Файл қосу
Өлшеу құралдары. Физикалық шамаларды өлшеу
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты |ПОӘК | |
| | | |
| | | |
| | |ПОӘК 042-18-9.1.04/01-2014 |
|ПОӘК |18.09.2013 ж. | |
|«Метрология» пәнінен |№ 1 басылымның | |
|оқытушыға арналған пәннің |орнына | |
|бағдарламасы |11.09.2014 ж. | |
| |№ 2 басылым | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В073200 «Стандарттау, сертификаттау және метрология
(салалар бойынша)» мамандығы бойынша
«Метрология» пәнінен
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы ___________ 29.08.2014 ж., Д.К. Кундызбаев, «Стандарттау
және биотехнология» кафедрасының аға оқытушысы, С. Төлеубекова,
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының аға оқытушысы, т.ғ.к.
2 ТАЛҚЫЛАҒАН
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында
«29» ___08____2014 ж., № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі ___________ Ж. Кәкімова
2.2 Инженерлі-технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының
мәжілісінде
«05» ___09____2014 ж., № 1 хаттама
Төрайымы_____________С. Төлеубекова
3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
«11» ___09___2014 ж., № 1 хаттама
Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы,
проректор
___________ Г. Искакова
4 «18» __09__2013 ж. № 1 БАСЫЛЫМНЫҢ ОРНЫНА ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
|1 |Қолданылу саласы |4 |
|2 |Нормативтік сілтемелер |4 |
|3 |Жалпы ережелер |4 |
|4 |Оқу пәннің (модульдің) мазмұны |6 |
|5 |Білім алушылардың өзіндік жұмысы тақырыптарының тізімі |7 |
|6 |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы |8 |
|7 |Әдебиеттер |9 |
1 Қолданылу саласы
«Метрология» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін
оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы 5В073200 «Стандарттау, сертификаттау
және метрология (салалар бойынша)» мамандығының білім алушыларына
арналған.
2 Нормативтік сілтемелер
«Метрология» пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы осы пән бойынша
оқу процесін ұйымдастыру тәртібін төмендегі құжаттардың талаптары мен
ұсыныстарына сәйкес орнатады:
- пәні бойынша нағыз оқу-әдістемелік кешені пәннің оқу процесінің
ұйымдастырылу ережесін бекітеді және келесі құжаттардың талаптары мен
ұсыныстарына сәйкес әзірленді:
- 2012 жылдың 23 тамызында қабылданған № 1080 Қазақстан Республикасының
мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сай;
- 5В073200 «Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар
бойынша)» мамандығының элективті пәндер каталогына сәйкес;
- УСТ 042-МУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің жасалуына
және ресімделуіне қойылатын жалпы талаптар» университет стандартына сай.
- ҚП 042-1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы
мен мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.
3 Жалпы ережелер
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
Метрологияның қысқаша даму тарихы. Қазақстан Республикасының өлшем
бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі. Метрологиялық қызмет.
Физикалық шамаларды өлшеу, өлшеу түрлері мен принциптері. Өлшеу әдістері.
Өлшеулерді орындау әдістемелері. Өлшеу құралдары. Өлшеу құралдарының
бірегейлігіне қол жеткізу амалдары. Физикалық шама бірліктерінің
эталондары. Өлшеу құралдарын салыстырып-тексеру. ҚР калибрлеу жүйесі.
Салыстырып-тексеру схемалары. Өлшеу құралдарын метрологиялық
аттестациялауды жүргізу тәртібі. Мемлекеттік метрологиялық қадағалау және
метрологиялық бақылау.
3.2 Осы курстың мақсаты білім алушыларға метрология ғылымы және
метрологиялық реттеуге жататын әрекеттер жөнінде теориялық білім және
тәжірибелік дағдылар кешенін беру.
3.3 Осы курсты оқудың негізгі мәселесі - өлшеулер, олардың
бірегейлігін қамтамасыз ету әдістері мен құралдары және қажетті дәлдікке
қол жеткізу тәсілдерін меңгеру.
3.4 Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы білуі керек:
Білуі керек:
• метрологияның отанымыздағы және шет елдеріндегі даму тарихы мен қазіргі
жағдайы жөнінде;
• өлшеулер, олардың бірегейлігін қамтамасыз ету тәсілдері мен құралдары
жөнінде;
• қажетті дәлдікке қол жеткізу тәсілдері жөнінде;
• дамыған мемлекеттерде метрологиялық қызметтердің ұйымдастырылуын;
• метрологиялық жұмыс атқаратын халықаралық және өңірлік ұйымдарды;
• метрология, стандарттау және сертификаттаудың өзара байланыстарын.
Игеруі керек:
• метрология бойынша заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілерді,
әдістемелік материалдарды;
• метрология саласындағы стандарттарды және өлшем бірлігін қамтамасыз етуді
ведомствоаралық және ведомстволық бақылау жүйесін.
Меңгеру керек: пәннің дәрістік және методикалық материалдарын.
Істеуі керек:
• метрологиялық жұмыстарды жобалауды және өткізу үшін компьютерлік
технологияларды;
• өлшеу нәтижелерін өңдеу және олардың дұрыстығын талдау әдістерін.
Ойлау керек:
• физикалық шамалар бірліктерін ұдайы қайталау және олардың мәндерін беру
теориясын;
• өлшеу нәтижелерін өңдеу әдістерін және өлшеу құралдарын, олардың
метрологиялық сипаттамаларын.
Болу керек:
• метрология бойынша заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілерді,
әдістемелік материалдар.
Алу керек:
• бақылау-өлшеу және сынау техникасымен жұмыс істеуді;
• өлшеу, сынау және бақылау құралдарын қолдануды;
• кәсіпорында қолданылатын метрология жөніндегі стандарттар мен
басқа құжаттарды жүйелі түрде тексеруді;
• метрология саласындағы отандық және шетелдік тәжірибені зерттеу
және тануды.
3.5 «Метрология» пәнінің пререквизиттері:
3.5.1 Мамандыққа кіріспе.
3.6 «Метрология» пәнінің постреквизиттері:
3.6.1 Өндірістегі метрологиялық қамтамасыз ету.
1 кесте Оқу жоспарынан үзінді көшірме
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәрістік сабақтар |
|Модуль 1. Өлшеулер туралы жалпы мәліметтер |
|Метрология пәні. Метрологияның қысқаша даму тарихы |1 |
|ҚР өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі |1 |
|Өлшем бірегейлігін қамтамасыз етудің ұйымдастырушылық негізі|1 |
|Физикалық шамаларды өлшеу. Өлшеу түрлері мен принциптері |1 |
|Өлшеу әдістері |1 |
|Физикалық шама бірліктерінің эталондары |1 |
|Өлшеу құралдары |1 |
|Модуль 2. Өлшеу құралдарының бірегейлігіне |
|қол жеткізу амалдары |
|Өлшеу құралдарының бірегейлігіне қол жеткізу амалдары |1 |
|Өлшеу қателіктерінің сипаттамалары |1 |
|Өлшеу құралдарын салыстырып-тексеру |1 |
|Салыстырып-тексеру схемалары |1 |
|Өлшем құралдарына сынақ жүргізу және типін бекіту тәртібі |1 |
|ҚР калибрлеу жүйесі |1 |
|Өлшеу құралдарын метрологиялық аттестациялауды жүргізу |1 |
|тәртібі | |
|Мемлекеттік метрологиялық қадағалау және метрологиялық |1 |
|бақылау | |
| Барлығы: |15 |
|Тәжірибелік сабақтар |
|Модуль 1. Өлшеулер туралы жалпы мәліметтер |
|«Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» ҚР заңы. Негізгі |2 |
|ұғымдар | |
|1 |2 |
|«Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» ҚР заңы. Жалпы |2 |
|ережелер | |
|Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің |2 |
|құрылымы мен объектілері | |
|Нормативтік реттеуге жататын метрологиялық қызметтің түрлері|2 |
|Өлшеулерді орындау әдістемелері |2 |
| Қазақстан Республикасының эталондық базасы |2 |
|Физикалық шама эталондарының жіктелуі |2 |
|Модуль 2. Өлшеу құралдарының бірегейлігіне |
|қол жеткізу амалдары |
|Мемлекеттік метрологиялық қызмет |2 |
|Заттар мен материалдардың құрамы мен қасиеттерінің |2 |
|стандарттық үлгілерінің мемлекеттік қызметі | |
|Заттар мен материалдардың физикалық тұрақты шамалары және |2 |
|қасиеттері туралы стандарттық анықтама деректердің | |
|мемлекеттік қызметі | |
|Уақыт пен жиіліктің мемлекеттік қызметі |2 |
|Салыстырып-тексеру әдістері |2 |
|Өлшеу құралдарын калибрлеу |2 |
|Мемлекеттік метрологиялық қадағалау және метрологиялық |2 |
|бақылау | |
|Өлшем құралдардың шығарылуын, жағдайын және қолданылуын |2 |
|мемлекеттік метрологиялық қадағалау | |
|Барлығы: |30 |
5 БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Батыс Еуропа елдеріндегі метрология
5.2 Шығыс Еуропа және ТМД мемлекеттеріндегі метрология
5.3 Метрология жөніндегі негізгі халықаралық нормативтік құжаттар
5.4 Халықаралық өлшемдер және таразылар ұйымы
5.5 Заңнамалық метрология жөніндегі халықаралық ұйым
5.6 Метрология жөніндегі өңірлік ұйымдар
5.7 Тағам өнімдеріндегі кейбір компоненттердің мөлшерін өлшеу
5.8 Ұзындықты өлшеуге арналған өлшеу құралдары
5.9 Қысымды өлшеуге арналған өлшеу құралдары
5.10 Тығыздықты өлшеуге арналған өлшеу құралдары
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
|Оқулықтар мен оқу-әдістемелік |Даналардың |Студентер |Қамтамасыз ету|
|құралдардың атаулары |саны |саны |пайызы |
|Основы стандартизации, | | | |
|метрологии, сертификации и |5 |10 |50 |
|менеджмента качества: Учебное | | | |
|пособие /Под общей редакцией | | | |
|К.А. Тазабекова – Алматы.: | | | |
|Казахстанская ассоциация | | | |
|маркетинга. 2003. – 564 с. | | | |
|Сергеев А.Г., Крохин В.В. |20 |10 |100 |
|Метрология: Уч. пособие для | | | |
|вузов. – М.: Логос, 2000. - 408| | | |
|с | | | |
|Шишкин И.Ф. Основы метрологии, | | | |
|стандартизации и контроля |5 |10 |50 |
|качества: Учебное пособие. – | | | |
|М.: Издательство стандартов, | | | |
|1987. - 320 с. | | | |
|Лифиц И.М. Основы |10 |10 |100 |
|стандартизации, метрологии и | | | |
|сертификации: Учебник. – М.: | | | |
|Юрайт, 2000. – 285 с. | | | |
|Крылова Г.Д. Основы |20 |10 |100 |
|стандартизации, сертификации, | | | |
|метрологии: Учебник для | | | |
|вузов. – 2-е изд., перераб. и| | | |
|доп. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 1999. -| | | |
|711 с. | | | |
|Маркин Н.С., Ершов В.С. |5 |10 |50 |
|Метрология. Введение в | | | |
|специальность: Учебное пособие | | | |
|для техникумов. - М.: | | | |
|Издательство стандартов, 1991. | | | |
|- 208 с. | | | |
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі
7.1.1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента
качества: Учебное пособие / Под общей редакцией К.А. Тазабекова – Алматы.:
Казахстанская ассоциация маркетинга. 2003. – 564 с.
7.1.2 Сергеев А.Г., Крохин В.В. Метрология: Учебное пособие для вузов.
– М.: Логос, 2000. - 408 с.
7.1.3 Шишкин И.Ф. Основы метрологии, стандартизации и контроля
качества: Учебное пособие. – М.: Издательство стандартов, 1987. - 320 с.
7.2 Қосымша
7.2.1 Лифиц И.М. Основы стандартизации, метрологии и сертификации:
Учебник. – М.: Юрайт, 2000. – 285 с.
7.2.2 Крылова Г.Д. Основы стандартизации, сертификации, метрологии:
Учебник для вузов. – 2-е изд., перераб. и доп. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 1999.
- 711 с.
7.2.3 Маркин Н.С., Ершов В.С. Метрология. Введение в специальность:
Учебное пособие для техникумов. - М.: Издательство стандартов, 1991. - 208
с.
7.2.4 Тюрин Н.И. Введение в метрологию: Учебное пособие. - М.:
Издательство стандартов, 1985. - 248 с.
7.2.5 Метрология, стандарттау және сертификаттау негіздері: Оқу құралы
/ Г.Х. Шәкібаева, Х.К. Оспанов, Р.Р. Сыздықов, Л.И. Сыздықова. – Алматы:
Қазақ университеті, 2002. – 242 бет.
7.2.6 Әубәкіров Ғ. Метрология, стандарттау және өнім сапасын басқару:
Оқулық. – Алматы: Республикалық баспа кабинеті, 1996. – 140 бет.
7.2.7 Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы ҚР заңы (2000 жылдың 7
маусымы № 53-11 ( 09.06.2004 ж. өзгерістер мен толықтырулармен)
7.2.8 ҚР СТ 2.3 ҚР МӨЖ. Физикалық шама бірліктерінің эталондары.
Негізгі ережелер. Жасау, бекіту, тіркеу, сақтау және қолдану тәртібі
7.2.9 ҚР СТ 2.4 ҚР МӨЖ. Өлшеу құралдарын салыстырып-тексеру.
Ұйымдастырылуы мен жүргізу тәртібі
7.2.10 ҚР СТ 2.11 ҚР МӨЖ. ҚР калибрлеу жүйесі. Негізгі ережелер
7.2.11 ҚР СТ 2.12 ҚР МӨЖ. ҚР калибрлеу жүйесі. Ұйымдастырылуы мен
жүргізу тәртібі
7.2.12 ҚР СТ 2.15 ҚР МӨЖ. Мемлекеттік метрологиялық қадағалау мен
метрологиялық бақылау. Жалпы ережелер
7.2.13 ҚР СТ 2.20 ҚР МӨЖ. Салыстырып-тексеру таңбалары. Дайындау,
сақтау және қолдану тәртібі
7.2.14 ҚР СТ 2.30 ҚР МӨЖ. Өлшеу құралдарын метрологиялық
аттестациялауды жүргізу тәртібі
7.2.15 ҚР СТ 2.39 ҚР МӨЖ. Салыстырып-тексеру схемалары. Мазмұны мен
құрылуы
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz