Файл қосу

Клиникалық тексерудің жалпы әдістері



            ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
                МИНИСТІРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ
  МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ | |
|3 дәрежелі СМЖ құжаты            |ПОӘК          |ПОӘК 042. 18-24. 1. 13/02-2014 |
|«Ветеринариялық пропедевтика»    |№ 1 басылым   |                               |
|пәнінің студенттерге арналған оқу|11.09.2014ж.  |                               |
|әдістемелік бағдарлама кешені    |              |                               |






























          5В120100 «Ветеринариялық  медицина» мамандығына арналған
                    «Ветеринариялық пропедевтика» пәнінің
                           ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ








                      СТУДЕНТТЕР ҮШІН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ


















                                    Семей
                                    2014

                                                         Алғы сөз

         1 ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН
            Құрастырушылар:   Біләлов   Е.Е.,    ветеринария   ғылымдарының
кандидаты Семей қаласының Шәкәрім   атындағы  мемлекеттік   университетінің
«Ветеринариялық медицина» кафедрасының аға оқытушысы
      Шамеева  У.  Г.  ветеринария  ғылымдарының  магистрі  Семей  қаласының
Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университетінің  «Ветеринариялық  медицина»
кафедрасының оқытушысы

                                                           «28»  08  2014 ж.


            2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

      2.1 Семей  қаласының Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік   университетінің
«Ветеринариялық медицина» кафедрасының отырысында
«03» 09  2014 жыл, № 1 хаттама.

           Кафедра меңгерушісі, доцент м.а.
         С.Тусупов



      2.2Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

« 09 » 09     2014     жыл, № 1 хаттама


          Төрайымы
                      Г.Джаманова



            3 БЕКІТІЛДІ


Университеттің  оқу-әдістемелік  кеңесінің  отырысында  шығаруға
мақұлданған  және  ұсынылған.
« 11 » 09   2014     жыл, №  1 хаттама




         ОӘК төрайымы, ОӘЖ проректоры                  Г. Искакова





      4 АЛҒАШҚЫ ЕНГІЗІЛУІ






                                   Мазмұны
1  Жалпы ережелер
2  Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
3  Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
4  Пәннің форматы
5  Пәннің саясаты
6  Баға қою саясаты
7  Әдебиет
      1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР


       1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
      Біләлов Е.Е.,   ветеринария  ғылымдарының  кандидаты  Семей  қаласының
Шәкәрім  атындағы мемлекеттік   университетінің  «Ветеринариялық  медицина»
кафедрасының аға оқытушысы
      Шамеева  У.  Г.  ветеринария  ғылымдарының  магистрі  Семей  қаласының
Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университетінің  «Ветеринариялық  медицина»
кафедрасының оқытушысы
      Байланыс ақпараты - тел. 53-19-20, № 6 оқу ғимараты, кабинет 4;
      Сабақ өткізу орны- аудиториялар  121. 203. 208;
      Пәннің атауы «Ветеринариялық пропедевтика»;
      Кредиттің саны – 3;


       2. Пәннің мазмұнының қысқаша сипаты:
      «Ветеринариялық пропедевтика» пәні гректің propaideuo – алдын ала  оқу
яғни,   жануарлардың   клиникалық-физиологиялық   және    ауруларын    танып
анықтаудағы ветеринариялық таным негізіндегі  әдістер  тұрғысындағы  жиынтық
шығарылым.  Осы  себепті  жануарлардың   ішкі   жұқпалы   емес   ауруларының
пропедевтикалық ілімі негізіне жүйе және мүшелердің функциональдық  жағдайын
оқудың  әдістері   жатады.   Сондай-ақ,   жануарлардың   морфофункциональдық
ерекшеліктеріне  қатысты  тіршілік  шарттарының  байланыстылығы   оқытылады.
Сонымен  қатар  организмге  әсер  ететін  ішкі  және  сыртқы  орта  әсерлері
тарапынан туындайтын клиникалық,  физиолого-биохимиялық  морфофункциональдық
және басқадай  заңдылықтар  динамикасын  бағалау  мен  алынатын  эксперимент
нәтижесін сараптауды оқыта отырып,  клиникалық  диагностикалық  семиотикалар
ажыратылып, балауды қоюдың негізгі алғы шарттары қалыптасады.
      Пән ветеринар дәрігері мамандығын қалыптастырудағы алғашқы  клиникалық
пән болып есептеліп, мамандық этикасы мен деонтологиялық  қағиданы  сақтауға
тәрбиелейді.


      1.3 Пәнді оқудың мақсаты:
       Ветеринариялық медицина мамандығын қалыптастыруға қатысты ветеринария
саласының  жетістіктеріне  сәйкес  ветеринариялық  пропедевтикалық    істегі
заман ағымына қарай жаңа диагностикалық  әдістерді,  әртүрлі  лабораториялық
зерттеулердің жете жүргізілуін оқу.
      Биология   және   ветеринария   салаларында    кеңінен    жүргізілетін
лабораториялық зерттеулермен  қатар  жануарларды  клиникалық  қарау,  сипау,
нұқу,  тындау,   рентгенография,   фоноэлектрография,   эндоскопия,   қанды,
несепті, нәжісті,  асқазан,  ұлтабарды  қарын  сөлдерін  физикалық-химикалық
және    микроскопиялық    зерттеулердің    маңыздылығын    бағалау    арқылы
ветеринариялық пропедевтикалық ілімнің әдістемелік қағидаларын меңгеру.  Пән
бағдарламасын   оқу   барысында   аспаптар   мен   құралдарды,   биологиялық
материалдарды, антикоагулянттарды, консерванттарды және т.б.  заттарды  алу,
сақтау, тасымалдау мәселелерін дұрыс шешу методологиясын үйрену.


       1.4 Пәнді оқудың міндеттері:
      -  Болашақ   ветеринар   дәрігерлеріне   ветеринария   саласында   кең
қолданылатын клиникалық зерттеу тәсілдерін меңгеру;
          - Негізгі мақсатқа байланысты зерттеу түрлерінің  озық  әдістерін
таңдай білуді үйрену;
          - Жануарларды зерттеу жоспары мен әдістерін  құру  дағдысын  өзіңе
қалыптастыру;
      - Жануарлар организміндегі  клиникалық-физиологиялық  үрдістерге  баға
беру методологиясын анықтауды меңгеру;
      - Заманауи құрал, аспаптармен жұмыс істей алу;
        -   Организмдегі   маңызды   функционалдық   үрдістердің   теориялық
биологиялық негіздемесін түсіну;
      - Диспансеризациялық іс шараны өткізу  барысында  линейлік,  гибридтік
тұқымдық бағыт т.б жағдайларына байланысты тексеру жоспарын құра білу;
         -  Ветеринариялық  пропедевтика  пәнін  оқыту   барысында   зерттеу
тәсілдерін мүмкіндігінше теориялық-практикалық  тұрғыдан  түсіндіре  отырып,
зертханалық-тәжірибелік  сабақтар  барысында  іс   жүзінде   көрсету   болып
табылады.

      1.5  Пәнді  оқытудың  нәтижесінде  білім  алушы  келесідей  талаптарды
түсінуге, ұғып алуға, білуге және игеруге міндетті:
      - пәнді жан-жақты   теория  жүзінде   түсінуге;
      -  ветеринариялық  клиника  жүйесімен  толықтай  танысып  жұмыс  істеу
қағидаларымен танысуға;
      - аудиториялық сабақ тақырыбына қатысты қажетті  құрал  –  жабдықтарды
ажырата алуды;
      - жануарларды ұстау, бекемдеу тәсілдерін және  шешу  техникасын  білу,
күту, дұрыс пайдалану;
      - ветеринариялық клиниканың жұмыс істеу ережелерін сақтау;
      - клиникалық және арнайы зерттеу әдістерін жүргізе алу;
      -  Малдың  физиологиялық  жағдайына,   жасына,   жынысына,   салмағына
байланысты    диспансеризацияны    жүргізудің   алғы   шарттарын   игерудегі
тұжырымдамаларды дұрыс пайдалану дағдыларын меңгеру;
      - жануарларда сыртқы ортаның био және абиотикалық  факторлар  әсерінен
организмнің дербес жүйесінде туындайтын патологиялық үрдісті ғылыми  негізде
түсініп,  туындау   ықтималдығы   басым   мәселелерді   болжау   және   шешу
қабілеттілігін көрсете білу;
      -  зерттелген  биосынамаларды  жою  және  лабораториялық  техникаларға
күтіммен қарау;
      - мамандық этикасы мен деонтологиялық негіздемені сақтау;
      - техникалық қауіпсіздік  пен  жеке  бастың  гигиенасы  және  қоршаған
ортаға зиян келтірмеу ережелерін және т.б. дағдыны үйренуге;



      1.6 Курстың пререквизиттері:

      1.6.1 Жануарлар морфологиясы және физиологиясы,
      1.6.2 Микробиология, вирусология.





      1.7 Курстың постреквизиттері:

           1.7.1 Эпизоотология және инфекциялық аурулар, паразитология және
инвазиялық аурулар,
          1.7.2 Ішкі жұқпалы емес аурулар, клиникалық диагностика,
      1.7.3 Ветеринариялық санитариялық сараптама.

      2 ПӘН МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫҢ  РЕТТЕЛУІ
                                                                     Кесте 1
|№   |Тақырыптың аталуы                       |Сағаты              |Әдебиет|
|р/с |                                        |                    |тер    |
|    |                                        |Дәр|Тәж|Зер|БОӨ|БӨЖ|       |
|    |                                        |іс |іри|тха|Ж  |   |       |
|    |                                        |   |бе |на |   |   |       |
|1   |2                                       |3  |4  |5  |6  |7  |8      |
|Модуль 1 Ветеринариялық пропедевтиканың жалпы ветеринариялық              |
|диагностикадағы маңызына таным                                            |
|1   |Кіріспе. Ветеринариялық пропедевтика    |1  |   |   |   |   |Оқу-әді|
|    |пәнін оқыту методологиясы.              |   |   |   |   |   |стеме-л|
|    |Ветеринариялық продевтиканың басқа      |   |   |   |   |   |ік     |
|    |пәндермен байланысы.                    |   |   |   |   |   |кешенін|
|    |Клиникалық тексерудің жалпы әдістері.   |   |   |   |   |   |ің 7-ші|
|    |Жалпы диагностика дамуының қысқаша      |   |   |   |   |   |тарауын|
|    |тарихы. Аурутануға клиникалық зерттеу   |   |   |   |   |   |да     |
|    |тәсілдерінің алғы шарттары              |   |   |   |   |   |көрсеті|
|    |                                        |   |   |   |   |   |лген   |
|    |                                        |   |   |   |   |   |әдебиет|
|    |                                        |   |   |   |   |   |тер    |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |Ветеринариялық пропедевтика пәнін оқыту |   |1  |   |   |   |       |
|    |методологиясы.                          |   |   |   |   |   |       |
|    |Клиникалық тексерудің жалпы әдістерінің |   |   |1  |   |   |       |
|    |зертханалық методологиясын меңгеру      |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардың клиникалық-физиологиялық   |   |   |   |1,5|   |       |
|    |статусы.                                |   |   |   |   |   |       |
|2   |Жалпы диагностиканың негізгі            |1  |   |   |   |   |       |
|    |теорияларына сәйкес жануарлардың        |   |   |   |   |   |       |
|    |клиникалық-физиологиялық статусына      |   |   |   |   |   |       |
|    |ветеринариялық таным.                   |   |   |   |   |   |       |
|    |Жалпы диагностиканың негізгі            |   |1  |   |   |   |       |
|    |теорияларына сәйкес жануарлардың        |   |   |   |   |   |       |
|    |клиникалық-физиологиялық статусына      |   |   |   |   |   |       |
|    |ветеринариялық таным негізіндегі        |   |   |   |   |   |       |
|    |клиникалық тексерудің жалпы әдістері    |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардың жалпы диагностикасы        |   |   |1  |   |   |       |
|    |барысында анықталатын клиникалық        |   |   |   |   |   |       |
|    |көрсеткіштерге зертханалық дәйектемелер |   |   |   |   |   |       |
|    |тұжырымдамаларын меңгеру                |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардың морфофункциональдық        |   |   |   |   |11,|       |
|    |ерекшеліктері.                          |   |   |   |   |25 |       |
|3   |Жануарлардың жас ерекшелігіне байланысты|1  |   |   |   |   |       |
|    |морфофункциональдық қалыптасуын         |   |   |   |   |   |       |
|    |бағалаудың физиологиялық-клиникалық     |   |   |   |   |   |       |
|    |маңызы.                                 |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардың жас ерекшелігіне байланысты|   |1  |   |   |   |       |
|    |морфофункциональдық қабілеттіліктің     |   |   |   |   |   |       |
|    |қалыптасуын бағалаудың                  |   |   |   |   |   |       |
|    |физиологиялық-клиникалық диагностикадағы|   |   |   |   |   |       |
|    |практикалық маңызы.                     |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлар организмінің негізгі          |   |   |1  |   |   |       |
|    |морфофункциональдық көрсеткіштерін      |   |   |   |   |   |       |
|    |зертханалық жағдайда анықтап баға беру  |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардағы физиологиялық ауытқулықтар|   |   |   |1,5|   |       |
|    |негізіне ветеринариялық таным.          |   |   |   |   |   |       |
|4   |Морфофункциональдық жағдайдың           |1  |   |   |   |   |       |
|    |қалыптасуындағы иммунобиологиялық       |   |   |   |   |   |       |
|    |көрсеткіштер. Өмірге бейімділігінің     |   |   |   |   |   |Оқу-әді|
|    |төмендеуінің негізгі себебін тудырушы   |   |   |   |   |   |стеме-л|
|    |факторлардың клиникалық көрсеткіштерге  |   |   |   |   |   |ік     |
|    |байланысы.                              |   |   |   |   |   |кешенін|
|    |                                        |   |   |   |   |   |ің 7-ші|
|    |                                        |   |   |   |   |   |тарауын|
|    |                                        |   |   |   |   |   |да     |
|    |                                        |   |   |   |   |   |көрсеті|
|    |                                        |   |   |   |   |   |лген   |
|    |                                        |   |   |   |   |   |әдебиет|
|    |                                        |   |   |   |   |   |тер    |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |Оқу-әді|
|    |                                        |   |   |   |   |   |стеме-л|
|    |                                        |   |   |   |   |   |ік     |
|    |                                        |   |   |   |   |   |кешенін|
|    |                                        |   |   |   |   |   |ің 7-ші|
|    |                                        |   |   |   |   |   |тарауын|
|    |                                        |   |   |   |   |   |да     |
|    |                                        |   |   |   |   |   |көрсеті|
|    |                                        |   |   |   |   |   |лген   |
|    |                                        |   |   |   |   |   |әдебиет|
|    |                                        |   |   |   |   |   |тер    |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |                                        |   |   |   |   |   |       |
|    |Морфофункциональдық жағдайдың           |   |1  |   |   |   |       |
|    |қалыптасуын анықтаудағы                 |   |   |   |   |   |       |
|    |иммунобиологиялық көрсеткіштердің       |   |   |   |   |   |       |
|    |практикалық маңызы.                     |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардың тіршілік ортасына          |   |   |1  |   |   |       |
|    |бейімділігінің төмендеуін  тудырушы     |   |   |   |   |   |       |
|    |негізгі факторлар көрсеткіштерін        |   |   |   |   |   |       |
|    |зертханалық анықтау                     |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарларды кешенді түрде клиникалық    |   |   |   |1,5|   |       |
|    |тексерудің методологиялық және          |   |   |   |   |   |       |
|    |методикалық ережелері.                  |   |   |   |   |   |       |
|5   |Морфофункциональдық қалыптасудағы жалпы |1  |   |   |   |   |       |
|    |биологиялық мәселелердің негізгі        |   |   |   |   |   |       |
|    |себептерін анықтаудың                   |   |   |   |   |   |       |
|    |клиникалық-диагностикалық маңызы. / жас |   |   |   |   |   |       |
|    |ерекшелігіне сай: төлдердегі уыз, сүт   |   |   |   |   |   |       |
|    |ему, жыныстық жетілу, тұқымдық және     |   |   |   |   |   |       |
|    |тұқым ішілік ерекшеліктер мен           |   |   |   |   |   |       |
|    |ауытқулықтар)                           |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлар өміріндегі жалпы биологиялық  |   |1  |   |   |   |       |
|    |мәселелердің негізгі себептерін         |   |   |   |   |   |       |
|    |анықтаудың клиникалық-диагностикалық    |   |   |   |   |   |       |
|    |маңызы.                                 |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарлардың жас ерекшелігіне сай:      |   |   |1  |   |   |       |
|    |төлдердегі уыз, сүт ему, жыныстық       |   |   |   |   |   |       |
|    |жетілу, тұқымдық және тұқым ішілік      |   |   |   |   |   |       |
|    |ерекшеліктер мен ауытқулықтарды         |   |   |   |   |   |       |
|    |зертханалық тексеру                     |   |   |   |   |   |       |
|    |Жануарларды  жалпы клиникалық тексеру:  |   |   |   |1,5|   |       |
|    |көру, патологиялық өзгерістерінің       |   |   |   |   |   |       |
|    |диагностикалық маңызы.                  |   |   |   |   |   |       |
|6.  |Жұқпалы емес аурулар патогенезі         |1  |   |   |   |   |       |
|    |салдарынан туындайтын қан құрамындағы   |   |   |   |   |   |       |
|    |биохимиялық көрсеткіштердің өзгеруін    |   |   |   |   |   |       |
|    |анықтаудың                              |   |   |   |   |   |       |
|    |ветеринариялық-пропедевтикалық          |   |   |   |   |   |       |
|    |методологиясы.                          |   |   |   |   |   |       |
|    |Жұқпалы емес аурулар патогенезіндегі    |   |1  |   |   |   |       |
|    |үрдісті  қан құрамындағы биохимиялық    |   |   |   |   |   |       |
|    |көрсеткіштер арқылы бағалаудың          |   |   |   |   |   |       |
|    |ветеринариялық-пропедевтикалық          |   |   |   |   |   |       |
|    |методологиясы.                          |   |   |   |   |   |       |
|    |Қан құрамындағы биохимиялық көрсеткіштер|   |   |1  |   |   |       |
|    |арқылы жануардың морфофункциональдық    |   |   |   |   |   |       |
|    |қабілетін бағалаудың зертханалық        |   |   |   |   |   |       |
|    |методологиясы.                          |   |   |   |   |   |       |
|    |Перкуссия, және перкуссиялық дыбыстары, |   |   |   |   |11,|       |
|    |патологиялық өзгерістерінің             |   |   |   |   |25 |       |
|    |диагностикалық маңызы.                  |   |   |   |   |   |       |
|7   |Қан құрамына әсер етуші факторларды     |1  |   |   |   |   |       |
|    |анықтаудың клиникалық-диагностикалық    |   |   |   |   |   |       |
|    |маңызы. Қанның морфобиохимиялық         |   |   |   |   |   |       |
|    |көрсеткіштерін анықтаудың               |   |   |   |   |   |       |
|    |ветеринариялық-пропедевтикалық маңызы   |   |   |   |   |   |       |
|    |мен оны танудың методологиясы.          |   |   |   |   |   |       |
|    |Қан құрамына әсер етуші факторларды     |   |1  |   |   |   |       |
|    |анықтаудың клиникалық-диагностикалық    |   |   |   |   |   |       |
|    |маңызы.                                 |   |   |   |   |   |       |
|    |Қанның морфобиохимиялық көрсеткіштерін  |   |   |1  |   |   |       |
|    |анықтаудың негізгі зертханалық әдістері |   |   |   |   |   |       |
|    |Лимфа түйіндерін зерттеу. Белок алмасу. |   |   |   |1,5|   |       |
|    |Су-тұз алмасу                           |   |   |   |   |   |       |
|Модуль 2 Дербес жүйелер қызметінің морфофункциональдық қабілетіне         |
|клиникалық диагностикалық таным                                           |
|8   |Ауыл шаруашылығы төлдерінің          |1  |   |   |     |     |       |
|    |анатомоморфологиялық және дербес     |   |   |   |     |     |       |
|    |жүйелерінің функционалдық            |   |   |   |     |     |       |
|    |қалыптасуының ерекшелгі. Жануардың   |   |   |   |     |     |Оқу-әді|
|    |дене тұлымын немесе қаңқа            |   |   |   |     |     |стеме-л|
|    |сүйектерінің қалыптасуын тексерудің  |   |   |   |     |     |ік     |
|    |клиникалық-диагностикалық маңызы. /  |   |   |   |     |     |кешенін|
|    |гипотрофиктер/.  Жүйке жүйесін       |   |   |   |     |     |ің 7-ші|
|    |тексеру.                             |   |   |   |     |     |тарауын|
|    |                                     |   |   |   |     |     |да     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |көрсеті|
|    |                                     |   |   |   |     |     |лген   |
|    |                                     |   |   |   |     |     |әдебиет|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тер    |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |Оқу-әді|
|    |                                     |   |   |   |     |     |стеме-л|
|    |                                     |   |   |   |     |     |ік     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |кешенін|
|    |                                     |   |   |   |     |     |ің 7-ші|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тарауын|
|    |                                     |   |   |   |     |     |да     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |көрсеті|
|    |                                     |   |   |   |     |     |лген   |
|    |                                     |   |   |   |     |     |әдебиет|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тер    |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |Оқу-әді|
|    |                                     |   |   |   |     |     |стеме-л|
|    |                                     |   |   |   |     |     |ік     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |кешенін|
|    |                                     |   |   |   |     |     |ің 7-ші|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тарауын|
|    |                                     |   |   |   |     |     |да     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |көрсеті|
|    |                                     |   |   |   |     |     |лген   |
|    |                                     |   |   |   |     |     |әдебиет|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тер    |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |Оқу-әді|
|    |                                     |   |   |   |     |     |стеме-л|
|    |                                     |   |   |   |     |     |ік     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |кешенін|
|    |                                     |   |   |   |     |     |ің 7-ші|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тарауын|
|    |                                     |   |   |   |     |     |да     |
|    |                                     |   |   |   |     |     |көрсеті|
|    |                                     |   |   |   |     |     |лген   |
|    |                                     |   |   |   |     |     |әдебиет|
|    |                                     |   |   |   |     |     |тер    |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |                                     |   |   |   |     |     |       |
|    |Ауыл шаруашылығы төлдерінің          |   |1  |   |     |     |       |
|    |анатомоморфологиялық және дербес     |   |   |   |     |     |       |
|    |жүйелерінің функционалдық            |   |   |   |     |     |       |
|    |қалыптасуының ерекшелгін анықтаудың  |   |   |   |     |     |       |
|    |тәжірибелік маңызы                   |   |   |   |     |     |       |
|    |Жануардың дене тұлымын немесе қаңқа  |   |   |1  |     |     |       |
|    |сүйектерінің қалыптасуын тексерудің  |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық маңызы.    |   |   |   |     |     |       |
|    |Несепті алу және оның  химиялық      |   |   |   |1,5  |     |       |
|    |қасиеттерін анықтау.                 |   |   |   |     |     |       |
|9   |Дербес жүйелер функциясының ауытқуын |1  |   |   |     |     |       |
|    |сараптау. Жануарларды  кешенді түрде |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық тексерудің методологиялық |   |   |   |     |     |       |
|    |және деонтологиялық-этикалық         |   |   |   |     |     |       |
|    |талаптары.                           |   |   |   |     |     |       |
|    |Дербес жүйелер функциясының ауытқуын |   |1  |   |     |     |       |
|    |сараптау.                            |   |   |   |     |     |       |
|    |Жануарларды  кешенді түрде клиникалық|   |   |1  |     |     |       |
|    |тексерудің методологиясындағы        |   |   |   |     |     |       |
|    |зертханалық нәтижелермен байланыстыра|   |   |   |     |     |       |
|    |тұжырымдау                           |   |   |   |     |     |       |
|    |Жылқы асқазанындағы заттардың        |   |   |   |     |11,25|       |
|    |физикалық және химиялық қасиетін     |   |   |   |     |     |       |
|    |анықтау.  Жылқы асқазанындағы        |   |   |   |     |     |       |
|    |заттардың тұз қышқылын және жалпы    |   |   |   |     |     |       |
|    |қышқылдықты анықтау.                 |   |   |   |     |     |       |
|10  |Тыныс алу жүйесінің қызметін         |1  |   |   |     |     |       |
|    |тексерудің                           |   |   |   |     |     |       |
|    |ветеринариялық-диагностикалық        |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістері. Тыныс алу жүйесінің        |   |   |   |     |     |       |
|    |функциональдық қабілетін тексерудің  |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық түрлеріне  |   |   |   |     |     |       |
|    |байланысты негізгі патологиялық      |   |   |   |     |     |       |
|    |симптомын және синдромдарын ажырату. |   |   |   |     |     |       |
|    |Тыныс алу жүйесінің қызметін         |   |1  |   |     |     |       |
|    |тексерудің                           |   |   |   |     |     |       |
|    |ветеринариялық-диагностикалық        |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістері.                            |   |   |   |     |     |       |
|    |Тыныс алу жүйесінің функциональдық   |   |   |1  |     |     |       |
|    |қабілетін тексерудің                 |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық түрлеріне  |   |   |   |     |     |       |
|    |байланысты негізгі зертханалық       |   |   |   |     |     |       |
|    |зертеулер                            |   |   |   |     |     |       |
|    |Қандағы гемоглобин мөлшерін, түс     |   |   |   |1,5  |     |       |
|    |көрсеткішін және  эритроциттегі      |   |   |   |     |     |       |
|    |гемоглобинің орташа мөлшерін анықтау.|   |   |   |     |     |       |
|11  |Жүрек қан-тамыр жүйесі қызметін      |1  |   |   |     |     |       |
|    |тексерудің әдістерін меңгеру         |   |   |   |     |     |       |
|    |Жүрек қан-тамыр жүйесі қызметін      |   |1  |   |     |     |       |
|    |тексерудің клиникалық-диагностикалық |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістерін меңгеру                    |   |   |   |     |     |       |
|    |Фоноэлектрокардиографиялық тексерудің|   |   |1  |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық әдістерін  |   |   |   |     |     |       |
|    |меңгеру                              |   |   |   |     |     |       |
|    |Қан алу және оның физикалық          |   |   |   |1,5  |     |       |
|    |қасиеттерін анықтау.                 |   |   |   |     |     |       |
|12  |Жануарлардың биологиялық             |1  |   |   |     |     |       |
|    |ерекшеліктеріне байланысты ас қорыту |   |   |   |     |     |       |
|    |жүйесін тексеру әдістері. . Бауыр мен|   |   |   |     |     |       |
|    |көк бауырдың патологиялық            |   |   |   |     |     |       |
|    |ерекшеліктеріне сәйкес клиникалық    |   |   |   |     |     |       |
|    |диагностикада қолданылатын негізгі   |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістер. Жүйке-эндокриндік жүйені    |   |   |   |     |     |       |
|    |тексеру тәсілдерін игеру.            |   |   |   |     |     |       |
|    |Жануарлардың биологиялық             |   |1  |   |     |     |       |
|    |ерекшеліктеріне байланысты ас қорыту |   |   |   |     |     |       |
|    |жүйесін тексеру әдістері.            |   |   |   |     |     |       |
|    |Бауыр мен көк бауырдың патологиялық  |   |   |1  |     |     |       |
|    |ерекшеліктеріне сәйкес клиникалық    |   |   |   |     |     |       |
|    |диагностикада қолданылатын негізгі   |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістер. Жүйке-эндокриндік жүйені    |   |   |   |     |     |       |
|    |тексеру тәсілдерін игеру.            |   |   |   |     |     |       |
|    |Негізгі диспансеризация және         |   |   |   |     |11,25|       |
|    |биогеоценотикалық диагностика        |   |   |   |     |     |       |
|13  |Жануарлардың биологиялық несеп-жыныс |1  |   |   |     |     |       |
|    |жүйелерін тексерудің                 |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық әдістерін  |   |   |   |     |     |       |
|    |меңгеру                              |   |   |   |     |     |       |
|    |Жануарлардың биологиялық несеп-жыныс |   |1  |   |     |     |       |
|    |жүйелерін тексерудің                 |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық әдістерін  |   |   |   |     |     |       |
|    |меңгеру                              |   |   |   |     |     |       |
|    |Несеп-жыныс жүйе қызметін зертханалық|   |   |1  |     |     |       |
|    |тексеру әдістерін меңгеру            |   |   |   |     |     |       |
|    |Жануарлардың клиникалық тексерудің   |   |   |   |1,5  |     |       |
|    |сызбалары. Малдың  сезу және қозғалыс|   |   |   |     |     |       |
|    |қабілетін  тексеру.                  |   |   |   |     |     |       |
|14  |Зат алмасу үрдістерін тексерудегі    |1  |   |   |     |     |       |
|    |физиологиялық-клиникалық             |   |   |   |     |     |       |
|    |көрсеткіштерінің және биогеоценоздық |   |   |   |     |     |       |
|    |зерттеудің диагностикалық маңызы.    |   |   |   |     |     |       |
|    |Зат алмасу үрдістерін тексерудегі    |   |1  |   |     |     |       |
|    |физиологиялық-клиникалық             |   |   |   |     |     |       |
|    |көрсеткіштерінің және биогеоценоздық |   |   |   |     |     |       |
|    |зерттеудің диагностикалық маңызы.    |   |   |   |     |     |       |
|    |Биогеоценоздық зерттеудің зертханалық|   |   |1  |     |     |       |
|    |алғы шарттарын меңгеру               |   |   |   |     |     |       |
|    |Қан жүйесінің зақымдану синдромдары. |   |   |   |1,5  |     |       |
|    |Эритропоэзді және лейкоэзді  бұзатын |   |   |   |     |     |       |
|    |синдромдары.                         |   |   |   |     |     |       |
|15  |Гиповитаминоздық жағдайдың негізгі   |1  |   |   |     |     |       |
|    |себептеріне байланысты жануарлардың  |   |   |   |     |     |       |
|    |биологиялық ерекшеліктеріне сәйкес   |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық тексеру    |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістерін меңгеру. Ірі қара          |   |   |   |     |     |       |
|    |малдарындағы жайылымнан болатын      |   |   |   |     |     |       |
|    |тетания.                             |   |   |   |     |     |       |
|    |Гиповитаминоздық жағдайдың негізгі   |   |1  |   |     |     |       |
|    |себептеріне байланысты жануарлардың  |   |   |   |     |     |       |
|    |биологиялық ерекшеліктеріне сәйкес   |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық тексеру    |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістерін меңгеру. Гиповитаминоздық  |   |   |   |     |     |       |
|    |жағдайдың негізгі себептеріне        |   |   |   |     |     |       |
|    |байланысты жануарлардың биологиялық  |   |   |   |     |     |       |
|    |ерекшеліктеріне сәйкес               |   |   |   |     |     |       |
|    |клиникалық-диагностикалық тексеру    |   |   |   |     |     |       |
|    |әдістерін меңгеру.                   |   |   |   |     |     |       |
|    |Ірі қара малдарындағы жайылымнан     |   |   |1  |     |     |       |
|    |болатын тетанияны анықтаудың әдістері|   |   |   |     |     |       |
|    |Қан жағындысын дайында,  тексеру.    |   |   |   |1,5  |     |       |
|    |Лейкограмманы  шығару. Лейкопрофиль, |   |   |   |     |     |       |
|    |гемопрофиль, клиникалық баға беру.   |   |   |   |     |     |       |
|    |БАРЛЫҒЫ:                             |15 |15 |15 |15   |45   |105    |

      3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК  НҰСҚАУЛЫҚТАР


      «Ветеринариялық  пропедевтика»    пәнін   меңгерудегі   басты   мақсат
жануарлар  организміндегі  дербес  жүйелердің  ішкі  ауруларын   анықтаудағы
клиникалық балаудың алғы шарттарын  игеру  болып  табылатындықтан  жануардың
белгілі бір жүйелік  үрдісін  және  мүшесін  тексеру  жоспарын  құруға  және
қолданылатын   құралдар   мен    приборларды    пайдалану    методологиясына
негізделеді. Сонымен қатар дербес жүйелердің функциональдық қызметін  ғылыми
теориялық және  іс  жүзіндегі  таныстыру  үрдістерінің  іске  асуын  оқытуға
лайықталған нұсқауларға негізделеді.
      Сонымен  қатар  заман  талабына  сай  жаңа  әдістемелік   нұсқаулармен
толықтырылып отырылады. Оқу-әдістемелік кешенінің бағдарламасында ұсынылған
негізгі және қосымша әдебиеттер білім алушының өз  бетімен  пәнді  игеруіне
жұмыс істеуіне, пәннің шынайы мазмұны мен оқытылуын  бағдарламада  берілген
курс бойынша негізгі талаптарға байланысты анализін жасау үшін  іс  жүзінде
дағдыны қалыптастыруда бағыт-бағдар беретін  оқу-әдістемелік  нұсқау  болып
табылады.


      4 ПӘННІҢ  ТҮРІ  (ФОРМАТЫ)


      Аудиториялық  сабаққа  кіретіндер:  дәріс  және   семинарлық   сабақта
оқылатын материалдармен пікір алмасу, әртүрлі  көрнекілік  және  көрнекілік
материалдарды, кейстерді талдай отырып оқу бағдарламасына сәйкес студенттің
өз бетімен жұмыс істей алуын дәріптеу мақсатында жүргізіледі.
      Дәріс  сабақтарында  пәнді   игеруде   бағдарламаға   сәйкес,   өзекті
мәселелелерді қарастыру  барысында  –  жалпы  ветеринариялық  диагностиканың
негізгі әдістері бойынша ішкі жұқпалы емес аурулардың пайда  болу  себептері
мен патогенездік ерекшеліктеріне байланысты қолданудағы зерттеулер  әдістері
және жануарлар организміндегі физиологиялық-биохимиялық үрдістердің  қалыпты
жағдайда  жұмыс  істеуіне  және  организмдегі  ауытқу  үрдістеріне   қатысты
мәселелер түсіндіріледі.
      БОӨЖ –  оқу  сабағын  өткізу  сұхбаттасу  түрінде,  бірлесіп  орындау,
пікірталас, іскерлік және топтық жобаларды жасау меңгеру барысында  айтылған
пікірді кеңейтуге, іскерлікті көрсете  білу,  талдау  дағдысына  машықтануды
қалыптастырады. БӨЖ тапсырмаларын әр студент талап етілу түріне және  тиісті
уақытында тапсыруға міндетті.
      Әрбір  сабаққа  студенттер  жоспардағы  негізгі,  қосымша   және   т.б
әдебиеттерге сүйеніп дайындалады.


     5. ПӘН САЯСАТЫ


        Сабақтарға   қатысу   және   негізгі   ұғымдарды,   анықтамаларымен,
түсініктерімен  жазу  студенттердің  міндеті.  Егер  студент   белгілі   бір
себептермен сабаққа қатыспаса, дәрісті ол студенттерден алуы  керек.  Пәннің
бағдарламасын меңгеруі жеке жауап беру және жазбаша түрде  орындалады.  Егер
тыңдаушылар бірдемені түсінбесе оқытушыдан сұрауға  болады.  Білім  алушының
білімін бағалау емтихан бойынша өткізіледі. Емтиханға пәннің  бағдарламасына
сәйкес толық курстық тақырыптар сұрақтары енгізіледі.
      Негізгі талап – «Ветеринариялық пропедевтика» пәнінің оқу  әдістемелік
кешені бағдарламасының қағидасына сәйкес пәнді толық игеру  үшін,  ұсынылған
талаптарды  білім  алушылар  түсініп  және  жауапкершілікпен   қарау   болып
табылады.   Сондай-ақ,  күнделікті  сабақтағы   оқу   бағдарламасын   сапалы
деңгейде меңгеруді білім алушы өз міндетім деп түсіну керек.
      Міндетті түрде орындау және тапсыру – семинарлық сабақ  тапсырмаларды,
жаттығулық немесе өзіндік  жұмыстарының  барлық  түрлерін  және  аралық  пен
қортынды  бақылауды  тапсыруға  міндеттісіз.   Сонымен   қатар,   босатылған
сабақпен есептескеннің өзінде Сіз толық межелі  көрсеткішті  (жоғарғы  балл)
ала алмайсыз. Сабақты себепті жағдаймен босатқанның  өзінде  де  Сіз  пәннің
толық курсын меңгеруге міндеттісіз  және  деканаттың  ресми  рұқсаты  арқылы
ғана сабаққа қатыса аласыз.
      Сонымен  қатар  білім  алушылардың  оқуға  деген  уәждемесін  арттыру,
ағымдық қорытынды, аралық бақылау барысында пысықталып отырылады.


      6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ


      «Ветеринариялық пропедевтика»  пәнінен әр аптаға және  аралық  бақылау
түрлеріне сәйкес бағалық меженің бөлінуі кестеде көрсетілгендей.


                                                                     Кесте 2


      |Апта |Бақылау түрі                                    |Бағалаудың    |Ескеру |
|     |                                                |толық межесі  |       |
|1    |2                                               |3             |4      |
|     |1-7 аптада барлық аудиториялық сабаққа қатысу   |30            |       |
|1    |Зертханалық тәжірибелік сабақ                   |0             |       |
|2    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 20                |20            |       |
|3    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 20                |20            |       |
|4    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10+ БӨЖ50         |60            |       |
|5    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 20                |20            |       |
|6    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10+ БӨЖ50         |60            |       |
|7    |Аралық бақылау № 1. 90                          |90            |       |
|     |1-7 апта бойынша барлығы:                       |300           |       |
|     |8-15 аптада барлық аудиториялық сабаққа қатысу  |30            |       |
|8    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10                |10            |       |
|9    |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10                |10            |       |
|10   |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10                |10            |       |
|11   |Зертханалық тәжірибелік сабақ 20+ БӨЖ40         |60            |       |
|12   |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10                |10            |       |
|13   |Зертханалық тәжірибелік сабақ 10+ БӨЖ40         |50            |       |
|14   |Зертханалық тәжірибелік сабақ 20                |20            |       |
|15   |Аралық бақылау №2. 90                           |90            |       |
|     |8-15 апта бойынша барлығы:                      |300           |       |
|Емтихандық баға межесі                                |400           |       |
|Академиялық мерзімдегі баға межесі                    |1000          |       |



      7 ӘДЕБИЕТТЕР

      7.1 Негізгі әдебиеттер
        7.1.1 М.А. Молдағулов, А.Н. Ермаханов, Ө.К. Есқожаев, А.З.
      Дюсембаева т.б. Жануарлар ауруларының  клиникалық диагностика.  оқу
      құрал – Алматы, 2007
              7.1.2 К.Н. Қожанов Малдың ішкі жұқпалы емес аурулары /қосымша
оқу құралы/, Семей, 2005 ж.
                7.2 Қосымша әдебиеттер
               7.2.1 Беляков И.М. Пропедевтика внутренних незаразных
болезней животных. – М.: Колос, 1984. – 336 с.
               7.2.2 К.Н. Қожанов, А.З. Дюсембаева, С.О. Балтыбеков, А.К.
Омашев. Малдың ішкі жұқпалы емес ауруларының практикумы.- Семей , 2000ж.
      7.2.3 Антонов В.И. и  др.  Лабораторные  исследования  в  ветеринарии:
биохимические и микологические. Справочник. М.,  «Агропромиздат»,  1991,  с.
287.
               7.2. 4 П.С. Ионов, И.М. Беляков, Б.В. Уша, М.Х. Шайхаманов,
И.П. Шаптала.  Диагностическая и терапевтическая техника в ветеринарии.-
М.: Колос, 1979
               7.2.5  А.В. Васильев  Диагностика внутренних болезней
домашних животных. – М.: Сельхозиздат,1956
      7.2.6 Судаков М.О. и  др.  Лабораторные  исследования  в  ветеринарной
терапии. Киев, «Колос», 1975, с.111.






Пәндер