Файл қосу

Өрістің кернеулігі мен потенциалы




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                             |
|ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ                                                         |
|СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                           |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты   |ПОӘК        |ПОӘК 042-14-2-06.01.20.1/02-2012  |
|Студенттерге арналған   |№3 баспа    |                                  |
|«Электромагниттік өріс  |2012        |                                  |
|теориясы» пәнінің жұмыс |            |                                  |
|бағдарламасы            |            |                                  |









                        ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                 5В072300-«Техникалық физика» мамандығы үшін
                            СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН
                           ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ















                                    Семей
                                    2012

                                  Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы __________ 2012 ж. Ботатаев В.У., «Физика  және  электротехника»
кафедрасының аға оқытушысы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика және электротехника» кафедрасының отырысында
№ __ хаттама    _   қыркүйек__ 2012 ж.
Кафедра меңгерушісі  _________  З.А. Паримбеков

3 МАҚҰЛДАНДЫ
3.1 Ақпараттық  коммуникациондық  технология  факультетінің  оқу-әдістемелік
кеңесінің отырысында
№ ____ хаттама   ______________2012 ж.
Төраға ___________  С.Б. Кайсанов

4 БЕКІТІЛДІ
4.1  Университеттің  оқу-әдістемелік  кеңесінің  отырысында  құпталып   және
баспаға ұсынылды
№  _____ хаттама  _______________ 2012 ж.
ОӘК төрағасы  ____________ Б.А. Рскельдиев

5 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛГЕН

















                                   Мазмұны

   1. Жалпы мағлұмат
   2. Пән бойынша әдістемелік нұсқау
   3. Курстың форматы және саясаты
   4. Баға қою саясаты
   5. Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағатты жіктеу
   6. СӨЖМ және СӨЖ
   7. Пән бойынша оқу процессінің күн тізбесі































1 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұмат
Ботатаев Василь Уалиевич
Кафедра «Физика және электротехника»
Байланыс туралы ақпарат – тел. 35-26-22, №1 оқу корпусы, № 1110 каб.
Сабақты жүргізу орыны – 11-ші қабат аудиториялары
Осы пән бойынша кредит саны  – 2

1.2 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме (1 кесте):

1 кесте – оқу жұмыс жоспарынан көшірме

|Курс    |Семестр           |Кредит            |Лк (сағ)                  |
|А       |4,0               |95 – 100          |Өте жақсы                 |
|А–      |3,67              |90 – 94           |                          |
|В+      |3,33              |85 – 89           |                          |
|        |                  |                  |Жақсы                     |
|В       |3,0               |80 – 84           |                          |
|В–      |2,67              |75 – 79           |                          |
|С+      |2,33              |70 – 74           |                          |
|        |                  |                  |                          |
|        |                  |                  |Қанағаттанарлық           |
|С       |2,0               |65 – 69           |                          |
|С–      |1,67              |60 – 64           |                          |
|D+      |1.33              |55 – 59           |                          |
|D       |1,0               |50 – 54           |                          |
|F       |0                 |0 – 49            |Қанағаттанарлықсыз        |
|I       |NA                |-                 |Аяқталмаған               |
|P       |-                 |өтті              |Пәнді өтті                |



      4.1. Дәріске дайындық.
4.1.1   Қолдарыңыздағы   жұмыс   бағдарламасында   пәннің   мазмұны   ашылып
көрсетілген,  негізгі  әдебиетте  көрсетілген,  дәріс  сұрақтары   берілген,
практикалық сабақтар үшін және өзбетімен жұмыс тапсырмалары көрсетілген.
4.1.2. Сабақ кестесі Сізге семестр басталмай тұрып белгілі болады.
4.1.3. Дәріс кезінде  белсенді  түрде  жұмыс  істеуге  дайындық  жасау  үшін
көрсетілген  әдебиет  бойынша  дәріс  материалын  өзбетіңмен  оқуын   қажет,
тақырып бойынша қосымша әдебиеттерді  қарастыру  қажет,  өз  ойыңыз  бойынша
тақырып бойынша түсуге қиындық тудырған сұрақтар тізімін жасау керек.
4.1.4. Тақырып бойынша дәрісті тыңдау барысында өз конспектінді  толықтыруға
мүмкіндігіңіз  бар,   өз   сұрақтарыңызға   жауап   алуыңызға   болады.   Өз
конспектіңізді түсіндіре білуіңіз керек, себебі семестр соңындағы  емтиханды
және курстың соңында өткізілетін  мемлекеттік  емтиханды  ауызша  тапсыратын
боласыз.
      4.2    Лабораториялық сабаққа дайындық.
4.2.1  Студенттің қолында жұмыстың тақырыбы және оған әдебиеттер бар.
Студент жұмыс дәптеріне конспект жасап, қойылған сұрақтарға жауаптар жазып,
оларды жаттап алуы керек.
4.2.2  Сабақ кезінде студент оқытушының қойған сұрақтарына жауап беріп,
одан кейін жұмысты орындауға жіберіледі.
4.2.3  Өлшеуді тиянақты орындағаннан кейін, студент жұмыс дәптеріндегі
кестені толтырып және өлшеу нәтижелерін математикалық түрде өңдеуін
жасайды. Жұмыс бойынша қорытынды жасайды.
4.2.4  Жеке дәптерде жұмыс туралы қысқаша сараптама жасайды.
4.2.5 Лабораториялық жұмысты орындау, өңдеу және қорғау 5 баллмен
бағаланады.
 4.2.6  Барлық жұмыстар бойынша алынған баллдар аралық және қорытынды
аттестацияда қосылады.
      4.3. Семинарлық сабақтарға дайындық.
4.3.1. Студентке семинар сабақтарының тақырыптары  мен  қосымша  әдебитеттер
белгілі. Студент қажетті әдебиетті тауып негізгі пунктерін ерекшелей  отырып
конспектілейді, қолданғанн әдебиетін көрсетеді.
4.3.2. Студент конспект соңында тақырып бойынша сұрақтар тізімін жасайды.
4.3.3. Семинар кезінде өз жоспары бойынша материалды баяндайды, оқытушы  мен
студенттердің қойған сұрақтарына жауап береді.
4.3.4. Семинар тақырыбы бойынша жауап беру 5 баллға бағаланады.
           5 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРІНЕ САҒТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ
      2-кесте. Пәннің мазмұны. Сабақ түріне сағаттардың бөлінуі.




 |Тақырыптың атаулары және мазмұны         |Сағат саны                       |
|                                         |ЛК    |ЛБ    |   |СМӨЖ    |СӨЖ   |
|1                                        |2     |3     |4  |5       |6     |
|1 Кіріспе. Электромагнетизмнің           |1     |1     |   |2       |2     |
|классикалық теориясы. Максвелл           |      |      |   |        |      |
|теңдеулерін қорытындылау. Бұл            |      |      |   |        |      |
|теңдеулерден электродинамиканың негізгі  |      |      |   |        |      |
|заңдылықтарының туындауы.                |      |      |   |        |      |
|2. Электромагниттік өріс теориясы        |1     |1     |   |2       |2     |
|дамуының негізгі кезеңдері. Бұл пәннің   |      |      |   |        |      |
|теориялық физика курсындағы орны мен оның|      |      |   |        |      |
|экспериментте және техникада қолданылуы. |      |      |   |        |      |
|Әлемді танудағы электромагниттік өріс    |      |      |   |        |      |
|теориясының рөлі, электромагниттік       |      |      |   |        |      |
|өрістің материалыө болмысы.              |      |      |   |        |      |
|3. Вакуумдегі электростатикалық өріс.    |1     |1     |   |2       |2     |
|Векторлық өрістер және олардың           |      |      |   |        |      |
|қасиеттері. Кулон заңы. Суперпозиция     |      |      |   |        |      |
|принципі. Өрістің кернеулігі мен         |      |      |   |        |      |
|потенциалы. Пуассон теңдеуі. Потенциалды |      |      |   |        |      |
|мультипольдерге жіктеу. Электростатикалық|      |      |   |        |      |
|өрістің энергиясы. Сыртқы өрістердегі    |      |      |   |        |      |
|зарядтар системасының энергиясы.         |      |      |   |        |      |
|Электростатикалық өріс энериясы үшін     |      |      |   |        |      |
|Максвелл формуласы.                      |      |      |   |        |      |
|4. Заттағы электростатикалық өріс.       |1     |1     |   |2       |2     |
|Диполь. Дипольдің өрісі, энергиясы,      |      |      |   |        |      |
|олардың өзара әсері. Поляризация векторы.|      |      |   |        |      |
|Байланысқан зарядтар тығыздығы. Электрлік|      |      |   |        |      |
|индукция векторы. Вакуумдегі және        |      |      |   |        |      |
|ортадағы шектік шарттар. Өрістің микро-  |      |      |   |        |      |
|және макросипаттарының байланысы. Зат    |      |      |   |        |      |
|ішіндегі электростатикалық өрістің       |      |      |   |        |      |
|энергиясы мен күші.                      |      |      |   |        |      |
|5. Диэлектриктердегі энергия тығыздығы.  |1     |1     |   |2       |2     |
|Диэлектриктегі өріс энергиясының         |      |      |   |        |      |
|термодинамикалық мағынасы. Диэлектриктегі|      |      |   |        |      |
|көлемдік күштер.                         |      |      |   |        |      |
|6. Тоқтар және олардың өзара әсері. Ом,  |1     |1     |   |2       |2     |
|Джоуль, Ампер заңдарының дифференциалды  |      |      |   |        |      |
|түрлері. Тоқтардың магнит өрістерімен    |      |      |   |        |      |
|магниттік бір-біріне әсері. Тоқтардың    |      |      |   |        |      |
|түрлері. Магнитті орталықтар. Тұйық      |      |      |   |        |      |
|тоқтың магнит моменті. Магниттеліну      |      |      |   |        |      |
|векторы. Магнит өрісінің кернеулігі.     |      |      |   |        |      |
|Магнит индукциясының векторы.            |      |      |   |        |      |
|7. Максвелл теңдеулері. Максвелл         |1     |1     |   |2       |2     |
|теңдеулері-тәжірибелер қорытындысы.      |      |      |   |        |      |
|Үздіксіздік теңдеуі-зарядтың сақталу     |      |      |   |        |      |
|заңы. Максвелл теңдеулер жүйесінің       |      |      |   |        |      |
|микроөрістерге қолданылуы. Потенциалдар  |      |      |   |        |      |
|үшін Даламбер  теңдеуі. Өрістің          |      |      |   |        |      |
|потенциалдары мен кернеуліктерінің       |      |      |   |        |      |
|байланысы.                               |      |      |   |        |      |
|8. Электромагниттік өрістің колибрлеулік |1     |1     |   |2       |2     |
|инварианттылығы. Кешігу потенциалдары    |      |      |   |        |      |
|(Линеар-Вихерт потенциалдары).           |      |      |   |        |      |
|Электродинамикадағы сақталу заңдары.     |      |      |   |        |      |
|Умов-Пойнтинг векторы. Электромагниттік  |      |      |   |        |      |
|өрістің импульсінің векторының тығыздығы.|      |      |   |        |      |
|9. Электромагниттік сәуле шығару.        |1     |1     |   |2       |2     |
|Электрлік және магниттік дипольдік сәуле |      |      |   |        |      |
|шығару. Электромагниттік толқындардың    |      |      |   |        |      |
|ортада таралуы.                          |      |      |   |        |      |
|10. Бейтарап қозғалатын зарядттың өрісі. |1     |1     |   |2       |2     |
|Электрлік және магниттік өрістердің      |      |      |   |        |      |
|кереуліктерін есептеп шығару. Өріс       |      |      |   |        |      |
|импульсі. Классикалық осциллятордың сәуле|      |      |   |        |      |
|шығару. Сәуле шығаруға дербес есептер.   |      |      |   |        |      |
|Вавилов –Черенков сәуле шығаруы.         |      |      |   |        |      |
|11.  Шашыраудың классикалық теориясы.    |1     |1     |   |2       |2     |
|Еркін және байланған зарядтарда          |      |      |   |        |      |
|электромагниттік толқындардың шашырауы.  |      |      |   |        |      |
|Спектральды сызықтардың спектральдық ені.|      |      |   |        |      |
|Қалыпты және қалыпсыз (аномальды)        |      |      |   |        |      |
|дисперсия.                               |      |      |   |        |      |
|12.  Қозғалыстағы орта                   |1     |1     |   |2       |2     |
|электродинамикасының негіздері. Өріс     |      |      |   |        |      |
|векторларының  түрлену заңдылықтары.     |      |      |   |        |      |
|Қозғалыстағы орта үшін материялық        |      |      |   |        |      |
|теңдеулер. Магнитті гидродинамика        |      |      |   |        |      |
|элементтері.                             |      |      |   |        |      |
|13.  Стационарлы өрістердегі плазма.     |1     |1     |   |2       |2     |
|Зарядталған бөлшектердің түйіскен        |      |      |   |        |      |
|өрістерде қозғалысы. Плазманың           |      |      |   |        |      |
|диэлектриктік, диамагниттік қасиеттері.  |      |      |   |        |      |
|Магниттік ағынды кванттау.               |      |      |   |        |      |
|14. Диэлектриктердің поляризациялану     |1     |1     |   |2       |2     |
|теориясы. Магнетиктердің магниттелу      |      |      |   |        |      |
|теориясы. Квазисерпімді дипольдік        |      |      |   |        |      |
|моментті диэлектриктер.                  |      |      |   |        |      |
|15. Комплексті диэлектрикті өткізгіш.    |1     |1     |   |2       |2     |
|Магнетиктердің түрлері. Парамагнетизм,   |      |      |   |        |      |
|диамагнетизм, ферромагнетизм. Ферриттер, |      |      |   |        |      |
|антиферриттер. Асқынөткізгіш.            |      |      |   |        |      |






  ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР
  1 Негізгі
 1.1 Тамм И.Е. Основы теории электричества.
 1.2 Матвеев А.И. Электродинамика и теория относительности.
 1.3 Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Электродинамика сплошных сред.
 1.4 Савельев И.В. Основы теоретической физики. Т.1, М., 1991
 1.5 Матвеев А.Н. Электродинамика. М., 1980
 1.6 Пеннер Д.И., Угаров В.А. Электродинамика и специальная теория
относительности. М., 1980
 1.7 Говорков В.А., Купалян С.Д. Теория электромагнитного поля в
упражнениях и задачах. М., ВШ, 1963
 1.8 Компанеец А.С. Курс теоретической физики. Том І. М., 1972
 1.9 Койшыбаев Н. Физика II том. Электродинамика негіздері. Тербелістер мен
толқындар. Оптика. Кванттық физика. Атом және атом ядросы.-Алматы, 2001


 2 Қосымша
 2.1 Пановский В., Филипс М. Классическая электродинамика. М., 1968
 2.2 Тоннела М.А: Основы электромагнетизма и теории относительности. М.,
1962
 2.3 Федоров Н.Н. Основы электродинамики. М., ВШ, 1980
 2.4 Варламова Т.А., Кучина Т.М., Кожамкулов Т.А. Решение задач по
электродинамике. Часть 1.
 2.5 Ботатаев В.У., Юнусов А.А., Мешетова Ж.С. Электродинамика
(электромагниттік өріс теориясың құру туралы деректер, электростатика).
Семей , 1992 – 25 б.
 2.6 Ботатаев В.У., Юнусов А.А., Мешетова Ж.С. Электродинамика
(электромагнетизм, Максвелл теңдеулері). Семей , 1992 – 19 б.
 2.7 Ботатаев В.У., Маусунбаев С.С. Негізгі сақталу заңдары туралы тарихи
очерк; электродинамикадағы сақталу заңдары. Семей, 1999 – 35 б.











.
      6. СМӨЖ     ЖӘНЕ СӨЖ МАЗМҰНЫ

      3-кесте. СМӨЖ және СӨЖ жоспары
|СМӨЖ                                              |СӨЖ                      |
|Аудиториядағы            |Аудиториядан тыс         |                         |
|                         |                         |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№1 семинар сабағына      |
|жауап; 1 ЛК материалы    |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |дайындау.                |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№1 семинар сабағына      |
|жауап; 2 ЛК материалы    |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |дайындау.                |                         |
|3 лекциялар және 3       |Студенттердің оқытушыға  |№2 семинар сабағына және |
|семинар сабақтары бойынша|деген сұрақтарын         |бақылау жұмысына         |
|тестілік сұрау .         |дайындау.                |дайындық.                |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№2 семинар сабағына      |
|жауап; 4 ЛК материалы    |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |дайындау.                |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№3 семинар сабағына      |
|жауап; 5 ЛК материалы    |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша бақылау жұмысын. |дайындау.                |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің бақылау    |№3 семинар сабағына      |
|жауап; 6 ЛК материалы    |жұмыстарын талдау.       |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |                         |                         |
|4-7 лекциялар және       |Студенттердің жауаптарын |№4 семинар сабағына және |
|семинар сабақтары бойынша|талдау.                  |аралық бақылауға         |
|тестілік аралық бақылау. |                         |дайындық.                |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№4 семинар сабағына      |
|жауап; 8 ЛК материалы    |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |дайындау.                |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№5 семинар сабағына      |
|жауап; 9 ЛК материалы    |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |дайындау.                |                         |
|8-10 лекциялар және      |Студенттердің оқытушыға  |№5 семинар сабағына және |
|семинар сабақтары бойынша|деген сұрақтарын         |бақылау жұмысына         |
|бақылау жұмыстары.       |дайындау.                |дайындық.                |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің бақылау    |№6 семинар сабағына      |
|жауап; 11 ЛК материалы   |жұмыстарын талдау.       |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |                         |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің оқытушыға  |№6 семинар сабағына      |
|жауап; 12 ЛК материалы   |деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |дайындау.                |                         |
|Студенттің сұрағына      |Студенттердің жауаптарын |№7 семинар сабағына      |
|жауап; 13 ЛК материалы   |талдау.                  |дайындық.                |
|бойынша тестілік сұрау.  |                         |                         |
|11-14 лекциялар және     |Студенттердің оқытушыға  |№7 семинар сабағына      |
|семинар сабақтары бойынша|деген сұрақтарын         |дайындық.                |
|бақылау жұмыстары.       |дайындау.                |                         |
|8-15 лекциялар және      |Студенттердің бақылау    |Қорытындылау .           |
|семинар сабақтары бойынша|жұмыстарын талдау.       |                         |
|межелік бақылау.         |                         |                         |


      |СМӨЖ                                                                    |
|1. Вакуумдегі электростатикалық өріс.                                   |
|2. Тоқтар және олардың өзара әсері.                                     |
|3. Электродинамикадағы сақталу заңдар.                                  |
|4. Электромагниттік толқындардың таралуы.                               |
|5. Еркін және байланған зарядтарда электромагниттік толқындардың        |
|шашырауы.                                                               |
|6. Қозғалыстағы орта үшін материалдық теңдеулер.                        |
|7. Максвелл теңдеулер жүйесінің микроөрістерге қолданылуы.              |
|8. Электромагниттік өрістің импульсінің векторының тығыздығы.           |
|9. Электромагниттік өріс үшін ең аз әсер ету принципі.                  |
|10. Максвелл теңдеулерінің ковариантты түрде жазылуы.                   |
|11. Диэлектриктағы өріс энергиясының термодинамикалық мағынасы.         |
|12. Кешігуші потенциалдар.                                              |
|13. Электромагниттік өрістің төрт өлшемді сипаттамасы.                  |
|14. Еркін бөлшектің лагранж функциясы.                                  |
|15. Асқынөткізгіштік теориясы.                                          |












   7.  «ЭЛЕКТРОМАГНИТТІК ӨРІС ТЕОРИЯСЫ» ПӘНІ БОЙЫНША ОҚУ ПРОЦЕССІНІҢ
      КҮНТІЗБЕЛІК ГРАФИГІ


    4-кесте. «Электромагниттік өріс теориясы» пәні бойынша оқу процессінің
   күнтізбелік графигі.
|Апта    |1                                                                 |
|        |1                                  |2                             |














































Пәндер