Файл қосу

Химиялық тепе теңдік. Физикалық және коллоидтық химия






                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                      5В011200 – «Химия» мамандығы үшін




                     «Физикалық және коллоидтық  химия»



                          СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ

                                БАҒДАРЛАМАСЫ















                                    СЕМЕЙ
                                    2014


                                   Кіріспе


1 ӘЗІРЛЕНГЕН

ҚҰРАСТЫРУШЫ                        «   02  »  09   2014г.  Баяхметова  Б.Б.,
х.ғ.к., аға оқытушы,  Шәкәрім  атындағы  Семей  мемлекеттік  университетінің
химия және география кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1  Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Химия және
география кафедрасының мәжілісінде бекітілген:
« 02 » 09  2014 ж.     № _1_  хаттама


Кафедра меңгерушісі                                  Д. Р. Онтагарова


2.2   Жаратылыстық    ғылымдар   факультетінің   оқу-әдістемелік   бюросының
отырысында
« 03 » 09  2014ж , № 1 хаттама

Төрайым                              З.В. Абдишева

3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлдаған және ұсынылған
« 11» 09  2014ж, № 1 хаттама

ОӘК төрайымы                                                  Г.К. Искакова


4  АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН











                                   Мазмұны

|1   |Жалпы ережелер                                             |4    |
|2   |Пәндердің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды    |5    |
|    |бөлу                                                       |     |
|3   |Пәндерді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар         |5    |
|4   |Курс форматы                                               |6    |
|5   |Курс саясаты                                               |6    |
|6   |Баға қоюдың саясаты                                        |7    |
|7   |Әдебиеттер                                                 |10   |



























1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
Баяхмеиова Булбул Баяхметовна, х.ғ.к., аға оқытушысы
Кафедра       «Химия және география»
Байланыс ақпараты – тел: 77-33-58, оқу ғимараты № 3, кабинет № 418
Сабақ өткізу орны – дәрісхана № 408
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 4
 1.2 Пәндердің мазмұнын қысқаша сипаттау.
      Физикалық және коллоидтық химия пәні  –  жалпы  білім  беру  пәндеріне
жатады. Бұл бағдарлама  кешені  химия   мамандықтарға  керек  материалдармен
қамтылған. Физикалық және  коллоидты  химияның  негізі  тараулары  берілген.
Молекула құрылысын анықтауда рефракция әдісін қолдану. Химиялық  процестерге
термодинамиканың бірінші заңының қолданылуы.  Жылу  эфектінің  температураға
байланыстылығы.    Өздігінен    жүретін    және     жүрмейтін     процестер.
Термодинамикалық қайтымды және қайтымсыз процестер.  Химиялық  тепе  теңдік.
Клаузиус Клайперон интергалды теңдеуінің шешімі. Дисперсті жүйелер.
 1.3  Курстың мақсаты:
      Курс   мақсаты:   химиялық   процестердің   заңдылықтарын   ашу,   осы
процестердің өту бағытын, жылдамдығын зерттеу. Химиялық  процестердің  тепе-
теңдік қалпын, заттардың реакцияға  түсу  қабілетін,  олардың  құрылысы  мен
құрамына байланыстылығын қарастырады.
1.4   Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер:
    -    білімалушының дүние танымының дамуына әсер ету ;
     - қоршаған ортаға көзқарастарын қалыптастыру;
     - химиялық құбылыстар арқылы материалдық философияның заңдарын
       түсіндіру;
     - бір заттың екінші затқа айналу механизмін түсіндіру.
1.5   Оқып- білудің нәтижесінде білімалушы мыналарды:
      -  Физико- химиялық зерттеулерді жүргізу;
     - Химиялық приборларда көрсеткіштерді анықтау;
     - Физхимиялық заңдылықтардың тәжірибе жүзінде дәлелдеу;
     -  Негізгі  стехиометриялық және фундаментальды заңдарды меңгеруі;
     - Зертханалық құрал-жабдықтарды, аспаптарды игеруі;
     - Зертханалық тәжірибелерді істей алуы;
     - Зертханалық тәжірибелер нәтижелерін өңдей білуі, талдай білуі,
       графиктер мен   диаграммалар сала білуі;
     -  Реакцияның жүру бағытына орай, энергия түрлерін және олардың өзара
       бір-біріне айналуын айыра білуі, сонымен қатар, тепе-теңдік
       константасымен байланысты есептерді шығара білуі, жылдамдықты,
       жылдамдық константасын немесе реагенттердің тепе-теңдік
       концентрацияларын берілген жылдамдық теңдеуі бойынша есептеуді
       меңгеруі тиіс.
1.6 Курс пререквизиттері:
  -Бейорганикалық химия;
  -Аналитикалық химия;
  - Органикалық химия;
   -Физика.
 1.7. Курс постреквизиттері:
   -ЖМҚ химиясы;
   - Химиялық технология

2 ПӘНДЕРДІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
                                                                     1 кесте
|№   |Тақырыптың атауы     |ДС   |ЗС |ПС   |БОӨЖ    |БӨЖ     |Әдебиеттер |
|б/б |                     |     |   |     |        |        |           |
|1   |2                    |3    |4  |5    |6       |7       |           |
|    |                     |     |   |     |        |        |8          |
|1   |Химиялық             |3    |5  |     |3       |9       |7.1.-7.2.  |
|    |термодинамиканың     |     |   |     |        |        |           |
|    |негіздері.           |     |   |     |        |        |           |
|    |Термодинамиканың     |     |   |     |        |        |           |
|    |бірінші заңы.        |     |   |     |        |        |           |
|2   |Жылу сыйымдылық      |1    |   |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|3   |Термодинамикалық 2   |2    |   |     |2       |6       |7.1.-7.2.  |
|    |заны.                |     |   |     |        |        |           |
|4   |Стандарттың қалыпты  |1    |   |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|    |жағдайда реакцияның  |     |   |     |        |        |           |
|    |бағытын анықтау      |     |   |     |        |        |           |
|    |потенциалдар.        |     |   |     |        |        |           |
|5   |Химиялық тепе-тендік.|1    |2  |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|6   |Фазааралық           |2    |2  |     |2       |6       |7.1.-7.2.  |
|    |тепе-тендік          |     |   |     |        |        |           |
|    |термодинамикасы.     |     |   |     |        |        |           |
|    |Гиббстың фазалар     |     |   |     |        |        |           |
|    |ережесін бір         |     |   |     |        |        |           |
|    |компонентті жүйе     |     |   |     |        |        |           |
|    |күйінің диаграммасына|     |   |     |        |        |           |
|    |қолдану.             |     |   |     |        |        |           |
|7   |Екі компонентті      |2    |2  |     |2       |6       |7.1.-7.2.  |
|    |жүйелер              |     |   |     |        |        |           |
|    |Ерітінділер  ұғымы   |     |   |     |        |        |           |
|8   |Үш компонентті       |1    |   |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|    |жүйелер              |     |   |     |        |        |           |
|9   |Электрохимия.        |4    |4  |     |4       |12      |7.1.-7.2.  |
|    |Электролиттер        |     |   |     |        |        |           |
|    |ертінділері.         |     |   |     |        |        |           |
|    |Электрөткізгіш       |     |   |     |        |        |           |
|    |күштері мен          |     |   |     |        |        |           |
|    |электродты           |     |   |     |        |        |           |
|    |потенциалдар.        |     |   |     |        |        |           |
|    |Гальваникалық        |     |   |     |        |        |           |
|    |элементтер.          |     |   |     |        |        |           |
|10  |Химиялық кинетика    |4    |2  |     |4       |12      |7.1.-7.2.  |
|    |және катализ.        |     |   |     |        |        |           |
|    |Формальді кинетиканың|     |   |     |        |        |           |
|    |негізгі  түсініктері.|     |   |     |        |        |           |
|    |Катализ туралы       |     |   |     |        |        |           |
|    |негізгі ілімдері.    |     |   |     |        |        |           |
|11  |Коллоидтық химияға   |1    |1  |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|    |кіріспе. Дисперсті   |     |   |     |        |        |           |
|    |жүйелер.             |     |   |     |        |        |           |
|12  | Дисперсті жүйелерді |1    |4  |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|    |алу әдістері. Мицелла|     |   |     |        |        |           |
|    |құрылысы             |     |   |     |        |        |           |
|13  |Дисперсті жүйелердің |3    |2  |     |3       |9       |7.1.-7.2.  |
|    |молекулық-           |     |   |     |        |        |           |
|    |кинетикалық және     |     |   |     |        |        |           |
|    |оптикалық қасиеттері |     |   |     |        |        |           |
|    |қасиеттері.          |     |   |     |        |        |           |
|14  |Беттік құбылыстар.   |3    |4  |     |3       |9       |7.1.-7.2.  |
|    |Адгезия және Когезия.|     |   |     |        |        |           |
|    |Адсорбция            |     |   |     |        |        |           |
|15  |Жоғары молекулалық   |1    |2  |     |1       |3       |7.1.-7.2.  |
|    |қосылыстар           |     |   |     |        |        |           |
|    |ертінділерінің       |     |   |     |        |        |           |
|    |түзілуі және         |     |   |     |        |        |           |
|    |қасиеттері.          |     |   |     |        |        |           |


  3 ПӘНДЕРДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР


  «Физикалық  және  коллоидтық  химия»  пәнін  оқу   алдында   бағдарламада
қарастырылғандай әрбір тақырыптың көлемімен танысу қажет.  Әрбір  тақырыптың
сұрақтары оқу барысында жұмысшы дәптерге  қысқаша  конспектілеу   керек,  үй
жұмысының дайындығын, әрбір  материалдардың   ұғу  дәрежесін  тексеру   үшін
есеп  шығару  керек.  Практикалық  сабақтар  теориялық  материалды   қамтуды
қарастырады. БОӨЖ және БӨЖ күнделікті әрі міндетті дайындық болып  табылады,
олар  нақты  тапсырмалар  бойынша   орындалады   және   мұғалімнің   тұрақты
бақылауында болады.


      4 КУРС ФОРМАТЫ


      Оқу  жүгін  семестр  бойына  бірқалыпты  орналастыру,  тапсырманы   әр
студенттін міндетті  түрде  орындай  алатын  мөлшерде  беру  керек,  олардың
орындалуын қатан қадағалап, бақылаулар жүргізуге тиісті.  Осыған  байланысты
кафедрада  әр  түрлі  формаларда  бақылаулар  болу  керек.  Оқу   құралдарын
регламентациялау, әр дисциплина бойынша өздік  жұмыстарының  сағат  мөлшерін
құрау, басқа  дисциплина  арқасында  СРС  мөлшері  аспауын  қадағалап  отыру
қажет.
      Студенттің уақыт мөлшерін анализдеу  арқылы  ескерілмеген  уақыттардың
мөлшері бар болуы анықталды. Сондықтан  көптеген  студенттер  өз  уақыттарын
жоспарлай алмай жүргендеріне  шағымданады.  Көптеген  студенттерде   уақытты
тиімді пайдалана алмайды, оларда күнделікті жоспарлары жоқ.
      1.Оқу  материалын  берілген  пән  бойынша  өткен  материалдың    басқа
дисциплиналармен байланысын және кезектігін ескерген жөн.
      2.Тақырыпқа байланысты сабақтын өту әдісі және талқыланатын  сұрақтары
жоспарланады.  Көптеген  пән  сұрақтары   аланда  немесе  арнайы  клиникалық
лабораторияларда түсіндірген кезде оңай қабылданады.
      3.Курстық теориялық білімдері лабораториялық – практикалық сабақтардың
арқасында негізделеді.


      5 КУРС САЯСАТЫ


Сабаққа қатысу: Дәрістерге, зертханалық  сабақтар  және  БОӨЖ  қатысу  қатаң
түрде міндетті болып табылады. Егерде  әлдебір  себептермен  сабаққа  қатыса
алмасаңыз, сізге  барлық  босатқан  сабақтардағы  қабылданбаған  материалдар
үшін жауапкершілік жүктеледі.  Оқу  жоспары  бойынша  босатқан  (қатыспаған)
сабақтарды қайта  қабылдау  қарастырылмаған,  сондықтан  мұғалім  тапсырмасы
бойынша студент босатқан тақырыбы бойынша 5 есеп шығаруы керек.
Тәртіп:  Сабақ  барысында  ұдайы   тәртіпбұзушылық   аудиториядан   қуылумен
жазаланады  және  сәйкесінше  сабақ  босатқаны   үшін   рейтінгілік   бағасы
төмендетіледі.
Зертханалық сабақтар: Студент зертханалық  сабақтарға  зертханалық  жұмыстың
конспектісі  болып,  жұмысты  орындау  барысын   және   жұмыстың   теориялық
негіздемесін  білген   жағдайда   ғана   жіберіледі.   Студент   зертханалық
жұмыстарды және  эксперименттің  нәтижелерін  өңдеуді  өзбетінше  орындайды,
дайын нәтижелерді қолдануға  тыйым  салынады.  Зертханада  студент  халатпен
жүруге міндетті және қауіпсіздік ережелерінің талаптарын сақтауы керек.
Межелік  аттестация:  Межелік  аттестация   қорытындысы   сабаққа   қатысуы,
белгіленген мерзімде СӨЖ орындауы, сабақ барысындағы ауызша  немесе  жазбаша
жауаптарымен,  тестілеу  нәтижелерімен   және   межелік   бақылауды   ескере
қойылады.
Емтихан:  Жазбаша емтихан  немесе  компьютерлік  тестілеу  жүйесі  негізінде
рұқсат алған барлық білімалушыға қорытынды емтихан  жүргізіледі.  Емтиханның
әрбір тест сұрағы 4 жауаптан тұрады, соның ішінде бір дұрыс жауабымен.  Тест
сұрақтары барлық өткен курс бөлімдері бойынша құрастырылған.



6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ


Апта және бақылау түрлері бойынша балдардың бөлінуі 2-кестеде көрсетілген.
«Физикалық және коллоидтық химия»  пәні бойынша балдардың бөлінуі

                                                                     Кесте 2
|Апта |Бақылау түрі                            |Ұпайлардың   |Ескерту      |
|     |                                        |барлығы      |             |
|1    |2                                       |3            |4            |
|     |1-8 апта аралығында дәріс сабақтарына   |30           |             |
|     |қатысу мен дайындалу                    |             |             |
|1    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |             |             |
|     |орындау: Приборлар мен қондырғылармен   |             |             |
|     |танысу                                  |             |             |
|     |а) жұмыс істеу ережесі;                 |             |             |
|     |б) техника қауіпсіздігі;                |             |             |
|2    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |20           |             |
|     |орындау:Органикалық қосылыстар құрылысын|             |             |
|     |молекулалық рефракция арқылы анықтау    |             |             |
|     |«Термохимия» тақырыбына есептер шығару  |             |             |
|3    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |20           |             |
|     |орындау: Тұздың еру  жылыуын анықтау    |             |             |
|     |Термодинамикалық потенциалдар.          |             |             |
|     |Гельмгольц энергиясы, Гиббс  энергиясы. |             |             |
|     |Ауызша сұрау                            |             |             |
|4    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |20           |             |
|     |орындау: Ертіндідегі гомогенді          |             |             |
|     |реакциясының химиялық тепе теңдігін     |             |             |
|     |зерттеу                                 |             |             |
|     |БӨЖ: Химиялық термодинамика және        |50           |реферат      |
|     |термохимия                              |             |             |
|5    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |20           |             |
|     |орындау: Балқыма. Екі құрамдас бөлікті  |             |             |
|     |жүйенің күй диаграммасы                 |             |             |
|6    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |20           |             |
|     |орындау: Екі құрамдас су-фенол жүйесінде|             |             |
|     |ертінділердің өзара ерігіштігін зерттеу |             |             |
|     |БӨЖ: Бір- және екі компонетті жүйелердің|50           |График       |
|     |күй диаграммасын тұрғызу (тапсырма)     |             |тұрғызу      |
|7    |Апталық бақылау, тезаурусті тест        |70           |             |
|     |Зертханалық жұмысты дайындау және       |             |             |
|     |орындау: Гальваникалық элементтің ЭҚК   |             |             |
|     |өлшеу                                   |             |             |
|1 мен 7 аптада оқу нәтижесі бойынша ұпайлардың|300          |             |
|барлығы                                       |             |             |
|     |9-15 апта аралығында дәріс сабақтарына  |30           |             |
|     |қатысу мен дайындалу                    |             |             |
|8    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |15           |             |
|     |орындау: Әлсіз электролиттердің         |             |             |
|     |электрөткізгіштігін зерттеу             |             |             |
|9    |Зертханалық жұмысты дайындау және       |15           |             |
|     |орындау: Ацетонның иодталу реакциясының |             |             |
|     |жылдамдығын зерттеу                     |             |             |
|10   |Зертханалық жұмысты дайындау және       |14           |             |
|     |орындау: Дисперсті жүйелерді алу.       |             |             |
|11   |Зертханалық жұмысты дайындау және       |14           |             |
|     |орындау: Активтелген көмірдегі ергіш    |             |             |
|     |заттардың адсорбциясын зерттеу          |             |             |
|12   |Зертханалық жұмысты дайындау және       |14           |             |
|     |орындау: Эмульсияны алып қасиетін       |             |             |
|     |зерттеу                                 |             |             |
|     |БӨЖ: Химиялық кинетика және катализ     |50           |презентация  |
|13   |Зертханалық жұмысты дайындау және       |14           |             |
|     |орындау: Темір гидроксиді гидролизінің  |             |             |
|     |ұюы мен тұрақтануын зерттеу             |             |             |
|14   |Зертханалық жұмысты дайындау және       |14           |             |
|     |орындау: ЖМҚ ертінділердің тұтқырлығын  |             |             |
|     |анықтау                                 |             |             |
|     |БӨЖ: Беттік құбылыстар                  |50           |реферат      |
|15   |Межелік бақылау, тезаурустік тест       |70           |             |
|9 мен 15 аптада оқу нәтижесі бойынша          |300          |             |
|ұпайлардың барлығы                            |             |             |
|Емтихан ұпайларының барлығы                   |400          |             |
|Академиялық кезең бойынша ұпайлардың барлығы  |1000         |             |




   7. ӘДЕБИЕТТЕР
7.1. Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Қоқанбаев Ә.Қ. Физикалық және коллоидтық химия: оқулық Алматы: Дәуір,
2011.- 488 б.
7.1.2 Мұсабеков Қ.Б. Коллоидтық химия: оқулық. Алматы, 2011.- 172 б.
7.1.3 Жайлау,С.Ж. Физикалық және коллоидтық химия: оқу құралы  Алматы,
2004.- 225 б
7.1.4 Қоқанбаев Ә.Қ. Коллоидтық химия курсы: Беттік  құбылыстар.  Дисперстік
жүйелер: оқулық. Алматы: Полиграф-комбинат, 2013.- 653б.
7.1.5 Кругляков  П.М.  Физическая и коллоидная химия: учеб. пособие.М.:
Высш. шк., 2007.- 319 с.
7.1.6 Зимон, А.Д. Физическая химия: учебник. М.: Агар, 2003.- 316с
7.1.7. Краткий справочник  физико-химических  величин./Под ред. Равделя
А.А., л.: Химия,1983.-232с.

7.2.  Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Кудряшов, И.В. Сборник примеров и задач  по  физической  химии:  учеб.
пособие. М.: Высш. школа, 1991.- 527с.
7.2.2 Евстратова К.И., Купина Н.А., Малахова Е.Е. Физическая и коллоидная
хими. М.:НЛИ.,1990.-372с.
 7.2.3 Практикум по физической и коллоидной  химии:  учеб.  пособие  /  Е.В.
Бугреева, К.И. Евстратова, Н.А. Купина и др.; под  ред.  К.И.  Евстратовой.-
М.: Высш. шк., 1990.- 255с
7.2.4. Лабораторные работы и задачи по коллоидной химии:  учеб.-  М:  Химия,
1986.- 215с.
7.2.5.Воюцкий С.С.  Краткий курс  коллоидной  химии:  Учебник.   Киев:  Выща
школа, 2001.- 167с


Пәндер