Файл қосу
Сөз тіркесінің стильдік ерекшелігі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3-деңгейлі СМЖ | | |
|құжаты |ПОӘК | |
| | |ПОӘК |
| | |042-18-28.1.12/01-2013 |
|ПОӘК «Синтаксистік |______2013 жылғы | |
|стилистика» пәніне арналған |№ басылым | |
|оқу-әдістемелік материалдар | | |
5В012100 Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті
мамандығына арналған
«синтаксистік стилистика»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2013
КІРІСПЕ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті қазақ тілінің
теориясы мен әдістемесі кафедрасының доценті, ф.ғ.к. Жақсыбаева Фарида
Задақызы
_____________ «___» ___________20___ жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында
қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Кафедра меңгерушісі _______________ Жұмағұлова Ә.М.
2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Төрайым _________________Мұқанова Қ.Қ.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________20 ___жыл.
ОӘК төрағасы _________________Искакова Г.К.
4 «____» __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ
Мазмұны
1 Қолданыс аясы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5 Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8 Әдебиеттер
1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ
«Синтаксистік стилистика» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің
құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5В011700
«Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығының мамандығының студенттеріне арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы «Синтаксистік стилистика» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс
бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін
төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің
бекітілген және қолданысқа енгізілген ҚР МЖМБС 3.08.275-2006 Мемлекеттік
білім беру стандарты;
- 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығының типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-СГУ-5-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен
құрылымы» құжаттық іс-жосығы.
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны:
Студенттерге тілдік бірлік ретіндегі сөз тіркесінің ерекшелігін, тілдік
жүйедегі маңызын түсіндіру, сөз тіркесі және оның түрлерін, есімді және
етістікті сөз тіркестерінің айырмашылықтарын таныту, жай сөйлем мен
құрмалас сөйлемнің айырмашылығын таныту.. Студенттердің теориялық
білімдерін іс жүзінде қолдана алу дағдысын қалыптастыру.
3.2. Пәнді оқытудың мақсаты: студенттерді стилистика ғылымының теориялық
негіздерімен таныстыру, қазақ әдеби тілінің стилистикалық құралдары,
стильдік тармақтары туралы мағлұмат беріп, оларды ажыратудың жолдарын
көрсету, студенттерге стилистикалық норманы меңгерту, сөздердің, басқа да
тілдік тұлғалардың қолданылуына қарай туындайтын мағыналық реңктерін,
стильдік қырларын ажырата білуге үйрету.
3.3. Пәнді оқыту міндеттері:
- студенттердің сөйлеудің әртүрлі стильдерін, қазақ тілінің синонимдік
барлық байлығын, әр алуан құралдарын іс жүзінде қолдана алу дағдыларын
дамытып жетілдіру;
- болашақ тілші – мұғалімдерді оқушылардың стилистикалық дағдыларын
қалыптастыруға баулып дайындау;
- студенттердің тілдік талғамын, сөйлеу мәдениетін арттыру.
3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
• Синтаксистің негізгі ұғымдары туралы негізгі түсінік алады.
• қазіргі лингвистиканың өзекті мәселелерімен таныс болады.
• теориялық білімді практикада қолдана білуді үйренеді.
• зерттеу жұмысына икем-дағдысы қалыптасады.
• тілдік материалдарға өздік анализ жасауды меңгереді.
3.5 Курстың пререквизиттері:
“Тіл біліміне кіріспе”, “Нормативті қазақ тілі” пәндері оқылды.
Студенттердің тілдің жүйелік және құрылымдық ерекшеліктері, синтаксистің
зерттеу нысаны, жай сөйлем синтаксисі, сөз тіркесі және сөздердің байланысу
түрлері, синтаксистің салалары туралы жалпы мәліметі болу керек.
3.6 Курстың постреквизиті:
“Жай сөйлем синтаксисі”, “Күрделенген сөйлем синтаксисі”, “Құрмалас сөйлем
синтаксисі” т.б. студент қазақ тілінің синтаксистік жүйесін, сөздердің
байланысу тәсілдері мен түрлерін, сөз тіркесінің ерекшелігін, құрылымын,
сөз тіркесінің басқа тілдік бірліктерден айырмашылығын білуі керек. Сөз
тіркестері сыңарларының арасындағы грамматикалық және мағыналық
байланыстарды меңгеру керек.
1-Кесте
|Курс |Семестр |
|1 |2 |
|Дәріс сабақтар |
|1. Синтаксистік стилистика туралы жалпы түсінік.|2 |
|2.Сөз тіркесінің стильдік ерекшелігі. |2 |
|3.Сөз тіркесінің байланысу формалары. |2 |
|4.Сөз тіркесін топтау. Сөз тіркестерінің |2 |
|құрылысы туралы. | |
|5.Сөйлемді құрайтын –элементтер. |2 |
|6.Жай сөйлем.Жай сөйлемнің айтылу мақсатына |2 |
|қарай бөлінуі. Жай сөйлемнің құрылымдық типтері | |
|7.Сөйлем мүшелері. Сөйлем мүшелерінің зерттелуі.|2 |
| 8.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. |2 |
|9.Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. | |
|10. Құрмалас сөйлемге тән белгілер. Салалас |2 |
|құрмалас сөйлемнің стильдік-синтаксистік | |
|ерекшелігі. | |
|11. Сабақтас құрмалас сөйлемнің |2 |
|стильдік-синтаксистік ерекшелігі. | |
|12. Аралас құрмалас сөйлем. Күрделі синтаксистік|2 |
|тұтастық. | |
|13. Стильдік-синтаксистік қателер. |2 |
|14. Пунктуация мәселесі. |2 |
|15. Мәтінді стильдік-синтаксистік тұрғыдан |2 |
|талдау. | |
| Практикалық сабақтар |
|1. Синтаксистік стилистика туралы жалпы түсінік.|1 |
|2.Сөз тіркесінің стильдік ерекшелігі. |1 |
|3.Сөз тіркесінің байланысу формалары. |1 |
|4.Сөз тіркесін топтау. Сөз тіркестерінің |1 |
|құрылысы туралы. | |
|5.Сөйлемді құрайтын –элементтер. |1 |
|6.Жай сөйлем.Жай сөйлемнің айтылу мақсатына |1 |
|қарай бөлінуі. Жай сөйлемнің құрылымдық типтері | |
|7.Сөйлем мүшелері. Сөйлем мүшелерінің зерттелуі.|2 |
| 8.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. |1 |
|9.Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. |1 |
|10. Құрмалас сөйлемге тән белгілер. Салалас |1 |
|құрмалас сөйлемнің стильдік-синтаксистік | |
|ерекшелігі. | |
|11. Сабақтас құрмалас сөйлемнің |1 |
|стильдік-синтаксистік ерекшелігі. | |
|12. Аралас құрмалас сөйлем. Күрделі синтаксистік|1 |
|тұтастық. | |
|13. Стильдік-синтаксистік қателер. |1 |
|14. Пунктуация мәселесі. |1 |
|15. Мәтінді стильдік-синтаксистік тұрғыдан |1 |
|талдау. | |
5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
1. Cөз тіркесінің құрылысы : Сатылы, ортақ
2. Сөздердің байланысу тәсілдері. Аналитикалық тәсіл. Синтетикалық тәсіл.
3. Айқындауыш мүше. Қосалқы, қосарлы, оңашалаған айқындауыш мүшелер
4. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. Бірыңғай мүшелердің арасына келетін
жалғаулықтар.
5. Бірыңғай мүшелі сөйлемдегі жалпылауыш сөздер
6. Оқшау сөздер. Қыстырма, қаратпа, одағайлар
7. Қыстырма сөздер мен сөз тіркестерінің мағыналарына қарай топталуы.
Қыстырма сөз тіркестерінің грамматикалық құрылысы.
8. Қыстырма сөйлемдер
9. Қаратпа сөздер. Қаратпа сөздің құрамы.
10. Атаулы сөйлем. Жасалуы. Құрылымы. Мағыналық түрлері
11. Жақты, жақсыз сөйлемдер
12. Бөгде сөз. Төл сөз, цитата, төлеу сөз.
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3-Кесте
|Дәріс сабағының |Семинар сабағының |Көрнекі |Өз бетімен |Бақылау түрі|
|тақырыбы |тақырыбы |құралдар, |дайындалу | |
| | |плакаттар, |сұрақтары | |
| | |лаборатория-лы| | |
| | |қ стендтер | | |
|1 |2 |4 |5 |6 |
|1. Синтаксистік |1. Синтаксистік |Дәріс тезисі, |Сөздіктермен |Жазбаша, |
|стилистика туралы |стилистика туралы |сызба нұсқа |жұмыс |ауызша |
|жалпы түсінік. |жалпы түсінік. | | | |
|2.Сөз тіркесінің |2.Сөз тіркесінің |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|стильдік ерекшелігі.|стильдік ерекшелігі. |кесте |таңбаларға |ауызша |
| | | |сипаттама беру| |
|3.Сөз тіркесінің |3.Сөз тіркесінің |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|байланысу формалары.|байланысу формалары. |кесте |таңбаларға |ауызша |
| | | |сипаттама беру| |
|4.Сөз тіркесін |4.Сөз тіркесін топтау.|Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|топтау. Сөз |Сөз тіркестерінің |кесте |таңбаларға |ауызша |
|тіркестерінің |құрылысы туралы. | |сипаттама беру| |
|құрылысы туралы. | | | | |
|5.Сөйлемді құрайтын |5.Сөйлемді құрайтын |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|–элементтер. |–элементтер. |кесте |таңбаларға |ауызша |
| | | |сипаттама беру| |
|6.Жай сөйлем.Жай |6.Жай сөйлем.Жай |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|сөйлемнің айтылу |сөйлемнің айтылу |кесте |таңбаларға |ауызша |
|мақсатына қарай |мақсатына қарай | |сипаттама беру| |
|бөлінуі. Жай |бөлінуі. Жай сөйлемнің| | | |
|сөйлемнің құрылымдық|құрылымдық типтері | | | |
|типтері | | | | |
|7.Сөйлем мүшелері. |7.Сөйлем мүшелері. |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|Сөйлем мүшелерінің |Сөйлем мүшелерінің |кесте |таңбаларға |ауызша |
|зерттелуі. |зерттелуі. | |сипаттама беру| |
| 8.Сөйлемнің | 8.Сөйлемнің |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|тұрлаулы мүшелері. |тұрлаулы мүшелері. |кесте |таңбаларға |ауызша |
| | | |сипаттама беру| |
|9.Сөйлемнің |9.Сөйлемнің тұрлаусыз |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|тұрлаусыз мүшелері. |мүшелері. |кесте |таңбаларға |ауызша |
| | | |сипаттама беру| |
|10. Құрмалас |10. Құрмалас сөйлемге |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|сөйлемге тән |тән белгілер. Салалас |кесте |таңбаларға |ауызша |
|белгілер. Салалас |құрмалас сөйлемнің | |сипаттама беру| |
|құрмалас сөйлемнің |стильдік-синтаксистік | | | |
|стильдік-синтаксисті|ерекшелігі. | | | |
|к ерекшелігі. | | | | |
|11. Сабақтас |11. Сабақтас құрмалас |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|құрмалас сөйлемнің |сөйлемнің |кесте |таңбаларға |ауызша |
|стильдік-синтаксисті|стильдік-синтаксистік | |сипаттама беру| |
|к ерекшелігі. |ерекшелігі. | | | |
|12. Аралас құрмалас |12. Аралас құрмалас |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|сөйлем. Күрделі |сөйлем. Күрделі |кесте |таңбаларға |ауызша |
|синтаксистік |синтаксистік тұтастық.| |сипаттама беру| |
|тұтастық. | | | | |
|13. |13. |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|Стильдік-синтаксисті|Стильдік-синтаксистік |кесте |таңбаларға |ауызша |
|к қателер. |қателер. | |сипаттама беру| |
|14. Пунктуация |14. Пунктуация |Дәріс тезисі, |Тілдік |Жазбаша, |
|мәселесі. |мәселесі. |кесте |таңбаларға |ауызша |
| | | |сипаттама беру| |
|15. Мәтінді |15. Мәтінді |Дәріс тезисі, |Тілдік |Синтаксистік|
|стильдік-синтаксисті|стильдік-синтаксистік |кесте |таңбаларға |талдау |
|к тұрғыдан талдау. |тұрғыдан талдау. | |сипаттама беру|жұмыстары |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
4-Кесте
|Оқулықтардың, оқу |Саны |Студенттердің |Қамтамасыз ету |
|құралдарының атауы | |саны |пайызы |
|1 |2 |3 |4 |
|1. Аманжолов А.С. Қазақ|2 |11 |20% |
|тілі синтаксисінің | | | |
|қысқаша курсы. | | | |
|2. Әмір Р., Әмірова Ж.|2 |11 |20% |
|Жайсөйлем синтаксисі. | | | |
| | | | |
|3. Қазақ грамматикасы. |5 |11 |50% |
|Алматы, 2002. | | | |
| | | | |
| | | | |
|4. Балақаев М., |11 |11 |100% |
|Қордабаев Т. Қазіргі | | | |
|казақ тілі | | | |
|5. Қ.Есенов Құрмалас |6 |11 |50% |
|сөйлем синтаксисі. | | | |
|Алматы: Білім ,1995 | | | |
| | | | |
|6. Аманжолов. А.С. |5 |11 |50% |
|Қазақша-орысша | | | |
|лингвистикалық | | | |
|терминдер. | | | |
8 ӘДЕБИЕТТЕР
1. Аманжолов А.С. Қазақ тілі синтаксисінің қысқаша курсы. 1940.
2. Аманжолов А.С., Сауранбаев Н. Қазақ тілі грамматикасы. II бөлім.
Синтаксис. 1 басылуы. 1939.
3.Аманжолов А.С., Әбілқаев А., Ұйықбаев И. Қазақ тілі грамматикасы.
II бөлім. Синтаксис.1971.
4. Аманжолов А.С. Сөйлем мүшелерін таптастыру мәселелері. - "Тіл
мәселелері". Мақалалар жинағы ІІ-кітап, Алматы, 1936.
5.Аманжолов А.С. Толықтауыш пен пысықтауыш жөніндегі кейбір ой-
лар. - Қазақ тілі мен әдебиеті, 1958, №7.
6. Аманжолов А.С. Бастауыш туралы, ҚМ., 1974, №1.
7.Аманжолов А.С. Қазақ тілі ғылыми синтаксисінің қысқаша курсы. I
Бөлім. 1940.
8.Әмір Р., Әмірова Ж. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1998.
9.Әбуханов Ғ. Қазақ тілі. Лексика, фонетика және морфология мен
синтаксис. 1960.
10. Әбілқаев А. Қазақ тіліндегі жай сөйлем түрлері.1963.
11.Байтұрсынов А. Тіл тағылымы, 1992.
12. Балакаев М. Основные типы словосочетании в казахском языке. Алма-
Ата, 1957.
13.Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі, 1957.
14. Балақаев М. Сөйленің тұрлаулы мүшелері. ХМ, 1948, № 23-24, 1940 №
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz