Файл қосу

Экологиялық білімді оқыту әдістері



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                          |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                       |
|Оқу әдістемелік кешенінің     |ОӘК              |                               |
|құжаты 3 деңгейі              |                 |                               |
|                              |                 |ПОЭК 042-18-25.1.81/02-2013    |
|Оқу әдістемелік кешеніні      |№1 басылым       |                               |
|« Экологияны және биологияны  |                 |                               |
|оқыту әдістері»               |«   »      2013  |                               |
|пәнінің студенттерге арналған |ж.               |                               |
|бағдарламасы                  |                 |                               |







                       ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ

             «Экологияны және биологияны оқыту әдістері»   пәні
                  5В060800 «Экология» мамандығына  арналған


                          СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН
                                БАҒДАРЛАМАСЫ











                                Семей - 2013




                                  АЛҒЫ СӨЗ

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология  және  қоршаған
ортаны         қорғау»          кафедрасының          аға          оқытушысы

Мурзалимова А.К.  _________________          «30»  08. 2013ж.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1  Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің  «Экология  және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама №1         «04»09. 2013ж.

Кафедра   меңгерушісі   _________                              доцент    м.а
Кабышева Ж.К.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама №1         «09»09. 2013ж.


АФ  ОӘБ   төрайымы       _________                              доцент   м.а
Тлеубаева А.В.

3  БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік  кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады


Хаттама №1  «18» 09.2013ж.

Оқу- әдістемелік жұмыс
бойынша                                                            проректор
профессор Искакова Г.К.


4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ







                                   Мазмұны


|  |     1.Жалпы ережелер                                                   |
|  |2.Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу             |
|  |3. Пәнді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар                      |
|  |4.Курс форматы                                                          |
|  |5.Курс саясаты                                                          |
|  |6.Баға қоюдың саясаты                                                   |
|  |7.Әдебиет                                                               |




























      1  ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


   1.1 Оқытушы және пән бойынша жалпы мәліметтер
 • Мурзалимова А.К., аға оқытушы
 • «Экология және қоршаған ортаны қоргау» кафедрасы
 • Байланыс ақпараты –тел.: 63-31-93 № 8 оқу ғимараты,
 • Кредит саны – 3
      1.2 Пәннің қысқаша түсініктемесі:
       Қазақсатан Республикасының тәуелсіздік алып,экономикамыздың  нарықтық
қатынастарға  көшуіне  және  халықаралық  экономикалық   қатынастардың   аса
қарқынды жүре  бастауына  байланысты,Қазақстан  Республикасының  экологиялық
жағдайларына аса көңіл бөліп көптеген мәселелер қолға алына  бастады.Қазіргі
жағдайда    ғылыми    техниканың    дамуына     ғылымның     және     ғылыми
техникалықмәліметтердің  көлемі  интенсивті  өсуде.Жоғары  оқу   орындарында
жоғары  білікті  мамандарды   дайындауолардвң   білімділігіне,іздемпаздығына
көңіл   бөлінеді.Студенттер   алған   білімдерін   ғаламдық,аймақтық    және
жергіліктіэкологиялық мәселелерді шешуге қолдана білулері керек.

      1.3 Пәнді оқыту мақсаты:
«Экологияны  және  биологияны  оқыту  әдістері»  істері  пәні  студенттердің
экологиялық   мәдениетін,   экологиялық   жағдайды   терең   түсіне   отырып
экологиялық білім  мен  тәрбие,  қоршаған  ортаның  жағдайын  жақсартуға  іс
жүзінде қатысу арқылы қалыптастыру болып табылады.
      1.4 Пәннің негізгі міндеттері:
Пәнді  оқып  білудегі  негізгі  міндет-өзінің   білімін   тереңдету,   ойлау
қабілетін  дамыту,  теориялық  және  профессионалдық  деңгейлерін  жоғарлату
мақсатында, жан-жақты дамыған білікті мамандар дайындау.
Пәнді оқып білудің нәтижесінде студент білуі керек:
   - ғылыми жетілдірудің әдістемелік негіздерін білуі;
   -ғылыми зерттеу әдістерінің бағыттарын оқып үйренуі;
   -теориялық білімді меңгеру;
   -жинақталған ғылыми мәліметтерді істей білу;
   -экологиялық мәселелерді шешуде алған білімдерін және  зерттеу  әдістерін
   қолана білу.
   1.5 Курстын міндеттері
- студенттерге биологиялық және әлеуметтік экожүйелердің тіршілік етуінің
   жалпы зандылықтары туралы білім беру
-мекен ету ортасын қорғау мен қалыптастыру механизмдерін көрсету
-адам қызметінің жалпы экология зандарымен үйлесімділігінің дәрежесін
  көрсету
-қазіргі әлемдегі экологиялық мәселелердің сараптамасын беру
-экологиялық дағдарыстан шығу жолдарын көрсету
1.6  Курстың пререквизиті:
1.6.1 Экология және тұрақты даму
1.6.2  Қоршаған орта туралы ілім
1.6. 3  Әлеуметтік экология және тұрақты даму
1.7  Курстың постреквизиті
1.7.1 Экология нормалау және cараптама негізі
1.7.2 Қоршаған ортаның нормалау стандарттары
1.7.3  Ғаламдық экология

    2  ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ



                                         Кесте 1
|№  |Тақырыптың атауы                    |Сағат саны                           |
|   |                                    |ДС   |ТС   |ЗС |СОӨЖ  |СӨЖ  |Әдебиет  |
|1  |2                                   |3    |4    |5  |6     |7    |8        |
|1-модуль. Экологиялық білімді оқыту әдістері                                   |
|1  | Кіріспе.Экологиялық білімнің       |2    |     |   |      |     |1,2,3,4,5|
|   |мақсаты,міндеттері және принциптері.|     |4    |   |      |     |         |
|   |Сабақтың технологиялық карталары-   |     |     |   |      |     |         |
|   |оқу процессін оптимальды формада    |     |     |   |      |     |         |
|   |ұйымдастыру                         |     |     |   |      |7.5  |         |
|2  | Қазақстанда және шетелдерде        |2    |     |   |      |     |1,2,3,4,5|
|   |экологиялық білімді оқытуда         |     |     |   |      |     |         |
|   |қолданылатын негізгі педагогикалық  |     |5    |   |      |     |         |
|   |әдістер.                            |     |     |   |      |     |         |
|   |Экология- оқытушының оқу әдістемелік|     |     |   |5     |     |         |
|   |жұмысы.Тақырыптқ күнтізбелік        |     |     |   |      |     |         |
|   |жоспарды құру.                      |     |     |   |      |10   |         |
|3  | Экологиялық процестердің этаптары  |2    |4    |   |5     |10   |1,2,3,4,5|
|4  | Экологиялық білімнің формалары,    |2    |     |   |      |     |1,2,3,4,6|
|   |әдістері  және құралдары.           |     |     |   |      |     |         |
|   |Экологиялық процестің               |     |4    |   |      |     |         |
|   |этаптары.Оқушылардың жеке және жас  |     |     |   |      |     |         |
|   |ерекшеліктеріне байланысты          |     |     |   |      |     |         |
|   |экологиялық білімді ұйымдастыру     |     |     |   |      |10   |         |
|   |формасы . Модульдік                 |     |     |   |      |     |         |
|   |білімдер(технологиялар)             |     |     |   |      |     |         |
|2-модуль. Эколог мамандарды дайындау жолдары                                   |
|5  | Экология бойынша кластан тыс және  |3    |     |   |      |     |         |
|   |тәрбиелік жұмыстарын ұйымдастыру.   |     |4    |   |      |     |         |
|   |Бастауыш және ортаңғы сыныптарға    |     |     |   |      |     |         |
|   |арналған  экологиялық пәндердің     |     |     |   |5     |     |         |
|   |сабақ жоспарының әзірлемелерін      |     |     |   |      |     |         |
|   |құру(5-6 сынып)                     |     |     |   |      |10   |         |
|6  | Болашақ педагог- экологты          |2    |     |   |      |     |1,2,3,4,6|
|   |арнайы(ғылыми),                     |     |5    |   |      |     |         |
|   |психолого-педогогикалық дайындау.   |     |     |   |      |     |         |
|   |Экология бойынша кластан тыс және   |     |     |   |5     |     |         |
|   |тәрбиелік жұмыстарын ұйымдастыру.   |     |     |   |      |10   |         |
|7  | Педагогикалық тәжірибенің мақсаты  |2    |     |   |      |     |1,2,3,4,5|
|   |мен міндеттері.                     |     |     |   |      |     |         |
|   |Жоғарғы сыныптарға арналған         |     |4    |   |2,5   |     |         |
|   |экологиялық пәндердің сабақ         |     |     |   |      |10   |         |
|   |жоспарының әзірлемелерін            |     |     |   |      |     |         |
|   |құру(9-10-11 сыныптар)              |     |     |   |      |     |         |
|   |Барлығы                             |15   |30   |   |22,5  |67,5 |         |

    3 ПӘНДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР
      «Экологияны және биологияны оқыту әдістері» курсын берілген бағдарлама
бойынша реттелген түрде оқу керек. Нәтижелердің логикалық  жолдарын  ұғынып,
анықтамалар  мен  негізгі  түсініктерді  ажырата   білу   қажет.   Теориялық
материалдарды оқу кезінде  және  есептерді  шешуде  міндетті  түрде  төтенше
жағдайдың өту кезіндегі  физикалық  құбылыстардың  мағынасына  көңіл  аудару
қажет. Студенттер  пәнді  оқып-үйренуге  арналған  әдістемелік  нұсқаулармен
танысып пәнді толық меңгерулері  керек.  Әдістемелік  нұсқау  пәннің  кейбір
бөлімдерін студенттермен үздік жұмыс жасау ретінде жүргізіледі.






              4  КУРС ФОРМАТЫ

    Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
   1. пәнді оқуда қажетті жоспарлау, уақытты ұйымдастыру (орындау уақыты);
   2. оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
   3. әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
   4. емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.


       Пәнді  оқыту  барысында  дәрістерде  студенттерге  «Экологияны  оқыту
әдістері» курсының негізгі әдістерін, негізгі  терминдар  мен  түсініктерді,
зерттеу жұмыстары  бойынша  жоспар  құруды,  биологиялық  бойынша  қорытынды
жасап,  оны  арнайы  мекемелерде  қолдана   білуді    оқытады,   бағытталған
шаралардың  ұйымдастырылуын,  жоспарлануын   және   орындалуы   жан-   жақты
оқытылады.
      Студенттер аудиторлық тәжірбие  сабақтары  мен  СОӨЖ  кезінде  тақырып
бойынша  ғылыми ақпараттарды іздеу, жинау, өңдеу,  ғылыми  эксперимент  және
оның ерекшеліктерін, теориялық  және  эмпирикалық  зерттеулердің  әдістерін,
ғылыми зерттеулерді пайдалану және қолдануды оқып талдайды.
     СӨЖ  биологиялық экология бойынша  тақырыптар берілген.
     Студенттер  осы  тақырыптарға  берілген   әдебиеттерді   және   қосымша
әдебиеттер іздестіріп  рефераттар  жазып  өткізуге  тиіс.  Әрбір  рефераттың
жоспары  болуы  және  қолданылған  әдебиеттердің  тізімі  берілуі  міндетті.
Көлемі 5-10 бет. Оны компьютерде теруге немесе  қолмен  жазуға  рефераттарға
арналған дәптерге жазуға болады. Тексеріліп бағасы қойылған  реферат  иесіне
қайтарылады.
        Теориялық сабақты өтіп болған соң есептерді шешу әдістемесін  үйрену
керек. Берілген материалды жақсы меңгеру үшін әр  тақырып  бойынша  конспект
құру керек.


    5  КУРС САЯСАТЫ
   Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
    • Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті.  Егер
      қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз,  тақырып  және  тарау
      бойынша өзіндік жұмыс жазып  мезгілінде  тапсыру  керек,  ал  дәрістен
      өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша  бақылау  жұмысын  немесе
      тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
    • Тәртіп: Сабақ кезінде  тәртіпті  жүйені  бұзу  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе  барлық  курс  үшін  «қанағаттанарлықсыз»  деген   бағамен
      жазаланады.
    • Бақылау жұмыстары: Оларды орындау  міндетті  және  белгіленген  мерзім
      ішінде  тапсыру  керек.  Мерзімнен  кейін  орындалған  жұмыстар  төмен
      бағаланады.
    • Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы  сабаққа  қатысуды,
      берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта  ауызша  немесе
      жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
    •  Көшіру:  Кез-келген  көшіру   (дайын   тапсырмаларды   немесе   басқа
      студенттердің  есептерін  көшіру,  пайдалану)  аудиториядан  шығарумен
      және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
    • Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
    • Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тестік емтихан  болады,  яғни
      пәннен  максималды  балл  санынан  50  %  жинаған  студент   емтиханға
      жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен  материал  мазмұнына
      берілетін сұрақтар.





      6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ


       Апта бойынша баллдарды бөлу және бақылау түрлері кестеде келтірілген
      «Экологияны оқыту әдістері» пәнінен баллдарды  бөлу.
                                                                    Кесте  2
                                                                   Таблица 2
|Апта   |Бақылау түрі                       |Барлық  |Ескерту                    |
|       |                                   |баллдар |                           |
|1      |2                                  |3       |4                          |
|1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық    |30      |Тест-бақылау               |
|сабақтардың барлық түрлеріне қатысу        |        |                           |
|1      |ТС                                 |-       |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ                               |        |Жазбаша сұрау              |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|2      |ТС -30                             |60      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ-10                            |        |Реферат                    |
|       |СӨЖ-20                             |        |Жазбаша сұрау              |
|3      |ТС -15                             |15      |Есеп беру                  |
|       |СОӨЖ                               |        |Реферат                    |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|4      |ТС -15                             |45      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ-10                            |        |Реферат                    |
|       |СӨЖ-20                             |        |                           |
|5      |ТС -15                             |15      |Ауызша сұрау               |
|       |СОӨЖ                               |        |Жазбаша сұрау Презентация  |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|6      |ТС -15                             |45      |Презентация                |
|       |СОӨЖ-10                            |        |                           |
|       |СӨЖ-20                             |        |                           |
|7      |ТС -15                             |90      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ-5                             |        |                           |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|       |1-аралық бақылау -70               |        |                           |
|1 – 7 апталар аралығындағы оқыту           |300     |                           |
|қорытындысы бойынша баллдардың жиынтығы    |        |                           |
|8-15 апталар аралығындағы аудиториялық     |30      |                           |
|сабақтардың барлық түрлеріне қатысу        |        |                           |
|8      |ТС -15                             |15      |Тест-бақылау               |
|       |СОӨЖ                               |        |                           |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|9      |ТС -15                             |45      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ-10                            |        |Жазбаша сұрау              |
|       |СӨЖ-20                             |        |                           |
|10     |ТС -15                             |15      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ                               |        |Реферат                    |
|       |СӨЖ                                |        |Жазбаша сұрау              |
|11     |ТС -15                             |45      |Есеп беру                  |
|       |СОӨЖ-10                            |        |Реферат                    |
|       |СӨЖ-20                             |        |                           |
|12     |ТС -15                             |15      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ                               |        |Реферат                    |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|13     |ТС -15                             |45      |Ауысша сұрау               |
|       |СОӨЖ-10                            |        |Жазбаша сұрау Презентация  |
|       |СӨЖ-20                             |        |                           |
|14     |ТС-15                              |20      |Тест- бақылау              |
|       |СОӨЖ-5                             |        |                           |
|       |СӨЖ                                |        |                           |
|15     |ТС,СОӨЖ,СӨЖ,                       |70      |Тест-бақылау               |
|       |2-аралық бақылау -70               |        |                           |
|8 – 15 апталар аралығындағы оқыту          |300     |                           |
|қорытындысы бойынша баллдардың жиынтығы    |        |                           |
|Емтихан үшін балл жиынтығы                 |400     |                           |
|Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы   |1000    |                           |



7 ӘДЕБИЕТ


7.1 Негізгі әдебиет

7.1.1  Қуатбаев А.Т. Жалпы экология. Алматы. 2012ж.
7.1.2  Жанадилов А.Ю., Мурзалимова А. К «Экология» курсының авторлық
бағдарламасы. Семей. 2013ж.
7.1.3 Бейсенова Ә. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы. 2004ж.
7.1.4 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002ж
7.1.5 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж.
7.1.6 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан   оку  –әдістемелік  қүрал.

    Алматы. Экономика. 2002 ж.

7.2 Қосымша  әдебиеттер

7.2.1   В .И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.
7.2.2  А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.
7.2.3  Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997
7.2.4 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы
        экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.
7.2.5  Федорова А.И.,   Никольская  А.Н.  Практикум  по  экологии  и  охране
окружающей среды. Москва. 2003.
7.2.6  Агроэкология/ Под ред. В.А. Черникова.  – М.: Колос, 2000. – 536 с.
7.2.7  Карташев А.Г. Введение в экологию. – Томск: изд-во  «Водолей»,  1998.
– 384 с.
7.2.8  А.А. Горелов. Экология. М., 2000.
7.2.9  Чернова Н.М.,А.М. Былова,  Экология М.: «Просвещение» 1988.
7.2.10  Панин М.С. Химическая экология: Учебник для ВУЗов. –
       Семипалатинск, 2002. – 852 с.




Пәндер