Файл қосу

Бағдарламалау тілдерінің классификациясы




|Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі                          |
|Семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                    |
|3 деңгейдегі СМК құжаты            |ПОӘК                |ПОӘК                |
|                                   |                    |042.14.2.07.1.20.01/|
|                                   |                    |02-2013             |
|                                   |                    |                    |
|                                   |                    |                    |
|                                   |                    |                    |
|ПОӘК                               |03.09.2013ж         |                    |
|Оқытушыға арналған                 |№1 басылым          |                    |
|«Программалау тілдері»  пәні       |                    |                    |
|бойынша оқу жұмыс бағдарламасы     |                    |                    |
|                                   |                    |                    |
















                           «Программалау тілдері»
                        ПӘНІН ОҚЫТУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН


                5В010900 - «Математика» мамандығына арналған


                 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ОҚУ  ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
































                                    Семей
                                    2014

                                  АЛҒЫ СӨЗ

1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырған:  Семей қаласының  Шәкәрім  атындағы  Мемлекеттік  университеті,
Информатика   және   ақпараттық   технологиялар   кафедрасының   оқытушылары
Рысжанова А.С., Аргынгазина Ж.Н.

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Информатика және ақпараттық технологиялар кафедрасының отырысында
талқыланды
      Хаттама №             «___»__________ 2014ж.



      Кафедра меңгерушісі _________________ Берикханова Г.Е.

2.2. Физика-математика факультетінің әдістемелік Кеңесінің отырысында
талқыланды


      Хаттама  №                    «___»__________ 2014ж.



      Әдістемелік кеңестің төрағасы __________ Батырова Қ.А.

3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқыту-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданып, баспаға
ұсынылды
      Хаттама  №                  «___»__________ 2014ж.




Оқыту әдістемелік кеңесінің төрағасы _____________ Г.К.Искакова


БІРІНШІІ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ






                                   МАЗМҰНЫ

|1    |Қолданылу аумағы                                                      |
|2    |Нормативті сілтеме                                                    |
|3    |Жалпы мағлұматтар                                                     |
|4    |Оқу пәнінің (модульдің) мазмұны                                       |
|5    |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптар тізімі               |
|6    |Пәннің оқу-әдістемелік картасы                                        |
|7    |Оқу - әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы                   |
|8    |Әдебиеттер                                                            |






















































ҚОЛДАНЫЛУ АУМАҒЫ
     Оқытушыға  арналған   пәннің    бағдарламасы   5В010900   "Математика"
мамандығының студенттеріне арналған  «Программалау  тілдері»   пәні  бойынша
оқу әдістемелік кешенінің  құрамына  кіреді.  Бұл  кешен  студенттерді  курс
мазмұнымен, курстың өзектілігімен және қажеттілігімен, курс саясатымен,  оқу
процесінде алатын білімі және  дағдыларымен таныстырады.




НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕ


     Осы оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы "Программалау тілдері" пәні
бойынша оқу үрдісін келесі  құжаттардағы  талаптар  мен  ұсыныстарға  сәйкес
ұйымдастыру ретін орнатады:
     -  Білім  беру  деңгейіне  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  білім  беру
стандарты;
     - 5В010900 – Математика мамандығының типтік жұмыс жоспары.
СТУ 042-ГУ-4-2013 Стандарт университета «Общие  требования  к  разработке  и
оформлению учебно-методических комплексов дисциплин»;
ДП 042-1.01-2013 Документированная процедура «Структура и содержание учебно-
методических комплексов дисциплин».




ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР


Пәннің қысқаша мазмұны:
      Деректерді өңдеу  жүйесінің  техникалық  негізі  ретінде  компьютердің
мүмкіншілігі    пайдаланатын    бағдарламалық    жасаумен    (бағдарламамен)
байланысты. Бағдарламалау - бағдарлама  құрумен  байланысты  теориялық  және
практикалық іс-әрекет.  Бағдарламалау  -  бағдарлама  құрудың  әдістері  мен
құралдарын  құру  және  қолдануға,  зерттеуте  бағытталған   ғылыми   пәндер
кешеніне  негізделген.  Бағдарламалау  формальды  грамматикамен  анықталатын
бағдарламалау  тілдерінің   көмегімен   жүзеге   асырылады.   "Бағдарламалау
тілдері"  пәнін  оқып  үйрену  студентке   бағдарлама   құрастырудың   нақты
тәжірибесін береді, оған бағдарламалаудың жақсы  стилінің  мүмкіндігін  және
бағдарламалық құжатты құрастыруды көрсетеді. Бұл курс негізгі  жалпы  ғылыми
пән болып есептелінеді, ол  5В010900  мамандық  студенттерінің  компьютерлік
сауаттылығының фундаментальды  негізі  болып  табылады  және  ол  бағдарлама
құрастырудың тиімді және рациональды әдістеріне үйретеді.
      Бұл  пәнді  жетік  түрде  оқып  үйрену  үшін  мектеп  математикасының,
информатикасының базалық ұғымдарын  білу  керек.  Бұл  бағдарламаны  базалық
бағдарламалау тілі ретінде Тuгbо Раscal қарастырылады.


Пәнді оқу мақсаты: Бағдарлама құру методологиясы, қолданылатын жобалау  және
бағдарламалау технологиясы туралы түсінікті қалыптастыру  және  машықтандыру
Студенттерді қарапайым  қолданбалар жасауға қажетті  біліммен  қаруландырып,
дағдыларын қалыптастыру болып табылады.


Пәнді оқытудың негізгі міндеттері:
    – бағдарламалау парадигмалары туралы түсініктерді қалыптастыру;
    – типтік бағдарламалау жүйесінің қызмет ету схемасымен таныстыру;
    – базалық(негізгі) бағдарламалау тілдерін үйрену;
    – бағдарламалау ортасының құрал-саймандарын меңгеру;
    – жеке бағдарламалық қолданбаларды құру және жасау;


Оқыту нәтижелері:
Пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер:
    – Бағдарламаны жобалау әдістері мен тәсілдерінің классификациясын білу;
    – Бағдарламалық өнімді құру кезеңдері туралы түсінік болуы;
    – Бағдарламалық құралдарды ұйымдастыру және олардың ішкі құрылымы
      туралы ұғым қалыптастыру;
    – Бағдарламалаудың типтік жүйесінің жұмыс істеу шарттарын білу;
    – Базалық (негізгі) бағдарламалау тілдерінің алфавитін, синтаксисін
      және семантикасын білу;
    – Базалық  бағдарламалау тілдерінің  құрал-саймандарымен жұмыс  істеу
      іскерліктерінің болуы;
    – Қандай да бір есептерді практикалық жүзеге асыру үшін бағдарламалық
      қосымшаларды жасай білу.




Курстың  пререквизиттері:
      Пәнді меңгеру  үшін  студент  «математика»,  «информатика»  пәндерінің
білімдерін меңгерген болуы керек.


Курстың постреквизиттері:
      «Программалау», «Интернетте программалау»  және  т.б.  пәндерін  игеру
қажеттілігі бұл пәнді меңгеруге тікелей байланысты.



Жұмыс жоспарынан үзінді:
|Кур|Семестр                                                          |Кредит|
|с  |                                                                 |      |
|   |Бағдарламалау жүйелері туралы жалпы мәлімет. Бағдарламалаудың    |1     |
|   |типтік жүйелері. Жұмыс істеу схемасы. Жасалатын бағдарлама       |      |
|   |құрылымы. Бағдарламалау жүйесінің негізгі компоненттерінің       |      |
|   |нұсқалары. Бағдарламалау парадигмалары. Бағдарламалау тілдерінің |      |
|   |классификациясы.                                                 |      |
|   |Тuгbо Раscal бағдарламалау жүйесі. Паскаль тілінің негізгі       |1     |
|   |элементтері. Алфавит. Резервтегі (түйінді) сөздер. Айнымалылар.  |      |
|   |Тұрақтылар. Өрнектер. Операторлар. Арнайы символдар.             |      |
|   |Паскаль-бағдарламасының құрылымы. Сипаттау бөлімдері.            |      |
|   |Айнымалыларды сипаттау. Тұрақтыларды сипаттау.                   |      |
|   |Орындалатын операторлар. Меншіктеу операторы. Процедура-ларды    |1     |
|   |шақыру. Енгізу және шығару. Құрама оператор. Құрылымдық          |      |
|   |операторлар. Шартты операторлар (іf...then...е1se). Таңдау       |      |
|   |операторы (саse...of…end). Параметрлі цикл операторы             |      |
|   |(For...to...do... жне  For...downto...do). Шарты басында         |      |
|   |тексерілетін цикл операторы (While...do...). Шарты соңында       |      |
|   |тексерілетін цикл операторы (repeat...until).                    |      |
|   |Айнымалылардың алдын ала анықалған типтері (қарапайым). Типтердің|2     |
|   |иерархиясы. Қарапайым типтер. Нақты. Бүтін. Символдық. Логикалық |      |
|   |(бульдік). Интервалдық (аралық тип). Саналатын.                  |      |
|   |Айнымалылардың алдын ала анықталған типтері (құрылымдық).        |1     |
|   |Құрылымдық типтер. Жолдық. Массивтер. Жиындар.                   |      |
|   |Символдық айнымалыларды және жолдарды өңдеу. Символдық өңдеу.    |2     |
|   |Жолдық өңдеулердің стандартты процедуралары. Мәтіннен сөзді      |      |
|   |ерекшелеу алгоритмі.                                             |      |
|   |Көмекші программалар. Көмекші программа-процедуралар             |2     |
|   |Идентификаторлардың көріну аймағы. Формальды және нақты          |      |
|   |параметрлер. Параметрлер мәндер, параметрлер-айнымалылар және    |      |
|   |типтік емес параметрлер. Көмекші программа-функциялар.           |      |
|   |Паскальдағы деректердің пайдаланушы типтері. Деректердің         |2     |
|   |пайдаланушы типтерінің сипаттамасы. Типтердің үйлесімділігі.     |      |
|   |Жазулар. Бекітілген бөлігі бар жазулар. Нұсқалы жазулар.         |      |
|   |Паскальдагы графика. Графика. Мәтіндік және графиктік режимдер.  |2     |
|   |Графикалық координаттар. Мәтіндік және графикалық режимдер       |      |
|   |арасындагы ауысулар. Графиканы бағдарламалау принциптері.        |      |
|   |Графикалық режимді инициализациялау. Графикалық қарапайымдарды   |      |
|   |шығару. Graph модулінің процедуралары жэне функциядары.          |      |
|   |Деректердін файлдық типтері. Файлдармен жұмыс істеу. Мәтіндік    |1     |
|   |файлдар. Типтік файлдар. Типтік емес файлдар.                    |      |
|   |Барлығы                                                          |15    |


|№    |Зертханалық  жұмыс   тақырыптары                                |Сағ.  |
|     |                                                                |саны  |
|     |Turbo Pascal программалау ортасы                                |1     |
|     |Паскаль тілінің негізгі элементтері. Программа құрылымы.        |1     |
|     |Деректер типтері. Деректерді енгізу/шығару. Операторлар.        |1     |
|     |Тармақталған құрылымдағы бағдарлама құру.                       |2     |
|     |Циклдық құрылымдағы бағдарлама құру.                            |4     |
|     |Деректердің құрылымдық типтері. Жолдар                          |2     |
|     |Деректердің құрылымдық типтері. Бір өлшемді массивтер.          |2     |
|     |Деректердің құрылымдық типтері. Екі өлшемді массивтер           |2     |
|     |Массивтерді сорттау.                                            |1     |
|     |Массивтерге қолданылатын амалдар.                               |1     |
|     |Реттелген массивтегі бинарлық іздеу                             |1     |
|     |Деректердің құрылымдық типтері. Жиындар.                        |1     |
|     |Деректердің құрылымдық типтері. Жазулар.                        |1     |
|     |Турбо Паскальдағы графика. Графикті аппараттық және             |1     |
|     |бағдарламалық қолдау.                                           |      |
|     |Ақпаратты өңдеудің графикалық құралдары.                        |2     |
|     |Процедуралар және функциялар. Рекурсиялар.                      |1     |
|     |Файлдар. Файлдық типті сипаттау. Файлдарды өңдеуге арналған     |2     |
|     |стандартты процедуралар мен функциялар.                         |      |
|     |Мәтіндік файлдар. Типтендірілген файлдар. Типтендірілмеген      |1     |
|     |файлдар.                                                        |      |
|     |Байланысқан тізімдерді ұйымдастыру үшін көрсеткіштерді          |1     |
|     |пайдалану.                                                      |      |
|     |Рекурсивтік деректер типтері. Байланысқан тізімдер. Стектер.    |2     |
|     |Кезектер. Дектер. Бұтақшалар. Екілік бұтақшаларға қолданылатын  |      |
|     |негізгі амалдар.                                                |      |
|     |Барлығы                                                         |      |


   4. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАР ТІЗІМІ
       №1 (6 апта)
      1. Паскаль тіліндегі стандартты функциялар.
      2. Енгізу-шығару операторлары.
      3. Бүтінсанды арифметика.
      4. Логикалық типті шамалар.
      5. Шартты оператор.Таңдау оператры.
      6. Циклық оператор. Параметрлі цикл операторы.
      7. Циклық оператор. Шарты алдынан текстерілетін цикл операторлары.
      8. Циклық оператор. Шарты соңынан тексерілетін цикл операторлары.
      9.  Символдық  мәліметтерді   өңдеуге   арналған   процедуралар   мен
         функциялар.
     10. Массивтер. Бірөлшемді массивтер.
     11. Массивтер. Екіөлшемді массивтер.
     12. Максимумды табу есептері.


         №2 (13 апта)
     13. Сұрыптау есептері.
     14. Массивтерге амалдар қолдану есептері.
     15. Құрылымдық типтер. Жазбалар.
     16. Құрылымдық типтер. Жиындар.
     17. Графикалық операторлармен жұмыс істеу.
     18. Графикалық операторлармен жұмыс істеу.
     19. Пайдаланушы процедурасы.
     20. Пайдаланушы функциясы.
     21. Рекурсия.
     22. Файлдармен жұмыс істеу. Мәтіндік файлдар.
     23. Файлдармен жұмыс істеу. Типтендірілген  файлдар.
     24. Файлдармен жұмыс істеу. Типтендірілмеген  файлдар.
     25. Динамикалық жадымен жұмыс істеу операторлары.

   5. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ


       |Тақырып            |Көрнекі құралдар,   |Өзбетімен       |Бақылау   |
|                   |ОТҚ, плакаттар,     |оқып-үйренуге   |формасы   |
|                   |стендтер            |арналған        |          |
|                   |                    |сұрақтар        |          |
|Дәріс сабақтары    |                    |                |          |
|1                  |4                   |5               |6         |
|1-семестр                                                           |
|Бағдарламалау      |Интерактивті тақта, |Бағдарламалаудың|Бақылау   |
|жүйелері туралы    |презентация         |типтік жүйелері.|сұрақтары |
|жалпы мәлімет.     |                    |Жұмыс істеу     |          |
|                   |                    |схемасы.        |          |
|                   |                    |Жасалатын       |          |
|                   |                    |бағдарлама      |          |
|                   |                    |құрылымы.       |          |
|Тuгbо Раscal       |Интерактивті тақта, |Паскаль тілінің |Бақылау   |
|бағдарламалау      |презентация         |негізгі         |сұрақтары |
|жүйесі.            |                    |элементтері.    |          |
|Орындалатын        |Интерактивті тақта, |Меншіктеу       |Бақылау   |
|операторлар.       |презентация         |операторы.      |сұрақтары |
|                   |                    |Процедураларды  |          |
|                   |                    |шақыру. Енгізу  |          |
|                   |                    |және шығару.    |          |
|                   |                    |Құрама оператор.|          |
|                   |                    |Құрылымдық      |          |
|                   |                    |операторлар.    |          |
|Айнымалылардың     |Интерактивті тақта, |Типтердің       |Бақылау   |
|алдын ала анықалған|презентация         |иерархиясы.     |сұрақтары |
|типтері            |                    |Қарапайым       |          |
|(қарапайым).       |                    |типтер.         |          |
|Айнымалылардың     |Интерактивті тақта, |Құрылымдық      |Бақылау   |
|алдын ала          |презентация         |типтер.         |сұрақтары |
|анықталған типтері |                    |                |          |
|(құрылымдық).      |                    |                |          |
|Символдық          |Интерактивті тақта, |Символдық өңдеу.|Бақылау   |
|айнымалыларды және |презентация         |Жолдық          |сұрақтары |
|жолдарды өңдеу.    |                    |өңдеулердің     |          |
|                   |                    |стандартты      |          |
|                   |                    |процедуралары.  |          |
|Көмекші            |Интерактивті тақта, |Көмекші         |Бақылау   |
|программалар.      |презентация         |программа-процед|сұрақтары |
|                   |                    |уралар          |          |
|                   |                    |Идентификаторлар|          |
|                   |                    |дың көріну      |          |
|                   |                    |аймағы.         |          |
|Паскальдағы        |Интерактивті тақта, |Деректердің     |Бақылау   |
|деректердің        |презентация         |пайдаланушы     |сұрақтары |
|пайдаланушы        |                    |типтерінің      |          |
|типтері.           |                    |сипаттамасы.    |          |
|Паскальдагы        |Интерактивті тақта, |Графика.        |Бақылау   |
|графика.           |презентация         |Мәтіндік және   |сұрақтары |
|                   |                    |графиктік       |          |
|                   |                    |режимдер.       |          |
|                   |                    |Графикалық      |          |
|                   |                    |координаттар.   |          |
|Деректердін файлдық|Интерактивті тақта, |Файлдармен жұмыс|Бақылау   |
|типтері.           |презентация         |істеу.          |сұрақтары |
|Turbo Pascal       |Зертханалық жұмысты |Turbo Pascal    |Программа |
|программалау ортасы|орындауға арналған  |программалау    |листингі  |
|                   |әдістемелік нұсқау  |ортасының       |          |
|                   |                    |интерфейсі      |          |
|Паскаль тілінің    |Зертханалық жұмысты |Паскаль         |Программа |
|негізгі            |орындауға арналған  |программалау    |листингі  |
|элементтері.       |әдістемелік нұсқау  |тіліндегі       |          |
|Программа құрылымы.|                    |программаның    |          |
|                   |                    |құрылымдық      |          |
|                   |                    |ерекшеліктері   |          |
|Деректер типтері.  |Зертханалық жұмысты |Типтер          |Программа |
|Деректерді         |орындауға арналған  |иерархиясы      |листингі  |
|енгізу/шығару.     |әдістемелік нұсқау  |                |          |
|Операторлар.       |                    |                |          |
|Тармақталған       |Зертханалық жұмысты |Шарт құру       |Программа |
|құрылымдағы        |орындауға арналған  |                |листингі  |
|бағдарлама құру.   |әдістемелік нұсқау  |                |          |
|Циклдық құрылымдағы|Зертханалық жұмысты |Қайталау        |Программа |
|бағдарлама құру.   |орындауға арналған  |командасын құру |листингі  |
|                   |әдістемелік нұсқау  |                |          |
|Деректердің        |Зертханалық жұмысты |Жолдық          |Программа |
|құрылымдық типтері.|орындауға арналған  |мәліметтерді    |листингі  |
|Жолдар             |әдістемелік нұсқау  |ұйымдастыру     |          |
|Деректердің        |Зертханалық жұмысты |Массив құрылымын|Программа |
|құрылымдық типтері.|орындауға арналған  |ұйымдастыру     |листингі  |
|Бір өлшемді        |әдістемелік нұсқау  |                |          |
|массивтер.         |                    |                |          |
|Деректердің        |Зертханалық жұмысты |Массив құрылымын|Программа |
|құрылымдық типтері.|орындауға арналған  |ұйымдастыру     |листингі  |
|Екі өлшемді        |әдістемелік нұсқау  |                |          |
|массивтер          |                    |                |          |


   6. ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
|Оқулықтар,           |Дана саны    |Студенттер саны   |Қамтамасыз етілу  |
|оқу-әдістемелік      |             |                  |пайызы            |
|құралдар атауы       |             |                  |                  |
|1                    |2            |3                 |4                 |
|Каженова Ж.С.        |20           |15                |100%              |
|Программалау         |             |                  |                  |
|1:Дәрістер жинағы.   |             |                  |                  |
|Семей,               |             |                  |                  |
|«Интеллект»,2009.-174|             |                  |                  |
|бет.                 |             |                  |                  |


   7. ӘДЕБИЕТТЕР

Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер

1. Каженова Ж.С. Программалау 1:Дәрістер жинағы. Семей,  «Интеллект»,2009.-
  174бет.
2. С.А. Немнюгкн. Программирование на языке высокого уровня.  Turbo  Pascal:
  Учебник. 2-е изд. - СПб.: Издательство «Питер», 2003.
3. С.А. Немнюгнн. Turbo Pascal, Практикум. 2-е  изд.  -  СПб.:  Издательство
  «Питер», 2005.
4. Гусева А.И, Учимся  программировать:  PASCAL  7.O.  Задачи  и  методы  их
  решения. -2-е изд., перераб. и доп. — М: «Диалог-МИФИ», 2003.
5. Юркин А.Г. Задачник по программированию. - СПб.: Питер, 2002.
6. http://www.borlpasc.narod.ru
7. http://www.pascal.hop.ru/cgi-bin/index.pl
8. http://pascalstudy.narod.ru


Қосымша әдебиеттер

1. С.А. Немнюгин. Turbo Pascal: Практикум.- 2000.
2. Фаронов В.В. Турбо Паскаль. Начальный курс.-М.,2000
3. Новичков Л.С. и др. Паскаль.-М.,1990
4. Даулетқұлов А.Б. Паскаль тілінде программалау негіздері. – Алматы, 2005
5.   М.Э.Абрамян.   Programming   Taskbook.   Электронный    задачник    по
  программированию. Версия 4.5. Ростов-на-Дону. 2005.  Дата  генерации  PDF-
  документа: 26.10.2005.

Пәндер