УМКД

Операциялар журналында

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІ КОМПЬЮТЕРЛЕНДІРУ»

5В050800 «ЕСЕП ЖӘНЕ АУДИТ»

МАМАНДЫҒЫ СТУДЕНТТЕРІ ҮШІН

ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

Семей

2013

Мазмұны

|1 |Глоссарий |
| |3 |
|2 |Дәрістер |
| |4 |
|3 |Тәжірибелік сабақта |
| |27 |
|4 |Студенттердің өздік жұмыстары |
| |33 |
1. ГЛОССАРИЙ

Бухгалтерлік есеп – білім саласы, жоғарғы оқу орнындарында оқытылатын
ғылыми пән.

Бухгалтерлік шоттар – шаруашылық қаржылары мен олардың қайнар
көздерімен болатын шаруашылық операцияларын ақшалай бағада бейнелеу,
ағымдағы бақылау және топтаудың тәсілі

Бухгалтерлік баланс – бухгалтерлік есеп әдісінің бірі.

Код – шоттың толық коды (нөмірі);

Атауы (Наименование) – шоттың қосалқы шоттың атауы;

Вал. – валюталық есеп жүргізу белгісі.Егер берілген шот немесе
қосалқы шот бойынша валюталық есеп жүргізілсе, онда «Вал.» бағанасы (+)
таңбасы қойылады;

Кол. – сандық есеп жүргізу белгісі.Егер берілген шот немесе қосалқы
шот бойынша сандық есеп жүргізілсе, онда «Кол.» бағанасы (+) таңбасы
қойылады;

Заб. – баланстан тыс шоттар белгісі;

Акт. – активтік шоттар белгісі.Нақты мәндері мынадай мәндерді
қабылдайды: А – активтік, П – пассивтік, АП – активті-пассивтік;

Субконто. Программада талдамалы есеп жүргізу үшін субконто термині
енгізілген. Талдамалы есеп жүргізілетін әрбір объекті субконто деп аталады.
Талдамалы есеп объектілері (субконто) арнайы картотекалар көмегімен
ұйымдастырылады. Мысалы, үйлер мен ғимараттар, компьютерлер, маталар, т.б.
Ал субконтоның түрі бір тектес объектілер жиынтығынан тұрады. Мысалы,
негізгі құралдар, тауарлар, материалдар, т.б.

Анықтамалықтар. Талдамалы есеп жүргізуде және құжаттарды толтыруда
қолданылатын біртектес объектілер туралы тұрақты және шартты-тұрақты
мәліметтерді сақтайтын орын. Сонымен қатар, анықтамалықтар субконтоның
(объектілердің) мүмкін болатын мәндер тізімін құруға, яғни, талдамалы есеп
жүргізуге арналған.

Тұрақтылар анықтамасы. Программадағы тұрақтылар анықтамасы жүйенің
жұмыс барысында өзгермейтін немесе сирек өзгеретін деректерді сақтауға
арналған. Мұндай деректерге жай мысал ретінде кәсіпорынның атауы, мекен-
жайы, т.б. да деректері жатады.

Проводкаларды тексеру анықтамалығы. Бұл анықтамалық журналға
енгізілген проводкалардың дұрыстығын тексеруге, яғни бақылау жасап отыруға
арналған. Анықтамалыққа пайдаланушы мүмкін болатын шоттар
корреспонденциясын енгізеді. Егер енгізу барысында сәйкес параметр қойылған
болса, жүйе журналға енгізілетін проводкалардың дұрыстығын тексереді, кері
жағдайда компьютер қосымша ақпарат береді.

Есеп беру және өңдеу. Есеп беру әртүрлі ақпараттар алу үшін
қолданылады, ол белгілі бір шарт бойынша алынған егей-тегжейлі ақпараттан
немесе нәтижеден тұрады. Есеп беру бухгалтерлік нәтижелерге талдау жасаумен
бірге құралдар қозғалысын (қалдық-айналым ведомосын, журнал-ордерлерді және
т.б.) және салық инспекциясына деректер дайындауға (баланс, салықтық есеп
беру, бюджеттен тыс қорларға есеп беру) мүмкіндік береді.

Журнал. Журнал негізгі деректер базасы болып есептелінеді. Кәсіпорында
болған күнделікті шаруашылық операциялары құжат арқылы немесе проводка
түрінде журналға енгізіліп, сәйкес журналдарда сақталады. Журнал жүйедегі
құжаттардың барлық кез келген түрімен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Типтік операция режимі. Типтік операция механизмі жиі кездесетін,
стандартты операцияларды журналға енгізу автоматтандыру үшін қолданылады.
Ол үшін пайдаланушы проводка «сценарийі» жазылған операция үлгісін құрады.
Операция үлгісі бір немесе бірнеше проводкалардан тұрады және ол
бухгалтердің көмегімен жасалады, ал проводка сомасы үлгіде көрсетілген
формула арқылы есептеледі. Операция үлгісін құрудың тиімділігі – оны бір
рет құрып көп рет пайдалануда.

Меню – программаның жұмысые басқаратын командалар тізімі. Менюден
керекті команданы таңдау, сілтеменің көмегімен немесе пернелер тақтасындағы
меню атауының үлкен әріпімен бөлектенген символын басу арқылы орындалады.

Мұрағат (архив) – кезекті есеп беру кезеңін (ай, апта, тәулік) жабу
кезінде осы кезеңдегі журнал (деректер) мұрағатқа жазылады, ал алымдағы
жаңа кезең үшін жаңа журнал ашылады. Мұрағаттағы журналға кез келген
уақытта қол жеткізуге болады.
Тәулікті жабу – шаруашылық қызметіне байланысты тәулікті жабу керек
болған жағдайда қолданылады. Тәуліктер – бір айға жетпейтін кез келген
есепті кезеңнің шартты атауы.

Айды жабу – келесі есепті кезеңге көшу.

«Турбо Бухгалтер» жүйесі. Программа банк және касса операцияларын,
жалақы есептеу, негізгі құралдар және материалдық емес активтер есебін,
тауарлы-материалдық қорлар есебін автоматтандыруға, сонымен қатар жинақтау,
талдау, сандық және көп валюталы есеп жүргізуге мүмкіндік береді.

2. ДӘРІС МАТЕРИАЛДАРЫ

1-тақырып: 1С – бухгалтерия – қарапайымнан күрделіге қағидасы ретінде

Дәріс сұрақтары:
1. Бухгалтерлік есептің пайда болу тарихы.
2. 1С – бухгалтерия қағидасы
3. Бухгалтерлік есепті 1С Бухгалтерия жүйесінде жүргізу

1. Ежелгі Египетте, Месопатамиде, Вавилонда, Иранда шаруашылық есеп
жүргізетін есепшілердің болғаны анық. Египетте - папирустарға, Вавилонда -
қыш кестелерге жазбалар жазылған. Біздің уақытқа дейін келіп жеткен есеп
регистрлары ретіндегі бос парақтар сол уақытта – ақ қалыптасқан.Шамамен 5-6
мың жыл бұрын бухгалтерлік есептің әдіс – тәсілдері пайдаланыла бастаған.
Ежелгі Греция мен Римде шаруашылық есеп жүргізідің деңгейі едәуір
жоғары болды. Ағаш тақтайшаларға есеп жазып, оларды кодекс деп атаған.
Шаруашылық қатынастардың болуы, адамзаттың дамуы өздігінен есептің дамуын
қажет етті. Қажеттіліктен туындаған есеп жүргізудің ежелгі әдістері бүгінгі
бухгалтерлік есептің негізін құрайды.
Орта ғасырдың соңында бухгалтер сөзі пайда болды. 1498 жылы Әулие Рим
империясының императоры Максимилиан 1 алғашқы бухгалтер етіп Христоф
Штехерді сайлады. Сол уақыттан бері есепті арнайы кітаптарда жүргізу
қалыптасқан.
Бухгалтерлік есеп бойынша алғашқы кітапты 1494 жылы белгілі математик,
монах Лука Пачоли жазды. Бұл кітап математикадан болатын, «Арифметика,
геометрия сомалары, пропорциялар мен қатынастар туралы ілім» деп аталған.
Онда «Жазбалар мен шоттар туралы трактат» деп аталатын бөлім қосарлы
бухгалтерияны жүргізудің тәсілдерін сипаттайды. Итальяндық қосарлы
бухгалтерия есептің дамуына үлкен үлес қосты.
Ежелгі Ресейде есепті шіркеулер мен монастырларда жүргізді.Жазба
кітаптарында мал саны, жер өлшемдері сияқты деректер болды. Петр І
Ресейдегі есептің дамуына үлес қосты.Арнаулы мектептерде есеп жүргізетін
адамдарды даярлап, есеп кітаптарын жүргізуді ұйымдастырды. Петр І
мемлекеттің табыстары мен шығындарына ғана есеп жүргізіп қана қоймай,
қазыналық зауыттарда да есеп жүргізуді талап етті. Одан кейінірек орыс
тілінде бухгалтерлік есеп туралы баспа кітаптар шыға бастады. 1783 жылы
бухгалтерлік есеп туралы «Коммерция және сауданың кілті, немесе
бухгалтерия ғылымы, көпестер шоттарының шығуы » деген алғашқы кітап шықты.
Дербес ЭЕМ-нің дамуына байланысты кәсіпорындарда бухгалтерлік есеп
жүйесін автоматтандыру 90-жылдардан бастап есептеу орталығынан, жүйені
автоматтандыру бөлімдерінен тікелей бухгалтердің жұмыс орнына берілді.
Содан бері бухгалтерлік есеп, қазіргі экономика жағдайында кәсіпорындардың
барлық меншік формалар мен мөлшерлерінің қаржы-шаруашылық қызметі жайлы
ақпараттарын тіркеудегі, өндеудегі және сақтаудағы кәделі экономикалық пен
болып отыр. Қазіргі кезде қазақстандық, шетелдік, ресейлік фирмалар ірі
және шағын кәсіпорындарға бағытталған ең озық үлгідегі жаңа технологияға
негізделіп жасалған кешендік бухгалтерлік программаларды ұсынуда. Мұндай
өнімдерді жасаушы фирмалар АйТи, Галактика, Диц 1С:, Парус, Информатика,
Инфрософт, Инфин, Инэк, КомТех+, Ланкс, ЛокИС, Цефей, Никос-софт, Гарант,
Консультант+, Кодекс және басқалар әр түрлі кәсіпорындарға арналған талдау
мүмкіндіктері мол кешендік бухгалтерлік программалар жасауға зор көңіл
бөлуде. Мұндай программалар 1994 жылдан бастап дамыған: ЛУКА-ПРО,
ГАЛАКТИКА, 1С: Бухгалтерия, ТСВ БУХГАЛТЕРИЯ, SOLOMON 4, NAVISION
FINANCIALS, SCALA, Алтын, Business express (BE-2), Турбо Бухгалтер, Super
Tree, KOMTEX және тағы басқалар жатады.

2.Кез келген кәсіпорында бухгалтерлік есепті автоматтандыру, онда
бухгалтерлік программалар жүйесін жасау деген сөз. Қәзіргі уақытта сондай
программалық жүйелерді жасауда, кәсіпорыннан өз күшімен программалық
кешендер жасау емес, автоматтандыру мәселелерін тиімді шешетін дайын
программалық өнімдерді сатып алуда. Алайда осындай программалар
кәсіпорыннан барлық ерекшеліктерін (қызмет аясын, ұйымының көлемін,
автоматтандыруға қойылатын талаптарды) қанағаттандыра алмайды, сондықтан
олар параметрлік икемге келтіру үшін үлкен резервпен жасалады және
программаның негізгі сипаттамаларын кеңінен түрлендіруге қосымша
мүмкіндіктер береді. Осыған байланысты программалық кешенді нақты жұмыс
жағдайына бейімдеу қажеттілігі туады.
Бухгалтерлік программалардың құрылымы икемді және ашық жүйелі болуы
керек. Бұл бухгалтерлік есеп саласында болатын өзгерістерге байланысты кез
келген уақытта үлгіге (бухгалтерлік формаға) өзгеріс енгізе алады деген
сөз. Бұл талаптар автоматтандырылатын объектілердің қатаң параметрленуі
және модульдік принцип бойынша іске асырылады.
Адамзат қоғамы сияқты, бухгалтерлік есеп те ежелден дамып келеді.
Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған түрі енгізілген. Бухгалтерлік
есепте қарапайымнан күрделіге қағидасына енгізілген 1 С бухгалтерия
бағдарламасы жұмыс істеп дамуда. Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған
нысаны – бүгінгі күннің талабына сай, электрондық есептеу машиналарын
кеңінен пайдалануға негізделген. Бұл нысан есептік процессті бастапқы
құжаттардан бастап, бухгалтерлік қорытынды есепке дейін кешендік
автоматтандыруды қамтамасыз етеді.
Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған жұмыс орнын қолдану мынандай
мүмкіндіктерге қол жеткізеді:
■ есеп мәліметтерінің сапасы мен оперативтілігін жоғарылатады;
■ аралық ақпарат тасымаушыларды дайындауды қысқартады;
■ қол еңбегінің, қағаздың, өңдеудің шығындарын азайтуға жағдай
туғызады.
Бухгалтерлік есепті автоматтандыру жүйесінде әртүрлі бағдарламалар
пайдаланылады. Солардың ішінде ерекше орын алатын әмбебап бухгалтерлік
бағдарлама – “1С Бухгалтерия”. Бұл бағдарлама қарапайымнан – күрделіге
қағидасына негізделген. Оны қарапайым операциялар үшін де, есеп
регистрлерін, бас кітапты, жекелеген қорытынды есеп нысандарын құру үшін де
пайдалануға болады.

3. Бухгалтерлік есепті 1С Бухгалтерия жүйесінде жүргізу
«1С Кәсіпорын» жүйесі (7.7 версия). 1С жүйесі қарапайым да күрделі
бухгалтерлік есеп программасы болып саналады, ло әртүрлі меншік
формасындағы және әртүрлі қызмет саласындағы кәсіпорындарда қолдануы
мүмкін. Жүйесінің жұмысы мынадай негізгі үш компонентке негізделіп
жасалған: «Оперативтік», «Бухгалтерлік есеп» және «Есептеу» компоненті.
Бухгалтерлік есеп компоненті кәсіпорынның шаруашылық қызметін
қамтиды.Бұл шоттар жоспарын, операциялар мен проводкаларды және
бухгалтерлік қорытынды есепті қамтамасыз етеді.Жинақтамалы шоттар бойынша
көп өлшемді және деңгейді есеп жүргізуге мүмкіндік береді.Есептің қалған
бөліктерінде, мысалы валюталық есеп, қосалқы шоттар және басқалары оның
қосымша бөлігі болып табылады, кейде олар пайдаланбауы да мүмкін.Есеп
ақшалай да, заттай да жүргізіледі.Көп өлшемді талдамалы есеп қорытындыларын
әртүрлі бөліктерде алуға мүмкіндік береді.Құжаттарды жүргізу кезінде
бухгалтер проводкаларды қолмен немесе автоматты түрде енгізе алады.

Өзін-өзі тексер сұрақтары:
1. Бухгалтерлік есептің қашан пайда болды?
2. Бухгалтерлік есептің заңдылық базасы не?
3. Бухгалтерлік есептің қандай әдістері бар?
4. «1 С: Бухгалтерия»бағдарламасының құрылымы қандай?

2 тақырып. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді автоматтандыру.

Дәріс сұрақтары:
1. Жедел есеп компоненті
2. Жүйенің негізгі міндеттемелері
3. Ақпараттарды енгізу режимі

1. «Жедел есеп» компоненті – белгілі бір уақытқа байланысты шаруашылық
операцияларды басқаруға арналған. Бұл компоненттердің негізі қалдықтар
немесе айналымдардың көп өлшемді есеп жүйесін құрайтын тіркелімдер болып
есептеледі. Тіркелімдегі ресурстар қозғалысы Кіріс және Шығыс сияқты екі
тәсілмен туындауы мүмкін, сонымен қатар бұл ереже тіркелімнің барлық
ресурстары үшін орындалуы тиіс. Сонымен қалдықтар тіркелімі кірістелетін
және шығысталатын ресурстар бойынша балансты белгілеп қана қоймай, оның
«Жедел есеп» компонентінің негізгі тәсілі болып табылады.
Барлық құжаттар кәсіпорынның шаруашылық қызметіндегі іс-әрекеттер
тізбекті құрайды. Құжаттың басқа құжатқа қатысты жайғасымы күнімен,
уақытымен, сонымен қатар тізбегінің бір күндегі бір уақытымен белгілеу
қосымша шамасымен анықталады. Құжаттарды «кейінгі күнмен» өткізу және
түзету ерекше факт болып есептелінеді және белгілі бір ережелер бойынша
орындалады. Жедел есеп компонентінен оның кез келген күрделі есепті және
кәсіпорынның экономикалық қызметінің әр бөлігі бойынша құрылымын
ұйымдастыруға мүмкіндік беретінін көруге болады.»Есептеу» компоненті арнайы
алгоритмдер бойынша кезеңдік есептемені орындайды. Бұл компонентінің негізі
болып, кезендік есеп беру деректері және олардың алдыңғы тарихы сақталған
қорытынды есеп журналы болып табылады.Қорытынды есеп журналына міндетті
түрде есеп беру обьектісі немесе басқа да анықтамалар жатады. Бұл
анықтамалық бойынша есеп жүргізілетін обьектілер түрі анықталады.
Журналдағы жол бір күннен бір жылға дейінгі кез келген кезең үшін,
анықтамалықтағы бір обьекті бойынша қорытынды есеп беруді бейнелейді.
Ақпаратты еңгізудің қолайлылығы ескеріледі.Құжаттарды толтырғанда алдын-ала
қойылған параметр арқылы немесе сәйкес анықтамалықтан тандау арқылы
мәндерді еңгізу жүзеге асырылады. Бір анықтамалықтың өзі есеп берудің
бірнеше түріне қатысуы мүмкін онда ол үшін бірнеше журнал құрылады.
Конфигурациялау сатысында икемделген есептеме журналының саны
шектеусіз және шешілуге қажетті есептер санымен анықталады. Әр журналға
күрделі есеп алгоритмі сәйкес келеді. Нақты алгоритмді сипаттау үшін
«есептеу түрі» ұғымы енгізілген. Компоненттегі есептеу түрінің саны да
шектелмеген.Есептеу алгоритмі арнайы тіл көмегімен сипатталады. Есептеу
түріне мысалы ретінде, «айлықты есептеу», «табыс салығын» немесе «өтелімді
«амортизацияны)» айтуға болады. Есептеудің бірнеше түрлетін қандайда бір
белгі арқылы біріктіру үшін «есептеу тобы» деген ұғым енгізілген.есептеу
тобына мысалы, - «салық салынатын есептеулер», «орташа жалақыны есептеуге
енетіндер» және басқалар жатады.

2. Жүйенің негізгі мүмкіндіктері:
1С: Бухгалтерия жүйесі бухгалтерлік есептің барлық бөлімінде
қолданылады:
• Банк және касса есебі;
• Негізгі құралдар және материалдық емес активтер есебі;
• Тауарлар есебі, өнім өндіру және қызмет көрсету;
• Валюталық операциялар;
• Ұйымдармен, алашашақтармен, берешектермен, есеп беруші тұлғалармен
өзара есеп айырысу есебі;
• Еңбекақы бойынша есеп айырысу;
• Бюджетпен есеп айырысу;
• Есептің басқа бөлігі.
Басқа да есеп жүргізу үшін өте икемді:
• Көп деңгейлі шоттар жоспарымен жинақтамалы есеп жүргізу;
• Бірнеше шоттар жоспарымен жұмыс істеу;
• Валюталық есеп;
• Көп деңгейлі талдамалы есеп;
• Өлшеміне байланысты көп деңгейлі талдамалы есеп;
• Сандық есеп;
• Бір деректер базасымен бірнеше кәсіпорындарда есеп жүргізу (желілік).

3. Программаға ақпараттарды енгізу бірнеше режимде:
• Қолмен енгізу режимі;
• Типтік операциялар режимі;
• Құжаттау режимі арқылы жүргізіледі.
Программа жеке немесе желі бойынша жұмыс істейді.Әр түрлі
обьектілермен бір уақытта жұмыс істеу үшін қолайлы көп терезелі
интерфейспен қамтамасыз етілген.Есептің қалған бөліктерінде, мысалы
валюталық есеп, қосалқы шоттар бойынша есеп ақшалайда, заттай
жүргізіледі.Жүйеде әртүрлі валюталармен жұмыс жасау қарастырылған. Валюта
түрлері мен курстары бойынша анықтамалық жасалған.
Кез келген бухгалтерлік программамен жұмыс тұрақты немесе шартты-
тұрақты деректерді пайдалану арқылы жүргізіледі.Сондықтан, бухгалтерлік
программаны жұмысқа дайындаудың ең бірінші, жауапты және кезеңі тұрақты
немесе шартты-тұрақты деректерді компьютерге енгізу болып табылады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді қалай автоматтандыруға
болады?
2. Бухгалтерлік есепті 1 С жүйесінде қалай жүргізуге болады?
3. Жедел есеп компоненті деген не?

3 тақырып. Бухгалтерлік есепті 1 С бухгалтерия жүйесінде жүргізу.

Дәріс сұрақтары:
1. 1С бухгалтерия бағдарламасына ену операциясы
2. Операцияның құрылымы
3. Қосымша ішкі жүйелер

1. Икемді күйге келтіру спекторына байланысты кәсіпорындағы
программалық өнімнің бейімделуі және енгізілуі 1-2 айдан 3 жылға дейін,
кейде менюді икемді күйге келтіру, есеп беру формасын жасаудан бастап
мүлдем жаңа программалық модуль жасауға дейін өзгереді. Жүйені икемді күйге
келтіруді шартты түрде келесі жұмыс мезетіне бөлуге болады:
( кәсіпорындарда қолданылатын шоттар жоспарын құру;
( талдамалы есеп жүргізуді ұйымдастыру;
( бастапқы қалдықтарды енгізу;
( алғашқы құжаттар жиынтығымен қамтамасыз ету;
( керекті бухгалтерлік проводкаларды құру;
← стандартты емес есеп беру үлгілерін құру.
Қазіргі кезде әртүрлі меншік формаларындағы кәсіпорындарда
бухгалтерлік есеп жүргізу деректерді компьютерлік өңдеусіз тиімделегі
шамасыз, сондықтан жаңа технолориялар негізінде бухгалтерлік программалар
жасау жұмысының үлкен мәні бар.
Бухгалтерлік есепті автоматтандыруға арналған ақпараттық жүйелерді
шартты түрде үш топқа бөлуге болады:
← мини-жүйелер;
← шағын және орта кәсіпорындарға арналған әр жақты (әмбебап)
жүйелер;
← ірі кәсіпорындарға бағытталған кешендік жүйелер.
Мини-жүелер айналымы шағын және жүйенің жұмыс істеу мүмкіндігіне
қойылатын талаптары жоғары емес кәсіпорындарға арналған. Бұл жүйелерге БАС
БУХГАЛТЕР, 1С: БУХГАЛТЕРИЯ тағы басқалар жатады. Әр жақты (әмбебап) жүйелер
терең талданыммен сипатталады және олар бухгалтерлік есептің барлық
бөлігінде жүргізіледі. Мұндай жүйелерге ЛУКА, 1С: ПРЕДПРИЯТИЕ, ТВС
БУХГАЛТЕРИЯ, ПАРУС, ТУРБО БУХГАЛТЕР жатады.

2. Операцияның құрылымы - Ірі кәсіпорындарға бағытталған ірі кешендік
программалар мен жүйелер, жергілікті есептеу желесі және есептің белгілі
бір бөлігіне бағытталған: Негізгі құралдар, Банктік операциялар, Касса,
Жалақы, Материалдар, Қойма және т.б. осы сияқты ЖОА-ның жиынтығын береді.
Мұндай жүйелердің сипаттық белгілері деректерді басқару және өңдеу
құралының, сонымен қатар енгізу және шығару формаларының көзі болып
табылады. Ондай жүйелерге ЛУКА-ПРО, ИНТЕГРАТОР, БОСС 1.0, RS – баланс,
СУПЕР- МЕНЕДЖЕР және т.б. жатады.
Жүйенің ашықтығы сонда оны кейінгі өзгерістерге байланысты пайдаланушы
өз бетінше икемді күйге келтіре алады.
Программаны жұмысқа қосу барысында пайдаланушылардың әртүрлі санатына
(категориясына) арналған бес модификациясы жасалған.
❑ Лайт – кіші және орта кәсіпорындарға арналған меңгеруге оңай
бухгалтерлік программа.
❑ Негізгі (Базовая) – валютаның бір түрімен есеп жүргізетін, кіші
және орта кәсіпорындарға арналған кешендік программа.
❑ Проф – көп валюталы есеп жүргізетін кіші және орта кәсіпорындарға
арналған кешендік программа.
❑ Соло – орта және ірі кәсіпорныдардың бухгалтерлік есебін
автоматтандыруға арналған программа.
❑ Желілік версия – бірнеше пайдаланушылардың бірнеше жұмыс орны мен
бір деректер базасы арқылы жұмыс істеуге мүмкіндік беретін желілік
программа.

3. Қосымша ішкі жүйелер.
«Еңбекақы» модулі
Бұл кез келген меншіктегі кәсіпорын үшін еңбекақыны есептеуге және
кадр жұмысын жүргізуге арналған кәделі программадан тұратын ішкі жүйе.
Бұл жүйе есеп айырысу – төлем құжаттарын және т.б. салық органдарын
тапсыратын құжаттарды автоматты түрде құрады.
«Негізгі құрал» модулі
Нақты объекті бойынша негізгі құралды кіріске алу және пайдалануға
беру, негізгі құралдардың қозғалысын, негізгі құралдың шығының, қайта
бағалау және т.б. байланысты егжей-тегжейлі есеп жүргізіледі.
«Салық төлеуші» модулі
Программа мемлекеттік салық инспекциясына нақты тұлғаның табысы туралы
ақпарат, сонымен бірге зейнетақы қорына талап етілетін үлгіде мәліметтерді
магниттік жинағыштарда дайындап береді. Жүйенің жұмыс істеу мүмкіндігі:
⇨ есеп беру құжаттарын қолмен құру;
⇨ есеп беру құжаттарын автоматты түрде құру.
«Сауда және қойма» модулі
Жүйе көтерме сауда және ұсық көтерме сауда, өткізу бөлімі мен
өндірістік кәсіпорнындарды жабдықтау және қызмет көрсету саласына арналған.
Жүйе сауда және қойма қызметіне байланысты мынадай операцияларды
автоматтандыруға арналған:
❑ тауарлар қозғалысының есебі (сату, сатып алу, қабылдау, босату,
ішкі қозғалысы, түгендеу, есептен шығару);
❑ қоймадағы тауар қалдығының орташа бағасы, ФИФО, ЛИФО әдістері
бойынша бағалау;
❑ сатуға берілген тауарлар есебі;

❑ тауарлы-материалдық құндылықтарға байланысты банкалық және
кассалық операцияларды жүргізу;
❑ өндіріске материалдарды жіберу (босату) және өндірілген өнім
есебі.
Жүйеде сауда қызметіне талдау және бақылау жасау мүмкіндіктері бар:
❑ сатып алушылар мен жабдықтаушылар бойынша бақылау және талдау
жасау;
❑ сату көлемін талдау;
❑ пайда мен шығынды талдау;
❑ ақша қаражатының қалдығын, тауарлар қорын талдай.
«ЛУКА-ПРО» жүйесі. Қазақстандық ПЛЮСМИКРО фирмасы жасаған «ЛУКА-ПРО»
жүйесі әртүрлі ауқымдағы кәсіпорындар есебін автоматтандыруға арналған.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. 1 С бухгалтерия бағдарламасына енудің қандай жолдары бар?
2. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді автоматтандыру қалай
жүргізіледі?
3. Қандай ішкі жүйелер бар?

4 тақырып. Шотты көшіру. Шоттарды жою

Дәріс сұрақтары:
1. Шоттар жоспарының түсінігі.
2. Шотты көшіру немесе жою.

1.Шартты-тұрақты деректерді күнделікті жұмыс барысында да енгізуге
болады. 1С: Бухгалтерия программасында осындай деректерді сақтауға арналған
анықтамалықтар мен сыныптамалар бар.Олардың ішінде ең негізгісі Шоттар
жоспары болып табылады.
Программамен жұмысты бастамас бұрын бухгалтер-пайдаланушы кәсіпорында
жүргізілетін негізгі есеп принцинципін және оны жүргізу барысында
қолданылатын шоттарды анықтап алып, оны қазақстандық шоттар жоспарына
ауыстыруы керек, осы шоттар негізінде бухгалтерлік есеп жүргізіледі және
керекті құжаттар алынады.Кәсіпорында нормативтік құжаттармен берілген
стандартты шоттар жоспары және басқа да арнайы шоттар жоспары
қолданылады.Шоттар жүйесі кәсіпорынның есеп саясатына байланысты.1С:
Бухгалтерия жүйесінде есепті бірнеше шоттар жоспарында жүргізілу
мүмкіндіктері қарастырылған.
Шоттар жоспары басты менюдің «Амалдар (Операции)» пунктінен «Шоттар
жоспары (План счетов)» бөлімін тандау арқылы іске қосылады.Шоттар
жоспарының әр жолы бухгалтерлік есептің нақты немесе қосалқы шоттың
көрсететін кестесінен тұрады:
Код – шоттың толық коды (нөмірі);
Атауы (Наименование) – шоттың қосалқы шоттың атауы;
Вал. – валюталық есеп жүргізу белгісі.Егер берілген шот немесе
қосалқы шот бойынша валюталық есеп жүргізілсе, онда «Вал.» бағанасы (+)
таңбасы қойылады;
Кол. – сандық есеп жүргізу белгісі.Егер берілген шот немесе қосалқы
шот бойынша сандық есеп жүргізілсе, онда «Кол.» бағанасы (+) таңбасы
қойылады;
Заб. – баланстан тыс шоттар белгісі;
Акт. – активтік шоттар белгісі.Нақты мәндері мынадай мәндерді
қабылдайды: А – активтік, П – пассивтік, АП – активті-пассивтік;
Субконто 1,...,Субконто 10 – Субконто түрінің мәні, бағанада
көртелген, берілген шоттың талдамалы есебін анықтайды.Мысалы, кестеде
көрсетілгендей Субконто 1 бағанасындағы Негізгі құралдар бірінші деңгейдегі
субконто түрі – «Негізгі құрал», ал Субконто 2 бағанасындағы екінші
деңгейдегі субконто түрі – «Бөлімшелер» екенін, яғни осы шот бойынша
талдамалы есеп жүргізілетінін білдіреді.
Егер жүйеде бірнеше шоттар қолданылатын болса, онда терезенін жоғарғы
жағында шоттар жоспарының атауы көрсетілген кескін (закладка) шығады.Кесте
шоттар жоспарын таңдау үшін сол кестенің бірін тандаған жеткілікті немесе
басты менюдегі «Әрекет (Действия)» пунктінен «Шоттар жоспарын тандау
(Выбрать план счетов)» командасын таңдау керек.
Шоттар жоспарымен жұмыс істеуге арналған пернелер:
• Ctrl+Shift+F және Ctrl+Shift+B – шоттар жоспарына өту;
• Ctrl+төменгі сызық – нақты шоттың қосалқы шотын қарап шығу немесе
менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Келесі деңгей (Следуйщии
уровень)» командасын танда;
• Ctrl+жоғарғы сызық – кері қайту үшін немесе менюдің«Әрекет (Действия)»
пунктіндегі «Алдыңғы деңгей (Предыдущии уровень)» командасын
таңдау.Нақты шотты іздеу үшін пернелер тақтасынан сол шоттың нөмерін
таңдау жеткілікті.
Жаңа шот немесе қосалқы шот еңгізу үшін келесі амалдар орандалады:
• Шоттар жоспары терезіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Ins пернесін басыңыз немесе
• Программаның басты менюсіндегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жаңа
(Новый)» командасын таңдаңыз.Шоттарды өзгерту үшін басты менюдің
«Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Өзгерту (Изменить)» командасын
таңдаңыз немесе
• --- шоттар жоспары терезесінің құралдар тақтасын --- кнопкасын немесе
Shift+Enter пернелерін басыңыз.Жеке терезелерге түзету еңгізу
барысында түзетуді аяқтағаннан кейін Ок кнопкасын немесе терезені басу
керек.Құралдар тақтасындағы --- кнопкасы немесе Enter пенесі
еңгізілген жазуды сақтайды.
Шоттар диалогта қарау үшін келесі іс-әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Шоттар жоспары терезіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Программаның басты менюсіндегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Қарау
(Просмотр)» командасын таңдаңыз.

2. Шотты көшіру.
Шотты немесе қосалқы шотты шоттар жоспарына көшіру, бар шотты немесе
қосалқы шотты көшіру арқылы енгізілуі мүмкін.Ол үшін курсорды керекті шотқа
немесе қосалқы шотқа қойып, келесі әрекеттердің бірін орындау жеткілікті:
• F9 пернесін басыңыз немесе
• Шоттар жоспары терезесінің құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Программаның «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Көшіру (Копировать)»
командасын таңдаңыз.
Шоттарды жою.
Шоттар жоспарына еңгізген шоттар пайдаланушымен жұмыстың барысында
жойылуы немесе жойылуға белгіленуі мүмкін.Шотты қосалқы шотты жою үшін
немесе жоюға белгілеу үшін курсорды сол шотқа қойып, келесі іс-әрекеттердің
бірін орыңдаңыз:
• Del пернесін басыңыз немесе
• Шоттар жоспары терезіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жою (Удалить)» командасын
таңдаңыз.
Экрандағы сұранысқа Иә (Да) деп жауап бергеннен кейін таңдалған шот
жойылады.
Жойылуға белгіленген белгіні алып тастау.
Шоттағы қосалқы шоттағы белгіні алып тастау үшін курсорды керекті
шотқа/қосалқы шотқа қойып келесі әрекеттердің бірін таңдаңыз:
• Del пернесін басыңыз немесе
• Шоттар жоспары терезіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жоюдағы белгіні алып тастау
(отменить пометку на удаление)» командасын басыңыз.
Егер шоттың деректермелері қайталанатын болса, онда ең соңғы
еңгізілген деректемелер ғана емес, алдыңғы еңгізілген деректемелер күнімен
қоса сақталады.Әр шот бойынша оның мәнін өзгерту тарихы, басқа шоттардың
тарихына тәуелсіз сақталады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Шоттарды көшіру қалай жүзеге асырылады?
2. Шоттарды қалай жоюға болады?
3. Шоттардың Үлгілік жоспары деген не?

5 тақырып. Анықтамалықтар. Анықтамалықты қарап шығу.

Дәріс сұрақтары:
1. Анықтамалықтарды ұйымдастыру
2. Анықтамалықты қарап шығу.

1.Талдамалы есеп жүргізу және алғашқы құжаттарды құру барысында
анықтамалықтардың құрылымын пайдалану ең негізгі ақпарат болып табылады.1С
Бухгалтерия жүйесінде көп деңгеңгейлі анықтамалықтар (10 деңгейге дейін)
ұйымдастыруға болады. Бұұл шоттар бойынша шоттар көп деңгейлі талдамалы
есеп жүргізуге мүмкіндік беріледі.Жүйеде бағынышыты анықтамалықтар
механизмі қарастырылған.Мұндай механизм әр түрлі анықтамалықтардың
элементтерін бір-бірімен, мысалы, кәсіпорынмен жасалған шартты, тауарлар
мен олардың өлшем бірілігі, тағы басқаларын байланыстыруға мүмкіндік
береді.Бағынышты анықтамалықтардағы әрбір элемент негізгі анықтамалықтың
нақты бір элементімен байланысты. Жұмыс барысында бағынышты анықтамалық
терезесінен таңдалған элементтер жиынтығы негізгі иеленуші анықтамалықтың
ағымдағы элементі болып табылады. Мысалы, ұйымның анықтамалығында курсор
нақты ээлементке қойылған болса, онда оның бағынышты келісім шарттар
анықтамалығында тек ағымдағы ұйымның келісім шарттары туралы деректер
шығарады.
Анықтамалықпен жұмыс екі режимде жүргізіледі:
• Анықтамалықтан элементті таңдау;
• Анықтамалықтағы элементтерді түзету және қарап шығу.
Қарап шығу және таңдау режимніде анықтамалықтарды программаның басты
менюнен, құралдар тақтасынан. Басқа формалардың немесе басқа амалдардың
кнопкасын басу арқылы ашуға болады.
Таңдау режимінде субконто мәнін,тұрақтыларды, басқа анықтамалық
деректемелерін немесе құжат деректемелерін енгізу үшін, F4 пернесін таңдау
арқылы анықтамалықты ашуға болады.Бұл екі режимнің айырмашылығы сонда
таңдау режимінде анықтамалықтан курсорды керекті элементке қойып, Enter
пернесін немесе құралдар тақтасынан керекті кнопканы басу арқылы
түзетілетін деректемені немесе тұрақтының мәні ретінде ағымдағы элементті
енгізе аласыз.
Анықтамалық формасына программаның басты менюіндегі «Амалдар
(Операции)» пунктінен «Анықтамалық (Справочник)» бөлімін таңдау арқылы қол
жеткізуге болады.Экранға жүйедегі тізімде бар анықтамалықтар тізімі шығады.
Маустың немесе перненің көмегімен тізімнен керекті анықтамалықтың
атауын тандап Ок кнопкасын басыңыз. Егер анықтамалық көп элементтен және
көп бағанадан тұрса, онда анықтамалық кестесіне оның нақты бөлігі шығады,
ал кестенің сол жағына және төменгі бөлігіне қарау сызығы шығады.Егер
ағымдағы анықтамалық үшін менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Сатылы
(Иерархиялық)» тізім командасы таңдалған болса, онда анықтамалық
бағанасының сол жағына жолдың типін көрсететін шартты белгілер шығады:
• --- бұл жолдың анықтамалық элементін көрсетеді
• --- бұл жол анықтамалық тобына сәйкес келеді.Топтардың тақырыбы
анықтамалық тізімнің жоғарғы жағында орналасқан.Маустың сол сол жақ
кнопкасын екі рет басу арқылы осы топқа кіретін анықтамалық элементін
таңдауға болады
• --- бұл жол қарап шығуға ашылған топтар атауын көрсетеді.Мұндай
жолдар анықтамалық атауы ретінде кестенің жоғарғы бөлігінде
орналасады және түзетуге болмайды. Маустың сол жақ кнопкасын осы
топқа екі рет басу арқылы топты жабуға болады.
Бұдан басқа анықтамалықтар элементін және анықтамалық тобын жоюға
арналған шартты белгілер болуы мүмкін.

2.Анықтамалықты қарап шығу.
Анықтамалықтағы жолдың екі түрі болуы мүмкін: анықтамалықтың элементі
және анықтамалық тобының атауы. Анықтамалықтағы топты ашу келесі
тәсілдердің бірімен орындалуы мүмкін:
• Кестедегі керекті топ атауының таңбасына маустың көмегімен екі рет
басу немесе
• Курсорды керекті топ атауына қойып Ctrl+төменгі сызық немесе
• Курсорды керекті менюдегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Келесі
деңгей (Следуйшии уровень)» командасын таңдау.
Осы әрекеттердің нәтижеснде таңдалған топ ашылады --- таңбасы ---
таңбасына ауысады. Осы топ атауы және жоғарғы деңгейдегі барлық топтардың
атауы кестенің бірінші жолында көрсетіледі. Алдыңғы деңгейге қайта оралу
үшін Ctrl+жоғарғы сызық пернесінің командасын басыңыз.Егер бірнеше
деңгейді аттап өткіңіз келсе, керекті жолдағы топ атауының таңбасына ---
маустың көмегімен екі рет басыңыз.

Өзін-өзі тексерусұрақтары:
1. Анықтамалықтар деген не?
2. Анықтамалықпен жұмыстың қандай режимдері бар?
3. Анықтамалықтан элементті қалай таңдауға болады?
4. Анықтамалықтағы жолдың қандай түрлері бар?

6 Тақырып. Топтың бұтақ тәріздес түрін қарап шығу.

Дәріс жоспары:
1. Топтың атауларын талдау
2. Журналмен жұмыс істеуге арналған басқару пернелері
1. Топтың бұтақ тәріздес түрінің құрамы анықтамалқытағы топтың
атауынан тұрады және ол біріншіден, анықтамалықтың құрылымын қарап шығу
үшін, екіншіден, анықтамалықтың нақты тобына кіретін элементтерге тез өту
үшін ыңғайлы. Бұтақтағы «+» таңбасы осы бұтақтың ішінде қосалқы бұтақ барын
білдіреді. Топты ашу маустың көмегімен таңбаға екі рет басу арқылы
асырылады «+» таңдасы «-» ке ауысады. Ал топты жабу үшін «-» таңбасын
маустың көмегімен екі рет басу жеткілікті.

2. Журналмен жұмыс істеуге арналған басқару пернелері мыналар: F7 –
журналға жаңа жазу енгізу.
F8 – журналдағы жазуды жою.
F2 – жазулар тобын белгілеу.
Alt+F2 – жазулар тобындағы белгіні алып тастау.
F3 – экрандағы жазудың құрамын қарап шығу.
F4 - жазуды өзгерту.
Өткізілген жазулардың тек түсініктемелерін ғана түзетуге болады.
F10 – жазуды өткізу (тек өткізілмеген және қатесіз жазулар ғана
өткізіледі).
Ctrl+F10 - өткізудің күшін жою.
Enter – ағымдағы жазуды белгілеу.
Ағымдағы немесе әрбір өткізуге белгіленген жазулар үшін автоматты
түрде қарама-қарсы таңбамен берілген сома туындайды және ол енгізудің
белгіленген режиміне қарамастан өткізіледі.
Alt+M – операциялар менюі.
Esc – аяқтау.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Топтың бұтақ тәріздес түрін қарап шығу деген не?
2. Анықтамалық элементтерін қалай реттеуге болады?
3. Анықтамалыққа жаңа элементті қалай енгізуге болады?

7- тақырып. Анықтамалық элементтерін реттеу.

Дәріс жоспары:
1. Анықтамалық элементтерімен танысу.
2. Айналым балансы

1. Анықтамалық терезесі көруге немесе элементтерді таңдауға ашылғанда
оны коды, элементтерінің атауы немесе кез келген деректемесі бойынша
реттеуге болады. Реттеуді программаның басты менюсіндегі «Әрекет
(Действия)» пунктіндегі «Реттеу (Сортировка)» командасын таңдау арқылы
орындалады.Реттеуді жылдамдату үшін келесі пернелер қосындысы қолданылады:
• Ctrl+1 элементті коды бойынша реттеу
• Ctrl+2 элементті атауы бойынша реттеу
• Ctrl+3 кез елген деректеме бойынша реттеу.

2. Айналым балансын таңдау.
1. Есеп-қисап алынуға тиісті есеп кезеңін беру – тәуліктер.
2. F10 – көрсетілген белгілерді сақтау, экранда есеп-қисап алу.
3. F5 – есеп-қисапты экранға шығару.
4. Enter – есеп-қисапты баспаға шығару.
Материалдар бойынша айналым ведомосы.
1. Басты менюден Есеп-қисаптар/Картотекалар бойынша есеп-қисаптарды
таңдау/ - ЛУКА шоттар бойынша картотекалар мазмұның ашады.
2. Курсорды керекті шотқа кою.
3. Enter – экранда есеп-қисаптар менюі пайда болады. Айналым ведомосын
таңдау.
4. Enter – экранда ішкі меню пайда болады: Номері, атауы бойынша
реттелген ведомость алу немесе Бас тарту командасы арқылы шығу.
Enter – экранда берілген шот бойынша ағымдағы ай үшін қалдық-
5. айналым ведомосы пайда болады.
6. F5 – басу.
7. Enter – есеп-қисапты баспаға шығару.
Материалдарды сату
1. Басты менюден Есеп-қисаптар/проводкалар мұрағаты бойынша есеп-
қисаптар пунктің таңдау.
2. F2 – Сүзгішті шақыру (есеп-қисаптың генерациясы үшін жазулар тобын
белгілеу, яғни Дебеттік шоттар бойынша бар жазуларды іздеу үшін шарттар
беру)
3. F10 – жазуды табу.
4. F5 – есеп-қисаптар менюін таңдау.
5. Өткізу тәсімін (схемесын)таңдау.
6. Esc – ЛУКА ҚПП есеп-қисаптар менюі қайтып оралады.
7. Esc – есеп-қисаптар менюінен шығу.
8. F5 – есеп-қисапты баспаға шығару.
Кез келген уақытта F1 немесе Shift+F1 пернелері арқылы программаның
көмегімен қол жеткізуге болады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Анықтамалық элементтері деген не?
2. Айналым балансын таңдау қалай жүзеге асырылады?
3. Материалдар бойынша айналым ведомосты қалай жасалады?

8- тақырып. Анықтамалыққа жаңа элемент енгізу.

Дәріс жоспары:
1. Анықтамалықтарға жаңа элемент енгізу амалдары
2. Анықтамалықтың элементтерін жою

1.Анықтамалыққа жаңа элемент енгізу үшін келесі амалдар орындалады:
• Анықтамалық терезесіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Ins пернесін басыңыз немесе
• Программаның бас менюсіндегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жаңа
(Новый)» командасын таңдаңыз.
Анықмалықтағы элементтерді түзету үшін курсорды түзетілетін ұяшыққа
Enter пернесін басыңыз немесе маустың көмегімен сол элементке екі рет
басыңыз. Егер түзету элементтерді таңдауға ашылған анықтамалықта болса,
онда түзету режимінен ұяшықтарға өту Shift+Enter пернелерінің көмегімен
орындалады. Деректемелерді түзету барысында жолдың басқа бағанасына өту
үшін Tab және Shift+Enter пернелері қолданылады. Деректемелердегі
өзгерістерді аяқтау үшін құралдар тақтасындағы --- кнопкасын немесе Enter
пернесін басу керек. Ал, түзетуден бас тарту ұшін Esc пернесін
басыңыз.Қарап шығу көп пайдаланымды режимде, яғни бір ақпатар қорымен бір
уақытта бірнеше пайдаланушы жұмыс істеген кезде қолданылады. Анықтамалық
элементтерін қарап шығу үшін курсорды жолдың керекті элементіне қойып,
келесі іс-әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Анықтамалық терезіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Қарау (Просмотр)» командасын
таңдаңыз.

2. Анықтамалықтың элементтерін жою (жоюға белгілеу).
Анықтамалықтан жою және жоюға белгілеу үшін курсорды керекті
элементке қойып келесі іс-әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Del пернесін басыңыз немесе
• Анықтамалық терезесіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жою» командасын таңдаңыз.
Экрандағы сұранысқа Иә деп жауап бергеннен кейін, элемент
жойылады.
Жойылуға белгіленген белгіні алып тастау.
Анықтамалық элементтеріндегі белгіні алып тастау үшін курсорды
керекті элементке қойып, келесі әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Del пернесін басыңыз немесе
• Анықтамалық терезесіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жолдағы белгіні алып тастау
(Отменить пометку на удаление)» командасын таңдаңыз.
Экрандағы сұранысқа Иә деп жауап бергеннен кейін, анықмалықтағы
элемент қайта қалпына келеді, яғни белгіні алып тастайды.
Анықтамалық элементін көшіру.
Жаңа элемент немесе элементтер тобын көшіру, анықтамалықта бар
элементтерді немесе элементтер тобын көшіру арқылы еңгізілуі мүмкін.Ол үшін
курсорды керекті элементке немесе элементтер тобына қойып, келесі
әрекеттердің бірін орындау жеткілікті:
• F9 пернесін басыңыз немесе
• Шоттар жоспары терезесінің құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Программаның «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Көшіру (Копировать)»
командасын таңдаңыз.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Анықтамалыққа жаңа элементтер қалай енгізіледі?
2. Бухгалтерлік операцияларды журналға қалай енгізуге болады?
3. Анықтамалық элементін қалай көшіруге болады?

9-тақырып. Тұрақтылар анықтамалығы.
Дәріс жоспары:
1. Тұрақтылар тізімінің мәліметтері
2. Тұрақтылар тарихын зерттеу

1. Кәсіпорын жайлы барлық ақпарат «Тұрақтылар тізіміне» еңгізіледі.
Анықтамалықтың ыңғайлылығы сонда, оған ақпарат бір рет еңгізіліп, құжат
құру, нәтижелерді есепте, есеп беру құжаттарын алу барысында көп рет
қолданылады. Белгілі бір құжаттарды кәсіпорынның атауына өзгеріс еңгізу
жеткілікті, ал құжаттардағы барлық осы тұрақты кездесетін жол автоматты
түрде өзгереді.
Тұрақтылар анықтамалығы экранға программаның басты менюінің «Амалдар
(Операции)» пунктінен «Тұрақтылар (Константы)» бөлімін немесе құралдар
тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз.
Жаңа жол еңгізу үшін келесі эрекеттердің бірін орыңдаңыз:
• Тұрақтылар тарихы терезеснің құралдар тақтасынан --- кнопкасын басыңыз
немесе
• Ins пернесін басыңыз немесе
• Программаның бас менюсіндегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жаңа
жол (Новая строка)» командасын таңдаңыз.
Кестеге күнін және тұрақтының мәнін енгізуді сұраған жаңа жол
енгізіледі. Тұрақтылар тарихына жаңа жол енгізуден бас тарту үшін Esc
пернесін басңыз.
Жаңа жолды тұрақтылар анықтамалығына бар мәнді көшіру арқылы
енгізеді. Ол үшін курсорды керекті жолға қойып келесі әрекеттердің бірін
орындаңыз:
• F9 пернесін басыңыз немесе
• Шоттар жоспары терезесінің құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Программаның «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жолды көшіру (Копировать
строку)» командасын таңдаңыз.
Керекті түзетулерді орындағаннан кейін Enter пернесін басыңыз.

2.Тұрақтылар тарихынан жолды жою үшін курсорды керекті жолға қойып,
келесі әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Del пернесін басыңыз немесе
• Шоттар жоспары терезіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Жолды жою (Удалить строку)»
командасын таңдаңыз.
Экрандағы жолды жою туралы сұранысы шығады. Иә деп жауап бергеннен
кейін, Тұрақтылар тарихынан жол жойылады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Тұрақтылар анықтамалығы деген не?
2. Жолдарды қалай жоюға болады?
3. Жаңадан жолдар қалай енгізіледі?

10-тақырып. Проводкаларды тексеру анықтамалығы.

Дәріс жоспары:
1. Тексеру механизмін енгізу.
2. Тізім бағаналары
3. Заңды тұлғалар картотекасын проводкалар журналы арқылы жүргізу

1. 1С: Бухгалтерия программасында провокалардың дұрыс толтырылуын
бухгалтерлік есеп методология тұрғысынан тексеруге арналған арнайы
«Проводкаларды тексеру» механизмі еңгізілген.
«Проводкаларды тексеру» механизмі пайдаланушының көмегімен алдын-ала
еңгізілген проводкалардың тізімінен тұрады, проводкаларды қарап шығуға және
түзетуге болады Журналға енгізілген проводкалар осы тізіммен салыстырылады,
егер енгізілген проводка тізімде жоқ болса экранға қосымша ақпарат шығады.
Проводкаларды тексеру 1С:Бухгалтерия программасында келесі режимдердің
бірін пайлану арқылы орындалады:
• Операциялар үлгісінде. Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен
шақырылады және ағымдағы операция проводкаларын тексереді.
• Операцияларды қолмен немесе типтік операция режимі арқылы енгізу
барысында. Операцияны жазған сайын орындалады, егер жүйенің
параметрінде «Операцияны жазу барысында тексеру» опциясы қойылған
болса («Сервис-Параметрлер-Операция»).
• Операциялар журналында. Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен
шақырылады және журналға дәл қазір бейнеленген операция проводкаларын
ағымдағы жайғасымен бастап төмен қарай тексереді.
• Проводкалар журналында. Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен
шақырылады және журналдағы дәл қазір бейнеленген операция
проводкаларын ағымдағы жайғасымнан бастап төмен қарай тексереді.
Осы сипатталған жағдайлардың бірінен «Проводкаларды тексеру» режимін
шақыру барысында әр тексерілетін проводка «Проводкаларды тексеру» тізімімен
салыстырылады. Егер тексерілетін проводканың дебиттік шоты мен кредиттік
шоты «Проводкаларды тексеру» тізіміндегі проводкалармен сәйкес келмесе,
онда экранға прводкалардың дұрыстығы туралы сұраныс шығады.
«Проводкаларды тексеру» анықтамалығына менюдің «Амалдар (Операции)»
пунктінен «Проводкаларды тексеру» бөлімі арқылы қол жеткізуге болады.

2.Тізім келесі бағаналардан тұрады:
Дебет – дебеттік проводка шоты,
Кредит – кредиттік проводка шоты,
Түсініктеме – проводкаға қысқаша түсініктеме.
Дебет және Кредит бағаналардың мәні мүмкін болатын
корреспонденцияларды құрайды. Операцияларды тексеру барысында егер оның
дебеттік және кредиттік шоттары «Проводкаларды тексеру» анықтамалығын
түзету, проводкаларды көшіру, жою амалдары «Тұрақтылар» анықтамалығында
орындалатын амалдармен бірдей.

3. Басты менюдегі Журналы/Проводкаларды таңдау.
1. F7 – таза бланкіні шақыру.
2. Бастапқы құжат негізінде жаңа бет өрістерін толтыру. Дебеттік,
кредиттік шот жолынан, егер шотқа заңды тұлғалар картотекасы
байланысқан болса, Объект өрісінен F2 арқылы картотека мазмұнына
кіру.
3. F7 – картотека карточкасының таза бланкісін шақыру.
4. Бланкіні толтыру.
5. F10 – карточканы картотека мазмұнына жазу.
6. Enter – проводкалар журналы/Объект бланкісіндегі өрісті таңдау.
7. Түсініктемелер өрісін толтыру.
8. F10 – Проводкалар журналына жазулар енгізу.
9. F10 – жазуды өткізу.
Ескерту:
Егерде алғашқы құжатта көрсетілген заңды тұлғаға карточка ашылып
қойылған болса 4,5,6 пункттер орындалмайды.
1. Басты менюден Есептемелер/Заңды тұлғалар картотекасы бойынша
есептемелерді талдау.
2. Enter – Экранды Заңды тұлға/Шоттар/Есептеме бөлігінде Есептемені
шығаруға ішкі меню пайда болады. Шоттарды таңдау – Enter қажет
болса оны толтырады.
3. Enter – экранда ішкі меню үзгіш пайда болады, қажет болса оны
толтырады.
4. F10 – есептемені қалыптастыруды жалғастыру, одан кейін есептемені
қарап шығуға мүмкіндік туады.
5. Esc – есептемені экранда қарап шығу режимінен шығу.
6. F5 – есептемені басу.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Тізім бағаналары деген не?
2. Тізім қандай бағаналардан тұрады?
3. Проводкаларды қалай таңдауға болады?
4. Проводкалар журналын қалай толтырылады?
11-тақырып. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді
автоматтандыру.

Дәріс жоспары:
1. Типтік операция режимі
2. Типтік операция артуын түзету.

1.Кәсіпорында болған барлық шаруашылық операциялары операциялар
журналына енгізіледі. Бухгалтерлік оперцияларды журналға енгізуді
автоматтандырудың екі түрі бар:
• Типтік операция режимі,
• Құжаттау мен есептеулер режимі.
Типтік операция режимі.
Типтік операция режимі проводкаларды журналға енгізу барысында
күнделікті бухгалтердің жұмысын автоматтандыруға арналған құрал.Жұмыс
барысында біртектес проводкалардан тұратын, біртектес шаруашылық
операциялардан тұратын, біртектес шаруашылық операцияларын жиі енгізіп
отыру қажеттігі туады. Мысалы, тауарды сату барысында тауардың өзіндік құны
мен ҚҚС бөліп көрсету тағы с.с. Осындай операцияларды енгізуді жеңілдету
үшін программа пайдаланушының көмегімен олардың «сценарийі» жазылған типтік
операция тізіміне тіркеледі.
Типтік операция менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Типтік
операция (Типовые операции)» бөлімін таңдау арқылы қол жеткізуге болады.
Экранға типтік оперция тізімі шығады.
Тізімі қарап шығуға және түзетуге оңай болу түшін арнайы топқа
біріктірілген. Типтік операциялар тізімінде сол жағында --- топтар белгісі
бейнеленген. Бірінші бағанада типтік операция үлгісінің тобы мен атауы
көрсетілген. Сол жақтағы бағана – жұмысшы, онда әртүрлі шартты белгілер мен
типтік операция үлгісі тізімінің жолдары көрсетілген.
--- бұл жол типтік операция үлгісінің қалыбы болып есептеледі. Қалып
операцияларды енгізу үшін қолданылады.
--- бұл жол типтік операция үлгісі тобына сәйкес келеді. Топтардың
тақырыбы типтік операция тізімінің жоғарғы жағында орналасқан. Маустың сол
жақ кнопкасын екі рет басу арқылы осы топқа кіретін типтік оперция үлгісін
таңдауға болады.
--- типтік операциялар тізіміндегі сатылы түрді көрсетуді алып
тастаған топтардың тақырыбы.
Қарап шығуға ашылған топтар атауын көрсетеді. Мұндай жолдар
анықтамалық атауы ретінде кестенің жоғарғы бөлігінде орналасады және
түзетуге болмайды. Қарап шығатын топтардың сатылы деңгейіне байланысты ашық
топтар жолы бірнеше болуы мүмкін. Маустың сол жақ кнопкасын осы топқа екі
рет басу арқылы топты жабуға болады.

2.Типтік операция артуын түзету.
Типтік операция артуын түзету үшін менюдің «Әрекет (Действия)»
пунктінен «Өзгерту (Изменить)» командасын таңдау керек. Немесе құралдар
тақтасынан --- кнопкасын немесе пернелер тақтасынан Shift+Enter пернесінің
қосындысын басу керек. Түзетуді аяқтау Enter пернесі немесе құралдар
тақтасынан --- кнопкасын басу арқылы орындалады. Түзетуден бас тарту үшін
Еsc пернесін басу керек.
Типтік операция тобын құру.
Типтік операцияға жаңа жол енгізу келесі іс-әрекеттердің бірін
орындаңыз:
• Типтік операция терезесіндегі құралдар панелінен --- кнопкасын немесе
• Ctrl+F9 пернесінің қосындысы немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Жаңа топ (Новая группа)»
командасын тандаңыз.
Егер тізімге енгізілген жаңа типтік операция тобы нақты бір топқа
жазылу керек болса, онда алдын ала сол топқа өту керек. Типтік операциялар
тізіміне жаңа топ үшін автоматты түрде жаңа жол қосылады. Осы жолға топ
атын теру керек. Топ аты 80 символдан аспауы және типтік операция тізімінде
қайталанбауы тиіс. Топ аты терілгеннен кейін Enter пернесін басу керек.Жаңа
топ құрудан бас тарту Еsc пернесі арқылы орындалады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Типтік операция режимі деген не?
2. Құжат арқылы журналға енгізуге болады?
3. Шаруашылық операциялар журналын қалай шығарады?
4. Проводкалар журналы қалай толтырылады?

12-тақырып. Типтік операцияны және типтік операция тобын жою.

Дәріс жоспары:
1. Типтік операция тобын жою әрекеті.
2. Типтік операцияны енгізу
3. Типтік операция үлгісіне өзгеріс енгізу.

1. Типтік операцияны және типтік операция тобын жою үшін курсорды
жойылатын элементке қойып, келесі іс-әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Del пернесін басыңыз немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Жою (Удалить)» командасын
таңдаңыз.
Экранға шыққан типтік операцияны жою туралы сұранысқа Иә деп жауап
бергеннен кейін типтік операция жойылады. Егер типтік операция тобы
жойылатын болса, экранға Типтік операция тобын жоюды орындау қосымша
сұраныс терезесі шығады. Иә деп жауап бергеннен кейін осы топқа кіретін
барлық типтік операциялар жойылады.

2.Типтік операцияны енгізу.
Операцияларды енгізу үшін типтік операция жазылған тізімнен керекті
операцияны таңдап келесі іс-әрекеттердің бірін орындаңыз:
• Операциялар үлгісі тізімінің құралдар тақтасынан --- кнопкасын
таңдаңыз немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Типтік операцияны енгізу
(Вести типовую)» командасын таңдаңыз.
Нәтижесінде экранға деректемелерді енгізу сұранысы шығады. Мұндай
деректерге операцияның күні, сомасы, қажет болған жағдайда субконто түрі,
ТМҚ саны, тағы басқалары жатады. Типтік операцияны енгізудегі үлгі
операцияларды қолмен енгізудегі үлгіден бөлектеу. «Жаңа (Новый)» кнопкасын
басқаннан кейін үлгінің тақырып жолына типтік операция атауы шығады, ал
үлгінің құралдар тақтасына екі кнопка ---Автоматты түрде толтыру
(Автозаполнение) және --- Енгізуді жалғастыру (Продолжить ввод) кнопкалары
пайда болады. Типтік операция үлгісін ашу барысында --- кнопкасы басылса,
автоматты түрде толтыру режимі іске қосылады.

3.Типтік операция үлгісіне өзгеріс енгізу.
Типтік операция үлгісіне өзгеріс енгізу барысында операция
реквизиттерін дұрыс толтыру, оперция проводкаларының тізімін құру және оны
дұрыс толтыру ережелері көрсетіледі. Типтік операция үлгісіне өзгеріс
енгізу арнайы түзету терезесінде орындалады. Түзету терезесін шақыру үшін
типтік операция тізімінен керекті операцияны таңдап келесі әрекеттердің
бірін орындаңыз:
• F5 пернесін немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Түзету (Редактировать)»
командасын таңдаңыз.
Бір немесе бірнеше проводкалардан тұратын бір шаруашылық операциясына
тиісті үлгі типтік операция үлгісі деп аталады. Типтік операциямен жұмыс
екі режимде жүргізіледі:
• Типтік операция үлгісін құру
• Дайын үлгіні қолдану
Типтік операция үлгісіне мыналар жатады:
• Операция деректемелерін толтыру ережелері: күні, нөмері, сомасы және
түсініктемесі
• Қосымша деректемелерді толтыру ережелері, егер ол операция үлгісінде
көрсетілген болса
• Операция проводкаларының тізімі
• Проводка деректемелерін толтыру ережелері – шоттар корреспонденциясы,
сомасы, субконто, саны, валюта, валюта сомасы
• Проводка сомасын есептейтін формула.
Экранға типтік операция үлгісін құру терезесі шығады. Терезе екі
бөліктен тұрады. Терезенің төменгі бөлігіне операция түрі қолмен
енгізіледі. Онда операцияның күні, нөмері, сомасы және қысқаша
түсініктемесі, сонымен бірге операцияның бухгалтерлік проводкалары
жазылады. Бухгалтерлік есепті жүргізу барысында 1С: Бухгалтерия жүйесінде
талдамалы, сандық, валюталық есеп жүргізу мүмкіндігі қарастырылған.
Сондықтан проводкалар тізіміне сәйкес талдамалы есеп обьектісі, саны,
валюта түрі және валюта сомасы сияқты деректемелер көрсетіледі. Типтік
операцияны толтыру ережелері түзету терезесінің жоғарғы бөлігінде
орналасқан. Терезенің жоғарғы бөлігінде проводка сомасын есептеу формуласы
жазылады. Бір терезеден екіншісіне өту маустың Shift+F6 пернелерінің
қосындысын басу арқылы орындалады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Типтік операцияны қалай енгізуге болады?
2. Типтік операция қандай режимдерде жұмыс жасайды?
3. Типтік операцияға өзгерістерді қалай енгізеді?

13-тақырып. Құжат арқылы шаруашылық операцияларын журналға
автоматты түрде енгізу.
Дәріс жоспары:
1. Құжаттармен әртүрлі амалдар орындау.
2. Шаруашылық операциялар журналдары.
3. Операциялар журналы.

1. Құжаттау режимі 1С: Бухгалтерия программасында құжаттарды қағазға
шығарып қана қоймай, қажетті есептеулер мен бухгалтерлік проводкаларды
автоматты түрде құру үшін қолданылады. Құжаттармен әртүрлі амалдар орындау
үшін ең алдымен оны толтыру қажет.
Құжатты операциялар журналына немесе проводкалар журналына енгізу
үшін келесі амалдардың бірін орындаңыз:
• Журнал терезесіндегі құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз
немесе
• Shift+F9 пернесін басыңыз немесе
• Менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Құжатты енгізу (Ввести
документ)» командасын таңдаңыз.
Пайда болған тізімнен керекті құжатты белгілеп «Ок» кнопкасын басыңыз.
Экранға құжаттың керекті деректерін толтыруға арналған бос бланк шығады.
«Басу (Печать)» кнопкасын басу арқылы экранға толтырылған құжат блакісін
алуға болады. Құжаттарды таңдаудың ең оңай жолы менюдің «Құжаттар
(Документы)» режимін таңдау. Құжаттарды «Операциялар журналына», «Құжаттар
журналына» тіркеу және проводкаларды құру үшін «Ок» кнопкасын басыңыз.

2.Шаруашылық операциялар журналдары.
1С: Бухгалтерия жүйесінде кәсіпорынның шаруашылық операциялары туралы
деректер журналдарда сақталады. 1С: Бухгалтерия жүйесінде бірнеші журналдар
бар. Журналда әрбір операция бір жолмен берілген, онда сол операцияның
болған күні, нөмірі, қысқаша түсініктемесі, сомасы, тағы басқалар берілген.
Барлық журнал үшін нақты уақытқа, кезеңге, айға, тоқсанға, жылға
байланысты ғана деректерді шығаруға байланысты көру аралығы қойылады.
Операциялар журналы барлық операцияларды және оның бөлігін белгілі бір шарт
бойынша таңдауға, қарап шығуға және өңдеуге мүмкіндік береді. Іріктеу шарты
әртүрлі болуы мүмкін. Яғни, талдамалы есептің нақты обьектісі бойынша
немесе операциялар сомасы бойынша іріктеуге болады.
Журналмен жұмыс кезінде нақты операцияға тиісті проводкаларды ғана
қарауға болады, ал кері жағдайда журғалға енігзілген барлық проводкалар
шығады.
Журналдарды шақыру үшін программаның «Амалдар (Операции)» басты
менюдің «Журналдар (Журналы)» режимін таңдаңыз. Экранда жүйедегі бар
құжаттар журналдарының тізімі шығады. Маустың немесе перненің көмегімен
керекті журналдың атауын таңдап «Ок» кнопкасын басыңыз.
Экранга таңдалған журнал терезесі шығады. Мысалы, Жалпы журнал (
Журнал общий).
• Күні-операция күні.
• Уақыты-операция уақыты.
• Құжат-осы осы оперцияға тиісті құжат атауының түрі. Егер операция
қолмен енгізілген болса, онда ол арнайы «Операция» түріне жатады.
• Нөмір-операция нөмірі. Операция нөмері осы операция құжатының
нөмерімен бірдей. Қолмен енгізілген операциялар арнайы «Операциялар»
түріне жатады және жеке нөмірленеді.
• Ақпарат-оперцияның түсініктемесі. Оперцияның қысқаша түсініктемесін
көрсететін жол.
• Сома-операция сомасы. Осы операцияның жалпы немесе негізгі сомасын
көрсететін сандық мән. Берілген мәнді пайдаланушы көрсетеді немесе
операцияны құжат арқылы жазғанда автоматты түрде құрылады. Операция
сомасы бухгалтерлік нәтижелерге әсер етпейді, олар операцияға қосымша
түсініктеме ретінде көрсетіледі.
• өткен құжат.
• өтпеген құжат.
• Жойылуға берілген құжат.

3.Операциялар журналы.
Енгізілген бухгалтерлік операциялардың тізімін қарау үшін
1С:Бухгалтерия программасында Операциялар журналы қолданылады. Онда әр бір
операция күнінен, құжат түрінен, түсініктемесінен, сомасынан тұратын бір
жолмен көрсетіледі. Операциялар журналында ағымдағы операцияларын қарап
шығу мүмкіндігі бар. Операциялар журналын шақыру үшін программаның «Амалдар
(Операции)» басты менюінің «Журналдар (Журналы)» бөлімін таңдаңыз немесе
құралдар тақтасынан --- кнопкасын басыңыз. Операциялар журналының сыртқы
түрі программаның конфигурациясына байланысты шығады.
Операциялар журналы терезенің тақырып жолында журналдағы операциялар
қандай аралықта көрінетінін білдіретін аралық көрсетілген. Журнал
операциясы экранға кесте түрінде бейнеленіп, оның әр бағанасы операция
туралы деректерді көрсетеді. Төменде операциялар журналы бағаналарының
атауы мен оның мазмұны берілген. Бағана атауы программаның конфигурациясына
байланысты.
• Күні-операция күні.
• Уақыты-операция уақыты.
• Құжат-осы осы операцияға тиісті құжат атауының түрі. Егер операция
қолмен енгізілген болса, онда ол арнайы «Операция» түріне жатады.
• Нөмір-операция нөмірі. Операция нөмері осы операция құжатының
нөмерімен бірдей. Қолмен енгізілген операциялар арнайы «Операциялар»
түріне жатады және жеке нөмірленеді.
• Түсініктеме-операцияның түсініктемесі. Операцияның қысқаша
түсініктемесін көрсететін жол.
• Сома-операция сомасы. Осы операцияның жалпы немесе негізгі сомасын
көрсететін сандық мән. Берілген мәнді пайдаланушы көрсетеді немесе
операцияны құжат арқылы жазғанда автоматты түрде құрылады. Операция
сомасы бухгалтерлік нәтижелерге әсер етпейді, олар операцияға қосымша
түсініктеме ретінде көрсетіледі. Журналдарды қарау үшін курсорды,
басқару пернелерін немесе қарап шығу сызықшаларын пайдаланыңыз.
Журналдағы әрбір жол құжат туралы жазыды көрсетеді, олар күні, ал
күнінің ішінде құжат енгізілген уақыты бойынша реттелген. Журналдағы
жазудың басына және соңына тез өту үщін сәйкес Home және End
пернелерін қолданыңыз. Журнал бойынша курсорды жылжыту үшін келесі
мына пернелер қолданылады:
• Ctrl+\ -келесі күні бойынша құжатқа көшу
• Ctrl+/ алдыңғы күні бойынша құжатқа көшу.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Операциялар журналы қалай рәсімделеді?
2. Операциялар журналында қандай мәліметтер болады?
3. Шаруашылық операциялар журналдарына мәліметтер қандай құжаттардан
жазылады?

14-тақырып. Проводкалар журналы.

Дәріс жоспары:
1.Проводкалар журналын шақыру.
2.Көру аралығы.
3.Журналға енгізілген құжаттармен жұмыс.
4.Бухгалтерлік есеп контуры

1. Проводкалар журналы енгізілген операцияларды бухгалтерлік
операциялар тізімі түрінде қарауға мүмкнідік береді. Әр операция бір немесе
бірнеше проводкалардан тұруы мүмкін.
Проводкалар журналын шақыру үшін программаның «Амалдар (Операции)»
басты менюдің «Журналдар (Журналы)» бөлімін таңдаңыз. Проводкалар журналы
әр жолы проводкалардың корреспонденцияларынан тұратын кесте түрінде
бейнеленеді. Проводка журналының бағаналарында проводкаға, сондай-ақ
операцияға тиісті проводкаларға байланысты мәліметтер көрсетіледі. Төменде
проводка журналының бағаналарының атауы және оның құрамы келтірілген.
Бағана атаулары нақты конфигурацияға байланысты болады.
• Күні-операция күні.
• Уақыты-операция уақыты.
• Құжат-осы осы операцияға тиісті құжат атауының түрі. Егер операция
қолмен енгізілген болса, онда ол арнайы «Операция» түріне жатады.
• Нөмір-операция нөмірі. Операция нөмері осы операция құжатының
нөмерімен бірдей. Қолмен енгізілген операциялар арнайы «Операциялар»
түріне жатады және жеке нөмірленеді.
• Түсініктеме-операцияның түсініктемесі. Операцияның қысқаша
түсініктемесін көрсететін жол.
• Операция сомасы-операция сомаы. Осы операцияның жалпы немесе негізіг
сомасын көрсететін сандық мән. Берілген мәнді пайдаланушы көрсетеді
немесе операцияны құжат арқылы жазғанда автоматты түрде құрылады.
• Проводка номері-операцияға тиісті проводканың реттік номері. Егер
проводкалар журналының жолы проводкалардың корреспонденциясынан, яғни,
оның бөлігінен тұрса, онда корреспонденция номері екі жолдан тұрады.
Нөмердің бірінші бөлігі проводка нөмерін, ал екінші бөлігі «/»
символымен белгіленген корреспонденция нөмерін көрсетеді. Мысалы, 3/2
нөмірі – операцияның үшінші проводкасын, проводаның екінші
корреспонденциясын білдіреді.
• Шоттар жоспары-проводканың дебеттік және кредиттік шоттарын
анықтайтын шоттар жоспарының атауы.
• Дебет шоты-проводканың кредиттік шоты.
• Субконто- проводка субконтосы. Бірнеше бағана болуы мүмкін.
Біріншіден, проводкада дебеттік және кредиттік субконто, екіншіден,
көп өлшемді талдамалы есеп обьектісі, яғни дебеті мен кредитінде екі
немесе одан да көп субконто мәні көрсетілуі мүмкін.
• Валюта-проводкадағы валюта атауы. Егер конфигурацияда анықталған
болса, валюталық есеп жүргізу үшін қолданылады.
• Бағам-проводканың ағымдағы валюта бағамы. Егер конфигурацияда
анықталған болса, валюталық есеп жүргізу үшін қолданылады.
• Саны-проводка саны. Егер конфигурацияда анықталған болса, сандық есеп
жүргізу үшін қолданылады.
• Вал.Сомасы-валютамен берілген проводка сомасы. Егер конфигурацияда
анықталған болса, валюталық есеп жүргізу үшін қолданылады.
• Сома-проводка сомасы.

2. Көру аралығы.
Көру аралығы журналды қарап шығу барысында нақты уақыт аралығында
құжаттардың көрінуін анықтайды. Журналдағы жазудың көріну аралығын қою үшін
программаның басты менюсіндегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Аралық
(Интервал)» бөлімін таңдаңыз. Экранға «Журналдың параметрлері (Параметры
журнала)» диалогы шығады.
Сәйкес өріске құжаттардың көріну аралығының бастапқы және соңғы күнін
теріңіз. Журналда осы көрсетілген күнге байланысты ғана құжаттар,
операциялар, проводкалар шығады.
Журналдағы жазулардың орналасу тәртібі.
Журналдарды жазу:
• Күні бойынша
• Күннің ішінде құжаттың уақыты бойынша,
Егер жүйеге бірнеше құжат бір күнде немесе бір уақытта енгізілген болса,
онда олар енгізілген тәртібі бойынша реттеледі.

3. Журналға енгізілген құжаттармен жұмыс.
Барлық құжаттар «Құжаттар журналына» тіркеледі. Құжаттарды қарап
шығуға және түзетуге ашу үшін, журналдағы сол құжатты таңдап Enter пернесін
басыңыз. ТҮзету енгізілгеннен кейін оны сақтау үшін «Ок» кнопкасын немесе
түзету енгізуден бас тарту үшін «Бас тарту» кнопкасын басыңыз. Бар құжат
негізінде жаңа құжат енгізу үшін, журналдағы жаңа құжат енгізуге негіз
болатын құжатты таңдаңыз. Программаның басты менюіндегі «Әрекет (Действия)»
пунктінен «Негізінде енгізу (Ввести на на основании)» режимін таңдап және
құжаттар тізімінен құжаттың түрін таңдап «Ок» кнопкасын басыңыз. Экранда
кейбір деректемелері толтырылған құжаттың түрі шығады, қажетті
деректемелерді толтырып журналға жазу үшін «ок» кнопкасын басыңыз. Ал
құжатты құжатты көшіру үшін құжаттар журналынан сол көшірілетін құжатты
таңдап, менюдегі «Әрекет (Действия)» пунктіндегі «Көшіру (Копировать)»
режимін таңдаңыз. Экранда берілген кестеден керекті деректемелерді түзетіп,
оны журналға жазу үшін құжаттар журналынан жойылуға тиістіқұжатты таңдап,
программаның басты менюіндегі «Әрекет (Действия)» пунктінен «Жою (Удалить)»
режимін таңдаңыз.Оны алып тастау үшін барлық терезелерді жауып менюдің
«Амалдар (Операции)» пунктінен «Белгіленген обьектілерді жою (Удалить
помеченных обьектов)» режимін таңдаңыз.

4. Бухгалтерлік есеп контуры мынадай кешендік есептерден тұрады:
❑ негізгі құралдар (НҚ) және материалдық емес активтер (МЕА) есебі;
❑ еңбекақы есебі;
❑ кассалық және қаржылық-есептеу операциялары;
❑ қаржылық шоғырландыру және бухгалтерлік есептемелер.
Бухгалтерлік есеп мәселелерінің кешеніне кассалық және қаржылы есеп
беру операциялары; валюталық операциялар есебі; тауарлы-материалдық
құндылықтар есебі; негізгі құрал жабдықтар және материалдық емес активтер
есебі; еңбек және жалақы есебі; нақты шығындар есебі; бас кітапты жүргізу
және баланс құру; салықтық есеп; жиынтық және шоғырландыру, бухгалтерлік,
қаржылық есеп беру; халықаралық стандарттар бойынша бухгалтерлік және
қаржылық есеп берулер жатады. Мұнымен қатар жоспарлау, жобалардың
орындалуын бақылау; бюджеттін орындалуын бақылау; ресурстарды пайдалануды
бақылау; сапаны бақылау; қайтарымдар мен шағым талаптарды жұмыспен өтеу;
орындаушылар тәртібін бақылау есептері шешіледі.
Талдау мәселесі тобына мыналар жатады: жоспардың орындалуын және
ресурстарды пайдалануды талдау; қаржылық және шаруашылық қызметін талдау;
техникалық құрал-жабдықтарды тиімді пайдалануды талдау; маркетинг шаралар
мен жарнамалық компанияландың тиімділігін талдау; сапаны және шағым
талаптар мен қайтарымдарды анықтайтын факторларды талдау.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1.Проводкалар журналы қалай жасалады?
2. Бухгалтерлік есеп контуры қандай есептерден тұрады?
3. Құжаттар журналы қалай толтырылады?

15- тақырып. Құжаттар операциясының проводкасын қарауға және
түзетуге ашу.
Дәріс жоспары:
1. Проводкалар журналына өту.
2. Журналдан іздеу.
3. Бастапқы қалдықты енгізу

1. Құжат операциясы проводкаларын ашу үшін келесі амалдардың бірін
орындаңыз:
• Құжат үлгісіндегі құралдар тақтасынан немесе журнал терезесідегі ---
кнопкасын таңдаңыз,
• Программа менюінің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Опереция проводкасы
(Проводки операции)» командасын таңдаңыз немесе
• Программа менюіндегі «Әрекет (Действия)» пунктінен «Құжат (Документ)»
бөлімін таңдап, онан кейін «Операцияны ашу (Открыть операцию)»
командасын таңдаңыз.
Операциялар журналына өту.
Операциялар журналына өту үшін келесі амалдардың бірін орындаңыз:
• Құрадар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз немесе
• Программаның басты менюіндегі «Әрекет (Действия)» пунктін ашып,
«операциялар журналына өту (Перейти в журнал операции)» командасын
таңдаңыз.
• Ctri+F11 пернесін басыңыз.
Проводкалар журналына өту.
Проводкалар журналына өту үшін келесі амалдардың бірін орындаңыз:
• Құралдар тақтасынан --- кнопкасын таңдаңыз немесе
• Программаның бас менюіндегі «Әрекет (Действия)» пунктінен «Проводкалар
журналына өту (Перейти в журнал проводок)» командасын таңдаңыз.

2. Журналдан іздеу.
Журналдан іздеп табу үшін курсорды журналдың сол бағанасына қойып,
пернелер тақтасынан ізделетін мәннің символын таңдаңыз. Журналдан іздеу
курсор тұрған жерден бастап төмен қарай жүргізіледі. Құжаттар нөмірі
бойынша іздеу үшін менюдің «Әрекет (Действия)» пунктінен «Нөмері бойынша
табу )найти по номеру)» режимін таңдаңыз. Экранда «Құжатты нөмері бойынша
іздеу (Поиск документа по номеру)» терезесі шығады, құжаттың нөмерін теріп
«Ок» кнопкасын басыңыз. Құжатты кез келген шарт бойынша іздеу үшін менюдің
«Әрекет (Действия)» пунктінен «Іздеу (Поиск)» режимін таңдаңыз. Экранда
«Іздеу (Поиск)» терезесі шығады.
Керекті мәнді теріп Іздеу (Поиск) кнопкасын басыңыз.

3. Бастапқы қалдықты енгізу.
Бухгалтерлік есепті 1С:Бухгалтерия программасымен жүргізуді жаңа
тоқсаннан бастау ұсынылады.
Бастапқы қалдықты енгізбес бұрын мынадай амалдарды орындау керек:
1. кәсіпорында қолданылатын шоттарды анықтау.
2. субконто түрін және субконтоның өзін анықтау.
3. талдамалы, сандық, валюталық есеп жүргізу белгілерін қою.
4. есепті кезеңді анықтау «жыл, жарты ай, тоқсан, ай». Қалдық өткен
кезңге (жыл болса өткен жылодың соңғы айына, тоқсан болса өткен
тоқсанның соңғы айына, ай болса өткен айдың соңғы күніне) енгізіледі.
5. операциялардың көріну аралыған анықтау. Қалдықты енгізу күні үшін
әдетте айдың соңғы күні алынады.
Қалдықтың дұрыстығын тексеру.
Қалдықтарды журналға енгізіп болғаннан кейін оның дұрыстығы
тексеріледі. Ол үшін «Қалдық-айналым ведомосын» қарап шығу жеткілікті.
Егер қалдық дұрыс енгізілсе, 000 шоты бойынша соңғы Дебеттік және Кредиттік
қалдықтар нолге тең болуы керек. Қалдық-айналым ведомсының дұрыстығын
тексергеннен кейін кәсіпорынның шаруашылық қызметі басталады. Бұл кезеңде
күнделікті кәсіпорында болған шаруашылық операциялары проводка немесе құжат
түрінде Журналға енгізіледі және осы енгізілген проводкалар мен құжаттар
негізінде керекті есеп беру құжаттары алынады.
Енгізілген проводкалар негізнде нәтижесінде нәтижені тоқсан, жыл, ай және
кез келген кезеңде алуға болады. Нәтижені есептегеннен кейін программа
мынадай тізімдемелерді береді:
• жиынтық проводкалар
• қалдық-айналым ведомосы
• талдамалы есеп обьектісі бойынша қалдық-айналым ведомосы
• карточка-шоттары
• талдамалы есеп обьектісінің нақты обьектісі бойынша карточка шоттары
• шоттарды талдау (күні бойынша, талдамалы есеп обьектісі бойынша)
• барлық шоттар бойынша талдау есебінің обьектісіне талдау жасау
• барлық шоттар бойынша талдау есебі обьектісінің карточкасы
• журнал-ордерлер
• шоттарды талдау
• бас кітап
• шахматка
• ведомостар және тағы басқалар.
Журналдарда деректер жыл бойына сақталады, яғни бұрынғы проводкаларға
түзету енгізуге, қарауға және тағы басқа да деректерге қол жеткізуге
болады.

Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Бастапқы қалдықтарды қалай енгізуге болады?
2. Операциялар журналына өту қалай орындалады?
3. Журналдан іздеу қалай жүргізіледі?

3.ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАР

1-тақырып. 1С – бухгалтерия – қарапайымнан күрделіге қағидасы ретінде

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Бухгалтерлік есептің пайда болу тарихы.
2.1С – бухгалтерия қағидасы
3.Бухгалтерлік есепті 1С Бухгалтерия жүйесінде жүргізу

Пәннің мақсаты: Бухгалтерлік есеп дамуы. 1 – С бухгалтерия қағидасымен
танысу. Бухгалтерлік есепті 1 С – Бухгалтерия жүйесінде жүргізу.
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

Негізгі әдебиеттер:
1. Самоучитель 1С: Бухгалтерии версий 7.5-7. в вопросах и ответах.
Практическое пособие- М.: Триумф,2003.
2. Фигурнов В. 1С: Бухгалтерия – Проф 6.0: Руководство пользователя. М.:
Фирма « 1С».
3. Чистов Д. В. Основы бухгалтерского учета в системе Windows:
Учеб.Практикум по ведению бухгалтерского учета в 1С: Бухгалтерия

2-тақырып. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді автоматтандыру.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Жедел есеп компоненті
2. Жүйенің негізгі міндеттемелері
3. Ақпараттарды енгізу режимі

Пәннің мақсаты: 1 – С бухгалтерия қағидасымен танысудағы жедел есеп
компоненті. Бухгалтерлік есепті 1 С – Бухгалтерия жүйесінде жүргізу.
Ақпараттарды енгізу.
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

3-тақырып. Бухгалтерлік есепті 1 С бухгалтерия жүйесінде жүргізу.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. 1С: Бухгалтерия бағдарламасына ену операциясы
2. Операцияның құрылымы
3. Қосымша ішкі жүйелер

Пәннің мақсаты: 1 – С бухгалтерия бағдарламасына ену жолдары.
Бухгалтерлік есепті 1 С – Бухгалтерия жүйесінде жүргізу. Қосымша жүйелер.
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

4-тақырып. Шотты көшіру. Шоттарды жою

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Шоттар жоспарының түсінігі.
2. Шотты көшіру немесе жою.

Пәннің мақсаты: Шоттар жоспарының түсінігі мен шоттарды көшіру және
жою жұмыстарымен танысу.
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

5- тақырып. Анықтамалықтар. Анықтамалықты қарап шығу.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Анықтамалықтарды ұйымдастыру
2. Анықтамалықты қарап шығу.

Пәннің мақсаты: Анықтамалықтармен таныстыру.
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

6-тақырып. Топтың бұтақ тәріздес түрін қарап шығу.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Топтың атауларын талдау
2. Журналмен жұмыс істеуге арналған басқару пернелері
Пәннің мақсаты: Журналмен жұмыс және топтық атаулармен
таныстыру..
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

7-тақырып. Анықтамалық элементтерін реттеу.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1.Анықтамалық элементтерімен танысу.
2.Айналым балансы

Пәннің мақсаты: Анықтамалық элементтерімен танысу. Айналым
балансын құру. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен
жұмыс.
Негізгі әдебиеттер:
1. Самоучитель 1С: Бухгалтерии версий 7.5-7. в вопросах и ответах.
Практическое пособие- М.: Триумф,2003.
2. Фигурнов В. 1С: Бухгалтерия – Проф 6.0: Руководство пользователя. М.:
Фирма « 1С».
3. Чистов Д. В. Основы бухгалтерского учета в системе Windows:
Учеб.Практикум по ведению бухгалтерского учета в 1С: Бухгалтерия

8-тақырып. Анықтамалыққы жаңа элемент енгізу.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Анықтамалықтарға жаңа элемент енгізу амалдары
2. Анықтамалықтың элементтерін жою

Пәннің мақсаты: Анықтамалық элементтерімен танысу. Анықтамалықтың
элементтерімен танысу. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

9- тақырып. Тұрақтылар анықтамалығы.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1.Тұрақтылар тізімінің мәліметтері
2.Тұрақтылар тарихын зерттеу

Пәннің мақсаты: Тұрақтылар тізімімен танысу. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

10-тақырып. Проводкаларды тексеру анықтамалығы.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Тексеру механизмін енгізу.
2. Тізім бағаналары
3. Заңды тұлғалар картотекасын проводкалар журналы арқылы жүргізу

Пәннің мақсаты: Тізім бағаналарымен танысу.Тесеру механизмінің
түрлері. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

11-тақырып. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді
автоматтандыру.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Типтік операция режимі
2. Типтік операция артуын түзету.

Пәннің мақсаты: Типтік оперцияларлар режимін талдау . Қателіктерді
түзету. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

12-тақырып. Типтік операцияны және типтік операция тобын жою.

Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Типтік операция тобын жою әрекеті.
2. Типтік операцияны енгізу
3. Типтік операция үлгісіне өзгеріс енгізу.

Пәннің мақсаты: Типтік операцияны енгізумен танысу. Үлгілерге өзгеріс
енгізу. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

13-тақырып. Құжат арқылы шаруашылық операцияларын журналға
автоматты түрде енгізу.
Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Құжаттармен әртүрлі амалдар орындау.
2. Шаруашылық операциялар журналдары.
3. Операциялар журналы.

Пәннің мақсаты: Құжаттармен әртүрлі амалдарды орындау ретімен танысу.
Операциялар журналын ашу. Құжатта көрсету

Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

14-тақырып. Проводкалар журналы.
Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Проводкалар журналын шақыру.
2. Көру аралығы.
3. Журналға енгізілген құжаттармен жұмыс.
4. Бухгалтерлік есеп контуры

Пәннің мақсаты: Журналға енгізілетін құжаттармен жұмыспен
танысу. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

15-тақырып. Құжаттар операциясының проводкасын қарауға және
түзетуге ашу.
Тәжірибелік сабақ сұрақтары:
1. Проводкалар журналына өту.
2. Журналдан іздеу.
3. Бастапқы қалдықты енгізу
Пәннің мақсаты: Проводкалар журналына ену тәртібімен танысу. Бастапқы
қалдықты енгізу тәртібі. Құжатта көрсету
Әдістемелік нұсқау – Оқу құралдарымен жұмыс. Компьютермен жұмыс.

4.1 Студенттің өздік жұмысын ұйымдастыруға әдістемелік нұсқаулар

Өз бетімен жұмыстарын орындау кезіндегі жалпы сұрақтар
Өзбетімен жасалатын зерттеу жұмыстарын студент өз бетімен орындау
керек және жазбаша түрде курстың басты проблемасын дайындап құрастыруы
керек.
Осыған байланысты дұрыс тақырыпты таңдау үлкен маңызды рөл б.т.
Студенттеге кафедра бекіткен және ұсынған кез-келген тақырыпты
таңдауға құқық беріліпті. Жетекшімен келісілген студент өзі таңдаған
тақырыптың атын өзгертуге болады. Тақырыпты таңдаған кезде бұл зерттеу
жұмысы болашақта қорғалатын диплом жұмысының бөлігі болатынын ескеру қажет.

Өз бетімен зерттелетін жұмыстарын дайындаудың негізгі сатылары:
▪ Өз бетімен зерттелетін жұмыстарын тақырыбын таңдау
▪ Таңдап алынған тақырыптың әдебиеттерін іздестіру және танысу
▪ Өз бетімен зерттелетін жұмыстарын бастапқы нұсқасын құрастыру
▪ Таңдап алынған тақырыптың әдебиетімен танысу
▪ Өз бетімен зерттелетін жұмыстарын қорытынды нұсқаның жоспарын құрастыру
▪ Өз бетімен зерттелетін жұмысты толығымен жазу және оны тексеруге
жетекшіге беру
▪ Жетекшінің ескертулерін тыңдап жұмысты жалғастыру толықтырулар енгізу
▪ Жетекшіге аяқталған жұмысты ұсыну
▪ Өз бетімен зерттелетін жұмысты қорғау

4.2. Өз бетімен зерттелетін жұмыстың мазмұны мен құрылымы

Жұмыстың басында зерттеу жұмысының ең бастапқы жоспарды құру керек.
Содан кейін таңдалған әдебиеттерді толығымен оқып танысу керек. Соның
ішінен негізгі тақырыптың теориялық проблемаларды көрсететін жерлерді
іздестіру қажет. Содан кейін ғана құрылымдық материалдарды кітаптар мен
кітаптық пособияларды пайдалану қажет. Одан кейін монографиялар мен
журналдар мақалаларға көшу қажает. Мұндай шараны қолдану білімнің
жинақталуына келеді. Әдебиеттерді таңдау жүйесі құрастырылған кейін зерттеу
жұмысының бастапқы нұсқасын өзгертуге болады.
Өз бетімен зерттелетін жұмыстың құрылымы:
Кіріспе, үш бөлімі, қорытынды, қолданылған әдебиеттер және қосымшалар.
Бөлім ішінде міндетті түрде тақырыпшаларын көрсету керек.
Кіріспені міндетті түрде таңдалған тақырыптың негізгі мақсаттары мен
міндеттерін зерттеу мен пәннің объектілердің актуальды түрде негіздеу
қажет.
1 бөлімде тақырыптың негізгі теориясы көрсетілуі қажет . сонымен қоса
экономистердің ғылыми ойлары көрсетілуі керек.
2 бөлімде тақырыпқа тәжірибелік нормативтік анализ жасау керек
3 бөлімде әлемдік тәжірибені есепке алу арқылы проблемалар дамуын және
жүзеге асуын қарастыру
Қорытынды мазмұны мен шешім қабылдаудан тұру қажет.
Өз бетімен зерттелетін жұмыста материалдар мазмұны мағыналы және
түсінікті болуы керек. Барлық бөлімдер бір бірімен тығыз байланыста болуы
керек. Яғни бір бөлімнен бір бөлімге ауысқанда байланысты болуына көп көңіл
бөлу керек. Жеке бөлімдерде қосымша материалдар, анықтамалық, монографиядан
және басқа да әдеби көздерден алынған, сонымен қатар әртүрлі авторларды
цитаталағанда сәйкес әдебиетті көрсетуі керек. Жұмыс аяғында қолданылған
әдебиеттер тізімі болу керек, ал жұмыстың ортасында осы әдебиеттің нөмері
орналасқан беті квадрат жақшаның ішінде көрсетілуі керек. Егер көзге бірақ
одан цитата алынбаса онда жақшаның ішінде қолданылған әдебиеттің тізімдік
нөмері болу керек.
Өз бетімен зерттелетін жұмысында пікір таластық сұрақтар болатын болса
әр түрлі авторлардың ойларын келтіруі керек. әртүрлі авторлардың
жұмысындағы көзқарастарды міндетті түрде салыстыру керек. Осылардан кейін
студент өз ойын келтіруі немесе автордың айтуымен келіседі.
Материалдарды ұсынғанда онда кестелер графиктер бір әдебиеттен немесе
өзі құрастырылған нұсқасы келтіріледі.мәтіндегі кестелер бір беттен артық
болмауы керек егер асып кетсе ол қосымшаларға жатады. Кестенің аты және
нөмері міндетті түрде болуы керек. өлшем бірліктері кесте атауының қасында
, уақыт кезеңдері де міндетті түрде көрсетілуі керек. Немесе арнайы торда
көрсетіліді.
Өз бетімен зерттелетін жұмыстың аяғында қолданылған келесідей тәртіпте
жазылуы керек:
• Арнайы құжат заңдылық актілер нормативті құжаттар
• Оқу монографиялық әдебиет
• Журнал газет
• Инструкциялық материалдар
• Статистикалық жинақтар есептік материалдар
Әдеби көздер авторлардың тегіне байланысты алфавиттік тәртіпте ал
қалған материалдар хронологиялық тәртіпте болу керек. Әр әдебиет бойынша
автордың тегі, инициалдары, жұмыстың толық аты , баспасы, басылымның
басылған жылы және орны.
Газет журналдан материал алғанда мақаланың аты авторы, басылған жылы,
журнал бетінің нөмері көрсетілуі керек. Қолданылған әдебиеттен кейін
қосымша материалдар жазылады.

4.3. ОСӨЖ тақырыптарының тізімі

1. Бухгалтерлік есептің пайда болуы мен дамуы
2. Бухгалтерлік есептің заңдылық базасы
3. Бухгалтерлік есептің әдістері
4. Бухгалтерлік есептің қарапайымнан күрделіге қағидасы.
5. 1 С бухгалтерия бағдарламасы.
6. 1 С бухгалтерия бағдарламасының құрылымы
7. 1 С бухгалтерия бағдарламасына ену жолдары
8. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізуді автоматтандыру
9. Бухгалтерлік есепті 1 С жүйесінде жүргізу.
10. Шоттарды көшіру.
11. Шоттарды жою
12. Анықтамалықтар
13. Анықтамалықты қарап шығу
14. Топтың бұтақ тәріздес түрін қарап шығу
15. Анықтамалық элементтерін реттеу
16. Анықтамалыққа жаңа элемент енгізу
17. Тұрақтылар анықтамалығы
18. Проводкаларды тексеру анықтамалығы
19. Бухгалтерлік операцияларды журналға енгізу
20. Типтік операция режимі
21. Құжат арқылы журналға енгіу
22. Шаруашылық операциялар журналы
23. Проводкалар журналы
24. Бастапқы қалдықты енгізу.
25. Журналдан іздеу
26. Проводкалар журналына өту
27. Қорытынды есептерді енгізу
28. Табыстар мен шығындар туралы есепті енгізу
29. Құжаттарды жабу операциясы
30. Күрделі операцияларды қорытындылау.

Емтихан тәртібі: Емтихан компьютерде жұмыстар нәтижесін қорытындылау
арқылы алынады. Студент оқытушымен берілген тапсырманы орындап,
бағдарламаны қаншалықты меңгергенін көрсетеді.

Студент білуі керек:
1. 1 С бухгалтерия бағдарламасының сандық есебі.
1С: Бухгалтерия 8.1 бағдарламасы, ақша қаражаттарының қозғалысына
байланысты сандық шоттарда қолданылады. Аналитикалық есепте талданады.

2. 1С: Бухгалтерия бағдарламасының енгізілу режимі.
1С: Бухгалтерия 7. бағдарламасына енуде мынадай үш режимді
қолданамыз: Конфигуратор, Отладчик и 1С: Предприятие. Режимдер:
- Конфигуратор — функциялар мен конфигурацияға негізделген
- Отладчик — Кәсіпорынның ақпараттық базасының жаңадан құрылған
функцияларын енгізу.

3. Анықтамалықтан қажетті тақырыпты қалай табуға болады?
Анықтамалықтан қажетті тақырыпты табу үшін маныадай әрекет орындалады:
• Помощь • Содержание. На экране появится но справочной системы 1С:
Предприятие .
• Разделы,. экранда диалог пайда болады. Справочная система:
1С:Предприятие.
• Бірден бастапқы әріпті енгізу керек.
• Показать. 1С:Предприятие
• Поиск ашып, диалогтан Справочная система:1С:Предприятие.
• Введите искомые слова,
• Выберите нужный раздел и нажмите кнопку «Показать» барлық бөлімдер
шығады..
• Показать кнопкасын басамыз. Экранға терезе шығып, 1С:Предприятие ашылады.

4. Топтарды қалай таңдау керек?
ТМҚ ашу үшін мынадай бағыттар орындалады.
> Таңдалатын команда - меню Документы •Поступление ТМЦ. ТМҚ. Экранда
пайда болады - Поступление ТМЦ-Новый.
> Тетік басылады. , Тауарлар тобын ашамыз. (Расположенную в поле ввода
Вид ТМЦ и в открывшемся списке щелкните мышью на строке Товары.
Открывающийся список Вид ТМЦ закроется, а в поле ввода появится строка
Товары)
- Тетік басылады, Поставщик бағыты ашылады. Экранда кесте пайда болады.
Список Контрагентов (Выбор) .
- (Дважды щелкните мышью на строке Поставщики, Вид таблицы Список
контрагентов ( Выбор) изменится)
Если список контрагентов не содержит нужного контрагента, то необходимо
создать запись о новом контрагенте. Для этого необходимо нажать
клавишу Insert и заполнить появившуюся на экране форму.
- Дважды щелкните мышью на строке Большевичка в графе Контрагент.
Таблица Список Контрагентов (Выбор) будет закрыт, а в поле поставщик
появится запись о выбранном контрагенте.

5. Құжатты қалай көруге болады?
Құрастырылған құжатты көру үшін мынадай әрекетті орындау керек.
- Тізімдемеден табу керек - Операции • Журналы документов. Экранда
диалог шығады - Выбор журнала.
- журнал ашылады, мысалға, Кассалық кітап - Кассовая книга, басу керек -
ОК. Экранда терезе шығады - Кассовая книга журналы
- Құжаттардан мынадай журналды табу керек, Выберите в Журнале документ,
который вы хотите просмотреть, например, документ Прих. орд.
- Нажмите кнопку, расположенную на панели инструментов Журнала документов
Кассовая книга. На экране появится форма выбранного документа Приходный
кассовый ордер - 1 и вы можете просмотреть интересующие вас данные.

- Нажмите кнопку ОК, чтобы вернуться в Журнал документов Кассовая книга.
Кассалық кітап құжатына келу үшін ОК кнопкасын басу керек.

6. Жаңа шоттар жүйесін қалай енгізу керек?
Жаңа шоттар жүйесін енгізу үшін мынадай әрекетті енгізу керек:
- План счетов терезесін ашамыз, (нажав кнопку , расположенную на
панели инструментов) Команды Бухгалтерии ашамыз. Экранға План счетов
терезесі шығады.. –Insert клавишасы басылады. . Кестеден жаңа көрсетілім
шығып, код табылады. В конце таблицы плана счетов появится новая строка, и
ее ячейка в графе Код будет выделена.
- Введите номер счета 09 и нажмите клавишу Enter. Курсор переместится
в графу Наименование.
- Введите с клавиатуры текст Пробный и нажмите клавишу Enter. Курсор
переместится в графу Вал.
Если по вновь вводимому счету предполагается вести валютный учет, то
дамо ввести в графу Вал. знак + с помощью кнопки, расположенной в ячейке.
Нажмите клавишу Enter, если ведение валютного учета по счету не
полагается. Курсор переместится в графу Кол.
Если предполагается вести количественный учет по вновь вводимому счету
то необходимо ввести в графу Кол. знак + с помощью кнопки , расположенной в
ячейке.
-Нажмите клавишу Enter, если ведение количественного учета по счету
предполагается. Курсор переместится в графу Заб.
Если вновь вводимый счет должен быть забалансовым, то необходимо
ввести в графу Заб. знак + с помощью кнопки расположенной в ячейке.
- Нажмите клавишу Enter, если счет не является забалансовым. Курсор
переместится в графу Акт.
- Нажмите кнопку , расположенную в ячейке, выберите из открывающегося
списка вид счета АП (активно-пассивный) и нажмите клавишу Enter. На экране
появится диалог о создании счета-группы.
- Нажмите кнопку Нет, если счет не будет являться группой. В первой
графе строки вновь вводимого счета появится пиктограмма т голубого цвета.
Если в диалоге о создании счета-группы нажать кнопку Да, то в первой
графе строки вновь вводимого счета появится пиктограмма желтого цвета.
На этом ввод нового счета завершен, но если полагается, что по вновь
введенному счету будет вестись аналитически учет, то необходимо заполнить
графы Субконто1...СубконтоЗ в зависимости от уровней аналитического учета.
Чтобы заполнить графы Субконто1...СубконтоЗ выполните следующие действия:
- Щелкните мышью на ячейке вновь введенной строки в графе Субконто1.
- Нажмите кнопку , расположенную на панели инструментов окна
План счетов. Шоттар жүйесі – үш нүкте арқылы табылады. В ячейке
появится кнопка с тремя точками.
- Нажмите кнопку, под ячейкой появится список объектов аналитики. -
Выберите из списка строку с названием объекта аналитики, например,
Номенклатура, и нажмите клавишу Enter.
Если по вводимому счету предполагается вести несколько уровней
аналитического учета, то необходимо заполнить оставшиеся графы Субконто
вышеописанным способом, выбирая в каждой графе тот объект аналитики, по
которому должен вестись учет.

7. Конфигурация анықтамалықтарда қалай қарастырылады ?
Анықтамалықтарда екі конфигурация қарастырылады: тәуелді; тәуелсіз.
В типовой конфигурации программы 1С: Бухгалтерия предусмотрены два
вида справочников: подчиненные и неподчиненные.
Тәуелсіз анықтамалықтар көп деңгейлі болады. Мөлшермен 10 деңгейді
қамтиды. Неподчиненные справочники могут быть многоуровневыми, т.е. иметь
до 10 уровней вложенности. Использование многоуровневых справочников
позволяет организовать условно-постоянную информацию и классификаторы с
нужной степенью детализации, а также организовать ведение многоуровневого
аналитического учета по счетам.
Бағдарлама 1С: Тәуелді анықтамалықтар көмекке механизмдерді шықарды.
Такой механизм позволяет связать между собой элементы различных
справочников, например, организации и договора с ними, товары и единицы их
измерения, и т.д. У подчиненного справочника каждый элемент связан с
конкретным элементом справочника-владельца. При работе в окне подчиненного
справочника набор просматриваемых элементов определяется текущим элементом
справочника-владельца. Например, если в окне справочника организаций курсор
установлен на конкретной организации, то в подчиненном ему справочнике
договоров будут выведены только договора с текущей организацией.

8. Констант дегеніміз не? Оның қолданылуы.
Константтар 1С:Бухгалтерия бағдарламасында ақпараттарды құпия сақтауды
қарастырады. Ақпараттарды сақтаудың қарапайым мысалы – ұйымның атауын
өзгерісте ұстау. Наиболее простой пример такой информации — это
наименование организации, которое, как правило, не меняется.
Удобство использования констант заключается в том, что в них один раз
заносится какая-либо информация, которая затем может многократно
использоваться при формировании документов, в расчетах, при построении
отчетных форм. Например, уже упоминавшееся название организации можно
занести в специально объявленную константу, а в многочисленных бланках
использовать имя константы для получения ее значения — наименования
организации. При каких-либо изменениях в наименовании организации
достаточно изменить его всего один раз — в константе — и все изменения
автоматически будут отражены в тех местах, где эта константа используется.
В процессе настройки конфигурации задачи можно создать практически
неограниченное количество констант для хранения любой нужной информации.
Ақпараттарды бірнеше түрде құпия сақтауға болады.

9. Проводкаларды немесе корреспонденцияларды операцияда ашу.
Проводкаларды жою бухгалтерлік операцияларды мынадай әдістермен
орындауға болады:
- Журнал операций терезесін ашу керек, расположенной на панели
инструментов Команды Бухгалтерии.
- Выберите в Журнале операций в графе Документ одну из строк
Операция, которую мы ввели при рассмотрении приемов ввода операций,
например, под номером 14.
- Нажмите кнопку на панели инструментов окна Журнал операций. На
экране появится форма Операция –14.

- Проводканы жою үшін қарастырылады.
Для удаления сложной проводки достаточно выбрать главную
корреспонденцию; подчиненные корреспонденции удаляются автоматически. Если
необходимо удалить корреспонденцию сложной проводки, то выберите эту
Корреспонденцию.
- Нажмите клавишу Delete или кнопку расположенную на панели
инструментов формы. На экране появится диалог об удалении проводки.
- Нажмите кнопку Да; проводка будет удалена. Кнопка Нет используется,
если нужно отказаться от удаления.
Нажмите кнопку Да в форме Операция • 14, в появившемся диалоге о
сохранении операции снова нажмите кнопку Да. Форма Операция - 14 будет
закрыта.
Если при закрытии формы Операция -14 в диалоге о сохранении нажать
кнопку Нет, проводка, содержащаяся в операции, удалена не будет.
-Закрыть окно Журнал операций.
Операциялар журналының терезесін жабамыз.

10. Журнал операциясын типтік операция режимінде қолдану.
Помимо ручного ввода операций в Журнал операций, в программе
1С:Бухгалтерия предусмотрен ввод проводок с использованием режима «типовые
операции». Типовые операции удобно использовать для ввода хозяйственных
операций, состоящих из нескольких проводок, связанных друг с другом.
Например, получение материалов от поставщиков и выделение НДС, отпуск МБП в
производство и начисление износа и т.д. Использование режима «типовые
операции» позволяет автоматизировать ввод операций, сопровождающихся
вычислениями. Для ввода типовой операции в Журнал операций выполните
следующие действия:
- Откройте окно Журнал операций с помощью кнопки на панели
инструментов Команды Бухгалтерии.
- Нажмите комбинацию клавиш Ctrl+ (используйте клавишу + расположенную
на цифровой клавиатуре). На экране появится окно Выберите группу (Выбор).
Это окно можно также вызвать на экран, выполнив команду главного меню
Действие • Ввести типовую, или с помощью кнопки, расположенной на панели
инструментов окна Журнал операций. Окно содержит таблицу типовых операций,
объединенных в группы. Первая графа таблицы содержит значок , который
является признаком группы.
- Двойным щелчком мыши на значке, расположенном в строке группы НДС,
откройте содержимое группы. Вид окна изменится.
- Выберите типовую операцию Списание оплаченного НДС и нажмите
клавишу Enter. Окно Типовые операции закроется, а на экране появится форма
Операция - Новая (Списание оплаченного НДС). В отличие от ручного ввода
операции, форма для ввода типовой операции будет содержать проводки, и
часть реквизитов уже будет заполнена.
- Заполните пустые ячейки и поля ввода, как это описывалось ранее.
Переход к следующему полю осуществляется при нажатии клавиши Enter.
- После заполнения всех реквизитов нажмите кнопку ОК и подтвердите
сохранение операции в диалоге о сохранении .
Операция запишется в Журнал операций и ничем не будет отличаться от
операций, введенных вручную.
Закройте окно Журнал операций.

11. Журнал операцияларын қалай ашамыз?
При заполнении табличной части формы Операция - Новая для ввода
проводок можно использовать копирование данных предыдущей проводки. В этом
случае после ввода проводки автоматически начинается ввод следующей
проводки с копированием данных текущей проводки. Этот режим удобен при
большом количестве однотипных проводок в одной операции.
Для установки такого режима выполните следующие действия:
- Выполните команду главного меню Сервис • Параметры, на экране
появится диалог Настройка параметров системы.
- Перейдите на вкладку Операция.
- Установите флажок Автоматический ввод новой проводки с
копированием.
- Нажмите кнопку ОК. Диалог Настройка параметров системы будет закрыт,
а режим ввода проводок с копированием включен.

12.Құжаттар дегеніміз не?
Әр журналда құжаттар сақталады. Журналы документов предназначены для
удобного отображения документов. Они содержат сгруппированные по отдельным
видам документы. В каждом журнале хранятся документы, относящиеся к
определенному разделу бухгалтерского учета. Для того чтобы просмотреть
список журналов документов, выполните следующие действия:
- Выполните команду меню Операции • Журналы документов. На экране
появится диалог Выбор журнала, который содержит перечень Журналов
документов, предусмотренных в конфигурации.
Один и тот же вид документа может отражаться в нескольких журналах.
Набор документов, отображаемых в том или ином журнале, определяется в
конфигурации программы. При настройке конфигурации производится настройка
документов и создаются необходимые журналы для их хранения.
Кроме пользовательских, в программе 1С: Бухгалтерия журналдың екі
жүйесі қарастырылады: Жалпы журнал и Басқа да құжаттық журнал.
Жалпы журнал жүйедегі кез келген құжатта қолданылады. Бірақ оның
сыртқы түрі өзгермейді.
Басқа да құжаттық журнал тек қана құжаттармен жұмыста көрініс табады.
Оның сыртқы түрі өзгермейді.

13. Қажетті операциялық журналдағы көріністі қалай табамыз?
Несмотря на большое количество хозяйственных операций в Журнале
операций всегда можно найти нужный документ или операцию. Для этого
используется поиск по произвольному значению или поиск по номеру документа.
Подробно поиск по произвольному значению был уже описан ранее в главе
«Общие принципы работы с программой 1С: Бухгалтерия ».
Так как в Журнале операций любая операция принадлежит документу, то
найти нужную хозяйственную операцию можно по номеру документа. Например,
чтобы найти в Журнале операций операцию с платежным поручением № 5,
выполните следующие действия:
Откройте окно Журнал операций с помощью кнопки, расположенной на
панели инструментов Команды Бухгалтерии.
Нажмите кнопку, расположенную на панели инструментов окна Журнал
операций. На экране появится диалог Поиск документа по номеру. Введите в
поле ввода Номер документа значение 5. Нажмите кнопку Вкл. Все. Сбросьте
флажок Только в интервале журнала.
Выберите в списке Виды документов для поиска строку Плат. Пор.
(Платежное Поручение) и нажмите кнопку Найти. В окне Найденные документы
появится список документов с номером 5
- Выберите строку Плат. Пор. в списке Найденные документы
и нажмите кнопку Выбрать. Диалог Поиск документа (операции) по
номеру закроется, а в Журнале операций будет выбрана запись об операции с
платежным поручением №5.
Установка флажка Только в интервале журнала ограничивает диапазон
поиска документов инрвалом времени, в котором был открыт Журнал операций.
Закройте окно Журнал операций, нажав кнопку расположенную в правой
части заголовка окна.

14. Тақырыптық құжатты қалай құрастырамыз?
Для того чтобы создать новый текстовый документ, выберите команду меню
Файл • Новый или нажмите кнопку на панели инструментов Стандартная. На
экране появится диалог Выбор вида документа . В диалоге Выбор вида
документа выделите Текст и нажмите клавишу ОК. На экране появится окно
текстового редактора, содержащее новый пустой документ и панель
инструментов. Вы можете перетащить панель инструментов Текстовый редактор в
любое удобное для вас место.
Мигающий текстовый курсор оказывает позицию в документе, начиная с
которой будут вводиться с клавиатуры новые символы.
Закройте окно текстового редактора с пустым документом, нажав кнопку
[х] в правой части заголовка окна текстового редактора.
Поскольку в новом документе не было сделано никаких изменений, то
запрос на сохранение документа не выдается и окно текстового редактора
будет закрыто сразу. При закрытии окна текстового редактора панель
инструментов Текстовый редактор также исчезает с экрана.
Чтобы открыть для просмотра и (или) редактирования уже существующий
текстовый документ, выберите команду меню Файл • Открыть или нажмите кнопку
на панели инструментов Стандартная. На экране появится стандартный диалог
открытия файла Открыть.
В диалоге Открыть по умолчанию показывается папка, содержащая базу
данных программы 1С: Бухгалтерия 7.х, в данном случае — папка, содержащая
демонстрационную базу данных. Можно выбрать любой диск и папку в
открывающемся списке Папка , выбрать из списка нужный текстовый файл и
нажать кнопку Открыть. Мы воспользуемся для примера готовым текстовым
файлом RеаdМе.tхt, который находится в папке 1Сv75, в которую мы установили
программу 1С: Бухгалтерия 7.х.
Выберите в открывающемся списке Папка папку 1Сv75 и дважды щелкните
мышью на имени файла RеаdМе.tхt. На экране появится окно текстового
редактора, в котором отображается файл.

15. Тақырыптық құжатты шығару?
После установки полей, для печати одного экземпляра документа
достаточно нажать кнопку печати на панели инструментов Стандартная.
Если же вы хотите напечатать не весь документ, а только его часть, или
напечатать несколько копий документа, или произвести настройку принтера,
тогда необходимо выбрать команду меню Файл • Печать. При этом на экране
появится стандартный диалог Печать .
Из открывающегося списка Имя выбирается доступный в системе принтер.
Настройка конкретного принтера производится при нажатии на кнопку Свойства.
В группе переключателей Печатать указывается та часть документа,
которая должна быть напечатана. Если установить переключатель Все (А11), то
напечатается весь документ. При установленном переключателе Страницы
печатаются страницы, начиная с номера, указанного вами в поле ввода с, по
страницу, номер которой указан в поле ввода по. Если установлен
переключатель Выделенный фрагмент, то печатается только выделенная часть
документа.
В поле со счетчиком Число копий устанавливается количество копий
документа, причем при установленном флажке Разобрать сперва будет
распечатана целиком первая копия документа, затем вторая и так далее. При
сброшенном флажке Разобрать (Со11а1е) сперва будут распечатаны все первые
страницы документа, затем все вторые и так далее.
После установки параметров печати необходимо нажать кнопку ОК.
Документ будет распечатан на выбранном принтере.

16. Айналым ведомость дегеніміз не?
Для получения данных по синтетическому учету используется оборотно-
сальдовая ведомость. Она содержит для каждого счета остатки на начало и
на конец установленного периода, а также дебетовый и кредитовый обороты по
каждому счету за заданный период.

17. Субконто шотын қалай талдаймыз?
Отчет Анализ субконто позволяет увидеть остатки и обороты по всем
счетам, по которым ведется аналитический учет того вида, который указан
вами в диалоговом окне настройки параметров вывода отчета.
Отчет Анализ субконто удобен в том случае, когда по нескольким счетам
ведется аналитический учет одинакового вида.
Отчет Анализ субконто удобно использовать для выверки взаиморасчетов
с контрагентами. В типовой конфигурации аналитический учет в разрезе
контрагентов ведется по счетам 60, 61, 62, 63, 64, 76.
Если сформировать отчет Анализ субконто по субконто Контрагенты, то можно
получить информацию о расчетах с контрагентами. При этом мы увидим по
каждой организации как кредиторскую задолженность (например, по счету 3310
Расчеты с поставщиками), так и дебиторскую задолженность (например, по
счету Авансы выданные). Равенство этих сумм говорит о том, что под выданный
поставщику аванс получены товарно-материальные ценности, а в Журнале
операций не хватает проводки по списанию аванса (Дебет 60, Кредит 61) по
соответствующей организации. Если сумма предоплаты превышает сумму
полученных ценностей, то проводка вводится на сумму полученных ценностей.
Если по условиям договора предоплата составляла часть суммы договора, то
после получения ценностей списывается сумма аванса, а остаток задолженности
перед поставщиком погашается по дебету счета 3310 Расчеты с поставщиками в
корреспонденции со счетами учета денежных средств или счетами расчетов.
Вместе с тем следует отметить, что при использовании документов типовой
конфигурации списание аванса производится автоматически при отражении в
учете операций по поступлению товарно-материальных ценностей.
Отчет Анализ субконто очень удобен для выверки расчетов при бартерных
операциях или встречных поставках товаров (работ, услуг). В этом случае у
организации возникают два вида задолженности: при отгрузке покупателю
товаров — дебиторская, по полученным товарно-материальным ценностям —
кредиторская. Из отчета будет ясно, на какую часть следует погасить
задолженности или составить акт Зачеты взаимных требований с помощью
безденежного взаимозачета (весьма актуального в условиях кризиса) проводкой
Дебет 60, Кредит 62.

18. Есеп беруді қалай құрамыз?
Несмотря на многообразие стандартных отчетов, предусмотренных в
программе, основные принципы работы с отчетами унифицированы. Стандартные
отчеты вызываются с помощью меню Отчеты. Наиболее часто используемые отчеты
могут вызываться с помощью кнопок на панели инструментов. При вызове отчета
на экран выдается форма настройки параметров отчета. В ней нужно ввести
значения параметров, определяющих состав данных, включаемых в отчет.
Внешний вид формы настройки отчета, ее свойства, поведение управляющих
элементов зависят от вида формируемого отчета и задаются в конфигураторе
программы.
Чтобы сформировать, например, отчет Анализ счета, выполните следующие
действия.
- Выберите команду меню Отчеты • Анализ счета. На экране появится
диалог Анализ счета .
- Введите с клавиатуры или с помощью календаря интервал времени,
соответствующий 1 кварталу 1998 г., в поля ввода Период с: и по:.
- В поле ввода Счет введите номер счета 20.
- Нажмите кнопку ОК. Диалог Анализ счета закроется, и на экране
появится окно Анализ счета: 20 (1 квартал 2000г.) .
При использовании кнопки ОК после формирования отчета окно формы
настройки отчета закрывается. При использовании кнопки Сформировать окно
формы настройки отчета остается открытым , что позволяет изменить параметры
отчета и сформировать новый отчет.
Для отказа от формирования отчета следует нажать клавишу ESC нажать
крестик.

19. Бағдарламаны қандай шрифте құрамыз.
Для создания выразительности и информативных документов в программе
можно использовать различные шрифты.
Атрибуты шрифта в ячейке задаются на вкладке Шрифт диалога
Свойства ячейки .
На вкладке Шрифт диалога Свойства ячейки можно выбрать гарнитуру
(начертание) шрифта, его размер и стиль (жирный, курсив,
подчеркнутый).Открывающийся список Цвет позволяет установить цвет, которым
будет изображаться шрифт на экране и при печати. Если в этом поле вместо
конкретного цвета выбрать пункт Авто, то цвет шрифта будет определяться
установками операционной системы.

20. Табло дегеніміз не, онымен қалай жұмыс істейміз?
Табло терезесі 1С: Бухгалтерия бағдарламасында соңғы нәтижелерді көру
үшін көрініс табады.
Для показа окна Табло на экране выберите команду меню Сервис Табло. В
нижней части рабочего окна программы 1С: Бухгалтерия 7.х появится окно
Табло.
Для изменения размера окна Табло по вертикали установите указатель
мыши на его верхнюю границу и нажмите кнопку мыши не отпуская ее,
перетащите верхнюю границу окна Табло в нужное положение. В окне Табло
помещаются выражения, результаты вычисления которых необходимо постоянно
отслеживать. Выражения могут включать арифметические выражения, функции и
процедуры встроенного языка программы 1С:Бухгалтерия 7.х, скобки и другие
элементы. Каждое выражение вводится на отдельной строке. Результат
вычисления выражения выдается справа него, после знака «=».
Табло ашқанда бірілген күн және уақыт көлемі 100 күнге дейін
сақталып, 100 күннен кейін қайтадан көрініс береді.
Поместите с помощью мыши текстовый курсор в начало первой свободной
строки окна Табло, введите с клавиатуры выражение
Текущая Дата( )+100 и нажмите клавишу Enter. Справа от введенного
выражения появится знак «=» и значение даты.
Если выражение не может быть вычислено, вместо результата появится
фраза Ошибка в выражении! и слева от окна табло будет открыто Окно
сообщений пояснением места и причины возникновения ошибки .
Терезені жабу үшін хабарламадағы анықтамалыққа барып, тетікті
басамыз. Табло экранын жабу үшін, терезенің сол жағындағы жабу белгісін
басамыз. Табло терезесі экраннан жойылады.
Экранның мөлшері мен табло терезесі 1С: Бухгалтерия бағдарламасын
енгізгенде көрініс табады.
Табло және терезесі 1С: Бухгалтерия бағдарламасының төменгі жағында
орналасып, барлық бөлімшелерде қолданыс табады.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz

Іздеу
Файл қосу
Презентациялар
Тегін
Кабинет
Баланс
Таңдаулы жұмыстар
Cатып алған жұмыстарыңыз
Менің файлдарым
Презентацияларым
Сатылым статистикасы