Файл қосу
Менеджменттің бақылау қызметі
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
| | ПОӘК | |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты | | |
| | |УМКД |
| | |042-18-2.1.001/01-2013 |
|Оқытушылар үшін «Менеджмент»|Басылым № 2 28.08.2009ж.| |
|пәнінің бағдарламасы |орнына Басылым №3 | |
| |18.09.2013ж. ауыстырылды| |
ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
«5В011500» - «Экономика және құқық негіздері»
мамандығына арналған
«Менеджмент» пәні бойынша
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Семей- 2013
Құрастырушы __________ «____ »_ __ 2013ж., Самиева Г.Т., Жұмашбекова
Самал Қабдрахманқызы, аға оқытушылары, «Менеджмент және маркетинг»
кафедрасы
ТАЛҚЫЛАҒАН
2.1. «Менеджмент және маркетинг» кафедрасының отырысында.
«__28__ »__10 ___ 2013ж. №_3___Хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________ Г. Орынбекова
2.2. Қаржы-экономикалық факультетінің Оқу- әдістемелік Бюросының
отырысында.
«__13__ »____11____ 2013 ж. № _3_ Хаттама
ОӘБ төрағасы____________________ С. Тойкин
БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу- әдістемелік Кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған
және ұсынылған.
«__14___ »__11_ 2013 ж. № _2_ Хаттама
ОӘК төрағасы _________________Г.Искакова
Мазмұны
1. Қолданылу аумағы
2. Нормативтік сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқытушылар үшін жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны (модульмен)
5. Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптар тізімі
6. Пән бойынша оқу- әдістемелік картасы
7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
8. Әдебиеттер
ПӘННІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ ПОӘК 042- 8-2.1. 001/01- 2013
«Менеджмент»
пәнінің оқу- әдістемелік
кешені
1. Пайдалану саласы.
Берілген құжат сәйкес пән бойынша оқу процесін ұйымдастырудың негізгі
процедураларын жүйелеп, реттейді және «Қаржы» кафедрасында қолдануға
ұсынылады.
«Менеджмент» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені 5В011500 -
«Экономика және құқық негіздері» мамандығының студенттеріне арналған. Ол
студенттерді курс мазмұнымен, оның көкейкестілігі және қажеттілігімен, курс
саясатымен таныстырып, студенттердің оқу процесінде меңгеретін талаптары
мен дағдыларын арттыруға мүмкіндік береді. Оқу - әдістемелік кешен пәнді
оқып үйренуде негізгі құрал болып табылады.
1. Нормативтік сілтемелер
«Менеджмент» пәні бойынша осы оқу-әдістемелік кешені келесі
құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу
процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды :
ҚР МЖМБС 5.04.019 -2011, ҚР Білім және ғылым министрлігінің 17 маусым 2011
жылғы, № 261 бұйрығымен бекітілген және күшіне енгізілген.
- СТУ 042- ГУ-4-2013 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін жасау және
рәсімдеудің жалпы талабы» университет стандарты
- ДП 042 - 1.01-2013 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны және
құрылымы»құжатталған процедурасы
3.Жалпы ереже:
.
3.1 «Менеджмент» нарықтық экономикаға көшу басқару жүйесін жаңаша
қалыптастыруды қажет етеді, өйткені кәсіпорнының тиімді қызмет етуі, көп
жағдайда басқару шараларына байланысты. Ол үшін жоғары білікті мамандарды
менеджерлерді даярлау қажет. Олар нақты жағдайды бағалап, аңғара біледі,
әрі дер кезінде басқару шешімдерін қабыладап, оның іс жүзінде жүзеге
асырылуын қамтамасыз етеді, әр ұжымға қазіргі талап деңгейінде басшылық
етуді жүзеге асыра алады. Бүл пән тек теориялық білім берумен гана
шектелмей, сондай-ақ студенттерді өз іс-әрекеттерімен жоспарлап, өз
қызметіндегі басты бағыттарды дұрыс таңдауға, күрделі экономикалық
маселелерді шешімін дұрыс, әрі тез, жан-жакты табуға үйретеді.
3.2 Мамандыққа қоладануына байланысты курстың міндеттері:
• менеджменттің маңызын оқу
• менеджметтің даму кезеңдерін қарастыру
• менеджменттің мақсаттарын, қызетгерін және қағидаларын оқу
• ұйымдастырушылық формаларды жене ұйымды баскару құрылымдарын зерттеу
• менеджменттің негізгі әдістерді қарастыру
• басқару құрамы және еңбек процесттерін оқу
- басқару шешімдер теориясын қарастыру
• басқару психологиясын меңгеру
3.3 Курстың мазмұны:
3.4Студент білу тиіс: менеджменттің мәні және мазмұны туралы негізгі
түсініктерді, жүйелік қағидаларын, қалыптастыру процестерін, негізгі
атқаратын қызметтерін, басқару шешімдерінің мәнін, басқару шешімдерін
әзірлеу технологиясын, шешім қабылдау және жүзеге асыру мәселелерін
3.5 Студент игеру керек: топқа және жеке адамдарға басшылық ету, өзара
қарым- катынас жасау, дау-дамай мәселелерін шеше білу. ұйымдастыру,
жоспарлау, бақылау, шешім қабылдау және оны жүзеге асыру. іскерлік
мәжілісті ұйымдастыру және өткізу, келіссөздерді жүргізуді тәжірибеде іске
асыруы тиіс
Бүл қасиеттер студенттерге болашақта, жұмыста және жеке өмірінде
қабылдайтын шешімдеріне сын көзбен, жан-жақты қарауға мүмкіндік береді,
көмектеседі. Олардың белсенді өмір көз қарасынын пайда болуына әсерін
тигізеді.
3.6 Пәннің басты деректемелері: Экономикалық теория, Экономиканы
мемлекеттік реттеу
3.7 Пәннің деректемелері: Мемлекттік баскару теориясы, Бухгалтерлік есепті
басқару, Қаржылық менеджмент, Кәсіпорын экономикасы
Кесте 1 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|Курс |Семестр |
|Дәріс сабақтары |
|Модуль 1 Менеджменттің теориялық-әдістемелік негіздері |
|1.Менеджмент туралы түсінік, оның мазмұны |2 |
|Менеджмент туралы түсінік. Менеджер және оның міндеттері | |
|Менеджменттің даму кезеңдері. | |
|2.Менеджменттегі жүйелі ыкпал |2 |
|Жүйелердің негізгі ұғымы. Жүйенің түрлері, элементтері мен | |
|тармақтары. Менеджменттің сыртқы ортасы. | |
|3.Менеджмент туралы ғылымды қалыптастыру және |2 |
|дамыту | |
|Менеджмент мектептері. Ғылыми басқару мектебі. Классикалық | |
|немесе әкімшілік мектебі. Бихиевиоралдық қарым-қатынас мектебі. | |
|Сандық ықпал ету мектебі. | |
|4.Басқару процесінің мақсаты. |2 |
|Басқару процесінің ұғымы. Басқару процесінің мақсаты және | |
|негізгі сипаттамалары. Мақсатты анықтау процесі. | |
|Модуль 2 Менеджменттің қызметтері және олардың ерекшеліктері |
|5.Менеджменттің жоспарлау қызметі |2 |
|Жоспарлау түсігінігі және мәні. Стратегиялық жоспарлау мазмұны, | |
|Тактикалық жоспарлау. Тауарды жылжыту, нарықты анықтау, пайданы | |
|жоспарлау. | |
|6.Менеджменттің ұйымдастыру құрылымы |2 |
|Ұйымдастыру негіздері. Ұйымдастырушылық құрылымға қойылатын | |
|талаптар. Өндірісті басқару құрылымының түрлері. | |
|7. Менеджменттің ынталандыру қызметі |2 |
|Мотивация түсінігі. Мотивацияның басқару міндеттері. | |
|Мотивацияның мәселелері. | |
|8. Менеджменттің бақылау қызметі |2 |
|Бақылаудың мәні және негізгі принцптері. Бақылау түрлері және | |
|бақылау әдістері. Бақылаудың жүйелік концепциясы. Мәліметті – | |
|басқарушы жүйелері жағдайындағы бақылау. | |
|Модуль 3 Топтарды басқару және олардың өзара байланысы |
|9 Басшылық, адамдарды және топтарды басқару. |2 |
|Басқару қызметшілерінің құрамы мен құрылымы. Басқару кадрларының| |
|жұмыс принциптері. Кадрларды іріктеу, бағалау тәсілдері. | |
|Басшылық ұғымының түсінігі. Басқару тәсілдері. Жетекшілік | |
|(лидерлік). | |
|10.Басқару шешімдерін құрастыру |2 |
|Басқару шешімінің мәні, қасиеті, ролі. Шешімдерді жіктеу. | |
|Шешімдерді шығару және қабылдау теориясы. | |
|11.Менеджменттегі коммуникация |2 |
|Басқарудағы коммуникацияның ролі және оның түрлері. Коммуникация| |
|процесі. Ұйымдық қарым- қатынас кедергісі және оны жою әдістері.| |
|Вербалсыз қатынас құралдары | |
|12.Менеджметтегі келіспеушілік |2 |
|Келіспеушілік табиғаты мен себептері. Келіспеушілікті жіктеу. | |
|Келіспеушілік жағдайды реттеу. | |
|Модуль 4 Басқарудағы мәдениеті және стилі |
|13.Басшылық стилі |2 |
|Басшылық стилінің түсінігі және оны қалыптастыру факторлары. | |
|Стиль түрлері және олардың сипаттамалары. Либералдық, | |
|авторитарлық және демократиялық стилдер. | |
|14.Баскару еңбегінің мәдениеті мен этикасы |2 |
|Басқару еңбегінің мазмұны, сипаты және ерешеліктері. Басшы іс - | |
|әрекетінің психологиясы. Басшы жұмысын жоспарлау. | |
|15.Менеджменттің мәліметтік және техникалық базасы |2 |
|Мәлімет туралы түсінік оның ролі мен мәні. Мәліметтердің | |
|қасиеттері және оларды жіктеу. Мәліметтер жүйесі, оның | |
|қалыптасуы мен дамуы. Басқарудың техникалық құралдарды | |
|жіктеу. | |
|Практикалық сабақтары | |
|Модуль 1 Менеджменттің теориялық-әдістемелік негіздері |
|1.Менеджмент туралы түсінік, оның мазмұны |1 |
|Менеджмент туралы түсінік. Менеджер және оның міндеттері | |
|Менеджменттің даму кезеңдері. | |
|2.Менеджменттегі жүйелі ыкпал |1 |
|Жүйелердің негізгі ұғымы. Жүйенің түрлері, элементтері мен | |
|тармақтары. Менеджменттің сыртқы ортасы. | |
|3.Менеджмент туралы ғылымды қалыптастыру және |1 |
|дамыту | |
|Менеджмент мектептері. Ғылыми басқару мектебі. Классикалық | |
|немесе әкімшілік мектебі. Бихиевиоралдық қарым-қатынас мектебі. | |
|Сандық ықпал ету мектебі. | |
|4.Басқару процесінің мақсаты. |1 |
|Басқару процесінің ұғымы. Басқару процесінің мақсаты және | |
|негізгі сипаттамалары. Мақсатты анықтау процесі. | |
|Модуль 2 Менеджменттің қызметтері және олардың ерекшеліктері |
|5.Менеджменттің жоспарлау қызметі |1 |
|Жоспарлау түсігінігі және мәні. Стратегиялық жоспарлау мазмұны, | |
|Тактикалық жоспарлау. Тауарды жылжыту, нарықты анықтау, пайданы | |
|жоспарлау. | |
|6.Менеджменттің ұйымдастыру құрылымы |1 |
|Ұйымдастыру негіздері. Ұйымдастырушылық құрылымға қойылатын | |
|талаптар. Өндірісті басқару құрылымының түрлері. | |
|7. Менеджменттің ынталандыру қызметі |1 |
|Мотивация түсінігі. Мотивацияның басқару міндеттері. | |
|Мотивацияның мәселелері. | |
|8. Менеджменттің бақылау қызметі |1 |
|Бақылаудың мәні және негізгі принцптері. Бақылау түрлері және | |
|бақылау әдістері. Бақылаудың жүйелік концепциясы. Мәліметті – | |
|басқарушы жүйелері жағдайындағы бақылау. | |
|Модуль 3 Топтарды басқару және олардың өзара байланысы |
|9 Басшылық, адамдарды және топтарды басқару. |1 |
|Басқару қызметшілерінің құрамы мен құрылымы. Басқару кадрларының| |
|жұмыс принциптері. Кадрларды іріктеу, бағалау тәсілдері. | |
|Басшылық ұғымының түсінігі. Басқару тәсілдері. Жетекшілік | |
|(лидерлік). | |
|10.Басқару шешімдерін құрастыру |1 |
|Басқару шешімінің мәні, қасиеті, ролі. Шешімдерді жіктеу. | |
|Шешімдерді шығару және қабылдау теориясы. | |
|11.Менеджменттегі коммуникация |1 |
|Басқарудағы коммуникацияның ролі және оның түрлері. Коммуникация| |
|процесі. Ұйымдық қарым- қатынас кедергісі және оны жою әдістері.| |
|Вербалсыз қатынас құралдары | |
|12.Менеджметтегі келіспеушілік |1 |
|Келіспеушілік табиғаты мен себептері. Келіспеушілікті жіктеу. | |
|Келіспеушілік жағдайды реттеу. | |
|Модуль 4 Басқарудағы мәдениеті және стилі |
|13.Басшылық стилі |1 |
|Басшылық стилінің түсінігі және оны қалыптастыру факторлары. | |
|Стиль түрлері және олардың сипаттамалары. Либералдық, | |
|авторитарлық және демократиялық стилдер. | |
|14.Баскару еңбегінің мәдениеті мен этикасы |1 |
|Басқару еңбегінің мазмұны, сипаты және ерешеліктері. Басшы іс - | |
|әрекетінің психологиясы. Басшы жұмысын жоспарлау. | |
|15.Менеджменттің мәліметтік және техникалық базасы |1 |
|Мәлімет туралы түсінік оның ролі мен мәні. Мәліметтердің | |
|қасиеттері және оларды жіктеу. Мәліметтер жүйесі, оның | |
|қалыптасуы мен дамуы. Басқарудың техникалық құралдарды | |
|жіктеу. | |
5. Студенттердің өздік жұмыстарының және студенттердің оқытушылармен өздік
жұмыстарының тақырыптары
5.1 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
Тапсырма 1
Білгір менеджердің мынадай сапалық қасиеттері болу керек:
1. терең білімі;
2. саяси көзқарасы, саяси мәселелерді шеше білуі;
3. іздену қабілеті, соған бейімділігі;
4. ғылыми-техникалық прогрестің ең озық жетістіктерін қолдана білу;
5. Психологиялық білімі;
6. әлеуметтік шындыққағидаларына қызығушылығы және басқара
білу;
7. өзіне жауапкершілік ала білу;
8. жұмыс жөнінде сын көзбен қарауы және сынағанды қабылдай білу;
9. әрқашанда белсенділік көрсету;
10. бөгеттерді болдырмай, еркіндігі мен икемділігін көрсету;
11. логикалықойлауы;
12. әр жұмыста өз пікірін айту, көрсету.
Осы қасиеттерге қарап, идеалды менеджер болу мүмкін бе?
Мына сұрақтарға жауап дайындаңдар:
1. Сіздің көзқарасыңыз бойынша осының барлығы толықдеп ойлайсыз ба?
1. Қазақстан бизнесінде жақсы менеджер болу үшін тағы қандай қасиеттер
болу керек?
Тапсырма 2
Кәсіпорынның сыртқы ортасын құрайтын факторлар
Әрбір факторлар тобын жекеше сипаттаңыз. Байланысын көрсетіңіз.
Тапсырма 3
«Ақтай» кәсіпорнының басқару құрылымы берілген
[pic]
Берілген кәсіпорнының басқару құрылымы қандай басқарушылық құрылым
типіне жататының анықтаныз және оның негізгі ерекшелігін сипаттаныз.
Тапсырма 4.
Келесі сұрақтарға толығырақ жауап беруге тырысыңыз:
1. Қаржы бақылауы не үшін қажет?
2. Менеджер қаржы әдістерін бақылауда қандай орын алады?
3. Аудиторлық қызметтің дағдарыс жағдайдың алдын-алуда маңызы қандай?
4. Фирманың жоғары нәтижеге жетуге қаржы бақылаудың маңызы неде?
5. Алдыңғы ағымдағы және нәтижелі бақылаудың бір-біріне байланыстығы
және бір-бірімен оғаштығын неде көресіз?
6. Қаржы көмегімен іске асыратын бақылаудың, жалпы бақылаудан
айырмашылығы неде?
7. Сіздің ойыңызша қандай ресурстарды пайдаланғанда бақылаудың маңызы
бар?
8. Қаржылық бақылау кезінде кері байланысты пайдаланудың жолдары қандай?
9. Қаржы бақылауын қамтамасыз ету үшін банк тәжірибесінде сіз не
енгізуге тырысар едіңіз?
10. Бақылаудың тиімділігін жоғарылату және жетілдіру процесінде
мәліметтің рөлі қандай?
Тапсырма 5.
Қазақстан жағдайында коммерциялық банктердің қаржы жағдайы тұрақсыз
болғандықтан, алдыңғы уақытта олар банкротқа ұшырауы мүмкін? Коммерциялық
банктің бәсеке қабілеттілігі көптеген факторлармен байланысты: көрсететін
қызметтердің әр түрлілігі және сапалығы, несиелер және депозиттер бойынша
пайыз ставкалары, тарифтер деңгейі, қызмет көрсетудің ыңғайлылығы, есеп
айрысудың жылдамдығы, беріктілік және т.б.
Бәсекелестікті бекіту құралдары болып:техникалық қамсыздандыру, қызмет
көрсету және операцияларды жүргізудің технологиясын жетілдіру, ұсынылатын
қызметтердің түрін байыту, филиалдар және бөлімшелер жүйесін дамыту,
жоспарланған стратегия, маркетинг және қоғаммен байланыстарды ұйымдастыру;
банк қызметкерлерінің квалификациясының деңгейін жоғарлату.
Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Коммерциялық банктің қандай бәсеке қабілеттілігін көтеру факторын сіз
тиімді деп ойлайсыз?
2. Қазақстандық коммерциялық банктер алдында бәсеке қабілеттілігін
көтеру ісінде қандай мәселе тұр, сонымен қатар дүние жүзілік алаңдағы
маңызы?
Тапсырма 6
Алғашқы жалақысын алған жас жұмысшы бригадағы жолдастарына “дәстүрді”
атап өтуден бас тартады. Оны мазақтай бастайды. Сіз бұл туралы білдініз.
Сіз қандай шешім қабылдайсыз?
Тапсырма 7.
Велосипеттерді шығаратын кәсіпорында келесі көрсеткіштерге жету
үшін келесі міндеттер қойылды:
А) қазіргі кезде шығарылатын өнімнің бірінші жылына 10%, екінші – 30%,
үшінші – 40%, төртінші – 50%, бесінші – 70% - ке өнім шығарыуын кеңейту;
Б) бірінші жылда 5%, үшінші жылдың аяғына 12%, ал 5 жылдан кейін 18%
капитал айналымын ұлғаю;
В) бірінші жылда – 8%, екінші – 12%, үшінші – 15%, төртінші -18%, бесінші –
71% станок саябағын жаңарту
Ұйымның қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді мақсаттарына
анықтама беріп, оларды анықтандар.
Тапсырма 8.
Сіз әйелдер және еркектердің сыртқы киімді өндіретін кәсіпорынды
ашасыз. Өз назарынызды жағары сапалы және қымбат бағалы тондарды және
дубленкаларды шығаруды жоспарлайсыз. Кәсіпорыныздың негізгі кредосы бай
сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру, олардың сауалдары мен
тілектерін есептеу. Осы мәселені шешу үшін фирма ең жықсы тігін
машиналарды сатып алды, жоғары мамандырылған мамандарды жалдады, жоғары
сапалы және қымбат теріілерді әкелуге келісім-шартқа қол қойды.
Кәсіпорыныздың миссиясын анықтаныз және оны дәлелденіз.
Тапсырма 9.
Менеджердің басты мақсаты - ұжымның шығармашылық қабілетін
максимальды пайдалану. Бұл үшін менеджерде келесі іс-ғрекет диапазоны
бар:
1. Жұмысшылардың араласуына көмектесетін жұмыстарды ұсыну.
1. Партнерлармен бірге кеңестер өткізу, олармен фирма жұмысы бойынша
кеңесу.
2. Фирманың қызмет етуіне кедергі тигізбейтін ұжымдағы ресми емес
топтарды сақтау.
3. Жұмысшының әлеуметтік белсенділігіне жағдай жасау.
4. Қызметкерлерге неғұрлым мғнді шығармашылық жұмыстар ұсыну.
5. Оларға жеткен нғтижелеріне сғйкес кері байланысты қамтамасыз ету.
6. Әрбір жұмысшының барлық жағымды жетістіктерін бағалау және мадақтау.
7. Қызметкерлерді фирма мақсаттарын тұжырымдауға және шешімді шығаруға
қатыстыру.
8. Қызметкерлерге өзінің құқықтарымен өкілдіктерін бөлу.
9. Ынталы қоластындағыларды қызмет сатысы бойынша жылжуын қамтамасыз
ету.
10. Қызметкерлерді қайта дайындауды ұйымдастыру.
11. Қызметкерлерге жауапкершілікті жұмыс беру.
12. Қол астындағылардың жұмыстағы шығармашылық бастауын үнемі дамыту.
Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Жұмыскерлердің шығармашылық қабілетін толық пайдалану үшін қандай
әрекетті сіз ең негізгі деп ойлайсыз, неге?
1. Сіздің ойыңызша менеджер жұмысшылардың еңбек белсенділігін жоғарылату
және өнімділігін өсіру үшін тағы қандай шараларды қолдануы мүмкін?
5.2 Студенттердің оқытушылармен өздік жұмыстарының тақырыптары
1. Іскерлік ойын “БІР МИНУТҚА КЕҢЕСУ”
Мақсаты: Қиын тапсырмаларды немесе мәселелерді шешу үшін ойынға
қатысушылардың мүмкін болатын ұсыныстарды әзірлеуі.
Материалдары: Қағаз немесе блокнот, қарындаштар
Процедурасы:
Домалақ немесе төртбұрышты столға қатысушылардың алтыдан сегіз адамға
шекті топ құруын сұраңыз.
Әрбір қатысушыны жұмыспен байланысты қазіргі кездегі мәселелерді таза
бетке немесе блокнотқа жазуын өтініңіз. Мәселен:"Топтың ынтасын қалай
көтеруге болады?"
Бұл бойынша ойлануға мұрша бергеннен кейін және бұны сұрақ ретінде жазуға
уақыт бергеннен кейін (бұған бір-екі минут беріледі) бұны өзінің оң жақтағы
көршісіне беруін өтініңіз. Соңғысы алған сұрақ бойынша ойындағы жауабын
жазсын. Сұраққа жауап беруге 60 секунд беріледі.
Бұл процесті әрбір 60 секунд аралығында қайталап өткізіңіз. Бұны әрбір
жазбаның өз иесіне келгеніне дейін қайталаңыздар.
Талқыланатын сұрақтары
1. Біреу болса да жаңа шешім тапты ма (алдын-ала ескерілмеген)?
2. Кейбір ұсыныстардан қандай да бір пайда бар ма?
3. Осы ұсыныс бойынша сізде жаңа ой немесе шешімдер пайда бола ма?
4. Достар және әріптестерден көмек сұраудан қандай сабақ аламыз?
Топ мүшелеріне әріптестерімен ақылдасатын сұрақтар (ортақ) таңдап алуын
өтініңіз.
Егер уақыт қалса
Топты ұсынылған шешімнің ең жақсысын талқылауды өтініңіз. Олар өзіне
пайдалы нәрсе алды ма? Олар қандай баламаларды ашты?
2. Іскерлік ойын “ҚОРШАҒАН АДАМДАРДЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІН БІЛУГЕ ТЫРЫСЫҢЫЗ”
Мақсаты: Қызметкерлердің мәселелеріне көніл аудару, көмектесу.
Материалдары: Әрбір қатысушыларға "жұмыс факторлары" бланкісінің бір
көшірмесін, қалам немесе қарандаш.
Процедурасы:
"Жұмыс факторы" бланкісінің көшірмесін әрбір қатысушыға тарату. Он балдық
жүйе бойынша (1 бал - ең жоғары, 10 - ең төмен) он пункті бағалау қажет
деңіз. Осылайша жұмысқа қабылдау кезінде ескерілетін факторлар
топтастырыланады. Бұның қортындысы бірінші тізбекке енгізілуі қажет.
Көрнекілік ретінде плакатты қолдана отырып ортастатистикалық бағаны
көрсетіңіз. Статистикалық көрсеткіштерді екінші бағанаға енгізуін сұраңыз
және әрбір көрсеткіш бойынша абсолютті арифметикалық айырмашылықты
есептеңіз (жағымды және жағымсыз жағдайын ескермей-ақ); бұның қорытындысын
үшінші бағанаға енгізіңіз. Бұдан кейін жалпы сомманы табуды талап етіңіз.
Талқыланатын сұрақтары
1. Әрбір қатысушы қандай дәрежеде дәл тапты?
2. Неге біз қызметкерлердің қажеттілігін білмеуіміз мүмкін?
3. Оны білу үшін біз не істей аламыз?
Кеңестер
Қатысушыларды тек қана өзінің ұйымындағы жұмысшылар туралы ойлап қана
қоймай сонымен қатар бүкіл мемлекеттегі жұмысшылар туралы ойлауға
сендіріңіз.
Сіздің ұйымыңызға байланысты факторларға топ мүшелерін жаңа баға беруді
өтіңіз. Шолуды аяқтау үшін және қортындыларды салыстыру үшін оларға бірнеше
қызметкерлерден сұрау өткізуді өтініңіз.
Егер уақыт қалса
Қатысушылардың ғрбір үш-төртеуінен шағын топ құрып процедураны
қайталаңыз. Бұдан шыққан топтың бағаларын 4-ші бағанда көрсетіңіз.
Абсолютті арифметикалық айырманы есептеуді қайталаңыз. Бұдан шыққанды 5-
ші бағанаға енгізіңіз.
Талқыланатын сұрақтары
1. Жеке немесе топтағы жұмыстардың қайсысы жақсы өтті?
2. Топтың жетістікке жетуіне қандай факторлар әсер етті (тапсырманы
орындау кезіндегі)?
Жұмыс факторлары
Нұсқау: Келесі пункттерді он бал жүйе бойынша бағалаңыз (1-жоғары, 10-
төменгі)
|1. Қызмет бойынша жоғарылау мүмкіндігі |
|2. Жұмыс көлемін бақылау |
|3. Икемді жұмыс графигі |
|4. Шектеудің мүмкіншілігі |
|5. Жұмыс қауіпсіздігі |
|6. Жұмыс типі |
|7. Ашық қарым-қатынас |
|8. Жалақы |
|9. Ұйым көлемі |
|10. Жұмысқа ынталандыру |
3. Іскерлік ойын “СІЗ КІМСІЗ?”
Мақсаты: Ресми емес жағдайда қатысушылардың бір-бірімен танысуына
мүмкіндік беру
Материалдары: Қағаз, қалам немесе қарындаш
Процедурасы:
Өзіңіздің жұмыс тобыңыздан кездесетін адамға қойылатын үш сұрақтарын жазуын
өтінесіз. Бірақ қарапайым сұрақтарды қоймауды өтінесіз (аты, қызметі және
т.б.).
Қойылатын сұрақ туралы бір-екі минут бергеннен кейін, жиналғандардың
бөлмеде шеңбер бойынша жүруін өтініңіз. Осы шеңбер бойынша жүру кезінде өз
сұрақтарын басқа біреудің сұрақтарымен алмастырып отыруын да өтініңіз. Көп
адамды кездестіруге тырысу қажет.
Бес-он минут өткеннен кейін қатысушыларды топқа бөліп әрбір қатысушының
орнынан тұрып атын ғана атауын өтінесіз. Одан кейін қалған адамдардың
орнынан тұрған адам туралы не білетінін анықтаңыз. Бір адам бойынша бірнеше
(үш-төрт кісі) сөз сөйлегеннен кейін келесі адамға көшіңіз.
Талқыланатын сұрақтары
1. Қандай қызықты нәрселерді сіз осы кездесуде ала білдіңіз?
2. Әрбір адам басқалармен ортақ нәрсе ала алды ма?
3. Сізге қойылған сұрақтың ең қызықтысы?
4. Сіздің сұрағыңызға ең күлкілі жауап?
Кеңестер
Сөз сөйлеудің тез өтуін қадағалаңыз
Егер орнынан тұрған адам туралы ешкім білмесе онда ол кісіге қойылған
бірнеше сұрақты атап оған жауап беруді сұраңыз.
4. Іскерлік ойын “ЖЕТЕКШІЛЕР ҮШІН ТЕСТ”
Мақсаты:
Жетекшілердің өзін-өзі бағалауға мүмкіндік беру
Қандай позицияларды жақсарту қажет
Материалдары: Тест
Процедурасы:
Тесті оқып шығып мекемеңізге қажет өзгерістер енгізіңіз
Тест көшірмесін топ мүшелеріне таратып толтыруын сұраңыз.
Толтырылған форманы жинамай, қатысушыларға оны бірнеше апта бойы сақтауын
ұсыныңыз.
Біраз уақыттан кейін олардан өз рейтингілерін қайта қарап талдап шығаруын
өтініңіз.
Талқыланатын сұрақтары
1. Бүгін сіздің жұмысыңыздағы бағыттардың қайсысы маңызды?
2. Бұл сұраққа сіздің жауабыңыз бір жыл бұрын қандай болды?
3. Әр түрлі сұрақтар бойынша сіз білімдерді қалай аласыз?
4. Сіздің позицияңызды жақсарту үшін не істеу керек?
Кеңестер
Көрсетілген сұрақтарды көптеген ұйымдар үшін қолдануға болады. Бірақ ол
сұрақтарды өз ұйымыңызға байланысты өзгерте аласыз.
Жетекші үшін тест
|Аты | |
|Өзіңіздің мүмкіндігіңізді 1-ден 10-ға дейінгі шкала бойынша бағалаңыз |
|(1-төменгі бал, 10-ең жоғарғы бал) |
| |1. |Адамдардың мотивациясы туралы не білесіз? |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |1 |
| | |
5. Іскерлі ойын “КЕЛ СӨЙЛЕСЕЙІК!”
Мақсаты: Ресми емес жағдайда адамдар қалай тез танысатынын көрсету
Процедурасы
Біз бір топта жұмыс ітесек те біздің ғріптестер туралы аз білетінімізді
топқа хабарлаңыз
Соншалықты таныс емес серіктес табуды қатысушылардан сұраңыз
Содан кейін олардың бір-бірімен әңгімелесе тұруға екі-үш минут барын
айтыңыз. “Кел сөйлесейік!” ойнының негізгі ойы осында жатыр. Олар кез-
келген тақырыпқа сойлесе алады, бірақ оларға өздері туралы сөйлескен жөн.
Талқыланатын сұрақтары
1. Сіз жаңа досыңызды қаншалықты жақсы білесіз?
2. Берілген екі-үш минут тез өткендей болған жоқ па?
3. Жаңа досың бұрынғы досыңнан да жақсы біле бастаған секілді боп ешкім
өзін сезінген жоқ па?
Кеœестер
30. ?қатысушылардан өздері жүрексінбей сөйлеуін сұраңыз
31. Кейбір адамдарƒа әғнгімені негізсіз бастаƒан ?ызы?сыз секілді. Оларды
теріп алыœыз, жолдастарына өздері туралы айтуƒа итермелеœіз
32. Ойынныœ ортасында ойынƒа бәрі тартылды ма, жо? па екенін соны
тексеріœіз. Егер бас?алар ?атыспаса оларƒа ?атысуƒа жаƒдай жасаœыз.
Тапсырма 28
¦жымдағы келіспеушілік менеджерге көптеген жүйке, ал фирмаға шығындар
әкелуі мүмкін. Сондықтанда, басшыға оларды уақытында тауып және сәйкесінше
қортынды жасау қажет. Келіспеушілікті болдырмау үшін жұмыс стилін өзгерту
керек.
Мысалы, тапсырмаларды көзбе-көз емес, жалпы кеңесте бөлу, тәжірибеге
пікірлермен ашық ауысуды, жиі бірігіп қортынды жасауды еңгізу.
Кейде басшы өзі сезбей келіспеушілік тудыруы мүмкін. Есіңізде болсын -
басшы ретінде мыналарға жол бермеу керек:
33. өзіңіздің қол астыңыздағылардан қандай болсын іскерлік мәліметтерді
жасыру;
34. қол астындағыларыңыздың белгілі біреуіне арнайы ықыласпен қарау;
35. өзіңіздің қол астындағыларыңызды жоғары тұрған басшыға қорықпай
"талауға" беру;
36. өз әріптестеріңіздің мамандандырлығына сенбеу
Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
1. ¦жымда шиеленіскен жағдайлар тумау үшін менеджер не істеу керек?
1. Егер шиеленіскен жағдай нақты болса, оны қалай басқару керек?
2. Шиеленісті шешуде менеджер ретінде сіздің әрекетіңіз қандай?
6. Іскерлік ойын “КЕЛІССӨЗДЕГІ ӘДІЛДІК”
Мақсаты: Әрбір келіссөздегі ғділдік пен шындықтың маңыздылығын атау.
Материалдары: 2 адам бөле алатын зат.
Процедурасы:
Ойынға қатысушылардан 2 адам таңдаңыз. Біреуін А деп, екіншісін В деп
атаңыз.
А-ға белгілі бір зат беріңіз, оны В мен А бөлісуі қажет деңіз. Бұл кез-
келген нғрсе болуы мүмкін, 100 $ бастап 100 алмаға дейін. А-ға кез-келген В
мен келісілген пропорцияда бөле алады деген инструкция беріңіз, бірақ В А-
ның ұсынысына келісе немесе келіспей қоя алады, ал өзі шарт жағдайын
жасамайды. Егер В келіссе онда шартқа отырады. Егер В келіспесе шарт
құрылмайды. Егер В шартты қабылдамаса екі жақ ештеңе алмайды.
Сол инструкцияны енді В-ға беріңіз
Бұл көріністі бірнеше рет қайталаңыз
Талқыланатын сұрақтары
1. Неге А осылай істеді?
2. Неге В осындай жауап берді?
3. А және В сияқты жағдайға душар болған адамдарға сіз қандай кеңес берер
едіңіз?
Кеңестер
А- өзіне ғана тиімді шарттарды ғана ұсынады. Бұл сізді ресурстар үшін
күрес әлеміне әкелді. В-ға А-ның кез-келген ұсынысын қабылдауын сұраңыз.
¤йткені ол кез-келген жағдайда бұрынғыдан көп алады. В- көптеген
ұсыныстан (егер ол оларға ғділ болып көрінбесе) бас тартады. А-да
осындай ұсыныстарды жасайды. Мұндай жағдайда А және В келісімге келу үшін
А- В-дан көп алмауы қажет. Бұл келісімде көп пайда таба алсаңыз да мұндай
жағдайда ғділ ұсыныс жасаған жөн.
Егер уақыт қалса
Бұл ойынды бір рет жүргізгеннен кейін, осыны кім қайталағысы келетінін
сұраңыз.
В- өз ұсынысын А-ға жасай алатындай етіп қайталаңыз.
7. Іскерлік ойын “КЕЗДЕСУ ҚАЛАЙ ӨТТІ?”
Мақсаты: ¤ткен кездесу туралы топ мүшелерінің ойын білу
Материалдары: Екі парақ қағаз және бірнеше түрлі-түсті маркер
Процедурасы
Қағаз парақтарын топ алдына қабырғаға іліп қойыңыз. Бірінші бетке былай деп
жазыңыз: “Біз атап өткіміз келетін кездесу моменттері”. Екінші бетте:
“Келесі кездесулерді жақсарту үшін бірнеше ұсыныс” деп жазыңыз. Алты-жеті
минут ішінде өткен кездесуді ойластыруды және талдауды топ мүшелерінен
сұраңыз. Барлық ойлардың мәнін жазыңыз.
Барлығына ұсыныстары үшін рахмет айтыңыз
Қабырғадағы плакаттарды шешіп өз офисіңізге алыңыз. Бұны жазып
қатысушыларға таратып бере аласыз немесе қатысушыларды есте сақтауын
сұраңыз.
Талқыланатын сұрақтары
1. Қандай пунктілер келісілді?
2. Қандай пунктілер келіспеушілік тудырды? Бұл келіспеушілікті қалай
жеңуге болады?
3. Тиімділікті арттыру үшін әрбір қатысушы не істеу қажет?
Кеңестер
Егер сіздің топпен сенім деңгейіңіз әлі төмен болса, онда сіз бірінші
жолы анонимді сұрау ретінде жүргізіңіз. Плакатты қабырғаға іліп қойып топқа
10 минуттан кейін келетініңізді айтыңыз. Олардың шын жауап беруін сұраңыз.
Жауапқа атын жазбай-ақ қоюына болатынын айтыңыз. Егер сіз қайтып келгенде
олар әлі өздерінің ұсыныстарын жазып жатса тағы уақыт беріңіз. Одан кейін
бұл ұсыныстарды зерттеңіз. Негізгі ұсыныстарды міндетті түрде жүзеге
асырыңыз.
6.Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы
Кесте 3- Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы
| Тақырыптары |Әдістемелік |Өз |Бақылау |
| |материалдар, |бетімен |формасы |
| |плакаттар |оқу | |
| | |сұрақтар| |
| | |ы | |
|Дәріс сабақтары |Практикалық(семинар| | | |
| |) | | | |
| |сабақтары | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |
|1.Менеджмент |1.Менеджмент туралы|Тақта. бор, |1.5,1.6 |Сұрақ-жау|
|туралы түсінік, |түсінік, оның |конспект,оқулықта| |ап |
|оның мазмұны |мазмұны |р | | |
| | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|2.Менеджменттегі |2.Менеджменттегі |Тақта. бор, |2.5,2.6 |Сұхбаттас|
|жүйелі ыкпал |жүйелі ыкпал |конспект,оқулықта| |у |
| | |р | | |
| | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|3.Менеджмент |3.Менеджмент |Тақта. бор, |3.4,3.5 |Сұрақ-жау|
|туралы |туралы |конспект,оқулықта| |ап |
|ғылымды |ғылымды |р | | |
|қалыптастыру және |қалыптастыру және |ситуациялық | | |
|дамыту |дамыту |тапсырмалар | | |
|4.Басқару |4.Басқару |Тақта. бор, |4.6,4,7 |Сұрақ-жау|
|процесінің |процесінің |конспект,оқулықта| |ап |
|мақсаты. |мақсаты. |р | | |
| | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|5.Менеджменттің |5.Менеджменттің |Тақта. бор, |5.5,5.6 |Сұхбаттас|
|жоспарлау қызметі |жоспарлау қызметі |конспект,оқулықта| |у |
| | |р ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|6.Менеджменттің |6.Менеджменттің |Тақта. бор, |6.4 |Сұрақ-жау|
|ұйымдастыру |ұйымдастыру |конспект,оқулықта| |ап |
|құрылымы |құрылымы |р | | |
| | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|7. Менеджменттің |7. Менеджменттің |Тақта. бор, |7.3 |Сұхбаттас|
|ынталандыру |ынталандыру қызметі|конспект,оқулықта| |у |
|қызметі | |р | | |
| | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|8. Менеджменттің |8. Менеджменттің |Тақта. бор, |8.4,8.5 |Сұхбаттас|
|бақылау қызметі |бақылау қызметі |конспект,оқулықта| |у |
| | |р | | |
| | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|9 Басшылық, |9 Басшылық, |Тақта. бор, |9.5,9.6,|Сұрақ-жау|
|адамдарды |адамдарды және|конспект,оқулықта|9.7 |ап |
|және топтарды |топтарды басқару. |р | | |
|басқару. | |ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|10.Басқару |10.Басқару |Тақта. бор, |10.4,10.|Сұрақ-жау|
|шешімдерін |шешімдерін |конспект,оқулықта|5 |ап |
|құрастыру |құрастыру |р ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|11.Менеджменттегі |11.Менеджменттегі |Тақта. бор, |11.3,11.|Сұрақ-жау|
|коммуникация |коммуникация |конспект,оқулықта|5 |ап |
| | |р ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|12.Менеджметтегі |12.Менеджметтегі |Тақта. бор, |12.4,12.|Сұхбаттас|
|келіспеушілік |келіспеушілік |конспект,оқулықта|5 |у |
| | |р ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|13.Басшылық стилі |Басшылық стилі |Тақта. бор, |13.3,13.|Сұрақ-жау|
| | |конспект,оқулықта|4 |ап |
| | |р ситуациялық | | |
| | |тапсырмалар | | |
|14.Баскару |Баскару еңбегінің |14. Мемлекеттік |14.4,14.|Сұрақ-жау|
|еңбегінің |мәдениеті мен |қаржылар теориясы|5 |ап |
|мәдениеті мен |этикасы | | | |
|этикасы | | | | |
|15.Менеджменттің |Менеджменттің |15. Нарық |15.3,15.|Сұрақ-жау|
|мәләметтік және |мәләметтік және |экономикасындағы |5 |ап |
|техникалық базасы |техникалық базасы |қаржылардың | | |
| | |ахуалды | | |
| | |проблемасы | | |
7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Кесте 4- Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
|Оқулықтар, |Жалпы саны |Студенттер саны|Қамтамасыз |
|оқу-әдістемелік | | |етілу пайызы,% |
|әдебиеттердің аттары | | | |
|1. Ахметов Қ.Ғ. |12 |11 |103 |
|Менеджменттің негіздері | | | |
|(Оқу құралы), Ақтөбе | | | |
|Орал . 2005 | | | |
|2. Рахимбаев |8 |11 |73 |
|А.О,Сабатаева Б.О, | | | |
|Менеджмент, Алматы. 2006| | | |
|3. А.К. Бельгебаев, А.Б |9 |11 |82 |
|Рахимбаев, Менеджмент, | | | |
|Алматы. 2006 | | | |
|4. Бердалиев К. |7 |11 |64 |
|Менджмент, Алматы. 2005 | | | |
|5. Рахметов Б.А. |5 |11 |46 |
|Персоналды басқару, | | | |
|Алматы. 2005 | | | |
|6. . Виханский О.С, |14 |11 |127 |
|Наумов А.И. Менеджмент. | | | |
|Учебник для экон. спец. | | | |
|вузов М.: Высш. школа, | | | |
|1999г | | | |
|7. Кабушкин Н.И. Основы |11 |11 |100 |
|менеджмента. Учебник, | | | |
|Минск: ВГЭУ, 1996г. | | | |
|8. Мэскон М., Альберт |18 |11 |163 |
|М.. Хедоури Ф. Основы | | | |
|менеджмента. М.: «Дело»,| | | |
|1993г. | | | |
8. Әдебиеттер
1. Ахметов Қ.Ғ. Менеджменттің негіздері (Оқу құралы), Ақтөбе Орал . 2005
2. Рахимбаев А.О,Сабатаева Б.О, Менеджмент, Алматы. 2006
3. А.К. Бельгебаев, А.Б Рахимбаев, Менеджмент, Алматы. 2006
4. Бердалиев К. Менджмент, Алматы. 2005
5. Рахметов Б.А. Персоналды басқару, Алматы. 2005
Қосымша әдебиет
2. Мамыров Н.К. Менеджмент и рынок: казахстанская модель. - Алматы, 1998
3. Бердалиев К.Е. Основы управления экономикой Казахстана. - Алматы, 1998
4. Уткин Э.А.,Кочеткова А.И. Практикум по курсу менеджмента. - М.,1998
5. Бодди Д, Пэйтон Д. Основы менеджмента. -Спб, 1999
6. Глухов В.В. Менеджмент. - Спб, 1999
7. Большаков А. Менеджмент. - Спб, 2000
8. Лебедев О.Т. и др. Основы менеджмента: Уч. п. - Спб, 1997
9. Менеджмент : Курс лекций. - М., 2000
10. Общий менеджмент : Уч. п. / Под ред. А.К. Казанцева . - М., 1999
11. Виханский О.С, Наумов А.И. Менеджмент. Учебник для экон. спец. вузов
М.: Высш. Школа, 1999г
12. Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. Учебник, Минск: ВГЭУ2003
13. Мэскон М., Альберт М.. Хедоури Ф. Основы менеджмента. М.: «Дело»,
1993г.
-----------------------
Экономикалық
Бәсекелес
Техникалық,
технологиялық
Компания
Әлеуметтiк
Нарықтық
Саяси
Халықаралық
Мүдірлер Кеңесі
Президент
Кадрлар бөлімі
Қаржылық-жоспарлы бөлімі
Өндірістік бөлімі
Техникалық бөлімі
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz