Файл қосу

Өндірісте қауіпсіздікті ұйымдастыру



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                       |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                    |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты     |ПОӘК                |                             |
|                          |                    |                             |
|                          |                    |ПОӘК 042-18-10.1.46/01-2014  |
|ПОӘК                      |                    |                             |
|Оқытушыға арналған        |__11.09__2014 ж.    |                             |
|«Химико-технологиялық     |№1  басылым         |                             |
|өндіріс пен қауіпсіздік   |                    |                             |
|негіздері»пәнінің         |                    |                             |
|бағдарламасы              |                    |                             |







                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

          «Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері»

         «5В072100» – «Органикалық заттардың химиялық технологиясы»
                               мамандығы үшін


                   ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
















                                    Семей
                                    2014


                                   Кіріспе

      1 ӘЗІРЛЕНГЕН
      Құрастырушы ___________ «__29___»___08___ 2014 ж. А.Ш. Омарова, Ph.D.,
«Химия» кафедрасының доцент м.а.


      2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
      2.1 «Химия» кафедрасының отырысында
      «__29__»____08_____  2014 ж. № 1 хаттама


      Кафедра меңгерушісі ____________ Б.Х. Мұсабаева


      2.2   Инженер-технологиялық   факультетінің   оқу-әдістемелік   бюросы
отырысында


      «__05__» _____09______ 2014 ж. № 1 хаттама


      Төрайымы ______________С.С. Төлеубекова




      3 БЕКІТІЛДІ
      Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінің  отырысында  басып  шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
      «___11___» ______09______ 2014 ж. № 1 хаттама
      ОӘК төрайымы ____________Г.Қ. Искакова


      4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН































                                   Мазмұны


|1  |Қолданылу саласы                                           |4     |
|2  |Нормативтік сілтемелер                                     |4     |
|3  |Жалпы ережелер                                             |4     |
|4  |Оқу пәнінің мазмұны (модульдің)                            |5     |
|5  |Білім алушылардың өздік жұмысына арналған тақырыптарының   |7     |
|   |тізімі                                                     |      |
|6  |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы       |8     |
|7  |Әдебиеттер                                                 |9     |
































   1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
«Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері» пәні  бойынша  оқу-
әдістемелік  кешеннің  құрамына  енгізілген   оқытушыға   арналған    пәннің
бағдарламасы «5В072100»  –  «Органикалық  заттардың  химиялық  технологиясы»
мамандығының  білім алушыларына арналған.

   2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
      «Химико-технологиялық өндіріс пен қауіпсіздік негіздері»  пәнінің  осы
оқу-әдістемелік кешені  келесі құжаттар талаптары  мен  ұсыныстарына  сәйкес
әзірленген және  аталған  пән  бойынша  оқу  процесін  ұйымдастыру  тәртібін
белгілейді:
      - Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру  стандарты,  ҚР  МЖМБС  «23»
08     2012   жылғы,  №1080  Қазақстан   Республикасы   Білім   және   ғылым
министрлігінің бұйрығымен әрекетке енген және бекітілген.
      - СТУ 042-ГУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге  және
ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
      -  ДП 042-1.01-2014  «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы
және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.


   3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
       «Химико-технологиялық  өндіріс  пен   қауіпсіздік   негіздері»   пәні
5В072100 – «Органикалық заттардың химиялық технологиясы»  мамандығы  бойынша
барлық студенттердің  оқып-үйренудегі  негізгі  жалпы  пән  болып  саналады.
Еңбек қорғау және қауіпсіздік  техникасы  адамның  техносферамен  әрекеттесу
жөніндегі  ғылыми  проблемаларын  қарастырып  зерттейді,  сондай-ақ  келешек
мамандардың   қазіргі   өндірісте   және   өміршілік   ортада    қауіпсіздік
проблемаларын шешу  қабілетін,  ептілігін,  білімін  қалыптастыруға  ықпалын
тигізеді.
3.2   Пәнді оқу мақсаты:
- қауіпсіздік техникасының негізгі шараларын жүйелеп және жинастыру сонымен
бірге химия өндірісінің технологиялық процестерінің қызметінде өнеркәсіптік
санитария болып табылады.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- қауіпсіз және зиянсыз еңбек жағдайын жасау.
3.4   Оқыту нәтижелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде білім алушы мыналарды:
  - химия өндірісінде жұмыс жасағанда қауіпсіздікпен  қамтудың  практикалық
    және теориялық сұрақтарының негіздерін;
  - органикалық заттармен жұмыс ережесін;
  - химия өнгдірісінде жұмыс жасағанда  улану,  өртену,  жарылыс  туындауын
    ескертіп, жоюды;
  -  қоршаған  ортаны  бұлғанудан  сақтаудың  теориялық  және   практикалық
    сұрақтарының негіздері мен ағын сулар тазалығы

3.5  Курстың пререквизиттері:
3.5.1  Физика;
3.5.2  Бейорганикалық химия;
3.5.3 Физикалық химия;
3.5.4 Химиялық технологияның процестері мен аппараттары.

3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 «Өндірістерді жобалау және жабдықтау негіздері».

3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме:

                                                                     Кесте 1
|Курс                                                            |Семестр  |
|Дәріс сабақтар                                                            |
|Микромодуль 1 - Кіріспе. Зиянды өндірістік факторлар және       |         |
|олардың адамға әсерін төмендету жолдары.                        |         |
|Пәнге кіріспе. Өндірісте қауіпсіздікті ұйымдастыру.             |2        |
|Еңбек қорғау бойынша заң бұзылу жауапкершілігі. Қауіпсіздік     |         |
|техникасы мен еңбек қорғау бойынша ережелермен стандарттар,     |         |
|нормалар. Еңбек қорғау бойынша жіктелулер. Кәсіптік аурулар мен |         |
|өндірістік жарақаттың көрсеткіштері.                            |         |
|Өндірістік санитарияның жалпы сұрақтары.                        |2        |
|Өндірістік санитария мен еңбек гигиенасының анықтамасы.         |         |
|Өнеркәсіптік өндірістерге қойылатын санитарлы-гигиеналық        |         |
|талаптар.                                                       |         |
|Заттардың улылығы және алдын-ала уланудан ескерту.              |1        |
|Улы заттардың жіктелуі. Ауадағы шекті рұқсат етілген            |         |
|концентрация және зиянды заттар классы.                         |         |
|Өндірістік шаң және химиялық күйік.                             |1        |
|Өндірістік шаң және химиялық күйік. Кәсіби уланудың алдын алу.  |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Еңбек қорғау бойынша заңды бұзғанға әкімшілік, қылмыстық және   |2        |
|тәртіптік жауапкершілік. Өндірістік жарақат пен кәсіби аурулар. |         |
|Мұнайөңдеу өнеркәсібіндегі жарақат сипаты. Еңбек қорғау бойынша |         |
|жұмысты жоспарлау. Еңбектің қауіпсіз түрін үйрету мен оқыту.    |         |
|Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің қауіпсіздігі.    |2        |
|Технологиялық процестерді қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.       |         |
|Технологиялық процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға қауіпті|         |
|концентрация түзілуін болдырмау.                                |         |
|Еңбек гигиенасы және өндірістік санитария. Улы заттардың ағзаға |2        |
|түсу жолдары. Улы заттардың жіктелуі. Ағзаға әсер етуші улы     |         |
|заттарды анықтаушы факторлар. Өндіріс бөлмелерінің ауасын       |         |
|бақылау. Өндірістік жағдайлар.                                  |         |
|Микромодуль 2 - Технологиялық үрдіс қауіпсіздігі                |         |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Химия өндірісіндегі технологиялық үрдіс қауіпсіздігі. Көпсатылы |2        |
|және бірсатылы үрдістер. Үздіксіз технологиялық үрдіс           |         |
|дережесінің ұлғайуы. Өндірістік үрдісті механикаландыру мен     |         |
|автоматтандыру. Жарылғыш концентраттардың түзілуін алдын алу.   |         |
|Флегментация. Күйдірілген көмірсутекті газдар.                  |         |
|Өндірістік құрал-жабдықтар қауіпсіздігі.                        |2        |
|Құрал-жабдықтың механикалық төзімділігі. Негізгі түсініктер.    |         |
|Құрал-жабдықтардың коррозияға төзімділігі. Қысым астында жұмыс  |         |
|істейтін түтіктердің эксплаутациялық қауіпсіздігі.              |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Химия өндірісіндегі технологиялық процестердің қауіпсіздігі.    |2        |
|Технологиялық процестерді қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.       |         |
|Технологиялық процестердің тұрақтылығы.  Заттың жарылуға қауіпті|         |
|концентрация түзілуін болдырмау.                                |         |
|Өндірістік құрылғының қауіпсіздігі. Жобалық материалдар мен оның|2        |
|механикалық қасиеттерін бағалау. Қысыммен жұмыс жасайтын құрылғы|         |
|қауіпсіздігі. Газгольдерлер, құбырлар, сорғыштар мен            |         |
|компрессорлардың қауіпсіздігі. Өндірістік жағдайлар.            |         |
|Микромодуль 3 – Өрт және қопарылыс береті қауіпті технологиялық |         |
|үрдістер                                                        |         |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Технологиялық үрдістердің өрт қауіптілігін бағалау және өрт пен |1        |
|қопарылыстың алдын алу.                                         |         |
|Өрт профилактикасының негіздері. Технологиялық үрдіс кезіндегі  |         |
|өрт қауіпсіздігіне баға. Өрт, қопарылыс болуының алдын алу.     |         |
|Өрт сөндіру құралдары мен әдістері.                             |2        |
|Өрт сөндіру әдістерінің жіктелуі.        Өрт сөндіру құралдарын |         |
|таңдау принциптері.                                             |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Технологиялық үрдіс кезіндегі өрт қауіпсіздігіне баға. Өрт,     |2        |
|қопарылыс болуының алдын алу. Өрт сөндіру әдістерінің жіктелуі. |         |
|Өрт сөндіру құралдарын таңдау принциптері.                      |         |
|Микромодуль 4 – Атмосфера мен су қоймаларын ластанудан қорғау   |         |
|Дәріс сабақтар                                                  |         |
|Атмосфераны өндірістік қалдықтардан және су қоймаларын зиянды   |2        |
|қоспалардан ластанудан қорғау.                                  |         |
|Мұнай өнеркәсібінің қалдық заттарымен атмосфераны ластанудан    |         |
|қорғаудың негізгі бағыттары. Ластану көзі және су қоймаларын    |         |
|ластанудан қорғау. Суды үнемдеп пайдаланудың тәсілдері.         |         |
|Практикалық (семинар) сабақтар                                  |         |
|Мұнайөңдеу өндірісінің қалдықтарынан су тоспалары мен ауа       |1        |
|бассейінін қорғау.                                              |         |






   5. БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ


      |5.1|Қауіпсіздік техникасы мен еңбек қорғау бойынша ережелер             | |
|   |ментстандарттар, нормалар. Еңбек қорғау бойынша жүйелік жұмыстар;   | |
|5.2|Технологиялық процесті қауіпсіз жүргізудің қорғаныш құрылғылары;    | |
|5.3|Мұнайөңдеу және мұнайхимия өндірісіндегі әртүрлі құрылғылар         | |
|   |қауіпсіздігі;                                                       | |
|   |                                                                    | |
|5.4|Қауіпсіздік техникасының жалпы сұрақтары. Химия өнеркәсіптерінің    | |
|   |өндірістерін құрылыстық жобалауға қойылатын санитарлық талаптар.    | |






      6  ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
                                                                     Кесте 3


   |Оқулықтардың, оқу-әдістемелік  |Даналардың   |Білім         |Қамтамасыз  |
|құралдардың атауы              |саны         |алушылардың   |етілу пайызы|
|                               |             |саны          |            |
|1                              |2            |3             |4           |
|Аманжолов Ж.К. Охрана труда и  |13           |5             |100         |
|техника                        |             |              |            |
|безопасности.-Алматы:Фолиант,  |             |              |            |
|2007.-439 с.                   |             |              |            |
|Скрипникова Л.В. Курс лекций по|1            |5             |20          |
|дисциплине «Охрана труда».     |             |              |            |
|Семипалатинск, Интеллект,      |             |              |            |
|2007.-318 с.                   |             |              |            |
|Роздин И.А., Хабарова Е.И.,    |1            |5             |20          |
|Варенин О.Н. Безопасность      |             |              |            |
|производства и труда на        |             |              |            |
|химических предприятиях.-М.:   |             |              |            |
|Химия, Колос, 2006.-254 с.     |             |              |            |
|Нуржасарова М., Рыскулова Б.,  |10           |5             |100         |
|Тургумбаева Х. Охрана          |             |              |            |
|труда.-Алматы: Фолиант,        |             |              |            |
|2010.-221 с.                   |             |              |            |
|Безопасность                   |6            |5             |100         |
|жизнедеятедьности./под ред.    |             |              |            |
|Сидорова А.И.-М: КНОРУС,       |             |              |            |
|2007.-496 с.                   |             |              |            |
|Аманжолов Ж.К. Охрана труда и  |13           |5             |100         |
|техника                        |             |              |            |
|безопасности.-Алматы:Фолиант,  |             |              |            |
|2007.-439 с.                   |             |              |            |
|Скрипникова Л.В. Курс лекций по|1            |5             |20          |
|дисциплине «Охрана труда».     |             |              |            |
|Семипалатинск, Интеллект,      |             |              |            |
|2007.-318 с.                   |             |              |            |
|Роздин И.А., Хабарова Е.И.,    |1            |5             |20          |
|Варенин О.Н. Безопасность      |             |              |            |
|производства и труда на        |             |              |            |
|химических предприятиях.-М.:   |             |              |            |
|Химия, Колос, 2006.-254 с.     |             |              |            |
|Нуржасарова М., Рыскулова Б.,  |10           |5             |100         |
|Тургумбаева Х. Охрана          |             |              |            |
|труда.-Алматы: Фолиант,        |             |              |            |
|2010.-221 с.                   |             |              |            |

7. ӘДЕБИЕТТЕР
      1. Негізгі әдебиеттер
   1. Аманжолов Ж.К. Охрана труда  и  техника  безопасности.-Алматы:Фолиант,
      2007.-439 с.
   2.  Скрипникова  Л.В.  Курс  лекций   по   дисциплине   «Охрана   труда».
      Семипалатинск, Интеллект, 2007.-318 с.
   3. Роздин И.А., Хабарова Е.И., Варенин О.Н. Безопасность  производства  и
      труда на химических предприятиях.-М.: Химия, Колос, 2006.-254 с.
   2. Қосымша әдебиеттер
   1. Нуржасарова М., Рыскулова Б.,  Тургумбаева  Х.  Охрана  труда.-Алматы:
      Фолиант, 2010.-221 с.
   2. Безопасность  жизнедеятедьности./под  ред.  Сидорова  А.И.-М:  КНОРУС,
      2007.-496 с.
   3. Скала В.И., Скала Н.В. Основы организации охраны и безопасности  труда
      в РК.-Алматы: LEM, 2007.-339 с.
   4. Сибикин Ю.Д. Электроснабжение промышленных  и  гражданских  зданий.-М:
      Академия, 2007.-362 с.
   5. Абеленцев В.В., Дьячков В.В., Кожахметов Н.Б. и др.  Лекции  по  курсу
      «Радиационная защита и безопасность». -Алматы: ТОО «ДЭВИКА», 2010.-261
      с.
   6. Кораблев В.П.  Электробезопасность  на  химических  предприятиях.  М.:
      Химия, 1991, 240 с.
   7. Луковник А.В. Практикум по охране труда.-М:  Агропромиздат,  1988.-159
      с.
Пәндер