Файл қосу
Қазақстанда жануарлар биотехнологиясы
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжат |ПОӘК |ПОӘК 042-18-22.1.13/01 -2013 |
|ПОӘК |№ __басылым | |
|«Эмбриоинженерия» |«___»______ | |
|пәнінің оқытушыға | | |
|арналған бағдарламасы | | |
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«ЭМБРИОИНЖЕНЕРИЯ»
5В060700 – «Биология», 5В080300 – «Аң аулау және аңшылықтану»
мамандықтарына арналған
ПӘНІНІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2013
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырған _______________ «____»___________20____ж. “Малшаруашылығы
және аңшылықтану морфология негіздерімен” кафедрасының а.ш.ғ.к., профессор
м.а. Нуржанова К.Х.
1. ТАЛҚЫЛАНҒАН
2.1.Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті “Мал
шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен”
кафедрасының мәжілісінде.
«___»___________ 20___ж. №___ хаттама
Кафедра меңгерушісі______________Тугамбаева С.М.
2.2.Аграрлық факультетіның оқу - әдістемелік комиссия
мәжілісінде.
«___»____________20___ж. №___ хаттама
Төрағасы ___________________ Тлеубаева А.
2. БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мәжілісінде мақұлданып,
басылымға ұсынылған.
«___»____________20___ж. № ____хаттама.
ОӘК төрағасы________________ Искакова Г.
ТҰҢҒЫШ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН
Мазмұны
1. Колдану саласы
2. Ереже белгілейтін сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқытушыға арналған пәннің оқу-жұмыс бағдарламасының мазмұны
5. Студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының
тізімі
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7. Оқу-әдістемелік эдебиеттермен қамтамасыз етілуінің қартасы
8. Әдебиеттер
1. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
«Эмбриоинженерия» пәнінің оқытушыға арналған оқу-жұмыс бағдарламасы
5В060700 «Биология», 5В080300 «Аң аулау және аңшылықтану» мамандықтарының
студенттеріне арналған.
2. ЕРЕЖЕ БЕЛГІЛЕЙТІН (НОРМАТИВТІК) СІЛТЕМЕЛЕР
Осы әзірленген «Эмбриоинженерия» ПОӘК мына құжаттар талабына,
ұсыныстарына сай, пәннің оқу барысын ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- Шәкәрім атындағы Семей мемлекетік университетінің элективті
пәндерінің каталогы
- «Эмбриоинженерия» пәнінің оқу жұмыс бағдарламасы
- СТУ 042-СМУ-4-2013 Стандарт университета «Общие требования к
разработке и оформлению учебно-методических комплексов дисциплин»;
- ДП 042-1.01- 2013 Документациялық кұжаттар «Структура и содержание
учебно-методических комплексов дисциплин»
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ
1. Пәннің қысқаша сипаттамасы
«Эмбриоинженерия» пәні 5В060700 «Биология», 5В080300 «Аң аулау және
аңшылықтану» мамандықтарының студенттеріне арналған.
Қазіргі уақытта эмбриотрансплантация, эмбрионды қолдан өсіру,
эмбриоинженерия әдістерін зерттеу өте қажет. Физиологиялық параметрлері
бойынша жануарлардың генотиптерін болжауға болатын белгілерді анықтау
ауқымды ғылыми прпоцесс болып табылады. Овуляцияланған фолликулалардың
өсуін, дамуын және жетілуін басқаратын механизмді, гаметалардың ұрықтануын
және ұрықтың эмбрионалдық дамуын түсіну, өсіп-өнудің генетикалық
жетілуінің селекциялық критерилерін анықтауға мүмкіндік тудырады, әрі ол
жануарлардың өсуінің тұқым қуалау жағдайларын жоғарылататын жаңа тәсілдерін
жасауға өте бағалы болып табылады. Өсіп-өнудің селекциялық аспектілері көп
жағдайда жануардың биологиялық сапасын реттейтін процесстермен анықталады.
2. Пәнді оқытудың мақсаты
Мақсаты – биотехнологияның негізгі сауалдары бойынша теориялық
білімдерін және мал шаруашылығында эмбриондарды трансплантациялау мен
эмбриоинженериялық зерттеулер бойынша практикалық білімдерін меңгерту.
3.3 Пәннің негізгі міндеттері
• ауыл шаруашылығы биотехнологиясының зерделеу бағыттары және зерттеу
әдістері;
• басқа биологиялық ғылымдар ішіндегі алатын орнын анықтау;
• жеке организм дамуындағы жасушалық және молекулалық-генетикалық негізін
зерделеу;
• мал шаруашылығында қолданылатын себінді, эмбриоинженерия және
трансплантация әдістерін меңгеру
3.3 Пәнді оқып-меңгерудің нәтижелері
• зертханалық жануарлардың репродукциясының теориялық негіздерін білу;
• осы пән бойынша теориялық және практикалық білімдерді меңгеру, өзінің
мамандығына қажетті практикалық мағлұматтарды меңгеру;
• биотехнологиялық зерттеулер бойынша практикалық білімдерді меңгеру;
• коммерциялық биотехнологиялық өнімдер нарығында еркін жұмыс істеуді және
мақсаттарына байланысты қажетті зерттеулер жүргізуді, биотехнологиялық
практиканы тиімді пайдалануды үйренеді;
• биотехнологияның әртүрлі салалары бойынша білімдерін жетілдіреді.
3.5. Курстың пререквизиті: «цитология», «генетика», «жануарлар
физиологиясы».
3.6. Курстың постреквизиті: «Жеке тұлғалық дамудың биологиясы»,
«Молекулалық биология», «Биологияны оқыту әдістемесі».
3.7 Оқу жоспарынан үзінді
1-кесте
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәріс сабақтары |
|1 Модуль Жануарлардың өсіп-өну негіздері |
|1 Блок Жануарлардың өсіп-өнуінің биологиясы |
|Кіріспе. Эмбриоинженерия пәні, міндеттері және әдістері. |1 |
|Эмбриоинженерияның қысқаша даму тарихы. | |
| Жануарлардың өсіп-өнуінің биологиялық негіздері. |1 |
|Биотехнологияның селекциялық аспектілері. |1 |
|Ұрғашы-донорларды ұрықтандыру және суперовуляция. |1 |
|2 Блок Эмбриондарды қолдан өсіруді зерттеу |
|Эмбриондарды трансплантациялау. |1 |
|Гаметалардың биологиялық мәні және оларды өсіру. |1 |
|Гаметаларды ұрықтандыру және эмбриондарды in vivo өсіру. |1 |
|2 Модуль Алдын-ала бағдарланған жануарларды алу. |
|1 Блок Гаметалардың және эмбриондардың криобанкі |
|Бағалау, селекция, гаметалар мен эмбриондарды таңдау. |1 |
|In vitro-да гаметасын өсіру және ұрықтандыру. |1 |
|Гаметалардың және эмбриондардың криобанкі. |1 |
|2 Блок ДНҚ деңгейіндегі микроманипуляция |
|Молекулалық биотехнология негіздері |1 |
|ДНК-ң клондау және секвенир векторлары. |2 |
|3 Блок Ген инженериясындағы микротехнология |
|Жануарлар клеткасының ядро деңгейіндегі микротехнологиялары.|1 |
|Трансгенді, клонды және химерлі жануарлар. |1 |
|Зертханалық сабақтар |
|Эмбриоинженерия пәні, әдістері және міндеттері. |1 |
|Жануарлардың репродуктивті аппаратының биологиялық мәні. |1 |
|Жануарлардың гаметаларының биологиялық мәні. |1 |
|Жануарлардың биотехнологиялық резерві. |1 |
|Ұрғашы донорларды іріктеу. Ұрғашы-реципиенттерді іріктеу. |1 |
|Аналықтарды іріктеу: аналық-донор және аналық-реципиент. |1 |
|Суперовуляцияланған фолликулогенез. |1 |
|Суперовуляция деңгейі. |1 |
|Эмбриондарды транспантациялау әдістері |1 |
|Бағалау, селекция, гаметаларды таңдау. |1 |
|Бағалау, селекция және эмбриондарды тандау. |1 |
|Ұрықтандыру және гаметаларды қолдан өсіру. |1 |
|МБ 1 |2 |
|Ұрықтандыру және эмбриондарды қолдан өсіру. |2 |
|Ооцитер мен эмбриондар арасындағы өзара байланыс. |2 |
|Донор, эмбрион, реципиент және трансплантант араларындағы |2 |
|өзара байланыстар | |
|Трансплантанттың өнімділік сапасының қалыптасуына аналық |2 |
|эффектінің әсері. | |
|Биотехнологияның молекулалық негіздері. |2 |
|Трансгенді, клонды және химерлі жануарлар. |2 |
|Эмбриоинженерияның теориялық негіздері. |2 |
|МБ 2 |2 |
5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАР
5.1 Жануарлар биотехнологиясы: пайда болуы, қалыптасуы.
5.2. Қазақстанда жануарлар биотехнологиясы.
5.3 Биотехнологиядағы сандық биологияның әдістері.
5.4 Күйекті суперовуляциялау және синхронизациялау.
5.5 Жасанды ұрықтандыру.
5.6 Трансплантаттардың селекцияланатың белгілердің фенотиптік өзгеруі.
5.7 Зертханалық жануарлардың гамета және эмбриондарың бағалау.
5.8 Зертханалық жануарлардың гамета және эмбриондарың селекциялау және
таңдау.
5.9 Экстракорпоралды ұрықтандырумен байланысты процедуралар.
5.10 Гамета және эмбриондар мұздатудың теориялық аспекттер.
5.11 Криоконсервация және витрификацияның әдістері.
5.12 Репликация, транскрипция және трансляцияның механизмдері.
5.13 ДНҚ химиялық синтезі.
5.14 Полимеразды цепті реакциясы.
5.15 Зертханалық жануарлардың гамета және эмбриондарының деңгейіндегі
микрохирургиялық манипуляциялар.
6 ПӘНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
4-кесте
|Тақырыбы |Көрнекілік |Өз бетімен |Бақылау |
| |құралдар, |дайындалуға арналған|түрі |
| |ТОҚ, |сұрақтар | |
| |плакаттар | | |
|Дәрістер |Зертханалық | | | |
| |сабақтар | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |
|Кіріспе. |Эмбриоинженерия |Слайд-дәріс,| 1.Генетикалық |Ауызша |
|Эмбриоинженерия |пәні, әдістері |плакаттар |жоспарланатын |сұрау |
|пәні, мақсаты, |мен міндеттері. | |организмдер табиғи | |
|әдістері. |Жануарлардың | |биологиялық | |
|Эмбриоинженерияның|репродуктивтік | |түрлеріне әсер ете | |
|қыскаша тарихы. |аппаратының | |алады ма? | |
| |биологиялық | |2.Не себептен мал | |
| |негізі | |шаруашылығындағы | |
| | | |дәстүрлі селекция | |
| | | |тәсілдері | |
| | | |биотехнологиялық | |
| | | |әдістерсіз жүргізіле| |
| | | |алмайды? | |
|Малдардың |Жануарлар |Плакаттар, |1.Жынысына |Ауызша |
|өсіп-өнуінің |гаметасының |макро-және |байланысты |сұрау |
|биологиялық |биологиялық |микропрепара|жануарлардың | |
|негіздері |негізі. |ттар, |репродуктивтік | |
| |Жануарлардың |аңдардың |жүйесінің | |
| |биотехнологиялық|репродуктивт|биологиялық | |
| |қоры |і жүйесі |ерекшеліктері. | |
| | |бойынша |2.Жынысына қарай | |
| | |слайдтар |жануарлардың | |
| | | |репродуктивтік | |
| | | |жүйесі қандай | |
| | | |органдардан турады. | |
|Мал |Аналық-донорлард| |1.Биологияда бірдей |Ситуациял|
|шаруашылығындағы |ы, | |функцция атқарсада, |ықұ |
|биотехнологиялық |аналық-рецепиент| |негу жұмыртқа |тапсырман|
|селекциялық |терді сұрыптау. | |клеткасы |ы шешу.. |
|аспектілері |Аналықтарды | |сперматозоидтан | |
| |жұптау – | |ерекшеленеді. | |
| |саулық-донор | |2.Неге гаметогенезде| |
| |және | |сперматозоидтар | |
| |саулық-реципиент| |жұмыртқа клеткасынан| |
| | | |көп мөлшерде пайда | |
| | | |болады. | |
|Ұрғашы-донорларды |Суперовуляциялан|Плакаттар, |1.Организмге әсеріне|Жеке |
|ұрықтандыру және |ған |кестелер, |байланысты |тапсырмал|
|суперовуляция |фолликулогенез.С|малдардың |репродуктивті |арды |
| |уперовуляция |өсіп-өнуі |гормондарды қалай |орындау |
| |дәрежесі |бойынша |жіктейді. | |
| | |слайдтар |2.Суперовуляцияланға| |
| | | |н саулық-донорларды | |
| | | |ұрықтандырғанда | |
| | | |қандай өзгерістерге | |
| | | |назар аудару керек. | |
|Эмбриондарды |Эмбриондарды |Плакаттар, |1.Ұрық алатын аталық|Ауызша |
|трансплантациялау |трансплантацияла|эмбриондарды|және сынақшы-аталық |сұрау |
| |у әдістері. |трансплантац|– қолдану | |
| |Бағалау, |иялауға |ерекшеліктері. | |
| |селекция және |арналған |2.Саулық-донор және | |
| |гаметаларды |хирургиялық |салық-реципиент – | |
| |іріктеу. |қүұралдар |қолдану | |
| | | |ерекшеліктері | |
|Гаметалардың |Гаметаларды және|Плакаттар, |1.Күйлеуді |Жеке |
|биологиялық мәні |эмбриондарды |жыныс |синхронизациялау |тапсырмал|
|және оларды өсіру.|бағалау, |жасушаларыны|үшін қандай |арды |
| |селекциялау және|ң суреттері |гормондарды |орындау |
| |сұрыптау. | |қолданылады. | |
| |Эмбриондарды | |2.Неліктен аң | |
| |және гаметаларды| |шаруашылығында | |
| |ұрықтандыру және| |күйлеуді | |
| |культивациялау. | |синхронизациялау | |
| | | |үшін гормондарды | |
| | | |қолданбайды? | |
|Гаметаларды |1 МБ |«Сұтқоректіл|1.Эмбриондар |Жеке |
|ұрықтандыру және | |ердің |транспланциясыныі |тапсырмал|
|эмбриондарды in | |эмбриондарын|хирургиялық және |арды |
|vivo өсіру | |ың дамуы» |хирургиялық емес |орындау |
| | |кафедра |әдістерінің қандай | |
| | |стенді |ерекшеліктері бар. | |
| | | |2.Трансплантацияның | |
| | | |әртүрлі әдістеріне | |
| | | |тән ерекшеліктер. | |
|Бағалау, селекция,|Эмбриондарды |Плакаттар, |1.Эмбриондар мен |Жеке |
|гаметалар мен |ұрықтандыру және|кесте- |гаметалар |тапсырмал|
|эмбриондарды |культивациялау |эмбриондарды|селекциясында қандай|арды |
|таңдау | |бағалау |шкаланы пайдаланады.|орындау |
| | |шкаласы |2.Эмбриондың сапасың| |
| | | |қандай жағдайда | |
| | | |бағалайды | |
|In vitro-да |Эмбриондар және |Плакаттар, |1.Гаметаларды |Ауызша |
|гаметасын өсіру |ооциттер |сперматозоид|культивациялауда |сұрау |
|және ұрықтандыру |арасындағы өзара|тар |және эмбриондарды | |
| |байланыстар |ұрықтандыру |культивациялауда | |
| | |бойынша |кезіңде қандай | |
| | |кестелер |әдістерді қолданады.| |
| | | |2.Гаметаларды | |
| | | |ұрықтандыру | |
| | | |әдістері. | |
|Гаметалардың және |. Донор, |Таблицы по |Эмбриондарды жуу |Ауызша |
|эмбриондардың |эмбрион, |глубокому |кезінде алынған |сұрау. |
|криобанкі |реципиент және |замораживани|биоматериалдың | |
| |трансплантат |ю гамет и |құрамын зерттеу | |
| |арасындағы өзара|эмбрионов |әдістемесі. | |
| |байланыстар | | | |
|Молекулалық |Трансплантантард|Кестелер, |30 реципиент үшін |Ауызша |
|биотехнология |ың өңімділік |слайдтар |буаздылық проценттің|сұрау. |
|негіздері |сапасы | |анықтау | |
| |қалыптасуына | | | |
| |аналық | | | |
| |эффектінің әсері| | | |
|ДНК-ң клондау және|Биотехнологияның|Плакаттар, |1.Мал организмде ДНК|Ауызша |
|секвенирлеу |молекулярлық |рДНК |және РНК молекуласы |сұрау. |
|векторлары |негіздері |кестелері |қалай жұмыс істейді.| |
| | | |2.Гендер, жасушалар | |
| | | |және ұрпақтар | |
| | | |арасында тұқым | |
| | | |қуалау қалай жүзеге | |
| | | |асады? | |
|ДНК-ң клондау және|Трансгендік, |Плакаттар, |1.Ақуыз синтезінің |Ауызша |
|секвенирлеу |химерлік және |рДНК |генетикалық бақылауы|сұрау. |
|векторлары |клондық |кестелері |қалай жүреді? | |
| |жануарлар | |2.Эукариот және | |
| | | |прокариоттың | |
| | | |транскрипциалық | |
| | | |бірлігінің | |
| | | |арасындағы | |
| | | |айырмашылығы неде? | |
|Жануарлар |Эмбриоинженериян|Плакаттар, |Трансгендік, клонды |Ауызша |
|клеткасының ядро |ың теориялық |микроманипул|және химерлі |сұрау. |
|деңгейіндегі |негізі |ятор |жануарларға қандай | |
|микротехнологиялар| | |биологиялық | |
| | | |қасиеттері тән? | |
|Трансгенді, клонды|2 МБ |Эмбриоинжене|Трансгендік, клонды |Ауызша |
|және химерлі | |рлік |және химерлі |сұрау. |
|жануарлар | |зерттеулер |жануарларға қандай | |
| | |бойынша |биологиялық | |
| | |плакаттар |қасиеттері тән? | |
| | |мен слайдтар| | |
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
|Оқулықтардың, оқү-әдістемеліқ |Экземпляр |Студенттердің |Қамтамасыздану %|
|құралдарының атаулары |саны |саны | |
|1 |2 |3 |4 |
|Эрнст Л.К., Трансплантация |12 |2 |100 |
|эмбрионов сельскохозяйственных| | | |
|животных, М., 1989. | | | |
|Бегимкулов Б.К. Молекулярная |10 |2 |100 |
|генетика с основами | | | |
|биотехнологии, Алматы, 1996. | | | |
|Завертяев Б.П. Биотехнология в|6 |2 |100 |
|воспроизводстве и селекции | | | |
|крупного рогатого скота, М., | | | |
|1989. | | | |
8. Негізгі әдебиеттер
8.1.1 Бегимкулов Б.К. Генетика, Алматы, 2000.
8.1.2 Бегимкулов Б.К. Молекулярная генетика с основами биотехнологии,
Алматы, 1996.
8.1.3 Белоус А.М. Криоконсервация репродуктивных клеток, Москва, 1986.
8.1.4 Бернет Ф. Клеточная иммунология: Перев с анг. – М.: Мир, 1971.
8.1.5 Георгиевский В.И., Физиология сельскохозяйственных животных, М.,
1990.
8.1.6 Джамалова Г.А. и др. Биотехнология воспроизводства животных с
основами эмбриоинженерии, А., 1996.
8.1.7 Завертяев Б.П. Биотехнология в воспроизводстве и селекции крупного
рогатого скота, М., 1989.
8.1.8 Калашник И.А., Практикум по общей ветеринарной хирургии, М., 1982.
8.1.9 Красота В.Ф. и др. Разведение сельскохозяйственных животных, М.,
1990.
8.1.10 Мурзамадиев А.М. и др. Биотехнология в воспроизводстве овец,
Алматы, 1992.
8.1.11 Петухов В.Л. и др. Генетические основы селекции животных. М., 1989.
8.2 Қосымша
8.2.1 Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы
применения. М., 2002.
8.2.2 Грин Н. Биология, М., 1990, т.3.
8.2.3 Курбатова Д.А. Криоконсервация спермы сельскохозяйственных животных,
М., 1988.
8.2.3 Магда И.И. Оперативная хирургия, м., 1990.
8.2.4 Меркурьева Е.К., Биометрия, М., 1970.
8.2.5 Мингазова Т.А. Воспроизведение сельскохозяйственных животных, М.,
1988.
8.2.6 Свенсон К., Уэбстер П. Клетка: Пер. с англ. – М., 1990.
8.2.7 Карлсон Б.М., Основы эмбриологии по Пэттену в 2 т.: Пер с анг. – М.,
1983.
8.2.8 Студенцов А.П. Ветеринарное акушерство и гинекологитя, М., 1980.
8.2.9 Шипилов В.С. Ветеринарное акушерство и гинекологитя, М., 1988.
8.2.10 Эрнст Л.К., Трансплантация эмбрионов сельскохозяйственных животных,
М., 1989.
8.2.11 Эрнст Л.К. и др. Племенное дело в животноводстве, М., 1987.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz