Файл қосу

Суды дайындаудың физикалық - химиялық тәсілдері пәннің бағдарламасы




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                 |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                              |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы                                          |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                                  |
|3 денгейлі СМЖ құжаты |                ПОӘК      |ПОӘК                    |
|                      |                          |042-18-6.1.27/01-2014   |
|ПОӘК                  |«11» 09  2014 ж № 1       |                        |
|Оқытушыға арналған    |басылым                   |                        |
|«Суды дайындаудың     |                          |                        |
|физикалық-химиялық    |                          |                        |
|тәсілдері»            |                          |                        |
|пәннің бағдарламасы   |                          |                        |










                       ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
               «Суды дайындаудың физикалық-химиялық тәсілдері»
                 5в071700 – «Жылуэнергетика» мамандығы үшін

                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
                             ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ














                                    Семей
                                    2014
                                  Алғы сөз


      1 ӘЗІРЛЕГЕН
      ҚҰРАСТЫРУШЫ  _____   «___»   _________   2014   ж.   А.Н.   Шалаганова
«Техникалық физика және жылуэнергетика» кафедрасының аға оқытушысы


      2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
      2.1 техникалық физика және жылуэнергетика кафедрасының мәжілісінде
      Хаттама № 1   «___» _________ 2014 ж.


      Кафедра меңгерушісі ___________ О.А. Степанова


      2.2 Инженерлік-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік  бюросының
отырысында қарастырылды
      Хаттама № 1   «___» _________ 2014 ж.


      Төрайым ______________ С.С. Толеубекова


      3 БЕКІТІЛГЕН
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында  қабылданған  және
баспадан шығаруға кеңес берілген.
      Хаттама № 1   «___» _________ 2014 ж.


      ОӘК төрайымы  __________  Г.К. Искакова


      4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН



                                   МАЗМҰНЫ


1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ     4
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР    4
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 4
4   ОҚУ  ПӘНІНІҢ (МОДУЛДІҢ) МАЗМҰНЫ    6
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ    7
6   ОҚУ-ӨДІСТЕМЕЛІК  ӘДЕБИЕТТЕРМЕН   ҚАМТАМАСЫЗ  ЕТІЛУ КАРТАСЫ     8
7 ӘДЕБИЕТ   8









1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ



      «Суды дайындаудың физикалық-химиялық тәсілдері»  пән  бойынша  бойынша
оқу-әдістемелік кешеннің кұрамына енгізілген  окытушыларға  арналған  пәннің
бағдарламасы «5В071700» -  «Жылуэнергетика»  мамандығының  студенттері  үшін
арналган.





      2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР



      «Суды дайындаудың физикалық-химиялық тәсілдері»  пәнінің  оқытушыларға
арналған  осы  пәннің   бағдарламасы  келесі   кұжаттардың   талаптары   мен
ұсыныстарына  сәйкес  берілген  пән  бойынша  оқу   үрдісін   ұйымдастырудың
тәртібін көрсетеді:
      - Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің  мемлекеттік  жалпыға
бірдей міндетті стандарты. Жоғарғы білім. Бакалавриат. Негізгі ережелер.  ҚР
МЖМБС 5.04.019-2011;
      - Жоғарғы оқу білімінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім  стандарты.
Қазакстан   Республикасы Басқармасының  23 тамыз 2012 ж. №  1080  бұйрығымен
енгізілген және бекітілген.
      - 5В071700 «Жылуэнергетика» мамандығына арналған типтік оқу жоспары;
      - СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің  оқу  әдістемелік
кешендерің әзірлеудін жалпы талаптары»;
      - ДП 042-1.01-2014 Қужатталған рәсімдеме  «Пәндердің  оқу  әдістемелік
кешендерің структурасы мен мазмұны».






      3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР



      3.1 Пәннің қыскаша мазмұны:
      Бұл  пән  «Жылуэнергетика»  бакалавр   мамандығы   бойынша   Қазақстан
Республикасының білім беру жүйесі туралы мағұлмат береді.  Суды  дайындаудың
физикалық-химиялық тәсілдері жылу электрстанцияларына  табиғи су  қоспаларын
тазалап дайындап беруде атқаратын қызметін ерекше атап айтуға  болады.  Суды
алдын-ала  тазарту  және  өңдеу  беру  энергетикалық  қондырғылардың  қызмет
көрсету мерзімін арттырады.


      3.2 Пәнді оқу мақсаты:
      Курстың мақсаты - сулы-химиялық режимді үйымдастыру мен суды  дайындау
әдістерін окыту. Су дайындау қондырғыларының сенімді және  тиімді      жұмыс
істеуіне, қауыпсыз пайдалануына мүмкіндік береді.


      3.3 Пәнді оқыду негізгі міндеттері:
      Курстың  міндеті  -  электр  станциясы  циклындағы   негізгі   физика-
химиялык процестермен (коррозия, тұнба түсуі, қайнақ  және  калдык  түзілуі,
будың ластануы жэне т.б.), станциялык судын  касиеттерімен  таныстыру.  Суды
дайындау  әдістерінің  физика-химиялық  негіздерін  жэне  жабдықтарын   білу
негізгі жылу энергетикалық қондырғылардың  тиімді  жұмысы  мен  сенімдідігін
ұйымдастыру, сулы-химиялық режимнің қолайлы жағдайларын жүзеге  асыру,  суды
өңдеу   кезінде     химиялык    реагенттерді     үнемдеу,     қондырғылардың
қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ағынды  сулардың  көлемі  мен  агрессивтілігін
азайту үшін қажет.


      3.4 Білім алу нәтижесі:
      Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті
      білулері қажет:
      -  қоспалар    сипаітамалары    мен    су    сапасының    негізгі
керсеткіштерін;
      -  иондық алмасу технологиясын;
      -  аса минералданған сулар мен ерітінділерді өндеу технологияеын;
      - газдарды кетіру технологиясын;
      - салқындататын суды өндеу технологиясын;


      -  ағынды суды зиянсыздандыру технологиясын;
      -  термиялык суды дайындауды;
      меңгеруі қажет:
 - тәжірибелілік жұмыстарды жобалауды мен жүргізуді, және зерттеу әдістерін.


      игере білуі керек:
 -  судың технологиялық параметрларын эксперименттік зерттеу әдістерін;
      - су-бу ауспалы процестерін талдау әдістерін;
      - суды дайындау қондырғыларын іріктеу мен есептеу әдістерін;
      -  есептеу  техникасын  қолданып  суды  дайындау  жүйелерін  модельдеу
әдістерін.
      істеу білуі керек:
      -  суды өңдеудің жеке кезеңдерінің негізгі параметрлерін есептеуді;
      - қалдықтар түзілуінің қарқындылыгын жэне коррозиялық процестер
жылдамдығын есептеуді;
      - алғашқы мәліметтер мен қойылған талаптарға байланысты суды  дайындау
жүйелерін жобалауды.
      түсіне білуі керек:
    - суды дайындаудың энергетикалық тиімділігін бағалауды;
    - өндірістік кәсіпорынның суды дайындады.
      болуы керек:
    -      суды      алдын-ала      тазартудың      негізгі      әдістерін;





      - судың химиялық мінездемелерін анықтаудың тәжірибелік әдістерін.
      ие болу керек:
      - бақылау аспаптарын;
    - суды дайындаудың түрлі әдістерін өндірістікте қолдай алу.


      3.5 Пән пререквизиттері:
      -   физика;
      -   химия;
      -   техникалық термодинамика;
      -   жылумассаалмасу;
      -   сұйық пен газдар механикасы;
      -   қазандық қодырғылары және бу генераторлары.


      3.6 Курстың постреквизиттері:
      -   жылулық және атомдық электростанцтһиялар;
      - элетростанцияның жылумеханикалық және қосымша құрал-жабдығы.


      3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:
                                                                   1 - кесте
|Курс                                                             |Семестр   |
|1                                                                |2         |
|Модуль 1.Суды дайындау жалпы мәліметтер                                    |
|Дәріс сабактар                                                             |
|Кіріспе. Жылуэнергетикада суды қолдану. Энергетикада суды қалай  |1         |
|қолданады. Қақ түзілу. Судың сапасы. Таза суды дайындау. Суды    |          |
|өңдеу.                                                           |          |
|Суды алдын-ала тазарту. Судың тазалау процесі. Суды тазартудың   |2         |
|технологиясы. Суды тазалау әдістері. Коагуляция процесі.         |          |
|Ион алмасу әдісімен суды өңдеу.  Ион алмасу технологиясы.        |2         |
|Иониттер құрылымы. Иониттерді алу тәсілі. Ионның көлем           |          |
|элементтерінің құрылымы.                                         |          |
|Суды тазартудың мембраналық әдістері. Мембраналық әдістер. Гипер |2         |
|және ультрафильтрлеу әдісі.. Мембраналық  әдістердің             |          |
|артықшылықтары.                                                  |          |
|Суды газдардан тазарту. Судағы газдардың түрлері. Суды газдардан |2         |
|тазарту. Су мен газдардың әрекеттесуі. Газдарды жоюдың           |          |
|десорбциялық әдісі.                                              |          |
|Пратикалық сабақтар                                                        |
|Су сапасы көрсеткіштерін есептеу                                 |1         |
|Реагенттермен жеке кезеңдерде өңдегеннен кейінгі су сапасының    |2         |
|технологиялық көрсеткіштері                                      |          |
|Ерітінді реагенттерінің дозирленуі (дозирование).                |2         |
|Суды ионды алмасу әдісімен өңдеу.                                |2         |
|2 кестенің жалғасы                                                         |
|Зертханалык сабактар                                                       |
|Судың жалпы сілтілігін және сілтілік жеке формасын анықтау.      |3         |
|Судың қаттылығын анықтау.                                        |3         |
|Модуль 2. Жылуэнергетикада қолданылатың суды дайындау тәсілдері            |
|Дәріс сабактар                                                             |
|Салқындататын және айналымдағы суды өңдеу. Салқындату жүйесінің  |2         |
|ағынды сулары. Айналымдағы ағынды судың қасиеті. Суды өңдеу      |          |
|процесі. Судың есептік төгілуі.                                  |          |
|Суды термиялық тұзсыздандыру. Суды термиялық өңдеу процесі.      |2         |
|Буландырғыш. Буландырғыштар түрлері. Буландырғыштардың жұмыс     |          |
|істеу принципі.                                                  |          |
|Электр станциялардың ағынды сулары және оларды зиянсыздандыру    |2         |
|технологиялары. Су дайындайтын құралдардың қызметі.              |          |
|Регенерациялық заттар. Сулардың ағызуы. Суды дайындайтын         |          |
|технологиялар.                                                   |          |
|Пратикалық сабақтар                                                        |
|Суды фильтрлеумен түссіздендіру.                                 |2         |
|Судан газдарды жою.                                              |2         |
|Кері сумен қамтамасыз ету жүйесіндегі суды өңдеу.                |2         |
|Термиялық су дайындау.                                           |2         |
|Зертханалык сабактар                                                       |
|Коагуляция әдісімен судан коллоидты қоспаларды тазарту.          |3         |
|Судың сутегі иондарының активтілігін анықтау (рН мәні).          |3         |
|Катионды алмасу әдісімен суды жұмсарту (умягчение).              |3         |








      5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ



      Кредиттік  жүйемен  оқу  кезінде  білім  алушылардың   өздік   жұмысын
ұйымдастыру  сапасын   арттыруға   жоғары   талаптар   қойылады,   оған   үй
тапсырмаларын орындауда кіреді.
      Білім  алушылардың  оқытушының  жетекшілігімен  өздік  жұмысы  –   бұл
кредиттік жүйемен  оқу  кезінде  оқу  жұмысының  бір  түрі,  онда  диалогтық
тәртіпте аудиториялық сабақ түрінде өткізіледі, сонымен  бірге  аудиториядан
тыс кеңес түрінде жүргізіледі.
      5.1 БӨЖ 1. ТЭС-ке су көзін таңдау (реферат).
      5.2  БӨЖ  2.  Суды  содамен  ізбестеу  механизмі.   Мөлшерін   анықтау
(реферат).
      5.3  БӨЖ  3.  Фильтрлеу  материалдары.   Оларға   қойылатын   талаптар
(реферат).
      5.4  БӨЖ  4.  Суды  дайындау  қондырғыларының  реагенттік  шаруашылығы
(реферат).
      5.5 БӨЖ 5. Реагенттерді қабылдау және жинау (реферат).
      5.6 БӨЖ  6. Суды тазартуда мембраналық және  ионалмастырғыш  әдістерді
қиыстыру (реферат).
      5.7  БӨЖ  7.  Турбинаның  конденсаторы  мен   сумен   қамтамасыз   ету
жүйелерінде  биологиялық  және  минералдық  қалдықтарды  болдырмау   жолдары
(реферат).
      5.8 БӨЖ 8. Суды химиялық және термиялық әдістермен өңдегеннен  кейінгі
тұздандырылған суды түсіру (реферат).
      5.9 БӨЖ 9. Буландырғыштардың  дистиллят  сапасына  қойылатын  талаптар
(реферат).
      5.10 БӨЖ  10.  Буландырғыштардың  сулы  режимдерін  есептеу  негіздері
(реферат).
      5.11  БӨЖ  11.  Коррозия  мен  жабдықты  коррозиядан  қорғау  әдістері
(реферат).
      5.12 БОӨЖ 1. Су сапасының көрсеткіштері.
      5.13 БОӨЖ  2  Реагенттермен  жеке  кезеңдерде  өңдегеннен  кейінгі  су
сапасының технологиялық
      5.14   БОӨЖ    3,4    Химиялық         тұзсыздандыру.         Химиялық
тұзсыздандыру қондырғыларының оптималді жұмысын таңдау.
      5.15 БОӨЖ 5 Суды тазартудың мембраналық  әдісі  (кері  осмос,  диализ,
электродиализ).
      5.16  БОӨЖ 6,7.  Реагенттік  әдістермен  минералды  тұздарды  қалдыққа
айналдармау жолдары. Оптималді реагент пен оның мөлшерін тандау.
      5.17 БОӨЖ 8. Декарбонизаторлар мен деаэраторларды есептеу негіздері.









      6   ОҚУ-ӨДІСТЕМЕЛІК  ӘДЕБИЕТТЕРМЕН   ҚАМТАМАСЫЗ  ЕТІЛУ КАРТАСЫ

                                                                     3 кесте
|Окулыктардын, оку-әдістемелік  |Даналарлың саны |Оқушылардың  |Қамтамасыз  |
|күралдардын                    |                |саны         |етілу пайызы|
|атауы                          |                |             |            |
|1                              |2               |3            |4           |
|Стерман Л.С. Тепловые и атомные|2               |20           |10          |
|электростанции – М.: МЭИ, 2000.|                |             |            |
|– 395с.                        |                |             |            |
|Копылов А.С., Лавыгин В.М.,    |20              |20           |100         |
|Очков В.Ф. Водоподготовка в    |(электронный    |             |            |
|энергетике. – М.: Издательство |вид)            |             |            |
|МЭИ, 2006. – 309 с.            |                |             |            |
|Лифшиц О.В. Справочник по      |20              |20           |100         |
|водоподготовке котельных       |(электронный    |             |            |
|установок. –  М.: Энергия,     |вид)            |             |            |
|1976. – 456 с.                 |                |             |            |
|Электронная энциклопедия       |8               |20           |73          |
|энергетики.                    |                |             |            |












      7 ӘДЕБИЕТ





      7.1 Негізгі әдебиет
      7.1.1  Копылов  А.С.,  Лавыгин  В.М.,  Очков  В.Ф.  Водоподготовка   в
энергетике. – М.: Издательство МЭИ, 2006. – 309 с.
      7.1.2 Лифшиц О.В. Справочник по водоподготовке котельных установок.  –
М.: Энергия, 1976. – 456 с.
      7.1.3 Электронная энциклопедия энергетики.


      7.2 Қосымша әдебиет
      7.2.1 Стерман Л.С. Тепловые и атомные электростанции – М.: МЭИ,  2000.
– 395 с.
      7.2.2 Маргулова Т.X.  Атомные  электрические  станции.  –  М.:  Высшая
школа, 1984.
      7.2.3 Громогласов А.А., Копылов А.С., Пильщиков  А.П.  Водоподготовка:
Процессы и аппараты. Учебное  пособие  для  вузов.  –  М.:  Энергоатомиздат,
1990. – 272 с.
Пәндер