дистильді су. |Суды дистілдеу. Дистиллятор, |1 |
| |құрылысы, жұмысқа дайындау, қосу | |
|Лабораториялық жануарлардан |Лабораториялық жануарлар, ұстау,|1 |
|биосынамалар алу тәртібі. |азықтандыру, көбейту | |
| |Лабораториялық жануарларды | |
| |(қоянды) бекіту, тәжірибеге | |
| |дайындау, пайдалану | |
|Лабораторияға жіберілетін |Аралық бақылау |1 |
|биосынама мен патологиялық | | |
|материалдарға жолдама хат жазу, | | |
|жеткізу, сақтау қағидалары. | | |
|Барлық оқу сағаттары: 15 |Барлық оқу сағаттары: 15 |15 |
Кесте 3
|Тәжірибелік сабақтар |Сағат |
| |саны |
|ҚР ветеринария саласының лабораторияларының құрылымымен және |2 |
|қызметтерімен танысу | |
|Ветеринариялық лабораторияларда жүргізілетін бактериологиялық |2 |
|зерттеулер және оған қажетті құрал - жабдықтар | |
|Ветеринариялық лабораторияларда жүргізілетін вирусологиялық |2 |
|зерттеулер және оған қажетті құрал - жабдықтар | |
|Ветеринариялық – санитариялық сараптау лабораторияларда |1 |
|жүргізілетін зерттеулер және оған қажетті құрал - жабдықтар | |
| Қорытынды сабақ |1 |
|Ветеринариялық лабораторияларда жүргізілетін паразитологиялық |2 |
|зерттеулер және оған қажетті құрал - жабдықтар | |
|Ветеринариялық токсикологиялық лабораторияларда жүргізілетін |2 |
|зерттеулер және оған қажетті құрал - жабдықтар | |
|Ветеринариялық лабораториялардың радиология бөлімі, жабдықталуы, |2 |
|жүргізілетін зерттеулер | |
|Қорытынды сабақ |1 |
|Барлығы |15 |
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
• Оқытушының көмегімен атқарылатын жұмыстар: (СОӨЖ)
• Лабораторияларда қолданылатын электр құралдары және электр тогы
соққанда алғашқы көмек көрсету;
• Қышқылмен күйгенде көрсетілетін бірінші көмек;
• Сілтілермен күйгенде көрсетілетін бірінші көмек;
• Арнайы қолдануға арналған лабораториялық ыдыстар;
• Люминесценттік микроскоптар;
• Инвертирленген микроскоптар;
• Спектрометрлер;
• Рефрактометрлер;
• УДС – ультрадыбыстық сканер (РU2200Vet), (УЗИ), лабораториялық
зерттеулерде қолданылуы;
• Сұйықтарды биохимиялық зерттеуге арналған өлшегіш приборлар.
Студенттердің өзіндік жұмысы СӨЖ
• Ветеринариялық лабораториялар және оларға қойылатын талаптар;
• Лабораторияда пайдаланылатын химиялық заттардан қорғану шаралары;
• Электронды микроскоп, құрылысы, лабораториялық зерттеулерде
қолданылуы;
• Виварилер мен питомниктер;
• - Теңіз шошқаларын азықтандыру, суғару салмағын, тамыр соғысын, дем
алысын анықтау. Лабораторияда пайдалану;
• - Ақ тышқандарды азықтандыру, суғару салмағын, тамыр соғысын, дем
алысын анықтау. Лабораторияда пайдалану;
• - Ветеринариялық лабораторияда пайдаланылатын қазіргі заманғы
лабораториялық құрал - жабдықтар және олардың пайдаланылу аясы;
• - Лабораториялық жануарлардың инфекциялық аурулары;
• - Лабораториялық жануарлардың жұқпалы емес аурулары;
• - Лабораториялық жануарлардың инвазиялық аурулары.
