Файл қосу
Қазақ тілінің фонетикасы
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3-деңгейлі СМЖ | | |
|құжаты |УМКД | |
| | |УМКД 042-18/28.1.37/02-2013 |
|УМКД | | |
|«Орфографиядағы қиындықтар» |______2013 жылғы | |
|пәнінің студентке арналған |№ 1 басылым | |
|жұмыс бағдарламасы | | |
5 В 011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған
«Орфографиядағы қиындықтар»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2013
Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің қазақ тілі теориясы мен
әдістемесі кафедрасының аға оқытушысы, ф.ғ.к. Тәттімбетова Сымбат Жеңісқызы
___________ «___» ___________20__ жыл.
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ тілі теориясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында қаралып,
талқыланды.
Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Кафедра меңгерушісі _______________ Жұмағұлова А.М.
2.2 Гуманитарлық-заң факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Төрайым _________________ Мұқанова Қ.Қ.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде қолдау алды және
басып шығаруға ұсынылды
Хаттама 18.09. 2013 ж., № __
ОӘК төрағасы _____________ Г. Искакова
4 «____» __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ
Мазмұны
1 Жалпы ережелер
2 Пәннің мазмұны және сабақтардың түрі бойынша сағаттарға бөлу
3 Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары
4 Курс форматы
5 Курс саясаты
6 Бағалау саясаты
7 Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы туралы жалпы мәлімет:
Тәттімбетова Сымбат Жеңісқызы, ф.ғ.к., аға оқытушы
Кафедра: «Қазақ тілі теориясы мен әдістемесі»
Кафедраның мекен-жайы: 8 ғимарат
Ақпараттық қатынас, телефон: 533763.
Сабақ өтетін орын: 223 аудитория
Кредит саны: 3
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
“Орфографиялық қиындықтар” пәні - сөздердің дұрыс жазылуын оқытатын ең
негізгі пән. Адамдар айтайын деген ойын бір – біріне ауызша да, жазбаша
түрде де жеткізе алады, орфография немесе емле, дұрыс жазу қағидаларын
белгілейді. Ал дұрыс жазу нормаларының көздейтін негізгі мақсаты – айтылмақ
ойды жазба түрде дәл, айқын жеткізіп беру. Әдетте жазу жалпыға ортақ
болғандықтан, оның ережелері де көпшілікке бірдей болып, қалың жұртшылықтың
пайдалануына арналады. Сондықтан емле ережелері әрі ортақ, әрі тұрақты
болуы тиіс.
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
Бұл курста емле мәселелері, тыныс белгілері, сөздерді дұрыс айту
заңдылықтары, сөз сазы қарастырылады. Мұнда сауатты жазу мен сөзді дұрыс
айту нормалары ереже түрінде баяндалып, ол ережелер дәлелді түрде
түсіндіріліп, мысалдармен бекітіліп, түйінделеді, сондай – ақ жаттығу
жұмыстары, бақылау – пысықтау тапсырмалары беріліп, орфографиялық
сөздіктермен жұмыстар жүргізіледі.
1.4 Пәнді оқыту міндеттері:
“ Орфографиялық қиындықтар ” пәні төмендегідей мәселелерді
қарастыруды өзіне мақсат етіп қояды:
- кейдір дыбыстардың жазылуы;
- түбір сөздердің және қосымшалардың жазылуы;
- сөздердің бірге, бөлек және дефис арқылы жазылуы;
- шылаулар мен одағайлардың жазылуы;
- бас әріптердің қолданылуы;
- сөздерді тасымалдау.
Сонымен, қазақ тілі мен әдебиеті мамандарын дайындайтын жоғары оқу
орындарында оқытылатын “ Орфографиялық қиындықтар ” пәні тәжірибелік
сабақтар арқылы студенттерге тіл фактілерін нақты танытып, олардың сөйлеу
мәдениетін, жазу сауатын жетілдіруді міндет етеді.
1.5 Оқыту нәтижелері:
Пәнді оқыту нәтижесінде студент мыналарды білуі керек:
- Осы саланың өзекті мәселелерін біліп шығады;
- Алған білімдерін практикада қолдана біледі;
- Сөздердің дұрыс жазылуы жайлы емле ережелерді меңгереді;
- Теориялық талдау жасай алады;
- Ауызша сөйлеу үстінде сөздерді дұрыс дыбыстау, айту заңдылықтары
меңгереді ;
- Өзіндік пікір айта алады;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай біледі.
1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Жалпы тіл білімі
1.6.2 Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы
1.6.3 Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы
1.6.4 Қазіргі қазақ тілінің сөзжасамы
1.7 Курстың постреквизиті:
1.7.1 Қазақ тілінің фонетикасы
1.7.2 Жалпы тіл білімі
1.7.3 Тіл біліміне кіріспе
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫҢ ТҮРІ БОЙЫНША САҒАТТАРҒА БӨЛУ
1 Кесте
|№ |Тақырыптар атауы |сағаттар |әдебиеттер |
| | |Дәріс |Тәжір |ОСӨЖ |СӨЖ | |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |
|1 |1Модуль. Пәннің |2 | |1.5 |5 |1, Б. 3-9 |
| |теориялық-әдістанымды| | | | |2, Б. 3-8 |
| |қ негізі. | | | | |3, Б. 3-11 |
| |1-тақырып. Қазақ | | | | |4, Б. 3-12 |
| |орфографиясының | | | | | |
| |принциптері жөнінде. | | | | | |
| |Қазақ орфографиясының| | | | | |
| |негізгі | |1 | | | |
| |морфологиялық, | | | | | |
| |фонематикалық, және | | | | | |
| |фонетикалық | | | | | |
| |принциптері | | | | | |
|2 |2-тақырып. Орфография|2 | |1.5 |5 |1, Б. 12-23 |
| |ережелері. | | | | |2, Б. 8-37 |
| |Фонема, дыбыс және | | | | |3, Б. 11-20 |
| |әріп. | | | | |4, Б. 12-23 |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | |1 | | | |
|3 |3-тақырып. Дауыссыз |2 | |1.5 |5 |3, Б. 25-37 |
| |дыбыстардың | |1 | | |4, Б. 64-68 |
| |орфографиясы. | | | | |6, Б. 23-38 |
| |Диктант. Талдау | | | | |7, Б. 63-67 |
| |жұмыстары | | | | | |
|4 |4-тақырып. Дауысты |2 | |1.5 |5 |2, Б. 37-53 |
| |дыбыстардың | | | | |4, Б.38-78 |
| |орфографиясы. | | | | |5, 24-28 |
| |Диктант. Талдау | | | | | |
| |жұмыстары. | | | | | |
|5 |5-тақырып. Дыбыс |2 | |1.5 |5 |2, Б. 53-61 |
| |құбылыстарының | | | | |4, Б. 80-92 |
| |орфографиядағы | | | | |5, Б. 20-24 |
| |көріністері. | | | | | |
| |Диктант. Талдау | |1 | | | |
| |жұмыстары. | | | | | |
|6 |6- тақырып. Қазақ |2 | |1.5 |5 |2, Б.63-68 |
| |тілі орфографиялық | | | | |4, Б.92-125 |
| |сөздіктердің түзілу | | | | |5, Б. 25-37 |
| |принциптері мен | | | | | |
| |жетілдіру бағыттары. | | | | | |
| | | |1 | | | |
|7 |2 Модуль. Түбір мен |2 | |1.5 |5 |2, Б. 52-68; |
| |қосымшалардың | | | | |79-132 |
| |жазылуы. | | | | |4, Б. 126-134;|
| |7-тақырып. Бөлек | | | | |134-166 |
| |жазылатын сөздер. | | | | |7, 38-41 |
| |Бірге жазылатын | |1 | | | |
| |сөздер. Біріккен | | | | | |
| |сөздер. Күрделі | | | | | |
| |сөздер емлесі. | | | | | |
| |Талдау жұмыстары. | | | | | |
|8 |8-тақырып. Дефис |2 |1 |1.5 |5 |2, Б.133-148 |
| |арқылы жазылатын | | | | |4, Б. 166-183 |
| |сөздер және тасымал. | | | | |5, Б. 42-45 |
| |Қысқарған сөздердің | | | | | |
| |жазылуы. Қос сөздер.| | | | | |
| |Саяси - әлеуметтік | | | | | |
| |терминдер. | | | | | |
| |Талдау жұмыстары. | | | | | |
|9 |9-тақырып. |2 |1 |1.5 |5 |2, Б. 148-164 |
| |Шылаулардың жазылуы. | | | | |4, Б. 183-190 |
| |Талдау жұмыстары. | | | | |5, Б. 46-48 |
|10 |10-тақырып. |2 |1 |1.5 |5 |2, Б. 164-178 |
| |Лексикологияға | | | | |4, Б. 191-207 |
| |байланысты | | | | |6, Б. 95-120 |
| |орфографиялық | | | | | |
| |ережелер. | | | | | |
| |Мәтіндермен жұмыс. | | | | | |
|11 |11-тақырып. |2 |1 |1.5 |3.5 |2. Б. 179-200 |
| |Морфологияға | | | | |4, Б. 207-222 |
| |байланысты | | | | |6. Б. 121-132 |
| |орфографиялық | | | | | |
| |ережелер. Мысал теру.| | | | | |
|12 |3. Модуль. Тыныс |2 | |1.5 |3.5 |1, Б.200-322 |
| |белгілері және | | | | |2, Б.222-333 |
| |олардың қолданылу | | | | | |
| |ережелері. | | | | |4, Б. 12-24 |
| |12-тақырып. Тыныс | | | | | |
| |белгілері / нүкте, | | | | | |
| |сұрау белгісі, үтір, | | | | | |
| |леп белгісі, көп | | | | | |
| |нүкте, нүктелі үтір, | |1 | | | |
| |сызықша, тырнақша, | | | | | |
| |жақша, қос нүкте/ | | | | | |
| |Кейбір тыныс | | | | | |
| |белгілерінің | | | | | |
| |қабаттаса қолданылуы.| | | | | |
| |Мәтіндермен жұмыс. | | | | | |
|13 |13-тақырып. Сөзді |2 | |1.5 |3.5 |1, Б. 200-322 |
| |дұрыс айту (дыбыстау)| | | | |2, Б. 222-333 |
| |нормалары және | | | | |6, Б. 64-71 |
| |олардың қолданылу | | | | | |
| |жайы. Орфоэпиялық | | | | | |
| |ережелер немесе сөз | | | | | |
| |сазын келтіру | | | | | |
| |қағидалары және | | | | | |
| |оларды игеруде | | | | | |
| |ескерілетін жайттар. | |1 | | | |
| |Мәтіндермен жұмыс. | | | | | |
|14 |14- тақырып. Шет |2 | |1.5 |3.5 |1, Б. 322-331 |
| |тілінен енген | | | | |4, Б. 333-344 |
| |сөздердің | | | | |6, Б. 72-81 |
| |орфографиясы. Орыс | | | | | |
| |тілінен енген | | | | | |
| |сөздердің | | | | | |
| |орфографиясы. Араб- | | | | | |
| |парсы тілдерінен | | | | | |
| |енген сөздердің | | | | | |
| |орфографиясы. | | | | | |
| | | |1 | | | |
|15 |15- тақырып. Қазақ |2 |1 |1.5 |3.5 |2, Б. 332-349 |
| |емлесіндегі дәстүрлі | | | | |4, Б.344-358 |
| |және фонетикалық | | | | |3, Б. 82-86 |
| |принциптердің | | | | | |
| |арақатысы. | | | | | |
3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
Студент «Орфографиядағы қиындықтар» пәнінде тәжірибе жүзінде кең
қолданылатын, әрі жан-жақты игерілген тілді талдаудың негізгі әдістерін
білуі қажет. Ғылыми ой-өрісті қалыптастыруда тіл білімі орфография саласы
ғылыми білім ретінде пайда болуы ерекше роль атқарады. Тарихы әр кезеңдегі
ғылым алдына қоятын қоғамдағы әлеуметтік-мәдени шарттардың шектес
ғылымдармен және олардың практикалық шешімдерімен тікелей байланысы
болатынын түсінуге көмектеседі.
4 КУРС ФОРМАТЫ
Аудиториялық уақытқа дәрістер, семинар сабақтары, оқытылған материалды
талқылау және әртүрлі тапсырмаларды орындау кіреді. Әрбір сабаққа студент
әдебиеттің негізгі және қосымша қайнар көздерінің тізіміне сәйкес
дайындалуы керек (негізгі бөлімдер мен бөлімшелер әрбір сабақта
нақтыланады). Аралық бақылау жұмысында болмаған студенттер автоматты түрде
0 балл алады және бақылау жұмысын тапсыруға жіберілмейді.
Негізгі ұғымдар дәрістерде ұсынылады және түсіндіріледі. Сабаққа
қатысу және дәрісте негізгі ұғымдарды, түсіндірмелерді және мәліметтерді
жазып алу студенттің міндеті болып табылады. Егер студент қандай да бір
жағдайлармен дәріске қатыспаған жағдайда, дәрістің материалын топтағы басқа
студенттен алуы керек. Оқытушы материалды бір де бір студентке дәрістің бір
де бір уақытында босату себебіне қарамастан ұсынбайды.
ОЖСӨЖ мақсаты – мәтінтану саласына байланысты зерттеу еңбектерді
қарастыру.
ОЖСӨЖ міндеттері келесілерді қарастырады:
- курстың методологиясы және зерттеу әдiстерi;
- морфология ғылымы және оның ерекшелiктерi туралы.
Студенттердің өздік жұмысы – бұл тұлғаның жеке танымды қызметі, ол
өзіне тек қана алған білімін бекітіп қоймауы, сонымен қатар жеке тілдік
тұжырым-ойлау процесі болып табылады. Өзіндік жағынан ол келешек маманның
жаңа білімінің ашылуына, қалыптасуына жағдай жасайды.
Өздік жұмыс сонымен қатар студенттің максималды белсенділігін
қарастырады және ол алған білімін ұйымдағы ғылыми зерттеу, қоғамдық және
өндірістік қызметтерде көрінеді.
5 КУРС САЯСАТЫ
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. жалпы саны шығарылады.
Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ
тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі ұпай
жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі.
Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті тапсырмалар сессияның
соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент
емтиханға жіберілмейді. Әрбір тақырыпты өтеу міндеті, өтілген материалды
меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу, бақылау түрінде тексеріледі. Себепсіз
сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі. Сабақтан екі рет
кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.
6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
«Орфографиядағы қиындықтар» пәнінің ұпайларға бөлінуі
|Апта |1 |
|Дәріс | 30 ұпай | 30 ұпай |
|Семинар | |15 |
|Барлығы | 300 ұпай | 300 ұпай |
|Емтихан | 400 ұпай |
|қорытынды | 1000 ұпай |
7. ӘДЕБИЕТТЕР
1. Негізгі әдебиеттер
1. Байтұрсынов А. Тіл құрал, ІІІ тіл танытқыш құрал – тіл тағылымы. –
А., 1992.
2. Сыздық Р. Қазақ тілінің анықтағышы. – Алматы, 2000.
7.1.3 Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында
анықтағыш. – Алматы, 1960.
4. Сыздықова Р. Емле және тыныс белгілері. –А., 1996.
5. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. – А., 1966.
6. Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі жай сөйлем пунктуациясының
негіздері. – Алматы, 1959.
1. Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Дүйсебаева М. Қазақ тілінің қысқаша орфоэпиялық сөздігі. –
Алматы, 1981.
2. Неталиева Қ. Қазақ тілінің орфоэпиялық сөздігі. – А., 1977.
3. Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. – Алматы, 1978.
4. Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. – Алматы, 1988.
5. Ишмұхамедов Ә. Қызықты грамматика. – Алматы, 1995.
6. Қазақ тілінен диктанттар жинағы. – Алматы, 1998
7. Қазақ грамматикасы. – Астана, 2002.
8. Күдеринова. Қ. Қазақ жазуының теориялық негіздері.
9. Рүстемов. Л.З. Қазіргі қазақ тіліндегі араб-парсы кірме сөздері.
Алматы: Ғылым,1982.
10. Уәлиұлы. Н. Бұқаралық коммуникация және сөз мәдениеті// Қазақ
тілі орфоэпия анықтағышы. Алматы: Арыс, 2004.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz