Файл қосу

Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы









                5В020700- «Аударма ісі» мамандығына  арналған
                           «ТІЛ БІЛІМІНЕ КІРІСПЕ»
                      ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ
                ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ





























                                    Семей
                                    2014
                                  Алғы сөз

1 ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН
құрастырушы_____________    «09» ___ 09___ 2014 ж.
Сулейменова Р.Ш., аға оқытушы
«Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі» кафедрасы


2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1   Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының  отырысында
қаралып, талқыланды.
Хаттама     №___  «09» ___09___2014  ж.

Кафедра меңгерушісі _________Мұқанова Қ.Қ.


2.2  Филология   факультетінің оқу- әдістемелік бюросының отырысында
қарастырылды.
Хаттама     №___  «10» ___09___2014 ж.

Төрайым _________________ Cәмекбаева Э.М.



3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесі мәжілісінде қаралып,баспаға
ұсынылды.
Хаттама     №___  «11 » __09__ 2014 ж.

ОӘК төрайымы       _________________Искакова Г.К.




4 БАСЫЛЫМ №2     «    » ___   201  ж.









                                   Мазмұны



1  Қолдану  саласы
2  Нормативтік сілтемелер
3  Жалпы ережелер
4  Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5  Білім алушының өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі
6  Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы
7  Әдебиеттер

































      1  ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
     «Тіл  біліміне  кіріспе»  пәнінің  оқу-әдістемелік  кешенінің  құрамына
кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс  бағдарламасы  «5В020700»-  «Аударма
ісі»  мамандықтарының білім алушыларына арналған.
      2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
  Осы «Тіл біліміне кіріспе»  пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы
берілген  пән  бойынша  оқу  үрдісін   ұйымдастырудың   тәртібін   төмендегі
нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
-  Қазақстан Республикасының  Білім  және  ғылым  министрлігінің  бекітілген
және қолданысқа енгізілген ҚР МЖМБС 23.08.2012 ж. №1080-  Мемлекеттік  білім
беру стандарты;
- СТУ 042-СГУ-5-2013   «Пәннің  оқу-әдістемелік  кешендерін  әзірлеуге  және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы»
құжаттық іс-жосығы
      3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
      3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
      «Тіл  біліміне  кіріспе»    пәні  бойынша   білім   алушылар   сабақты
ұйымдастыру   жолдарын   меңгеріп,   мазмұнын   айқындап,    сабақ    өткізу
әдістемелерін  меңгереді.  «Тіл  біліміне  кіріспе»  жоғары  оқу  орындарына
қойылатын талаптар тұрғысынан ғылыми негізде және жылдар  бойғы  жинақталған
бай іс-тәжірибелік нәтижелер  мен  әдістемелік  тұжырымдар  ескеріле  отырып
оқытылады.
         3.2 Пәнді оқытудың мақсаты:
      «Тіл біліміне кіріспе» – филологтарды,  аудармашыларды  лингвистикалық
пәндерге дайындаудың алғашқы  баспалдағы. «Тіл  біліміне  кіріспе»  курсының
басты мақсаты – тіл  білімінің   негізгі   ұғымдар  жүйесімен  және   тілдік
терминдермен таныстыру, тілдің құрылымдық, жүйелік, танымдық  болмысы,  мәні
жайлы  түсінікті   қалыптастыру  және  білім   алушыларды    тілдік   талдау
дағдысымен  қаруландыру болып табылады.
      «Тіл  біліміне  кіріспе»  курсы   аударма  ісі   мамандығының    білім
алушылары үшін  өз ана тілінің (қазақ тілінің) құрылымын, мәнбілерін  ғылыми
  терең  түсінуге,   ана   тілінің   туыс   емес   тілдермен    типологиялық
ұқсастықтарын салыстыруға мүмкіндік береді.
       3.3 Пәнді оқытудың міндеттері:
       Курстың  теориялық бөлімінде  тіл білімінің   ғылым ретінде  танылуы,
тіл білімінің  ғылымдар  арасында  алатын   орны,  басқа  ғылым  салаларымен
байланысы,  тіл білімінің зерттеу әдістері жайлы   мәліметтер  беру,  тілдің
мәні  мен  қызметі жайлы, тілдің  шығуы мен дамуы жайында,  тілдің  лексика,
грамматика, фонетика салалары жайлы түсінік беру.
     Тәжірибелік  сабақтар  теориялық  материалдарды  меңгеруді   қамтамасыз
етеді, білім  алушылар  тілдің   әр  түрлі  субстантивтік   және  реляциялық
мағына элементтерін ажырата білу  және  топтастыра  білу  дағдысын  меңгеруі
тиіс.
        3.4 Оқыту нәтижесі:
Қазақ тілі білімінің қалыптасу, даму кезеңдері жайлы мағлұмат алады;
- алған білімдерін практикада қолдана білу;
- сөйлеудің негізгі әдістерін меңгеру керек;
- теориялық талдау жасай алу;
- сөйлеу мәдениеті тарихының даму және қалыптасу  сатылары,  бағыттары  және
тұжырымдама мәселелерін түсіну;
- өзіндік пікір айта алу;
- негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
      3.5 Курстың пререквизиттері:
    Тіл біліміне кіріспе
    Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы
    Қазіргі қазақ тілінің лексикасы
    Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы
          3.6  Курстың постреквизиті:
     Жалпы тiл бiлiмi, этнолингвистика, әлеуметтік лингвистика, когнитивтік
  лингвистика
      3.7  Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
                                                                     1-кесте
|Курс                                                             |Семестр  |
| Дәріс сабақтары                                                           |
|1.Тіл білімі және оның салалары                                  |1        |
|2.Тіл білімінің ғылымдар жүйесінде алатын орны және тіл білімінің|1        |
|басқа ғылым салаларымен байланысы                                |         |
|3.Тілдің табиғаты мен қоғамдық қызметі.                          |1        |
|4. Тіл мен   ойлау.Тіл мен сөйлеу                                |1        |
|5. Тілдің таңбалық, құрылымдық және жүйелік сипаты               |1        |
|6. Фонетика. Фонетиканың мақсаты мен міндеті, қарастыратын       |1        |
|мәселесі. Тілдің дыбыстық жүйесі.Фонема мәселесі                 |         |
|7. Екпін және оның түрлері                                       |1        |
|8. Қазақ тіліндегі буын үндестігі, дыбыс үндестігі               |1        |
|(Сингармонизм). Дыбыс үндестігі  (Ассимиляция, диссимиляция)     |         |
|9. Дыбыстардың алмасуы. Комбинаторлық немесе позициялық          |1        |
|өзгерістер мен спонтандық өзгерістер                             |         |
|10. Жазу және оның даму кезеңдері                                |1        |
|11. Алфавит. Графика. Орфография. Орфоэпия. Транскрипция мәселесі|1        |
|12. Тілдің лексика жүйесі мен құрамы. Лексикология және оның     |1        |
|түрлеру мен салалары                                             |         |
|13. Полисемия және сөздің лексикалық мағыналарының түрлері       |1        |
|14. Лексика-семантикалық топтар туралы. Омонимдер. Синонимдер.   |1        |
|Антонимдер.                                                      |         |
|15. Табу мен эвфемизмдер                                         |1        |
|16.Этимология және «халық» этимологиясы                          |1        |
|17. Тілдің сөздік құрамы                                         |         |
|18. Фразеологиялық оралым және олардың түрлері                   |1        |
|19. Лексикография және сөздіктердің түрлері                      |1        |
|20. Грамматика және оның салалары                                |1        |
|21. Тілдің грамматикалық жүйесі                                  |1        |
|22. Негізгі грамматикалық ұғымдар. Грамматикалық тәсілдер мен    |1        |
|формалар                                                         |         |
|23. Грамматикалық категориялар                                   |1        |
|24. Сөз таптары, шығуы мен дамуы                                 |1        |
|25. Синтаксис мәселелері. Сөздердің байланысу амалдары мен       |1        |
|формалары. Сөз тіркесі.                                          |         |
|26. Сөйлем және оның түрлері. Сөйлемге тән белгілер              |1        |
|27. Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы                          |1        |
|28. Тілдің даму заңдылығы                                        |1        |
|29. Тілдердің генеологиялық классификациясы.                     |1        |
|30. Тілдердің типологиялық  классификациясы                      |1        |

|Тәжірибелік сабақтар                                                       |
|1. Тіл білімі туралы жалпы түсінік. Тіл білімінің ғылымдар       |    1    |
|жүйесіндегі алатын орны                                          |         |
|2. Тілдің табиғаты мен қоғамдық қызметі. Тіл мен ойлау           |    1    |
|3. Тілдің таңбалық, құрылымдық және  жүйелік  сипаттары          |    1    |
|4. Тілдің дыбыстық жүйесі. Үндестік заңы. Буын.Екпін.            |    1    |
|5. Жазу және оның даму кезеңдері                                 |    1    |
|6. Тілдің лексика жүйесі мен құрамы                              |1        |
|7. Лексикография және сөздіктердің түрлері                       |1        |
|8. Грамматика және оның салалары.сөздің морфологиялық құрылымы   |1        |
|9. Негізгі грамматикалық ұғымдар. Грамматикалық тәсіл,           |1        |
|грамматикалық форма, грамматикалық категориялар                  |         |
|10. Сөз таптары, шығуы мен дамуы                                 |1        |
|11. Синтаксис мәселелері                                         |1        |
|12. Тілдің шығуы мен дамуы және олардың өзара әсерлері           |1        |
|13. Тілдің дамуы туралы теориялар.                               |1        |
|14. Дүние жүзі тілдері және олардың    топтастырылуы, тілдердің  |1        |
|генеологиялық классификациясы                                    |         |
|15. Тілдердің типологиялық  классификациясы                      |1        |


5  БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Тіл мен ойлау
5.2 Тіл мен сөйлеу
5.3 Тіл білімі және оның салалары
5.4 Дүние жүзі тілдері және олардың    топтастырылуы, тілдердің
генеологиялық классификациясы
5.5  Тілдердің типологиялық  классификациясы
5.6 Тілдің шығуы мен дамуы және олардың өзара әсерлері
5.7 Тілдің дамуы туралы теориялар.
6  ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТІМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
                                                                     3-кесте
|Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы       |Сан|Студенттердің  |Қамтамасы|
|                                           |ы  |саны           |з ету    |
|                                           |   |               |пайызы   |
|1                                          |2  |3              |4        |
|1. Маманов, Ы.                             |4  |58             |7 %      |
|Қазақ тіл білімінің мәселелері. "Арыс      |   |               |         |
|қоры".- Алматы: Арыс, 2007.-482б.          |   |               |         |
|2. Невченко В.Н. Введение в языкознание.   |4  |58             |7  %     |
|М.:Дрофа., 2008.                           |   |               |         |
|-463с.                                     |   |               |         |
|3. Попова З.Д.Общее языкознание.           |3  |58             |5 %      |
|-М:АСТ:Восток-Запад, 2007.-408с.           |   |               |         |
|4. Исаев . С.                              |3  |58             |5 %      |
|Қазақ тіл білімінің мәселелері. Вопросы    |   |               |         |
|казахского языкознания .- Алматы, 2011.    |   |               |         |
|5.Шаяхметұлы.Қ. Қазіргі қазақ тілі.        |6  |58             |10 %     |
|Сөзжасам-дериватология,                    |   |               |         |
|сөзөзгерім-морфология. Семей; Новосібір:   |   |               |         |
|Талер-Пресс, 2007.- 334б.                  |   |               |         |
|6. Аханов К.                               |20 |58             |35 %     |
|Грамматика теориясының негіздері: жоғары   |   |               |         |
|оқу орындарының филология факультеттеріне  |   |               |         |
|арналған оқу құралы / К. Аханов. - Алматы: |   |               |         |
|Өлке, 2010. - 240 б.                       |   |               |         |
|7. Сағындықұлы, Берік.                     |4  |58             |7 %      |
|Қазақ тілінің тарихы. Жаңа курс: лекциялар.|   |               |         |
|- Алматы: Қазақ университеті, 2011. - 145  |   |               |         |
|б.                                         |   |               |         |
|9. Копыленко М.М. Избранные труды в        |3  |58             |5 %      |
|2-томах. А:Ин-т языкознания им.            |   |               |         |
|А.Байтурсынова. 2010., -443с.              |   |               |         |
|                                           |   |               |         |
|10.Норман Б.Ю. Лингвистические задачи. –М: |3  |58             |5 %      |
|Флинта-Наука.2009.-271с.                   |   |               |         |
|                                           |   |               |         |
|                                           |   |               |         |
|11.Рамазанова  Ш. Қазақ тілі: оқу құралы / |3  |58             |5 %      |
|Ш. Рамазанова; Әл-Фараби атын. Қазақ Ұлттық|   |               |         |
|университеті. - А: Қазақ университеті,     |   |               |         |
|2012. - 146 б.                             |   |               |         |


7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1   Негізгі әдебиеттер
7.1. 2  Маманов, Ы. Қазақ тіл білімінің мәселелері. Алматы: Арыс, 2007.
7.1. 3  Невченко В.Н. Введение в языкознание. М.:Дрофа.,2008.-7063с.
7.1.4  Исаев .С. Қазақ тіл білімінің мәселелері//  Вопросы казахского
языкознания .- Алматы, 2011
7.1.5 Жүнісова, М.Ә. Қазіргі қазақ тілі: оқу құралы .- Алматы: Дарын, 2008.
7.1.6 Шалабай, Б. Қазіргі қазақ тілі синтаксис. – Алматы, 2012.
7.1.7 Попова З.Д.Общее языкознание. -М:АСТ:Восток-Запад,2007.-408с.
7.1.8 Аханов К. Грамматика теориясының негіздері. А: Өлке, 2010. - 240 б.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Ковчиков. В.А. Психолингвистика.Теория речевой  деятельности. М:
Астрель,2007.-318с.
7.2.2 Шаяхметұлы.Қ. Қазіргі қазақ тілі. Сөзжасам-дериватология,  сөзөзгерім-
морфология. Семей; Новосібір: Талер-Пресс, 2007.- 334б.
7.2.3 Копыленко М.М. Избранные  труды  в  2-томах.  А:Ин-т  языкознания  им.
А.Байтурсынова.2010.,2010.-443с.
7.2.4 Норман Б.Ю.Лингвистические задачи. –М: Флинта-Наука.2009.-271с.
7.2.5 Сағындықұлы, Берік. Қазақ тілінің тарихы. Жаңа курс: лекциялар /
Б. Сағындықұлы, Ш. Омарбеков; Әл-Фараби атынд. Қазақ Ұлттық университеті. -
Алматы: Қазақ университеті, 2011. - 145 б.
7.2.6 Рамазанова, Ш. Қазақ тілі: оқу құралы / Ш. Рамазанова; Әл-Фараби
атын. Қазақ Ұлттық университеті. – А: Қазақ университеті, 2012. - 146 б.


Пәндер