Файл қосу
Қоршаған ортаның ғаламдық ластануы
ҚАЗАҚСТАН ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|Оқу әдістемелік кешенінің |ОӘК |ПОЭК 042-16.1.16/02-2013 |
|құжаты 3 деңгейі | | |
|ПОӘК |№3 басылым | |
|«Биологиялық экология» |«__» ___ 2013 ж. | |
|пәнінің студенттерге арналған| | |
|бағдарламасы | | |
ПӘННІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Биологиялық экология» пәні
5В060800 «Экология» мамандығына арналған
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей - 2013
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология және
қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Ашакаева Р.У. _________________ «_30__» __08___ 2013ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология
және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1 «_04__» _09____ 2013ж.
Кафедра меңгерушісі _________ доцент м.а.
Қабышева Ж.К.
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1 «__09_» __09___ 2013ж.
АФ ОӘБ төрағасы _________ доцент м.а.
Тлеубаева А.В.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама № 1 «_18__» ___09__ 2013ж.
Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу – әдістемелік жұмысы бойынша проректор профессор
Искакова Г.К.
4 №2 басылым 03.09.2009 ж. ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ
Мазмұны
|1 |Жалпы ережелер |
|2 |Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу |
|3 |Пәнді оқыту жөніндегі әдістемелік ұсыныстар |
|4 |Курс форматы |
|5 |Курс саясаты |
|6 |Баға қою саясаты |
|7 |Әдебиеттер |
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән бойынша жалпы мәліметтер
• Ашакаева Рысгуль Улыбаевна, аға оқытушы
• «Экология және қоршаған ортаны қоргау» кафедрасы
• Байланыс ақпараты –тел.: 63-31-93 № 8 оқу ғимараты, № 320 кабинет
• Сабақ өткізетін аудиториялар № 301,302
• Кредит саны – 3
1.2 Пәннің қысқаша түсініктемесі:
Биологиялық экология- пәні студенттерді курстың мазмуны мен,
өзектілігі мен маңыздылығымен, саясаттылығымен таныстырады Осы курсты оқуда
студентер әдебиеттермен жұмыс істеуді, әдебиеттерді іздестірі жолдарымен
және экологияның зерттеу әдістерімен танысады Организмдердің тіршілік ету
жағдайларын және организмдер мен олардың тіршілік ету ортасы арасындағы
өзара байланыстарды зерттейтің ғылым. Биологиялық экология экожүйелермен
және қаумдастықтардың биологиялық өнімділігін зерттейді. Жоғары оқу
орындарында жоғары білікті мамандарды дайындауда олардың білімділігіне,
іздемпаздығына көңіл бөлінеді. Студенттер алған білімдерін ғаламдық,
аймақтық және жергілікті экологиялық мәселелерді шешуге қолдана білулері
керек.
1.3 Пәнді оқыту мақсаты:
Биологиялық экология пәні студенттердің экологиялық мәдениетін,
экологиялық жағдайды терең түсіне отырып экологиялық білім мен тәрбие,
қоршаған ортаның жағдайын жақсартуға іс жүзінде қатысу арқылы қалыптастыру
болып табылады.
1.4 Пәннің негізгі міндеттері:
Пәнді оқып білудегі негізгі міндет-өзінің білімін тереңдету, ойлау
қабілетін дамыту, теориялық және профессионалдық деңгейлерін жоғарлату
мақсатында, жан-жақты дамыған білікті мамандар дайындау.
Пәнді оқып білудің нәтижесінде студент білуі керек:
- ғылыми жетілдірудің әдістемелік негіздерін білуі;
-ғылыми зерттеу әдістерінің бағыттарын оқып үйренуі;
-теориялық білімді меңгеру;
-жинақталған ғылыми мәліметтерді істей білу;
-экологиялық мәселелерді шешуде алған білімдерін және зерттеу әдістерін
қолана білу.
1.5 Оқытудың нәтижелері:
Пәнді оқу барысында студент білуі керек:
- студенттерге биологиялық және әлеуметтік экожүйелердің тіршілік
етуінің
жалпы зандылықтары туралы білім беру
-мекен ету ортасын қорғау мен қалыптастыру механизмдерін көрсету
-адам қызметінің жалпы экология зандарымен үйлесімділігінің дәрежесін
көрсету
-қазіргі әлемдегі экологиялық мәселелердің сараптамасын беру
-экологиялық дағдарыстан шығу жолдарын көрсету
1.6. Курстың пререквизиті:
1.6.1 Биогеохимия
1.6.2 Генетика
1.6.3 Биологиялық және бейорганиқалық химия
1.7 Курстың постреквизиті
1.7.1 Экология нормалау және араптама негізі
1.7.2 Қоршаған ортаның нормалау стандарттары
1.7.3 Әлеуметтік экология және тұрақты даму
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
Кесте 1
|№ |Тақырыптың атауы |Сағат саны |
| | |ДС |ЗС |ТС |ОСӨЖ |СӨЖ |Әдебиет |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |8 |
|1 |Кіріспе. Биоэкология ғылымының |2 |1 | |3 |3 |1,2,3,4,5|
| |анықтамасы, қалыптасу тарихы, | | | | | | |
| |міндеттері, әдістері. Экологиялық | | | | | | |
| |зерттеулердің мақсаты, міндеттері, | | | | | | |
| |зерттеу әдістері. Экологиялық және | | | | | | |
| |саяси мәселелерді шешудегі | | | | | | |
| |экологияның ролі. | | | | | | |
|2 |Организм және орта. Тірі |2 |1 | |3 |3 |1,2,3,4,5|
| |организмдердің қалыптасу деңгейі | | | | | | |
| |Өсімдіктер және жануарлар әлемінің | | | | | | |
| |түрлігі. Биологиялық түрлерге әсер | | | | | | |
| |ететің факторлар. Гомеостаз және | | | | | | |
| |экожүйенің тұрақтылығы. | | | | | | |
|3 |Аутэкология. Организм және оның |4 |1 | |3 |3 |1,2,3,4,5|
| |тіршілік жағдайы. Табиғи туралы | | | | | | |
| |үғым. Табиғи ортаның абиотиқалық | | | | | | |
| |және биотиқалық факторлары, орта | | | | | | |
| |факторлардың сигнальдық маңызы. | | | | | | |
| |Антропогенді факторы. шектеуші | | | | | | |
| |факторлар минимум және | | | | | | |
| |толеранттылық зандары. Стенобионты | | | | | | |
| |және эвриобионты организмдер | | | | | | |
| |Негізгі абиотиқалық факторлар: | | | | | | |
| |жарық, температура, ылғалдылық. | | | | | | |
|4 |Популяциялар экологиясы |4 |2 | |3 |3 |1,2,3,4,6|
| |демэкология. | | | | | | |
| |Популяция туралы түсінік. | | | | | | |
| |Статиқалық ерекшеліктері, саны, | | | | | | |
| |тығыздығы. Кеңістік құрылымы. | | | | | | |
| |Динамиқалық ерекшеліктері: туылымы,| | | | | | |
| |өлімі, өсу жылдамдығы. Түршілік | | | | | | |
| |қатынатар /бәсекелестік\ | | | | | | |
|5 |Бірлестіктер экологиясы-синэкология|4 |1 | |3 |3 | |
| |Биоценоз, биогеоценоз және экожүйе | | | | | | |
| |ұғымдары. Биоценоздың трофиқалық | | | | | | |
| |структурасы /продуцент, консумент, | | | | | | |
| |редуцент\. Экологиялық пирамидалар.| | | | | | |
| |Экологиялық сукцессия | | | | | | |
|6 |Биосфера туралы ілім. |4 |2 | |3 |3 |1,2,3,4,6|
| |В.И.Вернадскийдің биосфера және | | | | | | |
| |неосфера туралы ілім. Қазіргі | | | | | | |
| |биосфера. Биосферадағы заттар | | | | | | |
| |айналымы. Ғаламдық биогеохимиялық | | | | | | |
| |циклдар. Өндірістің өсуі және | | | | | | |
| |қоршаған ортаға оның әсері | | | | | | |
|7 |Экожүйедегі адам |2 |1 | |3 |3 |1,2,3,4,5|
|8 |Қоршаған ортаның ғаламдық ластануы.|4 |2 | |3 |3 |1,2,3,4,5|
| |Қазіргі ғаламдық экологиялық | | | | | | |
| |климаттық өзгерістер, озон | | | | | | |
| |қабатының жұқаруы, қышқыл жауындар.| | | | | | |
| |Атмосфераның, топырақтың және | | | | | | |
| |өсімдік мүхиттардың ғаламдық | | | | | | |
| |ластануы. Қоршаған ортаны | | | | | | |
| |ластаушылардың тірі организмдерге | | | | | | |
| |әсері | | | | | | |
|9 |Қазіргі әлеуметтік экологиялық |4 |2 | |3 |3 |1,2,3,4,5|
| |мәселелер | | | | | | |
| |Демографиялық мәселелер. Әлеуметтік| | | | | | |
| |экологиялық мәселелер тұрғындардың | | | | | | |
| |өсуі, генофондтың өсуі, жалпы | | | | | | |
| |агрессивті ортаның өсуі, әсер | | | | | | |
| |етудің жаңа түрлері. ҚР экологиялық| | | | | | |
| |мәселелері. Қоршаған ортаның | | | | | | |
| |жағдайын бағалайтын критерилер мен | | | | | | |
| |әдістер. Экологиялық мониторинг | | | | | | |
| |және оны ұйымдастыру принциптері. | | | | | | |
| |Химиялық, физикалық және | | | | | | |
| |биологиялық мониторинг. | | | | | | |
|10 |Әлеуметтік экологиялық кризис және |2 |1 | |3 |3 | |
| |тұрақты даму. Қоғамдық сананы | | | | | | |
| |экологизацияландыру. Тұрақты | | | | | | |
| |қоғамның модельдері,белгілері, | | | | | | |
| |ұйымдастыру принциптері. | | | | | | |
| |Қазақстанның тұрақты дамуға көшуі. | | | | | | |
| |Қоршаған ортаны қорғау саласындағы | | | | | | |
| |халықаралық бірлестіктер. | | | | | | |
| |Қазақстандағы қоршаған ортаны | | | | | | |
| |қорғайтын ұйымдар. ҚР ерекше | | | | | | |
| |қорғалатын зоналары | | | | | | |
|11 |Қазахстан Республикасының тұрақты |2 |1 | |3 |3 | |
| |дамуы-мемлекеттік экологиялық | | | | | | |
| |саясатының мақсаты | | | | | | |
| |Барлығы |30 |15 | |45 |45 | |
3 ПӘНДІ ОҚЫТУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
«Биологиялық экология» курсын берілген бағдарлама бойынша реттелген
түрде оқу керек. Нәтижелердің логикалық жолдарын ұғынып, анықтамалар мен
негізгі түсініктерді ажырата білу қажет. Теориялық материалдарды оқу
кезінде және есептерді шешуде міндетті түрде төтенше жағдайдың өту
кезіндегі физикалық құбылыстардың мағынасына көңіл аудару қажет. Студенттер
пәнді оқып-үйренуге арналған әдістемелік нұсқаулармен танысып пәнді толық
меңгерулері керек. Әдістемелік нұсқау пәннің кейбір бөлімдерін
студенттермен үздік жұмыс жасау ретінде жүргізіледі.
4 КУРС ФОРМАТЫ
Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
1. пәнді оқуда қажетті жоспарлау, уақытты ұйымдастыру (орындау уақыты);
2. оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
3. әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
4. емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.
Пәнді оқыту барысында дәрістерде студенттерге «Биологиялық экология»
курсының негізгі әдістерін, негізгі терминдар мен түсініктерді, зерттеу
жұмыстары бойынша жоспар құруды, биологиялық бойынша қорытынды жасап, оны
арнайы мекемелерде қолдана білуді оқытады, бағытталған шаралардың
ұйымдастырылуын, жоспарлануын және орындалуы жан- жақты оқытылады.
Студенттер аудиторлық тәжірбие сабақтары мен СОӨЖ кезінде тақырып
бойынша ғылыми ақпараттарды іздеу, жинау, өңдеу, ғылыми эксперимент және
оның ерекшеліктерін, теориялық және эмпирикалық зерттеулердің әдістерін,
ғылыми зерттеулерді пайдалану және қолдануды оқып талдайды.
СӨЖ биологиялық экология бойынша тақырыптар берілген.
Студенттер осы тақырыптарға берілген әдебиеттерді және қосымша
әдебиеттер іздестіріп рефераттар жазып өткізуге тиіс. Әрбір рефераттың
жоспары болуы және қолданылған әдебиеттердің тізімі берілуі міндетті.
Көлемі 5-10 бет. Оны компьютерде теруге немесе қолмен жазуға рефераттарға
арналған дәптерге жазуға болады. Тексеріліп бағасы қойылған реферат иесіне
қайтарылады.
Теориялық сабақты өтіп болған соң есептерді шешу әдістемесін үйрену
керек. Берілген материалды жақсы меңгеру үшін әр тақырып бойынша конспект
құру керек.
5 КУРС САЯСАТЫ
Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
• Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті. Егер
қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз, тақырып және тарау
бойынша өзіндік жұмыс жазып мезгілінде тапсыру керек, ал дәрістен
өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша бақылау жұмысын немесе
тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
• Тәртіп: Сабақ кезінде тәртіпті жүйені бұзу аудиториядан шығарумен
және/немесе барлық курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен
жазаланады.
• Бақылау жұмыстары: Оларды орындау міндетті және белгіленген мерзім
ішінде тапсыру керек. Мерзімнен кейін орындалған жұмыстар төмен
бағаланады.
• Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы сабаққа қатысуды,
берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта ауызша немесе
жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
• Көшіру: Кез-келген көшіру (дайын тапсырмаларды немесе басқа
студенттердің есептерін көшіру, пайдалану) аудиториядан шығарумен
және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
• Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
• Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тестік емтихан болады, яғни
пәннен максималды балл санынан 50 % жинаған студент емтиханға
жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен материал мазмұнына
берілетін сұрақтар.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Апта бойынша баллдарды бөлу және бақылау түрлері кестеде келтірілген
«Биологиялық экология» пәнінен баллдарды бөлу.
Кесте 2
|Апта |Бақылау түрі |Барлық |Ескерту |
| | |баллдар| |
|1 |2 |3 |4 |
| |1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық |30 | |
| |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу | | |
|1-6 | | | |
| |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар |15 | |
| |СОӨЖ |5 | |
| |СӨЖ |10 | |
| |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар |15 | |
| | | | |
|7 | | | |
| |СОӨЖ |5 | |
| |СӨЖ |0 | |
| |Аралық бақылау 1 |70 | |
|1 – 7 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы бойынша|300 | |
|баллдардың жиынтығы | | |
| |8-15 апталар аралығындағы аудиториялық |30 | |
| |сабақтардың барлық түрлеріне қатысу | | |
|10 |Зертханалық – тәжірибелік сабақтар |105 | |
| |СОӨЖ |35 | |
| |СӨЖ |60 | |
|15 |Аралық бақылау 2 |70 | |
|8 – 15 апталар аралығындағы оқыту қорытындысы |300 | |
|бойынша баллдардың жиынтығы | | |
|Емтихан үшін балл жиынтығы |400 | |
|Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы |1000 | |
7 ӘДЕБИЕТ
1 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002 ж
2 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003 ж.
3 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –әдістемелік құрал.
Алматы. Экономика. 2003 ж.
Қосымша әдебиеттер:
4 В .И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001ж.
5 А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000 ж.
6 Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 2004 ж.
7 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы
экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997 ж.
8 А.А. Горелов. Экология. М., 2000ж.
9 Чернова Н.М.,А.М. Былова, Экология М.: «Просвещение» 1988.
10 Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране
окружающей среды. Москва. 2003 ж.
11 Богдановский Г.А. Химическая экология. – М.: МГУ, 2004 ж.
12 Фелленберг Г. Загрязнение природной среды: Введение в экологическую
химию. – М.: Мир, 1997. – 232 с.
13 Лозановская И.Н., Орлов Д.С., Садовникова Л.К. Экология и охрана
биосферы при химическом загрязнении. – М.: ВШ, 12005 ж.
14.Химия окружающей среды/ Под ред. Дж.О.М. Бокриса. – М.: Химия, 2006
ж.
15 Экологическая химия/ Под ред. Ф. Корте. – М.: Мир, 2002 ж.
16 Панин М.С. Химическая экология: Учебник для ВУЗов. –
Семипалатинск, 2002. – 852 с.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz