Файл қосу

Өнер тарихы




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ                                                    |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                              |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ                                          |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                                  |
|СМЖ 3 - деңгейдегі      |ПОӘК                    |                        |
|құжаты                  |                        |УМКД                    |
|                        |                        |042-18.1.03/01-2013     |
|ПОӘК                    |                        |                        |
|«Өнер тарихы»           |№ 2 – басылым           |                        |
|пәнінің бағдарламасы    |                        |                        |
|(оқытушылар үшін)       |                        |                        |







                             ӨНЕР ТАРИХЫ ПӘНІНІҢ
                           ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

             Бейнелеу өнері және дизайн мамандықтарына арналған


                        ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ

                                БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                    Cемей
                                     2013

Құрастырған:       ___________     аға оқытушы Тоқтаров А.Т.


«Бейнелеу өнері және сызу» кафедрасы

Хаттама № ______     «______» ________ 2012ж.



2.ТАЛҚЫЛАНДЫ:


2.1. Семей қаласының  Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің
«Бейнелеу өнері және сызу» кафедрасының мәжілісінде қаралды.

Хаттама № 1 03.09. 2013ж.

Кафедра меңгерушісі, п.ғ.к. _______________ Мырзаканов М.С.


2.2. Психология-педагогика факультетінің  оқу-әдістемелік бюросының
отырысында талқыланды.
Хаттама № 1  05.09.2013ж.

Төрағасы: ________________ /ф.ғ.к. Кеңесбаева Ш.С./

3. БЕКІТІЛДІ:

Семей  қаласының   Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің   Оқу-
әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданған және басып шығаруға ұсынылды.

Хаттама №1   13.09.2013ж.

ОӘК төрағасы: ____________ /с.ғ.д. Искакова Г.К./

4. АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН (Хаттама №1, 13.09.2012ж. басылымның орнына)












                               М А З М Ұ Н Ы :

1.Қолдану  аясы
2.Нормативтік сілтемелер
3.Жалпы ережелер
4.Оқу пәнінің мазмұны
5.Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
6.Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
8.Әдебиеттер




































1. ҚОЛДАНУ  АЯСЫ:
         «Өнер тарихы» пәні бойынша  оқытушыларға  арналған  оқу-әдістемелік
кешені университеттің бейнелеу өнері және дизайн мамандықтары оқу  топтарына
арналған. Мектепте оқу-тәрбие жұмыстары үшін студенттерде кәсіби  білім  мен
дағдыларды  қалыптастыратын  бейнелеу  өнері  мен  сызудың  жоғары   білікті
оқытушыларын дайындаудың  жалпы  жүйесінде  «Бейнелеу  өнерінің  тарихы  мен
теориясы» негізгі теориялық оқу пәннің  бірі  болып  табылады.  Пәннің  оқу-
әдістемелік  кешені  студенттердің  пәнді  танудағы  басшылыққа  алатын  оқу
көмекші құралы ретінде пайдалануға құрастырылды.

2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР:
     Құрастырылған  «Өнер  тарихы»  оқу-әдістемелік   кешені   оқу   үрдісін
ұйымдастыру  үшін  келесі  құжаттардың  ұсыныстары  мен  талаптары   бойынша
сәйкестендірілді:
    - «Өнер тарихы» курсының типтік бағдарламасы (Алматы, 2013 жыл)
    - СТУ   042-ГУ-4-2013  Семей  қаласының   Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік
      университетінің «Оқу-әдістемелік кешенін  құрастырудағы  жалпы  ереже»
      стандарты негізінде жасалды.
    - ДП 042-1.01-2013 «ПОӘК құрылымы мен мазмұны» құжаттамасы

3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР:
      3.1. Пәннің жалпы сипаттамасы
         Мектепте оқу-тәрбие жұмыстары үшін студенттерде  кәсіби  білім  мен
дағдыларды  қалыптастыратын  бейнелеу  өнері  мен  сызудың  жоғары   білікті
оқытушыларын дайындаудың  жалпы  жүйесінде  «Бейнелеу  өнерінің  тарихы  мен
теориясы» негізгі теориялық оқу пәннің бірі болып табылады.
      Бағдарлама 225 сағатқа есептелген; дәріс курс – 45 сағат,  зертханалық
сабақтар – 30 сағат, ОБСӨЖ-37,5 сағат, СӨЖ – 112,5 сағат.
      Студенттің жұмысының түбегейлі бөлігі СӨЖ сияқты орындалады.
      Бағдарламадан  ерекшелігі  осы   бағдарламада   көркем   жоо-ры   үшін
педагогикалық жоо-да мәдениет тарихын оқытудың ерекшеліктері мен типтік  оқу
жоспарымен жеткізілген оқу уақытының көлемі ескерілген.
      3.2. Пәннің мақсаты
      Мәдениеттің маңызы мен ерекшелігін, оның  тарихи  дамуының  заңдылығын
ашу. Дәуір мен стильдің жалпы мінездемесін әрбір шығарманың  оның  көркем-ой
бүтіндігімен  нақты  терең  анализімен,  бұл  шығарманы  адамзаттың   көркем
дамуының тарихи үрдісін нақты  айқындауы  ретінде  қарастырып,  яғни,  жалпы
адамзаттық және бүкіл  әлемдік-тарихи,  ұлттық  және  нақты-тарихи  бірлікті
көрсете отырып, өткенмен және болашақпен байланысты біріктіру.
      3.3. Пәнді оқытудағы негізгі міндеттері:
      Студенттерде эстетикалық  сезімді  дамыту.  Көркем  талғамды,  шынайы-
көркем    шығарманы    қолөнершіліктен,    орташалықтан,     көрнектіліктен,
табиғилықтан,   формастикалықтан,   «жаппай»   лақаптылықтан    айыра    алу
қасиетінтәрбиелеу.
         3.4.  Пәнді меңгергеннен кейінгі білім мен қабілеттілік:
      Алынатын дағдылар:
      Көркем шығармалардыңтерең анализі арқылы  мәдениеттің  құндылығы  неде
екенін көрсете білу, өмірлік шындық пен  айқындыққа,  бейнелердің  әдемілігі
мен бейнелілігіне, олардың  танымдық  және  шынайы  мәнділігіне,  қалай  қол
жететіндігін түсіндіру, суретшінің шеберлілігі мен дарындылығының неде  және
қалай айқындалатынын ашу, оның өзіндік ерекшелігі  мен  түпнұсқалылығы,  осы
немесе басқа көркем мектеп пен стильге тиістілігі.
          3.5  Курстың перереквизиттері:
      Мәдениеттің танымдық рөлі  оны  ғылыммен  жақындастырады,  эстетикалық
көріністерді дамытады. Мәдениеттің даму проблемаларын зерделей  отырып,  оны
елдің саяси және экономикалық дамуынан  бөліп  қарастыруға  болмайды.  Сайып
келгенде,   студенттер   экономиканың,   тарихтың,   әдеттің,   философияның
мәселелерімен, адамзат дамуынынң саналуан кезеңдерінде  ізгілендіруге  білім
берументікелей   жанасады.    Кескіндеменің,    графиканың,    мүсіндеменің,
қолданбалы  мәдениеттің,  дизайнның,  архитектураның   атақты   шеберлерінің
туындыларын  талдай  келе,  студенттер   факультетте   оқытылатын   бейнелеу
өнерінің  көркем  және  композициялық  әдістерінің   техникалық   тәсілдерін
зерделеуде өздерінің дүниетанымын кеңейтеді және жетілдіреді.
         3.6. Курстың постреквизиттері:
      «Бейнелеу мәдениетінің тарихы» бойынша курсты оқи  отырып,  оқытушының
шолу лекцияларынан неғұрлым қиын және көкейкесті мәселелерге  арналуға  тиіс
таңдауға ауысуы қажет. Лекциялардағы оқу сағаттарының шағын  көлемі  кезінде
мәдениет тарихының барлық  мәселелерін  қарастыру  мүмкін  емес,  сондықтан,
семинарлық сабақтар, факультативтер, сондай-ақ, студенттердің  әдебиеттермен
дербес жұмысы үлкен мәнге ие. Сондықтан бағдарлама айқара ашылған  тізіммен,
монографиялық   баспаларға   басымдылық   берілген   ұсынылатын   әдебиетпен
толықтырылады.






















      3.7. Жұмыстық оқу жоспарынан көшірме
                                                                     1 кесте
|Курс  |Семестр                                               |Несие       |
|      |Дәріс, семинар сабақтары                              |            |
|1     |2                                                     |3           |
|1     |Көркемөнертануға кіріспе.                             |2           |
|      |Өнер туралы ғылым мен оның салалары                   |            |
|2     |Көркемөнердің түрлері. Пластикалық көркемөнердің      |2           |
|      |негізгі түрлерінің төл ерекшеліктері                  |            |
|3     |Архитектура, мүсін, кескіндеме, графика, декоративтік |2           |
|      |қолданбалы өнер, дизайн.                              |            |
|4     |Көркемөнердің жанрлары. Көркемөнердің түрлері.        |2           |
|5     |Алғашқы қоғамның өнері.                               |2           |
|6     |Құлиеленушілік қоғамның өнері.                        |2           |
|7     |Орта ғасырлардың өнерлері.                            |2           |
|8     |Тірілтудің өнерлері.                                  |2           |
|9     |17ғ.Жаңа Уақыттың Өнері.                              |2           |
|10    |Экономикалық әлеуметтану.                             |2           |
|11    |18ғ. Өнері.                                           |2           |
|12    |18 ғасырдың соңындағы 19 ғасырдың басындағы           |2           |
|      |Бастысеуропалық өнер.                                 |            |
|13    |19 ғасырдың бірінші жартысындағы еуропалық өнер.      |2           |
|14    |19 ғасырдың екінші жартысындағы 20 ғасырдың басындағы |2           |
|      |еуропалық өнер.                                       |            |
|15    |Батыс Еуропа және Америка елдерінің 20 ғасырдағы      |2           |
|      |өнері.                                                |            |
|      |Ортағасырлық Русьтің өнері (шолу). 17-18 ғасырлардағы |            |
|      |Русь өнері.                                           |            |
|      |19-20 ғасырдың басындағы орыс өнері.                  |            |
|      |20 ғасырдағ орыс өнері. Кеңес өнері (шолу).           |            |
|      |                                                      |            |
|Барлығы                                                      |            |




5. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары.

5.1 Мүсіндемелік бедердің әртүрлілігі.
5.2 Тесттерді өнердің түрі, жанрлары мен стильдері бойынша құрастыру.
5.3 Монументальды көркемсурет
5.4 Офорттың түрлері (конспект).
5.5 Сақ мәдениеті (қысқа конспект).
5.6 Амарнаның өнері (ауызша жауап).
5.7 Эллинизмнің кезеңі (ауызша).
5.8 Әлемнің жеті кереметі.



   7. Пәннің оқу-әдістемелік картасы

                                            3 кесте
|№  |Студентке     |Әдебиеттер   |Орындалу     |Сағат |Рейтинг   |Орындалу |
|   |тапсырма      |             |түрлері      |саны  |шкаласы   |мерзімі  |
|   |              |             |             |      |бойынша   |         |
|   |              |             |             |      |балдық    |         |
|   |              |             |             |      |көрсеткіші|         |
|1  |Өнертануға    |             |Эссе         |1     |          |1 апта   |
|   |кіріспе.      |             |             |      |          |         |
|2  |Өнер туралы   |             |             |      |          |2 апта   |
|   |ғылым мен оның|             |             |      |          |         |
|   |салалары.     |             |             |      |          |         |
|3  |Өнердің       |             |Глоссарий,   |1     |          |3 апта   |
|   |түрлері.      |             |кесте құрау  |      |          |         |
|   |Өнердің       |             |             |      |          |         |
|   |жанрлары.     |             |             |      |          |         |
|   |Өнердің       |             |             |      |          |         |
|   |стильдері.    |             |             |      |          |         |
|4  |Алғашқы       |             |Тест         |1     |          |4 апта   |
|   |тұрмыстың     |             |құрастыру    |      |          |         |
|   |өнері         |             |             |      |          |         |
|5  |Құлиеленушілік|             |реферат      |1     |20        |5 апта   |
|   |қоғамның      |             |             |      |          |         |
|   |өнері. Мысыр, |             |             |      |          |         |
|   |Греция, Ежелгі|             |             |      |          |         |
|   |Рим.          |             |             |      |          |         |
|6  |Орта          |             |Кросс        |1     |          |6 апта   |
|   |ғасырлардың   |             |ворд         |      |          |         |
|   |өнері         |             |құрастыру    |      |          |         |
|7  |Өркендеу өнері|             |Конспект     |1     |23        |7 апта   |
|8  |17ғ. өнер     |             |Талдау       |1     |          |8 апта   |
|   |              |             |сараптау     |      |          |         |
|9  |18ғ.          |             |Өздік жұмыс  |1     |          |9 апта   |
|   |Батысеуропалық|             |             |      |          |         |
|   |өнер.         |             |             |      |          |         |
|10 |18-19 ғасырлар|             |Конспект     |1     |          |10 апта  |
|   |межесіндегі   |             |             |      |          |         |
|   |және 19       |             |             |      |          |         |
|   |ғасырдың      |             |             |      |          |         |
|   |бірінші       |             |             |      |          |         |
|   |жартысындағы  |             |             |      |          |         |
|   |еуропалық     |             |             |      |          |         |
|   |өнер.         |             |             |      |          |         |
|11 |20 ғасырдағы  |             |өз бетімен   |1     |          |11 апта  |
|   |Батыс Еуропа  |             |жұмыс        |      |          |         |
|   |мен Америка   |             |             |      |          |         |
|   |елдерінің     |             |             |      |          |         |
|   |өнері         |             |             |      |          |         |
|12 |Орта ғасырлық |             |өздік жұмыс  |1     |          |12 апта  |
|   |Русьтың өнері.|             |             |      |          |         |
|13 |.17-18        |             |Реферат      |1     |20        |13 апта  |
|   |ғасырлардағы  |             |             |      |          |         |
|   |орыс өнері.   |             |             |      |          |         |
|14 |19-20 ғасырдың|             |Салыстырмалы |1     |          |14 апта  |
|   |басындағы орыс|             |талдау жасау |      |          |         |
|   |өнері         |             |             |      |          |         |
|15 |20 ғасырдағы  |             |Конспект,    |1     |22        |15 апта  |
|   |орыс өнері.   |             |талдау       |      |          |         |

      «Бейнелеу өнерінің тарихы мен теориясы» пәні бойынша студенттерді оқу-
әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
                                                                     4-кесте
|№№   |Шығарманың авторы, аты,    |Кітап қоры  |Студенттер   |Кітаппен     |
|     |шыққан жылы                |            |саны         |қамтамасыз   |
|     |                           |            |             |ету %        |
|     |Негізгі әдебиет            |            |             |             |
|     |Т.В.Ильина. Өнер тарихы. – |4           |30/20        |/40          |
|     |М., 1989                   |            |             |             |
|     |Т.В.Ильина. Өнер тарихы.   |50          |«            |/100         |
|     |Батысеуропалық өнер. – М., |            |             |             |
|     |1983                       |            |             |             |
|     |Өнер. Кескіндеме.          |18          |«            |/100         |
|     |Мүсіндеме. Графика. 3 б.   |            |             |             |
|     |–М., 1989                  |            |             |             |
|     |Шетел өнерінің тарихы.     |63          |«            |/100         |
|     |–М,.1983                   |            |             |             |
|     |Орыс және кеңес өнерінің   |55          |«            |/100         |
|     |тарихы. М,. 1989           |            |             |             |
|     |Л.Любимов. Көне Русьтың    |55          |«            |/100         |
|     |Өнері.                     |            |             |             |
|     |Орыс өнерінің тарихы.-М,.  |15          |«            |/100         |
|     |1987                       |            |             |             |
|     |Н.Я.Маслов. Бейнелеу өнері |33          |«            |/100         |
|     |бойынша практикум. –М,.    |            |             |             |
|     |1984                       |            |             |             |
|     |К.Дж.Арган Итальян өнерінің|1           |«            |/10          |
|     |тарихы. 2-томда. –М,.1990  |            |             |             |
|     |Н.А.Дмитриева Өнердің      |3           |«            |/30          |
|     |қысқаша тарихы. -М,. 1988  |            |             |             |
|     |Шет елдердің өнер тарихы.  |9           |«            |/90          |
|     |–М,. 1982                  |            |             |             |
|     |Шет елдердің 17-18         |28          |«            |/100         |
|     |ғасырлардағы өнер тарихы.  |            |             |             |
|     |–М,. 1982                  |            |             |             |
|     |Шет елдердің өнер тарихы:  |10          |«            |/100         |
|     |Алғашқы қоғам. –М., 1981   |            |             |             |
|     |Орыс өнерінің тарихы. –М,. |5           |«            |/50          |
|     |1980                       |            |             |             |
|     |Г.И. Рубан. Бейнелеу       |1           |«            |/10          |
|     |өнерінің тілі. - СПИ, 1993 |            |             |             |
|     |Л.Любимов Көне Русьтың     |2           |«            |/20          |
|     |өнері. –М., 1974           |            |             |             |
|     |Француз бейнелеу өнері.    |2           |«            |/20          |
|     |-–., 1990                  |            |             |             |
|     |19 ғасырдағы Ресейдің      |2           |«            |/28          |
|     |мәдениеті мен өнері. –Л.,  |            |             |             |
|     |1985                       |            |             |             |
|     |Н.П.Лапшина. 18 ғасырдағы  |1           |«            |/14          |
|     |Орыс өнері. -М., 1963      |            |             |             |
|     |Л.А.Лепеков. Көне Русьтың  |1           |«            |/14          |
|     |және Шығыстың өнері. –М.,  |            |             |             |
|     |1978                       |            |             |             |
|     |Л.А.Лапацкая. 18 ғасырдағы |1           |«            |/14          |
|     |Орыс өнері. –М., 1995      |            |             |             |
|     |А.Раскин Петрсарайы. XVIII |1           |«            |/14          |
|     |ғасырдағы сарай-саябақтық  |            |             |             |
|     |ансамблі. –Л., 1975        |            |             |             |
|     |РСФСР мұражайларындағыXVIII|2           |«            |/14          |
|     |–ХІХ ғғ. орыс портреті.    |            |             |             |
|     |–м., 1976                  |            |             |             |
|     |ХІ-ХІІІ ғасырлардағы орыс  |1           |«            |/14          |
|     |өнері. –М., 1986           |            |             |             |
|     |С.А. Маслих. ХV-ХІХ        |1           |«            |/14          |
|     |ғасырлардағы орыс изразецті|            |             |             |
|     |өнері. -М., 1976           |            |             |             |
|     |Орыс өнері. ХІХ ғасырдың   |1           |«            |/14          |
|     |екінші жартысындағы        |            |             |             |
|     |сретшілердің өнері мен     |            |             |             |
|     |шығармашылығ туралы        |            |             |             |
|     |очерктер. 2-т.             |            |             |             |
|     |-М., 1971                  |            |             |             |
|     |Д.В. Сарабьянов ХІХ        |7           |«            |/100         |
|     |ғасырдың екінші            |            |             |             |
|     |жартысындағы орыс өнерінің |            |             |             |
|     |тарихы -М., 1989           |            |             |             |
|     |Д.Сарабьянов 1900-ң        |1           |«            |/14          |
|     |соңындағы 1910-ң басындағы |            |             |             |
|     |орыс кескіндемесі. -М.,    |            |             |             |
|     |1971                       |            |             |             |
|     |Қосымша әдебиет            |            |             |             |
|     |Н. Семеникова Жазғы бақ.   |2           |«            |/28          |
|     |-Л., 1970                  |            |             |             |
|     |Ортағасырлық өнер.         |2           |«            |/28          |
|     |Русь.Грузия.-М., 1978      |            |             |             |
|     |Б.Я.Ставиский Темір        |1           |«            |/14          |
|     |қақпалардан оңтүстікке -М.,|            |             |             |
|     |1977                       |            |             |             |
|     |В.В.Стасов Орыс            |5           |«            |/71          |
|     |кескіндемесі туралы        |            |             |             |
|     |таңдамалы мақалалар. -М.,  |            |             |             |
|     |1984                       |            |             |             |
|     |В.Д.Черный. Ортағасырлық   |1           |«            |/14          |
|     |Русьтің өнері. -М., 1997   |            |             |             |
|     |Л.Любимов Көне Русьтың     |1           |«            |/14          |
|     |өнері. -М., 1974           |            |             |             |
|     |В.Макаров, А.Гатчина -Л.,  |2           |«            |/28          |
|     |1974                       |            |             |             |

8 Әдебиеттер:
8.1 Негізгі әдебиеттер:
     1.  1 100 великих архитекторов. – М., 2001.
      8.1  2 50 биографий мастеров русского искусства. – Л., 1970.
      8.1 3 Авертман Р. Рубенс, М., 1977 г.
      8.1 4 Арган Дж. К. История итальянского искусства. – М., 2000.
      8.1 5 Арган Дж. К. История итальянского искусства. Пер. с ит. В  2  т.
      М.: Радуга, 1990. Т.2
      8.1 6 Вазари Джорджо. Жизнеописания  наиболее  знаменитых  живописцев,
      ваятелей и зодчих эпохи Возрождения. СПб.: 1992.
      8.1 7 Всемирная энциклопедия искусств.
      8.1 8 Всеобщая история искусств / Под ред. Климова. – М.: «Искусство»,
      1956.
      8.1 9 Всеобщая история искусств. В 6 т. М.:Искусство,1962. Т.З
      8.1 10 Всеобщая история искусств. М., 1964. Т. 5.
      8.1 11 Всеобщая история искусств. Т.3. Искусство эпохи  Возрождения  /
      Под общ. Ред. Ю.Д.Колпинского и Е.И.Ротенберга. – М.: Искусство, 1962.
      – с.: ил.
      8.1 12 Гликман А.С. Никола Пуссен, М., 1964 г.
      8.1 13 Глинка Н.И. Беседы о русском искусстве. XVIII век. – СПб.,2001.


      8.1 14 Гнедич П.П. История искусств с древнейших  времен.  –  М.:  ООО
      «Издательский дом «Летопись», 2000. – 479 с., ил.
      8.1 15 Губарева М.В. Сто великих храмов мира. М., 2000.


   8.2 Қосымша әдебиеттер тізімі:


     2. 1 Дмитриева И. Краткая история искусств. М, 2000 г.
     2. 2Дмитриева Н. А. Краткая история искусств. Выпуск  I:от  древнейших
        времён по XVIв. М., 1969.
      8.2 3 Дмитриева Н. Краткая история искусств. М., 2000.
      8.2 4 Дмитриева  Н.А.  Краткая  история  искусств.  Вып.  2.  Северное
      Возрождение; страны Западной Европы XVII и XVIII веков;  Россия  XVIII
      века. – 3-е изд., доп. - М.: Искусство, 1990. – 318 с.: ил.
      8.2 5 Древнерусская архитектура. СПб., 2002. С.
      8.2 6 Зингер-Головкина М.Л. Живопись конца XIX  -  начала  XX  века  /
      Шедевры Государственной Третьяковской галереи. М., 2001.
      8.2 7 Ильина  Т.В.  История  искусств.  Западноевропейское  искусство.
      Учеб. 3-е изд., перераб. и доп. М.: Высш. шк., 2000.
      8.2 8 Ионина Н.А. Сто великих картин. М.: Вече, 2002.
      8.2 9  Ионина Н.А. Сто великих картин. М.: Вече, 2003.
      8.2 10 История мировой культуры. Ростов-на-Дону, 2000.
      8.2 11 Капретти, Элена. Великие мастера итальянского искусства. –  М.,
      2001.
      8.2 12 Кокшенева К.А. Самые знаменитые живописцы России. М., 2002.
      8.2 13 Комарова И. И. Архитекторы. – М., 2002.
      8.2 14 Комарова И.И. Архитекторы. – М., 2000.
      8.2 15 Кравченко А.И. Культурология: Словарь. - М.,2001. - С.18.
      8.2 16 Матье М.Э. Искусство Древнего Египта.  –  СПб.:  «Летний  Сад»,
      2001. – 800 с., ил.
      8.2 17 Популярная история архитектуры / Авторы-сост. К.А. Ляхова, Г.В.
      Дятлева, О.В. Лапшова, Е.В. Доброва, Ю.В. Рычкова – М.,2001.
      8.2 18 Популярная история живописи. Западная Европа. – М., 2001.
      8.2 19 Популярная история русской живописи /Автор-сост. Е.А. Конькова.
      М., 2002.
      8.2 20 Русские художники от «А» до «Я». М., 2000.
      8.2 21 Русские художники. – М., 2001.
      8.2 22 Садохин А. П. Мировая художественная культура. М., 2000г.
      8.2 23 Самин Д.К. Сто великих архитекторов. М., 2000.
      8.2 24 Трибис Е.Е.  Живопись.  Что  о  ней  должен  знать  современный
      человек.- М: РИПОЛ КЛАССИК, 2003. – 384 с.: ил.
      8.2  25  Энциклопедия   мировой   живописи   /   Сост.   Т.Г.Петровец,
      Ю.В.Садомова. М.: Олма-пресс, 2002
      8.2 26 Энциклопедия мировой живописи. М., 2002 г.
      8.2 27 Энциклопедия символизма. – М., 2003.



Пәндер