Файл қосу

Ауытқушылық мінез - құлықтың ағымдарын ажырата білу




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                        |
|шәкәрім атындағы семей мемлекеттік университеті                            |
|3 деңгейлі СМК құжаты           |ПОӘК                |ПОӘК                  |
|                                |                    |042-14.05.01.20.53/01-|
|                                |                    |2012                  |
|«Ауытқушылық мінез-құлық        |Баспа № 3           |                      |
|психодиагностикасы және         |26.02.2010 орнына   |                      |
|психокоррекциясы»  пәнінің      |Баспа               |                      |
|оқу-әдістемелік                 |№--------------     |                      |
|кешеніоқытушыларға  арналған    |                    |                      |








                        ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

   «АУЫТҚУШЫЛЫҚ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ ПСИХОДИАГНОСТИКАСЫ ЖӘНЕ ПСИХОКОРРЕКЦИЯСЫ» ПӘНІ
                                   БОЙЫНША
                            ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                    (050503 «Психология» мамандықтарына )


              ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ  БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                                         Семей


                                                           2012






  Алғысөз


1.ЖАСАЛЫНДЫ
      Құрастырушы Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің
      “ Психология” кафедрасының аға оқытушысы Абдуллина Г.К.
        Хаттама № 1                           “___28___”      ____08______
2012ж

2.ҚАРАЛДЫ
        1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің  “Психология”
           кафедрасының отырысында
 Хаттама №__1____”_28_»____08____  2012 жыл
Кафедра меңгерушісі: Сатиева Ш.С
2.2.ГЗФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында
Хаттама №__1____”_05_»____09____  2012 жыл
Төрағасы _______Г.Григорьева

3.БЕКІТІЛДІ
3.1.Университеттің оқу-әдістемелік бюросының отырысында мақұлданды және
баспаға ұсынылды
Хаттама №__1____”_13_»____09____  2012жыл
Оқу ісі жөніндегі проректор__________ Б.Рскелдиев






Мазмұны:

         Қолданыс аймағы
     . Нормативтік сілтемелер
     . Жалпы ережелер
     . Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
     . Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптарының тізімі
     . Пәнге арналған оқу-әдістемелік картасы
     . Әдебиетпен қамтамасыз ету оқу-әдістемелік картасы
     . Әдебиеттер























































   1. Қолданыс аймағы

     “Ауытқушылық мінез-құлық  психодиагностикасы  мен  коррекциясы  ”  пәні
бойынша  оқу-әдістемелік   кешені   университеттің   5В050300   «психология»
мамандықтарының студенттеріне арналған. Ол студенттерді курстың  мазмұнымен,
оның  аталған  мамандықты  игерудегі  маңыздылығы  және   көкейтестілігімен,
курстың   саясатымен,   оқыту    үрдісінде    меңгеретін    білім,    дағды,
іскерліктерімен таныстырады.  Оқу  әдістемелік  кешен  пәнді  оқып-зерттеуде
негізгі басшылық болып табылады.


   2. Нормативтік сілтемелер

Осы “ Ауытқушылық қылық-әрекет психодиагностикасы мен коррекциясы ”  пәнінің
оқу-әдістемелік кешенітөмендегі құжаттардағы барлық талаптар  мен  ұсыныстар
бойынша оқу процесінің ұйымдастыру ретін белгілеп құрастырған:
         5В050300-«психология» мамандығы бойынша Мемлекеттік Жалпыға  бірдей
Оқу Стандарты ҚР  МЖМБС  3.04.019-2011  Қазақстан  Республикасы  білім  және
ғылым министрлігінің бұйрығымен бекітілген және күшіне енгізілген.


   3. Жалпы ережелер

Абдуллина Гульнар Кабдышеитовна, аға оқытушы
    ➢ Психология кафедрасы
    ➢ Байланыс мәліметтері-тел: 35-93-89, №1 оқу корпусы, №1212 кабинет
    ➢ Сабақтың өтілу орны - № 1210 аудитория
    ➢  Пәннің   аталуы–«Ауытқушылық   мінез-құлық   психодиагностикасы   мен
      коррекциясы»
    ➢ Кредит саны 2

   3.1. Пәннің қысқаша мазмұны


       Ауытқушылық мінез-құлық психодиагностикасы мен психокоррекциясы  пәні
мінез-құлық   және   әрекет   көріністеріндегі    кемістіктердің,    әртүрлі
ауытқулардың шығу себептерін, ағымдарын  және  оларды  дер  кезінде  анықтау
(диагностикалау) мен қалыпқа  келтіру  (коррекциялау)  мәселесін  зерттейді.
Психологиялық әдебиетерде деликвенттік мінез-құлық термині жиі  қолданылады.
Бұл  түсінік  латын  сөзі  “dilinguens”  –  “қылық,  айып”  деген   мағынаны
білдіреді. Бұл терминнен  біз  тұлғаның  нақты  іс-әрекеті,  қоғамдағы  және
берілген уақыттағы заңдардан ауытқыған,  басқа  адамдарға  қауіп  төңдіретін
және әлеуметтік реттілік пен қылмыс  үшін  хазаланған.  Заңға  қарсы  мінез-
құлық көрсеткен тұлға – деликвенттік тұлға ретінде жіктелінеді  (деликвент).
“Ауытқушы”  мінез-құлық  термині  “девианттық”  терминімен  сәйкес   келеді.
(латын тілінде   deviatio - аутқу)   немесе  “деликвенттік”  (латын  тілінде
delinquens - құқық бұзушы). Қоғамда  қалыптасқан  нормалардан  ауытқуға  жол
ашатын мінез-құлық девианттық мінез-құлық  деп  аталады.  Девианттық  мінез-
құлықтың түрлеріне қылмыскерлік, ішкілікке салыну,  нашақорлық,  жезөкшелік,
құмар  ойындарына  қызығушылық,  психопатиялық  бұзылу  және  т.б.  жағымсыз
қылықтарды жатқызуға болады. Девианттық іс-әрекет екі  үлкен  категорияларға
бөлінеді. Біріншіден, ашық  немесе  жабық  психопатологиясы  бар  психикалық
саулық нормасынан  ауытқитын  іс-әрекет.  Екіншіден,  құқықтық,  әлеументтік
және мәдени нормаларды бұзатын әлеуметтік емес іс-әрекет.

   3.2. Пәннің мақсаты


        Болашақ   мамандардың   ауытқушылық   мінез-құлықтың   мотивациясын,
әрекеттегі  көріністерін,  кемістіктерін,  шығу  себептерін,  ағымдарын  дер
кезінде  анықтау  (диагностикалау)  мен  қалыпқа  келтіруге   (коррекциялау)
қажетті кәсіптік білім негіздерін, іскерлік пен дағдыларын қалыптастыру.


   3. Пәнді оқып-зерттеудің негізгі міндеттері:

- Психологияның жеке дара  өзіндік  сала  ретінде  «Ауытқушылық  мінез-құлық
психодиагностикасы  мен  коррекциясы»  ерекшеліктерін  талдау,  категориялық
құрылымын ашу;
-Ауытқушылық  мінез-құлықтың  мотивациясын,  шығу  себептерін  дер   кезінде
анықтау;
-Ауытқушылық мінез-құлықтың  ағымдарын  психодиагностика  және  коррекцияның
ғылыми-теориялық негіздеріне сүйене отырып анықтау;
- Ауытқушылық мінез-құлықтың ағымдарын ажырата білу;
-  Ауытқушылық  мінез-құлықты  болдырмау  және  алдын-алу  шараларын  тиімді
қолдана білу;
-  Психодиагностика  және  коррекцияның  әдістерін  тәжірибелік  жағдайларда
қолдана білу;
-  Ауытқушылық  мінез-құлықты  диагностикалау  мен   коррекциялаудың   әдіс-
тәсілдерін, құралдарын жетік меңгеруге;
 әлеуметтендіру факторы ретінде;
-Ауытқушылық  мінез-құлықтың  ағымдарын  анықтап,  қалыпқа  келтіруге   және
қиналған адамдарға көмек беруге дайын болу;
- Аталған пәнге кәсіптік қызығушылықтарын қалыптастыру;
-  Психодиагностика  және  коррекция  пәнінен   алынған   білімдер   жүйесін
тәжірибеде қолдану дағдыларын дамыту.



   4. Оқып-зерттеу нәтижесінде студент білуі керек:

    - Ауытқушылық мінез-құлықтың  ағымдары  мен  көріністері  жайлы  ғылыми-
      теориялық білімдер негізін;
    - Психодиагностика және коррекция  пәніне  байланысты  ұғымдар  мазмұнын
      ажырата білуге;
    - Ауытқушылық мінез-құлықтың ағымдарын зерттеуде  психодиагностика  және
      коррекция саласының әдістерін қолдана алуды меңгеруі;
    - Ауытқушылық мінез-құлықтың ағымдарын  зерттеу  мен  қалыпқа  келтіруге
      қажетті шараларды дұрыс жоспарлай білуге;
    - Психодиагностика және коррекцияның ғылыми,  методологиялық,  теориялық
      және  әдістемелік  негіздерін  жетік  меңгеруде   өз   білімін   үнемі
      жетілдіріп отыруға;
    - Психодиагностика және коррекция пәніне байланысты  шетел,  ресей  және
      отандық психологиясының даму тарихын;
   -  Ауытқушылық  мінез-құлықтың  ағымдарын  зерттеуге  қажетті  әлеуметтік
   маңызы бар шараларды салыстырып талдай білуге.

   5. Курстың пререквизиті:
Жалпы психология;
Әлеуметтік  психология;
Даму психологиясы:
Психодиагностика негіздері

   6. Курстың постреквизиті:
   1. Жас ерекшелік психологиясы;
   2. Антропология;
   3. Физиология;
   4. Дифференциалды психология.

   Жұмыс оқу жоспарынан үзінді

                                                                      Кесте1

|Кур|Семестр             |Кредит                       |ЛК                      |СПС    |
|с  |                    |Саны                         |(сағ.)                  |(сағ)  |
|                        |                   |                 |Д               |
|Дәрістер                |Практикалық        |                 |                |
|                        |(семинар) сабақтар |                 |                |
|1                       |2                  |4                |5               |
|Ауытқушылық әрекет-қылық|Ауытқушылық        |Даму кезеңіндегі |коллоквиум      |
|психодиагностикасы мен  |әрекет-қылық       |психологиялық    |                |
|психокоррекциясы пәні   |психодиагностикасы |ауытқушылық      |                |
|және ғылыми зерттеу     |мен                |түрлері          |                |
|обьектісі               |психокоррекциясы   |                 |                |
|                        |пәні және ғылыми   |                 |                |
|                        |зерттеу обьектісі  |                 |                |
|Девиантты мінез-құлық   |Девиантты          |Дамытушы және    |конспектілеу    |
|және оның типтері       |мінез-құлық және   |қалыпқа келтіруші|және ауызша     |
|                        |оның типтері       |жұмыстардың      |жауап           |
|                        |                   |модельдер        |                |
|Қиын немесе дағдарыс    |Қиын немесе        |Қиын оқушыларды  |пікірталас      |
|кезеңдердегі            |дағдарыс           |болдырмаудың     |                |
|психофизиологиялық даму |кезеңдердегі       |қазіргі жолдары  |                |
|                        |психофизиологиялық |                 |                |
|                        |даму               |                 |                |
|Мінез-құлық             |Мінез-құлық        |Ішімдіктің       |реферат         |
|ауытқуларының себептері |ауытқуларының      |оқушылар ағзасы  |                |
|                        |себептері          |мен психикасына  |                |
|                        |                   |әсері            |                |
|Жасөспірімдердің        |Жасөспірімдердің   |Мектеп           |10 сұрақ-жауап  |
|психикалық дамуындағы   |психикалық         |психологының     |                |
|ауытқулардың сипаты     |дамуындағы         |«қиын            |                |
|                        |ауытқулардың сипаты|балалармен» жұмыс|                |
|                        |                   |әдістемесі       |                |
|Аутодеструктивті        |Аутодеструктивті   |Қиын немесе      |әдебиеттермен   |
|мінез-құлық             |мінез-құлық        |дағдарыс         |жұмыс,          |
|                        |                   |кезеңдердегі     |конспектілеу    |
|                        |                   |психофизиологиялы|                |
|                        |                   |қ даму           |                |
|Қиын оқушылардың        |Қиын оқушылардың   |Дағдарыс         |Ауызша          |
|аддиктивті мінез-құлқы  |аддиктивті         |жағдайларындағы  |сұрақ-жауап     |
|                        |мінез-құлқы        |психикалық       |                |
|                        |                   |өзгерістер       |                |
|Аддиктивті мінез-құлық  |Аддиктивті         |Әлеуметтік       |реферат         |
|қалыптасуындағы         |мінез-құлық        |дезадаптацияның  |                |
|ата-ананың ролі         |қалыптасуындағы    |себептері        |                |
|                        |ата-ананың ролі    |                 |                |
|Психотропты заттардың   |Психотропты        |Әлеуметтік       |(әдебиет        |
|психикаға тигізетін     |заттардың психикаға|дезадаптациялы   |деректерін      |
|әсері                   |тигізетін әсері    |мінез- қылықтың  |пайдалана       |
|                        |                   |типтері,         |отырып) 10      |
|                        |                   |асоциальды топтар|сұрақ-жауап     |
|Виртуалды және интернет |Виртуалды және     |Психикалық       |эссе жазу       |
|тәуелділігінің          |интернет           |дағдарыс         |                |
|психикалық аспектісі    |тәуелділігінің     |                 |                |
|                        |психикалық         |                 |                |
|                        |аспектісі          |                 |                |
|Агрессивті мінез – құлық| Агрессивті мінез –|Оқу үлгерімі     |пікірталас      |
|                        |құлық              |төмен оқушылар   |                |
|                        |                   |туралы жалпы     |                |
|                        |                   |түсінік          |                |
|Ауытқушылық мінез-құлық |Ауытқушылық        |Делинквентті     |коллоквиум      |
|мәселесімен жүргізілетін|мінез-құлық        |мінез-құлық      |                |
|психологиялық қызметтің |мәселесімен        |көріністері      |                |
|бағыты                  |жүргізілетін       |                 |                |
|                        |психологиялық      |                 |                |
|                        |қызметтің бағыты   |                 |                |
|Психодиагностикалық     |Психодиагностикалық|Аддиктивтіліктің |жазбаша         |
|әдістердің жіктелуі     |әдістердің жіктелуі|түрлеріне        |                |
|                        |                   |психологиялық    |                |
|                        |                   |талдау           |                |
|Ауытқушылық             |Ауытқушылық        |Интернет         |Эссе жазу       |
|мінез-құлықты           |мінез-құлықты      |тәуелділіктің    |                |
|психокоррекциялау       |психокоррекциялау  |пайдасы мен зияны|                |
|бағдарламасы            |бағдарламасы       |                 |                |
|Психокоррекциялық       |Психокоррекциялық  |Ауытқушылық      |өзіндік         |
|бағдарламаны құрастыру  |бағдарламаны       |мінез-құлықтың   |бағдарлама жасау|
|принциптері             |құрастыру          |психопрофилактика|                |
|                        |принциптері        |сы               |                |



7.Баға қою саясаты:
Оқытушының басшылығымен өтетін өзіндік (ОБСӨЖ) жұмысының көлемі типтік оқу
жоспарына, пәннің жұмыс оқу бағдарламасына сәйкес анықталап уақыты,
аудиториясы көрсетіліп оқу кестесіне енгізілген.
   СӨЖ бақылау түрлерін, тәсілдерін таңдауда оқу пәнінің мақсаты мен
міндеттерін, бөлінген сағат көлемімен, студенттердің дайындық сатысы
ескерілген.
1.СӨЖ бойынша тапсырмалар өз уақытында міндетті түрде орындалуы тиіс.
2.Мерзімінде орындалмаған тапсырмалар автоматты түрде төмен бағаланылады.
      Студенттердің пән бойынша білімін бақылау келесі нысандар бойынша
жүргізіледі:
      Әрбір студент пән бойынша жеткілікті рейтинг алуы үшін белгілі ұпай
санын жинуы тиіс. Ұпайлардың максималды саны:
1-рейтинг нәтижесі бойынша 1-8 апталарда – 300 ұпай,
2-рейтинг нәтижесі бойынша  9-15 апталарда – 300 ұпай.
Пән бойынша семестрде максималды ұпай саны – 600.
       Ұпайлар келесі жұмыс түрлері үшін қойылады:
1. Модульдар бойынша тапсырманы орындағаны үшін (1 және 3 модуль бойынша
максимум 150 ұпай, 2-модуль бойынша – максимум 120 ұпай)
2. Белсенділігі үшін (қатысу үшін  – 20 балл, белсенділігі үшін максимум
100 ұпай)
3. Межелік тестілерді орындағаны үшін (максимум 30 ұпайдан)
Пән бойынша ұпайлардың бөлінуі төменде 5-кестеде берілген.
Бақылау мерзімдері 8-аптаның соңы және 15-аптаның соңы. Уақытында
өткізілмеген тапсырма мен тестерді 15-аптада тапсыруға болады, бірақ егер
студент себепсіз уақытында орындамаса, оларға айыппұл салынып, баллдың 60%
ғана қойылады.

Пән бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік кестесі
Кесте 4
№Апталар1234567891011121314151Бақылау түрі--СхАжТсРК1РБ-ҒәТсСХКТс2РБ2СӨЖ ұпайлары0022222202222223СӨЖО ұпайлары0033333303333334Семинар ұпайлары004040404040400404040404040Барлығы:270270
Белгілеулер: СХ-схема; Аж- аударма жұмысы; Ғә- Ғылыми әдебиетпен танысу; Тс.- терминологиялық  сөздікпен жұмыс; Р-реферат; Х-хабарлама; К-конспект; М-мысалдар; Т-тест
Бақылау түрлері
ағымды (апта сайын)
межелік (7-ші және 15-ші апталарда)
қорытынды (академиялық кезеңде бір рет өтіледі, емтихан немесе курстық жұмыс қорғау)

8. Әдебиеттер
8.1. Акажанова, А.Т. Девиантология .- Алматы, 2009
8.2. Анастази А., Урбина С. Психологическое тестирование. — СПб., 2007.
8.3. Тебенова, К.С. Дамуында ауытқулары бар балалар .- Караганда, 2006
8.4. Богоявленская Д. Б. Психология творческих способностей. — М„ 2009.
8.5. БурлачукЛ. Ф. Психодиагностика. — СПб., 2009.
8.6. Общая психодиагностика / Под ред. А. А. Бодалева, В. В. Сто-лина. - М., 2007.
8.7. Иманғалиев, Е. Жеке тұлғаны әлеуметтік-психологиялық болжау әдістері.- Астана, 2008
8.8. Прихожан А. М. Тревожность у детей и подростков: психологическая природа и возрастная динамика. — М., 2010.
8.9. Психологическая диагностика /Под ред. К. М. Гуревича. — М., 2000.
8.10. Равич-Щербо И. В, Марютина Т. М., Григоренко Е. Л. Психогенетика. - М., 2002.
8.11. Романова Е. С. Графические методы в практической психологии. - СПб., 2009.
8.12. Теплова Л.И. Тест умственного развития младших подростков. Руководство по работе с тестом. — М.: Обнинск, 2000.
8.13. Шмелев А. Г. Психодиагностика личностных черт. — М., 2010.
8.14. Штерн В. Умственная одаренность. — СПб., 2007.
8.15. Шульц Д., Шульц С. История современной психологии. — М., 2010.
8.16.  Шванцара Й. Диагностика психического развития (Пер. с чешск.; Общ. ред. Г.А.Овсянникова. – Прага: медицинское изд-во Авиценум, 2008. С. 46. 
8.17. Психологический статус личности в различных социальных условиях: диагностика и коррекция / Межвузовский сборник // Под ред. В.С.Мухиной. – М.: Прометей, 2009, 198 с. 
8.18. Развитие и диагностика способностей / Л.Г.Алексеева и др. // Отв.ред. В.Н.Дружинин, В.Д.Шадриков. – М.: Наука,2008, 179 с. 
8.19. Рейнвальд Н.И. Личность и характер: учебное пособие. – М.: Изд-во РУДН, 2008, 88 с. 
8.20. Симоненко Ю.А. Искусство разбираться в себе и других. Психологические тесты. – Л.: Культурно-досуговый центр "Просветитель", ЛГИК, 1990, 24 с. 
8.21. Способности и склонности: комплексные исследования / Под ред. Э.А.Голубевой. – М.: Педагогика, 2009, 199 с. 
8.22. Суслов В.И., Чумакова Н.П. Психодиагностика. Учебное пособие.– СПб РИО, СПб ГУ, 2008, 59 с. 
8.23. Тесты. Вып.2. – М.: Информационно-коммерческое агенство "Информбанк" центрального правления Всесоюзного экономического общества, 2000, 28 с. 
8.24. Тесты. Полезные советы / Сост. С.Х.Меретукова. – Майкоп: Адыгейское книжное изд-во, 2010, 168 с. 
8.25. Лаут, Г.В. Нарушение внимания у детей : тренинг и развивающие игры.- М., 2008
8.26. Пилипчук, Л.С.Основы психологической диагностики.-Семипалатинск,2003
Пәндер