Файл қосу

Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                  |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                               |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                  |
|СМЖ 3-деңгейдегі құжаты          |ПОӘК        |                           |
|                                 |            |ПОӘК 042-18-9.1.86/02 -2014|
|ПОӘК                             |11.09.2014ж.|                           |
|«Тағамдық өнімдерінің құрамының  |            |                           |
|және технологиялық процестерін   |№ 1 басылым |                           |
|модельдеу және оптимизациялау»   |            |                           |
|пәнінің магистрантқа арналған    |            |                           |
|бағдарламасы                     |            |                           |






  «Тағамдық өнімдерінің құрамының және технологиялық процестерін модельдеу
                            және оптимизациялау»

                        ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


                         6М070100 – «Биотехнология»


                               мамандығы үшін



                            МАГИСТРАНТҚА АРНАЛҒАН

                             ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

































                                    Семей


                                    2014



                                  Алғы сөз

    1 ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырушы __________ 29.08.2014ж., С. Аманжолов,   «Стандарттау  және
биотехнология» кафедрасының доцент м.а., т.ғ.к.


    2 ТАЛҚЫЛАҒАН
    2.1  Семей  қаласы   Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында
    «29» тамыз 2014ж., № 1 хаттама


    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Кәкімова


    2.2  Инженерлік-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік  бюросының
мәжілісінде
    «05» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Төрайымы_____________ С.Төлеубекова


    3 БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
    «11» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы  ___________ Г.Искакова




    4 Алғашқы рет енгізілді


































                                   Мазмұны



    |1   |Жалпы ережелер ………………………………………………………….                            |4   |
|2   |Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттарды        |    |
|    |үлестірілуі …………………………………………………………………                             |5   |
|3   |Пәнді меңгеруге арналған әдістемелік ұсыныстар……………………...         |6   |
|4   |Курстың форматы ……………………..…………………………………                           |7   |
|5   |Курстың саясаты ……………………..…………………..........................       |7   |
|6   |Бағаларды қою саясаты  ………………………..……………………….                      |7   |
|7   |Әдебиеттер ……………………………………………………………….                              |8   |



    1. Жалпы ережелер
    1.1 Оқытушы және пән бойынша жалпы мәліметтер
        Оқытушы – Аманжолов Самат Аманжолұлы, т.ғ.к., доцент м.а.;
        Кафедра – Стандарттау және биотехнология;
        Байланысу ақпараты – тел: 35-05-90, оқу  ғимараты  №  9,  кабинет  №
304;
        Сабақ жүргізу орны – аудитория № 302;
        Кредиттер саны – 2.


    1.2  Пәннің  қысқаша  мазмұны.  «Тағамдық  өнімдерінің  құрамының  және
технологиялық  процестерін  модельдеу   және   оптимизациялау»   пәні   жаңа
құрамаларды құруда маңызды мәңге ие  болып  табылады,  сонымен  қатар  дайын
өнімнің   қажеттілік   сипаттамасын   модельдеуге,    олардың    биологиялық
қауіпсіздігін  сапасын  мен  функционалдық  құрамын  бағдарлауға   мүмкіндік
береді. Шикізатты және тауарлық нарықта бәсекелестікті ұлғайту  үшін  құрамы
өзгертілген және жаңа құрамын өңдеу жолымен   шығарылған  өнімнің  жиынтығын
үнемі кеңейтуге қажет болып табылады.

    1.3 Пәннің мақсаттары болып білім алушыларды жаңа өндірістік  өнімдерді
жобалау үшін ғылыми және ғылыми-практикалық  әректтердің  негізгі  бағыттары
мен біліммен дағдыландыру.

    1.4 Пәнді оқытудағы басты міндеттер – білім алушыларға ғылымды,  ғылыми
–техникалық әрекеттердің нормативтік құқықтық базасын жетілдіру.

    1.5  Пәнді оқу нәтижесінде:
    Білуі керек: тағам өнімдерін байыту үшін арналған тағамдарға,  витамин-
минералдық премикстерге және технолгиялық қоспаларға  қосылатын  биологиялық
активті қоспалардың технологиясы мен құрамын өндіру;
    Игеру керек: инновациондық әрекеттерді  дамыту  өндірістік  үдерістерде
технологиялық өндіргіштерді қатыстыру үшін қолайлы климаттың шарттарын;
    Меңгеру керек:  пәннің дәрістік материалдарын;
    Істей алу керек: шикізат құрамы  өзгеруі  және  көп  құрамды  құрлымдық
қоспаның құрамын оптимизациялау  арқылы  құрлымның  автоматизирлеген  шешімі
үшін бағадарламалық өнім алу;
    Ойлау  керек:  көпшілік  қолданатын  тағам   өнімдерінің   рецептуралық
қоспасын  және    эндогендік   және   ішкі   микронутриенттердің   сақталуын
қамтамасыз  ететін  тағам  өнімдерін  қолдану   көлемі   мен   технологиялық
үдерістердің артықшылығы мен спецализирленген тағам өнімдерін модельдеу;
    Болу керек: көпшілік қолданатын тағам  өнімдерінің  функционалдық  және
спецализирленген    тағам    өнімдерінің    соның     ішінде     эссенциалды
микронутриенттермен байытылған  тағамдардың  технологиясы  мен  рецептурасын
өндіру жөнінде түсінік алу;
    Алу керек: тағам  өнімдерінің  құрамының  –  органолептикалық,  физико-
химиялық, микробиологиялық жиынтығын оптимизациялау тапсырмаларын шешу  үшін
білу.
    1.6 Курстың пререквизиттері:
    1.6.1 Ғылыми-зерттеу жұмысының әдістемесі
    1.6.2 Зияткерлік меншікті қорғау
    1.6.3 Сапа жүйесі
    1.6.4 Биотехнологиядағы жаңашыл әдістер


    6. Курстың постреквизиттері:
    1.6.1 Магистірлік диссертация



      2 Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша үлестіру
                                                                     Кесте 1
|Тақырыптардың аталуы және мазмұны         |Сағаттар саны               |Әдебиеттер|
|                                          |ДС    |ТС   |БАОӨЖ   |БАӨЖ   |          |
|1                                         |2     |3    |4       |5      |6         |
|Дәрістер                                                                          |
|Модуль 1. Құрылымдық тағам өнімдерінің физико-химиялық негізін алу                |
|Құрылымдық тағам өнімдерінің              |1     |     |        |2      |7.1.1     |
|физико-химиялық негізін алу               |      |     |        |       |7.1.2     |
|Өнімнің дисперстік жүйесін есептеудің     |2     |     |1       |2      |7.1.1     |
|әдістері мен классификациясы              |      |     |        |       |7.1.2     |
|Модуль 2. Функционалдық тағам өнімдерін жобалаудың негізгі аспектілері            |
|Функционалдық тағам өнімдерін жобалаудың  |2     |     |1       |2      |7.1.1     |
|негізгі аспектілері                       |      |     |        |       |7.1.2     |
|Функционалдық тағамдарды құрудағы жалпы   |1     |     |1       |3      |7.1.1     |
|сұрақтар                                  |      |     |        |       |7.1.2     |
|Тағам өнімдеріне функционалдық қызметті   |2     |     |1       |3      |7.1.1     |
|беру мақсатында оның құрамын модельдеу    |      |     |        |       |7.1.2     |
|Модуль 3. Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары мен негізгі этаптары            |
|Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары   |1     |     |1       |3      |7.1.1     |
|мен негізгі этаптары                      |      |     |        |       |7.1.2     |
|Күрделі көп құрылымды иағам өнімдерінің   |2     |     |1       |3      |7.1.1     |
|рецептурасын жобалаудың негізі этаптары   |      |     |        |       |7.1.2     |
|Тағам өнімдерінің рецептурасын жобалаудың |2     |     |1       |3      |7.1.1     |
|әдістемелік анализдері                    |      |     |        |       |7.1.2     |
|Рецептураның автоматизирленген есебі мен  |2     |     |1       |3      |7.1.1     |
|оптимизациясы үшін бағдарламалық          |      |     |        |       |7.1.2     |
|қамтамасыз ету                            |      |     |        |       |7.1.4     |
|Тәжірибелік  сабақтар                                                             |
|Модуль 1. Құрылымдық тағам өнімдерінің физико-химиялық негізін алу                |
|Тағам өнімдерінің  физико-химиялық құрамын|      |2    |1       |3      |7.1.1     |
|оқып білу                                 |      |     |        |       |7.1.2     |
|Тағамның дисперстік жүйенің есептемелік   |      |2    |1       |3      |7.1.1     |
|әдістері                                  |      |     |        |       |7.1.2     |
|Модуль 2. Функционалдық тағам өнімдерін жобалаудың негізгі аспектілері            |
|Тағам өнімдерінің құрамы мен қасиетін     |      |3    |1       |3      |7.1.1     |
|модельдеу                                 |      |     |        |       |7.1.2     |
|Модуль 3. Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары мен негізгі этаптары            |
|Нан өнімдерінің рецептурасын есептеу      |      |2    |1       |3      |7.1.4     |
|Кондитерлік өнімдерінің рецептурасын      |      |2    |1       |3      |7.1.1     |
|есептеу                                   |      |     |        |       |7.1.2     |
|Ерітілген сырлардың рецептурасын есептеу  |      |2    |1       |3      |7.1.4     |
|Сүт өнімдерінің рецептурасын есептеу      |      |2    |1       |3      |7.1.4     |
|Барлығы:                                  |15    |15   |15      |45     |          |




    3 Пәнді меңгеруге арналған әдістемелік ұсыныстар


    Пәнді  жақсы  менгеру  үшін  білім  алушы  алдымен   7-бапта   берілген
әдебиеттерді іздеп, олармен танысуы керек.  Ары  қарай  берілген  тақырыптар
бойынша өз кезегімен жаңағы әдебиеттерден материал  іздеп,  оны  өз  бетімен
оқуы  керек.  Сонымен,  сабаққа  келген  білім  алушы,  онда   қай   тақырып
талданылатыны  туралы  хабарлы   болуы   керек   және   тақырыптың   негізгі
жағдайларын алдын ала оқып алуы керек.
    Курстың бір бөлігі семестр бойы білім алушылардың  өзіндік  жұмыстарына
келеді.
      Өздік  жұмыс   «Тағамдық  өнімдерінің  құрамының  және  технологиялық
процестерін модельдеу және оптимизациялау»  пәнінде  маңызды   бөлігі  болып
табылады және де басқа аудиториялық  дайындықпен толтырылады. Өздік  жұмыста
бөлек әр түрлі теориялық  бөлімдерді  оқуда,  тақырыптар  бойынша  есептерді
шығарғанда, сонымен қатар есептік-графикалық тапсырмаларды және  жеке  сұрақ
қатарларын ғылыми оқыту кірістіріледі. Өздік жұмысқа  бақылау  ауызша  түрде
және жазбаша сұрау, коллоквиум, тест, есептік-графиктік  жұмыстарды  қорғау,
сұхбаттасу, сонымен қатар талқылау және рефераттарды  қорғау  арқылы  жүзеге
асады.
     Әр түрлі жұмыстарды орындау барысында  міндетті түрде  жүйеде берілген
әдебиеттермен шектелмеу керек. Каталог қарау барысында қарастырылып  отырған
тақырыпқа келетін аттарға жолығуымыз мүмкін. Міне, сол  жолықтырғандарымызды
бірнешеуі жарап қалуы әбден мүмкін.
    Сонымен қоса,  тақырыппен  байланысқан  немесе  сол  тақырыпқа  келетін
кітаптағы  библиографиялық  нұсқаулықтарға  қарайласуымыз  керек.  Онда  біз
керек тақырыптың басқа қандай кітапта бар екендігі  туралы  ақпарат  алуымыз
мүмкін. Құнды ақпаратты нұсқаушы мақалалардан  сызып  алуымызға  болады.  Ол
нұсқаулықтан керекті, қызықтыратын мақалаларды шыққаны туралы  ақпарттарымен
алуымызға  және  содан  кейін  керекті  номерларымызға  тапсырыс  беруімізге
болады.
    Басты көмекші ретінде компьютерлік жүйе Internet атқарады. Онда ешқашан
мақала болып шықпаған ақпарттарды кездестіруімізге болады.
    Тез және дұрыс керекті әдебиетті таңдау  үшін  ғылыми  және  студенттік
кітапханаларды  және  кітап  іздеу  механизмін  жақсы  білу  қажет.  Керекті
әдебиет  тізімі  университет  кітапханасында   болмаған   жағдайда   ғылыми-
техникалық немесе қалалық кітапханаға жүгіну керек.
    Тағы  бір  жұмыс  түрі  реферат  болып  табылады.   Білім   алушылардың
рефератында сол  тақырып  бойынша  бірнеше  көздерден  алынып  жинақтырылған
негізгі мазмұнын тиянақты жеткізу жеткілікті.
    Мәтінде тақырыпқа келмейтін артық ақпараттар болмауы  шарт.  Рефераттың
мазмұнының сәйкестігі негізгі бағалаудың критериінің бірі болып табылады.
    Рефераттың құрылуы алдына қойылған мақсаттар есебінен  жүреді.  Реферат
титулды бет, мазмұны, кіріспе, негізгі  бөлік,  қорытынды  және  қолданылған
әдебиеттер тізімінен тұрады.


      4 Курстың форматы


    Семестр бойы білім алушыларға бағдарламаның сәйкес бөлімдері бойынша 15
дәріс және оқу жоспарына сай 15 тәжірибелік сабақ жүргізіледі.
    Курстағы  өзіндік  жұмысты  былай  жүргізу  ұсынылады.  Курстың   әрбір
тақырыбынан ұсынылған әдебиеттерді  оқып,  оның  теориялық  негіздеріне  көп
тоқталмай, талқыланатын сұрақтарға жалпы түсінік қалыптастыру керек.
      Содан кейін  материалды  толығымен  меңгеруге  көшу  керек:  теориялық
жағдайларды меңгеру, негізгі мәліметтердің қажет жерлерін еске  сақтау  үшін
жұмыс дәптерін жүргізген дұрыс.
      Курсты меңгеру  кезінде білім алушы өткен материялдарды жақсы  меңгеру
үшін  реферат түріндегі БАОӨЖ  және БАӨЖ  алынады.

      5 Курстың саясаты


      Осы курсты меңгеруде білім алушы жүйелі түрде   өзі  дайындалу  керек,
қажет болған жағдайда  оқытушыдан көмек сұраса  болады.  Порталға  жиі  кіру
керек.   Оқытушының   жұмыс   бағдарламасындағы   методикалық    ұсыныстарын
тәжірибелік  сабақта  мұқият  оқыңыздар.  Тек  қана  дәріс   материалдарымен
шектеліп   калмай,   басқа   да   әдебиеттерді,    электронды    ресурстарды
қолданыңыздар. Алдымен бірінші  модульды  меңгеріп,  тапсырмасын  орындаңыз,
кейін келесі модульге көшіңіз. Әрбір бақылау тапсырмасын уақытында  орындап,
тексеруге  беру  керек,  аралық  тесттерді  уақытында  өту  керек.   Бақылау
мерзімдері – 1-7 апталардағы тапсырмалар мен тесттерге 7  –ші  аптаның  соңы
қалғандары 15 аптада.




      6 Бағаларды қою саясаты

    Әрбір білім алушы қорытынды бағасы  жақсы  болуы  үшін  әр  пәннен  бір
мөлшерде ұпай сандарын жинау керек.Ұпайдың максимальды саны:
1-7 апталардағы  бірінші рейтинг қорытындысында  - 300 ұпай,
8-15 апталардағы екінші рейтинг қорытындысына - 300 ұпай,
Дисциплина бойынша семестрдағы максимальды ұпай саны - 600.

 «Тағамдық өнімдерінің құрамының және технологиялық процестерін модельдеу
және оптимизациялау» пәні бойынша балдарды бөлу кестесі
                                                                     Кесте 2
|Апта   |Бақылау түрі                 |Жалпы балл       |Ескерту          |
|1      |2                            |3                |4                |
|       |1 – 7 аптаға дейн барлық     |30               |                 |
|       |аудиториялық сабаққа қатысу  |                 |                 |
|2      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|3      |ТС қорғау                    |50               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|4      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|5      |ТС қорғау                    |50               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|6      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|7      |Рубеждік бақылау             |90               |                 |
|       |8 – 15 аптаға дейн барлық    |30               |                 |
|       |аудиториялық сабаққа қатысу  |                 |                 |
|8      |ТС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|9      |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|10     |ТС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|11     |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|12     |ТС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|13     |ТС қорғау                    |                 |                 |
|       |БАӨЖ                         |40               |                 |
|14     |ТС қорғау                    |25               |                 |
|       |БАӨЖ                         |                 |                 |
|15     |Рубеждік бақылау             |90               |                 |


    7  Әдебиеттер
    7.1 Негізгі әдебиеттер:
    7.1.1 Муратова Е.И. и другие. Автоматизированное проектирование сложных
многокомпонентных продуктов питания. Учебное пособие.  Тамбов:  издательство
ФГБОУ ВПО «ТГТУ», 2011. 80с.
    7.1.2 Просеков А.Ю. Научные  оснеовы  производства  продуктов  питания.
Учебное   пособие   /   Кемеровский   технологический    институт    пищевой
промышленности. - Кемерово, 2005.- 234 с.
   3. Ауэрман Л.Я. Технология хлебопекарного производства : учебник.  -  9-е
      изд.; перераб. и доп.  /  под  общ.  ред.  Л.И.  Пучковой.  -  СПб.  :
      Профессия, 2005. - 416 с.
   4. Скурихин И.М. Таблицы химического состава  и  калорийности  российских
      продуктов питания : справочник / И.М. Скурихин, В.А. Тутельян. - М.  :
      ДеЛи принт, 2007. - 276 с.
    7.1.5 Биологически активные добавки в питании  /  В.А.  Тутельян,  Б.П.
Суханов, А.Н. Австриевских, В.М. Позняковский. - Томск, 1999. - 293 с.
    7.1.6  Донченко  Л.В.,  Надыкта  В.Д.  Безопасность  пищевого  сырья  и
продуктов питания. - М.: Пищевая промышленность, 1999. - 352 с.
    7.1.7 Доронин А.Ф., Шендеров Б.А. Функциональное питание. - М.: Грантъ,
2002. - 296 с.
    7.1.8 Лонцин М.,  Мерсон Р. Основы пищевых производств: Пер. с англ.  -
М.: Легкая и пищевая промышленность, 1983.- 384 с.
    7.1.9 Осинцев  А.М.  Развитие  фундаментального  подхода  к  технологии
молочных продуктов: Монография. - Кемерово, 2004. -152 с.
    7.1.10 Рогов И.А.,  Горбатов  А.В.,  Свинцов  В.Я.  Дисперсные  системы
мясных и молочных продуктов. - М.: Агропромиздат, 1991. - 463 с.
    7.1.11 Рогов И.А., Горбатов А.В.  Физические методы  обработки  пищевых
продуктов. - М.: Пищевая промышленность, 1974. - 583 с.
8.
9. 7.2 Қосымша әдебиеттер:
    7.2.1 Разработка автоматизированной информационной системы для
расчёта и оптимизации рецептур/ Н.В. Донских и др. // Известия
вузов. Пищевая технология. - 2011. - № 2.-3 (320-321) - С. 122-123.
    7.2.2 Захарова Л.М. Проектирование состава новых кисломолочных белковых
продуктов  с  зерновыми  добавками  /  Л.М   Захарова,   И.А.   Мазеева   //
Нетрадиционные природные ресурсы, инновационные технологии и продукты :  сб.
науч. тр.  /  Рос.  акад.  естеств.  наук,  Междунар.  акад.  авторов  науч.
открытий и изобретений. - 2002. - Вып. 6. - С. 71 - 76.
   5. Технологические  этапы  разработки  сырного  продукта  с  растительным
      наполнителем /  О.В.  Зюзина  и  др.  //  Инновационные  технологии  и
      оборудование  для  пищевой  промышленности  (приоритеты  развития)   /
      материалы III Междунар. науч-техн. конф. В 3 т. Т. 1. - Воронеж.  гос.
      технол. акад. - Воронеж, 2009. - с. 61 - 65.
   6. Информационные технологии проектирования  и  оценки  качества  пищевых
      продуктов направленного действия  /  Ю.А.  Ивашкин  и  др.  //  Мясная
      индустрия. - 2000. - № 5. - С. 40-41.
   7. Кравченко, Э.Ф. Продукты из вторичного молочного  сырья  для  рецептур
      плавленых сыров  /  Э.Ф.  Кравченко,  А.В.  Дунаев,  Т.А.  Волкова  //
      Сыроделие и маслоделие. - 2010. - № 2. - С. 14 - 17.
    7.2.6 Липатов, Н.Н.  Методология  проектирования  продуктов  питания  с
требуемым комплексом показателей  пищевой  ценности  /  Н.Н.  Липатов,  И.А.
Рогов // Известия вузов. Пищевая технология. - 1987. - № 2. -С. 9 - 15.
    7.2.7 Миронова, Н.Г. Разработка оптимальных  рецептур  сухих  завтраков
повышенной   биологической   ценности   с   использованием   математического
моделирования / Н.Г.  Миронова,  В.Н.  Ковбаса  //  Хранение  и  переработка
сельхозсырья. - 1998. - № 1. - С. 51-52.
    7.2.8 Муратова, Е.И. Проектирование  рецептур  кондитерских  изделий  :
метод. указ. / Е.И. Муратова, С.Г. Толстых. - Тамбов : Изд-во ГОУ ВПО  ТГТУ,
2010. - 32 с.
    7.2.9  Олейникова  А.Я.  Технологические   расчёты   при   производстве
кондитерских изделий / А.Я. Олейникова, Г.О. Магомедов, И.В.  Плотникова.  -
СПб. : Издательство РАПП, 2008. - 240 с.
    7.2.10 Пащенко, Л.П. Технология хлебобулочных изделий /  Л.П.  Пащенко,
И.М. Жаркова. - М. : Колос, 2006. - 389 с.
    7.2.11 Технологический сборник рецептур колбасных изделий и копчёностей
/ Б.С. Сенченко и др. - Ростов н/Д: Изд-ский центр «МарТ», 2001. - 864 с.


Пәндер