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
Кесте 4
|Рет |Дәріс тақырыптары |Көрнекті құралдар, ТҚЖ, |Бақылау |
|саны | |сызбалар, слайдтар |түрі |
|6.1.1|Кіріспе |Слайд -1 |АС |
|6.1.2|Пәннің мақсаты, даму тарихы |Слайд -2,3 |АС |
|6.1.3|Лабораториялық ыдыстар |Слайд – 4, сурет -1 |АС |
|6.1.4|Лабораториялық техника |Слайд -5, сурет -2 |АС |
|6.1.5|Өлшегіш апаратуралар |Слайд -6, сурет 3,4 |АС |
|6.1.6|Арнайы қолданылатын |Сурет- 5 |АС |
| |лабораториялық техникалар | | |
|6.1.7|Химиялық реактивтер |Сурет – 6 |АС |
|6.1.8|Сусыз ертінділер және бояулар |Слайд– 7, сурет -7 |АС |
|6.1.9|Лабораториялық жануарлар |Слайд – 8, сурет -8 |АС |
|6.1. |Лабораториялық жануарларды |Слайд -9, сурет 9,10 |АС |
|10. |көбейту | | |
|6.1. |Лабораториялық жануарлардың |Слайд – 10,11, сурет 10 |АС |
|11. |аурулары | | |
|Лабораториялық сабақтардың тақырыптары |
|6.2.1|ҚР ветеринария саласының |Ветеринария құрылымының |АС |
| |лабораторияларының құрылымымен |сызбасы Техника | |
| |танысу. Лабораторияларда жұмыс |қауіпсіздігінің ережесі | |
| |істеудің қауіпсіздік техникалары | | |
|6.2.2|Лабораториялық ыдыстар және |Лабораториялық ыдыстар |АС |
| |оларды қолдануға дайындау | | |
| |Лабораториялық ыдыстарды | | |
| |тазалаудың химиялық әдістері | | |
|6.2.3|Лабораториялық ыдыстарды кептіру |Лабораториялық ыдыстар, |АС |
| |және стерильдеу |орағыш материалдар, | |
| | |кептіру шкафы | |
|6.2.4|Жарық микроскобы, электронды |Микроскоптар |АС |
| |микроскоп, құрылысы, | | |
| |лабораториялық зерттеулерде | | |
| |қолданылуы | | |
|6.2.5|Микротомдар, термостаттар, |Микротомдар, |АС |
| |құрылысы, лабораториялық |термостаттар, | |
| |зерттеулерде қолданылуы | | |
|6.2.6|Құрғатқыш шкафтар, автоклавтар, |Құрғатқыш шкафтар, |АС |
| |құрылысы, лабораториялық |автоклавтар | |
| |зерттеулерде қолданылуы | | |
|6.2.7|ФЭК, құрылысы, лабораториялық |ФЭК, |АС |
| |зерттеулерде қолданылуы | | |
|6.2.8|Қорытынды сабақ |Қорытынды сабақ |ЖС |
| | |сұрақтары | |
|6.2.9|Микроскоппен заттарды қарау, |Микроскоптар, өлшегіш |АС |
| |табу, ұқсату, өлшеу |құралдар | |
|6.2. |Сұйық және қатты заттарды өлшеу |Сұйық және қатты |АС |
|10 |құралдары және оларды |заттарды өлшеу құралдары| |
| |лабораторияда пайдалану | | |
|6.2. |Ертінділер дайындау және |Ертінділер дайындауға |АС |
|11 |концентрациясын анықтау |қажет заттар мен | |
| | |жабдықтар | |
|6.2. |Суды дистілдеу. Химиялық |Дистилятор. Химиялық |АС |
|12 |реактивтер және оларды дайындау |реактивтер | |
|6.2. |Лабораториялық жануарлар, бағу, |Лабораториялық жануарлар|АС |
|13 |көбейту, ұстау, бекіту | | |
|6.2. |Лабораториялық жануарларды |Лабораториялық жануарлар|АС |
|14 |тәжірибеге пайдалану | | |
|6.2. |Қорытынды сабақ | Қорытынды сабақ |ЖС |
|15. | |сұрақтары | |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ
Кесте 5
|Оқу әдістемеліктермен әдебиеттердің|Әр түрінің |Студенттер |Қамтылу |
|аталулары |саны |саны |пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|«Лабораториялық іс» К.Н. Қожанов |20 |20 |100 |
|т.б. Алматы, 2008 жыл | | | |
|Кырыкбайулы С. И. и др. | | | |
|Лабораторное дело. Учебное пособие.| | | |
|Алматы. |20 |20 |100 |
|2005, с.270. | | | |
|ҚР Ветеринариялық заңнамасы, |15 |20 |75 |
|Астана, 2005 жыл. Т- 3 | | | |
8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1 К.Н. Қожанов т.б. «Лабораториялық іс» (оқу құралы). Алматы,
2008 жыл. 183 бет.
8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Кырыкбайулы С. И. и др. Лабораторное дело. Учебное пособие.
Алматы. 2005, с.270.
8.2.2 Антонов В.И. и др. Лабораторные исследования в ветеринарии:
биохимические и микологические. Справочник. М., «Агропромиздат», 1991, с.
287.
8.2.3Дымко Е.Ф. и др. Руководство по биохимическим, токсикологическим
и микологическим исследованиям тканей, органов, кормов, воды и др.
материалов. (Для биохимических и токсикологических отделов ветеринарных
лабораторий). Алматы, «Кайнар», 1980, с. 496.
8.2.4Золотинцкий М.Д. Лабораторный практикум по охране труда. М.,
«Высшая школа», 1979, с. 215.
2. Калугин Ю.А. Кормление кроликов. М., «Агропромиздат», 1 85, с.
120.
3. Судаков М.О. и др. Лабораторные исследования в ветеринарной
терапии. Киев, «Колос», 1975, с.111.
4. Уткин Л.Г. Кролиководство: Справочник. М., «Агропромиздат»,
1987, с. 206.
5. ҚР Ветеринариялық заңнамасы, Астана, 2005 жыл. Т- 3
[pic]
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz