Файл қосу

Химиялық процестердің энергетикасы



|КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ  ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                        |
|ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                             |
|3 деңгейлі СМЖ               |ПОӘК                    |ПОӘК                |
|Құжаты                       |                        |042-16-13.1.17/01-  |
|                             |                        |2013                |
|ПОӘК                         |«10»  01  2013 ж.       |                    |
|Оқытушыға арналған « Химия»  |№ 1     басылым         |                    |
|пәндері бойынша жұмыс        |                        |                    |
|бағдарламасы                 |                        |                    |












                        ПӘННІҢ  ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                                   «Химия»
 5В090100 -  «Тасмалдау, жол қозғалысын  ұйымдастыру және көлікті пайдалану»
                                 мамандығына

                   ОҚЫТУШЫҒА  АРНАЛҒАН ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                    Семей






1. ӘЗІРЛЕНГЕН


        ҚҰРАСТЫРУШЫ:   ______      __ «04»  01. 2013 ж,  Р.С.Абекова


        педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент м.а., « Химия» кафедрасы


  2. ТАЛҚЫЛАНДЫ:


. 2.1.  «Химия» кафедрасы отырысында
.                «04»  01    2013 ж. №  6   хаттама


           Кафедра  меңгерушісі, профессор_________________  М.Г. Яшкарова




  2.2.  Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің
  отырысында


         «08»  01. 2013 ж     № 3/1   хаттама



            Төрайымы, доцент _______________
С.С.Төлеубекова




  3.БЕКІТІЛДІ :
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
  мақұлданған


  және ұсынылған  «10» 03.  2013 ж.,  № 3  хаттама




       ОӘК төрағасы  _______________          Б. А.Рскелдиев






  Алғашқы  рет басылған.


















                                   Мазмұны
1 Қолданылу саласы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқытушыларға арналған пәндердің  оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны
5 Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
6 Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
8 Әдебиеттер




















































































         1.ҚОЛДАНЫЛУ АЙМАҒЫ

     «Химия»  химияның  негізгі  стехиометриялық  заңдары  мен  түсініктері,
периодтық заң мен зат құрылысы, химиялық  реакциялардың  жүру  заңдылықтары,
ерітінділер,  тотығу-тотықсыздану  реакциялары,  электрохимиялық  процестер,
комплекс  қосылыстар,    химиялық  элементтердің  атом  құрылысы,  табиғатта
таралуы, алынуы, қасиеттері,  қолданылуы және қосылыстары қарастырылады.
     Химияның бұл бөләмдері студенттерге барлық техникалық пәндерді  игеруге
көмегін тигізеді.






      2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР


        «Химия»  пәнінің  оқытушыға  арналған  жұмыс   бағдарламасы   келесі
құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған  және  аталған  пән
бойынша оқу процесін  ұйымдастыру тәртібін белгілейді.
-5В090100 « Тасмалдау,жол қозғалысын  ұйымдастыру  және  көлікті  пайдалану»
   мамандығына  типтік  жоспар  №158   ҚР  Білім  және   ғылым   министрлігі
бұйрығымен 10.04.2013 ж енгізілген және бекітілген.
-5В090100 « Тасмалдау,жол қозғалысын  ұйымдастыру  және  көлікті  пайдалану»
  мамандығының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты ҚР  МЖМБС  №1080
ҚР Білім және ғылым министрлігі  бұйрығымен  23.08.2013  ж  енгізілген  және
бекітілген.
-     СТУ 042- СГУ-5-2012 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге  және
 ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты.
-  ДП 042- 1.07-2012 «Пәндердің  оқу-әдістемелік   кешенінің  құрылымы  және
мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.






























      3.  ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


       3.1. «  Химия» пәнінің қысқаша сипаттамасы:


      « Химия»  химияның негізгі стехиометриялық  заңдары  мен  түсініктері,
периодтық заң мен зат құрылысы, химиялық  реакциялардың  жүру  заңдылықтары,
ерітінділер,  тотығу-тотықсыздану  реакциялары,  электрохимиялық  процестер,
комплекс  қосылыстар  сияқты  теориялық  мәселелер  қарастырылады.   Олардың
қолдану  обылыстары  көрсетіледі.  Атом  құрылысы  қазіргі  кванттық  теория
тұрғысына баяндалып және периодтық жүйемен байланысы көрсетіледі.
      Химиялық  элементтердің  атом  құрылысы,  табиғатта  таралуы,  алынуы,
қасиеттері,  қолданылуы  және  қосылыстары   қарастырылады.   Химияның   бұл
бөлімдері студенттерге барлық техникалық пәндерін игеруге көмегін тигізеді.








       3.2. Курс мақсаты


       Студенттерге химияның негізгі теориялық бөлімдерінен,элементтер және
   олардың қосылыстары химиясы бөлімінен білім беру және оларды практикада
   (ауыл шаруашылығы  облыстарында, экологияда, көлік қатынастары
   саласында, ,өндірісте,т.б.) пайдалана білу.




      3.3. Пәндерді оқытудағы негізгі міндеттер


    -     студенттердің дүние танымының дамуына әсер ету ;
     - қоршаған ортаға көзқарастарын қалыптастыру;
     - химиялық құбылыстар арқылы материалдық философияның заңдарын
       түсіндіру;
     - бір заттың екінші затқа айналу механизмін түсіндіру.






      3.4. Оқып- білудің нәтижесінде студент мыналарды:


     - химиялық реакциялар теңдеулерін (молекулалық, иондық, ионды-
       молекулалық, тотығу-тотықсыздану реакцияларының ) құрастыра білуі;
     - негізгі  стехиометриялық және фундаментальды заңдарды меңгеруі;
     - зертханалық құрал-жабдықтарды, аспаптарды игеруі;
     - зертханалық тәжірибелерді істей алуы;
  - зертханалық тәжірибелер нәтижелерін өңдей білуі, талдай білуі,
  -   графиктер мен       диаграмалар сала білуі тиіс.
     - бейорганикалық  элементтер мен олардың қосылыстарының химиясын
       меңгеруі;
    -      өздігінен химиялық заттармен жұмыс істеуді;творчестволық ізденуді


            игеруі;
                 -
    -     бейорганикалық химияның теориялық қағидаларын элементтер және
             олардың  қосылыстарын қарастырғанда қолдана алуы;
     -      заттар қасиеттерінің олардың құрамы мен құрылысына тәуелділігін
             аша білуі;
     -  химиялық процестердің негізгі заңдылықтарын,маңызды заттардың
       реакциялар ерекшеліктерін,маңызды химиялық өндірістердің негізгі
       ғылыми принциптерін түсінуі;
     -  бейорганикалық химияның негізгі тараулары бойынша есептер шығару
       үшін, өндірісте қолданылатын маңызды заттардың қасиеттерін білу
       үшін, заттар қасиетерінің олардың құрамы мен құрылысына
       байланыстылығын білу үшін теориялық білім болу қажет.








     3.5. Курстың пререквизиттері:


         Курсты меңгеру үшін студент мектепте оқығанда « Химия»,   «Физика»,
    «Математика» курстарын терең игеруге тиіс




     3.6. Курстың постреквизиттері:


      1.8.1. Бұл пәнді оқығаннан алынған білім  физика пәнінде ( газ
      заңдары, идеал газ            күйінің теңдеуі, рентген сәулесі,
      өткізгіштер, шала өткізгіштер, диэлектриктер, кристалдық күйлер,
      кристалл ерекшеліктері, изоморфизм, полиморфизм);
      1.8.2.Экология пәнінде ( улы химиялық заттар,олардың шекті
      концентрациясы,  жанғыш және қопарылғыш заттар, радиоактивті ластану
      ); қолданылады.




    .






     1-кесте. Оқу жоспарынан көшірме:




    |Курс|Семестр                                      |Кредит     |Дәріс       |
|    |                                             |саны       |сағ.        |
|1   |2                                            |3          |4           |
|1-микромодуль – Химияның негізгі түсініктері, заңдары                       |
|    |Дәріс    сабақтар                            |                        |
|1   |Химияның негізгі заңдары(энергия және масса  |1          |            |
|    |сақталу заңдары; эквиваленттер және Авогадро |           |8.1.1.-8.1.6|
|    |заңдары; құрам тұрақтылық,еселік қатынастар  |           |            |
|    |заңдары)                                     |           |            |
|2   |Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және атомдар |1          |8.1.1.-8.1.5|
|    |құрылысы .Химиялық байланыс.                 |           |            |
|    |                              Зертханалық    |           |            |
|    |сабақтар                                     |           |            |
|1.  |Бейорганикалық қосылыстардың негізгі         |1          |8.1.6       |
|    |кластары.                                    |           |            |
|2.  |Металдың  эквивалентінің молярлық массасын   |1          |8.1.6       |
|    |анықтау.                                     |           |            |
|                   2-микромодуль – Химиялық процестердің заңдылықтары       |
|    |                                             |           |            |
|    |Дәріс    сабақтар                            |           |            |
|1   |Химиялық процестердің энергетикасы.          |1          |8.1.2.-8.1.5|
|2   |Химиялық кинетика және тепе-теңдік .         |1          |            |
|    |                                             |           |8.1.3.-8.1.5|
|    |                          Зертханалық        |           |            |
|    |сабақтар                                     |           |            |
|1.  |Нейтралдану реакциясының энтальпиясын        |1          |8.1.6       |
|    |анықтау.                                     |           |            |
|  2.|Химиялық кинетика.химиялық тепе-теңдік.      |1          |8.1.6       |
|              3-микромодуль – Ерітінділер.Ерітінділерде жүретін химиялық    |
|реакциялар                                                                  |
|    |                                             |           |            |
|    |Дәріс    сабақтар                            |           |            |
|1.  |Ерітінділер.Электролит ерітінділері.ЭДТ.     |1          |8.1.1.-8.1.6|
|  2.|Тұздар гидролизі.                            |1          |8.1.1.-8.1.5|
|  3.|Тотығу-тотықсыздану реакциялары.             |1          |8.1.2.-8.1.4|
|    |                                             |           |.           |
|    |                                 Зертханалық |           |            |
|    |сабақтар                                     |           |            |
|1.  |Ерітінділер.Әртүрлі концентрациялы           |1          |8.1.6       |
|    |ерітінділер дайындау.                        |           |            |
|  2.|Судың диссоциациясы.Сутектік көрсетсеткіш    |1          |8.1.6       |
|    |Туздар гидролизі.                            |           |            |
|  3.|Тотығу-тотықсыздану реакциялары.             |1          |8.1.6       |
|                           4-микромодуль – Электрохимиялық процестер.       |
|    |                                             |           |            |
|    |Дәріс    сабақтар                            |           |            |
|1.  |Электрохимиялық процестер.Металдардың        |1          |8.1.5.      |
|    |электродтық потенциалдар қатары.             |           |            |
|    |Гальваникалық элементтер.                    |           |            |
|  2.|Электролиз. Электролиз заңдары.              |1          |8.1.2.      |
|    |                                             |           |8.1.5.      |
|  3 |Коррозия,оның негізгі түрлері.Коррозиядан    |1          |8.1.2.      |
|    |қорғау әдістері.                             |           |8.1.5.      |
|    |                                             |           |            |
|    |Зертханалық  сабақтар                        |           |            |
|1.  |Гальваникалық элементтер.                    |1          |8.1.6       |
|  2.|Электролиз.                                  |1          |8.1.6       |
|  3.|Коррозия.Оның негізгі түрлері.               |1          |            |
|                             5-микромодуль – Элементтер химиясы.            |
|    |                                     Дәріс   |           |            |
|    |сабақтар                                     |           |            |
|1.  |Металдардың жалпы қасиетері.Радиоактивті     |2          |8.1.4-8.1.5 |
|    |ластану.                                     |           |            |
|    |Жанғыш және қопарылғыш заттар.               |           |            |
|  2.|Комплексті қосылыстар.                       |1          |8.1.2-8.2.1 |
|  3.|Бейметалдардың жалпы қасиеттері.Улы қосылыс- |2          |8.1.1-8.1.4;|
|    |тар.Көміртек,күкірт және азот оксидтері.     |           |            |
|    |                                             |           |            |
|    |Зертханалық  сабақтар                        |           |            |
|1.  |Металлдардың жалпы қасиеттері.               |2          |8.1.6       |
|  2.|Комплексті қосылыстар.                       |1          |8.1.6       |
|  3.|Бейметалдардың химиялық қасиеттері..         |2          |8.1.6       |






       5.СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

1 СӨЖ: «Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары. Химиялық
реакциялардың жіктелуі»
2СӨЖ:«Катализ.Катализдің түрлері, маңызы»
3СӨЖ:«Тотығу дәрежесі. Ауыспалы тотығу дәрежесін көрсететін атомдар »
4СӨЖ:«Металдарды коррозиядан қорғау»
5СӨЖ:«Металдар мен бейметалдардың ПЖ жүйедегі орны бойынша сипаттама»




  6. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
              3 кесте – пәннің оқу-әдістемелік картасы

|Тақырыбы                               |Көрнекті    |Өздік      |Бақылау  |
|                                       |құралдар,   |меңгерілеті|нысанасы |
|                                       |ТОҚ,        |н сұрақтар |         |
|                                       |зертханалық |           |         |
|                                       |тақталар    |           |         |
|                                       |(стенд)     |           |         |
|Дәрістер         |Зертханалық |СӨЖО     |            |           |         |
|                 |сабақтар    |         |            |           |         |
|1                |2           |3        |4           |5          |6        |
|Химияның негізгі |Бейорганикал|№1       |8.3.1.,     |Эквивалент |Есептер  |
|заңдары(№1       |ық қосы-    |такырып  |химиялық    |заңын,Авога|шығару   |
|такырып)         |лыстың      |         |ыдыстар,реак|дро заңын, |         |
|                 |кластары.   |         |тивтер      |стехиометри|         |
|                 |            |         |            |ялық заңдар|         |
|                 |            |         |            |ды меңгеру |         |
|Д.И.Менделеевтің |Металл экви-|№2       |8.3.1.,     |Атом       |Ауызша   |
|периодтық заңы   |валентінің  |такырып  |Эквивалент- |құрылысын, |сұрау    |
|және атомдар     |молярлы     |         |Анықтауға   |хим.байла- |         |
|құрылысы (№2     |массасын    |         |арналған    |нысты      |         |
|такырып)         |аңықтау     |         |құрал.      |меңгеру    |         |
|Химиялық         |Нейтралдау  |№3       |8.3.1.,     |Энтальпия, |Ауызша   |
|процестердің     |реакциясы-  |такырып  |Химиялық    |энт ропия, |сұрау, МО|
|энергетикасы(№3  |энтальпия-  |         |ыдыстар,    |термохимия |         |
|такырып)         |сын анық-   |         |реактивтер, |және оның  |         |
|                 |тау.        |         |колориметр. |заңдарын   |         |
|                 |            |         |            |меңгеру.   |         |
|Химиялық кинетика|Хим.реакция |№4       |            |Химиялық   |Ауызша   |
|және химиялық    |жылдамдығы  |такырып  |Химиялық    |кинетика   |сұрау,   |
|тепе-теңдік (№4  |на әсер ете-|         |ыдыстар,    |негізін    |есептер  |
|такырып)         |тін фактор- |         |реактивтер, |меңгеру    |шығару   |
|                 |лар,        |         |термометр,  |           |         |
|                 |            |         |секундомер. |           |         |
|Ерітінділер.Бейэл|Химиялық    |№5       |            |Ерітінділер|Ауызша   |
|ектролиттердің   |тепе-теңдік.|такырып  |Химиялық    |концентра-ц|сұрау,   |
|қасиеттері.Электр|            |         |ыдыстар,    |иясының    |есептер  |
|олиттер.ЭДТ. (№5 |            |         |реактивтер, |өрнектелуін|шығару   |
|такырып)         |            |         |ЭӨ-ті анық- |,бейэлектро|         |
|                 |            |         |тауға       |-литтер мен|         |
|                 |            |         |арналған    |электролит-|         |
|                 |            |         |құрал.      |тердің     |         |
|                 |            |         |            |қа-сиеттері|         |
|                 |            |         |            |н меңгеру  |         |
|Тұздар гидролизі.|Тұздар      |№6       |Химиялық    |Тұздар     |Тұздар   |
|(№6 тақырып)     |гидролизі.  |тақырып  |ыдыстар,    |гидро      |гидролизі|
|                 |            |         |реактивтер  |лизін,гидро|теңдеуін |
|                 |            |         |            |-          |жазу     |
|                 |            |         |            |лиз        |         |
|                 |            |         |            |дәрежесі,  |         |
|                 |            |         |            |ерітінді   |         |
|                 |            |         |            |орта       |         |
|                 |            |         |            |сын        |         |
|                 |            |         |            |меңгеру.   |         |
|Тотығу-тотықсыз- |Т.Т.Р-на    |№7       |Химиялық    |Т.Т.Р.теңде|Т.Т.Р.   |
|дану реакциялары.|ортаның     |тақырып  |ыдыстар,    |у          |теңдеуін |
|(№7 тақырып)     |әсері.      |         |реактивтер. |ін құру,то-|қуру,    |
|                 |            |         |            |тықтырғыш  |есептер  |
|                 |            |         |            |пен тотық- |шығару.  |
|                 |            |         |            |сыздандыр- |         |
|                 |            |         |            |ғышты анық |         |
|                 |            |         |            |тауды меңге|         |
|                 |            |         |            |ру.        |         |
|Электрохимиялық  |Гальвани    |№8       |Химиялық    |Электрохи- |Электро- |
|процестер (№8    |Элементінің |тақырып  |ыдыстар,    |миялық тіз-|хим.тіз- |
|тақырып)         |э.қ.к. анық-|         |реактивтер, |бекті      |ек құру, |
|                 |тау.        |         |Гальвани    |құруды     |э.қ.к.   |
|                 |            |         |элементі.   |оның э.қ.к.|анықтау. |
|                 |            |         |            |анықтауды  |         |
|                 |            |         |            |меңгеру.   |         |
|Электролиз (№9   |Электролиз  |№9       |            |Электролиз |Ауызша   |
|тақырып)         |процесінің  |тақырып  |Химиялық    |схемасын   |сұрау,   |
|                 |жүруін көру,|         |ыдыстар,    |құруды,тең |есептер  |
|                 |схемасын    |         |реактивтер  |–деуін     |шығару   |
|                 |құру.       |         |            |жазуды     |         |
|                 |            |         |            |игеру.     |         |
|Коррозия,оның    |коррозия    |№10      |Химиялық    |Металдарды |Ауызша   |
|түрлері.(№10     |жылдамды-   |тақырып  |ыдыстар,    |Коррозиядан|сұрау,   |
|тақырып)         |ғына әсер   |         |реактивтер. |Қорғау әді-|есептер  |
|                 |ететін фак- |         |            |сін игеру. |шығару   |
|                 |торды көру  |         |            |           |         |
|Металдар  (№11,  |Металдар    |№ 12     |Химиялық    |Металдар,  |Ауызша   |
|12 такы-         |қосылыс-    |тақырып  |ыдыстар,    |қосылыс-тар|сұрау    |
|рып)             |тары.       |         |реактивтер. |ы,         |         |
|                 |            |         |            |қасиеттерін|         |
|                 |            |         |            |анықтауды  |         |
|                 |            |         |            |игеру      |         |
|Комплексті  қосы-|К.Қ.номен-кл|№11      |Химиялық    |комплексті |Ауызша   |
|лыстар     (№13  |атурасы     |тақырып  |ыдыстар,    |қосылысты  |сұрау    |
|тақырып)қ        |,изомериясық|         |реактивтер. |алу,қа-сиет|         |
|                 |асиетті     |         |            |терін      |         |
|                 |            |         |            |зерттеуді  |         |
|                 |            |         |            |игеру.     |         |
|Бейметалдардың   |Бейметалдар |13       |Химиялық    |бейметалдар|Ауызша   |
|қасиеттері.(№14,1|және        |тақырып  |ыдыстар,    |дың қосы-  |сұрау    |
|5                |қосы-лыстары|         |реактивтер. |лыстарын   |         |
|тақырып )        |.           |         |            |алуды,қа-си|         |
|                 |            |         |            |еттерін    |         |
|                 |            |         |            |зерттеуді  |         |
|                 |            |         |            |игеру.     |         |



 7. Әдебиеттер
1.1. Негізгі әдебиеттер:
7.1.1.Бірімжанов Б.А., Нурақметов Н.Н. Жалпы химия. Алматы.: «Рауан»,
               1990.,
7.1.2.Ділманов.Б.М..Ділманова З.Б.Жалпы химияның теориялық негіздері.
          Алматы,2009,-194б.
7.1.3. Ділманов .Б.М..Тапалова А,С,Жалпы және бейорганикалық химия
         практикумы.Астана,2009,-319б
7.1.4. Ахметов Н.С. Общая и неорганическая химия. М.: Высш.шк. 1982- 530с
                                                             7.1.5.
Бишімбаева Г.Қ Жалпы химия. Студенттердің өздік жұмыстарына
         арналған оқу- әдістемелік құрал.Алматы,2007,-136б.
7.1.6.Угай Я.А. Неорганическая химия. М.: «Высшая школа», 1989, -462 б.
7.1.7. Кабдулкаримова К.К., Омарова Н.М. Студенттің өздігінен орындауына
       арналған әдістемелік құрал. Семей, 2007, -39 б.
7.1.8. Яшкарова М.Г.,Омарова Н.М., Кабдулкаримова К.К., Мусабаева Б.Х.
       Бейорганикалық хмиядан зертханалық жұмыстар.
7.1.9.Омаров Т.Т.,Танашева М.Р. Бейорганикалық химия(таңдамалы
        тараулар),Алматы 2008,
7.1.10. Кабдулкаримова К.К., Омарова Н.М. ,Абекова Р.С. Жалпы химия
        курсы бойынша  есептер мен жаттығулар.  Оқу  құралы. Семей,
          2012, -138 б.

7.2. Қосымша әдебиеттер
7.2.1.Аханбаев К.А. Химия негіздері. Алматы. «Мектеп» 1987 – 391 б.
7.2.2 Общая и неорганическая химия : Учеб.пособие для вузов/В.И.Елфимов,
А.И.Бережной и др. –М.: Высш.школа,2006.- 286с (для вузов).
7.2.3 Хаускрофт. Современный курс общей химии . Учеб. для вузов Т.1,2 –М.:
Мир,2002. -540с и 527с.



7.3. Плакаттар
7.3.1. Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі
7.3.2. Металдардың кернеу қатары.
7.3.3. Тұздар мен негіздердің суда ерігіштігі.
7.3.4. Комплекс иондардың тұрақсыздық константасы.
7.3.5.Аз еритін заттардың ерігіштік көбейтіндісі.
7.3.6. Негіздер мен қышқылдардың диссоциация константасы.














































































Пәндер