УМКД

Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы

5В020700-«Аударма ісі» мамандығына арналған
«ЖАЛПЫ ТІЛ БІЛІМІ»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2014

Алғы сөз

1 ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН
құрастырушы_____________ « » _____ 2014 ж.
Сулейменова Рауя Шаяхметқызы, аға оқытушы
«Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі» кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында
қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ «09» ___09__ 2014 ж.

Кафедра меңгерушісі _________Мұқанова Қ.Қ.

2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросының отырысында
қарастырылды.
Хаттама №___ «10» __ 09__ 2014 ж.

Төрайым _________________ Cәмекбаева Э.М.

3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесі мәжілісінде қаралып,баспаға
ұсынылды.
Хаттама №___ «11» __09__2014ж.

ОӘК төрайымы _________________Искакова Г.К.

4 БАСЫЛЫМ № « » __ 201 ж.

Мазмұны

1 Қолдану саласы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5 Білім алушының өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі
6 Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы
7 Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ

«Жалпы тіл білімі» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін
оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5 В 020700 - «Аударма ісі»
мамандығының білім алушыларына арналған.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы «Жалпы тіл білімі» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы
берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі
нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің бекітілген және
қолданысқа енгізілген ҚР МЖМБС 3.08.275-2006 Мемлекеттік білім беру
стандарты;
- 5 В 020700 «Аударма ісі» мамандығының типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және
рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.01-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы»
құжаттық іс-жосығы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Жалпы тіл білімі – тіл ғылымының жалпы тілдік теориясы. Ол – бүкіл
тіл туралы ғылымның бағыт – бағдарын белгілейтін компас ғылым.
Бұл пән– білім алушыларды теориялық лингвистиканың ең негізгі, өзекті
мәселелерімен таныстырады. Оларға жалпы тіл білімі ғылымның өткен
тарихынан, қазіргі күйінен, негізгі бағыт-бағдарынан, ғылым алдында тұрған
басты мәселелерінен жүйелі білім береді. Осындай мақсаттарға сәйкес курс
күрделі төрт бөлімге бөлінеді: лингвистика тарихы, тіл теориясы,
лингвистикалық әдістер мен методикалар, тіл білімінің басқа ғылымдармен
қарым-қатынасы.
3.2 Пәнді оқыту мақсаты:
«Жалпы тіл білімі» пәнінің алға қоятын мақсаты – білім алушыларды
теориялық тіл білімінің ең негізгі, өзекті мәселелерінен хабардар ету.
Оларға тіл туралы ғылымның өткен тарихынан, қазіргі күйінен, негізгі бағыт
– бағдарынан, ғылым алдында тұрған басты – басты проблемалардан оқу
бағдарламасы талабына сай жүйелі білім беру.Осындай мақсаттарға сәйкес курс
күрделі үш бөлімге бөлінеді: тіл теориясы, тіл ғылымының тарихы, тіл
ғылымындағы әдістер мен әдістемелер.Бұл бөлімдердің әрқайсысы өз ішінен
бірнеше тарауларға, параграфтарға жіктеледі.
Білім алушыларға теориялық білім беріп, сол теориялық түсінікті
пайдаланып тілдік элементтердің құрылымдық ерекшеліктерін талдаулар жасау
арқылы еркін пайымдай алатындай дәрежеде білім беру.
«Жалпы тіл білімі» – ғылыми-теориялық білім беруді мақсат ете отырып,
оның болашақта зерттелуге тиіс мәселелеріне байланысты білім алушыларды
ғылыми ізденіске баулуды өзінің міндеті деп санайды.
3.3 Пәнді оқыту міндеттері:
–Лингвистикада тіл білімін жеке тіл білімі және жалпы тіл білімі деп екіге
бөлінетіндігін түсіндіру;
– Жалпы тіл білімі қарастыратын мәселелерді сөз еткенде, олар жөнінде
белгілі тұжырымдар жасағанда жеке тілдерді зерттеу нәтижелері басшылыққа
алынатындығын ашып көрсету;
– Тіл мәселелеріне байланысты жазылып сақталған, біздің заманға жеткен
деректердің ең көнесі Ежелгі Қытай, Үндістан, Ежелгі Греция елдеріндегі
ғылыми мұралардың өзара байланыстарын көрсету;
– Жалпы тіл білімі дүние жүзіндегі тілдердің барлығына немесе басым
көпшілігіне тән универсалды мәселелерді қарастыратындығына талдау
жасау;
– Грамматикалық форма мен грамматикалық мағынаның ерекшеліктерін айқындау,
олардың жасалу жолдары мен тәсілдеріне тоқталу;
– Тілдің өзіндік табиғаты мен мәні, ойлаумен, қоғаммен байланысы,
атқаратын қызметі, тілдің құрылымыөзара байланысы, тілдің таңбалық, жүйелік
сипаттары, дыбыс тілінің шығуы жайлы толық мағлұмат беру;
- ХІХ ғ. лингвистикасы, ХХ ғ. лингвистикасының қалыптасуы мен дамуы жайлы
, тілдің даму заңдылығы туралы жан-жақты түсінік беру.
3.4 Оқыту нәтижелері:
Пәнді оқыту нәтижесінде білім алушылар мыналарды білуі керек:
- Қазақ тілінің жалпы тіл білімі ғылымы бойынша теориялық білім алып
шығады;
- Алған білімдерін практикада қолдана біледі;
- Тілді талдаудың негізгі әдістерін меңгереді;
- Теориялық талдау жасай алады;
- Жалпы тіл біліміндегі қалыптасқан ұғымдарды, заңдылықтарды, құбылыстарды,
әдіс-тәсілдерді меңгереді, түсінеді;
- Өзіндік пікір айта алады;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай біледі.
3.5 Курстың пререквизиттері:
3.5.1Тіл біліміне кіріспе
3.5.2 Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы
3.5.3 Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы
3.5.4 Қазақ тілінің морфологиясы
3.6 Курстың постреквизиті:
3.6.1 Әлеуметтік лингвистика
3.6.2 Когнитивтік лингвистика
3.6.3 Этнолингвистика
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
1- кесте

|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәріс сабақтары | |
|1 модуль. Жалпы тіл білімінің қалыптасуы | |
|1. Жалпы тіл білімінің пәндік ерекшеліктері. |1 |
|2. Ежелгі Қытай лингвистикасы. |1 |
|3. Ежелгі Үнді тіл білімі. |1 |
|4. Ежелгі Грек тіл білімі. Рим тіл білімі. |1 |
|2 модуль5.Орта ғасыр тіл білімі. Ш-XVIIIғасырлар лингвистикасы. |1 |
|6. Араб тіл білімі. |1 |
|7. Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімі. XVII-XVIII ғасыр тіл |1 |
|білімі. | |
|8, 9 XIX ғасыр тіл білімі. |1 |
|10. ХІХ ғасыр тіл білімінде қалыптасқан тіл білімі мектептері | |
|мен ағымдары. | |
|11. ХХ ғасыр тіл білімі. |1 |
|3 модуль 12. Кеңестік тіл білімі. |1 |
|13. Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы. |1 |
|14. Тіл теориясы. Тіл және қоғам. |1 |
|15,16. Тілдің таңбалық сипаты. |1 |
|4 модуль 17,18,19 . Тіл және қоғам. |1 |
|20. Билингвизм. |1 |
|21,22. Тілдің диалектілік, әлеуметтік жіктері. Сөйлеу тілі мен |1 |
|кітаби тіл. | |
|23,24,25. Тілдің даму заңдылығы. |1 |
|5 модуль |1 |
| 28,29 .Әлемдік тілдер. |1 |
|30. Тілдік одақ. Қазіргі кездегі тілдік одақтар. Тілдік |1 |
|одақтардың пайда болуы тарихы. Ностратикалық тілдер. | |
|Тәжірибелік сабақтар | |
|1.Жалпы тіл білімінің зерттеу нысаны,мақсаты, міндеттері. | 2 |
|2.Қазіргі заман тіл біліміндегі салалар. |2 |
|3. Ежелгі Қытай лингвистикасы. |2 |
|4. Ежелгі Үнді тіл білімі. |2 |
|5. Ежелгі Грек тіл білімі. |2 |
|6. Орта ғасыр тіл білімі. |2 |
|7. Араб тіл білімі. |2 |
|8. Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімі. XVII-XVIII ғасыр тіл |2 |
|білімі. | |
|9. XIX ғасыр тіл білімі. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі. |2 |
|10. ХІХ ғасыр тіл білімінде қалыптасқан тіл білімі мектептері |2 |
|мен ағымдары. | |
|11. XX ғасыр тіл білімі. |2 |
|12. Кеңестік тіл білімі. |2 |
|13. Тіл білімінің басқа ғылым салаларымен байланысы. |2 |
|14. Тіл теориясы. |2 |
|15. Тіл және қоғам. |2 |

5 БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Жалпы тіл білімінің лингвистиканың басқа салаларымен қарым-қатынасы.
5.2 Көне заман лингвистикасына тән ортақ сипаттар мен кемшіліктер.
5.3 Панини жазған санскрит грамматикасының мәні.
5.4 Грек тіл білімі.
5.5 ХІ ғ. еңбек «Диуани лұғат-ат-түрік» -арабша сөздігінің маңызы.
5.6 Араб тілінің дамуына үлес қосқан ғалымдар еңбектерінің маңызы.
5.7 Қайта өркендеу дәуірінің лингвистикалық проблемасы.
5.8 XIX ғ.ғалымдардың еңбектеріне шолу.
5.9 Типологиялық зерттеу.
5.10 Москва және Қазан лингвистикалық мектебі
5.11 Эстетизм немесе эстетикалық лингвистика.Неолингвизм.
5.12 . Тіл білімінің басқа ғылым салаларымен байланысы.
5.13 Тіл және сөйлеу.
5.14 Тілдің ой-санамен қарым-қатысы.Тілдік мағына.
5.15 Тілдің таңбалық сипаты.
5.16 Тілдің жүйелік, құрылымдық сипаты.
5.17 Тілдің даму заңдылығы.
5.18 Тілдің әр саласының даму ерекшеліктері.
5.19 Тіл білімінің зерттеу методтары.
5.20 Тілдік одақ.
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТІМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
3-Кесте
|Оқулықтардың, оқу құралдарының|Саны |Студенттердің |Қамтамасыз ету |
|атауы | |саны |пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|1.Қалиев Ғ. Жалпы тіл білімі |7 |11 |60 % |
|Алматы, 2001 | | | |
|2.В.И.Кодухов. Общее |7 |11 |60 % |
|языкознание. М., 1974 | | | |
|3.Қордабаев Т.Р. Жалпы тіл |7 |11 |60% |
|білімі. А., 1975 және 1981, | | | |
|1999 | | | |
|4.Қалиев Б. Жалпы тіл білімі. |7 |11 |60% |
|А., 2000 | | | |
|5.Мұсабекова Ф.М. |7 |11 |60% |
|Лингвистикалық ілімдердің | | | |
|тарихын оқыту. А. 1985 | | | |
|6. М.Березин. «История |7 |11 |60% |
|лингвистических учении» | | | |
|М.,1975 | | | |
|7. М.Березин.,Б.Н.Головин. |7 |11 |60% |
|«Общее языкознание» М.,1979 | | | |
|8. В.И.Кодухов.Общее |7 |11 |60% |
|языкознание. М.,1974 | | | |
|9.Амирова,Б.А.Ольховиков.,Ю.В.|7 |11 |60% |
|Рождественский. Очерки по | | | |
|истории лингвистики.М.,1975 | | | |
|10. М.Березин. История |7 |11 |60% |
|лингвистических учении., | | | |
|М.,1975 | | | |

7 ӘДЕБИЕТТЕР

7.1 Негізгі әдебиеттер

7.1.1 Қалиев Ғ. Жалпы тіл білімі Алматы, 2001
7.1.2 Қордабаев Т.Р. Жалпы тіл білімі. А., 1975 және 1981, 1999
7.1.3 Қалиев Б. Жалпы тіл білімі. А., 2000
7.1.4 Мұсабекова Ф.М. Лингвистикалық ілімдердің тарихын оқыту.А.1985
7.2 Қосымша әдебиеттер

7.2.1 М.Березин. «История лингвистических учении» М.,1975
7.2.2 М.Березин.,Б.Н.Головин. «Общее языкознание» М.,1979
7.2.3 В.И.Кодухов.Общее языкознание. М.,1974
7. 2.4 М.Березин. История лингвистических учении., М.,1975
7.2.5 Амирова,Б.А.Ольховиков.,Ю.В.Рождественский. Очерки по
истории лингвистики.М.,1975

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz

Іздеу
Файл қосу
Презентациялар
Тегін
Кабинет
Баланс
Таңдаулы жұмыстар
Cатып алған жұмыстарыңыз
Менің файлдарым
Презентацияларым
Сатылым статистикасы