УМКД

Маркетингінің негізгі тұжырымдамалары

ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

«Маркетинг негіздері» пәні бойынша
«5В011500» - «Экономика және құқық негіздері» мамандықтарына
арналған
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Семей 2013

Алғы сөз
Нарықтық қатынастардың бекітілуі таурлар өндірісінің қажеттілігін тек
қана нарық бағалай алатындығын білдіреді. Жаңа уақыт сатушылар мен сатып
алушылардан маркетинг пен менеджмент саласындағы білімді игеруді талап
етеді. Тауар мен қызмет көрсетулердің бәсекеге жарамдылығын
қамсыздандырудағы маркетинг жүйесінің рөлі көп жағдайда маркетингілік
зерттеулерді талап етеді.
Маркетинг – бұл басқарушылық қызмет түрлерінің бірі, осыған сәйкес ол
фирманың қызметін ұйымдастыру, жоспарлау, бақылау процестерін іске асырады.
Маркетинг кәсіпорынның өндірушілік қызметін өрістетеді, қызмет көрсету
саласына енеді, тұтынушы үшін күресте жетекші құрал болып табылады.

Құрастырушы __________ «_ _ »_ _ 2013 ж., Жұмашбекова Самал
Қабдрахманқызы, аға оқытушы, «Менеджмент және маркетинг» кафедрасы,
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

ТАЛҚЫЛАҒАН
2.1. Семей қалассының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
«Менеджмент және маркетинг» кафедрасының отырысында.

«_ _ »_ _ 2013 ж. №_1_Хаттама

Кафедра меңгерушісі, Г.А. Орынбекова

2.2. Қаржы-экономикалық факультетінің Оқу- әдістемелік Бюросының
отырысында.

«__ »_ _ 2013 ж. № _1_ Хаттама

ОӘБ төрағасы С.Х.
Тойкин

БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу- әдістемелік Кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған
және ұсынылған.

«___ »_ _ 2013 ж. № _1_ Хаттама

ОӘК төрағасы, Г.К. Искакова

Мазмұны
1. Қолданылу аумағы
2. Нормативтік сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқытушылар үшін жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны (модульмен)
5. Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптар тізімі
6. Пән бойынша оқу- әдістемелік картасы
7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
8. Әдебиеттер

1. Қолданылу аумағы

«Маркетинг» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін
оқытушылар үшін пәннің жұмыс оқу жоспары «5В011500 «Экономика және құқық
негіздері» мамандықтары студенттеріне арналған.

2. Нормативтік сілтемелер

«Маркетинг негіздері» пәні бойынша осы оқу-әдістемелік кешені келесі
құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу
процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды :
ҚР МЖМБС 5.04.019-2011– 5В011500 «Экономика және құқық негіздері» ҚР
Білім және ғылым министрлігінің 17 маусым 2011 жылғы, № 261 бұйрығымен
бекітілген.
- СТУ 042- СГУ -5-2012 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін жасау және
ресімдеуің жалпы талабы» университет стандарты
- ДП 042- 1.07-2012 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және
мазмұны» құжатталған процедурасы

3. Жалпы ереже

3.1. Пәннің мазмұнының қысқаша сипаты.
«Маркетинг негіздері» - бұл басқарушылық қызмет түрлерінің бірі, осыған
сәйкес тауар мен қызмет көрсетулердің бәсекеге жарамдылығын
қамсыздандыру,жеке сату мен насихаттау, жарнама техникасын, өткізуді
ынталандыру шараларын, баға белгілеу жүйесін, өткізім амалдарын және тиімді
әдістерін пайдалану, бөлу арналарын бақылау мен ұйымдастыру, осы өнімнің
нарығын зерттеу, жаңа өнімді шығару процесін қарастырады. Сондай-ақ,
нарықтағы тұтынушы әрекетінің ерекшеліктерін, фирма мен оның клиентерінің
әрекетін, макро және микро ортаның факторларының әсер етуін оқытады.
3.2. Маркетинг курсының негізгі мақсаты: студенттерді маркетингтің негізгі
тұжырымдамалары мен қағидаларымен таныстыру, нарық жағдайында кәсіпорынды,
фирманы басқару, шаруашылық және өндірістік-өткізу қызметіне қажет
теориялық білімдерді меңгеру.
3.3. Пәнді оқытудың негізгі тапсырмасы: келесі мәселелерді зерттеу болып
табылады: студенттер маркетингінің негізгі тұжырымдамалары мен принциптері,
тауар және тауар саясатының стратегиясы, маркетингтік ортаның құрамалары
және негізгі факторлары, нарықты кешенді зерттеу және тұтынушылардың
сатыпалушылық іс әрекеті, тауар жылжуы және таратылуының негіздерін
меңгеруі қажет.
3.4. Оқыту нәтижесі :
- Маркетингінің теориялық негіздері мен тұжырымдамаларын, нарықтарды
зерттеу, болжау және сегменттеу, маркетингілік ортаны, тауар және тауар
саясатын, бөлу және тауар қозғалысы арналарын, маркетингілік қызметті
ұйымдастыру, жоспарлау және бақылау сұрақтарын білуі қажет.
- Негізгі теориялары мен стратегияларын оқып үйренуі;
- Маркетингінің теориялық негіздері мен тұжырымдамаларын, нарықтарды
зерттеу, болжау және сегменттеу, маркетингілік ортаны, тауар және тауар
саясатын, бөлу және тауар қозғалысы арналарын, маркетингілік қызметті
ұйымдастыру, жоспарлау және бақылау сұрақтарын білу қажет.

- Негізгі теориялары мен стратегияларын игеру;
- Маркетингтің мақсаттары, элементтері, стратегиялары және тұжырымдамаларын
толық меңгеруі;
- Маркетинг теорияларын, тұжырымдамаларын, стратегияларын, зерттеулерін
және элементтерін тәжірибеде толығымен қолдана білу;
- Қазіргі нарық жағдайында тұтынушылардың өзгеріп отыратын талап-
тілектеріне, сұраныстарына сай қажетті тауарлар және қызметтерді
қамтамасыз етуін түсінуі қажет;
- Маркетингінің міндеттерін, мақсаттарын, стратегияларын және
тұжырымдамаларын дұрыс пайдаланып ие болуы.
3.5 Курстың басты деректемелері:
Экономикалық теория. Микроэкономика. Менеджмент.
3.6 Курстың деректемелері: Баға және баға белгілеу. Нарықтық инфрақұрылым
Кәсіпорынның экономикасы.

3. 7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме (Кесте 1);

1 кесте - Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

5. Студенттердің өздік жұмыстарының және студенттердің оқытушылармен өздік
жұмыстарының тақырыптары
5.1 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
1. Қазақстанда маркетингттің қалыптасуы және даму ерекшеліктері- Баяндама
2. Тұтынушы сұранысын талдау жүйесі - Баяндама
3. Жылжымайтын мүлік нарығын талдау - Эссе
4. Қазақстандағы ұялы байланыс жүйесі нарығын талдау – Эссе
5. Сервистік қызмет көрсету және оның артықшылықтары - Баяндама
6. Шетел нарығына шығу стратегиялары - Баяндама
7. Қазақстандағы желілік (сетевой)маркетинг қызметтері- Баяндама
8. Туризм саласындағы маркетинг ерекшеліктері (Қазақстан мысалында) -
Баяндама

5.2 Студенттердің оқытушылармен өздік жұмыстарының тақырыптары
Тақырып: Маркетинг тұжырымдамасы және концепциясы
1-тапсырма
Маркетинг тұжырымдамасы ұзақ дамудан өтті. XX ғасырдың басында ғана ол
өндірісті және өнімді өткізу ісін басқарудағы ерекше көзқарас ретінде
қалыптасты. Алайда адамзат тарихында сатушының нарықтағы сауатты іс-қимыл
танытқанының мысалы көп. Италльяндық Франческо Пеголоттидің (XIV ғасырдың
ортасы) «Әр алуан елдер, тауар өлшемдері және жер шарының бөліктерінде
көпес білуге тиіс басқа заттар туралы, яғни сауда дәстүрлері, ақша бағамы,
бір елдің тауары өзге елдің тауарына қалай сәйкес келеді және бір тауар
екіншісінен несімен артады, тауар иесі оны қайдан алады және оны қалай ұзақ
уақыт сақтауға болатыны жайында кітап» атты трактатында мынадай сөз бар:
«Нағыз және адал көпестің бойында не болуға тиіс?
Адал бол да, байсалды бол.
Бәрін алдын ала біліп қой.
Уәде берсең қайткенде де орында.
Әдемі де әсем болуға тырыс-
Сауданың талабы осындай
Арзанға алып, қымбатқа сат.
Сыпайы бол, бекерге долданба,
Шіркеуге бар, кедейлерді жарылқа,
Қымбаттағанда дереу сат.
Ойын мен озудан қашанда алыс бол.
Есепте, қате жібермеуге тырыс.
Аумин».
Мынадай сұратқтарға жауап беріңдер:
1. Қалай ойлайсыз, осы ертеде айтылған сөз бүгін мәнін жойды ма?
2. Маркетингтік ойлаудың бүгінгі түсініктемесімен ұқсас тұстары бар
ма?

Тақырып: Тұтыну сұранысы
2-тапсырма
Американың «Старый доминион» атты сыра қайнататын шағын фирмасы
тұтынушылар сұранысының биігіне жетті. Онда 5 сыра ашытушы-шебер және 5
жұмысшы еңбек етеді. Соңғы кезде тұтынушылар сыраның «айрықша», «арнайы»,
«маусымдық» түрлерін таңдайтын болды. Шағын фирма АҚШ-тың мамандырылған
сырасының тез дамып келе жатқан рыногында көпшіліктің назарын өзіне
«маусымдық» өнімімен тартты.
Көпшіліктің назарын өзіне аударту үшін фирма сенбі сайын танысу
экскурсияларын өткізіп тұрды. Экскурсанттарға кіреберісте сыраның лагер
сияқты дәстүрлі түрі ұсынылады, сыранның консерванттары мен қоспасы жоқ 5
түрін қалағанша алуға мүмкіндік беріледі. Мұндай жомарттықтың себебі бар.
Фирма жетекшілері нағыз өнім өзін-өзі жарнамалайды деп санайды. Дәмін тату
үшін берілген сыра бітіп, күбі бос қалғаны сыраның сапасы жоғары екендігін
дәлелдейді. Сол себептен жақын орналасқан штаттардың дүкендері мен
мейрамханалары клиенттеріне ұнаған сусынды шын көңілмен алады. Бұған осы
сыраның шетелдік сорттарынан арзан болатыны да ықпал етеді. 1993 жылы
«Старый доминион» фирмасы 20 млн.доллардың өнімін сатты.
Сұрақтарға жауап беріңіз:
1. «Старый доминион» фирмасының коммерциялық табысының себебі неде?
2. Сыра сатып алушыларды тарту үшін сіз тағы нені ұсынар едіңіз?
3. Қазақстанда «Старый доминион» фирмасының тәжірибесі қолданылады ма?

Тақырып: Маркетингтік зерттеу
3-тапсырма
80-жылдары АҚШ «файндер» (басқаша оны ізденіс жасындағы адам деп
атайды) кәсібі пайда болды және ол кейін Еуропаға көшті.
Ол фирманың өкілі коммерциялық міндетіне мыналар жатады:
– Ықтимал сатып алушыларға тауарлар үлгісін ұсыну, олардың
артықшылықтарын көрсету;
– Белгілі өнімді өткізетін рыноктарды іздеу;
– Ең қажетті және қолайлы бағасы бар тауарларды таңдай алуға
жәрдемдесу;
– Өнімнің жаңа түрлерін бар салада қолдану;
– Жаңа рынок құру мүмкіндіктерін іздестіру;
– Жаңа немесе жетілдірілген өнімге техникалық тапсырма жасау.
Фрайндердің жұмысы терең коммерциялық және техникалық білімді, келіссөз
жүргізуге қабілетті болуды және бірнеше тіл, ғылым мен техника жаңалықтарын
білуді түрлі елде іскер қарым-қатынаста болуды талап етеді.
Түсіндіріңіздер:
1. Фрайндердің жұмысы коммивояжердің қызметінен несімен ерекшеленеді?
2. Оның еңбегінің негізі неде?
3. Осындай кәсіптің жуық арада Қазақстанға таралуы мүмкін бе, қалай
ойлайсыз?
4. Маркетинг қызметінің осы нысанының дамуына қандай объективті
жағдайлар ықпал етеді?
Тақырып: Рынокты сегменттеу
4-тапсырма
Бүгінгі таңда Қазақстанда делдалдық тәжірибесі кең тарады. Және
делдалдық операциялар арасында бірінші қатарға келешегі жағынан қарағанда
станоктар рыногы шықты.
Делдалдар осындай рыноктарды іздеудің кейбір жалпы принциптерін тапты.
1. Станоктарды кәсіби кадрлары бар «ескі» кәсіпорындарға ұсынудың
қажеті жоқ.
2. Кәсіпорындарға кәсіби станоктарды ұсынудың қажеті жоқ. Одан да
қосалқы станоктарды ұсынған жөн.
3. Станоктарға тапсырыс берушінің қарқынды еңбек етуіне және төлеуге
қабілеттілігіне кепілдік беретін тұрақты өткізуі бар өндіріске
бейімделу қажет.
4. Импорт бойынша станок сатып алғанда бұрынғы социалистік елдердің
арзан жабдығына көңіліңізді аудару қажет емес.
5. Импорт станоктары жөніндегі мәміле барысында тікелей өнімді
шығарушыға шығудың қажеті жоқ, өйткені ол қымбатқа түсуі мүмкін.

Аталған принциптерді талдап, шектеулердің себебін түсіндіріп көріңіз.
Делдалдық қызметтің тиімділігін арттыру үшін тағы не ұсынуға болады, қалай
ойлайсыз?

Тақырып: Тауар саясаты
5-тапсырма
Қазақстандық фирма дамуының стратегиясын анықтау мақсатымен жаңа өнім
шығаруға кірісудің мақсатқа лайықтылығын айқындайды. Ондай өнім жайындағы
идея
а) фирма басшыларының ойына келуі мүмкін;
б) фирманың сауда өкілдерінің ойына келуі мүмкін;
в) сатып алушының ұсынысы бойынша;
г) бәсекелесушілердің шақыруы түрткі болуы мүмкін.

1. Ұсынылған нұсқаның әрқайсысын жан-жағынан түсіндіріп көріңіз.
2. Жаңа тауар туралы идеяның пайда болуына ықпал ететін қосымша
себептерді айтыңыз.
Тақырып: Тауар саясаты
6-тапсырма
«Домино пицца» фирмасы (АҚШ) өз елінде пицца сататын ірі
компаниялардың бірі болып саналады. Фирма мен бәсекелесушілері арасында
сапасы бойынша нң жақсы және оны тез жеткізу үшін күрес үнемі жүреді.
«Біздің бизнес жылдамдыққа сүйенеді»,– дейді бас директор Том Манаган.
Фирма клиентке пицца 30 минуттың ішінде жеткізілмесе, оның бағасын 3
долларға кемітіп отыруды міндетіне алды. Пиццаны жеткізуші қолына пиццаны
алып өз автомобилінен клиенттің үйіне немесе пәтеріне дейін жүгіруге мәжбүр
болады. Қызметкерлердің жұмыс киіміне кроссовка кіреді, ал жаттығу кезінде
олар шақырымдық жерге дейін жүгіріп отырады.
Мына сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Өнімнің рынокқа ерте шығарылып, сатып алушыға тез жеткізілуінің
артықшылығы неде?
2. Республика кәсіпкерлеріне өндіріс пен тауарды өткізу процестерін
жеделдету үшін қандай кезек кұтпейтін мәселелерді шешу қажет?
Тақырып: Өнім саясаты
7-тапсырма
Статистика бойынша АҚШ-тың жеке меншік кәсіпорындардың жартысынан көбі
алғашқы 4 жылдың ішінде күйреуге ұшырайды. Вашинктондағы «Бутик Им» киім
дүкеніне 10 жылдан асыпты. Осы шағын сауда кәсіпорын қызметінің талдауы
Санни деген иесі клиенттеріне көп қамқорлық жасап, істі сауатты
жүргізетінін көрсетті.
1. Ол өз клиенттерінің талғамы мен әдеттерін жақсы біледі.
2. Сатып алушы киіп көрген киім оған жараспаса, дүкендегілер оны ашық
айтады және клиентке лайықты басқа киім таңдауға жәрдемдеседі.
3. Қажет жағдайда дайын бұйымды қайта жөндеп (қысқартып, ұзартып)
береді. Ол үшін дүкенде тігінші қызмет етеді.
4. Тауардың ақысын бөліпберуге мүмкіндік береді.
5. Дүкен қызмешілерінің еңбек ақысы елдегі төмен еңбекақыдан асып
түседі, ол жақсы жұмысшыларды ұстауға мүмкіндік береді.
Сонымен қоса дүкеннің иесі өзінің коммерциялық қызметінде тіпті бірнеше
даулы қағидаларды уағыздайды. Олар шын мәнінде фирма қызметінің
стратегиясын қалыптастырады.
1. Сатып алушы тарту аса маңызды ісі, алайда оның арман-тілегін ол
тағы келетіндей қанағаттандыру одан да маңызды.
2. Ең басты киім мен модельдер емес, адамдарға қарай білу (сатып
алушы, жеткізуші, несие беруші, көршілер немесе фирманың
қызметшілерімен).
3. Сатып алушыға тауармен қоса, сатушының да ұнағысы керек.
4. Тауарды сатып алу өнері оны сату өнерімен маңызды.
5. Істі кеңейтудің қажеті жоқ, өйткені ол қызметкерлердің санын
көбейтуді талап етеді. Соған байланысты проблемаларды көбейтіп
көп жауапкершілік жүктейді.
6. Дүкен тым кеш уақытқа дейін істеуге тиіс емес.
Сұрақтарға жауап беріңіздер:
1. «Бутик Им» дүкенінің иесі Санни ханымның іс-тәжірибесін
мақұлдайсыз ба?
2. Осы сауда мекемесінің қызметінде істің қайсысын оң деп табасыз?
3. Қандай кемшіліктер тауып отырсыз және фирманың пайдаланбаған
мүмкіндіктері бар ма?

Тақырып: Өткізу саясаты
8-тапсырма
Кезінде автомобиль жасайтын «Форд моторз» және «Крайслер» компанияларды
басқарған американдық менеджер Ли Якокка өткізу мәселелеріне көп көңіл
бөлген екен. Өзіңі «Менеджердің мансабы» атты әйгілі кітабында былай деп
жазған: «Мен осы карпорацияға келгенде («Крайслер») автомобильдердің
өндірісі мен өткізу мәселелерін жалғыз вице президент шешетін. Мен үшін бұл
түсініксіз жай болатын, өйткені мұнда өте қиын және бір-біріне мүлдем
ұқсамайтын қызметтер атқарылып жатты. Сонымен қоса және бұл ең жаманы –
қызметтің екі саласы өзара тіпті байланыспайды да. Өндірушілер автомобильді
өткізушінің пікіріне құлақ аспай жасай беретін. Сөйтіп автомобильдер тау
болып үйіліп қалатын және қаржы саласында берекесіздік орны алатын.» Ли
Якокка өндіріс пен өнім өткізудің сол кездегі ретін түбегейлі өзгертті:
«Жаңа жүйе бойынша корпорацияның өткізушісі біздің дилерлеріміздің қасында
отырады. Олар дилердің ең таяу айға тапсырысын белгілеп, келесі екі айға
оның қажеттілігін болжауын әзірлейді. Біз дилерден тұрақты тапсырыс аламыз
және олар машина өндірісі кестесінің негізін құрайды.»
Жауап беріңіз:
1. Сіз Ли Якоккидің іс-әрекетімен келісесіз бе?
2. Өнім өндірісі мен өткізудің жетілдірілген сызбасындағы іс-әрекетінің
қайсысын дұрыс деп санайсыз және оның қандай кемшіліктері бар?
3. Қазақстандағы ұқсас жағдайға лайықты өз іс-әрекетіңіздің нұсқасын
ұсыныңыз.
Тақырып: Сервистік қызмет көрсету
9-тапсырма
Авиомобиль жасайтын фирмалар арасындағы қатаң бәсеке жағдайында
автомобиль шығарушылар автомобиль сатуды ынталандыру үшін машинаның бағасын
кемітеді. «Фольксваген» фирмасының американдық филиалы басқа тактиканы
қолданды. Фирма машинаны бөліп-бөліп сатып алу үшін несие беретін және
машинаны сатып алғаннан соң жұмыстан айырылған сатып алушылар үшін
сақтандыру жарнасын 12 ай бойы төлеп отыратыны туралы жариялады. Кімде кім
«Фольксвагенді» сатып алса немесе ұзақ мерзімге жалға алса, онда оған
көлікті сатып алған күннен бастап 9 жылға осындай кепілдік берілді. Алайда
жұмыстан өз еркімен шыққан немесе нашар жұмысы үшін шығарылғандарға ондай
кепілдік берілмейді. Қосымша кеплдік бойынша төлемнің ең төмен мөлшері
айына 500 доллар.
1. «Фольксваген» фирмасының өнімді өткізу барысында іс әрекетін
талдап, баға беріңіз.
2. Басқа автомобиль жасаушылармен қатаң бәсеке жағдайында
автомобильдерге деген сұранысты арттыру үшін тағы нені ұсына
едіңіз.
3. Өнімді өткізуге бағытталған шараларды жүзеге асыру барысындағы
коммерциялық тәуекелдікті қалай төмендетуге болады?
Тақырып: Тауарды әзірлеу және жылжыту
10-тапсырма
Әлемдегі ең ірі кітап дүкенінің иесі американдық «Барнс Энд Нобл»
компаниясы соңғы жылдары елінде 135 жаңа супер дүкен ашты. Әрқайсысы сатып
алушыны қызықтырып жібермейтін көп қолайлылықтарға толы. Компания
басшыларының ойы бойынша бұл кітап сатуды көбейтуге ықпал етеді. Нью-
Йорктегі жаңа дүкенде сатып алушыларға арналған кофе-бары бар. Мұнда әдеби
кештер, балалар театрының қойылымдары өтеді.
Кітап бағасына шегермелер мөлшері 10-нан 80 пайызға дейін болады.
Дүкеннің жұмыс уақыты ұзартылады.
Мына сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Мақсатты рынокты жеңіп алудың үш тәсілінің қайсысын:
1.1. Бұқаралық маркетинг
1.2. Рынокты сегменттеу (бөлшектеу)
1.3. Жан-жақты сегменттеу
«Барнс Энд Нобл» компаниясы қолданылады?
Өз ойыңызды түсіндіріңіз.
2. Тауар жылжуының негізгі түрлерінің қайсысын компания кітапқа деген
сұранысты арттырып, өз беделін көтеру үшін қолданылады:
2.1. Жарнама
2.2. Паблисити (насихаттау)
2.3. Жеке сатулар
2.4. Өткізуді ынталандыру
Тақырып: Жарнамалық іс-қимыл
11-тапсырма
Қазақстандық «Лидер» атты жарнамалық апталық газетте жаңа дүкеннің
мынадай жаранамасы басылып шықты:
«Сөйтіп орталықтан 10 минут жүріп, ыңғайлы жерде бұрылсаңыз болды,
жеттімдей беріңіз»
Машинаңызды үлкен, тегіг күзетілетін тұраққа қойыңыз.
Дүкен ғимараттың үш қабатында орналасқан. Әр сатып алушыға көңіл
бөлініп, қызмет көрсетіледі:
– Жүк сақтау қоймасында заттарыңызды қалдыруға болады.
– Демалатын орын бар;
– Сатып алған заттарыңызды әдемі фирмалық пакеттерге салып
береді;
– Валюта айырбастау пункті;
– Сатып алайын деген заттың ақысын көптеген банктердің несие
карталары арқылы төлеуіңізге болады;
– Сізді қызықтырған баспасөзді сыйлық ретінде алуға болады;
– Қызмет көрсетуші персонал алғаныңызды үйге жеткізіп береді,
үлкен көлемді тауарды үйіңізге жеткізеді, сатып алған
заттарды машинаға дейін апарады және ол үшін ақы алмайды;
– Алдын ала тапсырыс беру уақытыңызды үнемдейді;
– Мұнда кез келген тауарды сатып алуға болады: сүттен бастап
автомобильдөңгелегі немесе шаңсорғышқа дейін;
– Баға еңсеңіздітүсіре қоймайды.
Мына сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Осы дүкен қабылданған жіктеуге сәйкес бөлшекті сауданың төменде
көрсетілген нысандарының қайсысына жатады?
1.1. Кезекші
1.2. Қарапайым әмбебап дүкен
1.3. Супердүкен
1.4. Арнайы дүкен
1.5. Түрлі ассортиментті дүкен
1.6. әмбебап дүкен
1.7. Бағасы төмендетілген толық ассортиментті дүкен
1.8. Шектеулі ассортиментті дүкен
1.9. Сауда базары
2. Бөлшекті сауданың аталған кәсіпорындарының айырмашылықтарын атап
көрсетіңіз.
3. Дүкеннің жарияланған жарнамасының қандай әлді және әлсіз тұстарын
көріп отырсыз?
4. Ұқсас жарнамалық хабарландырудың мәтінін қалай жазар едіңіз?
Тақырып: Көтерме сауда
12-тапсырма
Нарықтық экономика Ресейде алғашқы қадамын жасағанына қарамастан,
рынокта еңбек ететін кәсіпорындар арасында табысқа жеткендері де бар.
Сөйтіп, азық-түлік тауарларының көтерме саудасымен айналысатын
«Корпорация международных проектов» өзінің маркетингтік қызметінде мынадай
тәсілдері қолданады:
1. Тауар айналымы жылдамдығын жеделдету үшін тауар несиесін
қолданады. Көтерме сатып алушы тауарға тапсырыс беріп, ақшасын
аударады. Екі-үш апта мөлшерінде тауар жолда болады, сол кезде
сатып алушы қоймадағы бар тауарды сатып алып, оны тез сатады.
Сонан соң тапсырысын да алады.
2. Көлік қызметінің ширақ қимылы нәтижесінде Ресейдің кез келген
елді мекеніне тауарды жеткізу, сұрыптау, сертификат беру тәулік
бойы жүргізіледі.
3. Корпорациядағы тауардың мол болуы басқа жеткізушілерден қажет
тауарды іздеуді керек етпейді.
4. Маркетингтік қызмет көтерме рыноктың жағдайын күн сайын бақылап
отырады.
5. Корпорация сенімін ақтаған әріптестермен іскер қарым-қатынасты
дамытуға тырысады.
Мына сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Корпорация тәсілі басқа көтерме сауда фирмалары үшін тиімді ме?
2. Оны тағы немен толықтыруға болады?
3. Өз дилерлік жүйесін дамыту корпорация үшін тиімді ме?
Тақырып: Жарнама агенстволары
13-тапсырма
Жарнама бизнесінде бәсекенің өсуі жарнаманы әзірлейтіндер арасында
жарнама берушілерін таратудың бұрын-соңды қолданылмаған амалдарын қолдануға
мәжбүр етеді. Бірнеше нысан келтірейік.
1. Жарнама хабарландыруларын жариялайтын газет жарнама
хабарландыруларының санын көбейткенін жұртқа сөз қылады.
Ол үшін бәсекелесушілерін өзіне тартқысы келген фирмалардың жарнамасын
тегін жариялайды. Жарнама беруші газетте басылған бәсекелесушілерінің
жарнамалық хабарландыруларының санын көріп, сол газетке өз жарнамасын
апарады.
2. Басқа газет өзінің жарнамалық қызметінде тарифті көбейту амалына
бейімделеді.
Газет жоғары тарифтерін жвриялайды, ал дәл сол газетке белгілі жарналық
агенттер осы газеттің жарнамаға бөлінген беттерінің бағасын шегеріп сатып
отырады.
Осы жағдайда газеттің ұтысы 2 есе өсуі мүмкін.
Бір жарнама берушілер газеттің жоғары тарифіне қарап, газеттің
жарнамалық қызметінің тиімділігі жоғары деп ойлайды. Басқасы, жарнама
агенттілігіне барғанда, жарнаманы арзан бағамен орналастырдық деп ойлайды.
1. Жарнама берушілердің қаражатын газетке тартудың екі нұсқасында
талдаңыз.
2. Жарнама бойынша қызмет көрсету рыногындағы жоғары бәсеке
жағдайында жарнама әзірлеушілері қызметінің қандай амалдарын
ұсынар едіңіз?
3. Қазақстанда жарнама әзірлеушілер жұмысының ерекшелігі неде?
Тақырып: Халықаралық маркетингті сегменттеу
14-тапсырма
Энергия тасушылары, ағаш материалдары және басқа шикізат ресурстарының
Ресейлік экспорт дәстүрге айналған жағдай Ресейден Жапон автомобиль
рыногына дайын өнім шығарылуы тіпті таңқалдырады.
«Авиатехнология» ғылыми-өндірістік бірлестікке өндірілетін дөңгелек
дискілері қазіргі заманғы технологиялар бойынша жасалады.
Барлық сипаттамалар бойынша ресей өнімі жапон өнімінен асып түседі.
Осыған көз жеткізу үшін жапондықтар Ресей өндірушілерін мұқият тексеруден
өткізеді: бұйымның өлшемдерін өзгертті, өнім сапасына, әсемдігіне қатаң
талап қойды. Алайда Ресей мамандары жапондық іскер әріптестерінің күдігін
жойды.
Сонымен қоса, Жапония-Ресей кәсіпорындарының өнімі жоғары сапалы
болатынына көз жеткізген жалғыз ел емес. Ресейдің Германия кәсіпорындарымен
бірлесіп жұмыс істеген тәжірибесі бар; «Авиатехнология» ҒОТ өнімі әйгілі
халықаралық жарыстарда спорт автомобильдерінде қолданылады.
Мына сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Ресей кәсіпорындарының элита автомобильдер рыногындағы табысының
алғышарты не?
2. Өркениетті елдерде маркетинг қызметінің ерекшелігі неде?

7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Кесте 4- Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
|Оқулықтар, |Жалпы саны |Студенттер саны|Қамтамасыз етілу|
|оқу-әдістемелік | | |пайызы,% |
|әдебиеттердің аттары | | | |
|1. Қ. Хожаназаров. | 3 |15 |20 |
|Маркетинг негіздері. А., | | | |
|Экономика. 1996. | | | |
|С.Н.Нысанбаев, Г.А. |5 |15 |33 |
|Садыханова. Маркетинг | | | |
|негіздері. А., 2002. | | | |
|Н.М. Мамыров. Маркетинг. |4 |15 |27 |
|А., Экономика, 1998. | | | |
|Филип Котлер. Основы |10 |15 |67 |
|маркетинг С-П. Коруна, | | | |
|2000 | | | |
|С.Х.Тойкин Маркетинг |15 |15 |100 |
|негіздері. А., 2008. | | | |
|С.Х.Тойкин Маркетинг | 5 |15 |33 |
|курсы бойынша | | | |
|ойын,тесттер,тапсыр. | | | |
|Семей, 2002. | | | |
|Г.К.Есімжанова Маркетинг |3 |15 |20 |
|негіздері. А., 2009. | | | |
|Есімжанова С.Р. Маркетинг|10 |15 |67 |
|практикумы. Оқу құралы. –| | | |
|Алматы: «ЭКО» Баспа үйі, | | | |
|2007 | | | |

8. Әдебиет
8.1.Негізгі әдебиеттер
8.1.1. Хожаназаров. Маркетинг негіздері. Алматы., Экономика. 1996.
8.1.2. С.Н.Нысанбаев, Г.А. Садыханова. Маркетинг негіздері. Алматы., 2002.
8.1.3.Н.М. Мамыров. Маркетинг. Алматы., Экономика, 1998.
8.1.4.Филип Котлер. Маркетинг негіздері. С-П.» Коруна», 2000.

8.1.5. Тойкин С.Х. Маркетинг негіздері: Оқулық / С. Х. Тойкин, Ә. Т.
Жайнақова, Қ. Б. Тәмпішева. - Астана : Фолиант, 2007. - 252 б.

8.1.6. Г.К.Есімжанова Маркетинг негіздері. Алматы., 2009.

8.1.7. С.Қ. Тойкин. Маркетинг курсы бойынша ойын, тесттер, тапсырмалар.
Семей, 2002.54б.

8.1.8. Сатыбалдыұлы С. С. Маркетинг және менеджмент негіздері : оқулық / С.
С. Сатыбалдыұлы, Б. А. Байтанаева. - 2-басылым. - Астана: "Фолиант"
баспасы, 2011. - 319 б.
8.1.9. Тойкин С.Х. Маркетинг негіздері1: Оқулық / С. Х. Тойкин, Ә. Т.
Жайнақова, Қ. Б. Тәмпішева. - Астана: Фолиант, 2008.
8.1.10. Тоқбаева Ж. Ж. Маркетинг негіздері: оқу құралы / Ж. Ж. Тоқбаева, Ж.
Тасқынбай. - Астана: "Фолиант" баспасы, 2008. - 190 б

8.2 Қосымша әдебиеттер

8.2.1.Қ.Р. Заңы «Тауарлық белгілер, қызмет көрсету белгілері және
тауарлардың шығу жерінің атаулары жөнінде», 2003, 26.07.
8.2.2.Қ.Р. Заңы « Стандартизациялау және сертификациялау жөнінде» , 2003.
8.2.3.Қ.Р. Заңы « Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау жөнінде» , 2005.
8.2.4.Қ.Р. Заңы «Бәсекенің дамуы және монополиялық қызметті шектеу
жөнінде»,2003.
8.2.5.С. Есімжанова С.Р. Маркетинг практикумы. Оқу құралы. – Алматы: «ЭКО»
Баспа үйі, 2007. – 136 бет

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz

Іздеу
Файл қосу
Презентациялар
Тегін
Кабинет
Баланс
Таңдаулы жұмыстар
Cатып алған жұмыстарыңыз
Менің файлдарым
Презентацияларым
Сатылым статистикасы