Файл қосу

Өзгерістерді басқару пәнінің оқу - әдістемелік кешені



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ                      |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                              |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты      |ПОӘК                  |ПОӘК                      |
|                           |                      |042-14-3-03-047-01-2009   |
|«Өзгерістерді басқару»     |№ 2 басылым           |                          |
|пәнінің оқу-әдістемелік    |от 27.08.2009         |                          |
|кешені                     |                      |                          |











                            «ӨЗГЕРІСТЕРДІ БАСҚАРУ»
                       ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


                6М050700 - «МЕНЕДЖМЕНТ» мамандығына арналған


                ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ






















                               СЕМЕЙ  -  2013


      Алғы сөз


      Көптеген  ғасырлар  бойы  адамдар  өзінің  маңайындағы  әрқашан  болып
жататын  өзгерістерге,   жағдайлар  мен  жайттарға   бейімделеді   және   өз
тіршілігін жасайды.  Тек қана өз тіршілігін  жасау емес, ары қарай өсу  және
даму үшін қиын мәселелерді шешу мен түпкілікті өзгерістер жасау қажет.
      Адамдар топтары әрқашан дамуды  ойлайды,  қабілетінің  жоғарғы  шегіне
жетеді және  ішкі  және  сыртқы  өзгерістерге  бейімделеді.  Осының  барлығы
ұйымдарға да қатысты: егер олар өзгеріп жатқан жайттарға бейімделмесе,  онда
олар сәтсіздікке ұшырып, біртіндеп өшуді бастайды.
      Қазіргі таңдағы кәсіпорындар әрқашан өзгеріп тұратын орта жағдайларына
 байланысты қызмет етулері керек,  яғни  сыртқы  орта  (жаңа  заңдар  шығуы,
технология, нарықтар, тұтынушылар сұранысы), сонымен қатар ішкі орта  (еңбек
өнімділігі  төмендеуі,  қызметкерлерді   оқыту   қажеттілігі,   қызметкерлер
арасындағы  туындаған  келіспеушілік).  Осының  барлығы  кәсіпорын   басшысы
тарапынан тез әрекет етуді, яғни  жаңа  жағдайда  кәсіпорынның  дұрыс  жұмыс
істеуін қамтамасыз етуге бағытталған шешімдер қабылдауды  қажет  етеді.  Осы
бейімделу үрдісі көптеген себептердің әсерінен өте ауыр болуы мүмкін.
      Кәсіпорындардағы  өзгерістер  үрдісі-қызмет  ету  мақсатының  өзгерісі
болсын,   ішкі   фирмалық    құрылым    өзгерісі,    жекелеген    жұмысшылар
жауапкершілігі,  жаңа  өндірісті  енгізу,  қызмет  немесе  қызмет  ережелері
өзгеруі-өте   жақсы   ұйымдастырылуы   және   басқарылуы    керек,    себебі
өзгерістерден кейін тек жақсы нәтижелер көрініп, аз көлемдегі күш  жұмсалып,
жұмысшылар мен басшылардың жүйкелері жұқармай, аз ақша шығындалуы қажет.
      Өзгерістер-барлық ұйымдар мен кәсіпорындарға қатысты жайттар.






































      1. ӘЗІРЛЕНГЕН
      Әзірлеуші
      Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік  университетінің  «Менеджмент  және
маркетинг» кафедрасының  меңгерушісі, э.ғ.к. Толымгожинова М.К.


                                                   «_____»__________ 2013 ж.
   1. ТАЛҚЫЛАҒАН
      2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің  «Менеджмент
      және маркетинг» кафедрасының отырысында


        «___»__________ 2013 жыл, № __  Хаттама


      Кафедра меңгерушісі _________________  Орынбекова Г.А


      2.2. Қаржы -экономикалық факультетінің  оқу-әдістемелік Бюросының
      отырысында
       «__»_____________2013 жыл, № ___ Хаттама




         ОӘК төрағасы:
             Тойкин С.Х



   2. БЕКІТІЛДІ
      Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға
      мақұлданған және  ұсынылған


      от «__» ______________ 2013 жыл, № ___ Хаттама


      ОӘК төрағасы, бірінші проректор
      Искакова Г.К




























      МАЗМҰНЫ


   1. Қолдану аумағы
   2. Нормативтік сілтемелер
   3. Жалпы ереже
   4. Оқытушылар үшін пәннің жұмыс бағдарламасының мазмұны
   5. Студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі
   6. Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы
   7. Оқу-әдістемелік әдебиеттердің қамтамасыз етілу картасы
   8. Әдебиеттер
































































      1. Қолдану аумағы
                   «Өзгерістерді басқару» пәнінің оқу-әдістемелік кешені
      2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің  «Менеджмент
      және маркетинг» кафедрасының отырысында


        «___»__________ 2013 жыл, № __  Хаттама


      Кафедра меңгерушісі _________________  Орынбекова Г.А


      2.2. Қаржы -экономикалық факультетінің  оқу-әдістемелік Бюросының
      отырысында
       «__»_____________2013 жыл, № ___ Хаттама




         ОӘК төрағасы:
             Тойкин С.Х



   1. БЕКІТІЛДІ
      Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға
      мақұлданған және  ұсынылған


      от «__» ______________ 2013 жыл, № ___ Хаттама


      ОӘК төрағасы, бірінші проректор
      Искакова Г.К


















 «Менеджмент» мамандығының  магистранттарына  арналған.  Ол  магистранттарды
курстың мазмұнымен, оның актуальдігі мен  қажеттілігімен,  курс  саясатымен,
оқу үрдісінде магистранттар алатын  білімділік  пен  дағдымен   таныстырады.
Пәнінің оқу-әдістемелік кешені пәнді оқыту кезіндегі негізгі басшылық  болып
табылады.

      2. Нормативтік сілтемелер
            «Өзгерістерді басқару» пәнінің  оқу-әдістемелік  кешені   келесі
құжаттардың нұсқаулары мен талаптарына сәйкес, осы пән бойынша  оқу  үрдісін
ұйымдастыру ережелерімен белгіленген және әзірленген:
      6М050700 - «Менеджмент»  мамандығының  мемлекеттік  жалпы  білім  беру
стандарты,
      МЕСТ ҚР 5.4.033-2008, Жоғарғы оқудан кейінгі магистратура.


      3. Жалпы ереже

      3.1. Пәннің мазмұнының қысқаша сипаты
      «Өзгерістерді басқару» курсы   6М050700  -  «Менеджмент»  мамандығының
магистранттарына  арналған.  Осы  курс   Қазақстанның   нарықтық   экономика
жағдайында  кәсіпорындардағы  өзгерістерді  басқарудың  негізгі  әдістемелік
шарттары туралы бағыт береді.
      «Өзгерістерді басқару» курсының зерттеу объектісі  ретінде    нарықтық
экономика жағдайындағы кәсіпорындардың шаруашылық қызметі алынады.
           Оқу пәні ретінде менеджмент  алынады,  себебі  кризистік  режимде
кәсіпорынның жаңа режимге көшуіне бағытталған  шаралар  кешенін  пайданалып,
тиімді жұмыс жасауды қамтамасыз етеді. Бұл режимнің түпкілікті  сипаттамасы-
тұрақты қаржылық жағдай.

      3.2. Бұл курстың негізгі  мақсаты-  ұйымдардың  дамуының  заңдылықтары
мен ұйымдастыру өзгерістерінің негізгі модельдері  туралы  мағлұматтар  беру
және магистрантарды оқыту.
Курс арқылы басқару әдістері мен ұйымдардағы өзгерістерді басқаруда  қазіргі
заман талабына сай құралдарды пайдалану  дағдыларын  қалыптастыруға  болады.
Курста  қазіргі  таңдағы  компаниялардың  өзгерістерді  енгізудегі   әртүрлі
жақтары, ұйымдастыру өзгерістерінің стратегиялық  типтері  мен  өзгерістерді
басқарудың жаңа құралдары берілген.

       3.3.   Пәнді  оқудағы  негізгі  мақсат  магистранттарға    өзгерістер
менеджменті облысындағы арнай білімдерді меңгерту.
      a.  Пәнді оқу нәтижесінде магистрантқа қажет:
-менеджменттің теориялық  концепциясын, ұйымдастыру өзгерістерін  жүргізудің
қазіргі құралдардын және  қазақстандық компанияларда  енгізу  ерекшеліктерін
пайдалануды  білуі керек;
-бизнес-үрдістер    негізіндегі    басқарудың    негізгі    ережелері    мен
реинжинирингті бизнес-үрдісінің сатыларын жүргізуді  игеруі керек;
-компания    басқарудың    реструктуризациясына     дайындалуға     арналған
ұйымдастырушылық талдау әдістерін меңгеруі керек;
-экономика және  менеджмент облысында болашақ маман  ретінде  өз  көзқарасын
айта білуі,    қазіргі  этапта  тиімділігін  бағалай  алуды   қолдана  білуі
керек;
-экономикалық жағдайды, заңдарды,  өндірістің  даму  принциптерін,  менеджер
ретінде пайда болған мәселелерді бағалауды түсінуі керек;
-ұйымдастырушылық өзгерістердің  моделін  тәжірибеде  қолдану  дағдысына  ие
болуы керек;
-өзгерістер менеджменті облысындағы білімді  алуы  керек.
      b.  Курстың  басты деректемелері: Менеджмент(лездетілген  курс) ;
    ➢ Жобаларды басқару;
    ➢ Тәуекелді басқару.
           c. Курстың деректемелері:
             Стратегиялық  менеджмент;
         Корпоративтік  басқару.

                   Жұмыс оқу жоспарынан көшірме (Кесте 1);


                   1 кесте -  Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

                                                                   1 кесте
|Курс                                     |Семестр|Кредиттер                     |
|1                                        |2      |3                             |
|Дәріс сабақтары                                                                 |
|1тақырып. Ұйымдардың даму заңдылықтары   |3      |Широкова Г.В. «Управление     |
|                                         |       |изменениями в российских      |
|                                         |       |компаниях» СПб.: СПбГУ, 2006. |
|                                         |       |Глава 8.                      |
|                                         |       |Нельсон Р., Уинтер С.         |
|                                         |       |Эволюционная теория           |
|                                         |       |экономических изменений. М.,  |
|                                         |       |2002.                         |
|                                         |       |Нонака И., Такеучи Х. Компания|
|                                         |       |– создатель знания. Зарождение|
|                                         |       |и развитие инноваций в        |
|                                         |       |японских компаниях. М., 2003. |
|                                         |       |Сенге П. Пятая дисциплина:    |
|                                         |       |искусство и практика          |
|                                         |       |самообучающихся организаций.  |
|                                         |       |М., 2003.                     |
|                                         |       |Сенге П., Клейнер А., Робертс |
|                                         |       |Ш., Росс Р., Рот Дж., Смит Б. |
|                                         |       |Танец перемен: новые проблемы |
|                                         |       |самообучающихся организаций.  |
|                                         |       |М., 2003.                     |
|2 тақырып. Ұйымдастыру  патологии,       |3      |-//-//-//-                    |
|менеджмент мәселелері  и компанияның     |       |                              |
|«өсу ауруы»                              |       |                              |
|3 тақырып. Өзгерістерді басқару          |3      |-//-//-//-                    |
|принциптері мен негізгі  идеялар.        |       |                              |
|4 тақырып Ұйымдастыру өзгерістерінің     |4      |-//-//-//-                    |
|моделі                                   |       |                              |
|5 тақырып. Компанияны басқарудағы        |4      |-//-//-//-                    |
|реструктуризация (қайта құрылымдау)      |       |                              |
|6 тақырып. Сапаны жалпыға бірдей басқару |4      |-//-//-//-                    |
|(TQM) және   ISO 9000 сериялы  стандарт, |       |                              |
|өзгерістер  стратегиясы ретінде.         |       |                              |
|7 тақырып. Компанияның  бизнес-үрдісін   |3      |-//-//-//-                    |
|оптимизациялау                           |       |                              |
|8 тақырып. Оқып жатқан ұйымды            |3      |-//-//-//-                    |
|қалыптастыру.                            |       |                              |
|9 тақырып. Ұйымдастыру өзгерістерін      |3      |-//-//-//-                    |
|жүргізу құралдары.                       |       |                              |
|Барлығы                                  |30     |                              |
|                                 Практикалық (семинарлық) сабақтар              |
|1 тақырып. Ұйымдардың даму заңдылықтары  |1      |Широкова Г.В. «Управление     |
|                                         |       |изменениями в российских      |
|                                         |       |компаниях» СПб.: СПбГУ, 2006. |
|                                         |       |Глава 8.                      |
|                                         |       |Нельсон Р., Уинтер С.         |
|                                         |       |Эволюционная теория           |
|                                         |       |экономических изменений. М.,  |
|                                         |       |2002.                         |
|                                         |       |Нонака И., Такеучи Х. Компания|
|                                         |       |– создатель знания. Зарождение|
|                                         |       |и развитие инноваций в        |
|                                         |       |японских компаниях. М., 2003. |
|                                         |       |Сенге П. Пятая дисциплина:    |
|                                         |       |искусство и практика          |
|                                         |       |самообучающихся организаций.  |
|                                         |       |М., 2003.                     |
|                                         |       |Сенге П., Клейнер А., Робертс |
|                                         |       |Ш., Росс Р., Рот Дж., Смит Б. |
|                                         |       |Танец перемен: новые проблемы |
|                                         |       |самообучающихся организаций.  |
|                                         |       |М., 2003.                     |
|2 тақырып. Ұйымдастыру  патологии,       |1      |-//-//-//-                    |
|менеджмент мәселелері  и компанияның     |       |                              |
|«өсу ауруы»                              |       |                              |
|3 тақырып.  Өзгерістерді басқару         |1      |-//-//-//-                    |
|принциптері мен негізгі  идеялар.        |       |                              |
|4 тақырып. Ұйымдастыру өзгерістерінің    |2      |-//-//-//-                    |
|моделі                                   |       |                              |
|5 тақырып. Компанияны басқарудағы        |2      |-//-//-//-                    |
|реструктуризация (қайта құрылымдау)      |       |                              |
| 6 тақырып. Сапаны жалпыға бірдей басқару|2      |-//-//-//-                    |
|(TQM) және   ISO 9000 сериялы  стандарт, |       |                              |
|өзгерістер  стратегиясы ретінде.         |       |                              |
|7 тақырып.  Компанияның  бизнес-үрдісін  |2      |-//-//-//-                    |
|оптимизациялау                           |       |                              |
|8 тақырып. Оқып жатқан ұйымды            |2      |-//-//-//-                    |
|қалыптастыру                             |       |                              |
|9 тақырып.  Ұйымдастыру өзгерістерін     |2      |-//-//-//-                    |
|жүргізу құралдары.                       |       |                              |
|барлығы                                  |15     |                              |



      5.  МАГИСТРАНТТАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ  ТАҚЫРЫПТАРЫ ТІЗІМДЕРІ

тақырып  1.  Өзгерістер  менеджментінің   методологиялық   және    теориялық
негізі.
тақырып 2.  Ұйымның өмір сүру цикліндегі ұйымдастыру өзгерістерін басқару.
тақырып 3.  Өзгерістердегі қажеттіліктерді талдау.
тақырып 4. Ұйымдастырушылық тәртіптегі өзгерістерді басқару.
тақырып  5.  Өзгерістерді  басқарудағы  шешім  қабылдау  технологиясы   және
өзгерістерге қарсы тұру әдістері.
тақырып 6. Ұйымдастыру өзгерістерін басқару әдістемесі.
тақырып 7.  Жоспарланған  өзгерістерді  жүргізудегі  ұйымның  мүмкіндіктерін
бағалау және талдау.
тақырып 8.  Стратегиялық маңызды өзгіерістер: өмір сүру.
тақырып  9.Өзгерістерге  қарсы  тұрудың   ескертулері   мен   диагностикалау
әдістемесі.


                   6. Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы


      |Тақырып                     | Әдістемелік |Өз бетімен оқу        |Бақылау     |
|                            |материалдар, |сұрақтары             |формасы     |
|                            |плакаттар    |                      |            |
|                            |көрнекі      |                      |            |
|                            |құралдар, ТСО|                      |            |
|Дәрістер  |                 |             |                      |            |
|          |Практикалық      |             |                      |            |
|          |(семинарлық)     |             |                      |            |
|          |сабақтар         |             |                      |            |
|1тақырып. Ұйымдардың даму   |көрнекі      |Ұйымның өмір сүру     |хабарлама   |
|заңдылықтары                |құралдар     |циклінің моделі.      |баяндамасы  |
|                            |             |И.Адизеса:            |            |
|                            |             |«нормальные» проблемы |            |
|                            |             |и «патологии» на      |            |
|                            |             |каждой стадии ЖЦО.    |            |
|2 тақырып. Ұйымдастыру      |көрнекі      | Профессионалдық      |хабарлама   |
|патологии, менеджмент       |құралдар     |менеджмент пен        |баяндамасы  |
|мәселелері  и компанияның   |             |кәсіпкерліктің        |            |
|«өсу ауруы»                 |             |салыстырмалы талдауы  |            |
|3 тақырып.  Өзгерістерді    |көрнекі      |Өзгерістерге қарсы    |хабарлама   |
|басқару принциптері мен     |құралдар     |тұру себептерінің     |баяндамасы  |
|негізгі  идеялар.           |             |талдауы.              |            |
|4 тақырып. Ұйымдастыру      |көрнекі      |«Жақсыдан ұлыға»      |хабарлама   |
|өзгерістерінің моделі       |құралдар     |модель Дж. Коллинза.  |баяндамасы  |
|5 тақырып. Компанияны       |көрнекі      |Қызметкелер           |Реферат     |
|басқарудағы реструктуризация|құралдар     |міндеттемесін дайындау|            |
|(қайта құрылымдау)          |             |                      |            |
| 6 тақырып. Сапаны жалпыға  |көрнекі      |ISO 9000 стандарты    |баяндама    |
|бірдей басқару (TQM) және   |құралдар     |бойынша  сертификат   |            |
|ISO 9000 сериялы  стандарт, |             |алу мотиві            |            |
|өзгерістер  стратегиясы     |             |                      |            |
|ретінде.                    |             |                      |            |
|7 тақырып.  Компанияның     |көрнекі      |Компанияның           |хабарлама   |
|бизнес-үрдісін              |құралдар     |бизнес-үрдісіне талдау|            |
|оптимизациялау              |             |жасау, клиенттер мен  |            |
|                            |             |жеткізушілерді,       |            |
|                            |             |класпен топтық жұмыс  |            |
|8 тақырып. Оқып жатқан      |көрнекі      |Ұйымдастырушылық      |Реферат     |
|ұйымды қалыптастыру         |құралдар     |білімді қалыптастыру  |            |
|                            |             |теориясы И. Нонаки и  |            |
|                            |             |Х. Такеучи:           |            |
|                            |             |формализацияланған    |            |
|                            |             |және                  |            |
|                            |             |формализацияланбаған  |            |
|                            |             |білімнің  өзара       |            |
|                            |             |байланысы             |            |
|9 тақырып.  Ұйымдастыру     |көрнекі      |«Алты сигм»           |Реферат     |
|өзгерістерін жүргізу        |құралдар     |концепциясы —         |            |
|құралдары.                  |             |статистикалық  и      |            |
|                            |             |басқару ойлары. Енгізу|            |
|                            |             |мәселелері            |            |




          7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

                                                                     кесте 4
|Оқулықтар,              |Экземпляр саны|Магистранттар саны |Қамтылу пайызы     |
|оқу-әдістемелік         |              |                   |                   |
|әдебиеттердің аттары    |              |                   |                   |
|Широкова Г.В.           |1             |2                  |50                 |
|«Управление изменениями |              |                   |                   |
|в российских компаниях» |              |                   |                   |
|СПб.: СПбГУ, 2006. Глава|              |                   |                   |
|8.                      |              |                   |                   |
|Нельсон Р., Уинтер С.   |1             |2                  |50                 |
|Эволюционная теория     |              |                   |                   |
|экономических изменений.|              |                   |                   |
|М., 2002.               |              |                   |                   |
|Нонака И., Такеучи Х.   |1             |2                  |50                 |
|Компания – создатель    |              |                   |                   |
|знания. Зарождение и    |              |                   |                   |
|развитие инноваций в    |              |                   |                   |
|японских компаниях. М., |              |                   |                   |
|2003.                   |              |                   |                   |
|Сенге П. Пятая          |1             |2                  |50                 |
|дисциплина: искусство и |              |                   |                   |
|практика самообучающихся|              |                   |                   |
|организаций. М., 2003.  |              |                   |                   |
|Сенге П., Клейнер А.,   |1             |2                  |50                 |
|Робертс Ш., Росс Р., Рот|              |                   |                   |
|Дж., Смит Б.  Танец     |              |                   |                   |
|перемен: новые проблемы |              |                   |                   |
|самообучающихся         |              |                   |                   |
|организаций. М., 2003.  |              |                   |                   |


      8.  Әдебиет


      Негізгі
   1. Широкова Г.В. «Управление изменениями в  российских  компаниях»  СПб.:
      СПбГУ, 2006. Глава 8.
   2. Нельсон Р., Уинтер С. Эволюционная теория экономических изменений. М.,
      2002.
   3. Нонака И., Такеучи  Х.  Компания  –  создатель  знания.  Зарождение  и
      развитие инноваций в японских компаниях. М., 2003.
   4. Сенге  П.  Пятая  дисциплина:  искусство  и  практика  самообучающихся
      организаций. М., 2003.
   5. Сенге П., Клейнер А., Робертс Ш., Росс Р., Рот  Дж.,  Смит  Б.   Танец
      перемен: новые проблемы самообучающихся организаций. М., 2003.


      Қосымша
   1. Антикризисное управление / Под ред. К.В. Балдина. М., 2006, 271 с.
   2. Антикризисное управление в муниципальных образованиях. М., 2000
   3. Гражданский кодекс РК. Алматы, 2000
   4. Закон РК «О банкротстве»,Алматы, 2000
   5. Зенкин И.В., Таль Г.К. Банкротство коммерческих организаций.  Правовые
      аспекты:  Учебное  пособие  для  арбитражных  управляющих:  Вопросы  и
      ответы. М., 2000
   6. Кивачук  В.С.  Оздоровление  предприятия:  Экономический  анализ.  М.,
      Минск, 2002
   7. Ковалев В.В. Финансовый анализ: методы и процедуры. М., 2002
   8. Кодекс РК об административных правонарушениях, Алматы, 2000
   9.  Курманбаев  С.К.  Методологические   основы   управления   устойчивым
      развитием АПК Восточного региона. Монография. Алматы, 2006, 120 с.
  10.  Курманбаев  С.К.,  Нурекенов  Н.Г.,   Курбанов   С.К.   Антикризисное
      регулирование и управление  в  аграрной  сфере  Республики  Казахстан,
      Монография. Алматы, 2004, 80 с.
  11. Ларионов И.К. Антикризисное управление. Учебное пособие, 2-е  издание,
      перераб. и дополн.- М., 2004
  12.  Митин  А.Н.,  Федорова  А.Э.,  Токарева  Ю.А.  и  др.   Антикризисное
      управление персоналом организации. Учебное пособие. СПб.: Питер, 2005,
      272 с
  13. Михайлов Л.М. Антикризисное управление в промышленности.- М., 2004
  14. Налоговый кодекс РК, Астана, 2002
  15. Соколов М.М. Управление инвестиционными проектами. М., 2000
  16. Таможенный Кодекс Республики Казахстан, Павлодар, 2003, 272 с.
  17. Шепеленко Г.И. Антикризисное управление  производством  и  персоналом.
      Учебное пособие. Ростов-на-Дону, 2002.
Пәндер