Файл қосу

Ветеринариялық гигиена пәнінен оқытушыға арналған оқу әдістемелік кешені




             ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
          СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
 | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты        |                        |ПОӘК                   |
|                             |ПОӘК                    |042-18.23-1.68/01-2013 |
|                             |Баспа №_____            |                       |
|                             |«___» ________________  |                       |
|«Ветеринариялық гигиена»     |                        |                       |
|пәнінен оқытушыға арналған   |                        |                       |
|оқу әдістемелік кешені       |                        |                       |






                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



             «Ветеринариялық гигиена және санитария-ІІ» пәнінен
                    5В120100 – «Ветеринариялық медицина»
                  орта кәсіптік білім мамандығына арналған



                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
                             ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ












                                    Семей
                                    2013 ж





                                   Алғы сөз

   1. ҚҰРАСТЫРДЫ:
   Құрастырушылар: __________ « ___ »___________ 2013 ж. А.С.Койгельдинова
   в.ғ.к., доцент м.а.
                                     ___________ « ___ » ___________ 2013 ж.
   М.С.Жакиянова ветеринариялық медицина магистрі,
   «Ветеринариялық санитария» кафедрасы




   2.ТАЛҚЫЛАНДЫ:
2.1. «Ветеринариялық санитария» кафедрасының отырысында
   Хаттама  « ___ »  ___________  2013 ж. №  ____


   Кафедра меңгерушісі _____________ Е.Омарбеков




   2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро отырысында
   Хаттама  « ___ » ___________ 2013 ж. № ____


   Төрайымы   _____________________ А.Тлеубаева




    3.БЕКІТТІ:
   Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітіліп, баспаға
   ұсынылды


   Хаттама  «____»   _________________ 2013 ж. №_____


    ғаОӘК төрайымы    _____________________  Г.Искакова




   4. ЕҢГІЗІЛДІ     01.09.2010 ж баспа №2














                                   МАЗМҰНЫ

   1. Пайдалану аймағы
   2. Нормативтік сілтемелер
   3. Жалпы ережелер
     4.  Оқу пәннің мазмұны (модуль бойынша)
     5.  Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі
    6.   Пәннің оқу-әдістемелік картасы
     7.  Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
   8.  Әдебиеттер































      1 ПАЙДАЛАНУ АЙМАҒЫ

      «Ветеринариялық гигиена  және  санитария-ІІ»  пәнінен  оқу-әдістемелік
кешені 5В120100-«Ветеринариялық медицина» орта  кәсіптік  білім  мамандығына
арналған. Ол студенттерді пәннің құрылымы мен маңызын, қажеттілігі мен  оның
саяси орнын таныстырып және студенттерді оқу барысында  тәжірибелік  үйреніс
пен білім алуын қамтамасыз етеді.

      2 НОРМАТИВТІК НЕГІЗДЕР


      «Ветеринариялық гигиена және санитария-ІІ» пәніне  арналған  бұл  оқу-
әдістемелік  комплексі  осы  пәнінен  жүргізілетін  сабақтарды   ұйымдастыру
жолдары төмендегі  құжаттардың  талаптары  мен   ұсыныстарына  сәйкестеріліп
құрылды:
       «Ветеринариялық  гигиена  және   санитария-ІІ»   пәні   бойынша   оқу
әдістемелік кешен осы пән бойынша оқу үрдісін  ұйымдастырудағы  негіз  болып
саналады және ол
- Мемлекеттік жалпыға міндетті жоғары білім беру стандартына
- Мамандығы 5В120100  «Ветеринариялық  медицина»  типтік  оқу  бағдарламасы,
жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі оқу мамандықтары бойынша  типтік  оқу
бағдарламасына 117 қосымша.
 - СТУ  042-ГУ-4-2013   Университеттің   «Пәннің   оқу-әдістемелік   кешенін
безендіру  және  дайындауға  қойылатын  жалпы  талаптар»  стандарты;
-  ДП  042-1.01-2013  «Пәннің   оқу-әдістемелік   кешенінің    мазмұны   мен
құрылымы»  құжатталған  процедурасы.


     3. ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЛАР


      3.1. Пәнге қысқаша түсініктеме
      Пәннің құрамы мен мақсаты  ортаның факторлары мен  тірі организмдердің
байланысы, олардың мал ерекшеліктеріне, жасы, өнімі, тұқымы т.б. қарап  және
малға жасалатын жағдайларға,  әсіресе  азықтандыру,  ұстап  күтіп-бағу,  жаю
тәсілдеріне,   пайдалану    жолдарына    байланыстырып,    оларға    қолайлы
физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес жағдайлар туғызу болып табылады.
      3.2 Пәнді оқытудың мақсаты.
      Мақсаты  деп  –  малдарға  қойылатын   барлық  талаптарды  ойластырып,
малдардың денсаулығын арттырып, мол, жоғары  сапалы өнім алу,  мал  арасында
жұқпалы аурулардың шықпау шараларын жасап, жас  төлдерді  өсіру  тәсілдеріне
сипаттама беру,  кеңістік  ортаны  әртүрлі  мал  қалдықтары  мен  ластанудан
сақтандыру,  әсіресе  топырақты,  суды,  ауаны,  шараларын  белгілеу,   қора
бөлшектерінің қасиеттерін олардың организмге әсерін оқыту.
      3.3 Пәнді оқытудың негізгі мақсаты.
      Болашақ   мал    мамандарын    малдардың    физиологиялық,    ауқымдық
ерекшеліктеріне байланысты  олардан  мол  өнім  алу  үшін,  белгілі  бағытта
қалыпты жағдай туғызып, еліміздің мал өніміне  сұранысын  қаматамасыз  етуге
дайындау.
      3.4 Пәнді оқу нәтижесінде әр студент:
      - білуі керек:  сыртқы  ортаның  әр  түрлі  факторларының  малдар  мен
құстардың  организміне,  өнім  сапасына  тигізетін  әсерлері   және   оларға
қойылатын  гигиеналық  талаптарға  сәйкес  әр  түрлі  аурулардың  алдын  алу
жолдарын ғылыми түрде оқып білу, малдарды дұрыс, үнемді тәсілдер мен  күтіп-
бағу, аз шығын, иесі мол, сапалы өнімдер алу жолдарын біліп  оны  жақсартуға
күш салу.
      -  меңгеру:  зоогигиенаның  әр  түрлі   тәсілдерін   меңгере   отырып,
оқылмайтын объектілерді  (қора,  су,  топырақ,  ауа,  азық  т.б.)  сипаттап,
олардың мемлекеттік стандартқа сәйкестендіру жолдарын оқып меңгеруі қажет.
      -  игеру:  малдардың  түрін,  жасын,  өніміне   байланысты   жасалатын
жағдайларды зоогигиеналық талаптарға сәйкестендіріп игере білу.
      -  меңгере  білу:  ауаның   физикалық,   химиялық   және   биологиялық
қасиеттерін,   судың    азықтық    сапасын    тексеру,    мал    қораларының
микроклиматарына санитарлық-гигиеналық баға  беруді  толықтай  меңгере  білу
қажет.
      - түсіну: мал  организмдері  оларға  жасалған  жағдайларға  байланысты
қандай   физиологиялық   өзгерістерге   ұшырайтындығын    түсініп,    малдың
денсаулығын жақсарту, өнімін жоғарлату жолдарын белгілей білу.
      - болуы: сыртқы ортаның мал организмдеріне жүргізетін әсерлерін ғылыми
түрде дәлелдейтін түсініктерді  оқып  үйрену.  Әр  зерттелмейтін  объектерге
тиісті  талдау  жасап,  санитарлық-гигиеналық   баға   бере   білу,   оларды
мемлекеттік талаптарға сәйкестендіре білу.

      5. Курстың пререквизиті
        1. Азықөндіру және алдарды азықтандыру І-ІІ
        2. Биохимия жане жануарлар физиологиясы І-ІІ
        3. Малшаруашылығының  негізі


      6. Курстың постреквизиті
        1. Ветеринариялық акушер және гинекология І-ІІ
        2. Ветеринариялық хирургия ІІ
        3. Ренгеналогия және ішкі жұқпалы емес аурулардың клиникалық
           диагностикасымен ІІ-ІІІ
        4. Жылқылардың ішкі жұқпалы емес аурулары
        5. Жылқылардыңбиотехнологиялық көбеюін ұйымдастыру
        6. Малдардың азықтармен улануы
        7. Эпизоотология және жұқпалы аурулар ІІ
        8. Ветеринариялық-санитариялық сараптау
        9. Паразитология және инвазиялық аурулар І-ІІ


   3.7 Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі
                                                                     1 кесте
|Курс                                                              |Семестр|
|Дәріс сабақтары                                                           |
|1 модуль.                                                                 |
|Ірі қара малдарын ұстау жүйесіне қойылатын гигиеналық талаптар    |2      |
|Қойларды ұстау жүйелері және күтіп-бағу гигиенасы                 |2      |
|Жылқы малдарына және қораларына қойылатын гигиеналық талаптар     |2      |
|Шошқа малының гигиенасы                                           |2      |
|Ауыл-шаруашылық құстарының гигиенасы                              |2      |
|Түйе малдарының гигиенасы  және күтіп-бағу гигиенасы              |2      |
|Терісі бағалы аңдардың гигиенасы                                  |2      |
|Аралар мен балықтар гигиенасы                                     |1      |
|Зертханалық сабақ                                                         |
|Мал денесінен бөлігіп шығатын су буы, жылу, СО2 анықтау           |2      |
|Мал қораларындағы ауа алмстыруды, су буы мен және көмірқышқыл     |2      |
|газын есептеу                                                     |       |
|Мал қораларындағы жылу тепе-теңдігін есептеп шешім қабылдау       |2      |
|жолдарын белгілеу                                                 |       |
|Аралық бақылау-1                                                  |1      |
|Мал қораларын жасанды және табиғи жарықтандыру                    |2      |
|Мал қораларын жобасын салу, жоба түрлері, құрамы, белгілері       |3      |
|Әртүрлі малдарға арнайы нормативке байланысты қораны жобалау      |2      |
|Аралық бақылау-2                                                  |1      |
|Барылығ                                                           |15     |




      5  СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІГІНЕН ДАЙЫНДАЛУЫНА АРНАЛҒАН ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ  ЖОСПАРЫ


      5.1 Ірі қара малының гигиенасы
      5.2 Шошқаның гигиенасы
      5.3 Ауылшаруашылығы құстарының гигиенасы
      5.4 Жылқылар мен түйелердің гигиенасы
      5.5 Қойлар мен ешкілердің гигиенасы
      5.6 Қояндар мен терісі бағалы аңдардың гигиенасы


     6. КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

   6.1 Малдарды ұстайтын қоралар ауасының физикалық құрамының санитарлық-
      гигиеналық бағасы
   2.  Мал қораларындағы  ауадағы газдың санитарлық-гигиеналық бағасы
   3.  Қоралардағы ауаның механикалық және бактериалдық залалданудың
      санитарлық-гигиеналық бағасы
   4.  Судың физикалық құрамының санитарлық-гигиеналық бағасы
   5.  Судың химиялық құрамына қойылатын санитарлық-гигиеналық баға
   6.  Оттегіне және судың органикалық құрамына берілетін санитарлық-
      гигиеналық баға
   7.  Силостың зоогигиеналық бағасы
   8.  Тамыр-түйнекті азықтарға және жмыхтың зоогигиеналық бағасы
   9.  Қатты азықтардың зоогигиеналық бағасы
  10. Концентрленген азықтардың зоогигиеналық бағасы


      7 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

                                                                     3 кесте
|Тақырыптар                       |Көрсететін       |Дайындық         |Бақылау      |
|                                 |құралдар,        |сұрақтары        |түрі         |
|                                 |кестелер         |                 |             |
|Дәрістер      |Тәжірибелік сабақ |                 |                 |             |
|сабағы        |                  |                 |                 |             |
|1             |3                 |4                |5                |6            |
|Пәннің мақсаты|Судың  реакциясын |Термометрлер,    |Судың  реакциясын|Өткен сабақ  |
|мен маңызы.   |және физикалық    |барометрлер,     |және физикалық   |тақырыбы     |
|Сыртқа        |сқұрамын анықтау  |термограф-гигрогр|сқұрамын анықтау.|бойынша сұрақ|
|әсерлері      |                  |аф, барограф,    |Ауа              |қойып білімін|
|              |                  |психрометр,      |температурасын,  |бағалау      |
|              |                  |гигрометрлеу     |қысымын анықтау  |             |
|              |                  |кестелері        |                 |             |
|Ауаның        |Судың             |Газоанализатор,  |Құралдардың      |Күнделікті   |
|физиологиялық |кермектілігін     |реактивтер,      |құрылысы. Жұмыс  |бақылау      |
|қасиеттері    |анықтау           |кестелер         |жасау принциптері|             |
|Ауылшаруашылық|Судың хмимялық    |Кестелер,        |Өткен тақырып    |Күнделікті   |
|малдарды      |құрамын анықтау   |люксметр құралы  |материалдары     |ауызш бақылау|
|суғару және   |                  |                 |бойынша          |             |
|судың         |                  |                 |лаб.тәжірибе     |             |
|санитарлық-гиг|                  |                 |кітабындағы      |             |
|иеналық құрамы|                  |                 |сұрақтар         |             |
|Ауызсу сапасы |Суды              |Реактивтер,      |Жарықтандыру     |Жазбалардың  |
|              |залалсыздандыру   |барометр,        |түрлері, әсері,  |нәтижесін    |
|              |және тазарту      |кестелер         |нормативті       |тексеру      |
|              |әдістрі. Суды     |                 |көрсеткіштер     |             |
|              |хлорлау           |                 |                 |             |
|Қора ауасын   |АБ 2              |Мал дененсінен   |Физиологиялық    |Тестік       |
|алмастыру және|                  |бөлінетін су буы,|кесте құру       |сұрақпен     |
|жылыту        |                  |жылу, көмірқышқыл|(берілген        |бағалау      |
|жүйелерінің   |                  |газдарына        |тапсырма бойынша)|             |
|маңызы        |                  |арналған кестелер|                 |             |
|Мал қораларын |Қатты азықтарғы   |Реактивтер,      |Көңнен тазарту   |Берілген     |
|көңнен        |санитарлық-гигиена|барометр,        |тәсілдері,       |сұрақтар     |
|тазарту,      |лық талаптар      |кестелер         |залалсыздандыру  |бойынша      |
|сақтау,       |                  |                 |жолдары,         |білімін      |
|залалсыздандыр|                  |                 |пайдалану және   |тексеру      |
|у және        |                  |                 |сақтау әдістері  |             |
|пайдалану     |                  |                 |                 |             |
|Малдарды      |Құнарлы азықтарға |Мал дененсінен   |Лаб.тәжірибе     |Ауызша сұрау |
|азықтандыруға |қойылатын         |бөлінетін су буы,|сабағына арналған|             |
|қойылатын     |санитарлық-гигиена|жылуға арналған  |оқулықтағы әр    |             |
|гигиеналық    |лық талаптар      |кестелер         |тақырыпқа        |             |
|талаптар      |                  |                 |арналған сұрақтар|             |
|              |Тамыр-түйнекті    |Керекті          |Тамыр-түйнекті   |Берілген     |
|              |азықтарға         |реактивтер мен   |азықтарға        |сұрақтар     |
|              |қойылатын         |құрал-жабдықтар  |арналған сұрақтар|бойынша      |
|              |санитарлық-гигиена|                 |                 |білімін      |
|              |лық талаптар      |                 |                 |тексеру      |
|              |АБ 1              |                 |                 |Тестік       |
|              |                  |                 |                 |сұрақпен     |
|              |                  |                 |                 |бағалау      |


                      7. Пәннің оқу-әдістемелік картасы

|Оқулықтар мен            |Саны        |Студенттер саны   |Қамтылу %          |
|әдістемеліктер           |            |                  |                   |
|Герщун В.Н., Муслимов    |100         |12                |100                |
|Б.Н. «Ветеринарная       |            |                  |                   |
|гигиена», А-та «Кайнар», |            |                  |                   |
|1994                     |            |                  |                   |
|Онегов А.П. «Гигиена с/х |100         |12                |100                |
|животных» Москва, 1987 г.|            |                  |                   |
|3. Кузнецов К.Ф., Баланин|            |                  |                   |
|И.В. «Справочник по      |            |                  |                   |
|ветеринарной гигиене»,   |            |                  |                   |
|1984 г                   |            |                  |                   |
|Данилова А.К. и др       |100         |12                |100                |
|«Гигиена с/х животных»   |            |                  |                   |
|Москва, 1980 г.          |            |                  |                   |


      9 ӘДЕБИЕТТЕР


      9.1 Негізгі әдебиеттер
      9.1.1  Герщун  В.Н.,  Муслимов  Б.Н.  «Ветеринарная   гигиена»,   А-та
«Кайнар», 1994 г.
      9.1.2 Онегов А.П. «Гигиена с/х животных» Москва, 1987 г.
      9.1.3  Кузнецов  К.Ф.,  Баланин  И.В.  «Справочник   по   ветеринарной
гигиене», 1984 г.
      9.1.4 Данилова А.К. и др «Гигиена с/х животных» Москва, 1980 г.


      9.2 Қосымша әдебиеттер
    9.2.1 Топчий Д.И. «Сельско-хозяйственные здания и  сооружения»  Москва,
1962 г.
    9.2.2 Волков Г.К. « Гигиена крупного рогатого скота» Москва, 1978 г.
    9.2.3 Карелин А.И. «Гигиенические основы проектирования,  строительства
  и эксплуатации животноводческих  объектов» Москва 1987 г..
    9.2.4 Антонов П.П. «Микроклимат на фермах и комплексах» Москва, 1975 г.
Пәндер