Файл қосу
Жасушаның құрылысы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ПОӘК |ПОӘК |
| | |042-14-4-04-01.20.5|
| | |8/01-2010 |
|ПОӘК «Жануарлар морфологиясы латын|30.09.2009 ж. № 1 | |
|ветеринариялық терминологиясымен» |басылым орнына | |
|II пәнінің оқытушысына арналған |30.09.2010 ж. № 2 | |
|жұмыс оқу бағдарламасы |басылым | |
5В120100 – “Ветеринариялық медицина” және 5В120200 – “Ветеринариялық
санитария” мамандықтарына арналған “Жануарлар морфологиясы латын
ветеринариялық терминологиясымен” II
ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ (ПОӘК)
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей, 2010
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы
Тоқаев Зейнолла Қалымбекұлы ........................ «25» тамыз
2010 жыл, в.ғ.д., профессор, “Биология” кафедрасының профессоры,
Қазақстан Ұлттық жаратылыстану ғылымдары академиясының
академигі, ҚР білім беру ісінің құрметті қызметкері.
2. ТАЛҚЫЛАҒАН
2.1. “Биология” кафедрасының мәжілісінде.
«27» тамыз 2010 жыл. Хаттама № 1.
Кафедра меңгерушісі ................................. Р.А. Арынова.
2.2.Аграрлық факультеттің оқу - әдістемелік кеңесі мәжілісінде.
«14» қыркүйек 2010 жыл. Хаттама № 1.
Төрайымы ......................................... Г.И. Джаманова.
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу - әдістемелік кеңесінің мәжілісінде шығаруға
мақұлданған және басылымға ұсынылған.
«30» қыркүйек 2010 жыл. Хаттама № 1.
ОӘК төрайымы,
бірінші проректор ..................................... А.А.
Молдажанова.
БІРІНШІ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН
| |Мазмұны |Беттері |
|1. |Қолдану саласы |4 |
|2. |Ереже белгілейтін (нормативтік) сілтемелер |4 |
|3. |Жалпы ереже |4 |
|4. |Оқытушыға араналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны | |
| | |6 |
|5. |Студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының |10 |
| |тізімі | |
|6. |Пәннің оқу - әдістемелік картасы |10 |
|7. |Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы |16 |
|8. |Әдебиеттер |17 |
1. Қолданылу саласы:
“Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминологиясымен” II пәні
бойынша ОӘК 5В120100 – “Ветеринариялық медицина” және 5В120200 –
“Ветеринариялық санитария” мамандықтардағы студенттерге арналған. Ол
студентті оқу процесінде алған пәннің мазмұнымен, оның көкейкесті
маңыздылығы мен қажеттілігін, саясатын, оқу барысында меңгерілетін дағдылар
мен іскерліктің тақырыптарымен таныстырады. ОӘК пәнді оқып білудегі,
зерделеудегі ең басты құрал болып келеді.
2. Нормативтік сілтемелер
“Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминологиясымен” II ПОӘК
келесі құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес берілген пән
бойынша оқу барысын ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды:
5В120100 – “Ветеринариялық медицина”, 5В120200 – “Ветеринариялық
санитария” мамандықтардағы ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру
стандарты, ҚР МЖМБС 3.07.447-2006, ҚР МЖМБС 3.07.448-2006, ҚР Білім және
ғылым министрлігінің 23 желтоқсан 2005 ж., № 779 бұйрығы бойынша бекітіліп,
әрекетке еңгізілді.
-Шәкәрім атындағы Семей мемлекетік университетінің ПОӘК стандарты 042- РГКП-
СГУ-8-2007;
-ДП 042-08.10.10.12-2007 документациялық кұжаттары;
-№ 131 –од «20» наурыз 2009 ж ҚР индустрия және сауда министрлігінің
метрологиялық және техникалық ретеу комиттетінің бұйрағымен бекітілді және
қолданысқа енгізілді.
-ҚР жоғары және ЖОО кейінгі білім мамандықтарының жіктемесі.
3. Жалпы ереже
3.1. Пән мазмұнының қысқаша түсіндірмесі.
ЖМЛВТ II. – адам және жануарлар организмiндегi жасушалар, ұлпалар,
ағзалар, оның жүйелерінiң микро-, субмикроскопиялық құрылысын және
қызметiн, дамуын зерттейтiн, әрі организмнің пайда болғанынан өлгенге
дейiнгi тiршiлiк әрекетiн және iс-тәжiрибе мүддесiне сай, даму бағытына
ықпал жасау мүмкiндiктері туралы ғылым.
Пән ветеринария білім жүйесінде басқа пәндермен (зоология, анатомия,
биохимия, физиология, вирусология, патофизиология, фармакология) бірге
маңызды орын алады да, ветеринария ілімі мен іс –тәжірибесі түзілетін
негізі болып келеді. Ол арнайы пәндермен де (патанатомия, сойып-зерттеу,
соттық ветеринария, ветеринариялық хирургия, радиология, ішкі жұқпалы емес
аурулар, клиникалық балау, акушерство, гинекология, көбею биологиясы және
басқалармен) тығыз байланысты.
Ветеринариялық дәрігерлер күнделікті жұмысында (клиникалық зерттеу
әдістерімен бірге) қан жасушаларын, сүйектің қызыл кемігін, ми-жұлын
сұйығын, бауыр мен бүйрек тін кесінділерін (биопсия) зерттеулерінде
гистологиялық, цитохимиялық талдау әдістерін кең қолдануда.
Ол организмдегi жасуша, ұлпалар биологиясы туралы бiлiмдi тереңдетiп,
олардың қызметiне нәтижелi, көздеулi ықпал жасау мүмкiндiгiн туғызып,
ауруды емдеуге, нақтамаға (диагностика), сақтандыруға, қажет биологиялық
белсендi заттарды алуға мүмкiндiк бередi.
3.2. Пәннің мақсаты ветеринария ғылымы мен практикасына өте қажет және
маңызды жануарлар жасушаларының, ұлпаларының, ағзаларының қазіргі
деңгейдегі морфологиясын студенттерге баяндау, оны меңгерту.
3.3. Пәнді зерделеудің негізгі міндеттері: тіршілік құбылысындағы түрлі
деңгейдегі жүйелер құрылымының (жасушалар, ұлпалар, ағзалар, ағзалар
жүйелері, организм) мәнін айқындау; организмнің жеке даму заңдылықтарын
философияның диалектикалық материализм тұрғысынан зерттеу; тікелей адам мен
жануарлардың денсаулығын қорғауға қажет, қазіргі ветеринария мен
биотехнологияның биологиялық негізін қалыптастыру; қазіргі биология,
медицина және ветеринарияның ілімдік, қолданбалы аспектілерін әзірлеуге
айтарлықтай үлес қосу. Мысалы, қан құюдағы жасушалардың, ұлпалардың
сәйкестігі, ұлпаларды ауыстырып салу, жүйкенің қажу себепшарттарының әсері,
әртүрлі жағдайдағы ұлпалардың қалпына келу мүмкіншіліктерін зерттеу,
цитоанықтау көкейтесті қолданбалы түйінді мәселе болып келеді. Ал, цито-,
гистологиялық әдістерді (цито-, гистохимия, авторадиография, биометрия,
математикалық жоба, ЭЕМ, арнайы автоматикалық құралдар) қолдану
биотехнологияның, тек инженериясының, ұрықтарды ауыстырып отырғызудың іс-
тәжірибе есептерін шешуге мүмкіндік береді.
3.4. Пәнді зерделеу нәтижесінде студент мыналарды білуге міндетті:
- жануарлар организміндегі ұлпалар, ағзалар, ағзалар жүйесінің құрамында
болатын жасушалардың, жасушасыз құрылымдардың микро-, субмикроскоптық
құрылысын, тіршілік әрекетін; жыныс жасушаларының құрылыс, қызмет,
даму ерекшеліктерін және омыртқалыларды салыстырмалы тұрғыда
құрсақалды онтогенезінің жалпы заңдылықтарын; организмдегі ұлпалар
дамуын, олардың құрылысын, қызметін, орналасқан жерін және қалпына
келуін; ағзалардың микроскопиялық құрылысын білуі;
- тұрақты және уақытша гистологиялық препараттарды, микроскоптың
окулярлық көрсеткішін әзірлеу техникасының негізімен және онымен
зерделеу әдістерін; ветеринариялық дәрігердің практикалық еңбегінде
организм, ағзалар, ұлпалар, жасушалар және субжасушалық элементерді
күрделі, кешенді зерттеу әдістерін қолдануды және пайдалануды білуді;
- онтогенез процесінде, ұрықтық даму кезеңінде жаңа организмдегі
жасушалар, ұлпалар, ағзалар негізі қалай салынып, дамитынын және жалпы
жануарлар ұрығы қалай өсіп, дамитынын меңгеруі;
- түрлі микроскоптар мен микротомдарды пайдалануды, бір нәрсені жарық
оптикалық техника арқылы көрсетуді, лейкоциттерді санауды және
лейкоцитарлық формуланы құруды, гистологиялық, эмбриологиялық
препараттардың бейнесін салуды және пәннен алған білімді басқа
пәндерді оқығанда қолдануды істей білуі;
- түр, тұқым, жас тұрғысынан жануарлар организмінің микроскопиялық,
субмикроскопиялық құрылысы, шығу тегі, дамуы заңдылықтарын, олардың
қоршаған ортадағы ерекшеліктері мен өзара байланысын және мамандарға
өте қажет, ауытқу жағдайындағы қалыпты жасушалар, ұлпалар, ағзалар
құрылысының өзгеру механизмін түсінуі;
- ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу, қысқаша жазбаны (конспект) жазу,
зерттеу журналын, библиографиялық істі жүргізу және организм
ұлпаларының шығу тегін, орналасқан жерін, құрылысын, қызметін,
жіктелуін, әрі қазіргі зерттеу әдістерінің (электронды, люминесцентті,
кезеңді-қарсыластық микроскопия, сандық гистохимия, т.б.) қысқаша
жазбасын жазу дағдысы бар болуы;
- микроскоппен жұмыс істеу, гистологиялық препараттарды дайындап, оны
“оқуды” және микро-, электрондыфотобейнелерді айқындай білу, ғылыми
тәжірибе сызбасын құрып, оны өткізу және талдау дағдысына ие болуы.
3.5. Курстың басты деректемелері (пререквизиті, арнаулы қажетті
пәндердің атауы; білім сатысы алдындағы пәндер): Пәнді зерделеудің басты
негізі орта мектептің оқу бағдарламасына сай өткен: зоология, анатомия,
адам физиологиясы мен гигиенасы, жалпы биология, физика, химия; жоғары
кәсіптік білім бағдарламасындағы базалық пәндер – жануарлар морфологиясы
латын ветеринариялық терминологиясымен (жануарлар анатомиясы), биофизика
негіздері, биология (ботаника, зоология – омыртқалы жануарлар жүйелеуі),
генетика).
6. Курс деректемелері (постреквизиті, оқып білуде міндетті курс
болатын пәндердің атауы, жұмыс оқу жоспарынан): Пән жануарлар
физиологиясы және патофизиологиясы, патанатомия, ветеринариялық
радиология, генетика, т.б. пәндердің негізі болып келеді. Оның
деңгейі клиникалық пәндерді терең меңгеруге және практикалық
қызметте өте қажет ілімдік, практикалық дағдыларды іске асыру
сапаларымен айқындалады.
Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі (1 кесте).
1 кесте – Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі:
|Пән |Сем |Кре |Дәріс |ЗС |ОБСӨЖ |СӨЖ |Барлығы |Қорытынды |
| |естр |дит |(сағат)|(сағат)|(сағат) |(сағат)|(сағат) |бақылаудың |
| | | | | | | | |түрі |
|ЦГ |2 |3 |15 |30 |45 |45 |135 |емтихан |
2 кесте – сырттай оқу бөліміне арналған жұмыс оқу жоспарының үзіндісі
|Пән |Сем |Кре |Дәріс |ЗС |СӨЖ |Барлығы |Қорытынды |
| |естр |дит |(сағат)|(сағат) |(сағат)|(сағат) |бақылаудың түрі |
|ЦГ |2 |3 |6 |12 |117 |135 |емтихан |
4. Пәннің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
3 кесте – Пәннің мазмұны. Сабақ түрлеріне орай сағаттардың бөлінуі.
|Тақырып атаулары және олардың мазмұны |Сағат |Әдебиеттер |
| |саны | |
|Күндіз оқитын студенттердің дәрістер сабақтары |
|Кіріспе. Ауылшаруашылық мамандарын дайындаудағы |1 |Негізгі – 1, |
|биологиялық пәндердiң маңызы. ЦЭГ басқа пәндермен | |Қосымша – 1-4,|
|байланысы, қазiргi ветеринария дамуындағы, келешек | | |
|мамандарды дайындаудағы маңызы. Қысқаша даму тарихы. | |6-9, 11-13 |
|Қазақстан ғалымдарының осы бағыттағы еңбектерi. Пән | | |
|бөлiмдерi, олардың зерделеудегi мақсаттары. | | |
|Жасуша туралы ілім. Цитология-жануарлар жасушалары |1 |Негізгі – 1, |
|құрылысындағы заңдылықтар туралы iлiм. Жасуша түрлерi, | |Қосымша – 1-4,|
|айырмашылық белгiлерi және тiршiлiк әрекеттерi. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Жалпы эмбриология. Эмбриологияның маңызы. Жыныс |1 |Негізгі – 1, |
|жасушалары, дамуы мен қызметi және құрылу | |Қосымша – 1-4,|
|ерекшелiктерi. Жануарлардың ұрықтық дамуының негiзгi | | |
|кезеңдерi. Iштөлi қабықтары, олардың түзiлуi, маңызы. | |6-9, 11-13 |
|Қағанақ туралы түсiнiк. | | |
|Жалпы міндеттер жүктелген ұлпалар. Ұлпа туралы түсiнiк |1 |Негізгі – 1, |
|(анықтамасы). Ұлпалардың жiктелуi. Эпителийдің жалпы | |Қосымша – 1-4,|
|сипаттамасы, морфологиялық белгiлерi, жiктелуi. | | |
|Секреттiң бөлiнiп шығуы, секрет бөлу әдiстерi. | |6-9, 11-13 |
|Дәнекерлiк ұлпаның шығу тегi, орналасу орны, құрылысы, | | |
|қызметi және жiктелуi. | | |
|Арнайы қызметтер атқаратын ұлпалар. Ет ұлпаларының |1 |Негізгі – 1, |
|жалпы сипаттамасы, шығу тегi. Орналасу орны, қызметi, | |Қосымша – 1-4,|
|жiктелуi, жиырылу сипаты. Нейроциттердiң құрылысы, | | |
|жiктелуi. Нейроглия. Жүйке талшықтары, ұштары. Түйiспе.| |6-9, 11-13 |
|Рефлекторлық доға. | | |
|Тері- жабын. Тері, оның туындылары. Түктер. Сүт, тер |1 |Негізгі – 1, |
|және май бездерi. | |Қосымша – 1-4,|
| | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Ас қорыту жүйесі. Жүйенiң морфологиялық, қызметтiк |1 |Негізгі – 1, |
|сипаттамасы, ерекшелiктерi. Бауыр, ұйқы және сiлекей | |Қосымша – 1-4,|
|бездерінің құрылысы. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Тыныс алу жүйесі. Тыныс алу жүйесінің жалпы |1 |Негізгі – 1, |
|сипаттамасы, дамуы, маңызы, құрылысындағы ерекшелiктер.| |Қосымша – 1-4,|
|Газ алмасу үрдiсiнiң механизмi. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Жүрек пен тамырлар жүйесі. Жүйенiң жалпы сипаттамасы, |1 |Негізгі – 1, |
|организмдегi маңызы. Жүрек, қызыл, көк, қылтамырлар, | |Қосымша – 1-4,|
|олардың жарық және электронды микроскоптағы құрылысы. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Қан түзетін ағзалар, иммунитет дамуы. Қан түзетін |1 |Негізгі – 1, |
|ағзалардың, иммунитет дамуының жалпы сипаттамасы. | |Қосымша – 1-4,|
|Көкбауыр. Лимфа түйiндерi. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Зәр шығару жүйесінiң жалпы сипаттамасы, дамуы, маңызы. |1 |Негізгі – 1, |
|Бүйрек. Зәр шығару жолдары, олардың құрылысындағы | |Қосымша – 1-4,|
|ерекшелiктер, қызметi. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Өсіп-өну жүйесі. Көбею жүйесiнiң жалпы сипаттамасы, |1 |Негізгі – 1, |
|дамуы, организм тiршiлiк әрекетiндегi маңызы. Қағанақ. | |Қосымша – 1-4,|
| | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Эндокринді бездер. Эндокринді бездердің жалпы |1 |Негізгі – 1, |
|сипаттамасы. Гипофиз, қалқанша без және бүйрекүстi без.| |Қосымша – 1-4,|
| | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Жүйке жүйесі. Ағза, ағзалар жүйесi туралы түсiнiк. |1 |Негізгі – 1, |
|Жүйке жүйесiнiң жалпы сипаттамасы, жарық, электронды | |Қосымша – 1-4,|
|микроскоптардағы құрылысы. Жүйке, оның құрылысы және | | |
|қызметi. | |6-9, 11-13 |
|Сезім мүшелері. Сезiм ағзаларының жалпы сипаттамасы, |1 |Негізгі – 1, |
|құрылысы. Талдағыштар (анализаторлар) туралы түсiнiк, | |Қосымша – 1-4,|
|олардың түрлерi, құрылысы және қызметi. | | |
| | |6-9, 11-13 |
|Сырттай оқитын студенттердің дәрістер сабақтары |
|Клеткалық ілім. |1 |Негізгі – 2-4, |
|Эукариотты, прокариотты жасушалар. | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жалпы эмбриология |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Ұлпа туралы түсiнiк (анықтамасы). Ұлпалардың жiктелуi. |1 |Негізгі – 2-4, |
|Ұлпалар жүйесінің пайда болуы. | |Қосымша–5, 9-10 |
|Ас қорыту жүйесі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Тыныс алу жүйесі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Өсіп-өну жүйесі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Күндіз оқитын студенттердің зертханалық сабақтары |
|Микроскоп, онымен жұмыс істеу ережесі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Микроскопиялық техника негіздері. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Тірі заттардың жүйелерінің қалыптасуы |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Дене жасушасының жалпы сипаттамасы, оның |1 |Негізгі – 2-4, |
|құрамбөліктерінің жіктелуі. Ядро. | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жасушаның тұрақты, тұрақсыз қосындылары. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Дене жасушасының бөлінуі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жыныс жасушаларының құрылысы. Аналық жасуша. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Сперматогенез және овогенез. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Құстардың даму кезендері |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Сүтқоректілердің дамуы. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Бір қабатты, көп қатарлы кірпікшелі, безді эпителийлер.|1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Қыртысты (кутикулалы) және көп қабатты эпителийлер. |1 |Негізгі – 2-4, |
|Омыртқалы, омыртқасыз жануарлардың ішкі секреция | |Қосымша–5, 9-10 |
|(эндокринді) бездеріндегі эпителийлер. | | |
|Тіректі - қоректі ұлпалар. Сүтқоріктілердің қаны. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Тығыз және борпылдақ дәнекер ұлпалар. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Гиалинді және шеміршек ұлпалар. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Бұлшық ет ұлпалары. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жүйке ұлпалары. Нейроциттер. Рефлекторлық доға. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Терінің құрылысы. Шаш, сүт безі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Ас қорыту жүйесі. Безді асқазан. Ащы ішек. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Бауыр. Ұйкы безі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Тыныс алу жүйесі. Өкпе. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Қан-тамырлар жүйесі. Жүрек қабырғасының құрылысы. Қызыл|1 |Негізгі – 2-4, |
|және көк тамырлар. Қылтамырлар. | |Қосымша–5, 9-10 |
|Қан жүйесі. Сөл (лимфа) түйіні. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Зәр шығару жүйесі. Бүйрек. Нефронның кестесі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Аталық жыныс жүйесінің құрылысы. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Аналық жыныс жүйесінің құрылысы |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Қағанақ (плацента), оның жіктелуі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Эндокринді жүйе. Гипофиз. Қалқанша безі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жүйке жүйесі. Ми қыртысы. Арқа жұлыны. Жұлын. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Сезімтал жүйенің құрылысы. Көздің құрылысы. Ішкі құлақ.|1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Сырттай оқитын студенттердің зертханалық сабақтары |
|Жасушаның құрылысы. Ядро |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жасушаның тұрақты, тұрақсыз қосындылары.. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Дене жасушасының бөлінуі. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Жыныс жасушаларының құрылысы. Аналық жасуша. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Сперматогенез және овогенез. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
|Құстардың даму кезендері. |1 |Негізгі – 2-4, |
| | |Қосымша–5, 9-10 |
5. Студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының тізімі.
|Микроскопен жұмыс істеу |
|Бояу үшін құрылғылардың біртұтас жүйесін (батарея) әзірлеу. |
|Микроскоптық пышақтарды қайрау. |
|Кесінділер алу. |
|Препаратты бояу. |
|Окуляр көрсеткішін даярлау. |
|Қағанақты (амнион) ашып, көру. |
|Ұрық қабықтарын зерделеу. |
|Мұражай препараттарын әзірлеу. |
|Слайдтар әзірлеу. |
|Суреттерді жасап алу. |
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы.
4 кесте – Пәннің оқу-әдістемелік картасы.
|Тақырыбы |Көрнекі |Өз бетімен |Бақылау |
| |құралдар, |дайындалуға |түрлері |
| |ТОҚ, плакаттар|арналған | |
| | |сұрақтар | |
|Дәрістер |Зертханалық | | | |
| |сабақтар | | | |
|Кіріспе |Микроскоп, онымен |Плакаттар, |Әр |Ағымдағы, |
| |жұмыс істеу |препараттар, |зертхана-лық |шектік; |
| |ережесі. |медиатехника |сабақтың |реферат |
| | | |соңында | |
| | | |келтірілген, | |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Цитология және |Микроскопиялық |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|гистология |техника негіздері. |препараттар, |сабақтың |шектік; |
|зерттеу | |медиа-, |соңында |реферат, |
|әдістері | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |дайындау |
| | | |берілген | |
|Клеткалық ілім.|Жасуша биологиясы. |Плакаттар, |Әр |Ағымдағы, |
| |Дене жасушасының |препараттар, |зертхана-лық |шектік; |
|Эукариотты, |жалпы сипаттамасы, |медиа-, |сабақтың |реферат, |
|прокариотты |оның |гистотехника |соңында |препарат |
|жасушалар |құрамбөліктерінің | |келтірілген, |зерделеу |
| |жіктелуі. Ядро. | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Биологиялық, | |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|плазма тикалық | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
|жарғақтар | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
|Цитоплазма |Жасушаның тұрақты, |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |тұрақсыз |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |қосындылары. |медиа-, |соңында |препарат |
| | |гистотехника |келтірілген, |зерделеу |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Интерфазалық | |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|ядро | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |препарат |
| | |гистотехника |келтірілген, |зерделеу |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Тұрақты, | |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|тұрақсыз | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
|қосындылар | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
|Жасушаның |Дене жасушасының |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|тіршілік |бөлінуі. |препараттар, |сабақтың |шектік; |
|әрекеттері | |медиа-, |соңында |препарат |
| | |гистотехника |келтірілген, |зерделеу |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Жасушаның | |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|тіршілік циклі | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат |
| | |гистотехника |келтірілген, | |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Жасушалардың | |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|тұрақталуы | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
|дерттануы | |медиа-, |соңында |реферат |
| | |гистотехника |келтірілген, | |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Ұлпалық жүйенің| |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|пайда болуы | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат |
| | |гистотехника |келтірілген, | |
| | | |әрі ОӘҚ-да | |
| | | |берілген | |
|Эпителий |Бір қабатты, көп |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|ұлпалары |қатарлы кірпікшелі,|препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |безді эпителийлер. |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Қыртысты (кутику |Плакаттар, |Әр |Ағымдағы, |
| |лалы) және көп |препараттар, |зертхана-лық |шектік; |
| |қабатты эпителий |медиа-, |сабақтың |реферат, |
| |лер. Омыртқалы, |гистотехника |соңында |препарат |
| |омыртқасыз жануар | |келтірілген, |зерделеу |
| |лардың ішкі | |әрі ОӘҚ-да | |
| |секреция | |берілген | |
| |(эндокринді) | | | |
| |бездерін дегі | | | |
| |эпителийлер. | | | |
| |Балықтың тұзды |Плакаттар, |Әр |Ағымдағы, |
| |жасушалары, бауыры |препараттар, |зертхана-лық |шектік; |
| |мен жорғалаушы, құс|медиа-, |сабақтың |реферат, |
| |тардың тұзды |гистотехника |соңында |препарат |
| |бездері, әрі | |келтірілген, |зерделеу |
| |жәндіктердің тері | |әрі ОӘҚ-да | |
| |эпителийінің | |берілген | |
| |осмосты реттейтін | | | |
| |жүйесі. | | | |
| |Сүтқортілер мен төм|Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |енгі сатылы омыртқа|препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |лылар ішегіндегі |медиа-, |соңында |реферат, |
| |сору эпителийлері. |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Буынаяқты жәндіктер|Плакаттар, |зертханалық |Ағымдағы, |
| |мен омыртқасыз |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |жануарлардың ішек |медиа-, |соңында |реферат, |
| |эпителийлері. |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Тыныс алу ағзалары.|Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |Бір, аз, |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |көпклеткалы |медиа-, |соңында |реферат, |
| |экзокриндік бездер |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| |эпителийлері. | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
|Ішкі орта |Қан және оның |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|ұлпалары |түзілуі. |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Лимфоидты ұлпалар. |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Омыртқалы |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |жануарлардың тығыз |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |дәнекер ұлпасы. |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Омыртқалы |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |жануарлардың |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |шеміршек ұлпалары. |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Сүйек ұлпалары. |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Омыртқасыз |Плакаттар, |зертханалық |Ағымдағы, |
| |жануарлардың |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |шеміршек және тығыз|медиа-, |соңында |реферат, |
| |дәнекер ұлпалары. |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
|Бұлшық ет |Омыртқалылардың |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
|ұлпалары |қаңқа бұлшық ет |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |ұлпасы. |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Буынаяқты |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |жәндіктердің қаңқа |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |бұлшық ет ұлпасы. |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Омыртқасыз |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |жануарлардың қаңқа |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |бұлшық ет ұлпалары.|медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Целомалық бұлшық ет|Плакаттар, |Әр |Ағымдағы, |
| |ұлпалары. |препараттар, |зертхана-саба|шектік; |
| | |медиа-, |қтың соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Омыртқалылардың |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |тегіс бұлшық ет |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |ұлпасы, олардың |медиа-, |соңында |реферат, |
| |басқа түрлері. |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
|Жүйке ұлпасы |Нейрондар. |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Нейроглия. |Плакаттар, |зертханалық |Ағымдағы, |
| | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Жүйке талшықтары. |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| | |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| | |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |әрі ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
| |Рефлекторлық доға, |Плакаттар, |Әр зертхана- |Ағымдағы, |
| |жүйке ұштары. |препараттар, |сабақтың |шектік; |
| |Синапстар. |медиа-, |соңында |реферат, |
| | |гистотехника |келтірілген, |препарат |
| | | |ОӘҚ-да |зерделеу |
| | | |берілген | |
5 кесте – Пәннің сырттай оқитын студенттеріне арналған оқу-әдістемелік
картасы.
|Тақырыбы |Көрнекі |Өз бетімен |Бақылау |
| |құралдар, |дайындалуға |түрлері |
| |ТОҚ, |арналған | |
| |плакаттар |сұрақтар | |
|Дәрістер |Зертханалық сабақтар | | | |
|Клеткалық ілім.|Жасушаның құрылысы. |Плакат, |Әр сабақтың |Ағым |
| |Ядро |медиа |соңында |дағы, |
|Эукариотты, | |техника |келтірілген |шектік; |
|прокариотты | | | | |
|жасушалар | | | | |
|Жалпы |Жасушаның тұрақты, |Плакат, |Әр сабақтың |Ағым |
|эмбриология |тұрақсыз қосындылары..|медиа |соңында |дағы, |
| | |техника |келтірілген |шектік; |
|Ұлпалық жүйенің|Дене жасушасының |Плакат, |Әр сабақтың |Ағым |
|пайда болуы |бөлінуі. |медиа |соңында |дағы, |
| | |техника |келтірілген |шектік; |
|Ас қорыту |Жыныс жасушалардың |Плакат, |Әр сабақтың |Ағым |
|жүйесі |құрылысы. Аналық |медиа |соңында |дағы, |
| |жасуша |техника |келтірілген |шектік; |
|Тыныс алу |Сперматогенез және |Плакат, |Әр сабақтың |Ағым |
|жүйесі |овогенез. |медиа |соңында |дағы, |
| | |техника |келтірілген |шектік; |
|Өсіп-өну жүйесі|Құстардың даму |Плакат, |Әр сабақтың |Ағым |
| |кезендері |медиа |соңында |дағы, |
| | |техника |келтірілген |шектік; |
7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
6 кесте - Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
|Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдарының |Экз. |Студ. |Қамтамасыз |
|атаулары |саны |саны |дану % |
|Александровская О.В., Радостина Т.Н., Козлов |60 |60 |100 |
|Н.А. Цитология, гистология и эмбриология. М., | | | |
|1987. | | | |
|Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии.|2 |60 |4 |
|– М. – 1983. | | | |
|Атлас сканирующей, электронной микроскопии |5 |60 |9 |
|клеток, тканей и органов (под ред. О.В. | | | |
|Волковой, В.А. Шахламова, А.А. Миронова. М., | | | |
|1987. | | | |
|Афанасьев Ю.И., Юрина Н.А. Гистология, цитология|2 |60 |4 |
|и эмбриология. М., Медицина.. 2001. | | | |
|Боголюбский С.Н. Эмбриология сельхоз. животных. |50 |60 |84 |
|М., 1968. | | | |
|Вракин В.Ф., Сидорова М.В., Панов В.П., Семак |25 |60 |42 |
|А.Э. Морфология сельскохозяйственных животных. –| | | |
|М. 2008. | | | |
|Вракин В.Ф., Сидорова М.В. Морфология | | | |
|сельскохозяйственных животных. – М. 1991. | | | |
|Газарян К.Г., Белоусов Л.В. Биология |10 |60 |17 |
|индивидуального развития животных. М., 1983. | | | |
|Елисеев В.Г., Афанасьев Ю.И., Котовский Е.Ф. |7 |60 |12 |
|Атлас микро-, ультрамикроскопического строения | | | |
|клеток, тканей и органов. – М. | | | |
|Кацнельсон З.С., Рихтер И.Д. Практикум по |100 |60 |167 |
|цитологии, гистологии и эмбриологии. – Л., 1979.| | | |
|Методические указания к лабораторным занятиям по|60 |60 |100 |
|общей и частной гистологии для студентов 1-го и | | | |
|2-го курсов ветеринарного факультета (под общей | | | |
|ред. д.в.н., профессора Н.Л. Гороховского), | | | |
|Семипалатинск, 1992. | | | |
|Сапоров К. Жалпы цитологияның негіздері. – |10 |60 |17 |
|Алматы. – 1993. | | | |
|Тиняков Г.Г. Гистология мясопромышленных |25 |60 |42 |
|животных. М., 1980.-- | | | |
|Тоқаев З.Қ. Гистология, эмбриология және |30 |60 |50 |
|цитология практикумы. – Семей. – 2001. | | | |
|Тоқаев З.Қ. Жануарлар морфологиясы латын |60 |60 |100 |
|ветеринариялық терминологиясымен.-Алматы.-2006. | | | |
|Тоқаев З.Қ. Жаралыстану маманды ғына арналған |10 |60 |17 |
|«Гистология зертханалық сабақтарының | | | |
|оқу-әдістемелік құралы». – Семей. – 2002. | | | |
|Хэм А. Кормак Д. Гистология. 5 томов. – М. – |2 |60 |4 |
|1983-1985. | | | |
|Ченцов Ю.С. Общая цитология. М., 1995. |2 |60 |4 |
8. Әдебиеттер
Негізгілері:
1. Александровская О.В., Радостина Т.Н., Козлов Н.А. Цитология,
гистология и эмбриология. М., 1987.
2. Кацнельсон З.С., Рихтер И.Д. Практикум по цитологии, гистологии и
эмбриологии. Л.,1979.
3. Елисеев В.Г., Афанасьев Ю.И., Котовский Е.Ф. Атлас микроскопического и
ультрамикроскопического строения клеток, тканей и органов. М.
4. Атлас сканирующей, электронной микроскопии клеток, тканей и органов
(под ред. О.В. Волковой, В.А. Шахламова, А.А. Миронова. М., 1987.
Қосымша әдебиеттер
1. Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М.,1983.
2. Вракин В.Ф., Сидорова М.В. Морфология сельскохозяйственных животных. –
М. 1991.
3. Вракин В.Ф., Сидорова М.В., Панов В.П., Семак А.Э. Морфология
сельскохозяйственных животных. – М. 2008.
4. Боголюбский С.Н. Эмбриология сельхоз. животных. М., 1968.
5. Газарян К.Г., Белоусов Л.В. Биология индивидуального развития
животных. М., 1983.
6. Методические указания к лабораторным занятиям по общей и частной
гистологии для студентов 1-го и 2-го курсов ветеринарного факультета
(под общей ред. д.в.н., проф. Н.Л. Гороховского), Семипалатинск, 1992.
7. Сапоров К. Жалпы цитологияның негіздері. – Алматы. – 1993.
8. Тиняков Г.Г. Гистология мясопромышленных животных. М., 1980.
9. Токин Б.П. Общая эмбриология. М.,1976.
10. Тоқаев З.Қ. Гистология, эмбриология және цитология практикумы. –
Семей. – 2001.
11. Тоқаев З.Қ. Жаралыстану маманды ғына арналған «Гистология зертханалық
сабақтарының оқу-әдістемелік құралы». – Семей. – 2002.
12. Тоқаев З.Қ. Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминология
сымен. – Алматы. – 2006.
13. Хэм А., Кормак Д. Гистология в 5 томах. М., 1982-1983.
14. Ченцов Ю.С. Общая цитология. М., 1995.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz