Файл қосу
Зат және энергия алмасуы
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК | |
| | | |
| | |ПОӘК 042-18-10.1.47 |
| | |/01-2014 |
|ПОӘК | | |
|«Биохимия» пәнінің |___11.09_____2014 ж. | |
|оқытушыға арналған |№ 2 басылым | |
|бағдарламасы | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Биохимия»
5В070100 – «Биотехнология» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы ___________ «__29___»___08___ 2014 ж. А.Ш. Омарова, Ph.D.,
«Химия» кафедрасының доцент м.а.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Химия» кафедрасының отырысында
«__29__»____08_____ 2014 ж. № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі ____________ Б.Х. Мұсабаева
2.2 Инженер-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік бюросы
отырысында
«__05__» _____09______ 2014 ж. № 1 хаттама
Төрайымы ______________С.С. Төлеубекова
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«___11___» ______09______ 2014 ж. № 1 хаттама
ОӘК төрайымы ____________Г.Қ. Искакова
4 «18» 09 2013 ж. №1 басылым ОРНЫНА ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
|1 |Қолданылу саласы |4 |
|2 |Нормативтік сілтемелер |4 |
|3 |Жалпы ережелер |4 |
|4 |Оқу пәнінің мазмұны (модульдің) |5 |
|5 |Білім алушылардың өздік жұмысына арналған тақырыптарының |8 |
| |тізімі | |
|6 |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы |9 |
|7 |Әдебиеттер |11 |
| | | |
1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
«Биохимия» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешеннің құрамына енгізілген
оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы «5В070100» – «Биотехнология»
мамандығының білім алушыларына арналған.
2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Биохимия» пәнінің осы оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттар
талаптары мен ұсыныстарына сәйкес әзірленген және аталған пән бойынша оқу
процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, ҚР МЖМБС «23»
08 2012 жылғы, №1080 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым
министрлігінің бұйрығымен әрекетке енген және бекітілген.
- СТУ 042-ГУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы
және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Биохимия – тіршіліктің молекула негізі жөніндегі ғылым. Ол тірі
организмнің химиялық құрамын,тірі материяда болатын химиялық реакцияларды,
тірі организмдегі заттардың биологиялық функциямен молекуларлық құрамымен
өзара байланысын зерттейді. Биохимия тірі организмде өтетін процесстерін
терең түсіну үшін негізгі ғылым болады.
3.2 Пәнді оқу мақсаты: тіршіліктің молекулалық негізін, биологиялық
заттардың құрамын, құрылысын, қасиеттерін, осы заттардың тіршіліктің
әрекеті бойынша реакцияларын оқып білу болып табылады
3.3 Пәнді оқып–білудің негізгі міндеті: студенттер биологиялық маңызды
заттардың негізгі кластарын, осы заттардың құрамын, құрылысын, қасиеттерін,
организмде атқаратын биологиялық қызметтерін, әсерінің механизмдері;
тіршілік процестерінде биологиялық заттардың өзгеруін, әрекеттесуін, зат
алмасуының негізгі жолдарын, негізгі биохимиялық жүйелерінің және
химиялық реакцияларын оқып білу керек; биологиялық заттардың құрамын,
құрылысын, қасиеттерін зерттеу үшін практикалы дағды алу керек.
3.4 Оқыту нәтижелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде білім алушы мыналарды:
- тірі ағзаның химиялық құрамын, жоғары молекулалы белоктар, көмірсулар,
майлар және нуклеин қышқылдарының құрылысын және физико-химиялық
қасиеттерін, сол сияқты биологиялық активті заттар – витаминдер, ферменттер
және гормондардың әсер ету механизмдерін білуі;
-тірі ағзадағы зат алмасу және энергия алмасу туралы білімді меңгеруі;
- тірі ағзадағы зат алмасудың катаболизм және анаболизм реакцияларын
игеруі;
- қоректік заттарға және биологиялық активті заттарға биохимиялық
әдістермен зерттеулер істей алуы;
-Белок биосинтезінің негізгі этаптарын түсінуі керек.
3.5 Курстың пререквизиттері:
3.5.1 Химия
3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 «Өсімдіктер биотехнологиясы»;
3.6.2 «Цитология»;
3.6.3 «Физиология»;
3.6.4 «Молекулалық биология».
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме:
Кесте 1
|Курс |Семестр |
|Микромодуль 1 - Кіріспе. Зат алмасуды реттеу |
|Дәріс сабақтар |
|Биохимия курсының міндеті.Пәнаралық байланысы. Витаминдер. |1 |
|Витаминдердің сипаттамасы. Зат алмасуына әсер ету | |
|механизмі.Гипо-, гипер-, поливитаминоз туралы түсінік. | |
|Жіктелуі. Майда және суда еритін витаминдер. Провитаминдер. | |
|Тағамда кездесетін витаминдердің құрамы. Тәуліктік | |
|қажеттілігі. | |
|Ферменттер. Ферменттер туралы түсінік.Қызметі және клеткада |1 |
|шоғырлануы. Алу және тазалау әдістері, Химиялық табиғаты және | |
|кұрылысы. Коферменттер. Активті, субстратты, өздік реттегіш, | |
|катализдік орталықтары. Изоферменттер. Проферменттер. | |
|Мультиферменттер жүйесі. Ферменттердің жалпы касиеттері. | |
|Ферменттік реакциялардың жылдамдығына әсер етуші факторлар. | |
|Аталуы. Жіктелуі және колданылуы. | |
|Гормондар.Жалпы сипаттамасы, зат алмасудағы ролі.Әсер ету |1 |
|механизмі.Жіктелуі.Жеке гормондардың сипаттамасы: қалқанша, | |
|карбалас қалқанша,үйкы безінің, гипофиз, бүйрек үсті | |
|безінің, аталык және аналық безінің, асқорыту жүйесінің | |
|гормондары. Простогландиндер.Практикада қолданылуы. | |
|Практикалық сабақтар |
|Майда және суда еритін витаминдер |1 |
|Ферменттер |1 |
|Гормондар |1 |
|Зертханалық сабақтар |
|Майда еритін витаминдерге сапалық реакциялар |2 |
|Суда еритін витаминдерге сапалық реакциялар |2 |
|Ферменттердің жалпы қасиеттері - температураға төзімділігі, |2 |
|талғампаздығы және рН-тың активтілігіне әсері. | |
|Ферменттердің әсер ету механизмі. Активаторлар мен |2 |
|ингибиторлардың әсері. | |
|Гормондар: инсулин мен адреналинге сапалық реакциялар. |2 |
|Микромодуль 2 – Энергетикалық алмасу |
|Дәріс сабақтар |
|Зат және энергия алмасуы. Биологиялық тотығу. |1 |
|Зат алмасуы және энергия туралы түсінік. Зат алмасу | |
|сатылары.Ассимиляция және диссимиляция процестері. Организмде| |
|энергия алмасуынын ерекшеліктері.Зат алмасуды зерттейтін | |
|әдістер. Биологиялық тотығу теориялары. Тыныс алу | |
|тізбегі.Тотықтыра фосфорлану. Энергетикалық тиімділігі. | |
|Практикалық сабақтар |
|Зат және энергия алмасуы |1 |
|Зертханалық сабақтар |
|Зат және энергия алмасуы. Биологиялық тотығу (семинар). |2 |
|Микромодуль 3 – Көмірсулар алмасуы және қызметі |
|Дәріс сабақтар |
|Көмірсулар. Құрылысы, қасиеті, тамақтанудағы ролі. |1 |
|Көмірсулар, олардың тамақтанудағы маңызы, организмдегі ролі. | |
|Көмірсулардың маңызды көзі. Көмірсулар жіктелуі. Құрылысы, | |
|Фишер және Хеорс бойынша формулалары. Моносахаридтер, олардың | |
|қасиеттері. Пентозалар, гексозалар. Глюкоза, құрылысы, | |
|қасиеттері. Дисахаридтер, олигосахаридтер және полисахаридтер.| |
|Крахмал, целлюлоза, гепарин. | |
|Көмірсулар алмасуы. |1 |
|Тамақтану процесіндегі көмірсулардың ыдырауы. Гидролиз және | |
|фосфоролиз. Тканьдердегі көмірсулардың анаэробты тотығуы. | |
|Гликолиз және гликогенолиз. Ашудың түрлері: спирттік, сүт | |
|қышқылды. | |
|Көмірсулар алмасуы. |1 |
|Көмірсулардың аэробты ыдырауы. Кребс циклі. | |
|Практикалық сабақтар |
|Көмірсулардың құрылымы және жіктелуі |1 |
|Глюкозаның анаэробты ыдырауы |1 |
|Глюкозаның аэробты ыдырауы |1 |
|Зертханалық сабақтар |
|Көмірсулар қасиеттері. Көмірсулардың сапалық реакциялары. |2 |
|Микромодуль 4 – Липидтер алмасуы және қызметі |
|Дәріс сабақтар |
|Липидтер |1 |
|Организмдегі липидтердің ролі. Тағам өнімдеріндегі құрамы, | |
|биологиялық бағалылығы. Липидтердің жіктелуі. Балауыздар. | |
|Фосфолипидтер. Стероидтар. Терпендер. Эфирлік майлар. | |
|Липидтер алмасуы |1 |
|Липаза. Асқорыту процесіндегі майлардың алмасуы. Май | |
|қышқылдарының тотығу жолдары. Майлардың синтезі. | |
|Практикалық сабақтар |
|Липидтердің химиялық құрылымы және жіктелуі |1 |
|Триацилглицеролдың ыдырауы |1 |
|Зертханалық сабақтар |
|Липидтер. Майларға сапалық реакциялар. Майлардың ерігіштігі. |2 |
|Майдың константасын – tбалқу, йод санын, қышқыл санын анықтау.| |
|Микромодуль 5 – Белоктар алмасуы және қызметі |
|Микромодуль 5.1 – Аминқышқылдарының алмасуы |
|Дәріс сабақтар |
|Аминқышқылдары, құрылысы және қасиеттері. Ауыстырылмайтын |1 |
|аминқышқылдары. Белок молекуласының типтік құрылымы және | |
|олардың түзілуіндегі байланыстың түрлері. Белоктардың | |
|қасиеттері. Белоктардың жіктелуі. Қарапайым және күрделі | |
|белоктар, сипаттамалары. | |
|Аминқышқылдарының аралық алмасуы. |1 |
|Асқорыту процесіндегі белоктардың ыдырауы. Белоктардың шіруі. | |
|Аминқышқылдарының ыдырауы. Қайтааминдеу, декарбоксилдеу, | |
|дезаминдеу. Аминқышқылдарының организмде түзілу жолдары. | |
|Азотты баланс. Белоктардың биологиялық бағалылығы. Белоктардың| |
|тәуліктік қажеттілігі. | |
|Практикалық сабақтар |
|Альфа-аминқышқылдарының химиялық құрылымы. Белоктардың |1 |
|жіктелуі. | |
|Аминқышқылдарының аралық алмасуы. Аммиакты залалсыздау |1 |
|жолдары. | |
|Глицин және тирозиннің катаболизмі және анаболизмі. |1 |
|Зертханалық сабақтар | |
|Аминқышқылдары. Амин тобындағы азотты формольды әдіспен |2 |
|анықтау. | |
|Белоктар. Физика-химиялық қасиеттері. Белоктарды тұнбаға |2 |
|түсіру реакциялары. Белоктарға түсті реакциялар. | |
|Микромодуль 5.2 – Нуклеотидтер алмасуы | |
|Дәріс сабақтар | |
|Нуклеин қышқылдарының организмдегі функциялары. Пурин және |1 |
|пиримидин негізіндегі азотты қосылыстар. Рибоза және | |
|дезоксирибоза. Нуклеозидтер және нуклеотидтер. АТФ және оның | |
|зат алмасудағы ролі. Полинуклеотидтер. РНҚ және ДНҚ құрылысы. | |
|Организмдегі нуклеопротеидтердің ыдырауы. Нуклеин |1 |
|қышкылдарының қорытылуы және аралық алмасуы. Пурин және | |
|пиримидин негіздерінің ыдырауы. | |
|Практикалық сабақтар |
|Нуклеопротеиндер гидролизі. ДНҚ және РНҚ химиялық құрылымы. |1 |
|ДНҚ және РНҚ молекулаларының фрагменті. | |
|Нуклеотидтер метаболизмі |1 |
|Зертханалық сабақтар |
|Күрделі белок – нуклеопротеиндердің химиялық құрамын зерттеу: |2 |
|дрожжы гиролизатындағы белокты анықтау; пуринді негіздерді | |
|анықтау; пентоза-альдозаны анықтау; фосфор қышқылын анықтау. | |
|Дифениламинмен ДНҚ сандық анықтау. |2 |
|Микромодуль 6 – Белок биосинтезі |
|Дәріс сабақтар |
|Белок биосинтезі, оның этаптары. |1 |
|Генетикалық код, кодон, цистрон және ген туралы ұғымдар. Белок| |
|биосинтезінің негізгі этаптары: 1) Транскрипция (инициация, | |
|элогнация.ю терминация); 2) Рекогниция; | |
|3) Трансляция (инициация, элонгация, терминация). Белок | |
|алмасуының патологиясы және реттелуі. | |
|Зертханалық сабақтар |
|Белок биосинтезі және оның негізгі этаптары (семинар). |2 |
|Практикалық сабақтар |
|Белок биосинтезі, негізгі этаптары. |1 |
|Микромодуль 7 - Зат алмасу процестерінің өзара байланыстылығы |
|Дәріс сабақтар |
|Зат алмасу процестерінің өзара байланыстылығы. Жалпы |1 |
|заңдылықтары. Көмірсулар мен нуклеин қышқылдары, белоктар және| |
|майлар алмасулары арасындағы байланыстар. Тамақтанудың негізі | |
|мен оның даму жолдары. Тамақтанудың режимі. Емдік тамақтану. | |
5. БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Фотосинтез;
5.2 Биологиялық мембраналар;
5.2 Органдар биохимиясы I;
5.3 Органдар биохимиясы II.
6. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 3
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік |Даналардың |Білім |Қамтамасыз |
|құралдардың атауы |саны |алушылардың |етілу пайызы|
| | |саны | |
|1 |2 |3 |4 |
|Сеитов З.С. Биохимия. –Алматы: |2 |25 |8 |
|Агроуниверситет, 2000.-897 с. | | | |
|Биологическая химия/под ред. |10 |25 |40 |
|Н.И. Ковалевской.-М.: Академия,| | | |
|2009.-255 с. | | | |
|Коваленко Л.В. Биохимические |5 |25 |20 |
|основы химии биологически | | | |
|активных веществ. –М.: Бином. | | | |
|Лаборатория знаний, 2010.-228 | | | |
|с. | | | |
|Сейітов Қ.С. Биологиялық |43 |25 |100 |
|химия.-Алматы: «Қайнар» | | | |
|университеті, 1992.-384 б. | | | |
|Аблаев Н.Р. Биохимия в схемах и|6 |25 |24 |
|рисунках. –Алматы: Ғылым, | | | |
|2001.-285 с. | | | |
|Аксартов Н.М. Биохимия |1 |25 |4 |
|/эл.-ресурс/лекционный | | | |
|курс.-Караганда: КарГУ, 2005.-1| | | |
|эл. диск. | | | |
|Николаев А.Я. Биохимия. Москва:|1 |25 |4 |
|1989.-495 с. | | | |
|Қайырханов Қ.К. Жануарлар |25 |25 |100 |
|биохимиясы.- Алматы: Ана тілі, | | | |
|1993, 2004 | | | |
|Кайрханов К.К. Методические |34 |25 |100 |
|указания к лабораторным | | | |
|занятиям по биохимии / издание | | | |
|третье, переработанное и | | | |
|дополненное / Семипалатинск, | | | |
|ЦНТИ, 2003. | | | |
7. ӘДЕБИЕТТЕР
1. Негізгі әдебиеттер
7.1.1Сеитов З.С. Биохимия. –Алматы: Агроуниверситет, 2000.-897 с.
7.1.2 Сейітов Қ.С. Биологиялық химия.-Алматы: «Қайнар»
университеті, 1992.-384 б.
Биологическая химия/под ред. Н.И. Ковалевской.-М.: Академия, 2009.-
255 с.
7.1.5 Аблаев Н.Р. Биохимия в схемах и рисунках. –Алматы: Ғылым,
2001.-285 с.
7.1.6 Аксартов Н.М. Биохимия /эл.-ресурс/лекционный курс.-
Караганда: КарГУ, 2005.-1 эл. диск.
7. Қайырханов Қ.К. Жануарлар биохимиясы.- Алматы: Ана тілі, 2004.-
200 б.
8. Кайрханов К.К. Методические указания к лабораторным занятиям
по биохимии /издание третье, переработанное и дополненное/
Семипалатинск, ЦНТИ, 2003.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф., Биохимия.-Москва: 2000.-520 с.
7.2.2 Малахов А.Г., Вишняков С.И. Биохимия с/х животных.-
М.:Колос,1984.-345 с.
7.2.3 Строев Е.А. Биологическая химия. -М.: 1986.-480 с.
7.2.4 Николаев А.Я. Биохимия. Москва: 1989.-495 с.
7.2.5 Строев Е. А., Макарова А. А., Практикум по биологической
химии. М.: «Высшая школа», 1986. -231с.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz