Файл қосу

Тағамдық өнімдерінің құрамының және технологиялық процестерін модельдеу және оптимизациялау




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                   |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                                |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                   |
|СМЖ 3-деңгейдегі құжаты   |ПОӘК                   |                        |
|                          |                       |ПОӘК 042-18-9.1.86/01   |
|                          |                       |-2014                   |
|ПОӘК                      |11.09.2014ж.           |                        |
|«Тағамдық өнімдерінің     |№ 1 басылым            |                        |
|құрамының және            |                       |                        |
|технологиялық процестерін |                       |                        |
|модельдеу және            |                       |                        |
|оптимизациялау» пәнінің   |                       |                        |
|оқытушыға арналған        |                       |                        |
|бағдарламасы              |                       |                        |







  «Тағамдық өнімдерінің құрамының және технологиялық процестерін модельдеу
                            және оптимизациялау»

                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                         6М070100 – «Биотехнология»

                               мамандығы үшін



                             ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН

                             ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
































                                    Семей


                                    2014



                                  Алғы сөз


    1 ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырушы __________ 29.08.2014ж., С. Аманжолов,   «Стандарттау  және
биотехнология» кафедрасының доцент м.а., т.ғ.к.


    2 ТАЛҚЫЛАҒАН
    2.1  Семей  қаласы   Шәкәрім   атындағы   мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнология» кафедрасының отырысында
    «29» тамыз 2014ж., № 1 хаттама


    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Кәкімова


    2.2  Инженерлік-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік  бюросының
мәжілісінде
    «05» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Төрайымы_____________ С.Төлеубекова


    3 БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
    «11» қыркүйек 2014ж., № 1 хаттама


    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы  ___________ Г.Искакова


    4 Алғашқы рет енгізілді

































                                   Мазмұны



    |    |1                                                                 |5   |
|    |Қолданылу саласы                                                  |    |
|    |4                                                                 |5   |
|    |                                                                  |Білі|
|    |2                                                                 |м   |
|    |Нормативтік сілтемелер                                            |алуш|
|    |4                                                                 |ылар|
|    |                                                                  |дың |
|    |3                                                                 |өзін|
|    |Жалпы ережелер                                                    |дік |
|    |4                                                                 |жұмы|
|    |                                                                  |сы  |
|    |4                                                                 |тақы|
|    |Оқу пәннің (модульдің) мазмұны                                    |рыпт|
|    |                                                                  |арын|
|    |                                                                  |ың  |
|    |                                                                  |тізі|
|    |                                                                  |мі  |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |7   |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |6   |
|    |                                                                  |Оқу-|
|    |                                                                  |әдіс|
|    |                                                                  |теме|
|    |                                                                  |лік |
|    |                                                                  |әдеб|
|    |                                                                  |иетп|
|    |                                                                  |ен  |
|    |                                                                  |қамт|
|    |                                                                  |амас|
|    |                                                                  |ыз  |
|    |                                                                  |ету |
|    |                                                                  |карт|
|    |                                                                  |асы |
|    |                                                                  |10  |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |7   |
|    |                                                                  |Әдеб|
|    |                                                                  |иетт|
|    |                                                                  |ер  |
|    |                                                                  |11  |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |
|    |                                                                  |    |



1 Қолдану саласы

    «Тағамдық  өнімдерінің  құрамының   және   технологиялық   процестерін
модельдеу  және  оптимизациялау»  пәні  бойынша  оқу-әдістемелік  кешенінің
құрамына  кіретін  оқытушыға  арналған  пәннің  бағдарламасы   6М070100   –
«Биотехнология» мамандығының білім алушыларына арналған.  Білім  алушыларда
курс мазмұнымен, өзектілігі және қажеттілігімен, курс саясатымен, машықтану
және  білгірлігімен  таныстырады.  Оқу-әдістемелік   кешені   пәнді   оқыту
барысында негізгі жетекші болып саналады.


    2 Нормативтік сілтемелер


    «Тағамдық  өнімдерінің   құрамының   және   технологиялық   процестерін
модельдеу және оптимизациялау» пәнінен  бағдарламасы  осы  пән  бойынша  оқу
процесін  ұйымдастыру   тәртібін   төмендегі   құжаттардың   талаптары   мен
ұсыныстарына сәйкес орнатады:
    -  Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік   жалпыға   міндетті   білім
стандартына сай;
    - 6М070100 – «Биотехнология» мамандығының элективті  пәндер  каталогына
сәйкес;
         -  УСТ  042-МУ-4-2014   «Пәндердің   оқу-әдістемелік   кешендерінің
жасалуына  және   ресімделуіне   қойылатын   жалпы   талаптар»   университет
стандартына сай;
        - ҚП 042-1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің  құрылымы
мен мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.



    3 Жалпы ережелер

    3.1  Пәннің  қысқаша  мазмұны.  «Тағамдық  өнімдерінің  құрамының  және
технологиялық  процестерін  модельдеу   және   оптимизациялау»   пәні   жаңа
құрамаларды құруда маңызды мәңге ие  болып  табылады,  сонымен  қатар  дайын
өнімнің   қажеттілік   сипаттамасын   модельдеуге,    олардың    биологиялық
қауіпсіздігін  сапасын  мен  функционалдық  құрамын  бағдарлауға   мүмкіндік
береді. Шикізатты және тауарлық нарықта бәсекелестікті ұлғайту  үшін  құрамы
өзгертілген және жаңа құрамын өңдеу жолымен   шығарылған  өнімнің  жиынтығын
үнемі кеңейтуге қажет болып табылады.

    3.2 Пәннің мақсаттары болып білім алушыларды жаңа өндірістік  өнімдерді
жобалау үшін ғылыми және ғылыми-практикалық  әректтердің  негізгі  бағыттары
мен біліммен дағдыландыру.

    3.3 Пәнді оқытудағы басты міндеттер – білім алушыларға ғылымды,  ғылыми
–техникалық әрекеттердің нормативтік құқықтық базасын жетілдіру.

    3.4  Пәнді оқу нәтижесінде:
    Білуі керек: тағам өнімдерін байыту үшін арналған тағамдарға,  витамин-
минералдық премикстерге және технолгиялық қоспаларға  қосылатын  биологиялық
активті қоспалардың технологиясы мен құрамын өндіру;
    Игеру керек: инновациондық әрекеттерді  дамыту  өндірістік  үдерістерде
технологиялық өндіргіштерді қатыстыру үшін қолайлы климаттың шарттарын;
    Меңгеру керек:  пәннің дәрістік материалдарын;
    Істей алу керек: шикізат құрамы  өзгеруі  және  көп  құрамды  құрлымдық
қоспаның құрамын оптимизациялау  арқылы  құрлымның  автоматизирлеген  шешімі
үшін бағадарламалық өнім алу;
    Ойлау  керек:  көпшілік  қолданатын  тағам   өнімдерінің   рецептуралық
қоспасын  және    эндогендік   және   ішкі   микронутриенттердің   сақталуын
қамтамасыз  ететін  тағам  өнімдерін  қолдану   көлемі   мен   технологиялық
үдерістердің артықшылығы мен спецализирленген тағам өнімдерін модельдеу;
    Болу керек: көпшілік қолданатын тағам  өнімдерінің  функционалдық  және
спецализирленген    тағам    өнімдерінің    соның     ішінде     эссенциалды
микронутриенттермен байытылған  тағамдардың  технологиясы  мен  рецептурасын
өндіру жөнінде түсінік алу;
    Алу керек: тағам  өнімдерінің  құрамының  –  органолептикалық,  физико-
химиялық, микробиологиялық жиынтығын оптимизациялау тапсырмаларын шешу  үшін
білу.


    3.5 Курстың пререквизиттері:
    3.5.1 Ғылыми-зерттеу жұмысының әдістемесі
    3.5.2 Зияткерлік меншікті қорғау
    3.5.3 Сапа жүйесі
    3.5.4 Биотехнологиядағы жаңашыл әдістер

    3.6 Курстың постреквизиттері:
    3.6.1 Магистірлік диссертация



    3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді көшірмесі:
                                                                     Кесте 1
|Курс                                                                 |Семестр  |
|1                                                                    |2        |
|Дәрістер                                                                      |
|Модуль 1. Құрылымдық тағам өнімдерінің физико-химиялық негізін алу            |
|Құрылымдық тағам өнімдерінің физико-химиялық негізін алу             |1        |
|Өнімнің дисперстік жүйесін есептеудің әдістері мен классификациясы   |2        |
|Модуль 2. Функционалдық тағам өнімдерін жобалаудың негізгі аспектілері        |
|Функционалдық тағам өнімдерін жобалаудың негізгі аспектілері         |2        |
|Функционалдық тағамдарды құрудағы жалпы сұрақтар                     |1        |
|Тағам өнімдеріне функционалдық қызметті беру мақсатында оның құрамын |2        |
|модельдеу                                                            |         |
|Модуль 3. Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары мен негізгі этаптары        |
|Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары мен негізгі этаптары         |1        |
|Күрделі көп құрылымды иағам өнімдерінің рецептурасын жобалаудың      |2        |
|негізі этаптары                                                      |         |
|Тағам өнімдерінің рецептурасын жобалаудың әдістемелік анализдері     |2        |
|Рецептураның автоматизирленген есебі мен оптимизациясы үшін          |2        |
|бағдарламалық қамтамасыз ету                                         |         |
|Барлығы:                                                             |15       |
|Тәжірибелік  сабақтар                                                         |
|Модуль 1. Құрылымдық тағам өнімдерінің физико-химиялық негізін алу            |
|Тағам өнімдерінің  физико-химиялық құрамын оқып білу                 |2        |
|Тағамның дисперстік жүйенің есептемелік әдістері                     |2        |
|Модуль 2. Функционалдық тағам өнімдерін жобалаудың негізгі аспектілері        |
|Тағам өнімдерінің құрамы мен қасиетін модельдеу                      |3        |
|Модуль 3. Рецептураны жобалаудың қазіргі амалдары мен негізгі этаптары        |
|Нан өнімдерінің рецептурасын есептеу                                 |2        |
|Кондитерлік өнімдерінің рецептурасын есептеу                         |2        |
|Ерітілген сырлардың рецептурасын есептеу                             |2        |
|Сүт өнімдерінің рецептурасын есептеу                                 |2        |
|Барлығы:                                                             |15       |



      5 Білім алушылардың өзіндік жұмысы тақырыптарының тізімі

      5.1 Тағам өнімдерінің дисперстік жүйесіне мысал келтіріңіз.
      5.2 Коагуляционды және кристаллизионды дисперстік жүйелер.
      5.3 Не себепті дисперстік жүйелер тұоақсыз болып табылады?
      5.4 Диспестік жүйенің тұрақтылығына қандай факторлар әсер етеді?
      5.5  Дисперстік  жүйенің  жеңіл  шығарылатын   энергиясына   сипаттама
беріңіз.
      5.6  Тағам   өнеркәсібінде   қолданылатын   негізгі   гелеқұрауыштарды
сипаттаңыз.
      5.7 Қандай белоктар лайықты болып табылады? Олар не үшін қолданылады?
      5.8 Фунционалдық  тағам  өнімдерінің  майлықышқылдық  құрамын  жобалау
немен байланысты? «Гипотетикалық лайықты май» дегеніміз не?
      5.9 Тағам өнімдерінің алмастыруға  келмейтін  нутриенттермен  байтудың
негізгі принциптерін келтіріңіз.
      5.10 Шұжық өнімдерінің рецептурасын есептеу.
      5.11 Крахмалдық өнімдердің рецептурасын есептеу.
      5.12 Қатты сырлардың рецептурасын есептеу.



      6 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

                                                                     Кесте 3
| Оқулықтар мен оқулық-әдiстемелiк құралдардың  |Экз.  |Білім     |Қамтамасыз |
|атаулары                                       |саны  |алушылар  |ету  пайызы|
|                                               |      |саны      |           |
|1                                              |2     |3         |4          |
|Муратова Е.И. и другие. Автоматизированное     |1     |2         |50         |
|проектирование сложных многокомпонентных       |      |          |           |
|продуктов питания. Учебное пособие. Тамбов:    |      |          |           |
|издательство ФГБОУ ВПО «ТГТУ», 2011. 80с.      |      |          |           |
|Просеков А.Ю. Научные оснеовы производства     |1     |2         |50         |
|продуктов питания. Учебное пособие /           |      |          |           |
|Кемеровский технологический институт пищевой   |      |          |           |
|промышленности. - Кемерово, 2005.- 234 с.      |      |          |           |
|Скурихин И.М. Таблицы химического состава и    |2     |2         |100        |
|калорийности российских продуктов питания :    |      |          |           |
|справочник / И.М. Скурихин, В.А. Тутельян. - М.|      |          |           |
|: ДеЛи принт, 2007. - 276 с.                   |      |          |           |




    7  Әдебиеттер
    7.1 Негізгі әдебиеттер:
    7.1.1 Муратова Е.И. и другие. Автоматизированное проектирование сложных
многокомпонентных продуктов питания. Учебное пособие.  Тамбов:  издательство
ФГБОУ ВПО «ТГТУ», 2011. 80с.
    7.1.2 Просеков А.Ю. Научные  оснеовы  производства  продуктов  питания.
Учебное   пособие   /   Кемеровский   технологический    институт    пищевой
промышленности. - Кемерово, 2005.- 234 с.
   3. Ауэрман Л.Я. Технология хлебопекарного производства : учебник.  -  9-е
      изд.; перераб. и доп.  /  под  общ.  ред.  Л.И.  Пучковой.  -  СПб.  :
      Профессия, 2005. - 416 с.
   4. Скурихин И.М. Таблицы химического состава  и  калорийности  российских
      продуктов питания : справочник / И.М. Скурихин, В.А. Тутельян. - М.  :
      ДеЛи принт, 2007. - 276 с.
    7.1.5 Биологически активные добавки в питании  /  В.А.  Тутельян,  Б.П.
Суханов, А.Н. Австриевских, В.М. Позняковский. - Томск, 1999. - 293 с.
    7.1.6  Донченко  Л.В.,  Надыкта  В.Д.  Безопасность  пищевого  сырья  и
продуктов питания. - М.: Пищевая промышленность, 1999. - 352 с.
    7.1.7 Доронин А.Ф., Шендеров Б.А. Функциональное питание. - М.: Грантъ,
2002. - 296 с.
    7.1.8 Лонцин М.,  Мерсон Р. Основы пищевых производств: Пер. с англ.  -
М.: Легкая и пищевая промышленность, 1983.- 384 с.
    7.1.9 Осинцев  А.М.  Развитие  фундаментального  подхода  к  технологии
молочных продуктов: Монография. - Кемерово, 2004. -152 с.
    7.1.10 Рогов И.А.,  Горбатов  А.В.,  Свинцов  В.Я.  Дисперсные  системы
мясных и молочных продуктов. - М.: Агропромиздат, 1991. - 463 с.
    7.1.11 Рогов И.А., Горбатов А.В.  Физические методы  обработки  пищевых
продуктов. - М.: Пищевая промышленность, 1974. - 583 с.
8.
9. 7.2 Қосымша әдебиеттер:
    7.2.1 Разработка автоматизированной информационной системы для
расчёта и оптимизации рецептур/ Н.В. Донских и др. // Известия
вузов. Пищевая технология. - 2011. - № 2.-3 (320-321) - С. 122-123.
    7.2.2 Захарова Л.М. Проектирование состава новых кисломолочных белковых
продуктов  с  зерновыми  добавками  /  Л.М   Захарова,   И.А.   Мазеева   //
Нетрадиционные природные ресурсы, инновационные технологии и продукты :  сб.
науч. тр.  /  Рос.  акад.  естеств.  наук,  Междунар.  акад.  авторов  науч.
открытий и изобретений. - 2002. - Вып. 6. - С. 71 - 76.
   5. Технологические  этапы  разработки  сырного  продукта  с  растительным
      наполнителем /  О.В.  Зюзина  и  др.  //  Инновационные  технологии  и
      оборудование  для  пищевой  промышленности  (приоритеты  развития)   /
      материалы III Междунар. науч-техн. конф. В 3 т. Т. 1. - Воронеж.  гос.
      технол. акад. - Воронеж, 2009. - с. 61 - 65.
   6. Информационные технологии проектирования  и  оценки  качества  пищевых
      продуктов направленного действия  /  Ю.А.  Ивашкин  и  др.  //  Мясная
      индустрия. - 2000. - № 5. - С. 40-41.
   7. Кравченко, Э.Ф. Продукты из вторичного молочного  сырья  для  рецептур
      плавленых сыров  /  Э.Ф.  Кравченко,  А.В.  Дунаев,  Т.А.  Волкова  //
      Сыроделие и маслоделие. - 2010. - № 2. - С. 14 - 17.
    7.2.6 Липатов, Н.Н.  Методология  проектирования  продуктов  питания  с
требуемым комплексом показателей  пищевой  ценности  /  Н.Н.  Липатов,  И.А.
Рогов // Известия вузов. Пищевая технология. - 1987. - № 2. -С. 9 - 15.
    7.2.7 Миронова, Н.Г. Разработка оптимальных  рецептур  сухих  завтраков
повышенной   биологической   ценности   с   использованием   математического
моделирования / Н.Г.  Миронова,  В.Н.  Ковбаса  //  Хранение  и  переработка
сельхозсырья. - 1998. - № 1. - С. 51-52.
    7.2.8 Муратова, Е.И. Проектирование  рецептур  кондитерских  изделий  :
метод. указ. / Е.И. Муратова, С.Г. Толстых. - Тамбов : Изд-во ГОУ ВПО  ТГТУ,
2010. - 32 с.
    7.2.9  Олейникова  А.Я.  Технологические   расчёты   при   производстве
кондитерских изделий / А.Я. Олейникова, Г.О. Магомедов, И.В.  Плотникова.  -
СПб. : Издательство РАПП, 2008. - 240 с.
    7.2.10 Пащенко, Л.П. Технология хлебобулочных изделий /  Л.П.  Пащенко,
И.М. Жаркова. - М. : Колос, 2006. - 389 с.
    7.2.11 Технологический сборник рецептур колбасных изделий и копчёностей
/ Б.С. Сенченко и др. - Ростов н/Д: Изд-ский центр «МарТ», 2001. - 864 с.
10.
Пәндер