Файл қосу

Европа елдері



|Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі                         |
|Семей қаласының Шәкәрім  атындағы мемлекеттік университеті                     |
|СМЖ 3 дәрежелі құжаты      |ПОӘК                      |                        |
|                           |                          |ПОӘК                    |
|                           |                          |042-18-18. 1.           |
|                           |                          |40/01-2014.             |
|              ПОӘК         |                          |                        |
|«Еуропа мен Американың жаңа|Баспа №1                  |                        |
|заман тарихы» пәні бойынша |11.09.2014                |                        |
|бағдарламасы               |                          |                        |













                        ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ




                  «Еуропа мен Американың жаңа заман тарихы»

                       Мамандық үшін 5В011400- «тарих»






















                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН

                              ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ



















                                 Семей 2014



                                  АЛҒЫ СӨЗ

   1. ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН:
Құрастырушы:                   04.09.2014. Ибраемова М.С. т.ғ.к., доцент
 Қазақстан тарихы кафедрасы.

   2. ТАЛҚЫЛАНДЫ:
1. Кафедра мәжілісінде «Қазақстан тарихы»  Хаттама №1  « 04.09.2014ж»
Кафедра меңгерушісі              Мұхаметжанова Н.А.

2.2. Факультеттің экономика, құқық және гуманитарлық  оқу-әдістемелік
бюросының отырысында  құрастырылды.
Хаттама №1   «09.09.2014ж»
Төраға:                Тойкин С.Х.

2. БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып баспаға ұсынылды
Хаттама №1  «11.09.2014ж»
Төрайым :                 Искакова Г.К.
















                                   Мазмұны


1 Қолдану саласы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің (модулдің) мазмұны
5 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі
6 Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы
7 Әдебиеттер
































    1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
    Пәннің оқу – әдістемелік кешеннің құрамындағы  оқытушыға  арналған  пән
бойынша «Еуропа мен Американың жаңа заман тарихы» бағдарламасы
    «5В011400- «тарих»» мамандығы бойынша оқитын


    2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР


    Аталған оқытушыға арналған бағдарлама «Еуропа мен Американың жаңа заман
тарихы» пән бойынша оқу үдерісін  ұйымдастыру  тәртібін  келесі  құжаттардың
талаптары мен ұсыныстарына сай бекітеді:
        - Білім берудің тиісті деңгейлерінің  мемлекеттік  жалпыға  міндетті
          білім беру стандарттары;
        - «5В011400» - «тарих» мамандығының типтік оқу жоспары;
        - СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік
          кешендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптары»;
        - ДП 042-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме «Пәндердің  оқу-әдістемелік
          кешендерінің құрылымы және мазмұны»

       3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
       3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

Пән бойынша бағдарлама Қазақстан Республикасының білім  стандарты  негізінде
құрастырылған. «Европа, Америка елдерінің жаңа заман тарихы» курсы  міндетті
компонент. Аталған бағдарлама  17ғ. ортасы мен 20ғ. басына дейінгі   Европа,
Америка елдерінің тарихын  оқытуға  арналған.  Жаңа  тарихты  зерттеу  бүкіл
әлемдік  тарихи  процесс  барысын  түсіну  үшін  қажет.  Жаңа  тарих  кезеңі
уақытында капитализмнің  әлемдік жүйе ретінде қалыптасуы мен  нығаюы  жүзеге
асады. Жаңа тарих курсы Европа мен Америка елдерінің  жаңа  тарих  кезеңдегі
әлеуметтік-  экономикалық,  саяси  және  мәдени  дамуының  заңдылықтары  мен
ерекшеліктерін анықтауға арналған.
      Бағдарламада XVII- XVIII  ғ.  ерте  буржуазиялық  революциялардың  туу
заңдылықтарын  анықтауға,  Европа  мен  Америка   елдеріндегі   буржуазиялық
мемлекеттіктің қалыптасу кезеңіне, саяси партиялар мен қозғалыстардың  пайда
болуы  мен  қызметіне,  ұлт-  азттық  қозғалыстардың  дамуына  ерекше  көңіл
бөлінген. Сонымен қатар бұл курс барысында капитализмнің  дамуының   әртүрлі
стадияларының Европа және Америка елдерінің қоғамдық саяси дамуына  тигізген
ықпалын қарастыруға зор мән берілген.
       Халықаралық  қатынастар  мен  халықаралық   жұмысшылар   қозғалысының
тарихын, Европа мен Америка  елдерінің  мәдениетін  зерттеу  жаңа  кезеңдегі
Европа мен Америка елдерінің дамуы туралы жан-  жақты  түсінікте  болу  үшін
қажет.

