Файл қосу

Микробиологиялық талдау



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                          |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                    |
|3 деңгейдегі СМЖ құжаты     |ПОӘК              |                              |
|                            |                  |                              |
|                            |                  |ОӘК  042-18-9.1.22/01-2013    |
|ПОӘК                        |                  |                              |
|«Микробиологиялық талдау    |18.09.2013 ж.     |                              |
|әдістері» Оқытушыға арналған|№ 1 басылым       |                              |
|пәннің бағдарламасы         |                  |                              |










                            ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН


                          6М070100 «Биотехнология»

                   мамандығының магистранттарына арналған

                 «Микробиологиялық талдау әдістері» пәнінен

                          ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
                                 БАҒДАРЛАМАСЫ








































                                Семей - 2013







    Алғы сөз


    1 ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырушы «Стандарттау және биотехнология» кафедрасының б.ғ.к. доцент
м.а. МОлдабаева Ж.К.__________20.08.2013 ж.


    2 ТАЛҚЫЛАҒАН
    2.1  Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік   университетінің
«Стандарттау және биотехнологиясы» кафедрасының отырысында
    «__29__» ____08___ 2013 ж., № _1__ хаттама


    Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Х.Кәкімова


    2.2  Инженерлі-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік   кеңесінің
мәжілісінде
    «__12__» _____09__ 2013 ж., № __1_ хаттама


    Төрайымы_____________С.С. Толеубекова




    3 БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің   Оқу-әдістемелік   кеңесінің    мәжілісінде    шығаруға
мақұлданған және ұсынылған
    «___18_» ___09____2013 ж., № _1_ хаттама


    Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы,
         бірінші  проректор                                      ___________
Г.К. Искакова






       4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ





















                                   Мазмұны



    |1   |Қолданылу саласы                                                  |4   |
|2   |Нормативтік сілтемелер                                            |4   |
|3   |Жалпы ережелер                                                    |4   |
|4   |Пәннің оқу мазмұны                                                |5   |
|5   |Магистранттардың өзіндік жұмысы тақырыптарының тізімі             |7   |
|6   |Пәннің оқу-әдістемелік картасы                                    |8   |
|7   |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы                 |9   |
|8   |Әдебиеттер                                                        |10  |








    1 Қолданылу саласы


    «Микробиологиялық  талдау  әдістері»   пәні   бойынша   оқу-әдістемелік
кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу  бағдарламасы
6М070100 «Биотехнология» мамандығының магистранттарына арналған.


    2 Нормативтік сілтемелер
    «Микробиологиялық талдау әдістері» пәнінен жұмыс оқу  бағдарламасы  осы
пән  бойынша  оқу  процесін  ұйымдастыру  тәртібін   төмендегі   құжаттардың
талаптары мен ұсыныстарына сәйкес орнатады:
    - 2012 жылдың 23 тамызында қабылданған № 1080 Қазақстан Республикасының
мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сай;
    -6М070100 «Биотехнология» мамандығының типтік оқу жоспарына сәйкес;
- УСТ 042 РМҚК-МУ-4-2013 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің  жасалуына
және ресімделуіне қойылатын жалпы талаптар» университет стандартына сай;
- ҚП 042-1.01.-2013  «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің  құрылымы  мен
мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.



    3 Жалпы ережелер
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны.  Жаңа  өнімдерді  және  биопрепараттарды  алумен
байланысты,     биотехнологияның     негізгі     саласы-     микроағзалардың
биотехнологиясы болып  табылады.  Осы  ұғым  биотехнология  пайда  болғанша,
өндіріс  саласы  микробиологиялық  деп  аталды,  ал   оны   оқыйтың   пәндер
колданбалы микробиология және  өндіріс  микробиология  деп  аталды.  Қәзірғі
заманғы Микробиологиялық талдау әдістері  биоинженериямен  тығыз  байланысты
және оның әдістерің қолданады.
3.2 Пәнді оқыту мақсаты: биосинтетикалық  микроағзалармен,  биомассаны  және
медицинаға, ауыл шаруашылығына, әр түрлі  өндіріс  салаларына  бірінші  және
екінші метаболиттерді дәстүрлі технологиямен алу.
3.3 Пәнді  оқудың  негізгі  мақсаты   -   оқылатын  пәнді  мамандық  бойынша
тәжірібелік колдануың білу.
 3.4 Оқу нәтижесі:
        Пәнді оқу нәтижесінде магистрант келесілерді білу қажет:
•   техникалық реттеу саласындағы  заңнамалық  және  нормативтік  актілерді,
стандарттау жөніндегі әдістемелік материалдарды, стандарттар  мен  басқа  да
нормативтік  құжаттардың  талаптарын  сақтауға  мемлекеттік  қадағалау  және
бақылау жүйесін білуі керек;
•    стандарттардың  ақпараттық  көрсеткіштерімен  жұмыс  істеуге  дағдылары
болуы керек;
•   стандарттаудың мақсаттарын, мәселелерін,  принциптерін,  әдістерін  және
функцияларын меңгеру керек;
•    стандарттау жөніндегі жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыра алуы керек;
•    стандарттау саласындағы үкіметтің саясатын түсіне білуі керек;
•   стандарттаудың тарихы мен қазіргі жағдайы туралы, стандарттау  жөніндегі
халықаралық және өңірлік ұйымдары  туралы,  стандарттаудың  басқа  пәндермен
қатынасы жөнінде түсініктерге ие болуы керек;
•    кәсіпорынның сыртқыэкономикалық қызметінің  дамуына  және  Қазақстанның
Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруіне қажетті мамандардың кәсіптік  қасиеттерге
иелену керек.
3.5  Курстың  пререквизиттері:  Биотехнология   объектілері,   Биотехнология
негіздері, Биохимия, Микробиология және вирусология.

3.6    Курстың   постреквизиттер:   Тағамдық   биотехнология,    Экологиялық
биотехнология,   Сүт   өнімдерінің   биотехнологиясы,   Ашыту    өндірісінің
биотехнологиясы
3.7  Оқу жоспарынан үзінді көшірме:

                                  1 кесте
|Курс                                                  |Семестр           |
|1                                                     |           2      |
|Дәрістік сабақтар                                                        |
|Модуль 1  Микроағзаларды культивирлеу  әдістері                          |
|Кіріспе.                                              |1                 |
|Микроағзаларды культивирлеу. Микроағзаларды           |1                 |
|культивирлеу әдістері.                                |                  |
|Микробиологиялық өндірісінде қолданатың шикізаттар.   |1                 |
|Микробиологиялық өндірісінің технологиялық            |1                 |
|процесстерінің этаптары.                              |                  |
|Модуль 2 Микробиологиялық өндірісінің технологиялық процесстерінің       |
|этаптары                                                                 |
|Микроб биомассасың алу. Нан пісіруге арналған         |1                 |
|дрожжылар. Мелассадаң дрожжыларды алу.                |                  |
|Дрожжы автолизаты. Жем дрожжылар.                     |1                 |
|Табиғи газдан микроб биомассасын алу. Водород         |1                 |
|бактериалардың биомассасы.                            |                  |
|Микроб биомассасың алу. Медициналық дрожжылар.        |1                 |
|Модуль 3 Органиқалық заттарды алу                                        |
|Липидтерді алу. Полисахаридтерді алу.                 |1                 |
|Органикалық ерітінділерді алу.                        |1                 |
|Аминқышқылдарды алу әдістері. Лизинді алу..           |1                 |
|Фермент препараттарың алу.                            |1                 |
|Микроб ақуызды алу.                                   |1                 |
|Органикалық косындылардың микробиологиялық            |1                 |
|трансформациясы.                                      |                  |
|Қоршаған ортаны қорғау үшін микроағзаларды колдану.   |1                 |
|Барлығы                                               |15                |
|Тәжірибелік сабақтар                                                     |
|Модуль 1 Микроағзаларды культивирлеу  әдістері                           |
|1. «Микроағзалардың биотехнологиясы» зертханасының  |1                   |
|құралдары және аппараттары.                         |                    |
|2.Зертханада жұмыс істеу ережелері.                 |1                   |
|Модуль 2 Микробиологиялық өндірісінің технологиялық процесстерінің       |
|этаптары                                                                 |
|4.Продуценттерді культивирлеу және егу әдістері.    |1                   |
|5 рН және температураның культивирлеуге  әсері және |1                   |
|микроағзалардың өсүің оқып үйрену.                  |                    |
|6.Таза бактерия культураларың боліп алу.            |1                   |
|7 Микроағзалардың мөлшерің  қадағалау.              |1                   |
|8.Культуралдық сүйықтықтан микроб биомассасың боліп |1                   |
|алу.                                                |                    |
|Модуль 3 Органиқалық заттарды алу                                        |
|9. Микроағзалардың (ашу, протеолитикалық,           |1                   |
|целлюлозолитикалық) ферментативті белсенділіғің окып|                    |
|үйрену.                                             |                    |
|10.Нан пісіруге арналған дрожжылар.                 |1                   |
|11.Микробты массасынан аминқышқылдарын алу әдістері.|1                   |
| 12.Микробты массасынан ферменттерді, витаминдерді  |1                   |
|және липидтерді экстрагирлеу әдістері.              |                    |
|13  (Ашытқылар, бифидумбактериалар,                 |1                   |
|лактобактериалар) тағамдық өндірісінде колданатың   |                    |
|бактериалды препараттар.                            |                    |
|14.Сүтқышқылды өнімдерінің микрофлорасы.            |1                   |
|15.Дәрі-дәрмек және профилактикалық биологиялық     |1                   |
|препараттары.                                       |                    |
|Барлығы                                             |15                  |
|Зертханалық сабақтар                                |                    |
|Модуль 1 Микроағзаларды культивирлеу  әдістері      |                    |
|1. «Микроағзалардың биотехнологиясы» зертханасының  |1                   |
|құралдары және аппараттары.                         |                    |
|2.Зертханада жұмыс істеу ережелері.                 |1                   |
|3.Электронды микроскопия. Ыдыстарды, құралдарды және|1                   |
|инструменттерді дайындау және стерилдеу.            |                    |
|4.Көректіқ орталар және оларды дайындау тәсілдері.  |3                   |
|Модуль 2 Микробиологиялық өндірісінің технологиялық |                    |
|процесстерінің этаптары                             |                    |
|5.Продуценттерді культивирлеу және егу әдістері.    |2                   |
|6.рН және температураның культивирлеуге  әсері және |2                   |
|микроағзалардың өсүің оқып үйрену.                  |                    |
|7.Таза бактерия культураларың боліп алу.            |2                   |
|8.Микроағзалардың мөлшерің  қадағалау.              |1                   |
|9.Культуралдық сүйықтықтан микроб биомассасың боліп |2                   |
|алу.                                                |                    |
|Модуль 3 Органиқалық заттарды алу                   |                    |
|10.Нан пісіруге арналған дрожжылар.                 |1                   |
|11.Микробты массасынан аминқышқылдарын алу әдістері.|1                   |
| 12.Микробты массасынан ферменттерді, витаминдерді  |1                   |
|және липидтерді экстрагирлеу әдістері.              |                    |
|13  (Ашытқылар, бифидумбактериалар,                 |1                   |
|лактобактериалар) тағамдық өндірісінде колданатың   |                    |
|бактериалды препараттар.                            |                    |
|14.Сүтқышқылды өнімдерінің микрофлорасы.            |1                   |
|15.Дәрі-дәрмек және профилактикалық биологиялық     |1                   |
|препараттары.                                       |                    |
|Барлығы                                             |15                  |

5   МАГИСТРАНТТАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1Табиғатта микроағзалардың әсері.
5.2Клеткалардың формасы және қөлемі.
5.3Клетка микроағзалардың структурасы..
5.4Клетканың химиялық құрамы.
5.5Өмірсүрү процесстерінде судың ролі.
5.6Ферменттер және коферменттер.
5.7D – сорбиттің   L – сорбозаға трансформациясы.
5.8Бактериалды  биопрепараттар. Сипаттамасы.
5.9Ауыл шаруашылығында колданатың бактериалды препараттар.
5.10Медицинада  коладнатың бактериалды препараттар.

   6. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

                                  3 кесте
|Тақырыбы                         |Көрсету      |Өзбетімен оқуға       |Бақылау    |
|                                 |құралдары,   |арналған сұрақтар     |түрі       |
|                                 |плакаттар    |                      |           |
|Дәрістік            |Зертх.      |             |                      |           |
|сабақ               |сабақ       |             |                      |           |
|1                   |2           |4            |5                     |6          |
|Кіріспе.            |1           |слайдтар     |                      |Жұмысты    |
|                    |            |             |                      |қорғау     |
|Микроағзаларды      |1           |слайдтар     |Микроағзаларды        |           |
|культивирлеу        |            |             |культивирлеу әдістері.|           |
|әдістері.           |            |             |                      |           |
|Микробиологиялық    |2           |слайдтар     |Микробиологиялық      |Жұмысты    |
|өндірісінде         |            |             |өндірісінде           |қорғау     |
|қолданатың          |            |             |кқолданатың           |           |
|шикізаттар.         |            |             |шикізаттар.           |           |
|Микробиологиялық    |3           |слайдтар     |Микробиологиялық      |Жұмысты    |
|өндірісінің         |            |             |өндірісінің           |қорғау     |
|технологиялық       |            |             |технологиялық         |           |
|процесстерінің      |            |             |процесстерінің        |           |
|этаптары.           |            |             |этаптары.             |           |
|Микроб биомассасың  |4           |слайдтар     |Микроб биомассасың    |Жұмысты    |
|алу. Нан пісіруге   |            |             |алу. Нан пісіруге     |қорғау     |
|арналған дрожжылар. |            |             |арналған дрожжылар.   |           |
|Микроб биомассасың  |5           |слайдтар     |Микроб биомассасың    |Жұмысты    |
|алу. Мелассадаң     |            |             |алу. Мелассадаң       |қорғау     |
|дрожжыларды алу..   |            |             |дрожжыларды алу..     |           |
|Дрожжы автолизаты.  |6           |слайдтар     |Дрожжы автолизаты.    |           |
|Жем дрожжылар.      |            |             |                      |           |
|Табиғи газдан микроб|7           |слайдтар     |Табиғи газдан микроб  |Жұмысты    |
|биомассасын алу.    |            |             |биомассасын алу.      |қорғау     |
|Водород             |            |             |Водород бактериалардың|           |
|бактериалардың      |            |             |биомассасы.           |           |
|биомассасы.         |            |             |                      |           |
|Микроб биомассасың  |8           |слайдтар     |Микроб биомассасың    |Жұмысты    |
|алу. Медициналық    |            |             |алу. Медициналық      |қорғау     |
|дрожжылар.          |            |             |дрожжылар.            |           |
|Липидтерді алу.     |9           |слайдтар     |Липидтерді алу.       |           |
|Полисахаридтерді    |            |             |                      |           |
|алу.                |            |             |                      |           |
|Органикалық         |10          |слайдтар     |Органикалық           |           |
|ерітінділерді алу.  |            |             |ерітінділерді алу.    |           |
|Органикалық         |            |             |                      |           |
|қышқылдарды         |            |             |                      |           |
|алу.Сірке қышқылы   |            |             |                      |           |
|Аминқышқылдарды алу |11          |слайдтар     |Аминқышқылдарды алу   |           |
|әдістері.. Лизинді  |            |             |әдістері..            |           |
|алу                 |            |             |                      |           |
|Фермент             |12          |слайдтар     |Фермент препараттарың |           |
|препараттарың алу.  |            |             |алу.                  |           |
|Микроб ақуызды алу. |13          |слайдтар     |Микроб ақуызды алу.   |           |
|Органикалық         |14          |слайдтар     |Органикалық           |           |
|косындылардың       |            |             |косындылардың         |           |
|микробиология       |            |             |микробиология         |           |
|лық трансформациясы.|            |             |лық трансформациясы.  |           |
|Қоршаған ортаны     |15          |слайдтар     |Қоршаған ортаны қорғау|           |
|қорғау үшін         |            |             |үшін микроағзаларды   |           |
|микроағзаларды      |            |             |колдану.              |           |
|колдану.            |            |             |                      |           |


7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

                  4 кесте
|Оқулықтар мен       |Даналардың саны|Магистрантер    |Қамтамасыз ету пайызы|
|оқу-әдістемелік     |               |саны            |                     |
|құралдардың атаулары|               |                |                     |
|Шоқанов, Н.         |3              |4               |75                   |
|Микробиология.-     |               |                |                     |
|Алматы, 1997        |               |                |                     |
|Есимова, А.М.       |10             |4               |100                  |
|Микроорганизмдер    |               |                |                     |
|биотехнологиясы:    |               |                |                     |
|дәріс жинағы / А.М. |               |                |                     |
|Есимова, Н.А.       |               |                |                     |
|Приходько.- Алматы: |               |                |                     |
|Нур-Принт, 2010     |               |                |                     |
|Касенова, Г.Т.      |10             |4               |100                  |
|Микроорганизмдер    |               |                |                     |
|биотехнологиясы: оқу|               |                |                     |
|құралы / Г.Т.       |               |                |                     |
|Касенова.- Алматы:  |               |                |                     |
|Нур-Принт, 2008     |               |                |                     |
|Тұрашева, С.Қ.      |50             |4               |100                  |
|Клеткалық           |               |                |                     |
|биотехнология:      |               |                |                     |
|Оқулық / С.Қ.       |               |                |                     |
|Тұрашева; ҚР білім  |               |                |                     |
|және ғылым м-гі.-   |               |                |                     |
|Алматы: Дәуір, 2011 |               |                |                     |
|Егорова Т.А. Основы |5              |4               |100                  |
|биотехнологии. – М.,|               |                |                     |
|2005                |               |                |                     |
|Кожахметова, З.А.   |1              |4               |25                   |
|Изучение            |               |                |                     |
|биологических       |               |                |                     |
|свойств             |               |                |                     |
|специфических       |               |                |                     |
|штаммов             |               |                |                     |
|микроорганизмов и их|               |                |                     |
|использование при   |               |                |                     |
|изготовлении кумыса:|               |                |                     |
|автореф. дис. ...   |               |                |                     |
|канд. биол. наук /  |               |                |                     |
|З.А. Кожахметова;   |               |                |                     |
|Каз Нац АгрУ.-      |               |                |                     |
|Алматы, 2008        |               |                |                     |
|Гусев, М.В.         |2              |4               |50                   |
|Микробиология.- М., |               |                |                     |
|2008                |               |                |                     |


8 ӘДЕБИЕТТЕР
1. Негізгі
   1. Шоқанов, Н. Микробиология.- Алматы, 1997
   2. Есимова, А.М. Микроорганизмдер биотехнологиясы: дәріс жинағы / А.М.
      Есимова, Н.А. Приходько.- Алматы: Нур-Принт, 2010
   3. Касенова, Г.Т. Микроорганизмдер биотехнологиясы: оқу құралы / Г.Т.
      Касенова.- Алматы: Нур-Принт, 2008
   4. Тұрашева, С.Қ. Клеткалық биотехнология: Оқулық / С.Қ. Тұрашева; ҚР
      білім және ғылым м-гі.- Алматы: Дәуір, 2011
   5. Егорова Т.А. Основы биотехнологии. – М., 2005
   6. Кожахметова, З.А. Изучение биологических свойств специфических штаммов
      микроорганизмов и их использование при изготовлении кумыса: автореф.
      дис. канд. биол. наук / З.А. Кожахметова; Каз Нац АгрУ.- Алматы, 2008
   7. Гусев, М.В. Микробиология.- М., 2008


8.2   Қосымша:
8.2.1 Скрябин Г.К. Использование микроорганизмом в органическом синтезе. –
М., 1971
8.2.2 Утевский Н.Л. Микробиология с техникой микробиологических
исследований. – М., 1965
8.2.3 Н.Ю. Громова,  Ю.Ю.  Косивцов,  Э.М.  Сульман.  Технология  синтеза  и
биосинтеза биологически активных веществ











Пәндер