Файл қосу

Пәнге кіріспе. Физикалық химия



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                       |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                    |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты     |ПОӘК                |                             |
|                          |                    |                             |
|                          |                    |ПОӘК 042-18-10.1.46/02-2014  |
|ПОӘК                      |                    |                             |
|Студентке арналған        |__11.09__2014 ж.    |                             |
|«Химико-технологиялық     |№1  басылым         |                             |
|өндіріс пен қауіпсіздік   |                    |                             |
|негіздері»пәнінің         |                    |                             |
|бағдарламасы              |                    |                             |







                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

          «Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері»

         «5В072100» – «Органикалық заттардың химиялық технологиясы»
                               мамандығы үшін



                     СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ

















                                    Семей
                                    2014
                                   Кіріспе

      1 ӘЗІРЛЕНГЕН
      Құрастырушы ___________ «__29___»___08___ 2014 ж. А.Ш. Омарова, Ph.D.,
«Химия» кафедрасының доцент м.а.


      2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
      2.1 «Химия» кафедрасының отырысында
      «__29__»____08_____  2014 ж. № 1 хаттама


      Кафедра меңгерушісі ____________ Б.Х. Мұсабаева


      2.2   Инженер-технологиялық   факультетінің   оқу-әдістемелік   бюросы
отырысында


      «__05__» _____09______ 2014 ж. № 1 хаттама


      Төрайымы ______________С.С. Төлеубекова




      3 БЕКІТІЛДІ
      Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінің  отырысында  басып  шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
      «___11___» ______09______ 2014 ж. № 1 хаттама
      ОӘК төрайымы ____________Г.Қ. Искакова


      4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН































                                   Мазмұны

|1    |Жалпы ережелер                                                 |4    |
|2    |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу      |5    |
|3    |Пәнді оқып-білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар                |5    |
|4    |Курс форматы                                                   |6    |
|5    |Курс саясаты                                                   |6    |
|6    |Баға қоюдың саясаты                                            |6    |
|7    |Әдебиеттер                                                     |9    |


































     1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
 Омарова Айгүл Шайзолла қызы, PhD, доцент м.а.
«Химия» кафедрасы.
Байланыс ақпараты – тел. 35-05-90,  оқу ғимараты № 9, кабинет  № 418
Сабақ өткізу орны – дәрісхана  № 406
Берілген пән бойынша кредиттер саны –  2
11.2 Пәннің мазмұнын қысқаша  сипаттау:  «Химико-технологиялық  өндіріс  пен
қауіпсіздік негіздері» пәні   5В072100  –  «Органикалық  заттардың  химиялық
технологиясы» мамандығы бойынша барлық  білім  алушылардың   оқып-үйренудегі
таңдау  бойынша  пән  болып  саналады.   Еңбек   қорғау   және   қауіпсіздік
техникасын, сондай-ақ келешек мамандардың қазіргі өндірісте  және  өміршілік
ортада  қауіпсіздік  проблемаларын  шешу   қабілетін,   ептілігін,   білімін
қалыптастыруға ықпалын тигізеді.
1.3 Пәнді оқыту мақсаты:
- қауіпсіздік техникасының негізгі шараларын жүйелеп және жинастыру  сонымен
бірге химия өндірісінің технологиялық процестерінің қызметінде  өнеркәсіптік
санитария болып табылады.
1.4  Пәнді оқытудың негізгі міндеті:
- қауіпсіз және зиянсыз еңбек жағдайын жасау.
11.5 Оқыту нәтижелері:
Оқып-білудің нәтижесінде білім алушылар мыналарды:
 - химия өндірісінде жұмыс жасағанда  қауіпсіздікпен  қамтудың  практикалық
   және теориялық сұрақтарының негіздерін;
 - органикалық заттармен жұмыс ережесін;
 - химия өнгдірісінде жұмыс  жасағанда  улану,  өртену,  жарылыс  туындауын
   ескертіп, жоюды;
 -  қоршаған  ортаны  бұлғанудан  сақтаудың  теориялық   және   практикалық
   сұрақтарының негіздері мен ағын сулар тазалығын білуі керек.

1.6  Курстың пререквизиттері:
1.6.1  Физика;
1.6.2  Бейорганикалық химия;
1.6.3 Физикалық химия;
1.6.4 Химиялық технологияның процестері мен аппараттары.

1.7 Курстың постреквизиттері:
1.7.1 «Өндірістерді жобалау және жабдықтау негіздері».

   2  ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
                                                                     Кесте 1
|№ р/с|Тақырыптардың атауы          |Сағаттар саны                |Әдебиеттер  |
|     |                             |ДС |ЗС |СПС   |БОӨЖ   |БӨЖ   |            |
|1    |2                            |3  |4  |5     |6      |7     |8           |
|     |Пәнге кіріспе. Өндірісте     |2  |   |2     |4      |4     |7.1.1-7.1.3,|
|     |қауіпсіздікті ұйымдастыру    |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |Өндірістік санитарияның жалпы|2  |   |2     |4      |4     |7.1.1-7.1.3,|
|     |сұрақтары                    |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |Заттардың улылығы және       |1  |   |1     |2      |2     |7.1.1-7.1.3,|
|     |алдын-ала уланудан ескерту.  |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |Өндірістік шаң және химиялық |1  |   |1     |2      |2     |7.1.1-7.1.3,|
|     |күйік                        |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |Химия өндірісіндегі          |2  |   |2     |4      |4     |7.1.1-7.1.3,|
|     |технологиялық үрдіс          |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |қауіпсіздігі                 |   |   |      |       |      |            |
|     |Өндірістік құрал-жабдықтар   |2  |   |2     |4      |4     |7.1.1-7.1.3,|
|     |қауіпсіздігі.                |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |Технологиялық үрдістердің өрт|1  |   |1     |2      |2     |7.1.1-7.1.3,|
|     |қауіптілігін бағалау және өрт|   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |пен қопарылыстың алдын алу   |   |   |      |       |      |            |
|     |Өрт сөндіру құралдары мен    |2  |   |1     |4      |4     |7.1.1-7.1.3,|
|     |әдістері.                    |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |Атмосфераны өндірістік       |2  |   |2     |4      |4     |7.1.1-7.1.3,|
|     |қалдықтардан және су         |   |   |      |       |      |7.2.1, 7.2.8|
|     |қоймаларын зиянды қоспалардан|   |   |      |       |      |            |
|     |ластанудан қорғау.           |   |   |      |       |      |            |

   3 ПӘНДЕРДІ ОҚЫП-БІЛУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР
   Курсты оқу 4 өзара байланысты оқу түрлерінен тұрады – дәріс,  практикалық
сабақтар, БОӨЖ және БӨЖ. Осылардың ішінде маңыздысы  дәріс  болып  табылады,
себебі  онда  пәннің  маңызды  да  аса  күрделі   сұрақтары   қарастырылады.
Практикалық сабақтар теориялық материалды  қамтуды  қарастырады.  БОӨЖ  және
БӨЖ күнделікті әрі міндетті дайындық болып табылады, олар нақты  тапсырмалар
бойынша орындалады және мұғалімнің тұрақты бақылауында болады.  Аудиториядан
тыс өздік жұмыс  оқу  әдебиетімен,  үй  тапсырмасын  орындау  және  ағымдағы
зертханалық жұмыстарға дайындық сияқты жұмыстарды қарастырады.

      4 КУРС ФОРМАТЫ
   Берілген нақты пән бойынша аптасына 1 рет 50 минуттық дәріс,  аптасына  1
рет 50 минуттық практикалық сабақ және аптасына бір  рет  50  минуттық  БОӨЖ
жүргізу қарастырылған.


   5 КУРС САЯСАТЫ
   Сабаққа қатысу: Дәрістерге, зертханалық сабақтар және БОӨЖ  қатысу  қатаң
түрде міндетті болып табылады. Егерде  әлдебір  себептермен  сабаққа  қатыса
алмасаңыз, сізге  барлық  босатқан  сабақтардағы  қабылданбаған  материалдар
үшін жауапкершілік жүктеледі.  Оқу  жоспары  бойынша  босатқан  (қатыспаған)
сабақтарды қайта  қабылдау  қарастырылмаған,  сондықтан  мұғалім  тапсырмасы
бойынша білім алушы босатқан тақырыбы бойынша 5 есеп шығаруы керек.
Тәртіп:  Сабақ  барысында  ұдайы   тәртіпбұзушылық   аудиториядан   қуылумен
жазаланады  және  сәйкесінше  сабақ  босатқаны   үшін   рейтінгілік   бағасы
төмендетіледі.
Зертханалық  сабақтар:  білім  алушы  зертханалық   сабақтарға   зертханалық
жұмыстың конспектісі болып, жұмысты орындау барысын және жұмыстың  теориялық
негіздемесін  білген  жағдайда  ғана  жіберіледі.  Білім  алушы  зертханалық
жұмыстарды және  эксперименттің  нәтижелерін  өңдеуді  өзбетінше  орындайды,
дайын нәтижелерді қолдануға тыйым салынады. Зертханада білім алушы  халатпен
жүруге міндетті және қауіпсіздік ережелерінің талаптарын сақтауы керек.
Межелік  аттестация:  Межелік  аттестация   қорытындысы   сабаққа   қатысуы,
белгіленген мерзімде БӨЖ орындауы, сабақ барысындағы ауызша  немесе  жазбаша
жауаптарымен,  тестілеу  нәтижелерімен   және   межелік   бақылауды   ескере
қойылады.
Емтихан:  Ауызша  емтихан  немесе  компьютерлік  тестілеу  жүйесі  негізінде
рұқсат  алған  барлық  білім  алушыларға  қорытынды   емтихан   жүргізіледі.
Емтиханның  әрбір тест сұрағы 5 жауаптан  тұрады,  соның  ішінде  бір  дұрыс
жауабымен.   Тест   сұрақтары   барлық   өткен   курс   бөлімдері    бойынша
құрастырылған.

   6 БАҒА ҚОЮДЫҢ САЯСАТЫ
Апта және бақылау түрлері бойынша балдардың бөлінуі 2-кестеде көрсетілген.

    «Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері» пәні бойынша
                              балдардың бөлінуі

                                                                     Кесте 2
|Апта    |Бақылау түрі                                   |Барлық  |Ескертпе    |
|        |                                               |балл    |            |
|1       |2                                              |3       |4           |
|        |1-7 апта аралықтарындағы дәріс сабақтарына     |30      |            |
|        |қатысу және дайындық                           |        |            |
|1-2     |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Еңбек қорғау бойынша заңды бұзғанға әкімшілік, |        |            |
|        |қылмыстық және тәртіптік жауапкершілік.        |        |            |
|        |Өндірістік жарақат пен кәсіби аурулар.         |        |            |
|        |Мұнайөңдеу өнеркәсібіндегі жарақат сипаты.     |        |            |
|        |Еңбек қорғау бойынша жұмысты жоспарлау.        |        |            |
|        |Еңбектің қауіпсіз түрін үйрету мен оқыту.      |        |            |
|3       |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің |        |            |
|        |қауіпсіздігі. Технологиялық процестерді        |        |            |
|        |қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру. Технологиялық  |        |            |
|        |процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға     |        |            |
|        |қауіпті концентрация түзілуін болдырмау.       |        |            |
|4       |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Еңбек гигиенасы және өндірістік санитария. Улы |        |            |
|        |заттардың ағзаға түсу жолдары. Улы заттардың   |        |            |
|        |жіктелуі. Ағзаға әсер етуші улы заттарды       |        |            |
|        |анықтаушы факторлар. Өндіріс бөлмелерінің      |        |            |
|        |ауасын бақылау. Өндірістік жағдайлар.          |        |            |
|4       |БӨЖ: Қауіпсіздік техникасы мен еңбек қорғау    |50      |Реферат     |
|        |бойынша ережелер ментстандарттар, нормалар.    |        |            |
|        |Еңбек қорғау бойынша жүйелік жұмыстар.         |        |            |
|5       |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Еңбек гигиенасы және өндірістік санитария. Улы |        |            |
|        |заттардың ағзаға түсу жолдары. Улы заттардың   |        |            |
|        |жіктелуі. Ағзаға әсер етуші улы заттарды       |        |            |
|        |анықтаушы факторлар. Өндіріс бөлмелерінің      |        |            |
|        |ауасын бақылау. Өндірістік жағдайлар.          |        |            |
|6       |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |20      |            |
|        |Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің |        |            |
|        |қауіпсіздігі. Технологиялық процестерді        |        |            |
|        |қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру. Технологиялық  |        |            |
|        |процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға     |        |            |
|        |қауіпті концентрация түзілуін болдырмау.       |        |            |
|6       |БӨЖ: Технологиялық процесті қауіпсіз жүргізудің|50      |Реферат     |
|        |қорғаныш құрылғылары                           |        |            |
|7       |Межелік бақылау 1 – 1-2 модульдер бойынша      |70      |            |
|        |тестілеу                                       |        |            |
|1-7 апта аралықтарындағы сабақтарға қатысу және        |300     |            |
|дайындық                                               |        |            |
|        |8 – 15 апта аралықтарындағы дәріс сабақтарына  |30      |            |
|        |қатысу және дайындық                           |        |            |
|8       |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |15      |            |
|        |Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің |        |            |
|        |қауіпсіздігі. Технологиялық процестерді        |        |            |
|        |қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру. Технологиялық  |        |            |
|        |процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға     |        |            |
|        |қауіпті концентрация түзілуін болдырмау.       |        |            |
|9       |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |15      |            |
|        |Жарылуы мүмкін концентрация түзілуін болдырмау.|        |            |
|        |Флегментация. Технологиялық процестерді        |        |            |
|        |қауіпсіз жүргізу үшін қорғаныш құралдары.      |        |            |
|10-11   |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |28      |            |
|        |Өндірістік құрылғының қауіпсіздігі. Жобалық    |        |            |
|        |материалдар мен оның механикалық қасиеттерін   |        |            |
|        |бағалау. Қысыммен жұмыс жасайтын құрылғы       |        |            |
|        |қауіпсіздігі. Газгольдерлер, құбырлар,         |        |            |
|        |сорғыштар мен компрессорлардың қауіпсіздігі.   |        |            |
|        |Өндірістік жағдайлар.                          |        |            |
|12      |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |14      |            |
|        |Технологиялық үрдіс кезіндегі өрт              |        |            |
|        |қауіпсіздігіне баға. Өрт, қопарылыс болуының   |        |            |
|        |алдын алу. Өрт сөндіру әдістерінің жіктелуі.   |        |            |
|        |Өрт сөндіру құралдарын таңдау принциптері.     |        |            |
|12      |БӨЖ: Мұнайөңдеу және мұнайхимия өндірісіндегі  |50      |Реферат     |
|        |әртүрлі құрылғылар қауіпсіздігі.               |        |            |
|14      |Практикалық жұмысты дайындау және орындау:     |14      |            |
|        |Мұнайөңдеу өндірісінің қалдықтарынан су        |        |            |
|        |тоспалары мен ауа бассейінін қорғау.           |        |            |
|14      |БӨЖ: Қауіпсіздік техникасының жалпы сұрақтары. |50      |Реферат     |
|        |Химия өнеркәсіптерінің өндірістерін құрылыстық |        |            |
|        |жобалауға қойылатын санитарлық талаптар.       |        |            |
|15      |Межелік бақылау 2 – 4-7  модульдер бойынша     |70      |            |
|        |тестілеу                                       |        |            |
|9-15 апталардың оқу қорытындылары бойынша барлық балл  |300     |            |
|Емтихан бойынша барлық балл                            |400     |            |
|Академиялық период бойынша барлық балл                 |1000    |            |

7. ӘДЕБИЕТТЕР
        1. Негізгі әдебиет:
        1.  Аманжолов  Ж.К.   Охрана   труда   и   техника   безопасности.-
           Алматы:Фолиант, 2007.-439 с.
        2. Скрипникова Л.В.  Курс  лекций  по  дисциплине  «Охрана  труда».
           Семипалатинск, Интеллект, 2007.-318 с.
        3.  Роздин  И.А.,  Хабарова   Е.И.,   Варенин   О.Н.   Безопасность
           производства и  труда  на  химических  предприятиях.-М.:  Химия,
           Колос, 2006.-254 с.


        2.  Қосымша әдебиет:
        1. Нуржасарова М., Рыскулова  Б.,  Тургумбаева  Х.  Охрана  труда.-
           Алматы: Фолиант, 2010.-221 с.
        2.  Безопасность  жизнедеятедьности./под  ред.   Сидорова   А.И.-М:
           КНОРУС, 2007.-496 с.
        3. Скала В.И., Скала Н.В. Основы организации охраны и  безопасности
           труда в РК.-Алматы: LEM, 2007.-339 с.
        4. Сибикин Ю.Д. Электроснабжение промышленных и гражданских зданий.-
           М: Академия, 2007.-362 с.
        5. Абеленцев В.В., Дьячков В.В., Кожахметов Н.Б. и  др.  Лекции  по
           курсу  «Радиационная  защита  и  безопасность».   -Алматы:   ТОО
           «ДЭВИКА», 2010.-261 с.
        6. Кораблев В.П. Электробезопасность  на  химических  предприятиях.
           М.: Химия, 1991, 240 с.
        7. Луковник А.В. Практикум по охране труда.-М: Агропромиздат, 1988.-
           159 с.
        8. Жантасов Қ.Т.,  Кочеров  Е.Н.,  Наукенова  М.Қ.,  Жантасов  М.Қ.
           Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі. -Алматы: 2012. 256 б.
Пәндер