     3.2 Пәнді оқу мақсаты:
    17ғ. -20ғ. басындағы Европа және Америка елдерінің тарихы туралы  берік,
тұтас білім қалыптастыру; Капитализмнің қалыптасуы  мен  даму  эволюциясының
негізгі заңдылықтарымен, жаңа заман тарихы курсы кезеңіндегі әлем  елдерінің
даму тенденциялары, жекелеме  елдердің  әлеуметтік-экономикалық  және  саяси
даму ерекшеліктерімен  студенттерді таныстыру;


        3.3  Пәнді оқудың негізгі міндеттері:
     Тарау, тақырып бойынша бағдарламалық  материалды  меңгеру;  17ғ.  -20ғ.
басындағы  Европа  және  Америка  елдерінің  дамуындағы  келелі  мәселелерді
қарастыру; әлеуметтік революцияларды оқу, бұқара және тұлғалардың  тарихтағы
рөлі, қоғамның дамуындағы реформалар мен революциялардың орны мен рөлі  т.б.
мәселелерді талқылау. Маңызды тарихи құжаттармен танысу;


     4.   Оқытудың нәтижелері:
        Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы міндетті:
         – Білу, пән бойынша негізгі оқиғаларды;
         – Игеру, Курстың категориялы-түсінік аппаратын және арнайы
           терминдерді; Салыстырмалы талдау жасау; Тарихи әдебиеттермен
           жұмыс жасауды білу, сын тұрғысынан
         – ұғып алу, оқиғалар мен құбылыстардың негізгі себептері мен
           болмысын анықтауды;
         – түсіну, оқиғаның мәні мен нәтижесін; әр түрлі көзқарастарды
           құрастыру және аргумент келтіру;
     5.  Пән пререквизиттері:
            1. Орта ғасырлар тарихы
                3.5.2 Саясаттану
                3.5.3 Философия
       3.6  Пән постреквизиттері:
            1. Қазіргі замандағы Еуропа және Америка тарихы

        3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:
                                                                     Кесте 1
|Курс                                                                  |Семестр   |
|1-модуль                                                              |2         |
|Дәріс сабақтары                                                       |          |
|1 тақырып. Ағылшын буржуазиялық революциясы.                          |2         |
|2 тақырып. Солтүстік Америка отарларының тәуелсіздік үшін соғысы. АҚШ |2         |
|– тың құрылуы.                                                        |          |
|3 тақырып. XVIII ғ. Француз буржуазиялық революциясы.                 |2         |
|4 тақырып. ХІХ ғ. 20 жылдардағы Европадағы буржуазиялық революциялар. |2         |
|5 тақырып.  1848 – 1849 ж.ж. Европадағы революциялар.                 |2         |
|2-модуль                                                                        |
|6 тақырып. ХІХ ғ. 50 – 70 жылдарындағы Европадағы ұлт – одақтық       |2         |
|қозғалыстар.                                                          |          |
|7 тақырып. Азаматтық соғыс және АҚШ – тағы реконструкция.             |2         |
|8 тақырып. ХІХ ғ. – ХХ ғ. басындағы Латын Америка елдері.             |2         |
|9 тақырып. Империализм.                                               |2         |
|10 тақырып. ХІХ – ХХ ғ.ғ. басындағы АҚШ пен Батыс Европадағы          |2         |
|мемелекеттердің саяси дамуы.                                          |          |
|3-модуль                                                                        |
|11 тақырып. ХІХ – ХХ ғ.ғ. басындағы халықаралық жұмысшылар қозғалысы. |2         |
|12 тақырып. ХІХ – ХХ ғ.ғ. АҚШ және Европа мемлекеттерінің қоғамдық –  |2         |
|саяси және құқықтық ойлары.                                           |          |
|13 тақырып. 1871 – 1898 ж.ж. халықаралық қатынастар.                  |2         |
|14 тақырып. Жаңа заманның экономикалық және саяси доктриналары.       |2         |
|15 тақырып.  Жаңа замандағы мәдениет пен ғылымның дамуының негізгі    |2         |
|бағыттары.                                                            |          |
|Практикалық / семинар сабақтары                                                 |
|1-модуль                                                                        |
|1 тақырып.  XVII – XVIII ғ.ғ. Батыс Европа елдерінің әлеуметтік –     |1         |
|экономикалық дамуындағы негізгі бағыттар.  Капиталисттік генезистің   |          |
|проблемалары.                                                         |          |
|2 тақырып. Ағартушылық дәуір.                                         |2         |
|3 тақырып. Солтүстік Америка отарларының тәуелсіздік үшін соғысы. АҚШ |1         |
|– тың құрылуы.                                                        |          |
|4 тақырып. Наполеон соғыстары дәуіріндегі Европа.                     |1         |
|2-модуль                                                                        |
|5 тақырып. Өндіріс төңкерісі және оның елтанымдық ерекшеліктері.      |2         |
|6 тақырып. ХІХ ғ. 50 – 70 жылдарындағы Европа мемлекеттері.           |1         |
|7 тақырып. Азаматтық соғыс және АҚШ – тағы реконструкция.             |1         |
|3-модуль                                                                        |
|8 тақырып. ХІХ – ХХ ғ. басындағы АҚШ пен Батыс Европа мемлекетінің    |1         |
|әлеуметтік – экономикалық дамуы.                                      |          |
|9 тақырып. ХІХ – ХХ ғ.ғ. басындағы АҚШ пен Батыс Европадағы           |2         |
|мемелекеттердің саяси дамуы.                                          |          |
|10 тақырып. ХІХ – ХХ ғ.ғ. АҚШ және Европа мемлекеттерінің қоғамдық –  |2         |
|саяси және құқықтық ойлары.                                           |          |
|11 тақырып. Жаңа замандағы мәдениет пен ғылымның дамуының негізгі     |1         |
|бағыттары.                                                            |          |


       5  БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
     5.1 ХVІІІ ғ. І жартысындағы Англияның саяси және әлеуметтік –
экономикалық дамуы.
     5.2 XVII ІІ жарт.– XVIII ғ. Голландия.
     5.3 XVII ІІ жарт.– XVIII ғ. басындағы Франция.
     5.4 XVII ІІ жарт.– XVIII ғ. отарлық саясат және халықаралық
қатынастар.
     5.5 XVII – XVIII ғ.ғ. Оңтүстік және Солтүстік Европа елдері.
     5.6 1789 – 1815 ж.ж. Европа елдері.
     5.7 XVII – XVIII ғ.ғ. Латын Америкасы.
     5.8 Латын Америкасындағы тәуелсізідк үшін соғыс. 1810 – 1816 ж.ж.
Тәуелсіз мемлекеттердің құрылуы.
     5.9 1815 – 1850 ж.ж. Батыс, Орталық және Оңтүстік Европа елдері.
     5.10 XVIII ғ. 50 – ж. – ХІХ ғ. АҚШ

        6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

|Әдебиеттер және оқу|Экземплярлар       |Студенттердің      |Қамтамасыздық      |
|методикалық        |саны               |саны               |пайыз              |
|құжаттар           |                   |                   |                   |
|1                  |2                  |3                  |4                  |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |
|                   |                   |                   |                   |






  7. ӘДЕБИЕТ
    1. Ұсынылатын негізгі әдебиеттер тізімі:
   7.1.1 Новая история стран Европы и Америки. Учебник  Под ред. Адо А.В. –
   М.,1986
   7.1.2 Новая история. 1640 – 1870. 1871 – 1917 Под ред. Нарочницкого А.Л.
   М., 1986
      3. Новая история стран Европы и Америки. І,ІІ период. Под ред.
         Юровской Е.Е.,Кривогуза. М., 1997,1998
      4. Новая история стран Европы и Америки. Под ред. Кривогуза. М.,2005
      5. Хрестоматия по новой истории. Под ред. Губера А.А., Ефимова А.В.
         В2Т – М., 1963
      6. Кочегарова Н.П. Практикум по новой истории. 1640 – 1870 ; 1871 –
         1914.  М.,1989
      7. Сборник документов по истории нового времени стран Европы и
         Америки. 1640 – 1870.  Сост. Юровская Е.Е.  М.,1990
      8. Сборник документов по истории нового времени. Буржуазные революции
         17 – 18 в.в. Учебное пособие.  М., 1990
      9. Сборник документов по истории нового времени. Экономическое
         развитие и внутренняя политикастран Европы и Америки.1870-1914.
         Учебное пособие.  М.,1989
     10.  Документы истории Великой Французкой революции. М.,1991
     11.  Кертман Л.Е. История культуры стран Европы и Америки. 1870 –
         1914.  М.,1987
     12.  История 19 века. Под ред. Лависса и Рамбо. Т. 1-8.  М.,1937 – 38
     13.  История США. В 4Т.  М.  1984 – 1987. Т. 1 – 3.
     14.  История Франции.  Под ред. Манфреда А.З. Т. 1 – 3. М., 1972-75
     15.  История Италии. Т. 1 – 3.  М.,1970
     16.  История Латинской Америки. Доколумбова эпоха – 70 – е г. 19 в. В
         2 Т.  М., 1991,1993
     17.  История дипломатия.  Под ред. В.А.Зорина, В.С.Семенова идр. В 5
         Т.   Т.2  М.,1963
   1. Қосымша әдебиеттер:
     1. Козенко Б., Садовая О. К дискуссии о периодизации истории стран
        Европы и Америки. // Новая и новейшая история.  1996 №1
     2. Чистозвонов А.Н. Генезис капитализма: проблемы методологии. М.,1985
     3. Исламов Г.М., Фрейдзон Б.И. Переход от феодализма к капитализму в
        Западной, Центральной и Юго – Восточной Европе. // Новая и новейшая
        история. 1986 №1
     4. Кочеврин Ю. Капитализм с позиций истории и современости. // МэиМО
        1990 №8
     5. Фоглер Г. Единство и многообразие в процессе перехода от феодализма
        к капитализма. // Новая и новейшая история. 1990 №3
     6. Барг М.А., Черняк Е.Б. Революция европейского масштаба в процессе
        перехода от феодализма к капитализму.16 – 17 в.в. //  Новая и
        новейшая история. 1988 №3
     7. Барг М.А., Черняк Е.Б. Великие социальные революции 17 – 18 в.в. в
        структуре переходной эпохи от феодализма к капитализму. М.,1990
     8. Барг М.А. О категории цивилизации // Новая и новейшая история. 1990
        №4
     9. Английская буржуазная революция 17 в. Под ред. Е.А. Косминского,
        Я.А.Левицкого. М.,1954
    10. Лавровский В.М., Барг М.А. Английская буржуазная революция. М.,
        1958
    11. Барг М.А. Английская буржуазная революция в портретах ее деятелей.
        М.,1991
    12. Барг М.А. Народные низы в английской революции 17 в. Движение и
        идеология истинных левеллеов. М., 1967
    13. Барг М.А. Кромвель и его время. М.,1960
    14. Павлова Г.Л. Кромвель.  М.,1980
    15. Креленко И.С. Пуританская революция и английская общественная мысль
        17 – 18 в.в. М.,1990
    16. Павлова Г.Л. Уинстенли. М.,1988
    17. Карлейль Т. Французкая революция. История. М.,1991
    18. Адо В.В. Крестьянские движения во Франции во время Великой
        французкой революции 18 в. М.,1971
    19. Волгин В.П. Развитие общественной мысли во Франции в 18 в. м.,1977
    20. Берго И.В. Парламент и политическая борьба во Франции накануне
        Великой французкой революции. // Новая и новейшая история. 1988 №6
    21. Манфред А.З. Великая Французкая революция. М.,1983
    22. Манфред А.З. Три портрета эпохи французкой буржуазной революции.
        М.,1988
    23. Молчанов Н.Н.Монтаньяры. М., 1989
    24. Олар А. Политическая история Французкой революции. М.,1983
    25. Ревуненков В.Г. Очерки истории Французкой революции. М.,1989
    26. Ревуненков В.Г. Великая Французкая революция. Традиционные мнения и
        новые подходы.// Вопросы истории. 1989
    27. Назревшие проблемы изучения истоии великой Французкой революции //
        Новая и новейшая история. 1989 №2
    28. Ревуненков В.Г. Якобинская республика и ее крушение. М.,1987
    29. Черняк Е.Б. Некоторые актуальные проблемы исследования Великой
        Французкой революции // Новая и новейшая история. 1989 №1
    30. Адо А.В. Место французкой революции в процессе перехода от
        феодализма к капитализму // Новая и новейшая история.1989 №3
    31. Левандовский А.П. Дантон. М.,1964
    32. Левандовский А.П. Робеспьер. М.,1965
    33. Черкасов П.П. Лафайет. М., 1991
    34. Аптекер Г. Американская революция 1763 – 1783  г.г. М., 1960
    35. Аптекер Г. История американского народа. Колониальная эра. М.,1961
    36. Самойло А.С. Английские колонии  в Северной Америке в 17 в.
        Начальный период истории США. М.,1963
    37. Война за независимость и образование США. Под ред.
        Г.Н.Севастьянова. м.,1976
    38. Фурсенко А.А. Американская революция и образование СШа. Л.,1978
    39. Согрин В.В. Оснаватели США: исторические портреты. М.,1872
    40. Севастьянов Г.Н.,Уткин А.И. Т. Джефферсон. М.1976
    41. Иванов Р.Ф. Франклин. М.,1972
    42. Куропятник Г.Н. Вторая Американская революция. М.,1960
    43. Бурин С. На полях сражений Гражданской войны в США. М.,1988
    44. Иванов Р.Ф. Линкольн и Гражданская война в США. М.,1964
    45. Согрин В. Буржуазные революции в США: общее и особенное. // Вопросы
        истории 1983 №3
    46. Ефимов А.В. США. Пути развития капитализма. Доимпериалистический
        период. М.,1969
    47. Согрин В. Идеология в американской истории. От отцов – основателей
        к 19 в.  М.,1995
    48. Болховитинов Н.Н. Доктрина Монро. М.,1959
    49. Маныкин А.С. История двухпартийной системы в США 1789 – 1980
    50. Европейское Просвещение и французкая революция 18 в. М.,1982
    51. Момджян Х.Н. Французкое Просвещвение и Французкая революция.М.,1989
    52. Ерофеев Н.Р. Промышленная революция в Англии. М.,1963
    53. Потемкин В.Ф. Промышленная революция во Франции. Т. 1 – 11.
        М.,1972
    54. Неманов И.Н. Промышленная революция в Англии. И утопический
        коммунизм Р.Оуэна. М.,1987
    55. Шпотов Б.М. Промышленный переворот в США в 2 т. М.,1991
    56. Революции 1848 – 49г.г. Под ред. Потемкина Ф.В., Молока А.И. Т.
        1,2.  М.,1952
    57. Авербух Р.А. Революция в Австрии 1848 – 49  г.г. М., 1970
    58. Застенкер Н.Е. Революции 1848 – 49  г.г.  во Франции. М.,1948
    59. Кан С.Б. Революции 1848г. в Австрии и Германии. М.,1948
    60. Ковальский М.И. Италия в борьбе за национальную независимость и
        единство. От революции 1831г. к революции 1848г. М.,1981
    61. Политическая история сер. 19в. – 1917г. Под ред. В.А.Кувшинова.
        М.,1992
    62. Исторические альтернативы для Европы 40 – 70 –х г.г. 19в. //
        Вопросы истории 1993 №7
    63. Материалы круглого стола по революциям 1848 – 1854 г.г. 19в. //
        Новая и новейшая история 1988
    64. Ерофеев. Чартистские движения. М.,1961
    65. Рожков Б.Л. Чартистские движения 1836 – 1854г.г. М.,1960
    66. Виноградов В.н. У истоков лейбористской партии: 1889 – 1900.
        М.,1960
    67. Гаджиев К. Либерализм: история и современность. // Новая и новейшая
        история 1995 №5
    68. Виноградов К.Б. Девид Лойд Джордж. М.,1970
    69. Манфред А.З. Наполеон Бонапарт. М.,1983
    70. Тарле Е.В. Талейран. М.,1964
    71. Борисов Ю.В. Шарль Морис Талейран. М.,1989
    72. Туган – Барановский Д.М. У истоков бонапартизма. Саратов 1985
    73. Желубовская Э.А. Крушение Второй империи  и возникновение Третьей
        Республики во Франции. М., 1965
    74. Галкин И.С. Создание Германской империи. 1815 – 1871.  М.,1986
    75. Германская империя в новое и новейшее время. Под ред. И.С.Сказкина
        Т. 1- 2. М.,1970
    76. Ерусалимский А.С. Бисмарк. Дипломатия и милитаризм. М.,1968
    77. Ерусалимский А.С. Германский милитаризм: история и современность.
        М.,1964
    78. Майский И.М. Испания в 1808 – 1917 г.г. Историчесукий очерк.
        М.,1957
    79. Намазов А.С. Бельгийская революция 1830 г. М.,1978
    80. Освободительное движение народов Австрийской империи. Возникновение
        и развитие. М.,1980
    81. Истоки Рисорджименто. Италия в 17 – 18г. Д.,1980
    82. Невлер Я.в. Гарибальди и его эпоха. – В кн. Гарибальди. Мемуары.
        М.,1978
    83. Чубинский – Надеждин В.В. о.Бисмарк. М.,1988
    84. Черняк е.Б. История 19в.: проблемы и размышления // Новая и
        новейшая история 1991 №1
    85. Европа от Наполеона до наших дней. М.,1995
    86. Европа с 1870 по 1914гг. Под ред. Н.П.Петрушина.  М., 1992
    87. Политическая мысль Европы к 19 – нч. 20 в.  Краснодар 1997
    88. Политическая история сер. 19 – 1917г.  Под ред. А.Н.кувшинова.
        М.,1992
    89. Реформы второй половины 17 – 20 в.в. Подготовка, проведение,
        результаты. М., 1989
    90. Революции и реформы в 20 веке и их роль в истории общества. М.,1990
    91. Хвойник П. Империализм: термин и содержание МэиМо  1990№1
    92. Алперович М.С., Руденко Б.Т. Мексиканская революция 1910 – 1917 гг.
        И политика США.  М.,1958
    93. Алперович М.С. Образование независимых государств в Латинской
        Америке. М.,1966
    94. Алперович М.С. Новая история стран Латинской Америки. М.,1970
    95. Гольман А.И. От союза коммунистов к Первому Интернационалу. М.,
        1970
    96. Овчаренко Н.Е. Германская социал – демократия на рубеже двух веков.
        М., 1975
    97. Петряев К.Д. Очерки истории рабочего движения Германии, Англии.
        Франции, США. 1871 – 1914
    98. Международное рабочее движение. Вопросы истории и теории. М.,1976
        Т.1
    99. Виноградов В.И. Великобритания и Балканы: от Венского Конгресса до
        Берлинского Конгресса. М., 1995
   100. Лерешет В.И. Османская империя и Западная Европа. /Вторая треть 19
        в./ М.,1986
   101. Тарле Е.В. Крымская война. Т. 8 – 9  М.,1957 – 63
   102. Дибадур А. Дипломатическая история Европы: от Венского Конгресса до
        Берлинского Конгресса.1814 – 1878гг. В 2 Т.  М.,1995
   103. Серова Г. От Тройственного союза к Антанте. М.,1986
   104. Шнеерсон. В предверии франко – прусской войны. М.,1969
   105. Тарле Е.В. Очерки истории колониальной политики западноевропейских
        государств. /к 16 – 19 в./ М.,1965



Пәндер