Файл қосу

Педагогикалық мамандыққа




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                       |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                           |
|ПЕДАГОГИКА ФАКУЛЬТЕТІ                                                     |
|ПЕДАГОГИКА  КАФЕДРАСЫ                                                     |
|СМЖ 3 - деңгейдегі құжаты    |ПОӘК             |                          |
|                             |                 |                          |
|                             |                 |УМКД  042- 18.19-5-2013   |
|«Педагогикалық мамандыққа    |№ 1-басылым      |                          |
|кіріспе» пәнінің             |                 |                          |
|оқу-әдістемелік              |                 |                          |
|кешені(студенттер үшін)      |                 |                          |












                     «ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МАМАНДЫҚҚА КІРІСПЕ»





                      ПӘНІНІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ





         БАРЛЫҚ МАМАНДЫҚ СТУДЕНТТЕРІ  ҮШІН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ














                                                     Семей 2013






1.ӘЗІРЛЕГЕН:


Құрастырушы:  28.08.2013


п.ғ.к., доцент м.а.  Тұрғанбаева Бейбітгүл Шәкәрімқызы





2.ТАЛҚЫЛАНДЫ:


2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Педагогика
кафедрасының мәжілісінде қаралды.


Хаттама № 1  04.09.2013ж.


Кафедра меңгерушісі:  ______________ /Джанбубекова М.З./





2.2. Педагогика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында.


Хаттама № 1  «05» 09.2013ж.


Төрағасы:    ________________      /Ахметова Т.Ш./





3. БЕКІТІЛДІ:


Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Оқу-әдістемелік
кеңесінің отырысында мақұлданған және басып шығаруға ұсынылды.


Хаттама №1   18.09.2013ж.


ОӘК төрағасы: ____________ /с.ғ.д. Искакова Г.К./





4. АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН (Хаттама №1, 18.09.2013ж.  басылымның орнына)












                                   Мазмұны



   1. Жалпы ережелер
   2. Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
   3. Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары
   4. Курс форматы
     5. Курс саясаты
     6. Баға қою саясаты
   7. Әдебиеттер



































































        1. Жалпы ережелер
        1.1 Пән және оқытушы туралы жалпы ережелер
         – Педагогика кафедрасының доцент м.а., п.ғ.к. Тұрғанбаева Б.Ш.
         – Сабақ өткізу орны – корпус № 2, 103 бөлме, жұма,  сағат 8.00де
         – Пән аты – «Педагогикалық  мамандыққа  кіріспе»
         – Кредит саны - 1

          1.2. Курстың қысқаша мазмұны:
   «Педагогикалық   мамандыққа   кіріспе»  пәнін  қазіргі  кезеңдегі   оқыту
   студенттің өзіндік  көзқарастарын  қалыптастыру  арқылы  тұлғаның  рухани
   жетілуіне  үлкен  әсер  етеді.  Болашақ  мұғалімдерді  даярлауда   арнайы
   пәндермен қатар  әлеуметтік  –  гуманитарлық  пәндердің  де  алатын  орны
   ерекше. Ал тікелей ұстаздыққа байланысты білімдермен қаруландырытын  және
   практика жүзінде іскерлік пен  дағдыларын  қалыптастыратын  педагогикалық
   пәндердің маңызы зор.  Педагогикалық  мамандыққа  даярлауда  студеттердің
   жеке  тұлға  ретінде  өсуі,  жан-жақты  дамуы  байқалады,   себебі   олар
   басқаларға тәрбие беру үшін ең алдымен  өздері  тәрбиелі  болуға  тиісті.
   «Педагогикалық мамандыққа кіріспе»  сабақтарында  студенттерге  теориялық
   білімдерді меңгерумен қатар  түрлі  треинингтер  мен  саулнамалар  арқылы
   өздерін  болашақ  маман  ретінде  зерттеуге  үйрету  көзделеді.   Болашақ
   мұғалімдерді даярлау барысында қарастырылып отырған пән  негізінде  білім
   берудің  әлеуметтік  сипаты,  мұғалім  еңбегінің   қоғамдық   мәні,   жас
   мамандардың қоғам болашағы алдындағы жауапкершіліктері қарастырылады.


    1.3. Курстың мақсаты :
    болашақ мұғалімдерді педагог қызметінің  әлеуметтік  жауапкершілігімен,
гуманитарлық  маңыздығымен  таныстыру  және  олардың  бойында  педагогикалық
қызметке   қажетті   педагогикалық   бақыттылықты,   кәсіби   құзіреттілікті
қалыптастыру болып табылады.
    4.  Пәннің негізгі міндеті:
   - қазіргі дүниежүзілік білім беру  кенесінде  білім  берудің  әлеуметтік-
   эканомикалық мәнін ашып көрсету;
   - мұғалімдік кәсіпті меңгеруге деген жағымды ынтаны қалыптастыру;
   - студенттердің болашақ  кәсіби  іс-әрекеттерінің  шығармашылық  сипатына
   саналы түрде мүмкіндік туғызу;
   - әр студенттің мұғалімдік сапасын дербес қалыптастыруға, өздерін  өздері
   шыңдап іске асыруға жағдай жасау.


    1.5. Пәнді оқу барысында студент білу керек:
    • студенттер дәрістермен семинар сабақтарына толық қатысуы керек.
    • СӨЖ (О) тапсырмаларын уақытында өткізіп, қорғау,
    • семинар сабақтарына, СӨЖ тапсырмаларына үнемі дайындықпен келу,
    • босатылған сабақтарды дер кезінде қайта қалпына  келтіру
    • курс аяқталғаннан кейін тестілеу емтиханын тапсыру


   1.6 Пререквизиттер:
   «Педагогикалық  мамандыққа  кіріспе»  пәнін  меңгеру  үшін   студенттерге
   келесі пәндерді қосымша оқуы қажет:
      • Педагогика;
      • Психология;
      • Тарих;
      • Мәдениеттану;


     1.7 Постреквизиттер:
Пән туралы білім келесі пәндерді меңгерту үшін қажет:
    • Жалпы педагогика;
    • Этнопедагогика;
    • Психология;


      Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу


|№   |Тақырыптар аттары                    |Сағаттар                        |
|    |                                     |Лекциялар|Тәжірибел|ОСӨЖ  |СӨЖ   |
|    |                                     |         |ік       |      |      |
|    |                                     |         |сабақтар |      |      |
|1   |2                                    |3        |2        |5     |6     |
|1   |Білім беру кәсіби іс-әрекеттің жүйесі|1        |         |      |2     |
|    |мен компонентті маманның қалыптасу   |         |         |      |      |
|    |нәтижесі.                            |         |         |      |      |
|2   |Кәсіптік білім беру саласындағы      |2        |         |1     |2     |
|    |«Педагогикалық мамандыққа кіріспе»   |         |         |      |      |
|    |курсының рөлі мен орны.              |         |         |      |      |
|3   |Жеке тұлға педагогиканың негізгі     |2        |         |      |2     |
|    |мәселесі  ретінде.                   |         |         |      |      |
|4   |Педагогикалық кәсіпті меңгерудегі    |1        |         |1     |2     |
|    |студенттің ой еңбегінің мәдениеті.   |         |         |      |      |
|5   |Педагогикалық мамандық пен оның      |1        |         |      |      |
|    |қоғамдағы маңызы.                    |         |         |      |      |
|6   |Педагогикалық іс-әрекеттің ерекшелік |1        |         |1     |2     |
|    |сипаттамасы. Педагогикалық           |         |         |      |      |
|    |құзіреттілік.                        |         |         |      |      |
|7   |Болашақ мұғалімнің шығармашылық      |1        |         |      |2     |
|    |іс-әрекеті. Мұғалімнің шығармашылық  |         |         |      |      |
|    |іс-әрекетінің жалпы сипаттамасы.     |         |         |      |      |
|8   |Қарым-қатынас – мұғалімнің           |1        |         |1     |2     |
|    |кәсіби-шығармашылық іс-әрекетінің    |         |         |      |      |
|    |құрамды бөлігі ретінде.              |         |         |      |      |
|9   |Болашақ ұстаздарды даярлаудағы       |1        |         |      |2     |
|    |үздіксіз педагогиклық практиканың    |         |         |      |      |
|    |маңыздылығы.                         |         |         |      |      |
|10  |Педагогикалық қарым-қатынас түрлері, |2        |         |1     |2     |
|    |құбылысы мен  стилі.                 |         |         |      |      |
|11  |Қазіргі білім беру парадигмасындағы  |1        |         |      |2     |
|    |негізгі бағыттар.                    |         |         |      |      |
|12  |Оқыту технологиясы                   |1        |         |2,5   |2,5   |
|    |Барлығы                              |15       |         |7,5   |22,5  |


       Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары


I. Білім беру кәсіби іс-әрекеттің жүйесі мен компонентті маманның  қалыптасу
нәтижесі.
1. Қазіргі заманғы білім беру.
2. «Білім беру» ұғымына аспектілік  жағынан келу.
3. Білім беру жүйелі негіздеу объектісі ретінде.
4. Білім беру құндылық ретінде.
5. Білім беру жүйесі.

II. Кәсіптік  білім  беру  саласындағы  «Педагогикалық  мамандыққа  кіріспе»
курсының ролі мен орны.
1. Адамзат тарихындағы педагогикалық кәсіптің пайда болуы және қалыптасуы.
2.  Кәсіби  білім  беру  саласындағы  «Педагогикалық   мамандыққа   кіріспе»
   курсының ролі мен орыны.
3.  Студенттің  мұғалімдік  кәсіпті  таңдауы   және   болашақ   мамандығының
   маңыздылығын түсінуі.


III. Жеке тұлға педагогиканың негізгі  мәселесі  ретінде.


   1 Жеке тұлға ұғымы және оның қысқаша сипаттамасы.
   2. Жеке тұлғаға бағытталған білім берудің концепсиясы.
   3. Мұғалім тәрбие мен білім беру саласындағы тәжірибелік жұмысты
   жүргізуші тұлға ретінде.
   4. Студенттердің болашақ мамандығының маңыздылығын саналы түсінуі мен
   қызығушылығы негізінде жеке тұлғаның өсуі үшін мұғалімдік мамандықты
   таңдауы.

IV. Педагогикалық кәсіпті меңгерудегі студенттің ой еңбегінің мәдениеті.

1. Ой еңбегі мәдениеті туралы түсінік.
2. Адамның ой еңбегіне ықпал ететін жағдайлар.
3. Жоғарғы оқу орындарындағы студенттердің ой еңбегінің  ұйымдастыру
   ерекшеліктері.


V. Педагогикалық мамандық пен оның қоғамдағы маңызы.

  1. Мұғалім еңбегінің әлеуметтік маңызы.
  2. Педагогикалық мамандықтың тарихы.
  3. Мұғалімге қойылатын талаптар, оның құқықтары мен міндеттері.



VI. Педагогикалық іс-әрекеттің ерекшелік сипаттамасы.

     1.Мұғалімнің кәсіби іс-әрекетінің сипаттамасы.
   2. Мұғалімнің кәсіби-маңызды қасиеттері.
   3. Мұғалімнің педагогикалық этикасы мен әдептілігі, кәсіби мәдениеті.


VII. Болашақ мұғалімнің шығармашылық іс-әрекеті. Мұғалімнің шығармашылық іс-
әрекетінің жалпы сипаттамасы.

   1. Шығармашылық ұғымы.
   2. Мұғалім шығармашылығы және озық педагогикалық тәжірибе.
   3. Шығармашылық мәдени-тарихи құбылыс.
   4. Шығарамшылық ойлау ұғымы.
   5. Шығармашылыққа үйрену жолдары.

VIII. Қарым-қатынас – мұғалімнің кәсіби-шығармашылық іс-әрекетінің құрамды
бөлігі ретінде.

   1. Педагогикалық қарым-қатынас шығармашылық ретінде.
   2. Педагогикалық қарым-қатынас стилі, түрлері, құрылымы.
   3. Педагогикалық қарым-қатынастағы мұғалімнің сөзі.

  IX.  Болашақ  ұстаздарды  даярлаудағы  үздіксіз  педагогиклық  практиканың
маңыздылығы.

   1. Үздіксіз педагогиклық практиканың мақсаты, міндеттері, мазмұны.
   2. Педагогиклық практика кезіндегі тәрбиелік жұмыстар.
   3. Педагогиклық практика барысында кездесетін проблемалық жағдайлар.

X. Педагогикалық қарым-қатынас түрлері, құбылысы мен
стилі.

1. Өздігінен білімін көтеру, өзін-өзі тәрбиелеу ұғымы және олардың
   ерекшеліктері.
2. Мұғалімнің кәсіби білімін көтеру.
3. Өзін-өзі тәрбиелеу болашақ мұғалімнің кәсіби дайындығының құралы.
4. Өздігінен білімін көтеру жеке тұлғаның шығармашылық мүмкіндігінің
   қалыптасуы мен дамуының көзі.


XI.  Қазіргі  білім беру парадигмасындағы негізгі бағыттар.

    1.Білім берудегі дүниежүзілік дағдарыстың негізгі   белгілері.  Кәсіптік
білім беру саласында болашақ мамандарды даярлаудағы кездесетін проблемалар.
    2.Философия мен педагогиканың байланысы -  XXI  ғасырдағы  білім  беруді
дамытудың басты бағыты ретінде.

XII. Оқыту технологиясы
   1.Технология және педагогикалық технология ұғымы.
   2.  Педагогикалық  технологиялардың  білім  беру  мекемелеріндегі   жауап
   беретін шарттары.
   3. Оқытудың жаңа технологиялары ұсынған қағидалар.

      4. Курс форматы

                   СОӨЖ тапсырмалары және орындалу мерзімі

|№  |Тақырыптар     |СӨЖ  тапсырмалар мазмұны                  |Формасы   |Өтілу     |
|   |               |                                          |          |мерзімі   |
|1  |Жеке тұлғаның  |А. 1. Жеке бастың дамуындағы тәрбиенің    |Тәжірибелі|Қыркүйек  |
|   |тәрбиесі       |шешуші рөлін көрсету үшін үздіксіз        |к тапсырма|          |
|   |қалыптасуы     |педагогикалық тәжірибе барысында          |          |          |
|   |               |оқушыларға байқау жүргізу арқылы нақтылы  |          |          |
|   |               |мысалдар іріктеп алу және оларға          |          |          |
|   |               |педагогикалық, психологиялық талдау жасау.|          |          |
|   |               |                                          |          |          |
|   |               |Мектеп мұғалімінін кәсіби құрылымын жасау.|          |          |
|   |               |2. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай  |          |          |
|   |               |мұғалімдер мен ата- аналардың қарым –     |          |          |
|   |               |қатынас жасау тәжірибесіне байқау жүргізу |          |          |
|2  |Үздіксіз       |1.  Екі-үш окушының мінез-құлықтарын      |Ерікті    |Қазан     |
|   |тәжірибе       |бақылау, оның тәрбиелік дәрежесін бағалау |жазбаша   |          |
|   |жұмысына       |үшін материал жинау.                      |түрде.    |          |
|   |арналған       |2.  Мектепке барган кезде бір сыныптың    |          |          |
|   |тапсырма:      |оқушыларына "Біздің сынып" тақырыбына     |          |          |
|   |               |шығарма жазуды ұсыныңыз. Шығармаларды     |          |          |
|   |               |талдау негізінде оқушылардың              |          |          |
|   |               |ынта-ықыласын, олардың өздері жазған      |          |          |
|   |               |оқиғаларға, жолдастарына деген            |          |          |
|   |               |қарым-катынасын сипаттап берсін.          |          |          |
|   |               |3.  Сыныптардың бірінде жоғары сынып      |          |          |
|   |               |оқушыларының оқырмандық мүдделерін зерттеу|          |          |
|   |               |жөніндегі сауалнама жүргізіңіз. Оқушыларға|          |          |
|   |               |шамамен мына сұрақтарға жауап беруді      |          |          |
|   |               |ұсыныңыз: оқу тоқсанында қандай кітаптар  |          |          |
|   |               |оқыдың, олардың қайсысы ұнады және        |          |          |
|   |               |неліктен, шығармасын өзің көп оқитын      |          |          |
|   |               |жазушыны ата?                             |          |          |
|   |               |Алынған жауаптарды талдаудың негізінде    |          |          |
|   |               |адамгершілік тәрбиесіне байланысты әңгіме |          |          |
|   |               |өткізіңіз.                                |          |          |
|3  |Сынып          |1. Сынып жетекшісінің тәрбие жұмысының    |Тәжірибелі|Қазан     |
|   |жетекшісінің   |жоспарымен танысу (ата – аналармен жұмыс  |к тапсырма|          |
|   |ата – аналармен|бөлімі) Сынып жетекші мен ата – аналардың |          |          |
|   |атқаратын      |бірлесіп атқаратын жұмыстарының негізгі   |          |          |
|   |жұмыстарының   |бағыттарының тізімін жасау                |          |          |
|   |формалары мен  |2. Оқушының жалпы міндеттер өмірін тиімді |          |          |
|   |әдістері       |ұйымдастыру, атқаратын қызметі, отбасы    |          |          |
|   |               |мүшелерінің арасындағы қарым – қатынасын  |          |          |
|   |               |зерттеудің жоспары мен әдістемелерін      |          |          |
|   |               |жасаңыз                                   |          |          |
|4  |Қазіргі        |1.Оқу бағдарламасыан қалаған пәнінің      |Баяндама. |Қараша    |
|   |мектептегі     |мазмұнымен танысып, түсініктемені мұқият  |          |          |
|   |білім берудің  |оқу.                                      |          |          |
|   |мазмұны        |2.Оқушылардың білімі, іскерлігі, дағдысына|          |          |
|   |               |қойылатын талаптармен танысу.             |          |          |
|   |               |3.Әдістемелік кешенді талдау              |          |          |
|5  |Озық           |1.Жаңашыл мұғалімдердің жаңалықтарының    |Схема     |Желтоқсан |
|   |педагогикалық  |сыры                                      |құрастыр. |          |
|   |тәжірибе       |2. Архимед мектебі, оның ерекшелігі       |          |          |
|   |               |3.Қанипа Бітібаева –жаңашыл ұстаз         |          |          |
|6  |Оқушылар ұжымын|1.Балалар ұжымы туралы ұғым және оның     |Бақылау   |Желтоқсан |
|   |қалыптастыру   |құрылымы мен белгілері                    |сұрақтары.|          |
|   |               |2.Балалар ұжымының тәрбиелік мәні         |Сұрақтарға|          |
|   |               |3.Ұжымның жеке адамның дамуына әсері      |нақты     |          |
|   |               |4. Оқушылар ұжымы қалыптасуының негізгі   |жауап     |          |
|   |               |сатылары                                  |табыңыз.  |          |


5. Курс саясаты.
      Сабаққа қатысу:  Дәріс  және  тәжірибелік  сабақтарға  міндетті  түрде
қатысу. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыса  алмаса,  барлық
өткен материалдар бойынша жауап беру тиіс.
      Тәртіп:  Сабақ  үстінде  үнемі  тәртіп  бұзған  студент   аудиториядан
шығарылып жіберіледі  және  барлық  курс  бойынша  «қанағаттанғысыз»  бағасы
қойылады.
      Бақылау жұмыстары:  Межелік  бақылау  қорытындысы  студенттің  сабаққа
қатысуын, өздік жұмысты уақытында орындауын,  сабақта  ауызша  және  жазбаша
түрде жауап беруін ескере отырып қойылады.
      Көшіріп алу: Кез-келген көшіріп алу үшін  қатаң  жазалап  аудиториядан
шығарумен қоса, жалпы курс үшін «F» бағасын қоюмен қамтылады.
      Ұялық телефон:  Сабақ кезінде ұялық телефондар өшірілуі керек.
      Емтихан: Қорытынды емтихан  оған  босатылған  барлық  студенттер  үшін
компьютерлық тест жүйе негізінде жүргізіледі.  Емтиханның  қорытынды  бағасы
қорытынды аттестациямен емтиханның орташа проценті арқылы есептеледі.

   6. Баға қою саясаты
      «Педагогикалық мамандыққа кіріспе» пәнін оқытуда  екі  рет  аттестация
қойылады. Әр аттестацияны есептеу үшін келесідей критерийлер қарастырылады:
      Дәріс сабағына қатысу төмендегідей бағаланады:
         • дәріс сабағы –
         • Тәжірибелік сабақтың жауабы –
         • ОСӨЖ бірінші және екінші аттестацияда екі реттен тапсырылады –
           СӨЖ-де бірінші және екінші аттестацияда екі реттен тапсырылады
           –
      Осы критерийлерге қарап студенттің аттестациясы қойылады.
|Оқу      |Апта                                                        |Бар|
|сағатының|                                                            |лығ|
|түрі     |                                                            |ы  |
1234567891011121314151. Дәріс00000000000000002. Тәжірибе0000000000000003. ОСӨЖ00300300200000300300201604. СӨЖ00040405000000040405002605. Аралық бақылау (рубеж) 000000600000000060120Барлығы:00304070508000003040705080540
7. Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

«Педагогика» Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті.
Қоянбаев Р.М, Ыбраймжанов Қ.Т. «Жалпы бастауыш білім беру педагогикасы».   Түркістан-2005.
Подласый И.П. Педагогика 1-2 том. Минск-1996.
Бабаев С.Б, Оңалбек Ж.К. «Жалпы педагогика» Алматы 2006. 
С.Ш. Әбенбаев, А.М. Құдиярова, Ж.Ә. Әбиев «Педагогика» Астана 2003.
Ж. Әбиев, А.М. Құдиярова, С. Бабаев «Педагогика» Алматы 2004.
Е. Сағындықұлы «Педагогика» Алматы 1999.
Ж.Б.Қоянбаев «Педагогика» Алматы 1992.
Берікханова А.Е. Педагогикалық мамандыққа кріспе. Оқу құралы.: А.2009ж  Табылды Ә. Ұстаз тәлімі- Алматы: «Білім», 2006.- 248 бет.
Толеубекова Р. Адамгершілік тәрбиесі туралы. Алматы, 1994
И.Е.Синица.  Педагогикалык әдеп және ұстазды
Б.Р.Айтмамбетова.  Жаңашыл-педагогтар     идеялары мен тәжірибелері. Алматы. - 1991.
Мамандыққа кіріспе. Педагогика институттарының студенттеріне арналған оқу құралы.Л.И.Рувинский,В.А.Кан-Калик,Д.М.Гришин т.б. Алматы: «Ана тілі», 1990. -208 бет.
Елеусізова С. Қарым-қатынас психологиясы., Алматы, 1995 ж.
Гсршунский Б.С. Философия образования для XXI века. - М. 1998.
Жексенбаева У.Б. Компетентностно ориентированное образование в современной школе: учебно-методическое пособие - Алматы, 2009 - 190 с.
Решетников П.Е.  Нетрадиционная технологическая система подготовки учителей: Рождение мастера.- М., 2000. - 304 с.
Концепция непрерывного педагогического образования педагога новой формации республики Казахстан. Алматы. 2005.
Балтабаев М.Х. Педагогическая культурология:Учебное пособие. Респ.изд.каб. Казахской академии образованияим. И.Алтынсарина. - Алматы, 2000. - 268 с.
Аймауытов Ж. Педагогическое руководство (учебное пособие), Оренбург. 1924. «Психология» Алматы. 1995.
Станкин М.И. Психология общения. Курс лекции, М., 2000 г.
Сластенин В.А. Педагогика: учеб. пособие для етуд.высш. учеб. заведений/ В.А. Сластенин, и др. - М.: - 2007. - 576 с.
Введение   в   педагогическую   деятельность.   А.С.Роботова, Т.В.Леонтьева, и др. - М., 2000. - 208 с.
Айсмонтас Б.Б. Педагогическая психология: Схемы и тесты. -М., 2002.-208 с.
Виктор Пекелис. Адам қабілетінің қайнары. Алматы, 1976. -196 б.

Негізгі әдебиеттер:
ҚР Конститутциясы.-Алматы:Қазақстан 1998.96-б. 
ҚР «Білім туралы» Заңы / Егемен Қазақстан.11 маусым 1999 
Бала құқығы туралы Конвенция Қазақстан мұғалімі 5 шілде 1995 
2005-2010 жылға дейінгі ҚР-да білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасы / Егемен Қазақстан 11қазан 2004 ж.     
ҚР-ның 12 жылдық білім беру Концепциясы Алматы,2002 ж.                 
ҚР жаңа формация педагогының үздіксіз  педагогикалық білім беру тұжырымдамасы. Алматы, 2005 ж.
Назарбаев Н.А. Инновациялар мен оқу- білімді жетілдіру арқылы білім беру экономикасына / Егемен Қазақстан 27.05.2006.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. Негізгі ереже. Астана, 2006. 68 бст. 
Қазақстан. Ұлттық энциклопедия/ Бас ред. Б.Аяған. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». 2006. - 704 б.
Пәндер