Файл қосу
ДНК редупликациясы
Өзіндік бақылауға арналған тест тапсырмалары. 1 - тақырып .Тұқымқуалаушылықтың биохимиялық негiздерi. 1. Ақуыз биосинтезiне қанша әртүрлi амин-қышқылдары қатысады? A) 20; B) 50; C) 100; D) 150; E) 27; 2. Нуклеин қышқылдарына қандай қызмет тән? A) информациялық; B) катализдiк; C) құрылыста; D) қорғаушы; E) қозғалғыштық (жиырылғыштық); 3. ДНК молекуласына тиiстi келтiрiлген дәлелдердiң қайсысы бұрыс емес? A) ДНК екi тiзбектi спираль; B) ДНКмен бiр нуклеотидтен тұрады; C) ДНК-ның құрамына дозоксирибоза кiредi; D) ДНК-ның құрамына фосфор қышқылы кiредi; E) ДНК-ның құрамына тимин кiредi; 4. Жасушаның қандай компонентi ақуыздың биосинтезiне тiкелей қатысады? A) ядролық; B) вакуоль; C) хромосома; D) жасуша орталығы; E) дұрыс жауабы жоқ; 5. Берiлген реакциялардың қайсысы қалыптық (матрица) синтезiнiң реакциясына жатады? A) АТФ - синтезi; B) көмiрсулар синтезi; C) ДНК синтезi; D) липидтер синтезi; E) глюкоза синтезi; 6. ДНК нуклеотидтердiң құрамына қандай химиялық қосылыс кiрмейдi? A) фосфор қышқылы; B) дезоксирибоза; C) май қышқылы; D) аденин; E) цитозин; 7. РНК нуклеотидтердiң құрамына қандай химиялық қосылыс кiрмейдi? A) аденин; B) рибоза; C) тимин; D) фосфор қышқылы; E) урацил; 8. Нуклеотидтердiң бiр триплеттерiнiң информациясы немен анықталады? A) полипептидтi байланыспен; B) ақуыз молекуласымен; C) көмiрсу молекуласымен; D) аминқышқылдарымен; E) дипептидтiк; 9. Ақуыз биосинтез процесi кезiнде рибосомода не түзiледi? A) нуклеотид; B) көмiрсу; C) май қышқылы; D) полипетидтiк тiзбек; E) нуклеин қышқылы; 10. Ақуыз биосинтезiнде ДНК қандай қызмет атқарады? A) репликация; B) транскрипция; C) АТФ синтезiне қатысу; D) ақуыз молекуласының синтезi қалыптық принцип негiзiнде жүредi; E) мезосома синтездеуге қатынасады; 11. Мына келтiрiлген дәлелдердiң қайсысы дұрыс емес? A) Кодан үш нуклеотидтен тұрады; B) Әрбiр кодон аминқышқылдың тек бiреуiн ғана анықтайды; C) кодондар матрицалық РНК және ДНК болады; D) Әрбiр кодон тек қана бiр аминқышқылын анықтайды; E) антикодондарда т кодондар болады; 12. Антикодон келтiрiлген мысалдың қайсысының құрамында болады? A) матрицалық немесе информациялық РНК-да ; B) рибосомалық РНК-да; C) ДНК-да; D) тасымалдаушы РНК-да; E) митохондрияда; 13. ДНК молекуласының комплементарлы тiзбегi бiр-бiрiмен қандай химиялық байланыспен жалғасады? A) иондық; B) дисульфидтi; C) пептидтi; D) сутектi; E) коваленттi; 14. Дезоксирибоза қандай затқа жатады? A) нуклеин қышқылына; B) ақуызға; C) липидтерге; D) көмiртегiне; E) аминқышқылдарына; 15. РНК синтезделу процесi? A) матрицалық синтез; B) редукция; C) редупликация; D) транскрипеция; E) трансляция; 16. Нуклеотидтердiң құрамына қандай заттар кiредi? A) липидтер; B) сулар; C) АТФ; D) азотты негiздерi; E) аминқышқылдары; 17. Хромосомалар қандай қызмет қызмет атқарады? A) энергия көзi; B) жасушаның жылжуын қамтамасыз етедi; C) фотосинтез; D) тұқым қуалау информациясын сақтау; E) бөлiнуге қатысады; 18. Ақуыз неше аминқышқылдарынан тұрады, егер оның сәйкес келу генiнiң кодтық бөлiмi 3000 нуклеотидтен тұрса? A) 100; B) 10000; C) 500; D) 1000; E) 300; 19. Геннiң кодтық бөлiмiнде неше нуклеотид бар, егер де соған қарап синтезделетiн ақуыз 300 аминқышқылынан тұрса? A) 400; B) 500; C) 1000; D) 900; E) 2000; 20. Ақуыздың мономерлерiне не жатады? A) нуклеотидтер; B) глюкоза; C) ферменттер; D) амин қышқылдары; E) азот негiздерi; 21. ДНК нуклеотидтерiнiң бiр-бiрiнен айырмашылығы неде? A) көмiрсутектерiнiң құрылысынде; B) азотты негiздердiң санында; C) фосфор қышқылы молекуласының санында; D) азотты негiздердiң құрылысында; E) нуклеотидтер компоненттерi арасындағы байланыстың сипаттамасында; 22. ДНК молекуласының екi еселенуi клетканың тiршiлiк циклiнiң қай фазазсында жүзеге асады? A) профазада; B) телофазада; C) анафазада; D) интерфазада; E) метафазада; 23. Генетикалық код дегенiмiз не? A) ДНК молекуласының бiр тiзбегiндегi нуклеотидтердiң екiншi тiзбегiндегi нуклеотидтерге сәйкес келуi; B) ДНК тiзбегiндегi нуклеотидтердiң а - РНК нуклеотидтерiне сәйкес келуi; C) бiр нуклеотидтiң құрамындағы фосфор қышқылы қалдығының екiншi нуклеотидтiң дезоксирибозасына сәйкес келуi; D) ДНК молекуласындағы нуклеотидтердiң орналасу ретi; E) ақуыз молекуласындағы амин қышқылдарының орналасу ретiн анықтайтын а - РНК-дағы нуклеотидтердiң орналасу ретi; 24. Генетика ғылымындағы қандай жаңалықтар гендiк инженерия методологиясының негiзiн қалады? A) ферменттердiң, ДНК-ның кесетiн эндонуклеоздардың ашылуы; B) хромосомалардың жұптылығының ашылуы; C) генотип пен фенотиптiң өзара байланыстылығының ашылуы; D) генотип пен қоршаған ортаның өзара байланыстылығының ашылуы; E) гендердiң өзара әсерiнен; 25. Ақуыз молекуласының қандай құрылымына глобулалар тән? A) бiрiншi реттiк; B) екiншi реттiк; C) үшiншi реттiк; D) төртiншi реттiк; E) бiрiншi және үшiншi реттiк; 26. Ақуыз синтездеу информациясы ядроның қандай затында болады? A) ядро қайықшасында; B) ядро шырынында; C) хромосомаларда; D) ядрошықта; E) ядро қабықшасының iшкi мембранасында; 27. Гендiк инженерияда қайтымды транскрипция ферментi қай кезде қолданылады? A) гендердiң санын айқындау кезде; B) Т-РНК-ын амин қышқылдарыменөзара байланыстыратын кезде; C) ДНК-ның көшiрмесiн информациялық РНК-ға түсiрру кезiнде; D) РНК-ның көшiрмесiн алу кезiнде; E) қалыпты (матрицалық) синтез; 28. Егер 300 аминқышқылынан тұратын белок синтезделсе онда геннiң кодтелушi бөлiгiнде қанша нуклеотид болғаны? A) 400; B) 500; C) 1000; D) 900; E) 300; 29. Биологиялық жарғақша үшiн ең маңызды компанент не? A) АТФ; B) ақуыз; C) көмiрсу; D) Н2О; E) ДНК; 30. Аллельдi гендердiң әр құрылымының ауысуына қандай процесс себеп? A) митоз; B) мейоз; C) экоцитоз; D) эндоцитоз; E) ДНК редупликациясы; 31. Нуклеотид мына белгiлердiң қайсысынан тұрады? A) А,Г,Т, және Ц.; B) азотты негiздерден; C) қант - фосфаттан; D) қант, фосфат тобы және азотты негiзден; E) Г,Ц,Т, ; 32. Қандай қосылыстар ақуыз молекуласының мономерi болып табылады? A) глюкоза; B) май қышқылы; C) глицерин; D) аминқышқылы; E) нуклеин қышқылы; 33. Нуклеотид мына берiлгендердiң қайсысынан тұрады? A) А,Г,Т және Ц; B) Азотты негiздерден; C) қант-фосфаттан; D) қант, фосфат тобы және азотты негiзден; E) Г,Ц,Т; 34. Қандай қосылыстар ақуыз молекуласының мономерi болып табылады? A) рибосома; B) қозғалыс органоидтар; C) митохондрия; D) эндоплазмалық тор; E) Аминқышқылдары; 2 - тақырып. Менделизм. 35. Қандай белгiлердi альтернативтi деп атайды? A) қарама - қарсы; B) бiрдей; C) әртүрлi; D) ұқсас; E) гомологты; 36.Альбиностардың қандай жанұясында ,бала болмайды?(альбинизм генi рецессивтi, аутосомды - а); A) D: AA aa; B) D: Aa Aa; C) D: Aaaa D) D: aaaa; E) D: AAAA; 37. Нелiктен туыстас некелерден туған балаларда тұқым қуалауға байланысты аурулар жиi болады? A) ұрпаққа үқсас гендердiң кездесу жиiлiгi артады; B) доминантты гендердiң жиынтығы артады; C) гетерозиготалықтың дәррежесi артады; D) депрессияның күшеюi; E) жауабы жоқ; 38. Гетерозистiң биологиялық маңызы қандай? A) бiрiншi ұрпақта гибридтiң өмiршең болуында; B) бiррнеше ұрпақтарда өмiршеңдiктiң сақталуында; C) өмiршеңдiктiң бiр ұрпақтан соң қайталанып ұлғаюында; D) Гибридтер ата-аналарының бiреуiнiң өмiршеңдiгiн қайталайды; E) дұрыс жауабы жоқ; 39. Өсiмдiктерде альбиностар (ақ) летальдi гендерге жатады (өлiп қалады), бiрақ көптеген түрлердiң ұрпағында альбиностар кездеседi. Альбиностар өлген кезде олар неге бiржола жойылып кетпейдi ? A) альбинизмнiң генi рецессивтi және гетерозиготалы жекелеген түрлерде әрқашан сақталады.; B) альбинизмнiң генi доминантты.; C) олар тек мутацияның әсерiнен пайда болады; D) гендер ауысқанда бiр түрден екiншi түрге берiледi; E) оқшаулануда жүредi; 40. Қара түстi тышқанды бiр-бiрiмен шағыстырғанда олардан алынған ұрпақ әрқашанда қара болады. Сары түстi тышқанды бiр-бiрiмен шағылыстырғанда үштен бiрi қара, ал үштен екiсi сары болады. Бұны қалай түсiндiруге болады? A) сары түстiң генi доминантты, гомозиготалы жекелеген түрлер өлiп қалады; B) сары түстiң генi доминантты, толық доминанттылық; C) қара түстiң генi рецессивтi.; D) сары түстiң генi қара түстiң генiне толық басымдылық көрсете алмайды; E) дигибридтiк будандастыруда; 41. Будандастырудың қандай түрiнде келесi ұрпақтар фенотипi бойынша 3:1 қатынасында ажырайды? A) дигибридтi толық доминанттылық (басымдылық) болған жағдайда және гендер тiркесiнде.; B) тригибридтi толық доминанттылық болған жағдайда; C) дигибридтi тәуелсiз тұқым қуалаған жағдайда; D) талдамшы будандастыру кезiнде; E) полигибридтiк будандастыруда; 42. Инсектицид уына (ДДТ) төзiмдi тарақанның аталықтарын ДДТ-ға төзiмсiз тарақандардың аналықтарымен будандастырған Бiрiншi ұрпағында барлық жаңа туылған ұрпағы ДДТ-ға тұрақты болып, екiншi ұрпағында ажыратылу қатынасу: 3 төзiмдi және 1 төсiмсiз. Айтылған белгiлердiң қайсысы доминантты? A) төзiмдiлiк белгiсi ; B) төзiмсiздiк белгiсi; C) бiрде-бiр белгiсi доминантты емес; D) толық доминанттылық жоқ; E) доминантты және рецессивтi белгiлерi жоқ; 43. Адам шашаының бұйра болу белгiсi болжам бойынша - доминантты белгi. Жанұяда үш бала бар. Қызының шашы тiк, ал екi ағасының бiреуiнiкi - бұйра, бiреуiнiкi - тiк. Шешесiнiң шашы бұйра, ал әкесiнiкi - тiк. Егер бұйраның генiн Д деп алсақ, онда балаларының генотиптерi қандай? A) ДД. Дd? dd; B) бәрi ДД; C) бәрi Дd; D) бәрi dd; E) DDCC; 44. Үй хайуанаттарындағы инбридингтiң жағымды жақтары қандай? A) ұрпағының гомозиготалық деңгейiнiң көтерiлуi; B) ұрпағындағы депрессия; C) доминантты ауруларының өршiгуi; D) бiркелкi емес ұрпақтың көбеюi; E) дұрыс жауабы жоқ; 45. Туысқандық қатынастағы денi сау ата-аналардың ұрпағында тұқым қуалайтын аурудың көп болуы неге байланысты? A) зиянды рецесивтi гендердiң гетерозиготалы болуы; B) бiрдей доминантты гендердiң болуы; C) бiр типтi гендердiң байланысу ықтималдылығының көтерiлуi; D) летальдi гендердiң пайда болу ықтималдылығының көтерiлуi; 46. Ген мына үш формадағы аллель түрiнде кездеседi: а1 а2 а3. Диплоидты ағзаларда қандай гетерозиготты генотиптер болуы мүмкiн? A) а1а2, а2а3, а1а3; B) а2а2, а3а2; C) а3а2,а2а2; D) а3а2, а1а3, а1а1; E) толық жауабы жоқ; E) көптеген гендердiң әсерiнен; 47. Мендельдiң тәжiрибесiндегi дигибридтi будандастыруда жұп гендер қайда орналасады? A) бiр хромосомада; B) жыныс хромосомасында; C) әр түрлi хромосомада;d D) гомологтi хромосомада; E) тiркесiп орналасады; 48. Аллельдiк гендер қалай орналасады? A) бiр аутосомда және жыныс хромосомада; B) әр жұп хромосомада ; C) жыныс хромосомада; D) гомологты хромосомада; E) тақ гендер; 49. Аллельдi гендер немесе жұп гендер ұрпақ жасушасында қалай байқалады? A) ата-аналар гаметасының жиынтығы; B) ата-анасының бiреуiнен тұқым қуалау арқылы берiледi; C) кездейсоқ бiрiгедi; D) жаңадан құрылады; E) ата-анасының екеуiнен де тұқым қуалау арқылы берiледi; 50. Қосалқы белгiлер қанша гендерде (жаңа мәлiметтер бойынша)? A) аллельдi; B) ұқсас; C) сiңлiлi; D) әртүрлi; E) ата-аналар гендерiнде; 51. Моногибридтi шағылыстыру кезiнде гибридтiң ағзадағы хромосомдақанша аллельдiк ген бiр белгi үшiн жауап бередi? A) екi; B) бiр; C) үш; D) төрт; E) үштен көп; 52. Мейозда аллельдi гендер қалай ажырайды? A) бiр жасушаға түседi; B) әр түрлi жасушаға түседi; C) бiр хромосомаға түседi; D) бiр ядроға түседi; E) бiр зиготаға түседi; 53. Талдаушы будандастыруды қандай мақсатта жүргiзедi? A) өсiмдiктер мен жануарлардың фенотипiн анықтау үшiн; B) өсiмдiктер мен жануарлардың генотипiн анықтау үшiн; C) өсiмдiктер мен жануарлардың генотипi мен фенотипiнiң ажырауын анықтау үшiн; D) доминантты белгiлердiң санын анықтау үшiн; E) рецессивтi белгiлердiң санын анықтау үшiн; 54. Қандай будандастыруда белгiлердiң 9:3:3:1 арақатынасы байқалады? A) моногибридтi; B) дигибридтi; C) полигибридтi; D) реципрокты; E) қайыра будандастыру; 55. Қандай будандастыруда белгiлердiң 9:3:3:1 арақатынасы байқалады? A) моногибридтi; B) талдаушы; C) дигибридтi; D) моногибридтi аралық тұқым қуалау; E) моногибридтi толық доминанттылықты; 56. Қара және сұр тышқанды будандастырғанда 30 ұрпақ алынды. Оның 14-i қара түстi көк түстiң қараға қарағанда доминантты екенi белгiлi. Тышқанның ата- анасының генотипi қандай? A) екеуi де гетерозиготалы (Аа Аа); B) екеуi де гомозиготалы (ААаа); C) бiреуi гетерозиготалы, екiншiсi гомозитоталы (Аааа); D) бiреуi гнтнрозиготалы екiншiсi гомозиготалы доминантты (АаАА); E) дигетерозиготалы екi белгiсi бойынша; 57. Мендельдiң екi заңының мәнi неде? (белгiлердiң тәуелсiз тұқым қуалауы) A) ата-аналарының өзгесiне жаңа фенотиптер пайда болады; B) бұл заң әруақытта сақталады; C) дигибридтi будандастыру кезiнде бiр белгiсi екiншiсiнен тәуелсiз тұқым қуалайды; D) дигибридтi будандастыруда жеке моногибридтi будандастыру деп қарастыруға болмайды; E) анализдеушi полигибридтi будандауда; 58. Адамдарда керең -мылқаулықты анықтайтын ген (S) рецессивтi болады. Осы аурумен ауыратын ер адам есту қабiлетi жақсы әйелге үйленген, бұл некеден есту қабiлетi жақсы бала туады. Шешесiнiң генотипi қандай болуы мүмкiн? A) ss; B) SS; C) SS және Ss; D) Ss; E) ssKK; 59. Намазшам гүлiнiң екi формасын (қызыл және ақ гүлдi) будандастырғанда екiншi гибридтiң ұрпағында мынадай белгiлер ажырайды? A) 1:1:3; B) 31; C) 1:2:1; D) 3:2:2:1; E) 3:3:3:1; 60. Аллельдi гендерi бар хромосомалар қалай аталады? A) тақ хромосомалар; B) соматикалық; C) гомологты; D) гомологты емес; E) жыныс хромосомалары; 61. Қандай семьяда барлық балалары альбиносты болады? (альбинум генi- рецессивтi және аутосомды - а) A) ААаа ; B) АаАа; C) аааа; D) ВВВв; E) жауабы жоқ; 62. Тұқым қуалайтын аурумен ауыратын еркек денi сау әйелмен некелескен. Олардың 8 баласы болған: 4 ұл және 4 қыз. Барлық қыздары тұқым қуалау ауруыменн туған (ұлдарында ондай жоқ). Осы тұқым қуалау ауруы қай типке жатады? A) аутосомды рецессивтi; B) аутосомды доминантты; C) Х хромосомасымен тiзбектелген доминантты; D) Ү хромосомасымен тiзбектелген; E) жауабы жоқ; 63. Егер ұрпақта мынадай ажырау болса : 1AABB 2Aa BB 1aa BB онда ата- аналарына қандай қасиеттер тән? A) Аа Вв; B) АА ВВ; C) Аа ВВ; D) АА Вв; E) Аа вв; 64. Қай кезде екеуi де гомозиготалы әке-шешесiнiң Е1-дегi гибридi фенотип бойынша оларға ұқсайды? A) толық доминанттылықта; B) гендер тәуелсiз тұқым қуалағанда; C) толық емес доминанттылықта; D) тiркес тұқым қуалағанда; E) дигибридтiк будандастыруда; 65.Мысықтардың қысқа жүндi түрiнiң ангор мысығына қарағанда доминантты генi бар. Егер ангор мысығын қысқа жүндi мысықпен будандастырғанда 6 қысқа жүндi 2 ангорлы ұрпақ берсе, онда осы будандастырылған мысықтардың генотиптерi қандай? A) екеуi де доминантты гендерi бар гомозиготалы; B) екеуi де рецессивтi гендерi бар гомозиготалы; C) бiреуi гомозиготалы, екiншiсi гетерозиготалы; D) екеуi де гетерозиготалы; E) көп гендердiң әсерiнен; 66. Егер де адамның жыныстық хромосомасының жиынтығы ХХҮ болса , онда адам қай жынысты болады ? A) ұрғашы; B) интерсекс; C) еркек; D) ана мозайкалы болады; E) дүрыс жауабы жоқ; 67. Егер де дальтонизм тасымалдайтын гетерозиготалы әйелдiң және көру- қабiлеттiлiгi жақсы еркектiң некесiнен қандай ұрпақты күтуге болады? Белгi жыныспен тiзбектелген және рецессивтi? A) қыздарының жартысы дальтониктер; B) қыздары -белгi тасымалдаушы, ал ұлдары дальтониктер; C) ұлдарының жартысы- дальтониктер, қалғанының көру қабiлеттiлiгi жақсы; D) барлығының көру қабiлеттiлiгi кәдiмгiдей; E) балаларының жартысы дальтониктер; 68. Тұқым қуалайтын аурумен ауыратын еркек денi сау әйелмен некелескен. Олардың 8 баласы болған: 4 ұл және 4 қыз. Барлық қыздары тұқым қуалау ауруымен туған (ұлдарында ондай жоқ). Осы тұқым қуалау ауруы қай типке жатады? A) аутосомды рецессивтi; B) аутосомды доминантты; C) Ххромосомасымен тiзбектелген доминантты; D) Ү хромосомасымен тiзбектелген рецессивтi; E) жауабы жоқ; 69. Мысықтардың жирен шаштылығын реттейтiн ген - r, ал R-қайшылығын реттейдi. Осы екеуi де Х хромосомында шоғырланған. Ү хромосомы жоқ. Геннотиптерiнде Rr генi бар. Аналық мысықтар тасбақа түсi болады. Неге аталық мысықтарда тасбақаның түсi мүлдем кездеспейдi? A) Ү-хромосомасы тасбақаның түсiнiң пайда болуын болдырмайды; B) қара түстi R генi аталық мысықтардың r генiн басып тастайды; C) аталық мысықтар гетерозиготалы, яғни екi Х хромосомы болмайды; D) Х хромосомадағы гендерге аутосомдар ықпалын тигiзедi; E) цитоплазмасында тұқым қуалайды; 70. Егер ұрпағында фенотип 1:1 қатынаста кездессе, онда ата-аналары туралы не айтуға болады? A) екеуi де гетерозиготалы; B) екеуi де гомозиготалы; C) бiреуi гетерозиготалы, ал екiншiсi рецессивтi гомозиготалы; D) бiреуi гетерозиготалы да, ал екiншiсi доминантты гомозиготалы; E) барлық жауаптары дұрыс; 71. Гомозиготалы ата-аналарын шағылыстырғанда, пайда болған будандағы белгiлер қалай аталады? A) рецессивтi; B) альтернативтi; C) доминантты; D) аллельдi; E) қосымша; 72. Асбұршақтың қандай ерекшелiктерi оны генетикалық зерттеу барысында ыңғайлы объектетедi? A) бақша өсiмдiгi; B) бiр өсiмдiкте көп гүл болғандықтан; C) әр асбұршақта бiрнеше дән байланғандықтан; D) ұрпақтары iрi болғандықтан; E) асбұршақ өздiгiнен тозаңданады және бiр-бiрiнен ерекшеленетiн әртүрлi морфологиялық түрлерi бар; 73. Мендельдiң пайдаланған методикасының қайсысын сiз тұқымқуалаушылық заңдылықтарын анықтауда ең негiзгiсi деп санаймыз? A) әртүрлi белгiлерi бар ата-анасын алуы; B) әртүлi сорттары бар асбұршақты объект ретiнде пайдалануы; C) қолдан тозаңдандыру жүргiзуi; D) өздiгiнен тозаңдандыруы; E) пайда болған ұрпақтарды дәлдiкпен санап отыруы; 74. Мейоз барысында аллельдi гендер қалай ажырайды? A) бiр хромосомада болады; B) бiр ядрода болады; C) бiр клеткада болады; D) әртүрлi клеткаларда болады; E) олардың ажырауында ешқандай заңдылық болмайды; 75. Мына формула 1:2:1 қандай будандасуда генотипi мен фенотипi бойынша F2- де ажырайды? A) моногибридтi; B) анализдеушi; C) толық емес доминанттылық пен моногибридтi; D) дигибридтi; E) полигибридтi; 76. «aң төрт түрлi аллельдi формада болуы ықтимал (а1, а2 , а3, а4) диплоидты организмдерде қандай гетерозиготалы генотип болуы мүмкiн? A) а1 а1; B) а1а2; a2а3 ; C) а3а3; а4а4; D) а1а2; а1а3; а1а4; а2а3; E) а4а3; 77. Егер ұрпақтар арасындағы фенотиптерi 9:3:3:1 болса ата - аналары жөнiнде не айтуға болады? A) бiр белгiсi бойынша гомозиготалы; B) екi белгiсi бойынша гомозиготалы; C) үш белгiсi бойынша гомозиготалы; D) екi белгiсi бойынша гетерозиготалы; E) бiр белгiсi бойынша гетерозиготалы; 78. Қандай гендер тәуелсiз тұқымқуалайды? A) аллельдi; B) жыныс хромосомаларындағы аллельдi гендер; C) тiркес; D) бiр хромосомадағы аллельдi емес гендер; E) аллельдi емес әртүрлi жұп хромосомалардағы гендер; 79. Егер А және В гендер өзара толық тiркессе диплоидты организмнiң генотипi қандай гаметаларды түзедi? A) АВ, аВ, АВ, аВ; B) Ав, аВ; C) АВ, аВ; D) Аа, Вв; E) А. В. а. в; 80. Мысықтардың жүнiнiң түсi сарғыш болуы r генiне байланысты, ал қара түсi болуы-R генiне байланысты. Бұл екi генде Х- хромосомада шоғырланады. Осыған сәйкес ген У-хромосомада жоқ. Мысықта Rr генотипi болса тарғыл түстi болады. Нелiктен аталық мысықтар тарғыл түстi болып кездеспейдi? A) У хромосома тарғыл түстiң пайда болуына жол бермейдi; B) тарғыл түстi (аталық) мысықтар тiршiлiкке жарамсыз болады; C) аутосомалар Х-хромосома гендерiне әсер етедi; D) қара түстi R генi аталық мысықтардың r генiнен басым болады; E) аталық мысықтар гетерозиготалы болмайды яғни оларды екi х хромосома болмайды; 81. Генетикада жаңа құрым дегенiмiз? A) жаңа мутацияның бiлiнуi; B) аллельдi емес гендердiң әсерiнен ұрпақтарда жаңа қасиеттердiң пайда болуы; C) ата-ана қасиеттерiнiң ұрпақтарында жойылып кетуi; D) аллельдi гендердiң әсерiнен ұрпақтарда жаңа қасиеттердiң пайда болуы; E) модификациялық өзгерiстердiң пайда болуы; 82. Генетикалық анализдiң қандай нәтижесi хромосомалық тұқым қуалау теориясын дәлелдейдi? A) гибридтердiң бiрiншi ұрпақ белгiлерiнiң бiркелкiлiгi; B) белгiлердiң басымдылығы; C) Ғ2-де ажырауы; D) тiркес тұқым қуалау; E) тiркес тұқым қуалаудағы хромосомалар жиынтығы санының гаплоидты жиынтықпен сәйкес келуi; 83. Мына аталған әдiстердiң қайсысы адам генетикасын зерттеуде пайдаланылады? A) палеонтологиялық; B) егiздiк; C) математикалық; D) эмбриологиялық; E) салыстырмалы -анатомиялық ; 84. Ғ1 гибридтерi фенотипi бойынша ата-аналарынан қандай жағдайда айырмашылығы болады? A) толық доминанттылықта; B) толық емес доминанттылықта; C) доминанттылық жоқ болғанда; D) егер ата-аналары гетерозиготалы болса; E) тiркес толық тұқым қуалаушылықта; 85. Өсiмдiктердiң гомозиготалы линияларында (таза) белгiлердiң өзгергiштiгiн немен түсiндiруге болады? A) мутациямен; B) модификациямен; C) гендердiң жаңа модификациясымен; D) кроссинговер болғандықтан; E) особьтар жынысын қайта анықтаудан; 86. Қалыпты пигментациялы ата-аналарынан альбинос бала туылды. Бұл неге байланысты? A) альбинизм генi доминантты; B) альбинизм генi рецессивтi; C) толық емес доминанттылық орын алады; D) гормональдi әсер; E) белгiлердiң жаңадан пайда болуы жүредi; 87. Адамға рецессивтi 5 ген туа керең-мылқаулықты көрсетедi, ауру керең- мылқау еркек сау әйелге үйленедi. Олардың баласы сау, естуi жақсы. Анасының генотипi қандай? A) ss; B) SS; C) ss немесе SS; D) Ss немесе ss; E) Ss; 88. Диплоидты организмде белгiлердiң қанша аллельдi гендерi орналасқан? A) бiр; B) екi; C) үш; D) төрт; E) ноль; 89. Анализдеушi будандастыру мынадай жағдайда пайдаланылады? A) тұқым қуалау белгiлерiн анализдеуде; B) Мендель заңдарын тексеруде; C) ата-аналар фенотипiн анықтауда; D) ата-аналар генотипiн анықтауда; E) особьтардың доминантты фенотипiмен бiрге особьтар генотипiн анықтауда; 90. Мендельдiң (белгiлердiң тәуелсiз таралу заңы) 2-шi заңының негiзi? A) Ғ2-де ата-анасынан өзгеше фенотиптер пайда болады; B) Ғ1-де белгiлердiң ажырауы жүредi ; C) Ғ2-де белгiлердiң ажырауы жүредi ; D) дигибридтi будандастыруда бiр белгi басқа белгiге тәуелсiз тұқым қуалайды; E) белгiлер жынысына тәуелсiз тұқым қуалайды; 91. Ұрпақта фенотипi бойынша қатынас 3:1 болса генотиптерi қандай? A) АА Х аа; B) АА Х Аа; C) Аа Х Аа; D) Аа Х аа; E)АА Х АА; 92. Егер әкесi дальтоник (рецессивтi ген Х хромосомада орналасқан) шешесi сау болса онда бұлардың ер баласының дальтонизмге қандай қатысы болады? A) ер баласы дальтонизм генiн әкесiнен алады; B) ер баласына әкесi мен шешесiнiң 1-нiң тек рецессивтi гендерi берiлсе сонда ғана дальтонизмге шалдығады; C) ер баласы дальтонизм генiн тек қана шешесiнен алады ал, әкесiнiң генотипi бұл жерде ер балаға ешқандай әсер етпейдi; D) Бұл жанұяда барлық ер балалары дальтоник болуы керек; E) бұл жанұяда барлық балалары дальтоник болуы керек; 93. Буданның екiншi ұрпағын алуда Г.Мендель тозаңдандырудың қандай түрiн пайдаланды? A) айқас тозаңдандыру; B) өздiгiнен тозаңдандыру; C) жел арқылы тозақдандыру; D) қолдан тозаңдандыру; E) тозаңдар қосылысымен тозаңдандыру; 94. Мендельдiң зерттеуi бойынша белгiлердiң тұқым қуалауы барысындағы заңдылықтардың ең негiзгiсiн атаңыз? A) будандардың бiрiншi ұрпағының бiркелкiлiгi зақы; B) белгiлердiң тұқым қуалау барысындағы гендердiң тәуелсiз таралу заңы; C) ажырау заңы; D) организмдердiң белгiлерi дискреттi тұқым қуалаушылық бiрлiгiмен анықталады.; E) белгiлердiң пайда болуы қоршаған ортаға байланысты анықталады; 95. Қояндардың жүнiнiң түсiн екi жұп гендер бақылайды: А - қара пигменттi синтездесе а - пигмент синтезделмейдi, В- пигменттi қоян жүнiне тегiс таратпай сұр түс бередi в-пигмент таратуға қатыспайды. Осы гендердiң барлық қатынастарында қандай фенотиптерi болуы мүмкiн? A) қара (А-вв) сұр (А-В) ақ (аавв, ааВ); B) қара (А-вв) сұр (А-вв) ақ (аавв); C) тек ақ, (А-В); D) қара (А-вв) сұр (А-вв); E) ақ (аавв) сұр (А-в), (аав); 96. Адамдарда қалыпты пигменттi (терiнiң түсi) некеден альбинос (ақ) бала туған. Бұлай болуы мүмкiн бе? A) ген альбинизмi доминантты; B) ген альбинизмi рецессивтi; C) толық емес доминантты; D) белгiнiң аралық тұқым қуалауы жүредi; E) анализдеушi будандастыру жүредi; 97. Адам шашының бұйра болу белгiсi болжам бойынша доминантты белгi жанұяда үш бала бар. Қызының шашы тiк, ал екi ағасының бiреуiнiкi-бұйра, бiреуiнiкi тiк. Шешесiнiң шашы бұйра ал әкесiнiкi тiк. Ата-аналарының генотиптерi қандай ? A) екеуi де гетерозиготалы; B) шешесi гетерозиготалы, әкесi-рецессивтi гомозиготалы; C) екеуi де доминантты гомозиготалы; D) екеуi де рецессивтi гомозиготалы; E) шешесi-гомозиготалы рецессивтi, әкесi-гетерозиготалы; 98. Егер ұрпағында фенотип 3:1 қатынаста кездессе онда ата-аналары туралы не деуге болады? A) бiр ген арқылы гомозиготалы; B) бiр ген арқылы гетерозиготалы; C) рецессив бойынша гомозиготалы; D) доминант бойынша гомозиготалы; E) екi ген бойынша гомозиготалы; 99. Егер ұрпағында фенотип 9:3:3:1 қатынаста кездессе. онда ата-аналары туралы не айтуға болады? A) А генi арқылы гомозиготалы; B) А және В гендерi арқылы дигетерозиготалы; C) В генi бойынша гетерозиготалы; D) А генi бойынша гомозиготалы; E) А және В генi бойынша гомозиготалы; 100. Диплоидтық ағзада неше аллельдiк ген белгiлерi бар? A) 1; B) 2; C) 3; D) 4; E) 8; 101. .Мендельдiң тәжiрибесiндегi бiрiншi ұрпақ гибридтерiнiң генотипi қандай? A) гамозиготалы; B) гетерозиготалы; C) аллельдi; D) бластула; E) гаструла; 102. Мендельдiң тәжiрибесiндегi дигибридтi шағылыстыруда жұп белгiлердiң гендерi қалай oрналасқан? A) үш жұп хромосомада; B) гомологиялық хромосомалардың әртүрлi жұбында; C) екi хромосомада; D) гомологты хромосомада; E) бiр жұп хромосомада; 103. Қандай жанұяда балаларының бiр бөлiгi альбинос болады? (альбинизм генi- рецессивтi, аутосомада-а) A) АА аа; B) Аа аа; C) аа аа; D) ВВ Вв; E) ВВ вв; 104. Мейозда аллельдi гендер қалай ажырайды? A) бiр жасушада болады; B) әр жасушада болады; C) бiр хромосомада болады; D) бiр ядрода болады; E) бiр зиготада болады; 105. Қандай шағылыстыруда ажырау 1:1 қатынасында өтедi? A) тригибридтi; B) анализдеушi; C) дигибридтi; D) моногибридтi аралық тұқым қуалау; E) моногибридтi толық доминанттылықта; 106. Гибридтердiң екiншi ұрпағын алу үшiн Г.Мендель тозаңдандырудың қандай тәсiлiн қолданды? A) айқасқан; B) өздiгiнен тозаңданғыш; C) жел арқылы тозаңданатын; D) табиғи тозаңданатын; E) бунақ дене арқылы тозаңданатын; 107. Г.Мендель зерттеулерiндегi ас бұршақтарға қандай белгi тән? A) айқас тозаңданушы өсiмдiктер; B) өздiгiнен тозаңданушы өсiмдiктер; C) қөп жылдық өсiмдiктер; D) белгiлерi онша бiлiнбейтiн; E) бунақ дене арқылы тозаңданушылар; 108. Қандай жекелеген түрлердi гомозиготалы деп атайды? A) әртүрлi аллельдi генi бар; B) бiркелкi аллельдi генi бар; C) генi жоқ; D) мутантты генi бар; E) аллельдi және мутантты гендер жиынтығы; 109. Гибридтердiң бiрiншi ұрпағын алу ұшiн Г.Мендель тозаңдандырудың қандай тәсiлiн қолданды? A) айқас тозаңдану; B) өздiгiнен тозаңданғыш; C) жел арқылы тозаңданатын; D) табиғи тозаңданатын; E) бунақ дене арқылы тозаңданатын; 110. Генотип пен фенотип қандай будандастыруда 1:2:1 формуласы бойынша ажырайды? A) моногибридтi; B) талдаушы; C) дигибридтi; D) моногибридтi толық емес доминанттылық; E) полигибридтi; 111. Моногибридтi будандастыруда Р2 - ұрпақта 3 генотип, ал дигибридтi будандастыруда 9 генотип түзiледi. Полигибридтi будандастырудың 2-шi ұрпағының генотиптерi санының жалпы формуласы қандай? (п-белгiлер саны). A) 2п; B) 2п; C) 3п; D) 3п; E) п; 112. Адамдар керең-мылқаулықты анықтайтын ген (s) рецессивтi болады. Осы аурумен ауыратын ер адам есту қабiлетi жақсы әйелге үйленген. Бұл некеден есту қабiлетi жақсы бала туады. Баланың генотипi қандай? A) ss; B) SS; C) Kk; D) Ss; E) SS KK; 113. Адамдарда қалыпты пигменттi (терiнiң түсi) некеден альбинос (ақ) бала туған. Әке-шешесiнiң генотипiн анықтаңыз. Пигменттiң түзiлуiне жауап беретiн ген - К? A) КК, Кк; B) КК, КК; C) кк, кк; D) Кк, Кк; E) жауабы жоқ; 114. Инсектицид уына (ДДТ) төзiмдi тарақанның аталықтарын ДДТ-ға төзiмсiз арақандардың аналықтарымен будандастырылған. Бiрнеше ұрпақтағы Ғ1 пайда болған жекелеген түрлер ДДТ-ға төзiмдi. Екiншi ұрпақтың Ғ2 жекелеген түрлердiң ажырату қатынасы: 3 бөлiгi төзiмдi, 1 бөлiгi төзiмсiз. Екiншi ұрпақтағы төзiмдi жекелеген түрлердi бiр-бiрiмен будандастырғанда қанша бөлiгi төзiмсiз жекелеген түрлердi бередi? A) төзiмсiз ұрпағы болмайды; B) барлығы да төзiмдi; C) Ғ2- ден 5/6 бөлiгi төзiмдi; D) Ғ2-ден 2/3 бөлiгi төзiмдi; E) 1/3 Ғ2 бөлiгi төзiмдi; 115. Қандай гендер тәуелсiз тұқым қуалайды? A) аллельдi гендер; B) тiзбектелген гендер; C) бiр хромосомадағы аллельдiк емес гендер; D) аллельдi гендер әр түрлi жұп хромосомада; E) жауабы жоқ; 116. Фенотип қандай шағылыстыруда 3:1 формуласы бойынша ажырайды? A) моногибридтi шағылыстыруда және аралық тұқымқуалауда; B) талдаушы; C) дигибридтi; D) моногибридтi толық доминанттылықта; E) моногибридтi толық емес доминанттылықта; 117. Бұршақ тұқымының тегiс (А) және мұртшасының (S) гендерi бiр хромосомада орналасқан ААSS k aass шағылыстырады. Сонда Ғi қандай болады? A) жаңа белгiлер пайда болады; B) ажырайтын; C) тек қана рецессивтi белгiлер; D) тек қана доминантты белгiлер; E) ұрпағында ешқандай да өзгерiстер болмайды; 118. Қандай будандастыруда фенотип бойынша ажырау 1:1 арақатынасында өтедi? A) дигибридтi; B) полигибридтi; C) моногибридтi; D) талдаушы; E) қайыра; 119. Қандай белгiлердi альтернативтi деп атайды? A) ұқсас; B) бiрдей; C) әртүрлi; D) қарама-қарсы; E) бiрiн-бiрi толықтыратын; 120. Егер екi қара тышқанды шағылыстырсақ ұрпақтары әрқашанда қара түстi болады. Ал сары тышқандарды шағылыстырсақ онда 1/3 қара түстi 2/3 сары түстi (1:2) мұны қалай түсiндiруге болады ? A) сары және қара түс гендер аллельдi емес; B) қара түс гендерi доминантты, сары рецессивтi; C) сары түстi гендер қара түстi гендер толық емес доминанттайды; D) екi ген түстерi де Х - хромосомада; E) сары тышқандар әрқашанда гетерозиготалы себебi сары түстi гомозиготалар өмiрге жарамсыз, сондықтан өмiр сүрмейдi ; 121. ДДТ генсектицид уына тұрақты таракандарды ДДТ-ға сезгiш аналықтарымен шағылыстырылды. Ғ1 особьтары ДДТ-ға тұрақты болып Ғ2-де гендердiң ажырауы жұрiп: 3 бөлiгi тұрақты бiр сезгiш болады. Ғ2-де тұрақты особьтардың қанша бөлiгi өзара шағылысқанда сезгiш ұрпақ бередi? A) Ғ2-де ешқайсысы; B) F2 тұрақты; C) Ғ2-де 2/4 тұрақты; D) Ғ2-де 9 тұрақты; E) Ғ2-де 2/3 тұрақты; 122. Адамдарда бұйра шаш доминантты белгi анасының шашы бұйра, әкесiнiң шашы тiк жанұяда ұш бала бар: қызының шашы тiк, екi iнiсiнiң бiреуiнiкi тiк, екiншiсiнiкi бұйра. Ата-аналарының генотиптерi қандай? A) DD x dd; B) DD xDd; C) Dd x DD; D) Dd x Dd; E) dd x dd; 123. Асбұршақтың тұқымының тегiс (А) және мұртшалары бар (S) гендерi бiр хромосомада орналасқан (АI) бiркелкi, (SI) будандастыруда АIIа х аIIа ? SIIS x SIIS? A) доминантты белгiлерiмен бiркелкi; B) рецессивтi белгiлерiмен; C) 1:1 қатынаста ыдырайды; D) 4:1:1:1 қатынаста ыдырайды; E) 3:1 қатынаста ыдырайды; 124. Қандай жекелеген түрлердi гетерозиготалы деп атайды? A) әртүрлi аллельдi генi бар; B) бiркелькi аллельдi генi бар; C) генi жоқ; D) мутантты генi бар; E) аллельдi және мутантты гендерр жиынтығы; 125. Моногибридтi будандастыруда будан организмдегi хромосомада қанша аллельдiк ген бiр белгi үшiн жауап бередi? A) бiр; B) екi; C) үш; D) төрт; E) бес; 126. Қандай будандастырруда фенотип 3:1 формуласы бойынша ажыратылады? A) моногибридтi толық доминантты; B) дигибридтi будандастырруда; C) қайыра будандастыру; D) полигибридтi; E) талдаушы; 3 - тақырып. Хромосомалық теория. 127. Сүтқоректiлердiң еркек жыныстық хромосомалар жиынтығының ұрғашыларынiкiнен айырмасы қандай? A) бiр жұп хромосомы өзгеше де, қалғандары бiрдей; B) хромосомалардың морфологиясы әртүрлi (сыртқы түрi); C) екi жұп хромосомы өзгеше де қалғандары бiрдей; D) хромосомалардың саны бiрдей; E) хромосомалардың саны әр түрлi; 128. Гендердiң тiзбектелу iлiмi бойынша алынған қай факт хромосоманың тұқым қуалаушылық теориясын айқындайды? A) тiзбектелу тобының саны геплоидтық хромосомалардың жиынтығының санына сәйкес келуi; B) бiр хромосомада бiрнеше геннiң болуы; C) гендердiң бiрлесiп тұқым қуалаушылығы; D) гендердiң дербес тұқым қуалаушылығы.; E) дұрыс жауабы жоқ; 129. Кроссинговер (хромосом түйiсiнде) кезiнде алынған қай факт хромосомдық тұқым қуалаушылық теориясын айқындайды? A) хромосомалардың арасындағы учаскелерiнiң орын алмасу фактiсiмен гендердiң перекомбинациясымен үйлесуi; B) хромосомалардың iшiндегi ажырау фактiсiнiң тағайындалуы.; C) хромосомалардың «тiгiлуң фактiсiнiң тағайындалуы; D) түйiстiң хромосомалар iшiнде жылжу фактiсiнiң айқындалуы; E) дұрыс жауабы жоқ; 130. Тәуелсiз тұқым қуалаудың белгiлерiнiң цитогенетикалық негiзi қандай? A) гомологты хромосомалардың ажырау тәртiбi; B) барлық хромосомалар бiрiгiп тұқым қуалайды; C) хромосоманың бiр жұбының ажырауы басқа жұбының ажырауына әсер етпейдi; D) жұп хромосомалар бiр-бiрлiк әсер етедi; E) дұрыс жауабы жоқ; 131. Мына тұжырымдардың қайсысы дұрыс? A) аллельдi гендер бiр хромосомаларда орналасқан; B) аллельдi гендер бiр хромосоманың әртүрлi бөлiктерiнде орналасқан; C) аллельдi гендер гомологты хромосомалар әртүрлi бөлiктерiнде (локустарында) орналасқан; D) аллельдi гендер тек қана жыныстық хромосомаларда орналасқан; E) аллельдi гендер гомологтық хромосомалардың бiрдей бөлiктерiнде (локустарында) орналасқан; 132. Мына тұжырымдардың қайсысы дұрыс? A) аллельдi гендер бiр хромосомаларда орналасқан; B) аллельдi гендер бiр хромосоманың әртүрлi бөлiктерiнде орналасқан; C) аллельдi гендер гомологты хромосомалар әртүрлi бөлiктерiнде (локустарында) oрналасқан; D) аллельдi гендер тек қана жыныстық хромосомаларда орналасқан; E) аллельдi гендер гомологтық хромосомалардың бiрдей бөлiктерiнде (локустарында) орналасқан; 133. Егер асбұршақтың тамыр өскiнiнiң (корешок) клеткасында 14 хромосома болса онда эндосперiмiнде қанша хромосома болғаны? A) 14; B) 7; C) 21; D) 28; E) 35; 134. Берiлген фактiлердiң қайсысы тұқым қуалаушылықтың хромосомдық теориясын толық айқындайды? A) хромосомалар коньюгациясы; B) хромосомалардың айқасуы; C) хромосомалардың «тiгiлуң фактiсi; D) хромосома бойымен хиазманың қозғалуы ; E) гендердiң қайта комбинациясының және айқасу (перекрест) жиiлiгiменен сәйкес келуi; 135. Хромосомалар мен гендер жиынтығына байланысты соматикалық клеткаға сәйкес келетiнi? A) гамета; B) зигота; C) эндосперм клеткасы; D) жұмыртқа клеткасы; E) сперма; 136. Тұқым қуалайтын аурулар адамдарда Х хромосомада орналасқан доминантты генге байланысты. Осы аурумен ауыратын ер адам сау әйелге үйленсе бұлардың ер балаларының қаншасы осы аурудан тұқым қуалайды? A) 1 B) 9 C) 1 D) 0 E) 2/3 137. Аллельдi гендердiң орналасқан орны? A) гомологтық емес хромосомаларда; B) гомологтық хромосомаларда; C) хромосомалардың бiр жұбында; D) хромосомалардың әртүрлi жұбында; E) екi хромосомада; 138. Егер асбұршағының тамырының жасушаларында 14 хромосома болса онда тозаң қабында неше хромосома бар? A) 14; B) 7; C) 28; D) 21; E) 56; 139. Кроссинговер (хромосома түйiсiнде) кезiнде алынған қай факт хромосомалық тұқым қуалаушылық теориясын айқындайды? A) екi геннiң арақашықтығын анықтау; B) хромосомалардың немесе тiзбектелдген карталар тобын құру; C) хромосомалардың iшiндегi ажырау фактiсiнiң тағайындалуы; D) хромосомалардың «тiгiлуң фактiсiнiң тағайындалуы; E) жынысты хромосома арқылы анықтау; 140. Гендiк клондау дегенiмiз не? A) ДНК-ға вирустың тiркеленуi; B) гендердiң көшiрмесiн синтездеу; C) нуклеин қышқылдарын ажырату; D) ДНК-ға ендiру; E) транскрипция; 141. Адамдағы мына мутациялардың қайсы типiнде келесi ұрпақта пайда болу мүмкiндiгi жоғары? A) рецессивтi аутосомды типтерi; B) аутосомды доминантты; C) жынысты тiзбектелген рецессивтi (Х хромосомында); D) жынысты аутосомды рецессивтi (у хромосомында); E) дұрыс жауабы жоқ; 142. хромосомаға және гендiк жиынтыққа байланысты денелiк жасуша қайсысына сәйкес келедi? A) гаметаға; B) зиготаға; C) эндосперм жасушасына; D) жұмыртқа жасушасына; E) сперматозоидқа; 143. Прокариот генiнiң эукариот генiне қарағандағы негiзгi ерекшелiгi қандай? A) гендердiң әртүрлi көлемдiгi; B) эукариот гендерiнiң мозайкалық құрылымы, гендер санының аздығы; C) әртүрлi стоп-кодондары (тежегiш кодон); D) гендiк кодондардың әр түрлiлiгi; E) үш өрiмдер кодалары; 144. Адамның тұқым қуалайтын ауруы Х-хромосомындағы доминантты ген тасымалдайды. Осы аурумен ауыратын еркек сау әйелге үйленген. Осы некеден туатын ұлдардың неше бөлiгi ауру болып туады? A) екiден бiр бөлiгi; B) 0 бөлiгi; C) үштен бiр бөлiгi; D) төрттен бiр бөлiгi; E) барлығы; 145. Гетерозис құбылысы бiрiншi ұрпақтан кейiн қалай байқалады? A) сақталады; B) күшейедi; C) ұрпақ өскен сайын сақталынады; D) өшедi; E) бiрнеше ұрпақтан кейiн белгiлер пайда болады; 146. Қандай будандастыру инбридинг деп аталады? A) бiр түрдiң iшiндегi жекелеген түрлерде; B) бiр тектес жекелеген түрлердiң iшiнде; C) бiр сортты жекелеген түрлердiң арасында; D) туыстас ағзаларды будандастыру; E) түраралық будандастыру; 147. Егер ас бұршағының тамырының жасушаларында 14 хромосома болса, онда эндоспермiнде неше хромосома бар? A) 14; B) 7; C) 28; D) 21; E) 42; 148. Адамның тұқым қуалайтын ауруы Х хромосомындағы доминантты ген тасымалдайды. Осы аурумен ауыратын еркек сау әйелге үйленгенде ұлдардың қаншасы ауру болып туады? A) ұ; B) ө; C) 1; D) 0; E) барлығы; 149. Даун ауруымен ауыратын адамның жасушасында қанша хромосома болады? A) 45; B) 46; C) 48; D) 47; E) 49; 150. Жаңа түзiлiстер деген не? A) ұпақта жаңа белгiлердiң пайда болуы; B) аллельдi емес гендердiң өзара әсерленуiнiң нәтижесiнде ұррпақта жаңа белгiлердiң жойылып кетуi; C) ұрпақта ата-анасының белгiлерiнiң жойылып кетуi; D) аллельдi гендердiң өзара әсерлесуiнiң нәтижесiнде ұрпақта жаңа белгiлердiң пайда болуы; E) аллельдi гендердiң әрекеттесуiнен; 151. Қандай жағдайда гетерогаметтi жыныс жекелеген түрлер деп аталады? A) әртүрлi жыныстық хромосомы бар кезде; B) бiркелкi жыныстық хромосомы бар кезде; C) хромосомдары жоқ кезде; D) мутантты хромосомдар; E) хромосомалары бiрр тiзбектi ДНК 4 - тақырып .Өзгергiштiк. 152. Қандай өзгерiстердi модификациялық өзгерiстерге жатқызуға болмайды? A) меринос, каракөл және едiлбай қойларының тұқымын сұрыптап шығару; B) ақ қауданды капуста ыстық жерлерде қаудан бермейдi; C) қарапайым жұмыртқа тәрiздi жапырағы бар қой бүлдiрген; D) бiр сорттың өсiмдiктерiнiң бiр-бiрiмен гүлденуi, жемiсiнiң пiсiп жетiлуiне байланысты айырмашылықтары; E) дұрыс жауабы жоқ; 153. Гендiк рекомбинация ұғымы не мағына бередi? A) кроссинговер кезiнде немесе хромосомалар түйiсiнде гендердiң жаңадан құрылуы; B) жасушалардың бөлiнуi; C) ағзаның өсуi; D) ағзаның күрделенуi; E) мейозда; 154. Ағзаның «Реакция ережесiң дегенiмiз не? A) генотиппен анықталған белгiлердiң түрленiп өзгеруiнiң шегi; B) ағза гендердiң жиынтығы; C) бегiлердiң болуы немесе болмауы; D) белгiлердiң айқындалып көрiнуi; E) дұрыс жауабы жоқ; 155. Реакция нормасы шегiнiң айырмашылығы неге байланысты? A) сыртқы ортаның әсерiне; B) генотипке; C) гендердiң әрекеттесуiне; D) экологияға; E) генотиптiң өзгеруiне; 156. Нелiктен ауылшаруашылық практикасында туысты шағылыстыру қолданылады? A) жекелеген түрлердi кейбiр белгiлерi бойынша гомозиготалы күйге ауыстыру; B) шаруашылыққа тиiмдi тұқым қуалау белгiлер бойынша гомозиготалы күйге ауыстыру; C) шаруашылықта қолдану оңайға түседi; D) әртүрлi белгiлердi алу үшiн; E) дұрыс жауабы жоқ; 157. Ядролық қаруды сынау генетикалық тұрғыдан алғанда қандай қатер туғызады? A) популяциядағы мутацияның генетикалық зиянды салмағын, көбейтедi және 1,05а; B) жергiлiктi ортаның ластануы; C) дамудың бұзылуы; D) өсiмдiк түсiмi мен жануарлардың өнiмдiлiгiн кемiтедi; E) ешқандай зияны жоқ; 158. Мутация қайда өтедi? A) ДНК-да; B) ақуыздың молекуласында; C) жасушаның жарғақшасында; D) лизосомада; E) рибосомада; 159. Комбинациялық өзгергiштiк қандай биологиялық құбылыстың нәтижесiнде болады? A) митоз, өсу, белгiлi бiр қызметке бейiмделу; B) синтез, жыныссыз көбею, транскрипция; C) хромосомалардың бiр-бiрiнен тәуелсiз ажырауы, хромосомалардың айқасуы немесе кроссинговер: D) трансляция транскрипция, тұқым қуалау; E) тұқым қуалау; 160. Өзгергiштiктiң гомологиялық қатары заңының практикалық маңызы өте зор. Себебi неде? A) селекцияда алғашқы материал түзедi; B) сыртқы ортаның әсерi бiрден болған жағдайда бiртүрге жататын жекелеген түрлердiң өзгергiштiгi ұқсас болады; C) туыстас түрлерде мутантты жекелеген түрлердiң қайда болатынын алдын-ала болжауға болады; D) бiр түрге жататын жекелеген түрлердiң өзгергiштiгiн бередi; E) өзгергiштiктiң гомологиялық қатары заңы практикада қолданбайды; 161. Фенилкетонурия ауруына шалдыққан адамдар сауығып кетуi мүмкiн, егер ол жастайынан тамақ жеу тәртiбiн сақтаса. Бүл кезде бiз қандай жағдайлармен соқтығысып тұрамыз? A) модификациялық өзгеру индукциясымен; B) Мутациялық өзгеру индукциясымен; C) Алмасудың бұзылуы; D) гендердiң рекомбинациясымен; E) доминанттылық; 162. Үй хайуанаттарындағы инбридингтiң терiс, зиянды жақтары қандай? A) үрпағының гетерозиготалық деңгейiнiң көтерiлуi; B) Bрпағының тiршiлiк қабiлеттiлiгiнiң; C) Cецессивтi ауруларының көрғне бастауы; D) Dүрпағының көбею қабiлеттiлiгiнiң көтерiлуi; E ) таза үрпақ алу; 163. Жасанды сұрыптау творчестволық ролi немен түсiндiрiледi? A) өте көптеген хайуандар мен өсiмдiктердiң түрлерiнен аздаған түрдi бөлiп алу; B) көптеген хайуандардың тұқымдастары мен өсiмдiктердiң өзара ұқсастығы; C) көптеген сорттардың, штамдардың, тектердiң пайда болуы; D) көптеген тектер мен сорттаррдың жойылуы; E) тұрдiң пайда болуына әсер етедi; 164. Қашыр жөнiнен И.В.Мичуриннiң сорттары қай типке жатады? A) гомозиготты; B) химерлер немесе әртүрлi ұлпалар өсiмдiктер; C) күрделi гетерозиготтар; D) аралық фенотиптi гибрридтер; E) солтүстiк аудандарға жерсiндiрiлген өсiмдiктер; 165. Қоршаған ортаның генетикалық активтiгi не мағынаны бiлдiредi? A) ағза реакциясын анықтайды; B) ағза тәртiбiн анықтайды; C) модификацияны туғызады; D) мутация жиiлiгiнiң көтерiлуiн туғызады; E) ағзалардың жойылуына әкеп соғады; 166. Адамның даму теориясындағы жануарлар селекциясының алғашқы этапы не деп аталады? A) көбею; B) өсiру; C) дақылдау; D) жабайы түрден мәдени түрге айналдыру; E) аулау; 167. Комбинативтi өзгергiштiктiң негiзiнде қандай биологиялық құбылыс жатыр? A) митоз, су, тұқым қуалаушылық; B) синтез, жыныссыз көбею; C) хромосомалардың тәуелсiз ажырауы, кроссинговер немесе хромосомалардың айқасуы, гаметалардың кездейсоқ қосылуы; D) трансляция, транскрипция дифференциялану генетикалық тепе-теңдiк жағдайдың бұзылуы, тұқым қуалаушылық; E) дұрыс жауабы жоқ; 168. Фенилкетонурия ауруына шалдыққан адамдар сауығып кетуi мүмкiн, егер ол жастайынан тамақ жеу тәртiбiн сақтаса. Бұл кезде бiз қандай жағдайлармен соқтығысып тұрамыз? A) модификациялық өзгеру индукциясымен; B) Мутациялық өзгеру индукциясымен; C) Алмасудың бұзылуы; D) гендердiң рекомбинациясымен; E) доминанттылық; 169. Организмнiң «реакция нормасың деген не? A) организмдегi белгiлер жиынтығы; B) организмдегi гендер жиынтығы; C) белгiлердiң генетикалық табиғаты; D) белгiлердiң фенотипiнiң көрiнуi; E) белгiлердiң варияциялық шегi; 170. Гомологтық өзгергiштiк заңына сәйкес: A) өзгергiштiгiне байланысты туыстас түрлердi салыстыруға болмайды; B) туыстас түрлерде ұқсас өзгергiштiк қатарлары байқалады; C) жақын туыс түрлерде қандай мутантты формаларының кездесетiнiн алдын ала айту мүмкiн емес; D) әр түрлi түрлерде гомологтық өзгергiштiк болуы мүмкiн емес; E) туыстас түрлердiң өзгергiштiк сипаты әр түрлi; 171. Қоршаған ортаның генетикалық активтiгi немен көрiнедi? A) организмдер реакциясын анықтайды; B) организмдер мiнез-құлқын анықтайды; C) модификацияны тудырады; D) мутация жиiлiгiнiң жоғарлауын тудырады; E) бейiмделмеген организмдердiң жойылуынна әкелiп соқтырады; 172. Адамдарда болатын берiлген бес мутацияның қай түрi келесi ұрпақта қайталану мүмкiндiгi басым? A) рецессивтi аутосомдық; B) доминантты аутосомдық; C) Х-хромосомадағы рецессивтi тiркес жыныспен; D) У- хромосомадағы рецессивтi тiркес; E) тұрақсыз; 173. Неге әрiден будандастыру гибридтердiң жиi ұрпақсыздығына әкелiп соқтырады, негiзгi генетикалық себебiн көрсетiңiздер? A) ата-аналарында хромосомалар саны әртүрлi болғандықтан; B) ата-аналарында хромосомалар модификациясы әртүрлi болғандықтан; C) репродуктивтi (көбею) органдарының толық дамымағандығынан; D) гибридтердiң тiршiлiк әрекетiнiң төмендеуiнен; E) мейозда хромосомалар коньюгациясының бұзылуынан; 174. Қандай будандасу әрiден будандастыру деп аталады? A) бiр түрдiң особьтары арасындағы; B) бiр тұқымдар особьтары арасындағы; C) бiр сорттар особьтары арасындағы; D) бiр штамма особьтары арасындағы; E) әртүрлi түрлер мен туыстар арасындағы; 175. Адам дамуы тарихы барысындағы жануарлар селекциясының бiрiншi кезеңiн не деп атайды? A) көбею; B) өсiру; C) будандасу; D) үй жағдайына үйрету; E) аңшылық; 176. Гетерозис дегенiмiз не? A) гибридтердiң гомозиготалылысы; B) будандасу барысында пайда болған Ғ1-дiң продуктивтiлiгi мен тiршiлiкке төзiмдiлiгi; C) гибридтер гетерозиготалылығы; D) будандасу барысындағы ұрпақтардың алуан түрлiлiгi; E) ата-аналар белгiлерiнiң комбинациялануы; 177. Қандай будандасу инбридинг деп аталады? A) бiр түрдiң iшiндегi особьтар арасындағы; B) бiр тұқымдас iшiндегi особьтар арасында; C) бiр сорттар iшiндегi особьтар арасында; D) әр түр iшiндегi особьтар арасында; E) ағасы мен апасы арасындағы; 178. Қай әдiспен Г.Д.Карпеченко туыс аралық капусташомыр (редька) гибридiнiң жемiстiлiгiн қалпына келтiрдi? A) өсуiне қолайлы жағдай жасады; B мутация жиiлiгiн арттыру мақсаттарында өсiмдiктi сәулеге түсiрдi; C) гибридтердiң хромосомалар санын екi еселендiрдi; D) гибрид тұқым бермедi; E) гибрид егiлетiн жер химиялық тыңайтқыштармен өңделдi; 179. Гендiк инженерияда қайта айналымды транскрипциядағы фермент қандай жағдайда пайдананылады? A) гендердi көшiрiп жазуда; B) m РНК-нi амин қышқылымен әсер еткенде ; C) РНК матриясы бойынша ДНК-нi синтездегенде; D) mРНК-нi синтездегенде; E) ДНК матриясы бойынша РНК-нi синтездегенде; 180. Егер жақын туыс адамдар жанұя құрса неге олардың ұрпақтарында кемiстiк тұқым қуалау ауруының көбею қаупi болады? A) жақын туыс адамдар жанұясы зиянды белгiлердiң пайда болуына ұшырайды; B) мутация пайда юолады; C) қан араласқаны үшiн жаза; D) туыс адамдар өз ұрпақтарына гомозиготада ажыраған зиянды рецессивтi гендердi екеуi де тасымалдап ұрпақтарына беруi мүмкiн; E) гетерозиготалылықтың көбеюi; 181. Өсiмдiктердiң гомозиготалық заттарындағы белгiлердiң түрленуi немен түсiндiрiледi? A) мутациялармен; B) модификациялармен; C) жаңа гендiк комбинациялармен; D) кроссинговер құбылысының болуымен; E) көп гендердiң әрекеттесуi; 182. Өсiмдiктер вегетативтi жолмен көбейген кезде генотиптерi бiрдей болғанмен, белгiлердiң генотипте байқалуы нелiктен әртүрлi болады? A) жынысты көбеюдiң вегетативтi көбеюге ауысуынан; B) модификациялық өзгергiштiктiң нәтижесiнде; C) әртүрлi гендердiң жиынтығы нәтижесiнде; D) гендердiң әрекеттесуiнен; E) дұрыс жауабы жоқ; 183. Мутация құбылысын зерттеудiң практикалық маңызы неде? A) жалпы бұл құбылысты анықтау; B) селекцияда бастапқы материал ретiнде пайдалану; C) ешқандай практикалық маңызы жоқ; D) ағзаның өсуiн реттеу; E) доминантты белгiнi басқару; 184. Клеткада (жасушада) жекелеген хромосомалардың жоғалуы немесе қосылуы есебiнен хромосом саны өзгерген. Бұл мутациялық өзгергiштiң қай түрiне жатады? A) гендiк; B) хромосомдық; C) сомалық; D) геномдық; E) цитоплазмалық; 5 - тақырып. Антропогенетика және селекция. 185. Адам генетикасының қандай негiзгi бiрден-бiр әдiстерiн бiлесiз? A) эмбриологиялық; B) генеологиялық; C) палеонтологиялық; D) салыстырмалы-анатомиялық; E) физиологиялық; 186. Адам генетикасының қандай негiзгi бiрден-бiр әдiстерiн бiлесiз? A) палеонтологиялық; B) цитогенетикалық; C) эмбриологиялық; D) салыстырмалы-анатомиялық; E) физиологиялық; 187. Адам генетикасының қандай негiзгi бiрден-бiр әдiстерiн бiлесiз? A) эмбриологиялық; B) биохимиялық; C) палеонтологиялық; D) салыстырмалы-анатомиялық; E) физиологиялық; 188.Адам генетикасының қандай негiзгi бiрден-бiр әдiстерiн бiлесiз? A) палеонтологиялық; B) егiздiк; C) математикалық; D) салыстырмалы-анатомиялық; E) физиологиялық; 189. Дақылдардың селекциясында аталығының тазалығы неге пайдалы болады? A) басқа өсiмдiктiң тозаңымен дозаңдануға мүмкiндiк бередi; B) өзiн-өзi тозаңдандыратын өсiмдiктердiң гибридтi дәндерiн алуға мүмкiншiлiк бередi; C) өнiмдiлiгiн төмендетедi; D) сыртқы ортаның ауарайына төзiмдiлiгiн күшейтедi; E) дұрыс жауабы жоқ; 190. Бязостая - сортын шығарған ғалымның аты-жөнi кiм? A) Пустовойт В.С.; B) Лукьяненко П.П.; C) Мичурин И.В.; D) Мамонтов В.П.; E) Карпеченко Г.Д.; 191. Неге кейбiр өсiмдiктердiң триплоидты түрлерi диплоидты түрлерге қарағанда бағалы болып саналады? A) дәндерi көп болады; B) жемiстерiнiң салмағы зор; C) дұрыс дамиды; D) инбридинг дәрежесiн көтередi; E) гетерозис құбылысы байқалмайды; 192. Мына аталған алма сорттарының қайсысын И.В.Мичурин шығарған? A) Александрия апорты; B) Бельфлер-китайка; C) Макинтай; D) пеструшка; E) райка; 193. И.В.Мичурин сорттарды шығару барысында қандай әдiстi қолданды? A) инбридинг әдiсiн; B) менторлы әдiсiн; C) аклиматизация әдiсiн; D) мәдени өсiмдiкке айналдыру әдiсiн; E) табиғи сұрыптау әдiсi; 194. Неге алшақталған гибридизация көптеген жағдайда гибридтердiң тұқым беру қабiлеттiлiгiн жояды? Басты себебiн көрсетiңiз. A) ата-аналарында хромосомаларының әр түрлi санды болуы; B) мейоз кезiндегi хромосоманың коньюгациясының бұзылуы; C) репродуктивтi органдарының жетiлмеуi; D) кроссинговер процесi; E) климаттық жағдайлар әсер етедi; 195. Харди - Вайнберг теңдеуiнiң қорытындысы келтiрiлген қандай популяция тепе-теңдiктi сақтай алады? A) оқшауланған; B) вегетативтi көбейетiн; C) бiркелкi аз санды; D) ешқандай сыртқы факторлар кедергi келтiрмейтiн еркiн будандастырылатын популяция; E) реликт түрлердiң болуы; 196. Өсiмдiктердiң әртүрлi туысқандарын будандастыру кедергiсiн Карпеченко Г.Д. қандай жолмен шештi? A) будандастыру кезiнде аралық жекелеген түрлердi қолдану; B) ата-аналық жұптардың жабуында; C) тозаңды қоспалармен тозаңдандыру; D) гибридтердiң хромосом санын екi еселеу арқылы; E) полиплойдиялық әдiспен алу; 197. Гендiк инженерияның негiзгi мақсаттары қандай? A) жасушаның қопсытқыштығы; B) жануарлардың жаңа тұқымын алу; C) рекомбинантты ДНК-ның алынуы мен белок, ферменттер синтездейдi; D) жаңа сорттардың алынуы; E) микроорганизмдерде штамтардың табылуы; 198. Адамда байқалатын көптеген тұқым қуалайтын аурулардың себебiн хромосомада болатын өзгерiстерге байланысты зерттелетiн әдiс қалай аталады? A) егiздiк; B) генеологиялық; C) биохимиялық; D) цитогенетикалық; E) популяциялық; 199. Неге гемофилия генi еркек жыныста байқалады, ал әйелде байқалмайды? A) ген доминантты; B) ген рецессивтi және Х хромосомында орналасқан; C) ген рецессивтi және аутосомада орналасқан; D) ген Х хромосомында орналасқан ; E) дұрыс жауабы жоқ; 200. Дальтоник еркектiң (рецессивтi генi Х хромосомында орналасқан) қандай жағдайда қызы дальтоник болады? A) әйелi сау, яғни көру қабiлеттiлiгi жақсы; B) әйелi сау, ал әкесi дальтоник; C) әйелi сау және әйелiнiң ата-анасының да көру қабiлеттiлiгi жақсы; D) әйелi сау, ал оның жанұясынд адальтонизм ешуақытта болған емес; E) ата-аналары сау; Генетика пәнiнен тест кiлттерi. 1 - A 51 - A 101 - B 151 - A 2 - A 52 - B 102 - B 152 - A 3 - B 53 - B 103 - B 153 - A 4 - C 54 - B 104 - B 154 - A 5 - C 55 - C 105 - B 155 - B 6 - C 56 - C 106 - B 156 - B 7 - C 57 - C 107 - B 157 - A 8 - D 58 - B 108 - B 158 - A 9 - D 59 - B 109 - A 159 - C 10 - B 60 - C 110 - D 160 - C 11 - E 61 - C 111 - D 161 - C 12 - D 62 - C 112 - D 162 - C 13 - D 63 - C 113 - D 163 - C 14 - D 64 - A 114 - D 164 - E 15 - D 65 - D 115 - D 165 - D 16 - D 66 -C 116 - D 166 - D 17 - D 67 - C 117 - D 167 - C 18 - D 68 - C 118 - D 168 - C 19 - D 69 - C 119 - D 169 - E 20 - D 70 - C 120 - E 170 - B 21 - D 71 - C 121 - A 171 - D 22 - D 72 - E 122 - C 172 - B 23 - E 73 - B 123 - C 173 - E 24 - A 74 - D 124 - A 174 - E 25 - C 75 - C 125 - B 175 - D 26 - C 76 - D 126 - A 176 - B 27 - C 77 - D 127 - A 177 - B 28 - D 78 - E 128 - B 178 - C 29 - B 79 - C 129 - A 179 - C 30 - E 80 - E 130 - C 180 - D 31 - D 81 - B 131 - E 181 - B 32 - D 82 - E 132 - E 182 - B 33 - D 83 - B 133 – C 183 - B 34 - E 84 - B 134 - E 184 - D 35 - A 85 - B 135 - B 185 - B 36 - E 86 - B 136 - D 186 - B 37 - A 87 - B 137 - B 187 - B 38 - A 88 - B 138 - B 188 - B 39 - A 89 - D 139 - B 189 - B 40 - A 90 - C 140 - B 190 - B 41 - A 91 - C 141 - B 191 - B 42 - A 92 - C 142 - B 192 - B 43 - A 93 - B 143 - B 193 - B 44 - A 94 - D 144 - B 194 - B 45 - C 95 - A 145 - D 195 - D 46 - A 96 - B 146 - D 196 - C 47 - D 97 - B 147 - D 197 - C 48 - D 98 - B 148 - A 198 - D 49 - E 99 - B 149 - D 199 - B 50 - A 100 - B 150 - D 200 - B
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz